General Knowledge for General Health - အထွေထွေကျန်းမာ သုတပဒေသာ, Magway (2025)

30/07/2025

ဦးခေါင်းထိခိုက်မိရင် အရေးပေါ် ဘယ်လိုပြုစုရမလဲ?

ဦးခေါင်းအရေပြား ထိခိုက်ဒဏ်ရာရပါက
– မေးရိုးမေးစဉ် မေးခွန်းလေးများ (ဥပမာ နေ့လား၊ ည လား၊ စားပြီးပြီလား) ကို မေးကြည့်ပါ။ လူနာဇဝေဇဝါ ဖြစ်နေလျှင် (သို့) စကားပြောရာတွင် အခက်တွေ့ပုံ ပေါက်နေလျှင် မူမှန်ပုံမရလျှင်၊ အရေးပေါ် လူနာတင်ယာဉ်ကို ခေါ်ယူပါ။

– ဦးခေါင်းဒဏ်ရာ ပြင်းထန်သည်ဟု သံသယရှိပါက လူနာကိုငြိမ်အောင်ထိန်းထားပါ။ ။ အရေးပေါ် ကားမလာခင် သို့ ဆေးကုသမှုမခံယူသေးမီ အချိန်ထိ လဲလျောင်းပေးပြီး ဦးခေါင်းနှင့် ပုခုံးအား အနည်းငယ်မြှင့်ထားပေးခြင်းဖြင့် အတတ်နိုင် ဆုံး ငြိမ်သက်အောင်ထားပါ။

– လူနာကို မလိုအပ် ဘဲ မရွှေ့ပါနဲ့။ အထူးသဖြင့် လူနာရဲ့ လည်ပင်း ကို မရွှေ့ပါနဲ့။ လူနာက ဦးခေါင်းအကာအကွယ် (ဆိုင်ကယ်ဦးထုပ် ) ဆောင်းထားတယ်ဆိုရင် မချွတ်ပါနဲ့။

– သွေးထွက်နေတဲ့နေရာတွေ့ရင် တိတ်အောင် လုပ်ပေးပါ။ ပိုးသတ်ထားတဲ့ ဂွမ်း၊ သို့ အဝတ်သန့် တစ်ခုနဲ့ ဒဏ်ရာနေရာကို ဖိထား ပေးပါ။ပထမ အဝတ်သွေးရွှဲသွားရင် မဖယ်ပါ နဲ့ နောက်အဝတ်တခုကို အပေါ်က ထပ်တင်ပြီး ဆက် ဖိထားပေးပါ။

– ခေါင်းကွဲတယ်လို့ယူဆရင်တော့ သွေးထွက်တဲ့ နေရာတည့်တည့်ကို တိုက်ရိုက်မဖိပါနဲ့။ အဲ့နေရာက အမှိုက်စဖြစ်ဖြစ် ဘာဖြစ်ဖြစ် ဘာမှ မဖယ်ပါနဲ့။ ဖြစ် နိုင်ရင် ပေါင်းထားတဲ့ ပတ်တီးစ ထူထူလေး ခံပြီး ခေါင်းကို ပတ်တီး စီးပေးထားပါ။

– ခေါင်းခွံကို အနည်းအကျဉ်း တန်သင့်ရုံသာ ထိခိုက်မိ ပြီး သွေးမထွက်ပါက အရောင်လျော့စေရန်နှင့် သွေးခြည် မဥစေရန် အဝတ်စခံပြီး ရေခဲ ကပ်နိုင်ပါတယ်။

– လူနာ အန်ရင် အန်ဖတ် မစို့အောင်၊ မသီးအောင် လူနာကို ဘေးစောင်းပေးပါ။

– လူနာသတိလစ်နေပါက အသက်ရှူပုံ၊ အသက်ရှူနည်း၊ လက်ကောက်ဝတ် သွေးခုန်းနှုန်း၊ တုံ့ပြန်နိုင်စွမ်း စသည် တို့ကို လူနာတင်ယာဉ်မရောက်လာမှီစပ်ကြား ပုံမှန်အကဲ ဖြတ်မှတ်သားပေးထားပါ။

– လူနာ သတိလစ်သည့်အပြင် အသက်ရှူပါ ရပ်သွားပါ က မေးရိုးကို သတိကြီးစွာ ထား၍ မ ကာ လေဝင် လေထွက် လမ်းကြောင်းပွင့်စေပြီး စီ၊ ပီ၊ အာရ် (CPR)ကိုစလုပ်ပါ။

♦♦အရေးကြီးတဲ့ လက္ခဏာတွေက ဘာတွေလဲ?

ထိခိုက်မိပြီးတဲ့နောက် လူနာက

(၁) မှိန်းနေ အိပ်ချင်နေရင်

(၂) ပုံမှန်မဟုတ်တာတွေပြုမူပြောဆို/ နားမလည်နိုင် တဲ့စကားတွေ ကယောင်ကတန်းပြောနေရင်

(၃) ခေါင်းအရမ်းထိုးကိုက်ပြီး လည်ပင်းက တောင့်
လာရင်

(၄) တက်ရင်

(၅) ခြေလက် တစ်ဖက်ဖက် မလှုပ်ရှားနိုင်တော့ရင်

(၆) ခိုက်မိပြီး ခဏသတိလစ်သွားရင်

(၇) တစ်ကြိမ်မက အန်ရင်

(၈) နှာခေါင်းတို့ နားတို့ကနေ သွေး (သို့) အရည်
ကြည်ထွက်လာရင်

(၉) မျက်စိသူငယ်အိမ် အရွယ်အစား မျက်လုံးတစ်ဖက်နှင့်တစ်ဖက် မတူလာရင်

(၁၀) လူနာနေ့ည မမှတ်မိ၊ ဇဝေဇဝါဖြစ်လာရင်

စသည့်လက္ခဏာ များ ဒဏ်ရာရပြီး နာရီပိုင်းနှင့် ရက်ပိုင်းအကြာတွင် ပေါ်ပေါက်လာတတ်သည်။ ထိုလက္ခဏာများအနက် လက္ခဏာတစ်စုံတစ်ရာ တွေ့ရပါက ချက်ချင်းကုသမှု ခံယူရပါမည်။
❗ဒါတွေထဲက တစ်ခုခုဖြစ်တယ်ဆိုရင် အရေးကြီးပါ တယ်။

❌❌ ခေါင်းခိုက်မိတဲ့လူနာတွေ့ရင် ဘာတွေ
သတိထားရှောင်ရမလဲ ?

– သွေးတအားထွက်သော ခေါင်းဒဏ်ရာ (သို့) နက်သောဒဏ်ရာတွေကို မိမိဘာသာ မဆေးပါနဲ့။

– ဒဏ်ရာမှာ ကပ်နေ စိုက်နေတဲ့ ဘယ်အရာကိုမှ မ ဖယ်ပါနဲ့။

– လူနာကို မလိုအပ်ပဲ ရွှေ့တာ လှုပ်တာ မပြုလုပ်ပါ
နဲ့။

– လူနာ ဇဝေဇဝါဖြစ်နေချိန်မှာ လူနာကို ကိုင်လှုပ်ခြင်း မပြုပါနဲ့။

– ဆိုင်ကယ်စီး ဦးထုပ်ဆောင်းထားရင် မချွတ်ပါနဲ့။

– အမြင့်ပေါ်က ပြုတ်ကျတဲ့ကလေးကို ကောက်မ
ချီပါနဲ့။

– ခေါင်းကို ပြင်းပြင်းထန်ထန်ခိုက်မိပြီး ၄၈နာရီ အတွင်း အရက်မသောက်ပါနဲ့။

ယခုအနေအထားလောက်ဆိုရင် ခေါင်းခိုက်မိရင် ဘာတွေလုပ်ရမယ်၊ မလုပ်ရဘူး။ ဘာတွေစောင့် ကြည့်ရမယ်။ ဘယ်အခါ ဆေးရုံသွားဖို့လိုတယ် ဆိုတာတွေကို သိရှိနားလည်လောက်မယ်လို့မျှော်လင့် ပါတယ်။

Reference
Encyclopedia, M. and aid, H., 2022. Head injury - first aid: MedlinePkus Medical Encyclopedia. [online] MedlinePkus.gov. Available at:

Healthcare.com.mm
ဒေါက်တာသန်းထွဋ် - အိမ်သားသမားစာအုပ်

CPR ဘယ်လိုလုပ်ရမလဲ?
https://m.facebook.com/story.php?story_fbid=130877486757132&id=100095046433561&mibextid=Nif5oz

30/01/2025

ဝမ်းချုပ်တတ်လျှင်__

- မနက်စောစောထ
- လေရှူ၊ လမ်းလျှောက်
- ရေအဝသောက်
- နေ့စဉ်မှန်မှန်လုပ်ပါ

ဝမ်းချုပ်သူများ

လမ်းမလျှောက်ရင်ဝမ်းချုပ်ပါတယ်။
မနက်စောစောထ၊ လမ်းလျှောက် - လေရှူ -ရေသောက်
ပြုလုပ်ပါ။ မှန်မှန်ပြုလုပ်ပေးရင်ဝမ်းမှန်လာပါတယ်။

အသီးအနှံကို အရင်ကထက်ပိုစားပေးပါ။

ရှေးစာဆိုအရတော့.. ." မနက်.သင်္ဘော၊ ည
ငှက်ပျော "လို့ဆိုပါတယ်။

အသားကိုလျှော့စားပါ။ အထူးသဖြင့် ခြေလေးချောင်းသားရှောင်စားပါ။

ညနေ သို့မဟုတ် ညအိပ်ခါနီး အစာနဲ့ဝေးချိန်မှာ.. မန်ကျည်းမှည့်ဖျော်ရည်သောက်ပါ။

ဝမ်းအလွန်ချူပ်ရင် ဆားခါးဝယ်ထားပါ။ နိုင်ငံခြားမှာနေသူများ.Apson salt. လို့မေးဝယ်ပါ။

ဆားခါးကို ဒယ်အိုးနဲ့လှော်ထားပါ။
ဖန်ပုလင်းနဲ့လေလုံအောင်သိမ်းထားပါ။

ဝမ်းအလွန်ချူပ်ရင် ဆားခါးဟင်းစားဇွန်း ၁ဇွန်းမှ ၂ဇွန်း ရေအေးနဲ့သောက်ပါ။

ဆားခါးကို မန်ကျည်းဖျော်ရည်နဲ့ရောဖျော်သောက်ရင်လည်းရပါတယ်။

ဆားခါးကသွေးမတိုးပါ။ လှော်ပြီးသောက်ရင် ဝမ်းမရစ်ပါ။

ကနခိုပါသော၊ပွေးကိုင်းပါသောဝမ်းနုတ်ဆေးများသည် အူထဲမှ ချွဲအမြှေးများကို ကွာကျစေသဖြင့် ရေရှည်
စွဲမသောက်သင့်ပါ။

သတိပြုပါ။ ဝမ်းသွားတိုင်း မကောင်းပါ။

24/01/2025

#ညဘက် အိပ်မပျော်ခဲ့လျှင်

၁. ဖီးကြမ်းငှက်ပျောသီး မှည့်စားပါ
အိပ်စက်ခြင်းတွက် အထူးကောင်းမွန်းပြီး အားရှိသည်။

၂. နွားနို့သောက်ခြင်းက အရိုးအဆစ်သန်မာသည့်အပြင် အိပ်စက်ခြင်းကို မြန်ဆန်စေပါသည် ။

၃. ကြက်သွန်ဖြူခေါင်းအုံးအောက်၃တက်ထားအိပ်ပါ ။ဦးနှောက်မှ အဆိပ်အတောက်များကို ဖယ်ရှားပေးပြီး အိပ်စက်မှုကို မြန်ဆန်စေသည် ။

၄. ကြက်သွန်နီထက်ခြက်ခွဲပြီး ညအိပ်ခါနီး ခြေဖဝါး အလည်တည့်တည့်ကပ်အိပ်ပါ ။ တစ်ကိုယ်လုံးမှ အဆိပ်အတောက်များကို စုပ်ယူပါလိမ့်မယ်။
အအေးမိနာစေးသူ ကလေး လူကြီးမရွေး လုပ်ပေးပါက သက်သာပျောက်ကင်းစေပါမည် ။

၅. ရေနွေးထဲကို ပူတီနာ(ပူစီနံ) အရွက် ၅ရွက် ၆ရွက်ကိုထည့်ပြီး ခပ်နွေးနွေးလေးအနေအထားရောက်ရင်သောက်ပြီး အိပ်ယာထဲဝင်လိုက်ပါ။ ခဏနေရင် အိပ်ပျော်သွားပါလိမ့်မည်။

Credit ပြန်လည်မျှဝေပါသည်။

23/01/2025

ဦးခေါင်းထိခိုက်မိရင် အရေးပေါ် ဘယ်လိုပြုစုရမလဲ?

ဦးခေါင်းအရေပြား ထိခိုက်ဒဏ်ရာရပါက
– မေးရိုးမေးစဉ် မေးခွန်းလေးများ (ဥပမာ နေ့လား၊ ည လား၊ စားပြီးပြီလား) ကို မေးကြည့်ပါ။ လူနာဇဝေဇဝါ ဖြစ်နေလျှင် (သို့) စကားပြောရာတွင် အခက်တွေ့ပုံ ပေါက်နေလျှင် မူမှန်ပုံမရလျှင်၊ အရေးပေါ် လူနာတင်ယာဉ်ကို ခေါ်ယူပါ။

– ဦးခေါင်းဒဏ်ရာ ပြင်းထန်သည်ဟု သံသယရှိပါက လူနာကိုငြိမ်အောင်ထိန်းထားပါ။ ။ အရေးပေါ် ကားမလာခင် သို့ ဆေးကုသမှုမခံယူသေးမီ အချိန်ထိ လဲလျောင်းပေးပြီး ဦးခေါင်းနှင့် ပုခုံးအား အနည်းငယ်မြှင့်ထားပေးခြင်းဖြင့် အတတ်နိုင် ဆုံး ငြိမ်သက်အောင်ထားပါ။

– လူနာကို မလိုအပ် ဘဲ မရွှေ့ပါနဲ့။ အထူးသဖြင့် လူနာရဲ့ လည်ပင်း ကို မရွှေ့ပါနဲ့။ လူနာက ဦးခေါင်းအကာအကွယ် (ဆိုင်ကယ်ဦးထုပ် ) ဆောင်းထားတယ်ဆိုရင် မချွတ်ပါနဲ့။

– သွေးထွက်နေတဲ့နေရာတွေ့ရင် တိတ်အောင် လုပ်ပေးပါ။ ပိုးသတ်ထားတဲ့ ဂွမ်း၊ သို့ အဝတ်သန့် တစ်ခုနဲ့ ဒဏ်ရာနေရာကို ဖိထား ပေးပါ။ပထမ အဝတ်သွေးရွှဲသွားရင် မဖယ်ပါ နဲ့ နောက်အဝတ်တခုကို အပေါ်က ထပ်တင်ပြီး ဆက် ဖိထားပေးပါ။

– ခေါင်းကွဲတယ်လို့ယူဆရင်တော့ သွေးထွက်တဲ့ နေရာတည့်တည့်ကို တိုက်ရိုက်မဖိပါနဲ့။ အဲ့နေရာက အမှိုက်စဖြစ်ဖြစ် ဘာဖြစ်ဖြစ် ဘာမှ မဖယ်ပါနဲ့။ ဖြစ် နိုင်ရင် ပေါင်းထားတဲ့ ပတ်တီးစ ထူထူလေး ခံပြီး ခေါင်းကို ပတ်တီး စီးပေးထားပါ။

– ခေါင်းခွံကို အနည်းအကျဉ်း တန်သင့်ရုံသာ ထိခိုက်မိ ပြီး သွေးမထွက်ပါက အရောင်လျော့စေရန်နှင့် သွေးခြည် မဥစေရန် အဝတ်စခံပြီး ရေခဲ ကပ်နိုင်ပါတယ်။

– လူနာ အန်ရင် အန်ဖတ် မစို့အောင်၊ မသီးအောင် လူနာကို ဘေးစောင်းပေးပါ။

– လူနာသတိလစ်နေပါက အသက်ရှူပုံ၊ အသက်ရှူနည်း၊ လက်ကောက်ဝတ် သွေးခုန်းနှုန်း၊ တုံ့ပြန်နိုင်စွမ်း စသည် တို့ကို လူနာတင်ယာဉ်မရောက်လာမှီစပ်ကြား ပုံမှန်အကဲ ဖြတ်မှတ်သားပေးထားပါ။

– လူနာ သတိလစ်သည့်အပြင် အသက်ရှူပါ ရပ်သွားပါ က မေးရိုးကို သတိကြီးစွာ ထား၍ မ ကာ လေဝင် လေထွက် လမ်းကြောင်းပွင့်စေပြီး စီ၊ ပီ၊ အာရ် (CPR)ကိုစလုပ်ပါ။

♦♦အရေးကြီးတဲ့ လက္ခဏာတွေက ဘာတွေလဲ?

ထိခိုက်မိပြီးတဲ့နောက် လူနာက

(၁) မှိန်းနေ အိပ်ချင်နေရင်

(၂) ပုံမှန်မဟုတ်တာတွေပြုမူပြောဆို/ နားမလည်နိုင် တဲ့စကားတွေ ကယောင်ကတန်းပြောနေရင်

(၃) ခေါင်းအရမ်းထိုးကိုက်ပြီး လည်ပင်းက တောင့်
လာရင်

(၄) တက်ရင်

(၅) ခြေလက် တစ်ဖက်ဖက် မလှုပ်ရှားနိုင်တော့ရင်

(၆) ခိုက်မိပြီး ခဏသတိလစ်သွားရင်

(၇) တစ်ကြိမ်မက အန်ရင်

(၈) နှာခေါင်းတို့ နားတို့ကနေ သွေး (သို့) အရည်
ကြည်ထွက်လာရင်

(၉) မျက်စိသူငယ်အိမ် အရွယ်အစား မျက်လုံးတစ်ဖက်နှင့်တစ်ဖက် မတူလာရင်

(၁၀) လူနာနေ့ည မမှတ်မိ၊ ဇဝေဇဝါဖြစ်လာရင်

စသည့်လက္ခဏာ များ ဒဏ်ရာရပြီး နာရီပိုင်းနှင့် ရက်ပိုင်းအကြာတွင် ပေါ်ပေါက်လာတတ်သည်။ ထိုလက္ခဏာများအနက် လက္ခဏာတစ်စုံတစ်ရာ တွေ့ရပါက ချက်ချင်းကုသမှု ခံယူရပါမည်။
❗ဒါတွေထဲက တစ်ခုခုဖြစ်တယ်ဆိုရင် အရေးကြီးပါ တယ်။

❌❌ ခေါင်းခိုက်မိတဲ့လူနာတွေ့ရင် ဘာတွေ
သတိထားရှောင်ရမလဲ ?

– သွေးတအားထွက်သော ခေါင်းဒဏ်ရာ (သို့) နက်သောဒဏ်ရာတွေကို မိမိဘာသာ မဆေးပါနဲ့။

– ဒဏ်ရာမှာ ကပ်နေ စိုက်နေတဲ့ ဘယ်အရာကိုမှ မ ဖယ်ပါနဲ့။

– လူနာကို မလိုအပ်ပဲ ရွှေ့တာ လှုပ်တာ မပြုလုပ်ပါ
နဲ့။

– လူနာ ဇဝေဇဝါဖြစ်နေချိန်မှာ လူနာကို ကိုင်လှုပ်ခြင်း မပြုပါနဲ့။

– ဆိုင်ကယ်စီး ဦးထုပ်ဆောင်းထားရင် မချွတ်ပါနဲ့။

– အမြင့်ပေါ်က ပြုတ်ကျတဲ့ကလေးကို ကောက်မ
ချီပါနဲ့။

– ခေါင်းကို ပြင်းပြင်းထန်ထန်ခိုက်မိပြီး ၄၈နာရီ အတွင်း အရက်မသောက်ပါနဲ့။

ယခုအနေအထားလောက်ဆိုရင် ခေါင်းခိုက်မိရင် ဘာတွေလုပ်ရမယ်၊ မလုပ်ရဘူး။ ဘာတွေစောင့် ကြည့်ရမယ်။ ဘယ်အခါ ဆေးရုံသွားဖို့လိုတယ် ဆိုတာတွေကို သိရှိနားလည်လောက်မယ်လို့မျှော်လင့် ပါတယ်။

Reference
Encyclopedia, M. and aid, H., 2022. Head injury - first aid: MedlinePkus Medical Encyclopedia. [online] MedlinePkus.gov. Available at:

Healthcare.com.mm
ဒေါက်တာသန်းထွဋ် - အိမ်သားသမားစာအုပ်

21/01/2025

#ဗိုက်နာခါးနာတယ်ဘာဖြစ်မှန်းမသိဘူးဆိုရင်ဝမ်းဗိုက်မှာရှိတဲ့အပိုင်း၉ပိုင်းကိုလေ့လာနိုင်ပါတယ်

9 Regions ကို လေ့လာခြင်းဖြင့် ဝမ်းဗိုက်ဘယ်နေရာမှာတော့ဘာဖြစ်တယ်ဆိုတာ အကြမ်းဖျဥ်းလေ့လာနိုင်ပါတယ်..

9 Regions of abdomen

✡ ဝမ်းဗိုက်အပေါ်ညာဘက်ပိုင်း
(Right Hypochondriac)

အသည်း၊ သည်းခြေအိတ်၊ ညာဘက်ကျောက်ကပ်နှင့် အူသိမ်၏ ညာဘက်အပိုင်းများ ပါဝင်သည်။

✡ ဝမ်းဗိုက်အပေါ်ဘယ်ဘက်ပိုင်း
(Left Hypochondriac)

သရက်ရွက်၊ ဘယ်ဘက်ကျောက်ကပ်၊ အစာအိမ်တစ်စိတ်တစ်ပိုင်း၊ ပန်ကရိယနှင့် အူမကြီး အစိတ်အပိုင်းများ ပါဝင်သည်။

✡ ဝမ်းဗိုက်အပေါ် အလည်ပိုင်း (Epigastric)

အစာအိမ်၊ အသည်းတစ်စိတ်တစ်ပိုင်း၊ ပန်ကရိယတစ်စိတ်တစ်ပိုင်း၊ duodenum တစ်စိတ်တစ်ပိုင်း၊ သရက်ရွက်တစ်စိတ်တစ်ပိုင်းနှင့် adrenal glands အများစုပါဝင်သည်။ အသက်ရှုနေစဉ်အတွင်း diaphragm ကျုံ့သွားသောအခါ ဤနေရာသည် တွန်းထုတ်သည်။

✡ ဝမ်းဗိုက်အလည် ညာဘက်ပိုင်း (Right Lumbar)

သည်းခြေအိတ်၊ ညာဘက်ကျောက်ကပ်၊ အသည်း၏ အစိတ်အပိုင်းနှင့် အူမကြီးပါဝင်သည်။

✡ ဝမ်းဗိုက်အလည်ဘယ်ဘက် (Left Lumbar)

ဆင်းလာသော အူမကြီးအစိတ်အပိုင်း၊ ဘယ်ဘက်ကျောက်ကပ်နှင့် သရက်ရွက်၏ အစိတ်အပိုင်းများ ပါဝင်သည်။

✡ ချက်တဝိုက်/ ဝမ်းဗိုက်အလည်ပိုင်း (Umbilicus)

duodenum အူသိမ် ၏ တစ်စိတ်တစ်ပိုင်း၊ jejunum နှင့် illeum ကဲ့သို့သော အူသိမ်၏ အစိတ်အပိုင်းများစွာ ပါဝင်ပါသည်။
၎င်းတွင် transverse colon (ကြီးတက်နေသော အူမကြီးကြား အပိုင်း) နှင့် ဘယ်ဘက်နှင့် ညာဘက် ကျောက်ကပ်နှစ်ခုလုံး၏ အောက်ခြေအပိုင်းများလည်း ပါရှိသည်။

✡ ဝမ်းဗိုက်အောက်ဆုံး ညာဘက်ပိုင်း
(Right Iliac Fossa)

နောက်ဆက်တွဲ cecum နှင့် ညာဘက် iliac fossa ပါရှိသည်။ ဤနေရာတွင် နာကျင်မှုသည် ယေဘုယျအားဖြင့် အူအတက်နှင့် ဆက်စပ်နေသည်။

✡ ဝမ်းဗိုက်အောက်ဆုံး ဘယ်ဘက်ပိုင်း
(Left Iliac Fossa)

ဆင်းသက်လာသော အူမကြီး၊ sigmoid အူမကြီးနှင့် ဘယ်ဘက် illiac fossa တို့ ပါဝင်ပါသည်။

✡ ဝမ်းဗိုက်အောက်ဆုံးပိုင်း (Hypogastric)

အစာအိမ်အောက်ပိုင်း၏ ဆီးခုံအရိုးတစ်ဝိုက်ရှိ အင်္ဂါများပါရှိသည်။
ဆီးအိမ်၊ sigmoid အူမကြီး၏ အစိတ်အပိုင်း၊ စအိုနှင့် မျိုးပွားမှုစနစ်၏ အင်္ဂါအစိတ်အပိုင်းများဖြစ်သည့် သားအိမ်၊ သားဥအိမ်နှင့်
အမျိုးသားများတွင် သုတ်အိတ်၊ သုတ်ပြွန်၊ ဆီးကျိတ်ကဲ့သို့သော မျိုးပွားအင်္ဂါများ ပါဝင်သည်။

ယေဘူယျအားဖြင့်ဆိုသော်
✅ဝမ်းဗိုက်အပေါ်ညာဘက် အပေါ်ပိုင်းတွင်

ညာဘက်အပေါ်ထောင့်တွင် အသည်း၏ညာဘက်အပိုင်း၊ သည်းခြေအိတ်၊ ညာဘက်ကျောက်ကပ်၊ အစာအိမ်၏သေးငယ်သောအပိုင်း၊ duodenum၊ ပန်ကရိယ၏ဦးခေါင်း၊ အူမကြီးအစိတ်အပိုင်းများနှင့် အူသိမ်အစိတ်အပိုင်းများပါရှိသည်။

❗ဤနေရာတွင် နာကျင်မှုသည် သည်းခြေအိတ်နှင့် အသည်း သို့မဟုတ် အစာအိမ်အတွင်းရှိ အူလမ်းကြောင်းအတွင်း ပိုးဝင်ခြင်းနှင့် ရောင်ရမ်းခြင်းနှင့် ဆက်စပ်နေတတ်သည်။

✅ ဝမ်းဗိုက်ဘယ်ဘက် အပေါ်ပိုင်းတွင်

အသည်း၏ဘယ်ဘက်အပိုင်း၊ အစာအိမ်၏တစ်စိတ်တစ်ပိုင်း၊ ပန်ကရိယ၊ ဘယ်ဘက်ကျောက်ကပ်၊ သရက်ရွက်၊ transverse နှင့် descending colon အပိုင်းများနှင့် အူသိမ်အစိတ်အပိုင်းများ၏တည်နေရာဖြစ်သည်။

❗ ဤနေရာရှိ နာကျင်မှုသည် အူလမ်းကြောင်းနှင့် အူမကြီး လည်ပတ်မှု ချို့ယွင်းခြင်းနှင့် ဆက်စပ်နေသည်။

✅ ဝမ်းဗိုက်ညာဘက် အောက်ပိုင်းတွင်

cecum၊ အူအတက်၊ အူသိမ်၏တစ်စိတ်တစ်ပိုင်း၊ အမျိုးသမီးမျိုးပွားမှုစနစ်၏ညာဘက်တစ်ဝက်နှင့ညာဘက် ဆီးပြွန်တည်ရှိသည်။

❗ဤနေရာတွင် နာကျင်မှုသည် အူအတက်နှင့် ဆက်စပ်မှု အများဆုံးဖြစ်သည်။

✅ ဝမ်းဗိုက်ဘယ်ဘက် အောက်ပိုင်းတွက်

အူသိမ်အများစု၊ အူမကြီးအချို့၊ အမျိုးသမီးမျိုးပွားစနစ်၏ ဘယ်ဘက်တစ်ခြမ်းနှင့် ဘယ်ဘက်ဆီးပြွန် တို့ဖြစ်သည်။

❗ဤနေရာရှိ နာကျင်မှုသည် ယေဘုယျအားဖြင့် colitis (အူမကြီးရောင်ခြင်း) နှင့် အမျိုးသမီးများတွင် တင်ပါးဆုံတွင်း ရောင်ရမ်းသောရောဂါနှင့် သားအိမ်အရည်ကြည်များ နှင့် ဆက်စပ်နေသည်။

ဝမ်းဗိုက်ရှိ ခန္ဓာဗေဒကို ဖော်ပြခြင်းသည် မည်သည့်နေရာ များတွင် နာကျင်ကိုက်ခဲမှု ခံစားရသည်ကို အခြေခံ၍ ရောဂါတစ်ခုတွင် မည်သည့် ကိုယ်တွင်းအင်္ဂါနှင့် တစ်ရှူးများ ပါဝင်နေသည်ကို ဆုံးဖြတ်နိုင်ရန် ကူညီပေးသည်။

ဗဟုသုတရစေရန် ဖော်ပြခြင်းဖြစ်သည်။

Ref;
https://med.libretexts.org/Bookshelves/Anatomy_and_Physiology/Anatomy_and_Physiology_(Boundless)/1%3A_Introduction_to_Anatomy_and_Physiology/1.4%3A_Mapping_the_Body/1.4F%3A_Abdominopelvic_Regions

20/01/2025

သိပ်ကိုရက်စက်လွန်းတဲ့ ဆေးတွဲတွေ

ပြည်သူတွေဟာ ကျပ်တည်းလာကြပါတယ် ကျပ်တည်းလာတာနဲ့အတူ အလုပ်ကြမ်းလုပ်ရတဲ့သူတွေဟာ ကိုက်ခဲ ညောင်းညာတဲ့အခါ ဆေးမြီးတိုတွေရှာကြပါတော့တယ်။

ငွေကလည်း တတ်မနို်ငတော့ စျေးသက်သာတဲ့ဆေးတွဲတွေကို ရှာဝယ်ကြပါတော့တယ်။ အောက်ကပုံထဲက ဆေးတတွဲကိုသောက်ကြည့်လိုက်ပါ။ ညောင်းညာကိုက်ခဲနေတာတွေက ငါးမိနစ်အတွင်း ယူပစ်သလိုပျောက်သွားပါလိမ့်မယ်.... (တကယ် ငါးမိနစ်အတွင်းပါ။) နောက်ပြီး စားဝင်မယ်အိပ်ပျော်မယ် လူကလန်းဆန်းနေမယ် အလုပ်ပိုလုပ်နိုင်မယ်။

ဒါပေမယ့်

ရေတိုအကျိုးသက်ရောက်မှုအနေနဲံ

၁. မျက်နှာအမ်းတန်းတန်းဖြစ်မယ်။
၂. ခေါင်းထိုးမယ်
၃. တစ်ချို့ ဗိုက်အောင့်မယ်

ရေရှည်အကျိုးသက်ရောက်မှုအနေနဲ့

၁. ဗိုက်နာ ကြာရှည်ရာကနေ အစာအိပ်သေွးကြောပေါက် သွေးအန်မယ်။ ၂. ဆီးချို သွေးတိုးဝင်လာမယ်
၃. အရိုးပွမယ်
၄. လူဝလာမယ်
၅, ဆေးမသောက်ရရင် လူမလန်းဘူး သွေးပေါင်ကျလာမယ်။
၆. ကျောက်ကပ်ပျက်စီးမယ်
၇ အသည်းထိမယ်

ဘာလို့လဲ ဆိုတော့ ဒီဆေးထုတ်ထဲမှာ ဒီလိုဆိုးကျိုးမျိုးကိုဖြစ်စေနိုင်တဲ့

၁. Steroid လို့ခေါ်တဲ့ အရောင်ကျဆေး (ဆရာဝန်‌တောင် အရမ်းမပေးရတဲ့ဆေး) နဲ့
၂. အကိုက်အခဲပျောက်ဆေး သုံးလေးမျိုးကိုရောထည့်ထားလို့ပဲဖြစ်ပါတယ်။

ဒါ ကိုယ့်ပိုက်ဆံ ကိုယ်အကုန်ခံပြီး သတ်သေနေကြတာပါ။ ခဏတာသက်သာမှုကိုကြည့်ပြီး ရေရှည်မှာ ကုသရခက်တဲ့ ကုလို့မရနိုင်တဲ့ ရောဂါပေါင်းစုံစွဲကပ်လာနိုင်မယ့် ဒီလိုဆေးမျိုးကိုရှောင်ရှားနိုင်ကြပါစေလို့ မေတ္တာဖြင့်အကြံပြုအပ်ပါတယ်။

(တချို့သော မြန်မာဆေးမှုန့်များဟာလည်း အထက်ပါ ဆေးများကို ထောင်းထည့်ထားတာမျိုးရှိတတ်လို့ သတိနဲ့ယှဥ်သောက်သုံးစေလိုပါတယ်။)

ကျွန်တော်တို့ OSK online clinic တွင်လည်း အထွေထွေရောဂါအထူးကုသမားတော် အထွေထွေရောဂါကုဆရာဝန်များနှင့်တိုင်ပင်ဆွေးနွေးနိုင်ပြီဖြစ်ပါကြောင်အသိပေးအပ်ပါတယ်။

Credit - Dr. Kaung

OSK - Online Clinic

13/01/2025

Let's against the sexual violation🚫

Bus ကားပေါ် ဖင်ကိုင်ခေါင်းကိုင်/ ကိုယ့်ခန္ဓာကိုယ်ကို video ရိုက်နေတာတို့ / လမ်းမှာ ကာမကိုထိပါး ပြီး အစခံရတာတို့ အဲ့တာတွေအကုန် harassment / violation ပဲ😤

မိန်းကလေးဖြစ်လာတာ အားလုံးက sexual violation ကို တနည်းမဟုတ် တနည်းခံကိုခံရဖူးတယ်😢

✔️sexual violation က ခံရတဲ့သူအဖို့ သေရာပါ စိတ်ဒဏ်ရာဖြစ်စေပါတယ်

ကူပါ... ခံရတဲ့သူကို ရှက်စေတဲ့စိတ်အစား လုံခြုံတဲ့
ပက်ဝန်းကျင်ပေးပါ

လူတိုင်းက စိတ်ဓာတ်ကြံ့ခိုင်နေမှာမဟုတ်ဘဲ သတ္တိလည်းလူတိုင်းမရှိလို့ sexual violation တွေကို တွေ့မြင်တာရှိခဲ့ရင် ခံရသူဘက်က ရပ်တည်ပေးပါ 🙋‍♂🙋‍♀

ကာကွယ်ပေးပါ..... ကူညီပေးပါ။

ပိုကောင်းတဲ့လူ့ပတ်ဝန်းကျင်မှာ နေထိုင်ရဖို့ မှန်တဲ့ဘက်ကရပ်တည်ပါ

😇

©to original artist

12/01/2025

#သွေးတိုးရှိသူတိုင်းသိထားသင့်သောအချက်များ

၁။ သွေးတိုးက အန္တရာယ်ရှိတဲ့ ရောဂါမဟုတ်ဘူး
❌ မှားပါတယ်။
သွေးတိုးက အန္တရာယ်ရှိရုံသာမက ဖြစ်ဖို့လွယ်သလို ဝေဒနာသည်လည်းများတဲ့ ရောဂါတစ်မျိုးပါ။ လူတိုင်းနီးပါး သွေးတိုးနေတာမို့ သာမန်ရောဂါတစ်ခုလို့ ထင်မှတ်မှားစရာရှိပေမယ့် တစ်ကမ္ဘာလုံးမှာ သွေးတိုးဝေဒနာသည် ၁.၁၃ ဘီလီယံရှိနေပြီး တစ်နှစ်ကို လူ ၇.၆ သန်း ဒီဝေဒနာကြောင့် အသက်ဆုံးရှုံးနေပါတယ်။ ဒါ့အပြင် လူတစ်ယောက်မှာ သွေးတိုးဝေဒနာရှိနေပြီဆိုရင် နှလုံး၊ အသည်း၊ မျက်စိ၊ လိင်စွမ်းဆောင်ရည်ပျက်ယွင်းတာ၊ လေဖြတ်တာနဲ့ နှလုံးသွေးကြောဆိုင်ရာ ရောဂါတွေလည်း ကပ်ပါလာမှာဖြစ်ပါတယ်။

၂။ သွေးတိုးက မျိုးရိုးလိုက်တယ်
✅ ဟုတ်ပါတယ်။
သွေးတိုးက မျိုးရိုးလိုက်တတ်ပါတယ်။ ၂၀၁၇ ခုနှစ်တုန်းက ပြုလုပ်ခဲ့တဲ့ လေ့လာချက်အရဆိုရင် အဘိုးအဘွားမှာ သွေးတိုးရှိဖူးရင် မြေးဖြစ်သူမှာ သွေးတိုးဖြစ်နိုင်ခြေ အလွန်မြင့်မားတယ်လို့ဆိုပါတယ်။

ဒါပေမယ့် သွေးတိုးကို အဖြစ်စေနိုင်ဆုံးအကြောင်းအရင်းက မျိုးရိုးမဟုတ်ပါဘူး။ လူနေမှုပုံစံဖြစ်ပါတယ်။ မျိုးရိုးမှာ သွေးတိုးသမားရှိဖူးသလို ကိုယ်တိုင်ကလည်း ကျန်းမာရေးနဲ့မညီညွတ်အောင်နေတတ်သူမျိုးဖြစ်နေမှ သွေးတိုးဖြစ်လာမှာပါ။

၃။ သွေးတိုးတာ အိုမင်းလာလို့
❌ သွေးတိုးဝေဒနာက အသက်အရွယ်နဲ့ မဆိုင်ပါဘူး။
ဘယ်အသက်အရွယ်မှာမဆို ဖြစ်နိုင်ပါတယ်။
လူကြီးပိုင်းတွေမှာ ပိုဖြစ်ရတဲ့အကြောင်းက အိုမင်းလာတာကြောင့်မဟုတ်ပဲ ဘဝတစ်သက်တာမှာ ကျန်းမာရေးနဲ့ ညီညွတ်စွာ စားသောက်နေထိုင်ခဲ့ခြင်းမရှိတာကြောင့်ပါ။ သွေးတိုးဖြစ်နိုင်ခြေကို အသက်အရွယ်နဲ့ ပိုင်းခြားမယ်ဆိုရင် ၁၈-၃၉ အရွယ်မှာ ဖြစ်နိုင်ခြေ ၃၃.၂%၊ ၄၀-၅၉ အရွယ်မှာ ၆၃.၁% ဖြစ်ပါတယ်။

၄။ သွေးတိုးရှိနေရင် လက္ခဏာတွေပြတယ်
❌ သွေးတိုးဝေဒနာသည်တိုင်း ရောဂါလက္ခဏာပေါ်တတ်တာမဟုတ်ပါ။
ကိုယ့်မှာ သွေးတိုးရှိမရှိကို ကျန်းမာရေးစစ်ဆေးပြီးမှသိနိုင်ပါတယ်။ လေ့လာချက်တွေအရ သွေးတိုးဝေဒနာသည်တွေရဲ့ ၁၅% လောက်က ရောဂါလက္ခဏာမပြတာမို့ သူတို့ကိုယ်သူတို့ သွေးတိုးမရှိဘူးလို့ ထင်မြင်နေကြပါတယ်တဲ့။ ဒါကြောင့်သွေးတိုးကို Silent Killer လို့ ခေါ်ကြတာပါ။

၅။ ဆားလျှော့စားနေလို့ သွေးတိုးမပူရတော့ဘူး
❌ WHO ရဲ့ သတ်မှတ်ချက်အရ လူတစ်ယောက်အတွက် တစ်နေ့တာ ဆိုဒီယံလိုအပ်ချက်က တစ်နေ့ကို ၅ ဂရမ်ဖြစ်ပါတယ်။
ဒီပမာဏက လူ့ကျန်းမာရေးအတွက် မဖြစ်မနေလိုအပ်တဲ့ ပမာဏပါ။
ကမ္ဘာပေါ်မှာ တစ်နှစ်ကို လူ ၂.၅ သန်း ဆိုဒီယံချို့တဲ့မှုကြောင့် သေဆုံးနေကြပါတယ်။ ဆားအလွန်အကျွံစားတာက သွေးတိုးစေနိုင်တယ်ဆိုပေမယ့် လုံလောက်အောင် မဖြည့်တင်းနိုင်ရင်လည်း အသက်ဆုံးရှုံးနိုင်တာကို သတိထားသင့်ပါတယ်။

03/01/2025

mL/hr ကို dpm ဘယ်လို ပြောင်းမလဲ။

(ml per hour ---> drop per minute)

သူများတွေဆီမှာလို infusion pump အသုံးများရင်တော့ ml/hr သိရင်ကို infusion pump မှာ ဘယ်လောက် ml/hr လို့ ရိုက်ထည့်လိုက်ရင် ရပါပြီ။ ကိုယ်တွေဆီမှာတော့ ml/hr သိရုံနဲ့ မရဘဲ dpm ပြောင်းတတ်ဖို့ လိုနေအုန်းမှာ ဖြစ်ပါတယ်။

တနာရီမှာ မိနစ် ၆၀ ရှိတာတော့ လူတိုင်း သိကြပါတယ်။ ဒါပေမဲ့ 1 ml/ 1 cc မှာ ဘယ်လောက် drop ရှိသလဲ ဆိုရင် ဝေဝါးသွားနိုင်ပါတယ်။ တချို့ကလည်း ml/hr ကို ၃ နဲ့ စားရင် dpm ရတယ်လို့ ပြောကြပြီး တချို့က ၄ နဲ့ စားရတာလို့ ပြောကြပါတယ်။ ဘာကြောင့် အဲ့လိုတွေ ကွဲနေတာလဲ။

သိရမှာက 1 ml မှာ ဘယ်လောက် drop ရှိလဲ ဆိုတာ ဖြစ်ပါတယ်။ အကြမ်းဖျင်း 20 drops/ gtt လို့ ပြောကြပေမဲ့ ဘယ် drip set နဲ့ ချပေးမှာလဲ ဆိုတာပေါ် မူတည်ပါမယ်။

ယေဘုယျအားဖြင့်

ပုံမှန် drip set 1 cc = 20 drops
Blood set 1 cc = 15 drops
Paediatric set 1 cc = 60 drops ပါ။
/ burette set

အတိအကျ ပြောမယ် ဆိုရင်တော့ ထုတ်လုပ်တဲ့ manufacturer ရဲ့ specification ကို ဖတ်ကြည့်ရပါမယ်။ drip set အိတ်ပေါ်မှာ ဖတ်ကြည့်လိုက်ရင် 1 cc မှာ ဘယ်လောက် drops လို့ ဖော်ပြထားလေ့ရှိကြပါတယ်။ အဲ့ဒါက အမှန်ဆုံး ဖြစ်ပါမယ်။ (1 cc မှာ ဘယ်လောက် drop ပါတယ် ဆိုတာကို drop factor ဆိုပြီး ပြောကြပါတယ်။)

အကြမ်းဖျင်းတော့ အ‌ပေါ်မှာ ပြောခဲ့သလို

ပုံမှန် drip set 1 cc = 20 drops
Blood set 1 cc = 15 drops
Paediatric set 1 cc = 60 drops
/ burette set

လို့ မှတ်ထားရပါမယ်။

ဒါကြောင့်

ml/hr ကို drop/min ပြောင်းဖို့

ပိုင်းဝေက ml ကို drop ဖြစ်အောင် ကိုယ်သုံးမယ့် set ရဲ့ 1 ml/ cc မှာ ဘယ်လောက် drop ပါသလဲ ဆိုတာနဲ့ မြှောက်ပြီး ပိုင်းခြေက hr (hour) ကို မိနစ် (min) ပြောင်းဖို့ 60 နဲ့ မြှောက်ပါမယ်။

ဥပမာ

100 ml/hr ဟာ ဘယ်လောက် dpm လဲ။

ပုံမှန် drip set အတွက်

ml/hr x 20/60 (1 ml = 20 drops)
---> ml/hr x 1/3
---> 100 ÷ 3 ***
---> 33.3 dpm

Blood set နဲ့ ဆိုရင်

ml/hr x 15/60 (1 ml = 15 drops)
---> ml/hr x 1/4
---> 100 ÷ 4 ***
---> 25 dpm

Paediatric set/ burette set ဆိုရင်

ml/hr x 60/60 (1 ml = 60 drops)
---> ml/hr x 1/1
---> 100 ÷ 1 ***
---> 100
---> 100 dpm

ဒါကြောင့် ml/hr ကို dpm ပြောင်းချင်ရင်

ပုံမှန် drip set ဆိုရင် 3 နဲ့ စား
Blood set ဆိုရင် 4 နဲ့စား
Paediatric set/ burette set ဆိုရင် ml/hr ဟာ dpm နဲ့ အတူတူပဲလို့ ပြောကြတာ ဖြစ်ပါတယ်။

တလက်စတည်း
Paediatric set ဆိုရင် မှားတတ်တာလေးကို ပြောပါအုန်းမယ်။

Paediatric set နဲ့ 20 dpm ထည့်ပါလို့ သေချာ ပြောလိုက်ပေမဲ့ ရိုးရိုး drip set နဲ့တောင် မဟုတ်၊ ခွဲခန်းဝင်မှာမိုလို့ဆိုပြီး blood set ကြီးနဲ့ ထည့်ချလာပါတယ်။ အဲ့တော့ ကျွန်တော် ထည့်ချင်တာက paediatric set နဲ့ 20 dpm ဆိုတော့ 20 ml/hr ပါ။ blood set ကြီးနဲ့ ထည့်ချလာတော့ 20 dpm ဆိုရင် 80 ml/hr တောင် ဖြစ်သွားပါပြီ။ ကျွန်တော် ထည့်ချင်တဲ့ 20 ml/hr ထက် 4 ဆ ပိုများသွားပါပြီ။

ပုံမှန် dripset နဲ့ ဆိုရင်လည်း 20 dpm ဟာ 60 ml/hr ဖြစ်လို့ ကျွန်တော် ထည့်ချင်တဲ့ 20 ml/hr ထက် 3 ဆ ပိုများနေပါတယ်။ အဲ့တော့ order ပေးတဲ့သူကလည်း ဘယ်လို set နဲ့ ဘယ်လောက်လို့ သေချာပြောရမှာ ဖြစ်သလို လိုက်လုပ်တဲ့သူကလည်း သေချာ သတိထား လုပ်ဆောင်ရမှာ ဖြစ်ပါတယ်။

မမှားရအောင် paediatric set ဆိုရင် micro drip ဖြစ်လို့ သံချောင်းပါရမယ်လို့ ကျွန်တော် အမြဲ မှာပါတယ်။ တချို့က JMS တံဆိပ်ဆိုရင် paediatric set လို့ပဲ ထင်ကြပြီး သံချောင်းမပါတဲ့ ပုံမှန် JMS drip set နဲ့ မှားတတ်ကြပါတယ်။

ကိုယ်လိုတဲ့ ml/hr အလိုက် လှည့်ချိန်လို့ရတဲ့ flow regulator အဝိုင်းလေးပါတဲ့ iv flow regulator လေးတွေ သုံးပါလား၊ အဲ့ဒါဆိုရင် မမှားတော့ဘူးပေါ့လို့ တချို့က ထင်ကြပါတယ်။ ပြဿနာက အဲ့ဒီ flow meter အဝိုင်းလေးတွေဟာ မြေဆွဲအားပါ် မူတည်ပြီး ချတာဖြစ်လို့ iv line ပိတ်နေရင် မမှန်တော့တာပါ။ drip bottle နဲ့ iv cannular site နဲ့ ကြားက အမြင့်ပေါ်မှာ မူတည်ပြီးလည်း ကျတာ နှေးတာ မြန်တာ ဖြစ်နေနိုင်ပါသေးတယ်။ ပုံမှန် drip set ထက်လည်း အနည်းငယ် ပိုဈေးကြီးပါမယ်။ ကျတာမှန်အောင် infusion pump သုံးနိုင်ရင်တော့ အကောင်းဆုံး ဖြစ်ပါမယ်။ ဒါတောင် သူက အားတခုနဲ့ အမြဲတွန်းနေမှာ ဖြစ်လို့ အခန့်မသင့်ရင် extravasation ဖြစ်နိုင်ပါသေးတယ်။

အစက်ကျတဲ့နှုန်းကိုပဲ ချိန်ပြီးပေးပေး
flow regulator နဲ့ပဲ လှည့်ချိန်ချိန်
Infusion pump ကိုပဲ သုံးသုံး

fluid တကယ်ကျမကျနဲ့ extravasation ဖြစ်မဖြစ်ကိုတော့ အမြဲ ဂရုစိုက်ရပါမယ်။

mL/hr ---> dpm ဘယ်လို ပြောင်းမလဲ။

ဒီမေးခွန်းကို အခု အားလုံး သေချာ ဖြေနိုင်သွားပြီ ထင်ပါတယ်။ ဖြေပေးသူတွေ အားလုံး၊ ကိုယ်သိတာတွေကို အများသိအောင် တကူးတက comment မှာ လာရေးပြသူတွေ အားလုံးကို ကျေးဇူးတင်ပါတယ်။

ကိုးကား

https://simplenursing.com/dosage-calculations-iv-drip-factor/ #2

https://rk.md/2017/what-does-gtt-mean/

ပုံများကို internet စာမျက်နှာ တချို့မှ ကူးယူဖော်ပြပါသည်။

Credit

01/01/2025

Uric Acid များတဲ့ Gout (ဂေါက်) ရောဂါ ဝေဒနာရှင်များ ဆင်ခြင် နိုင်ရန် အတွက်

Uric Acid များတဲ့ ဝေဒနာရှင်းများ အနေနဲ့ အစားအစာ တွေ မှာ purine ပါဝင်တဲ့ ပမာဏ ကို အထူးဂရုပြုသင့်ပါတယ်။

အခုဖော်ပြထားတဲ့ အစားအစာတွေ ကတော့ 100 gram (၆ ကျပ်သားခန့်) မှာ ပါဝင်တဲ့ purine ပမာဏ တွေဖြစ်ပါတယ်။

100 gram မှာ
1. Purine 400 mg ထက်ပိုပါက က purine အရမ်းများတဲ့ အစားအစာ ဖြစ်ပြီး uric acid များတဲ့ သူများ အနေနဲ့ ရှောင် ကိုရှောင်သင့်ပါတယ်။
2. Purine 100 mg - 400 mg ကြားပါ ပါက Purine အတော်အတန်များတယ်လို့ ယူဆပြီး uric acid များတဲ့ သူများ အနေဖြင့် သတိထား ဆင်ခြင် စားပေးဖို့လိုပါတယ်။
3. Purine 100 mg အောက်ပါရင်တော့ Purine ပါဝင် မှု့ နည်းတဲ့ အစားအစာ လို့ သတ်မှတ်တဲ့ အတွက် uric acid များတဲ့ ဝေဒနာရှင် များ အနေနဲ့ စားဖို့ သင့်တော်ပါတယ်။

တနေ့ ဘယ်လောက်ပဲ စားသင့်သလဲ????

ပုံမှန်အတိုင်းဆို တနေ့ကို 600-1000 mg အထိ စားလေ့ရှိကြပါတယ်။ ဒါပေမယ့် Uric acid များပြီး ဂေါက် (Gout) ရောဂါ ရှိသူများ အနေနဲ့ ဆိုရင် ရောဂါ အခြေအနေပေါ် မူတည်ပြီး 600 mg ထက်ကို လျှော့စားပေးရပါမယ်။ တချို့ဆို Purine 150 mg လောက်ပဲ စားရတဲ့ အခြေ အနေ ထိအောင် ရှိတတ်ပါတယ်။ ဒါတွေ က အရင်တည်း က Purine ပမာဏကို သေချာ တွက်ချက်ပြီး မစားမိခဲ့လို့ နောက်ပိုင်းမှာ ပိုခံစားရတာမျိုးပါ။

ဒါကြောင့် လက်ရှိ Uric Acid များနေပြီး Gout (ဂေါက်) ရောဂါ ရှိသူများ အနေနဲ့ အောက်ပါ ဇယား မှာ ပြထားတဲ့ ပမာဏ ကို ကြည့်ပြီး တနေ့တာ မိမိစားနေတဲ့ Purine ပမာဏ ကို အခုတည်း က တွက်ချက်စားပေးဖို့ တိုက်တွန်း ချင်ပါတယ်။

လေးစားစွာဖြင့်
ဒေါက်တာ ညီညီကျော်

30/12/2024

ရှေးဦးသူနာပြုဆေးသေတ္တာတွင် ပါဝင်သည့်
ပစ္စည်းကိရိယာများ (First Aid Kit)

ရှေးဦးသူနာပြု ဆေးသေတ္တာ

ရှေးဦးသူနာပြုစုမှုတွင် ပါဝင်သည့် ပစ္စည်းများသည် အခြေအနေနှင့် အသုံးပြုမည့် လူအရေအတွက်ပေါ်တွင် မူတည်လျက်ရှိပါသည်။
- ဥပမာအားဖြင့် မိသားစုဝင်တစ်ဦးသည် ဆီးချိုရောဂါရှိပါက အိမ်ရှိရှေးဦးသူနာပြုဆေးသေတ္တာတွင် ဂလူးကို့စ် (သို့မဟုတ်) သကြားရည် ပါရှိရမည်။
- ရှေးဦးသူနာပြုဆေးသေတ္တာအား နေအိမ်တွင်လည်းကောင်း၊ လုပ်ငန်းခွင်တွင် လည်းကောင်း ထားရှိသင့်ပါသည်။

❗ ရှေးဦးသူနာပြု ဆေးသေတ္တာအား အခါအားလျော်စွာ စစ်ဆေးပြီး လိုအပ်သည့်ပစ္စည်းများ ပြန်လည်ဖြည့်သွင်းရခြင်း၊ ရက်လွန်နေသည် ပစ္စည်းများကို အစားထိုးလဲလှယ်ခြင်းများ ပြုလုပ်ပေးရန် အရေးကြီးပါသည်။

☸ ပါဝင်သည့် ပစ္စည်းများ

ရှေးဦးသူနာပြုဆေးသေတ္တာတွင် အောက်ပါပသစ္စည်းများပါဝင်ရမည် ဖြစ်သော်လည်း လိုအပ်ချက် အပေါ် မူတည်၍ အခြားသော ပစ္စည်းများကိုလည်း ထည့်သွင်းနိုင်ပါသည်..

၁။ ပတ်တီးလိပ် အရွယ်အစား အမျိုးမျိုး၊

၂။ တြိဂံ ပုံသဏ္ဍာန်ရှိသည့် ပတ်တီးများ

၃။ အပေါက်ငယ်လေးများပါသော ပိတ်ပါးစ
(အသေးနှင့် အကြီးများ)

၄။ ပိုးသတ်ထားသည် ဆေးထည့်ပိတ်ပါးစ

၅။ ဂွမ်းတစ်ထုပ်

၆။ ကတ်ကြေးအသေး

၇။ ပိုးသတ်ဆေးရည်များ
(ဥပမာ - ဒက်တော၊ စက်ပ်တဒင်း၊ ဘီတာဒင်း၊ဘီပီအိုင်အရက်ပျံ)

၈။ ပိုးသတ်လိမ်းဆေး
(ဥပမာ - ဆိုဖရာမိုင်ဇင်း၊ နီရိုမိုင်ဇင်း)

၉။ သစ်သား(သို့မဟုတ်)ဝါးချောင်းများဖြင့်ပြုလုပ်ထားသည်ကျပ်စည်းအသေးနှင့် အကြီးများ

၁၀။ အကိုက်အခဲပျောက်ဆေးပြားများ

၁၁။ ရေဓါတ်ဖြည့်ဆည်းပေးသည့်ဓာတ်ဆားမှုန့်
(ဥပမာအားဖြင့် - ဘီပီအိုင်ဓာတ်ဆားထုပ်)

၁၂။ အပူချိန်တိုင်းကိရိယာ (ပြဒါးတိုင်)

၁၃။ လက်အိတ်များ

၁၄။ နှာခေါင်းစည်း

၁၅။ ပလာစတာများ

၁၆။ စာရွက်နှင့် ဘောလ်ပင်တို့ ဖြစ်ပါသည်။

အိမ်တိုင်းအိမ်တိုင်းတွင် အဆင်ပြေလျှင်
ဆောင်ထားသင့်သည်။

Ref; ရှေးဦးသူနာပြုလက်စွဲစာအုပ်

29/12/2024

#အတက်ရောဂါ အရေးပေါ် ပြုစုနည်း

❗Epilepsy အတက်ရောဂါဆိုတာဟာ ဦးနှောက်အတွင်း တနေရာမှာ အာရုံကြောဆဲလ်တွေ လှုံ့ဆော်မှု မညီမျှတာကြောင့် ဖြစ်တဲ့ရောဂါတမျိုးဖြစ်ပါတယ်။
ခန္ဓာကိုယ် အစိတ်အပိုင်းတပိုင်းလောက် တက်တာကနေ တကိုယ်လုံးတက်တဲ့အထိ အမျိုးအစားများစွာ ရှိပါတယ်။

🔷 တက်ရင် အရေးပေါ် ဘယ်လိုပြုစုမလဲ?

– ဘေးကင်းရာရွှေ့ပါ။ နွေးထွေးသော အောက်ခံအမာရှိသော ခုတင်၊ ကြမ်းပြင်၊ စားပွဲ စသည်အပေါ် ရွှေ့ရပါမယ်။

– ဘေးတစောင်းထားပါ။ ခေါင်းနှင့် ကြမ်းပြင်အောက် လူနာလက်ခံထားတာ (သို့) အဝတ်ပျော့ခံထားတာမျိုး လုပ်ပေးပါ။

– အသက်ရှူမှန်စေရန်၊ ပါးစပ်က ချွဲတွေ အသက်ရှူလမ်းကြောင်းထဲ မဝင်အောင်၊ မပိတ်ဆို့အောင် သုတ်ပေးတာ ထိန်းပေးတာလုပ်ပါ။

– ဘေးမှာ ဝိုင်းအုံမနေရပါ။ လေဝင်လေထွက်ကောင်းသော နေရာတွင်ထားပါ။

– ဘာမျှ ပါးစပ်ထဲ မထည့်ရပါ။ ဇွတ်ထည့်လျှင် သွားနဲ့ သွားဖုံးတွေ ဒဏ်ရာရတတ်သလို ထွက်တဲ့သွေးကြောင့် အသက်ရှူလမ်းကြောင်းပိတ်တတ်ပါတယ်။ ထည့်တဲ့ပစ္စည်းက ပဲ့ပြီး အသက်ရှူလမ်းကြောင်းကို ဆို့တာလဲ ဖြစ်တတ်ပါတယ်။

– အချိန်မှတ်ပါ၊ ဖုန်း/ကင်မရာရှိရင် တက်တဲ့ပုံကို မှတ်တမ်းတင်ပြီး ဆရာဝန်နဲ့ တွေ့တဲ့အခါ ပြသပါ။

– အတက်ကြာချိန်ကို အမြဲ မှတ်သားပါ။ ၁၀မိနစ်အထက်တက်နေရင် ဆေးရုံကို အမြန်သွားပါ။

– ခြေမချိုးတာ၊ ငယ်ထိပ်မှုတ်တာ၊ ရေနဲ့ဖြန်းတာ၊ မီးအပူပေးတာတွေက မပျောက်ကင်းတဲ့အပြင် ဒဏ်ရာရတတ်လို့ ပိုဆိုးပါတယ်။

– လူနာ ကောင်းကောင်းမနိုးသေးရင်၊ သတိမရသေးရင် ရေ(သို့) အစာ ဘာမှမကျွေးပါနှင့်။

– လူနာကောင်းကောင်းသတိရလာသည်အထိ လူနာဘေးနားတွင်နေပေးပါ။ (ကယောင်ကတမ်းဖြစ်တာမျိုးတွေ ရှိတတ်သောကြောင့်)

🔷 ခဏခဏ တက် တက်သူများတွင် ဘာတွေ သတိထားရမလဲ?

– ဆရာဝန်ညွှန်ကြားသည့်အတိုင်း ဆေးပုံမှန်သောက်ပါ။
– အာဟာရပြည့်ဝအောင် စားပါ၊ အိပ်ပါ။
– မီးရောင် မှိတ်တုတ်မှိတ်တုတ် စိုက်ကြည့်ခြင်းနဲ့ စူးရှတဲ့ အသံတွေ ရှောင်ပါ။
– အတက်ရောဂါ ရှိသူအမျိုးသမီး ကိုယ်ဝန်တားဆေးသောက်မယ်ဆိုလျှင်(သို့) ကိုယ်ဝန်ရှိလာလျှင် ဆရာဝန်နှင့် တိုင်ပင်ပါ။
– တက်တဲ့အချိန် အရမ်းကြာနေလျှင် (သို့) တက်ချိန် တခုနှင် တခုကြား သတိပြန်မလည်ဘဲ ထပ်ပြီး တက်နေလျှင် အမြန်ဆုံး ဆရာဝန်နဲ့ ပြသပါ။

🔷အတက်ရောဂါကို တတ်နိုင်သမျှ မငြူဆူပဲ ပြုစုကူညီ စောင့်ရှောက်ကြပါစို့ !

Ref;https://emedicine.medscape.com/article/article/11844846- workcup

General Knowledge for General Health - အထွေထွေကျန်းမာ သုတပဒေသာ