11/06/2023
ဂေါက်ရောဂါ အတွက်ဆေးများ
သက်ဆိုင်ရာဆောင်းပါးများအား သက်ဆိုင်ရာပညာရှင်များထံမှ ကူးယူစုဆောင်းဖော်ပြထားပါသည်။
မူရင်းပညာရှင်များအားလုံးအားလေးစားစွာ credit ပေးပါသည်။
ကျွန်မ ဆေးအကြောင်းလေးတွေတင်ပေးတယ်ဆိုတာ
ဘာဆေးလေးတွေက ဘာရောဂါ အတွက်ဆိုတာသိရုံသက်သက်ပါနော်။
ကျွန်မသိသလောက်လေးပဲပြောပြတာပါ။
ဆေးတွေရဲ့အသုံးကအများကြီးကျယ်ပြန့်ပါတယ်။
မည်သည့်ဆေးမဆို ဆရာဝန်ညွှန်ကြားချက်အတိုင်းသောက်တာ သုံးစွဲတာသာအကောင်းဆုံးပါ။
ချစ်ခြင်းအားဖြင့်
Daw Swe Swe Zin(dssz)
Gout (1) ဂေါက် ရောဂါ (၁)
၁။ ဆရာရှင့် ဂေါက်ရောဂါ အကြောင်း သိချင်လို့ပါ။ အထူးသဖြင့် ရှောင်ရမည့် အစားအစာ တွေကို ပြောပြပေးစေချင်ပါတယ်။
၂။ လေးဘက်နာနဲ့ အဆစ်နာအကြောင်းတွေကို ရှာတွေ့ပေမဲ့ ဂေါက်အကြောင်းသပ်သပ်ရေးထားတာ မတွေ့မိလို့ သိချင်ပါတယ်။
“ဂေါက်” ဆိုတာအဆစ်မှာနာ-ရောင်-နီ-ပူဆိုတာ ဖြစ်လိုက်၊ ပျောက်လိုက်နေတဲ့ နာတာရှည် ရောဂါတခုပါ။ ခြေမမှာအများဆုံး (တဝက်လောက်) ဖြစ်တတ်တယ်။ ဒူး၊ ဖနောင့်၊ လက်ကောက်ဝတ်၊ လက်ချောင်းတွေမှာလဲ ဖြစ်တာဘဲ။ အနောက်နိုင်ငံတွေမျာလူဦးရေရဲ့ ၁-၂% လောက်ဖြစ်နေကြတယ်။ ဖြစ်တဲ့သူလဲတိုးလာနေသေးတယ်။
ဂေါက်ရောဂါကို “ရှင်ဘုရင်ရောဂါ” လို့လဲပြောစမှတ် ရှိတယ်။ ဘာလို့လဲဆိုတော့ အင်္ဂလန်ဘုရင် လူဝကြီး Henry VIII ဟင်နရီ၊ Charlemagne ရှာလ်မိန်း၊ ရိုမန်-အင်ပါယာ Charles V ပဥ္စမြောက် ချားလ်တို့မှာ ဖြစ်ခဲ့လို့ပါ။ နောက်ပြီး နာမည်ကြီးတွေ ရှိပါသေးတယ်။ Leonardo da Vinci လီယိုနာဒို-ဒါဗင်ချီ၊ Voltaire ဗော်လ်တဲယား၊ Sir Isaac Newton နယူတန်၊ Charles Darwin ချားလ်စ်-ဒါဝင်၊ အမေရိကန် ဒေါ်လာ ၁ဝဝ တန်ငွေစက္ကူပေါ်က Benjamin Franklin ဘင်ဂျမင်-ဖရင့်ကလင် တို့မှာလဲဂေါက်ရောဂါ ရှိခဲ့ကြတယ်။
အဆစ်နာတာအပြင် အားယုတ်တာ၊ ဖျားတာနဲ့ တွဲဖြစ်တတ်တယ်။ ကျောက်ကပ်နာ၊ ဆီးကျောက်တွေလဲ ဖြစ်နိုင်တယ်။ သွေးတိုး၊ ဆီးချို၊ နှလုံး-သွေးကြောရောဂါ၊ ဝတာ၊ အဆီများတာတွေနဲ့ ဆက်စပ် နေတတ်တယ်။ ဆေးတွေထဲက Diuretics, Niacin, Aspirin, Cyclosporine, Ciclosporin, Tacrolimusဆေးတွေကနေလဲ ဖြစ်စေနိုင်တယ်။
မျိုးရိုးကနေ ၆ဝ% မှာသက်ရောက် စေတယ်။ ထိခိုက်မိတာကြောင့် ပြန်ဖြစ်တတ်တယ်။ စားတဲ့ အစားအသောက်ကလဲ ၁၂% ဖြစ်စေဘို့ အားပေးတယ်။ ဂေါက်ကို Rich Man's Disease “လူချမ်းသာ-ရောဂါ” လို့ပါ ပြောတယ်။ ရောဂါရစေနိုင်တဲ့ အစားတွေဟာစျေးကြီးလို့ပါ။ အသား၊ ပင်လယ်စာ၊ ငါး၊ နဲ့ အသဲ၊ ကျောက်ကပ်၊ ဦးနှောက်၊ ကလီစာတွေ ဖြစ်တယ်။ အရက်၊ Fructose အချိုရည်သောက်တာဒီရောဂါအတွက် မကောင်းပါ။ ကော်ဖီ၊ ဗီတာမင်-စီ၊ နို့သောက်တာနဲ့ ကိုယ်ကာယသန်စွမ်းနေတာတွေကအဖြစ်နည်းစေပါတယ်။
Gout ရောဂါရဲ့ အကြောင်းတရားခံကသွေးထဲမှာ (ယူရစ်-အက်စစ်) တွေ များနေလို့ ဖြစ်ရတာပါ။ Uric acid ဆိုတာ အစားထဲမှာပါတဲ့ Purines ကနေဖြစ်တယ်။ Purine metabolism ချက်လုပ်တဲ့ ဖြစ်စဉ် ပျက်ယွင်းလို့ ဖြစ်တာပါ။ အဲဒီကနေလာတဲ့ Crystal အမှုံတွေကအဆစ်တွေ၊ အရွတ်တွေမှာလာစုပုံနေကြတယ်။ သွေးစစ်ရင် Uric acid levels မြင့်နေမယ်။ တဝက်လောက်မှာတော့ မများပြန်ဘူး။ ယောက်ျားတွေမှာ 420 μmol/L (7.0 mg/dL) အမျိုးသမီးတွေမှာ 360 μmol/L (6.0 mg/dL) ဆိုရင် များတယ်။ သွေးဖြူဥလဲများနေမယ်။ Septic arthritis ပိုးဝင်တဲ့ အဆစ်ရောင်ရောဂါ၊ Rhumatoid arthritis (ရူမတွိုက်) တွေနဲ့ ခွဲခြားရမယ်။
ကုတဲ့အခါ ဆေးသောက်တာနဲ့ အစားရွေးစားတာ ၂ မျိုးလုပ်ရတယ်။ (NSAIDs) ဆိုတဲ့ လူအများသုံးကြတဲ့ အနာ-အကိုက် ပျောက်ဆေးကိုပဌမဆေးအနေနဲ့ သုံးရတယ်။ ဆေးအမျိုးမျိုးရှိပေမဲ့ ဘယ်ဆေးကပိုကောင်းတယ်လို့တော့ မပြောနိုင်ဘူး။ Indomethacin ကိုအများဆုံးသုံးပြီး၊ Ibuprofen ကိုလဲသုံးတယ်။ ဆေးသောက်ပြီး၊ ၄ နာရီကြာရင် သက်သာလာမယ်။ ၁-၂ ပါတ်ကြာအောင် ဆက်သောက်ပါ။ သတိထားဘို့ကအစာလမ်းလေနာသွေးယိုမှာစိုးရသူ၊ နှလုံးမကောင်းတော့ သူတွေကို မပေးသင့်ဘူး။ ဆေးတွေရဲ့ ဘေးထွက် ဆိုကျိုးစိုးရိမ်ရသူတွေကို Proton pump inhibitor လေနာဆေးနဲ့ တွဲပေးမယ်။
Colchicine ဆေးကိုလဲသုံးတယ်။ အစာလမ်းကိုထိခိုက်တတ်လို့ သတိထားရမယ်။ Atorvastatin တို့ Erythromycin တို့နဲ့ တွဲမပေးသင့်ဘူး။ Steroids (စတီရွိုက်) ဆေးကိုစားဆေးသာမကထိုးဆေးအနေနဲ့လဲသုံးတယ်။ နောက်ပြီး Allopurinol နဲ့ Probenicid, Febuxostat ဆေးတွေကို ရေရှည်အတွက်နဲ့ ဖြစ်မလာအောင် ကာကွယ်ဘို့ အတွက် သုံးရတယ်။ ရုတ်တရက် ရောဂါထတာသက်သာပြီး၊ ၁-၂ ပါတ်နေမှ ပေးတယ်။ NSAID or Colchicine နဲ့တွဲပြီး ၃-၆ လ ကြာပေးရတယ်။ Allopurinol ဆေးက Uric acid ထုတ်တာကိုတားပေးတယ်။ ရေရှည် သုံးနိုင်တယ်။ ကျောက်ကပ် သိပ် မကောင်းသူတွေကိုလဲ ပေးနိုင်တယ်။ Probenecidထက် ပိုကောင်းတယ်။ Febuxostat ကိုအစားထိုးသုံးလာနေပြီ။ Pegloticase (Krystexxa) ဆေးကို ၂ဝ၁ဝ ကြမှ စသုံးလာတယ်။ တခြားသုံးနေကြဆေးတွေနဲ့ မတည့်သူ၊ ဆေးမှန်မှန် မကုသူတွေကိုပေးတယ်။ သွေးပြန်ကြောထဲ ၂ ပါတ်တခါ ထိုးရတာပါ။
နာတာရှည်သမားတွေမှာ ဖြစ်တဲ့အဆစ်က Joint deformity ပုံသဏ္ဌာန် ပြောင်းသွားတာမျိုး ဖြစ်လာတယ်။ ၅ နှစ် နောက်ပိုင်း Tophi ဆိုတဲ့ မနာတဲ့ အဖုမျိုးနားရွက်၊ ဖနောင့် စတဲ့နေရာတွေမှာ ဖြစ်လာတယ်။ ကျောက်ကပ်မှာ ကျောက်တည်ကဆီးအက်စစ်ဓါတ် များသူမှာပိုဖြစ်တယ်။ ဂေါက်ရှိသူတွေမှာလည်ပင်ကြီး-ဟော်မုန်းနဲနေတာလဲ တွေ့ရတယ်။
Arthrocentesis ရောင်နေတဲ့ အဆစ်ထဲကအရည်ကိုစုပ်ယူပြီးစမ်းသပ်တာကအသေခြာဆုံးပါ။ Uric acid crystals ဒါမှမဟုတ် ပိုးဝင်နေတာကို သိရမယ်။ X-ray ဓါတ်မှန်ရိုက်ရင် Tophi-crystal deposits နဲ့ အရိုးပျက်စီးမှုကိုသိရမယ်။
ဂေါက်ရောဂါ သမိုင်းမှာဂရိ-ဆေးပညာဖခင်ကြီး Hippocrates ကနေသွေးမဆုံးမီအမျိုးသမီးတွေ နဲ့ Eu**ch သင်းကွပ် ထားသူတွေမှာဒီရောဂါ မဖြစ်ဘူးလို့ ဘီစီ ၄ဝဝ လောက်ကရေးမှတ်ခဲ့တယ်။ (မကွပ်ခြင်နဲ့နော်။) “ဂေါက်ရှိတယ် ဆိုတာဂုဏ်ယူစရာ” Gout - A badge of Honor and proud station in life လို့ ပြောစမှတ် ရှိလာခဲ့တယ်။ ဘာလို့လဲဆိုတော့ ခရစ် မတိုင်ခင် နှစ် ၉ဝဝ က ဂျေရုဆလင် ဘုရင် Asa (အာဆား) ဟာဂေါက်နဲ့ နတ်ရွာစံတာမို့ပါ။ ဒါ့ကြောင့်လာမသိ၊ ဗမာတွေကသေတာကို “ဂေါက်တယ်” လို့ ဘန်းစကားအဖြစ် ပြောကြတာထင်တယ်။
Mg Mandalay ရေးတဲ့ တိုင်းရင်းဆေးနည်း
ဂေါက်အဆစ်ရောင်နာခံစားနေရသူများစားသင့်သောအစားအသောက်
၁။ တိရစ္ဆာန်အသားကို အများကြီးမစားပါနဲ့ ဂေါက်ရောဂါရှင်တွေဟာ အသည်းအမြစ်လို တိရစ္ဆာန်ကလီစာတွေကိုတော့ ရှောင်သင့်ပါတယ်။ အနီရောင်အသားနဲ့ ပင်လယ်စာတွေဟာလည်း ဂေါက်ရောဂါ အန္တရာယ်နဲ့ ဆက်စပ်နေတဲ့အတွက် လျှော့စားသင့်ပါတယ်။
၂။ အပင်ထွက်ပရိုတင်းဓာတ် များများစားပါ။ ပဲအမျိုးမျိုးလို ဟင်းရွက်ထွက် ပရိုတင်းကိုများများစားပါ။
၃။ အယ်လ်ကိုဟော (အရက်) ကို တတ်နိုင်သမျှ ရှောင်ပါ။ အယ်လ်ကိုဟောဓာတ်ဟာ ခန္ဓာကိုယ်ထဲကနေ ယူရစ်အက်စစ် စွန့်ထုတ်မှုကို အနှောင့်အယှက် ဖြစ်စေပါတယ်။ အထူးသဖြင့် ဘီယာသောက်ရင် ဂေါက်ရောဂါထခြင်း ဖြစ်စေနိုင်ပါတယ်။ ဒါကြောင့် အရက်ကိုရှောင်တာက အကောင်းဆုံးပါ။ အရက်မသောက်ဘဲမနေနိုင်ရင် ဝိုင်တစ်နေ့ တစ်ခွက် သောက်နိုင်ပါတယ်။
၄။ ရေနှင့် ဖျော်ရည်များများသောက်ပါ။ ရေနဲ့ဖျော်ရည်တွေဟာ ခန္ဓာကိုယ်ထဲက ယူရစ်အက်ဆစ်ကို ဖယ်ရှားပေးပါတယ်။ တစ်နေ့မှာ အနည်းဆုံး ရေနှစ်လီတာခွဲ သောက်ပါ။
၅။ အဆီမပါနို့နှင့် နို့်ထွက်ပစ္စည်းရွေးပါ။ အဆီနည်းဒါမှမဟုတ် အဆီမပါနို့သောက်တာနဲ့ ဒိန်ချဉ်သောက်တာတွေဟာ ဂေါက်ရောဂါ အန္တရာယ်ကိုလျော့ကျစေကြောင်းလေ့လာမှု တချို့ကဆိုပါတယ်။ နေ့စဉ် နို့နဲ့ နို့ထွက် ပစ္စည်းတစ်ခွက်ခန့် သောက်သင့်ပါတယ်။
၆။ အခွံချွတ်မထားသော ကောက်ပဲသီးနှံစားပါ။ အခွံချွတ်မထားတဲ့ ဆန်လုံးညို၊ အညိုရောင်ခေါက်ဆွဲ၊ ပေါင်မုန့်ညိုနဲ့ အသီးအနှံတွေကို များများစားပေးရင် ဂေါက်ရောဂါ အန္တရာယ်ကိုလျော့ကျစေပါတယ်။ ဂေါက်ရောဂါရှင်တွေ အနေနဲ့ နေ့တိုင်း ခပ်သွက်သွက် လမ်းလျှောက်ခြင်းလိုအသင့်အတင့် အားကစားလုပ်ရင် ဂေါက်ရောဂါကြောင့် နာကျင်မှုဝေဒနာ သက်သာစေတဲ့ အပြင် ကိုယ်အလေးချိန်ကိုပါ ထိန်းသိမ်းရာရောက်ပါတယ်။
Dr. တင့်ဆွေ
ဂေါက်ရောဂါ(၂)
နာတာရှည်ကျောက်ကပ်လူနာများနှင့်gout(ဂေါက်) အဆစ်အမြစ်ရောင်ရောဂါ
=========================
Gouty arthritis in patients with chronic kidney disease
(၁) အဆစ်ရောင်ရောဂါ ဘာကြောင့်ဖြစ်ရလဲ
- Gout အဆစ်ရောင်ရောဂါဟာ နာတာရှည် ကျောက်ကပ်ရောဂါသည်တွေမှာ အင်မတန်အဖြစ်များပါတယ်။ ကျောက်ကပ်ရောဂါရှိသူသုံးယောက်မှာ တစ်ယောက်ဖြစ်နိုင်ခြေရှိပါတယ်။
- အဓိကဖြစ်စေတဲ့အကြောင်းကတော့ ကျောက်ကပ်တွေ အလုပ်လုပ်နိုင်မှု ကျလာတဲ့အခါ ဆီးထဲကတစ်ဆင့် စွန့်ပြစ်ရမဲ့ Uric acid ယူရစ်အက်စစ်တွေ သွေးထဲမှာတစ်ဖြည်းဖြည်းစုပုံလာပါတယ်။ဒီယူရစ်အက်စစ်တွေဟာ အချွန်အတက်တွေအပြည့်နဲ့ ကျောက်စိုင်ခဲလေးတွေ (crystals) ကိုဖြစ်ပေါ်စေပြီး အဆစ်အမြစ်တွေထဲမှာ အနည်ထိုင်စုပုံစေပြီး ဒုက္ခပေးတော့တာပါပဲ။
- ဒီရောဂါဟာ အထူးသဖြင့် သွေးတိုး၊ ဆီးချိုသွေးချို၊ အဝလွန်တဲ့သူတွေနဲ့ ယူရစ်အက်ဆစ်ကို ဖြစ်စေတဲ့ ပြူယင်း(purine) ဓာတ်ပါဝင်မှုများတဲ့ အစားအသောက် အစားများတဲ့ သူတွေမှာ ပိုအဖြစ်များပါတယ်။
- ဒါ့အပြင် သွေးတွင်းယူရစ်အက်စစ်ကိုများစေတဲ့ တစ်ချို ့သောဆေးတွေ ဥပမာ thiazides/furosemide လိုဆီးဆေး၊ Asprin လိုသွေးကျဲဆေး၊ ကျောက်ကပ်လဲထားတဲ့သူတွေမှာ ပုံမှန်သောက်ရတဲ့ cyclosporin လို ဆေးမျိုးတွေ ကြောင့်လဲ ဖြစ်စေပါတယ်။
- မိသားစုမျိုးရိုးရှိသူတွေမှာလည်း ပိုအဖြစ်များတာ တွေ့ရပါတယ်။
(၂) ဖြစ်လာခဲ့လျှင် ဘယ်လိုဝေဒနာ ရောဂါလက္ခဏာ ဆိုးကျိုးတွေ ခံစားရမလဲ
- Gout ရောဂါဟာ တစ်ခါဖြစ်ဖူးရင် တစ်သက်မမေ့နိုင်တဲ့ ရောဂါမျိုးပါ။ အဆစ်အမြစ်တွေဟာ အသဲခိုက်လောက်အောင် နာနာကျင်ကျင်ခံစားရတတ်ပါတယ်။ အထူးသဖြင့် ခြေမအဆစ်၊ ခြေကျင်းဝတ်၊ဒူး၊လက်ကောက်ဝတ်၊လက်ဖျံအဆစ်၊လက်ချောင်းငယ်လေးတွေမှာ အဖြစ်များပါတယ်။ နာတာကျင်တာအပြင် အဆစ်တွေဟာ နီရဲရောင်ကိုင်းနေတတ်ပါတယ်။
- ဒါတင်မက မကြာခဏ နှစ်ရှည်လများဖြစ်လာတဲ့အခါ အဆစ်တွေကို ပျက်ဆီးစေပြီး ပုံမှန်လုပ်ငန်းတစ်နေ့တာ အလုပ်တွေပါ မလုပ်နိုင်တော့တဲ့အထိဖြစ်စေပါတယ်။
- ပြီးတော့ ကိုယ့်ရဲ့ ခန္ဓာကိုယ်ရဲ့ နေရာတော်တ်ာများမှာ ယူရစ်အက်စစ်တွေစုနေတဲ့ အသားလုံးအဖုအထစ်တွေပေါ်လာစေပြီး အလှပျက်တတ်ပါတယ်။
- နောက်ဆက်တွဲဆိုးကျိုးကတော့ ယူရစ်အက်ဆစ်ကနေဖြစ်လာတဲ့ ကျောက်တွေဟာ ဆီးလမ်းကြောင်းတစ်လျှောက်မှာပါကျောက်တည်ခြင်းကိုဖြစ်စေပါတယ်။
(၃) အဆစ်အမြစ်ရောင်ရောဂါကို ဘယ်လို
ကာကွယ်ကုသကြမလဲ
- ကုသဖို့ဆိုရင်တော့ အလွယ်ကူဆုံး ရောင်ရမ်းနေတဲ့ အဆစ်ကို အနားပေးပြီး အရောင်ကျအောင် ရေခဲအုံပေးနိုင်ပါတယ်။
- သောက်ဆေးအနေနဲ့ကတော့ အိမ်တွေမှာအသုံးများတဲ့ NSAIDS လို့ခေါ်တဲ့ Diclofenac/Ibuprofen/Naproxen တို့လိုဆေးတွေဟာ ကျောက်ကပ်ရောဂါသည်တွေနဲ့ လုံးဝမတဲ့ပါဘူး။ ကိုချီစင်း Colchicine ဆေးကတော့ သင့်တော်ပါတယ်။ ဖြစ်ဖြစ်ချင်း ၂၄နာရီအတွင်းသောက်နိုင်ရင် ပိုအစွမ်းထက်ပါတယ်။ ၀.၆ mg တစ်နေ့ တစ်လုံးကနေ နှစ်လုံးသောက်ပေးနိုင်ပါတယ်။ သတိထားရမဲ့ ဘေးထွက်ဆိုးကျိုးအနေနဲ့ကတော့ ပျို ့တာအန်တာ ဗိုက်အောင့် ဝမ်းပျက်တာတွေ ဖြစ်နိုင်ပါတယ်။ နောက်သောက်နိုင်တဲ့ ဆေးကတော့ ပရက်နီဆိုလုန်း prednisone လို့ခေါ်တဲ့ စတီးရိုက်သောက်ဆေးပါ၊ ဒီဆေးမျိုးကိုတော့ ဆရာဝန်ညွန်ကြားမှုနဲ့ပဲသောက်သင့်ပါတယ်။ ဒီထက်ပိုဆိုးရင်တော့ အဆစ်ထဲကို စတီးရိုက်ဆေးထိုးထဲ့ပြီးကုရတာရှိပါတယ်။
- ထပ်မဖြစ်အောင်ကာကွယ်ဖို့ဆိုရင်တော့ ယူရစ်အက်ဆစ်များတဲ့ အစားအသောက်တွေ ဖြစ်တဲ့ red meat လို့ခေါ်တဲ့ အနီရောင်ရှိသော အသား (အမဲ၊ဝက်၊ဆိတ်)၊ ပင်လယ်စာ၊ ကိုယ်တွင်းကလီစာ၊ အချိုရေ၊ အရက်ဘီယာ စတာတွေ လျှော့စားသောက်ရပါမယ်။ ကိုယ်အလေးချိန်ချရပါမယ်။ သွေးတိုးဆီးချိုမှန်အောင်ထိန်းရပါမယ်။
- ဒါ့အပြင် ပိုအရေးကြီးတာက သွေးထဲကယူရစ်
အက်စစ်ကို ကျစေဖို့ Allopurinol
အေလိုပျုရီနောလို (100mg ကစလို့ အများဆုံး 400mg)၊ Febuxostat(40-80mg) ဖက်ဗျုဆိုစတက်လိုဆေးများကို ရေရှည်စွဲသောက်ပြီး သွေးထဲကယူရစ်အက်စစ်ပမာဏ 6 mg/dl အောက်လျှော့ချထားနိုင်ရင်တော့ gout ရောဂါဒုက္ခဘေးကနေ ကင်းဝေးနိုင်ပါလိမ့်မယ်ဆိုတာအသိပေးလိုက်ရပါတယ်။
လေးစားစွာဖြင့်,
ဒေါက်တာဇေထက်
ပထမလက်ထောက် ကျောက်ကပ်အထူးပြု
ကျောက်ကပ်ဆေးပညာဌာန (ယူကေ)
ဂေါက်ရောဂါ(၃)
"Gout ဆိုတာဘာလဲ?" (Uric acid)
Gout ဆိုတာ အဆစ်ရောင် ရောဂါတစ်မျိူးဖြစ်ပါတယ်။ သွေးထဲမှာ Uric acid ယူရစ် အက်ဆစ်တွေ သာမန်ရှိသင့်တာထက် များလာတဲ့အခါ အဆစ်တွေမှာ စုပုံလာပါတယ်။ ယူရစ် အက်ဆစ်တွေဟာ crystal အချွန်အတတ်တွေ အဖြစ် စုပုံ လာတဲ့အခါ အဆစ်နေရာတွေမှာ ရောင်ရမ်းလာခြင်း ဖြစ်ပေါ်လာပါတယ်။ ဖြစ်ခါစမှာ ခြေမကနေတစ်ဆင့် စတင် ရောင်ရမ်းလာပြီး ခြေကျင်းဝတ်၊ ဒူးဆစ် ၊ လက်ဆစ်တွေမှာပါ တစ်ဆင့်ခြင်း ရောင်လာတတ်ပါတယ်။ နောက်ပိုင်းတွင် အဆစ်ခိုင်လာခြင်းများ ဖြစ်ပေါ်တတ်ပါတယ်။
✏ဘယ်လိုလူတွေမှာ အဖြစ်များလည်း ?
- အမျိူးသားတွေဟာ အမျိူးသမီးတွေထက် အဖြစ်များပါတယ်။
- မျိူးရိုး ဗီဇမှာ ဖြစ်ဖူးသူ
- အရက်အလွန်အကျွံ သောက်သုံးသူ။
- Purine ပမဏ များစွာ ပါဝင်သော အစားအစာများကို စားသုံးသူ
- Lead ခဲနှင့် ထိတွေ့မှူ့ များသောသူ။
- အဝလွန်သောသူ
✏ဘယ်လို လက္ခဏာ တွေရှိလဲ ?
Gout ရောဂါဟာ အခြားသော အဆစ်ရောင်ရောဂါ တွေနဲ့ ကွဲပြားပါတယ်။ ခြေမနေရာမှာ ရောင်လာခြင်း ၊ နီလာခြင်း ၊ မခံမရပ်နိုင်အောင် နာကျင်ခြင်းနှင့် စတင်ဖြစ်ပေါ်ပါတယ်။ ထို့နောက် ခြေကျင်းဝတ်၊ ဒူးဆစ်၊ လက်ဆစ်တို့မှာပါ နာကျင်မှု့ ပိုဆိုးလာတတ်ပါတယ်။ ရုပ်တရက် ချက်ချင်းကြီး နာကျင်တတ်ပြီး နာကျင်မှု့ဟာ မခံမရပ်နိုင်အောင် ဖြစ်တတ်ပါတယ်။
✏Gout ရောဂါကြောင့် ရုတ်တရက် အဆစ်များ နာကျင်လာခဲ့ရင် -
- Rest အိပ်ယာမှာ နားပါ။
- ခြေဆစ်၊ လက်ဆစ်တို့ကို ကူရှင်ပေါ် တင်၍သော်လည်းကောင်း ၊ အဝတ်ထူထူပေါ်တင်၍ လည်းကောင်း မြှင့်ထားပေးပါ။
- နာကျင်သော နေရာများတွင် ရေခဲကို ငါးမိနစ် စီခန့် ကပ်ပေးပါ။ ရေခဲလောင်ခြင်း မရှိစေရန် ရေခဲနှင့် အရေးပြားကြားတွင် အဝတ်တစ်ထပ်ခံပေးပါ။
✏Gout ရောဂါ ဖြစ်ပြီဆိုရင် ဘယ်လိုပြုမူ နေထိုင် စားသောက်ရမလဲ ?
Gout ရောဂါဟာ မိမိတို့ရဲ့ နေထိုင်စားသောက် မှု့ ပုံစံနှင့် အများကြီး သက်ဆိုင်ပါတယ်။ မိမိကိုယ်ကိုယ် Gout ရောဂါရှိတယ်လို့ သံသရ ရှိရင် နီးစပ်ရာ ဆေးခန်းများတွင် ကျွမ်းကျင် ပညာရှင်များနှင့် ပြသပြီး တိုင်ပင်ဆွေးနွေးပါ။
Gout ရောဂါ ရှိသူများ အနေဖြင့်
- အရက်သောက်ခြင်း ရှောင်ပါ။
- ရေကို တစ်နေ့လျင် 1-4 litre အထိသောက်သုံးပေးပါ။ ဒါမှသာ Uric acid များဟာ ဆီးနှင့် အတူပါသွားပြီး ခန္ဓာကိုယ်ထဲမှ စွန့်ထုတ်နိုင်မှာ ဖြစ်ပါတယ်။
- Purine ပါဝင်သော အစားအစာများကို ရှောင်ပေးပါ။ ဥပမာ - ငါးသေတ္တာ ၊ အမဲသား၊ ဝက်သား ၊ဆိတ်သား၊ ရက်လွန်အသားများ၊ မှို၊ ကညွတ်၊ ဟင်းနုနွယ်၊ မြှစ်၊ အူကလီစာ၊ အသဲ၊ အမြစ်၊ ခရမ်းချဉ်သီးအစေ့၊ အကြေးခွန်ပါသောငါးများ၊ တဆေး၊ ကျောက်ပုဇွန်၊ ပုဇွန်.....
စားသုံးသင့်သော အစာများ
- Vitamin C ပါသော အသီးများ
- သံပုရာရည် ၊ မန်ကျည်းသီး ဖျော်ရည်
- Fibre အမျှင်ဓာတ်ပါသော အသီးအရွက်များ။
- ကိုယ်လက်လှုပ်ရှား မှု့ ပုံမှန် ပြုလုပ်ပေးပါ။
🙏အကြောအဆစ်ရောဂါများ ကင်းဝေးကြပါစေ🙏
Original Writer
credit: Mr.Clinic
ဂေါက်ရောဂါ (၄)
Gout ရောဂါ
1..ဂေါက်(Gout)ရောဂါ ဆိုတာ ဘာပါလဲ?
အဆစ်အမြစ်ရောင်ရောဂါတစ်မျိုးပါ။
2..ဘာကြောင့် ဖြစ်ရတာလဲ?
ခန္ဓာကိုယ်ထဲမှာ Uric acid တွေများလာလို့ပါ။
ခန္ဓာကိုယ်ထဲမှာ uric acid ထုတ်တာများလို့ သော်လည်းကောင်း၊uric acidကို မစွန့်ထုတ်နိုင်လို့သော်လည်းကောင်း ဖြစ်တာပါ။
3..Uric acidဆိုတာ ဘာပါလဲ?
Purineဆိုတဲ့ ဓာတ်တစ်မျိုး ပြိုကွဲရာက ထွက်လာတာပါ။
4..Goutရောဂါမှာ ဘယ်လို လက္ခဏာတွေ ခံစားရမှာလဲ?
အဆစ်အမြစ် ရောင်ရမ်းနာကျင်ခြင်းကို ခံစားရမှာပါ။
အထူးသဖြင့် ခြေမအဆစ်၊ခြေကျင်းဝတ်၊ဒူးခေါင်းတို့မှာ ဖြစ်တတ်ပါတယ်။
5..ဘယ်လို လူမျိုးတွေမှာဖြစ်တတ်လဲ?
Purine များေစသော အစားအစာ၊ေဆးဝါးများကို အများကြီး၊အကြာကြီး စားသုံးသူ
နာတာရှည် ကျောက်ကပ်ရောဂါသည်
ဆီးချိုရှိသူ
လည်ပင်းသိုင်းရွိုက်ဟော်မုန်းအထွက်နည်းသူ
ကင်ဆာ ဆေးဖြင့် ကုသမှုခံယူထားသူ
Psoriasis အရေပြားရောဂါရှိသူ
6..Uric acid မများ အောင် ဘာတွေဆောင်သင့်၊ရှောင်သင့်လဲ?
Purine များသောအစားအစာများ ရှောင်ရန်
သကြားရှောင်ရန်
အရက်၊ဘီယာရှောင်ရန်
ကိုယ်အလေးချိန်လျော့ရန်
အသီးအရွက်များများစားရန်
ရေများများသောက်ရန်
စိတ်ဖိစီးမှု လျော့ရန်
ဆီးချိုသမားတွေမှာ ဆီးချို သေချာထိန်းရန်
Uric acidများစေသောဆေးများ ရှောင်ရန်
7..purineများသော ရှောင်ရမဲ့ အစားအစာများ
အသား--ကလီစာများ၊ဝက်သား၊အမဲသား။
ငါး--ဆာဒင်းငါး၊shellfishများ၊ငါးနီတူ၊ဂဏန်း။
အသီးအရွက်--ပန်းဂေါ်ဖီ၊ကညွှတ်၊ဟင်းနုနွယ်ရွက်၊ပဲအမျိုးမျိုး၊မှို။
8..စားသင့်သော အစားအစာများ။
အသီးအရွက် --ခရမ်းချဉ်သီး၊brocoli၊သခွားသီး၊
အသီးအနှံ --ငှက်ေပျာသီးပန်းသီး၊ချယ်ရီသီး၊ချဉ်သော အသီးများ၊ဘလူးဘယ်ရီ၊စပျစ်သီး။
Coffee,Green tea.
Dr K
