Care by Heart

Care by Heart Mental Health Education and Knowledge Sharing (Psychoeducation)

~~~ ယောင်တတ်တဲ့သူတစ်ယောက်ကို ခါးကိုကလိယားထိုးလိုက်တဲ့အခါ ဆက်ခနဲတွန့်သွားပြီး မကြားဝံ့မနာသာစကားတွေ ၁မိနစ်လောက် ဆက်တိုင်အေ...
22/10/2025

~~~ ယောင်တတ်တဲ့သူတစ်ယောက်ကို ခါးကိုကလိယားထိုးလိုက်တဲ့အခါ ဆက်ခနဲတွန့်သွားပြီး မကြားဝံ့မနာသာစကားတွေ ၁မိနစ်လောက် ဆက်တိုင်အော်ဆဲနေတာမျိုး ကြုံဖူး / ကြားဖူးကြမယ်ထင်ပါတယ်။

❓ဘာလို့ဒီလိုဖြစ်တာလဲ
❓ဘာကြောင့်များလဲ

- ပုံမှန်အချိန်ဆို ဒီလူဟာ အခုလိုရိုင်းရိုင်းစိုင်းစိုင်းဆဲတတ်တဲ့သူမဟုတ်ပါဘူး။
- ခါးကိုတို့လိုက်လို့ယောင်သွားတဲ့အခါ သူမဟုတ်တဲ့လူတစ်ယောက်လို ထိန်းချုပ်လို့မရတော့ဘဲ ဆဲမိသွားတာပါ။
- ဒီလိုယောင်တတ်သူတွေက သူတို့ကိုယ်သူတို့ယောင်တတ်မှန်းလဲသိပါတယ်၊ ယောင်တဲ့အချိန် ဆဲလိုက်တာတွေကိုလဲ မှတ်မိပါတယ်၊ ဒါပေမယ့် နောက်တစ်ခါမယောင်အောင် ထိန်းနိုင်စွမ်းမရှိပါဘူး၊ ခါးတို့ခံရတိုင်း သူ့ရဲ့ထိန်းချုပ်မှုလွတ်ပြီး ဆဲမိနေတော့တာပါပဲ။

- နာမည်အနေနဲ့ ​စကားလုံးတစ်ခုခုဖော်ပြရရင် ဒါဟာ Dissociation ပါပဲ။ ကိုယ့်ကိုကိုယ်ထိန်းချုပ်မှုကင်းမဲ့သွားတဲ့ အခြေအနေလို့ ဆိုရပါမယ်။

~~~

ဘာလို့ဒီလိုဖြစ်တာလဲဆိုတာကို စိတ်ပညာရှုထောင့်တစ်ခုကနေကြည်ရင် Ego အားနည်းလို့ဖြစ်ရတယ်လို့ သတ်မှတ်တယ် ❗️

~~~ သုတေသနစစ်တမ်းတွေအရ Dissociation ဖြစ်တတ်တဲ့သူတွေဟာ
- ကိုယ့်ကိုကိုယ်ယုံကြည်မှုနည်းတတ်တယ်
- ပွင့်ပွင့်လင်းလင်းမပြောတတ်ဘူး
- သူများအလိုလိုက်နေတတ်ကြတယ်
- ကိုယ့်ကိုကိုယ်ခံယူထားတဲ့ အားနည်းချက် တစ်ခုခုရှိနေတတ်တယ်
- ငယ်ဘဝစိတ်ဒဏ်ရာတွေများတတ်တယ်
- ခက်ခဲကြပ်တည်းတဲ့ ဘဝအခြေအနေတွေရှိနေတတ်တယ်
အစရှိတဲ့ အချက်တွေကြောင့် သူများတွေထက်စာရင် ego အားနည်းမယ်လို့ ယူဆရတယ်။

~~~ Dissociation ဖြစ်သွားတာကြောင့် စိတ်သက်သာရာ ရသွားတယ်။
- လူတစ်ယောက်က သူမကျေနပ်တဲ့အကြောင်းကို မပြောရဲဘူး၊ ဖြစ်နေတဲ့ပြဿနာကို ရင်ဆိုင်မဖြေရှင်းရဲဘူး၊ အဲ့တော့ မကြိုက်ဘဲနဲ့ ငုံ့ခံလိုက်ရတယ်။
- တနည်းအားဖြင့် ဖြစ်သင့်တာတွေဆိုတာကိုပဲလုပ်နေရပြီး ကိုယ်ဖြစ်ချင်တာရဲ့ ဆန့်ကျင်ဘက်ကိုချည်းလုပ်နေရတဲ့အခါ မကျေမနပ်တွေများလာတယ်။
- ကိုယ့်ရဲ့ ပုံမှန်စိတ်အရ ဘယ်လိုဖြေရှင်းရမလဲမသိဘူး၊ ဒီအခါ ကိုယ်မဟုတ်တဲ့ အခြားသူတစ်ယောက်ပုံစံပြောင်းသွားပြီး ကိုယ်မလုပ်လောက်တဲ့အလုပ်တွေလုပ်လိုက်တယ်၊ ပြီးတော့လဲ ကိုယ်ကအဲ့လိုလုပ်လိုက်တာ တမင်သက်သက်လည်းမဟုတ်ဘူးလေ။
- ဒီလိုပုံစံနဲ့ dissociation ဖြစ်ပြီး ကိုယ့်ရဲ့ မကျေနပ်စိတ်ကို သက်သာစေတယ်။

~~~ ခါးတို့တဲ့အခါ ဆဲတတ်တဲ့သူဆိုရင်
- သူငယ်ငယ်ကတည်းက ခါးတို့တာကိုမကြိုက်ဘူး။
- ခါးတို့မခံချင်လို့ရှောင်ပြေးတဲ့အခါ၊ မကြိုက်မှန်းသိလေ ပိုစလေဆိုတဲ့သူတွေနဲ့ ကြုံရတယ်။
- ပါတ်ဝန်းကျင်ကလဲ ခါးတို့တဲ့သူကိုမပြစ်မတင်ဘူး၊ မကြိုက်တဲ့သူကိုပဲ 'နင်ကဒီလောက်လေးစတာကိုဘာဖြစ်နေတာလဲ'လို့ ဆိုတတ်ကြတယ်။
- အဲ့တော့ ဘယ်လိုဖြေရှင်းရမှန်းမသိ၊ ဘာလုပ်လို့လုပ်ရမှန်းမသိတဲ့အခါ dissociation ဖြစ်သွားတယ်။ ခါးတို့လိုက်တာနဲ့ ထိန်းလို့မရဘဲ ဆဲတတ်တဲ့သူဖြစ်လာတယ်၊ တမင်ဆဲတာမဟုတ်ဘူး၊ သူထိန်းလို့မရဘူး။
- အဲ့တော့ သူ့ကိုခါးတို့ရင်ဆဲမှာပဲဆိုတာ လူတိုင်းသိတဲ့ ပုံသေဖြစ်စဥ်ဖြစ်လာတယ်။
- တစ်ယောက်ယောက်က ခါးတို့တဲ့အခါ ဆဲတဲ့သူရဲ့အပြစ်မဟုတ်တော့ဘူး၊ တို့တဲ့သူရဲ့အပြစ်ဖြစ်သွားတယ်။
- ဘယ်သူကမှ ကိုယ့်ဘက်ကပါပြီး ခါးတို့သူကိုအပြစ်မတင်ရင်တောင်မှ ကိုယ်ကဆဲလိုက်ရလို့ မသိစိတ်ထဲမှာ ကျေနပ်သွားတယ်။

~~~ ~~~ ~~~

လူတစ်ယောက် ကလေးတစ်ယောက်ဟာ မွေးကတည်းက၊ စကားစပြောတတ်ကတည်းက ခါးတို့ရင် ဆဲတတ်တာမှမဟုတ်တာ ...

သူအသက်အရွယ်တစ်ခုခုရောက်တော့မှ ဒီအကျင့်၊ ဒီအပြုအမူက တဖြည်းဖြည်းပေါ်လာတာလေ ...

~~~ ~~~ ~~~

ဒီအယူအဆကို Victim Blame လုပ်သလို မသုံးမိဖို့လိုတယ်။ ဒီလူဟာ Ego အားနည်းလို့သာ ဒီလိုစိတ်ပြဿနာဖြစ်ရပါတယ်လို့ အားနည်းသူကို ထပ်ပြီးနှိမ်ဖို့ ပြောတာမဟုတ်ဘူး။

စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာ၊ အပြုအမူဆိုင်ရာ ပြဿနာတစ်ခုခုဖြစ်လာရင် ဒီပြဿနာဟာ ကာယကံရှင်နဲ့ပဲဆိုင်တာမဟုတ်ဘဲ ဘေးကလူတွေရဲ့ ပယောဂလည်း မကင်းဘူးဆိုတာကို ဖော်ပြချင်တာ ...

အာရုံစူးစိုက်မှုအားနည်းလို့ မမှတ်မိခြင်း~~~ Attention problem ~~~ဥပမာ သင်က စာသင်နေချိန်မှာ ကျောင်းပိတ်ရက်အပျော်ခရီးထွက်ရ...
21/10/2025

အာရုံစူးစိုက်မှုအားနည်းလို့ မမှတ်မိခြင်း
~~~ Attention problem ~~~

ဥပမာ သင်က စာသင်နေချိန်မှာ ကျောင်းပိတ်ရက်အပျော်ခရီးထွက်ရင် ဘာတွေယူသွားရမလဲ တွေးနေတယ်ဆိုရင် စာသင်တာကို ဘယ်မှတ်မိပါ့မလဲ။

Bio ကျက်နေတုန်းက မြန်မာစာခက်ဆစ်တွေမရသေးတာ သတိရနေတော့ Bio က ကျက်နေပေမယ့် သိပ်မရဘူး။ ဒါနဲ့ မြန်မာစာခက်ဆစ်ကျက်မယ်လုပ်ပြန်တော့လည်း Bio တွေကကျက်လို့ပြီးပါမလားတွေးနေပြန်ရင် စာတွေခေါင်းထဲမဝင်ဘူး၊ ကျက်ပေမယ့် မမှတ်မိဘူးတွေဖြစ်လာတယ်။

ထမင်းချက်ရင်း အမှိုက်လေးလှည်းလိုက်ဦးမှဆိုပြီး အမှိုက်လှည်းလိုက်တာ ထမင်းအိုးကိုမေ့ပြီး တူးသွားတာမျိုး...
ကန်ထဲကို ရေဖြည့်နေရင် မပြည့်မချင်း ထိုင်ကြည့်နေမှ၊ တစ်ခုခုထလုပ်လိုက်တာနဲ့ ရေဖြည့်ထားတာမေ့ပြီး လျှံကျကုန်တယ်ဆိုတာလည်း အခုလို အာရုံစိုက်မှု အားနည်းတာနဲ့ ဆိုင်တယ်။

တစ်ခါတလေ တစ်ခုခုလုပ်ဖို့အခန်းထဲဝင်လိုက်ပေမယ့် ဘာလုပ်မယ်ဆိုတာ စဥ်းစားမရတော့တာမျိုး . . .
သူငယ်ချင်းကို ပြောပြစရာရှိတယ်ဆိုပြီး Ph ခေါ်လိုက်ပေမယ့် ဘာပြောမယ်မှန်း မေ့သွားတာမျိုး . . .
ပစ္စည်းတစ်ခုခုကုန်လို့ Supermarket သွားဝယ်ပေမယ့် တခြားဟာတွေဝယ်လာပြီး တကယ်လိုတာကျန်ခဲ့တာမျိုး . . .

~~~

Attention က ဘာနဲ့တူသလဲဆိုတော့ ဖုန်းတွေ ကွန်ပြူတာတွေမှာ ရှိတဲ့ Ram နဲ့ သဘောတရားသွားတူတယ်။ Ram များလေလေ အလုပ်တွေ၊ တွေးစရာတွေကို များများတပြိုင်တည်းလုပ်နိုင်လေလေပဲ။

>>> ဥပမာ ကျွန်တော့်ဦးနှောက်မှာ Ram 64G ရှိတယ်

- ကျွန်တော်ကစားမေးပွဲဖြေစရာရှိလို့ နေ့လည်းစာကျက်၊ ညလည်းစာကျက်၊ စာမေးပွဲဇောကပ်နေပြီး ကျွန်တော့် Ram ရဲ့ 60G လောက်ကို စာမေးပွဲအတွက်ပြင်ဆင်ရာမှာ သုံးနေတယ်။

- ဒါဆို အခြားကိစ္စအားလုံးကိုလုပ်ဖို့ ကျွန်တော့်မှာ Ram 4G စာပဲကျန်တော့တယ်။

- ဒီအခါမျိုးမှာ အထက်မှာပြောထားတဲ့ Attention နည်းတဲ့ လက္ခဏာတွေ ကျွန်တော့်မှာပေါ်လာတော့တယ်။

- ဒီလိုပေါ်လာတာက ကျွန်တော့်ဦးနှောက်ကြီးက စာအကျက်လွန်ပြီး အသုံးမကျတော့ဘဲ ပျက်သွားတာမဟုတ်ဘူး။ ကျွန့်တော့်ရဲ့ Ram 60G ကို စာမေးပွဲအတွက် ရည်ရွယ်သုံးထားလို့ အခြားရှိသမျှအလုပ်တွေအတွက် Ram 4G ပဲကျန်တော့တဲ့အတွက် ကမောက်ကမတွေဖြစ်ကုန်တာ။

- စာမေးပွဲပြီးသွားတာနဲ့ ကျွန်တော်ပုံမှန်အတိုင်း ပြန်ဖြစ်သွားမှာ။
~~~
Depression ရောဂါဖြစ်နေသူတစ်ယောက်ဆိုပါတော့

- သူ့ဦးနှောက်မှာ အစက Ram 128G ရှိတယ်။

- Depression ဖြစ်တော့ သူ့ရဲ့ depressive thought တွေ၊ Cognitive distortion တွေက ဝိုင်းပြီး Ram ကိုသုံးနေကြတာ ဒီအတွေးတွေနဲ့တင် Ram 110G လောက်က ပြည့်နေပြီ။

- ကျန်တဲ့ Ram 18G လေးနဲ့ ကျန်အလုပ်တွေ လုပ်ရသလိုဖြစ်သွားတယ်။

- အရင်က Ram 128G နဲ့လူတစ်ယောက်က အခု Ram 18G နဲ့အလုပ်လုပ်နေရတဲ့အခါ “ငါ့ဦးနှောက်ကြီး မကောင်းတော့ဘူး” “ငါအရင်လိုဥာဏ်မထွက်တော့ဘူး” “ငါ့မှတ်ဥာဏ်တွေပျက်ကုန်ပြီ”လို့ ထင်မိလာတယ်။

- တကယ်က ကိုယ့် Ram ကို Depressive thought တွေက အပြည်သုံးထားလို့ အဲ့လိုဖြစ်နေတာ၊ ကိုယ့်ရဲ့ Ram ပျက်ဆီးသွားတာမဟုတ်ဘူး။ Depression ပြန်ကောင်းသွားရင် အရင်လိုပြန်ဖြစ်သွားမှာ။

Anxiety ရောဂါ၊ OCD၊ Panic၊ PTSD အစရှိတဲ့ စိတ်ရောဂါတွေအားလုံးမှာလည်း ဒီသဘောပဲ။

- ကိုယ့်ဦးနှောက်ကြီးကို ဒီရောဂါတွေနဲ့ ဆက်စပ်နေတဲ့ အတွေးတွေက နှိပ်စက်နေလို့၊ တနည်းအားဖြင့် ကိုယ့်ဦးနှောက်ရဲ့ Ram ကို စိတ်ရောဂါအတွေးတွေက အပြည့်နီးနီးအသုံးချထားလို့ ကိုယ်က အရင်လိုမတွေးနိုင်၊ မစွမ်းနိုင် ခေတ္တဖြစ်သွားတာ။

- အချိန်တစ်ခုရောက်လို့ စိတ်ရောဂါတွေသက်သာလာတာနဲ့ ကိုယ့်ဦးနှောက်ကြီးလဲ ပြန်အဆင်ပြေလာလိမ့်မယ်။

ငှက်ဖျားပိုးခေါင်းထဲဝင်ပြီး ဦးနှောက်ထိခိုက်သွားတာဆို့၊ ဦးနှောက်ရောင်ပိုးဝင်ပြီး ထိခိုက်သွားတာဆို့၊ သူငယ်ပြန်ရောဂါကြောင့် ဦနှောက်ကြီးက တဖြည်းဖြည်းနဲ့ ယိုယွင်းပျက်ဆီးလာတာတို့ဆိုရင်တော့ ပြန်မကောင်းတော့ဘူးပေါ့ ...
- အရင်က Ram 64G ရှိတဲ့ ဦးနှောက်ကြီးကနေ 32G, 16G, 8G, 4G, 2G, 1G စသဖြင့် ရာသတ်ပန်လျော့သွားတာ။




(Image generated with chatGPT)

စိတ်ကြောင့်ဖြစ်တဲ့ မမှတ်မိခြင်းတွေမှာ  • localized • selective • generalized • systematized • continuousဆိုပြီး ပုံစံတွေ...
20/10/2025

စိတ်ကြောင့်ဖြစ်တဲ့ မမှတ်မိခြင်းတွေမှာ
• localized
• selective
• generalized
• systematized
• continuous
ဆိုပြီး ပုံစံတွေနဲ့လာတယ်။

~~~ Localized ဆိုတာက ~~~
အချိန်အပိုင်းအခြားတစ်ခုလုံးနဲ့ဆိုင်တဲ့ မှတ်ဥာဏ်တွေ အကုန်လုံးကို ကွက်ပြီး မေ့သွားတာ၊ မမှတ်မိတော့တာ။
- အချိန်အပိုင်းအခြားဆိုတာက ၁လ၂လစာလဲ ဖြစ်ရင်ဖြစ်မယ်၊ နှစ်နဲ့ချီပြီး ကြာရင်လဲ ကြာလိမ့်မယ်။
- ဥပမာ တက္ကသိုလ်တုန်းကရီးစားနဲ့ပြတ်သွားတယ်၊ အဲ့နောက် အချိန်တစ်ခုကြာတဲ့အခါ တက္ကသိုလ်တက်တုန်းကအကြောင်းတွေ အကုန်မေ့သွားတယ်။ ၁၀တန်းအောင်တဲ့အထိလဲ အကုန်မှန်မိတယ်၊ အလုပ်ဝင်လုပ်တဲ့အကြောင်းလဲ မှတ်မိသေးတယ်၊ ကြားထဲက တက္ကသိုလ်ကျောင်းသားဘဝတစ်ခုလုံးကို ဘာမှမမှတ်မိအောင် မေ့နေတာ။

~~~ Selective ~~~
Localized မှာလိုပဲ အချိန်အပိုင်းအခြားတစ်ခုထဲက မှတ်ဥာဏ်တွေကိုမေ့တာပဲ၊ ဒါပေမယ့် အားလုံးကိုမေ့တာမဟုတ်ဘဲ အချို့ကိုပဲ ကွက်ပြီး မမှတ်မိတော့တာဖြစ်တယ်။
- မလိုချင်တဲ့ မှတ်ဥာဏ်တွေကို select လုပ်ပြီး ဖျက်လိုက်သလို မေ့သွားတာပေါ့။
- ဥပမာပြောရရင် လူတစ်ယောက်က online လောင်းကစားတွေလုပ်ပြီး အကြွေးတွေတင်နေတယ်၊ ဒီလူ့ဆီကချေး ဟိုလူ့အကြွေးဆပ်၊ ဟိုလူ့ဆီကချေး ဒီလူ့အကြွေးဆပ်နဲ့ အကြွေးနွံထဲ နစ်နစ်လာတယ်ပေါ့၊ ဒီလိုကနေ တစ်ရက်အရောက်မှာ ဒီလူက သူ့ကိုစိတ်ရှုပ်နေစေတဲ့ မှတ်ဥာဏ်တွေအားလုံးကိုမေ့သွားတယ်။
- လောင်းကစားလုပ်နေတယ်ဆိုတာ မေ့သွားတယ်၊ ပိုက်ဆံတွေချေးထားတယ်ဆိုတာ မေ့သွားတယ်၊ ဘယ်သူ့ဆီကို ဘယ်လောက်ဆပ်ရမယ်ဆိုတာလဲ မေ့သွားတယ်။
- အဲ့မှတ်ဥာဏ်ကလွဲပြီး ကျန်တာတွေတော့ အကုန်မှတ်မိတယ်၊ ဒီကြားထဲက အခြားလုပ်စရာအလုပ်တွေ၊ သွားတာလာတာတွေ အကုန်မှတ်မိတယ်။
- အခုလိုအဖြစ်ကို လိမ်ပြောတာရော မဖြစ်နိုင်ဘူးလားလို့ ပြောစရာရှိလာတယ်၊ လိမ်တဲ့သူဆိုရင် တစ်ခါတည်းထွက်ပြေးသွားမှာပေါ့၊ ပြဿနာဖြစ်နိုင်တဲ့ သဲလွန်စတွေ အကုန်ဖျောက်ထားမှာပေါ့။
- Selective မေ့သွားတာဖြစ်တဲ့အတွက် သဲလွန်စတွေ ဖျောက်မထားဘူး၊ သူ့ဖုန်းထဲရှာကြည့်ရင် လောင်းကစားလုပ်ထားတဲ့ screenshot တွေ ဆိုင်ရာ app တွေ ဒီအတိုင်းရှိနေတတ်သေးတယ်၊ သူ့ဟာသူတော့ ဒါတွေကဘယ်လိုလုပ်ရှိနေတာလဲ မသိဘူး။
- သူကသာ အကြွေးစာရင်းတွေကို မမှတ်မိတော့ပေမယ့် သူ့မှာရေးမှတ်ထားတဲ့ အကြွေးစာရင်းစာအုပ်တွေက ဒီအတိုင်းရှိနေတတ်သေးတယ်၊ သူ့အခန်းထဲဝင်ရှာရင် ပြန်တွေ့တတ်တယ်။ လက်စဖျောက်မထားတတ်ဘူး။
- ရှောင်ပြေးသွားလို့ ရနိုင်ချေရှိပေမယ့် မမှတ်မိတော့တာဖြစ်တဲ့အတွက် ပြေးရကောင်းမှန်းလဲမသိဘူး။

~~~ Generalized ~~~
ဒါကတော့ ကိုယ့်ဘဝရဲ့ ရှိရှိသမျှမှတ်ဥာဏ်တွေ အကုန်လုံးကို ဘာမှမမှတ်မိတော့ပဲမေ့သွားတာပါ။
- ကိုယ့်ကိုကိုယ် ဘယ်သူလဲဆိုတာပါမေ့သွားတယ်၊ ဘယ်မှာနေတယ်၊ ဘာလုပ်တယ်တွေရောပေါ့။
- ကိုယ်လုပ်တတ်ပြီးသား ကျွမ်းကျင်မှုတွေပါ မေ့သွားတတ်တယ်၊ ကားမမောင်းတတ်တော့တာ၊ ရေမကူးတတ်တော့တာမျိုး။
- တတ်ပြီးသား ဘာသာစကားတွေလဲမေ့သွားနိုင်တယ်။
- ဒီလိုဖြစ်သွားတဲ့သူတွေ ခြေဦးတည်ရာရှောက်ထွက်သွားပြီး ဘယ်ရောက်လို့ရောက်မှန်မသိဖြစ်သွားတတ်တယ်။
- မူမမှန်လို့ တစ်စုံတစ်ယောက်ကခေါ်မေးရင်လဲသူ့ကိုယ်သူ ဘယ်သူမှန်မသိဘူး၊ ဘယ်မှာနေလဲမသိဘူး၊ ဘာဖြစ်နေလဲမသိ၊ ဘယ်သွားမှာလဲ၊ နောက်ဆုံးဘယ်ချိန်ထမင်းစားထားလဲဆိုတာလဲမသိ ငူတူတူကြီးဖြစ်နေတတ်တယ်။ ဘာသာစကားပါမေ့သွားတဲ့သူဆို မေးရပြောရတော်တော်ခက်သွားပြီ။
- Generalized ဖြစ်တဲ့သူတွေကို မူးယစ်ဆေးသုံးထားလို့၊ တို့ဆေးမိထားလို့ ဆိုပြီးယူဆမိတတ်ကြတယ် (ပုံစံကလဲ အူကြောင်ကြောင်ဖြစ်နေတာကိုး) အချို့လဲ ရက်ပိုင်းလောက်ကြာတဲ့အခါ မှတ်ဥာဏ်တွေပြန်ရတတ်ပြီး၊ အချို့လဲ လုံးဝကို မှတ်ဥာဏ်ပြန်မရတတ်တာရှိတယ်။
- လုံးဝမှတ်ဥာဏ်ပြန်မရသူဆို နေရာသစ်တစ်ခုမှာ နီးစပ်ရာအကူအညီနဲ့ အဆင်ပြေသလိုကြိုးစားနေရလေ့ရှိတယ်။ စုံစမ်းပြီးသိရလို့ ဆွေမျိုးအရင်းတွေက သိပြီးပြန်ဆက်သွယ်တာ၊ ပြန်ခေါ်တာမျိုးလုပ်ရင်တောင် သူကဘာမှ မမှတ်မိတော့ဘူး။

~~~ Systematized ~~~
သူကတော့ ကိုယ့်ရဲ့မှတ်ဥာဏ်တွေထဲက အကြောင်းအရာတစ်ခုကို စနစ်တကျ ပြုပြင်ဖန်တီးထားသလိုမျိုး မမှတ်မိခြင်းဖြစ်တယ်။
- Selective နဲ့ ပုံစံချင်းခပ်ဆင်ဆင်ရှိတယ်၊ Selective မှာက မှတ်ဥာဏ်အချို့ကို ကွက်ပြီး မမှတ်မိတော့တာ၊ Systematized မှာကျတော့ တစ်ဘဝလုံးကမှတ်ဥာဏ်တွေကို ဖျောက်တာဖျောက် ပြင်တာပြင် လုပ်ပြစ်လိုက်သလိုဖြစ်သွားတာ။
- ဥပမာ အဖေနဲ့ စကားအကြီးအကျယ်များပြီး အဖေကအိမ်ပေါ်နှင်ချလိုက်လို့ အဝေးကိုထွက်လာပြီး တစ်နယ်တစ်ကျေးမှာနေထိုင်နေသူဆိုပါတော့။
သူ့ဘဝထဲက အဖေနဲ့ဆိုင်တဲ့ မှတ်ဥာဏ်တွေ အကုန်ကို ထုတ်လိုက်တယ်၊ ထုတ်လို့မရတာတွေကို edit လုပ်လိုက်တယ်။
- ငယ်ငယ်ကတည်းက အဖေဆုံးသွားတာ၊ ဆွေမျိုးတွေလက်ပေါ်မှာပဲကြီးခဲ့ရတာလို့ သိတော့တယ်။
- အဖေနဲ့ရှိခဲ့တဲ့ အမှတ်တရာတွေနေရာမှာ အခြားသူတွေကို အစားထိုးလိုက်တယ်၊ ဆေးရုံတက်တုန်းက အဖေလိုက်စောင့်ပေးတာကို ဦးလေးလိုက်စောင့်ပေးတယ်လို့ပဲ မှတ်မိတော့တယ်။
- ပြောရရင်တော့ Selective လို့ မမှတ်မိတာချည်းမဟုတ်ဘဲ ကိုယ့်ဘဝဇာတ်ကြောင်းတစ်ခုလုံးကို ပြန်ပြီး edit လုပ်ထားသလို ပြောင်းပြီး မှတ်မိတာမျိုးဖြစ်တယ်။
- စိတ်ကူးယဥ်ဇာတ်လမ်းတွေမှာတော့ ကိုယ်သေပြီလို့သိထားတဲ့ အဖေ့အကြောင်း စုံစမ်းရင်းနဲ့မှ အဖေက ကိုယ်သိထားသလို မသေးဘဲ ကိုယ်နဲ့အဆင်မပြေဖြစ်ပြီး ဝေးသွားတာကိုပြန်မှတ်မိသွားတာမျိုး ဖော်ပြလေ့ရှိတယ်။ (ဇာတ်လမ်းကတော့ ဇာတ်လမ်းပေါ့)

~~~ Continuous ~~~
အခုလုပ်လက်စတွေကို မေ့နေတာ၊ မမှတ်မိတာ၊ နောက်ထပ်ဆက်လုပ်နေတာတွေကိုလဲ မမှတ်မိတာမျိုးကိုခေါ်တယ်။
- ကိုယ်အခုဘယ်သွားမို့လဲ ဘာလုပ်မို့လဲ ဆိုတာကိုမသိဘူးဖြစ်နေတတ်တယ်၊ ဒါမှမဟုတ် ကိုယ်တစ်ခုခုလုပ်မယ်ဆိုပြီး ရည်ရွယ်နေတာက အရင် လပိုင်းလောက်က လုပ်ပြီးသားကိစ္စတစ်ခုခုဖြစ်နေတတ်တယ်။
- ရုတ်တရက်ဆိုရင် Generalized နဲ့တူတယ် ကိုယ့်ကိုကိုယ် ဘာကိစ္စကြောင့် အခုလက်ရှိနေရာကိုရောက်နေတာလဲ၊ ဘာဆက်လုပ်မှာလဲ မပြောတတ်ဖြစ်နေတယ်၊ ဒါပေမယ့် continuous မှာကျ ကိုယ့်နာမည်၊ ကိုယ့်လိပ်စာ၊ ကိုယ်သိထားတဲ့ကျွမ်းကျင်မှု၊ ကိုယ့်အလုပ်အကိုင်တွေကို အကုန်သိသေးတယ်။
- အခုလက်တလော ပြောထားတဲ့အရာ၊ မှတ်ထားတဲ့အရာ၊ လုပ်မယ့်အရာတွေလဲ မမှတ်မိဘဲ လုပ်ရင်းမေ့ရင်း ပြန်မေးရင် ပြန်မေ့ရင် ဖြစ်နေတတ်တယ်။
- (ဥပမာ) လူတစ်ယောက်က အလုပ်ကိစ္စတစ်ခုအတွက် ရန်ကုန်ကနေ မန္တလေးကို ကိုယ်တိုင်ကားမောင်းပြီး ထွက်လာတယ်။ ကားမောင်းပြီးထွက်လာရင်းနဲ့ လမ်းတဝက်လောက်ရောက်တော့ အခုသူသွားနေတာ ဘယ်ကိုလဲ ဘာလုပ်ဖို့သွားမှာလဲဆိုတာမေ့သွားတယ်၊ ဘယ်ရောက်နေတာလဲမသိတော့ဘူး။ သူ့စိတ်ထဲမှာ ဘာဖြစ်မှန်းမသိတော့ အိမ်ပဲပြန်တော့မယ်ဆိုပြီး ဆုံးဖြတ်လိုက်တယ်။ လမ်းမှာတွေ့တဲ့ လမ်းကြေးတောင်းတဲ့ဂိတ်တစ်ခုအရောက် ဘယ်မြို့ရောက်နေတာလဲမေးပြီး အိမ်ကိုပြန်လှည့်လာလိုက်တယ်။ လူပုံစံကိုကြည့်ရင်တော့ အားလုံးပုံမှန်ပဲ၊ ဘာမှမဖြစ်သလိုပဲ။ တွေ့ရာဂိတ်တိုင်း၊ တွေရာဆီဆိုင်တိုင်းကို လမ်းဝင်မေးတယ်၊ အခုဘယ်မြို့ရောက်နေပြီလဲဆိုတာ၊ သူမေးပြီးပြီဆိုတာ မမှတ်မိဘူး၊ တစ်ခုခုတွေ့တိုင်း အခုမှမေးသလိုပြန်ပြန်မေးနေတယ်။ အဲ့လိုကနေ ဘာဖြစ်မှန်းမသိဘဲ အိမ်ပြန်ရောက်လာတယ်။ အိမ်ကမိသားစုဝင်တွေက မန္တလေးသွားမယ်ဆိုပြီး ဘာလို့ပြန်လာတာလဲမေးတော့ သူ့ကိုယ်သူ ဘာဖြစ်လို့ဖြစ်ခဲ့မှန်းမပြောတတ်ဘူး၊ မန္တလေးကိုသူကိုယ်တိုက်ထွက်လာတယ်ဆိုတာလဲ မမှတ်မိဘူး၊ ဘယ်မြို့ရောက်ပြီး မှပြန်လှည့်လာတယ်ဆိုတာလဲ မမှတ်မိဘူး၊ လမ်းမှာဝင်မေးခဲ့သမျှ ဂိတ်တွေ၊ ဆီဆိုင်တွေအကြောင်းလဲ မမှတ်မိဘူး၊ ဘာမှလဲ ပြန်မ​ရှင်းပြတတ်ဘူး။
( ဒီအဖြစ်မျိုးမှာလဲ တို့ဆေးလိိုလို၊ ဆေးခပ်ခံရတာလိိုလိုနဲ့ ထင်ခံရတတ်သေးတယ် )
~~~

* အခုဖော်ပြခဲ့တဲ့ စိတ်ကြောင့်ဖြစ်တဲ့ မမှတ်မိပုံတွေကိုကြည့်ရင် အလွန်ပဲရုပ်ရှင်ဆန်တာ၊ စိတ်ကူးယဥ်ဆန်နေတာ၊ လိမ်ပြောနေတာတွေနဲ့ ခွဲခြားရအရမ်းခက်တာ တွေ့ရလိမ့်မယ်။

amnesia

ဦးနှောက်ယိုယွင်းလာမှုကြောင့်ဖြစ်တဲ့ မမှတ်မိခြင်း~~~ neurodegenerative amnesia ~~~(((သူငယ်ပြန်ရောဂါကြောင့်ဖြစ်တဲ့ မမှတ်မ...
19/10/2025

ဦးနှောက်ယိုယွင်းလာမှုကြောင့်ဖြစ်တဲ့ မမှတ်မိခြင်း

~~~ neurodegenerative amnesia ~~~
(((သူငယ်ပြန်ရောဂါကြောင့်ဖြစ်တဲ့ မမှတ်မိခြင်း - dementia amnesia နဲ့ အတူတူပါပဲ)))

~~~ သူငယ်ပြန်ရောဂါမှာ မှတ်ဥာဏ်ပျောက်ဆုံးသွားပုံကတော့ နောက်ပိုင်းဖြစ်တဲ့ မှတ်ဥာဏ်တွေကနေ တဖြည်းဖြည်းစပျောက်လာပြီ ဟိုးအရင်ကမှတ်ဥာဏ်တွေက နောက်ဆုံးမှပျောက်တာပါ။
- အရင်ဆုံး နေ့စဥ်လုပ်ဆောင်မှုနဲ့ ပါတ်သတ်တာတွေ စမေ့မယ်၊
- နောက်တော့ မြေးတွေရဲ့ရှိတယ်ဆိုတာပါမေ့လာမယ်၊
- အငယ်ဆုံးသားသမီးကနေစမေ့လာပြီး၊ နောက်ပိုင်းအိမ်ထောင်ကျဖူးတယ်ဆိုတာပါ မသိတော့ဘူး။
- ပိုဆိုးလာရင် ငယ်ဘဝကမှတ်ဥာဏ်တွေပဲ ကျန်တော့ပြီး၊ အဆုံးမှာ ကလေးလေးတစ်ယောက်လိုဖြစ်သွားတော့တယ်။

အစဥ်လိုက်မေ့လာတယ်၊ နောက်မှဖြစ်တဲ့ဟာတွေကို အရင်မေ့လာတယ်၊ ဟိုးအရင်ကဖြစ်တဲ့အရာတွေကို နောက်မှ မေ့တယ် ဆိုတဲ့ပုံစံမျိုးကို Memory loss in chronological order လို့ခေါ်ပါတယ်။

တစ်ခါကDementiaဖြစ်နေတဲ့ အမေကြီးကိုမေးမြန်းစမ်းသပ်ရတဲ့အခါ သူ့ရဲ့အတူနေမိသားစုဝင်တွေက မှတ်ဥာဏ်တွေ ပုံမှန်မဟုတ်တော့ဘူးဆိုတာ လက်မခံနိုင်ဖြစ်ကြတယ်။

- အမေကြီးကိုစမ်းသပ်​ စကားပြောကြည့်တဲ့အခါ သူ့ရဲ့မွေးချင်းညီအကိုမောင်နှမတွေဘယ်နှရောက်ရှိလဲ မပြောပြနိုင်တော့တဲ့အထိ မှတ်ဥာဏ်တွေ ဆုံးရှုံးနေပြီဖြစ်တယ်။ ဒါပေမယ့် အတူနေသားသမီးတွေက မတွေ့တာကြာလို့ သူ့မောင်နှမတွေကို မသိတော့ပေမယ့် အတူနေ သားသမီးတွေကိုတော့ အကုန်မှတ်မိတယ်၊ မမေ့ဘူးလို့ဆိုတယ်။

- ဒါကြောင့် သေချာအောင် အမေကြီးကိုသေချာမေးကြည့်ရတယ်။ အမေကြီးနဲ့ အတူတူလိုက်လာတဲ့ သူ့သားကိုပြပြီးအမေကြီးကို ‘ဒါဘယ်သူလဲ၊ အမေနဲ့ဘာတော်လဲ’ မေးရတယ်။ အမေကြီးက သူ့သားမျက်နှာကို သေချာကြည့်ပြီး ပြောထွက်လာတဲ့နာမည်က သူ့ယောက်ျားရဲ့နာမည်ဖြစ်နေတယ်။ သေချာအောင် အမေကြီးနဲ့ ဘာတော်သလဲမေးတဲ့အခါလဲ ‘လင်မယားပေါ့’လို့ ဖြေတယ်။

- သားဖြစ်သူက အိမ်မှာအတူတူနေပေမယ့် အမေ့ကို အနီးကပ်ပြုစုရတဲ့သူတော့မဟုတ်ဘူး၊ ဒါကြောင့် အနီးကပ်ပြုစုတယ်ဆိုတဲ့သမီးကို အမေကြီးကိုပြပြီး ထပ်မေးကြည့်ရသေးတယ်။ အမေကြီးက သူသမီးကိုကြည့်ပြီး ပြုံးပြုံးကြီးနဲ့ ‘သိတယ်’ လိုပဲဖြေတယ်၊ နာမည်မပြောနိုင်ဘူး၊ ဘာတော်လည်း မပြောနိုင်ဘူး၊ အမေကြီးသိတယ်ဆိုတာ သူကိုနေ့တိုင်းပြုစုပေးနေတဲ့သူအနေနဲ့ပဲသိတာ၊ သူသမီးအနေနဲ့ မသိတော့ဘူး။

- အမေကြီးကို ထပ်မေးကြည့်တယ်ပေါ့၊ အမေ့မှာသားသမီးရှိလား၊ ဘယ်နှရောက်ရှိတာလဲ၊ နာမည်တွေရောမှတ်မိလားပေါ့ . . . . . သားတွေသမီးတွေရှိတယ်၊ ဘယ်နှရောက်လဲဆိုတာ တိတိကျကျမပြောနိုင်ပေမယ့်၊ အချို့နာမည်လေးတွေ တော့ပြန်ပြောနိုင်တယ်၊ ကလေးလေးတွေပဲရှိသေးတယ်၊ ကျောင်းသွားတက်တယ် အိမ်မှာမရှိဘူးတဲ့။ ဒီအမေကြီးရဲ့ မှတ်မိတဲ့မှတ်ဥာဏ်ထဲက သူ့ကလေးတွေက တော်တော်လေးငယ်လိမ့်ဦးမယ်၊ အခုသူ့ရှေ့မှာမြင်နေရတယ် ၄၀-၅၀အရွယ် သူသားသမီးတွေကို သူ့ကလေးတွေပါလို့ လက်မခံနိုင်ဘူးဖြစ်နေတာ။

ဦးနှောက်ကိုထိခိုက်မိလို့ မေ့လျှော့ခြင်း၊ မမှတ်မိခြင်း~~~ Organic Amnesia ~~~ဦးခေါင်းကိုထိခိုက်မိလို့၊ နေမကောင်းဖြစ်ပြီ...
18/10/2025

ဦးနှောက်ကိုထိခိုက်မိလို့ မေ့လျှော့ခြင်း၊ မမှတ်မိခြင်း
~~~ Organic Amnesia ~~~

ဦးခေါင်းကိုထိခိုက်မိလို့၊ နေမကောင်းဖြစ်ပြီး ဂယောင်ဂတမ်းဖြစ်နေလို့၊ မေ့ဆေးတွေပေးထားလို့၊ ဝက်ရူးပြန်အတတ်ရောဂါကြောင့်၊ အခြားအာရုံကြောရောဂါတစ်ခုခုကြောင့် အစရှိတဲ့ ခန္တာကိုယ်တွင်း အခြေအနေတစ်ခုခုကြောင့် "ကိုယ့်ရဲ့ဦးနှောက်အပေါ် တိုက်ရိုက်ထိခိုက်ပြီး မမှတ်မိနိုင်တာ"မျိုးကို organic amnesia လို့ခေါ်တယ်။

~~~ Organic Amnesia တွေက Antegrade and Retrograde pattern နဲ့ဖြစ်လေ့ရှိတယ်။
ဥပမာ Accident တစ်ခုဖြစ်ပြီး ခေါင်းကိုထိခိုက်မိတယ်ဆိုပါတော့
- Antegrade Amnesia ဆိုတာက Accident ဖြစ်ပြီး နောက်ပိုင်းဖြစ်တာတွေ ဘာမှ မမှတ်မိတော့ကို ဆိုလိုတယ်။
- Retrograde Amnesia ဆိုတာက Accident မဖြစ်ခင်အရင်က တစ်ဆက်တည်းဖြစ်တဲ့ အကြောင်းအရာတချို့ကိုမေ့သွားတာလို့ ဆိုလိုတယ်။ ၃နာရီစာ၊ ၁ရက်စာ၊ ၁လစာ၊ အရင်ကမှတ်ဥာဏ်အားလုံးမေ့သွားတာ အမျိုးမျိုးဖြစ်နိုင်တယ်၊ မေ့ချင်တာပဲ ကွက်မေ့နေတာတော့ မဖြစ်တတ်ဘူး။
~
- ဝက်ရူးပြန် အတက်ရောဂါကြောင့် တက်သွားတဲ့သူတွေမှာဆိုရင် မတက်ခင်ဘာလုပ်နေတာလဲဆိုတာလဲ မမှတ်မိဘူး (Retrograte) ၊ တတ်ပြီး သတိပြန်လည်လာပြီး နောက်ထပ် ၂နာရီ-၃နာရီအတွင်း သူလုပ်ခဲ့ပြောခဲ့တာတွေလဲ မမှတ်မိဘူး (Antegrate) ဖြစ်တတ်တယ်။ ဒါမျိုးဆိုရင် Antegrade amnesia ရော Retrograde amnesia ရောဖြစ်သွားတာပေါ့။
~
- ဒီမှာမှတ်သားသင့်တာက Retrograde amnesia ရဲ့အရေးပါမှုကို မေ့နေတတ်တယ်။ လူငယ်တစ်ယောက် သူငယ်ချင်းတွေနဲ့ ပါတီတစ်ခုကိုသွားတယ်၊ သူ့အသိစိတ်နဲ့သူ ပါတီဆေးဝါးတစ်ခုကိုသုံးလိုက်တယ်၊ ပမာဏများသွားပြီး ဘာဖြစ်လို့ဖြစ်သွားမှန်းမသိဘူးဆိုပါတော့။
- သူပြန်သတိရတဲ့အချိန် ရက်စွဲ ၃ခုလောက်ကျော်နေခဲ့ပြီ။ ၃ရက်လုံးသတိမေ့/သတိလစ်နေတာမဟုတ်ဘူး၊ သွားလာလည်ပါတ်သုံးဖြုန်းနေပေမယ့် ပြီးမှ ပြန်မမှတ်မိတော့တာ။
- ဆေးသုံးပြီးနောက်ပိုင်း ၃ရက်စာလောက် မသိတော့တာက ဆေးသုံးတဲ့သူတွေအတွက် အထူးအဆန်းတော့မဟုတ်ဘူး၊ ဖြစ်တတ်တယ်(Antegrade amnesia)။
- ထူးဆန်းပြီးနားမလည်နိုင်ဖြစ်တတ်တာက ဆေးမသုံးခင် နာရီပိုင်းလောက်ကအဖြစ်တွေပါ မေ့ကုန်တာ - ဆေးကို ကိုယ်တိုင်သုံးလိုက်တာလား၊ တစ်ယောက်ယောက်ကခပ်လိုက်တာလား၊ ဘယ်ကနေဘယ်လိုလုပ်သုံးမိသွားတာလဲဆိုတာကိုပါ မမှတ်မိတော့တာ (Retrograde amnesia)။
- သံသယလွန်တတ်သူဆိုရင် အတူတူသွားတဲ့သူငယ်ချင်းတွေက မင်းဖာသာမင်း အများကြီးသုံးလိုက်တာလို့ပြောကြပေမယ့် မယုံနိုင်ဘဲ အားလုံးပေါင်းပြီး ကိုယ့်ကိုဆေးလွန်အောင် လုပ်ကြတယ်လို့ ယုံကြည်နေမိတတ်တယ်။

လက်တလောဖြစ်နေတဲ့ အခြေအနေကတော့ ပုံထဲကအတိုင်းပါပဲ 😅ကျွန်တော့်ရဲ့ page စဖွင့်ကတည်းက ကျွန်တော့်စာရေးနှုန်းနဲ့ဆို ၁ပါတ်ကို po...
17/10/2025

လက်တလောဖြစ်နေတဲ့ အခြေအနေကတော့ ပုံထဲကအတိုင်းပါပဲ 😅
ကျွန်တော့်ရဲ့ page စဖွင့်ကတည်းက ကျွန်တော့်စာရေးနှုန်းနဲ့ဆို ၁ပါတ်ကို post ၁ခုပဲတင်နိုင်ပါတယ်။

အေးအေးဆေးဆေးနိုင်နိုင်နင်းနင်းပါပဲ။

အဲ့ကနေဘယ်လိုဖြစ်လာသလဲဆိုတော့ ကျွန်တော်ရဲ့ post တွေကို reach ရှယ်ချပြစ်လိုက်ပါတယ်။ ဘယ်လိုဖြစ်တာလဲ ... ဘာလဲ ... လိုက်ရှာတော့ Post များများတင်ရင် ပိုက်ဆံများများရတယ်ဟ ဆိုတာတွေ၊ Reach များအောင် ဟိုလိုလုပ်၊ ဒီလိုလုပ်တွေ စုံလို့ပေါ့။

နောက်တော့ သတိထားမိတာက fb က တစ်ပါတ်တစ်ပါတ်လုပ်ဖို့ challenge လေးတွေပေးတယ်ဗျ။ အဲ့ဒါလေးတွေလိုက်လုပ်နေရင် reach ပြန်တက်လာတယ်။

အဲ့ Challenge တွေက တဖြည်းဖြည်းနဲ့ ပိုပိုကြမ်းလာတာ လိုက်မမှီနိုင်တော့ဘူးပေါ့။
.. ပထမတော့ နေ့တိုင်း post ၁ခုတင်ခိုင်းတယ်

ကျွန်တော်က ၁ပါတ်မှ post ၁ခုပဲရေးနိုင်တာလေ၊ ဒါလည်းကိစ္စမရှိဘူး၊ ၁ခုအသစ်နဲ့ ကျန်တာတွေက အဟောင်းပေါ့။
.. နောက်တော့ ၁နေ့ကို post ၂ခုတင်ခိုင်းလာတယ်

အဲ့အထိလည်း ပြဿနာသိပ်မကြီးသေးဘူး၊ အရင်တင်ထားတဲ့ post တွေကို အပိုင်းပိုင်းတွေ အခန်းဆက်ခွဲပြီး ပြန်တင်ပေါ့။ ဒီမှာ ပြဿနာသေးသေးလေးတွေ စရှိလာတယ်
- အဲ့လို post တွေကို အပိုင်းပိုင်းပြန်ပိုင်းနေတာတွေ၊ လူစိတ်ဝင်စားဖို့ကြိုးစားနေရတာတွေ​နဲ့ ကျွန်တော် ၁ပါတ်မှာ post တစ်ခုတောင်ရေးမပြီးတော့ဘူး။
- အဲ့ထက်ပိုဆိုးတာက နားလည်မှုလွဲတာတွေ ဖြစ်လာတယ်။ ကျွန်တော့် post တွေအရှည်ကြီးရေးထားတယ်ဆိုတာ နားလည်မှုမလွဲစေဖို့ပေါ့။ post ကို အတိုလေးတွေခွဲလိုက်တာ၊ လူအများစိတ်ဝင်စားမယ်ထင်တာလေးတွေ highlight လုပ်တာတွေကြောင့် အချို့ နားလည်မှုလွဲတာတွေ တွေ့လာရတယ်။ လူတွေက စာနည်းနည်းလေးဖတ်ပြီး ကိုယ်ထင်ချင်ရာထင်ကြတာလေ။
.. အခုက ပိုဆိုးသွားပြီ ၁နေ့ကို post ၃ခုတင်ခိုင်းတယ်။

မတင်ဘဲနေကြည့်တာ ၂ပါတ်ရှိပြီ (မတင်ဘဲနေတယ်ဆိုတာ တစ်နေ့ ၂ခုတော့ တင်ပါတယ်) အဲ့ဒါကို reach ရှယ်ချပြစ်ပြန်တယ်။

~~~

အခုတော့ fb အလိုနောက်ကို မလိုက်တော့ဖို့ ဆုံးဖြတ်လိုက်ပါပြီ။

~~~ သူဘာခိုင်းခိုင်း ကိုယ်လုပ်ချင်ရာပဲ လုပ်ပါတော့မယ်လို့ 😊

အချို့ကျောင်းသူကျောင်းသားတွေ စာတွေကျက်မရဘူး၊ ခဏခဏမေ့တယ်၊ ဥာဏ်မကောင်းတော့ဘူး၊ ဦးနှောက်အားနည်းနေတယ် စတဲ့အခက်အခဲနဲ့ ခဏခဏလာ...
16/10/2025

အချို့ကျောင်းသူကျောင်းသားတွေ စာတွေကျက်မရဘူး၊ ခဏခဏမေ့တယ်၊ ဥာဏ်မကောင်းတော့ဘူး၊ ဦးနှောက်အားနည်းနေတယ် စတဲ့အခက်အခဲနဲ့ ခဏခဏလာမေးကြတာတွေရှိပါတယ်။

လူ့ဦးနှောက်ကြီးက မေ့တတ်ပါတယ်။

မေ့တယ်ဆိုတာ မှတ်ဥာဏ်တွေ ပျောက်သွားတာမဟုတ်သလို၊ ဦးနှောက်ကြီးကအားနည်းနေတာ၊ ချို့ယွင်းနေတာလည်း မဟုတ်ပါဘူး။

ဒါဆို ဘယ်လိုမေ့တာမျိုးက ပုံမှန်ဖြစ်စဥ်ပဲဖြစ်မလဲသိရအောင် ဆက်ဖတ်ကြည့်ရအောင် ...

~~~ Normal Forgetfulness ~~~

ကျွန်တော့်တို့တွေ ကျက်ထားတဲ့စာတွေကို မမှတ်မိတော့တာ၊ မရောက်တာကြာတဲ့နေရာတွေကို မေ့သွားတာ၊ မတွေ့တာကြာတဲ့သူတွေအကြောင်း ဝေဝါးသွားတာမျိုးကို normal forgetfulness လို့ခေါ်တယ်၊ ရောဂါမဟုတ်ပါဘူး။

~~~ သာမန် မေ့လျှော့ခြင်းမျိုးမှာ ပြန်သတိရအောင် အစဖော်ပေးတဲ့အခါ ပြန်မှတ်မိလာနိုင်တယ်။
- သူငယ်ချင်းက "မင်းငါ့ဘကြီးကိုမှတ်မိသေးလား" လို့မေးလာတဲ့အခါကိုယ့်ခေါင်းထဲမှာ ဘာမှမသိသသလို ဗလာကြီးဖြစ်နေတယ်ဆိုပါတော့၊ "ဘယ်ကဘကြီးလဲ"၊ "ငါနဲ့ဘယ်တုန်းကသိဖူးလို့လဲ" စတဲ့ဇဝေဇဝါစိတ်နဲ့ပေါ့။ ဒီအချိန်မှာ သူငယ်ချင်းက "ငါတို့မြို့ကိုမင်းလာလည်တုန်းက ကားဂိတ်ကိုလာကြိုပေးတဲ့ ဘကြီးလေ၊ ငါတို့ကို ထန်းရည်လိုက်တိုက်သေးတယ်လေ၊ ... " စသဖြင့် အစဖော်ပေးတဲ့အခါ သြော်မှတ်မိပြီဆိုပြီး ဆိုင်ရာမှတ်ဥာဏ်တွေ အကုန်ပြန်ပေါ်လာတတ်တယ်။
(Can recall with the help of memory cues)
>>> အစဖော်ပေးရင် ပြန်မှတ်မိတယ်

~~~ မေ့နေတဲ့အကြောင်းအရာကို ပြန်ဖော်လို့မရတော့ရင်တောင် အရင်ကသိခဲ့ဖူးတယ်ဆိုတဲ့ အသိကကျန်ခဲ့တယ်။
- ကျွန်တော့်ကို ၁၀တန်းတုန်းက စာတွေလာမေးရင်း တော်တော်များများ ဘာမှမသိတော့ဘူး၊ ဒါပေမယ့် ကျွန်တော် ၁၀တန်းတုန်းက ဒီစာတွေကိုသိခဲ့ဖူးတယ်ဆိုတဲ့ အသိတော့ ကျန်ခဲ့သေးတယ်။
- စာပုဒ်တွေကို ကြည့်တဲ့အခါ ဒါတွေကိုငါတစ်ခါမှ မမြင်ဖူးပါဘူးလို့ အစိမ်းသက်သက်ဖြစ်မနေဘူး၊ အခုတော့မမှတ်မိပေမယ့် အရင်ကဒါတွေကို ကျက်ဖူးတယ်၊ မှတ်မိဖူးတယ်ဆိုတဲ့ ရင်းနှီးတဲ့ မှတ်သားမှုကိုရတယ်။
>>> မမှတ်မိတော့တောင် ဒါကိုကျက်ဖူးတယ်လို့ သိတယ်

~~~ နောက်တစ်ချက်က ဘာမှမမှတ်မိတော့ဘူးထင်ရပေမယ့် အဲ့အကြောင်းတွေပြန်လေ့လာတဲ့အခါ ပထမတစ်ခေါက်ကထက် ပိုလွယ်ကူလိမ့်မယ်။
- ကွန်ပျူတာသင်တန်းတက်ဖူးတယ်၊ တတ်ပြီးသွားပေမယ့်ကွန်ပျူတာလဲမရှိ သုံးဖို့လဲမကြုံတာကြာတော့ အခုနေဘာမှမသုံးတတ်တော့ဘူး။ ဒါပေမယ့် တကယ်သုံးဖို့လိုလာလို့ ပြန်လေ့လာရတဲ့အခါ အရင်ကသိခဲ့ဖူးတာတွေကြောင့် အတတ်မြန်သွားလိမ့်မယ်။
>>> နောက်တစ်ခေါက်ပြန်ကျက်ရင် လွယ်လွယ်ရမယ်

~~~ ကျွန်တော်တို့ဘဝအတွက် အလွန်အရေးပါတဲ့ကိစ္စတွေ၊ ခံစားချက်ပြင်းပြင်းထန်ထန်နဲ့ တွဲမှတ်မိနေတာတွေဆိုရင် ပုံမှန်လူအနေနဲ့ ဘယ်တော့မှမေ့လေ့မရှိဘူး။
>>> စာမေးပွဲမှာ တစ်ခါဖြေဖူးတဲ့အပုဒ်တွေဆို ပိုမှတ်မိပါတယ်၊ ဒါကြောင့် အစမ်းစာမေးပွဲခဏခဏဖြေဖို့လိုပါတယ်

~~~ နောက်တစ်ချက်က ကျွန်တော်ကို့ ခဏခဏပြန်ပြောပြလေ့ရှိတဲ့ အကြောင်းတွေဆိုရင်လဲ မေ့သွားလေ့မရှိဘူး။
>>> ခဏခဏစာပြန်နွှေးပါ

အခုဖော်ပြခဲ့တဲ့ အချက်တွေထဲက တစ်ချက်ချက်နဲ့ မကိုက်ညီတော့ဘူးဆိုရင်တော့ Normal မဟုတ်တော့ဘူးလို့ ယူဆနိုင်ပါတယ်။

🚨 သူများကရပြီ ကိုယ်ကမရဘူးဆိုပြီး သူများနဲ့ယှဥ်လို့မရပါဘူး။ သူများကသူများပါ၊ ကိုယ်က ကိုယ်ပါ။

OCD🔱⚜️🔱⚜️🔱⚜️🔱⚜️🔱⚜️🔱🔱🔱🔱 O = obsession 🔱🔱🔱🔱 ဗမာလိုဘာသာပြန်ရရင် စွဲကပ်စွဲလန်းမှုလို့ ခေါ်ပါတယ်။🔱 စွဲကပ်စွဲလန်းမှုဆိုတာ မလို...
15/10/2025

OCD
🔱⚜️🔱⚜️🔱⚜️🔱⚜️🔱⚜️🔱

🔱🔱🔱 O = obsession 🔱🔱🔱

🔱 ဗမာလိုဘာသာပြန်ရရင် စွဲကပ်စွဲလန်းမှုလို့ ခေါ်ပါတယ်။

🔱 စွဲကပ်စွဲလန်းမှုဆိုတာ မလိုချင်ဘဲ စွဲနေခြင်းမျိုးပါ။
(((လိုလိုချင်ချင် စွဲလန်းတာကို Addiction လို့ခေါ်ပါတယ်။ အရက်စွဲတာ, Game စွဲတာ, မာလာဟင်းဆို ဘယ်နေရာဖြစ်ဖြစ် အသဲစွဲကြိုက်တယ် ဆိုတဲ့ စွဲတာမျိုးက obsession မဟုတ်ပါဘူး)))

🔱 စွဲကပ်စွဲလန်းမှုဆိုတာက ကိုယ်မဖြစ်ချင်တဲ့ အတွေး၊ ပုံရိပ်၊ စေ့ဆော်မှုတွေက ကိုယ်မဖြစ်ချင်တဲ့ကြားက တားမရဘဲ ဖြစ်နေတာပါ။

e.g. • တစ်ခုခုကိုလက်နဲ့ထိလိုက်မိတာနဲ့ ငါ့လက်မှာ ပိုးတွေကပ်ကုန်ပြီ၊ မသန့်တော့ဘူးဆိုတဲ့ စိတ်ကြီး ဝင်နေတာ၊ အဲ့စိတ်ကြီး​ကိုဖျောက်လို့လဲမရဘူး၊ ဘာနဲ့ထိလိုက်ထိလိုက် ဒီစိတ်ကြီးကပဲ ခဏခဏဝင်နေတာမျိုး။

e.g. • မိန်းကလေးတစ်ယောက်က သူစိမ်းအမျိုးသားတစ်ယောက်ကို မြင်လိုက်တာနဲ့ လိင်စိတ်ဖြစ်လာတယ်၊ အဲ့လိုစိတ်ကို မဖြစ်ချင်ဘူး၊ ဘယ်လိုမှလဲထိန်းလို့မရဘူး၊ မြင်တာနဲ့ကိုဖြစ်ဖြစ်လာတာ။

e.g. • ဆိုင်ကယ်/ကား မောင်းနေရင်း မျက်နှာချင်းဆိုင်ကလာတဲ့ တစ်ခုခုကို ဝင်တိုက်ပြစ်ချင်စိတ် အမြဲဖြစ်နေတာ၊ တစ်ချိန်လုံးတိုက်ပြစ်ချင်နေတယ်၊ မတိုက်မိအောင် အမြဲထိန်းနေရတယ်၊ ဘယ်လိုမှလဲထိန်းလို့မရဘူး။

e.g. • ချွန်တဲ့ ပစ္စည်းတစ်ခုခုတွေ့ရင် ကောက်ယူပြီး ကိုယ့်မျက်စိထဲ ဆောင့်ထိုးပြစ်ချင်စိတ်ဖြစ်တာ။

e.g. • ဘုရားဆင်းတုကိုကြည့်လိုက်တိုင်း စိတ်ထဲက ဘုရားကိုဆဲမိနေတာ။

e.g. • ဘုရားစာရွတ်လိုက်တိုင်း မျက်လုံးထဲမှာ လိင်ဆက်ဆံတဲ့ ပုံရိပ်တွေပဲ မြင်ယောင်လာတာ။

အစရှိတဲ့ ကိုယ်မဖြစ်ချင်တာတွေက သူ့အလိုလိုထိန်းမနိုင်သိမ်းမနိုင် ဖြစ်ချင်တိုင်းဖြစ်နေတာမျိုးပါ။
~~~

⚜️⚜️⚜️ C = compulsion ⚜️⚜️⚜️

⚜️ Compulsion ကတော့ မလုပ်ရမနေနိုင်ဖြစ်လို့ လုပ်နေရတဲ့ အကျင့်တွေပါ။

⚜️ မလုပ်ရမနေနိုင်ဆိုပေမယ့် လုပ်ချင်လွန်းလို့ လုပ်နေရတာမဟုတ်ပါဘူး၊ မလုပ်ရင် တစ်ခုခုဖြစ်မယ်ထင်လို့(စိတ်ထဲနေလို့မကောင်းလို့) လုပ်နေရတဲ့ အပြုအမူတွေပါ၊ အဲ့လိုလုပ်နေရတာကြီးကို သိပ်မကြိုက်ပါဘူး။
((( ဆေးသမားတစ်ယောက်က ဆေးမသုံးရမနေနိုင်ဖြစ်လို့ ဆေးသုံးနေရတာကို Craving ဖြစ်တယ်၊ ချဥ်ခြင်းတက်တယ်လို့ခေါ်ပါတယ်၊ compulsion မဟုတ်ပါဘူး။
လူတစ်ယောက်က ပါးဖောင်းဖောင်းနဲ့ကလေးကိုတွေ့ရင် ဆွဲညှစ်ပြစ်ချင်စိတ်အရမ်းဖြစ်ပြီး သိသိမသိသိ ကလေးပါးကို သွားညှစ်တတ်တယ် ဆိုတာ impulse လို့ခေါ်ပါတယ်၊ compulsion မဟုတ်ပါဘူး။)))

e.g. • လက်ပေတယ်ထင်လို့ ခဏခဏဆေးနေတာ၊ လက်မဆေးရရင် မသန့်ဘူးလို့ခံစားရတာ။
e.g. • အိမ်တံခါးကို ပိတ်ပြီးပြီလား ခဏခဏပြန်စစ်နေတာ။

⚜️ အချို့ compulsion တွေက obsession တွေနဲ့ ဆက်စပ်ပါတယ်၊ အပေါ်က obsession ဥပမာတွေကိုပဲ ပြန်ကြည့်ရရင်

---• လက်ပေမှာကြောက်သူက လက်ခဏခဏဆေးမယ်။

---• သူစိမ်းယောက်ျားတွေကို ကြည့်မိမှာစိုးလို့ အိမ်ထဲကအိမ်ပြင်လုံးဝမထွက်ဘူး၊ ထွက်ရင်လဲ ခေါင်းအမြဲငုံထားတယ်။

---• ဝင်တိုက်မိမှာစိုးလို ဆိုင်ကယ်၊ ကားလုံးဝမမောင်းဘူး၊ သူများနောက်ပဲ လိုက်စီးရတယ်။

---• အချွန်ပါတဲ့ပစ္စည်းတွေကို လုံးဝရှောင်ရတယ်၊ အိမ်မှာရှိတဲ့ ချွန်တာအကုန်လုံးကို မမြင်ရအောင် ဖုံးထားရတယ်၊ အိမ်ကဓါးတွေအားလုံးကို ထိပ်တုံးနေအောင် ချိုးထားရတယ်။

---• ဘုရားကိုဆဲမိမှာစိုးလို့ ဘုရားဆင်းတုကို လုံးဝမကြည့်ဘူး၊ ဘုရားလဲလုံးဝမသွားဘူး၊ အိမ်မှာလဲ ဘုရားစင်ဖြုတ်ထားရတယ်။

---• ဘုရားစာရွတ်မဖြစ်လို့ ဘုရားလုံးဝမရှိခိုးဘူး၊ သူများရဲ့ ဘုရားရှိခိုးသံကြားရင်၊ တရားသံကြားရင်ကို နားပိတ်ထားရတာ၊ ထွက်ပြေးနေရတာဖြစ်တယ်။

⚜️ အချို့ compulsion တွေက obsessionနဲ့ မဆက်စပ်ပါဘူး၊ ဘာကြောင့်မှန်းမသိဘဲကို လုပ်မိနေတာပါ။

e.g. • လမ်းသွားရင် ခြေလှမ်းရေသွားတယ်၊ ခြေလှမ်းရေတာပျက်မှာစိုးလို့ လမ်းကအခြားဘာကိုမှ အာရုံမစိုက်ဘူး၊ ဘယ်သူ့မှနှုတ်မဆက်ဘူး၊ တကယ်လို့အကြောင်းတစ်ခုခုကြောင့် ခြေလှမ်းရေပျက်သွားရင် စိတ်မကြည်တော့ဘူး၊ အိမ်ပြန်ပြီး အစကနေပြန်ရေလိုက်ရမှ နေသာထိုင်သာရှိတယ်။

e.g. • ထမင်းစားတိုင်း တစ်လုပ်ကို ၁၀ချက်ဝါးပြီးမှ မျိုချတယ်။ ပိုလဲမဝါးဘူး၊ လျှော့လဲမဝါးဘူး၊ အတိအကျဝါးဖြစ်အောင် ဘယ်သူနဲ့မှ စကားမပြောဘဲ အာရုံစိုက်ပြီးဝါးတယ်။ ဆန်ပြုတ်လိုဝါးစရာမလိုတဲ့အစားကိုလဲ ၁၀ချက်ပြည့်အောင်ဝါးပြီးမှမျိုတယ်၊ အသားဟင်းကမာနေလို့ ၁၀ချက်တည်းနဲ့ မကြေညက်သေးလဲ ၁၀ချက်ဝါးပြီးတာနဲ့ ကျေကျေမကျေကျ အတုံးလိုက်မြိုချပြစ်တယ်။

e.g. • စာပွဲပေါ်ကပစ္စည်းတွေကို ကြီးစဥ်ငယ်လိုက် စီထားရမှ စိတ်ထဲမှာအဆင်ပြေတယ်။ ဘောပင်၊ ပေတံ၊ တံဆိပ်တုံး၊ စာအုပ်တွေ စာရွက်တွေ ရှိသမျှအားလုံးကို အရွယ်အလိုက် စီထားရမှကို အလုပ်ဆက်လုပ်နိုင်တယ်။ အလုပ်ဘယ်လောက်မအားမအား အဲ့လိုအရင်စီတယ်၊ တစ်ယောက်ယောက်ကြောင့် စီထားတာပျက်သွားရင် အလုပ်ကိုရပ်ပြီး ရအောင်ပြန်စီတယ်။
~~~

⚜️🔱⚜️ D = Disorder 🔱⚜️🔱

🔱 Disorder ဆိုတာက ရောဂါပေါ့၊ ရောဂါလို့သတ်မှတ်လိုက်ရင်တော့ Obsessive Compulsive Disorder (OCD) ဖြစ်ပြီ။

🔱 အပေါ်မှာပြောခဲ့တဲ့ O ဖြစ်ဖြစ် C ဖြစ်ဖြစ် တစ်ခုခုရှိတာနဲ့တော့ ရောဂါမဖြစ်ပါဘူး။

🔱 ဘယ်ချိန်မှရောဂါဖြစ်မလဲဆိုရင်
1---• ကိုယ်ဖြစ်နေတာတွေက သာမန်လူတွေလက်ခံနိုင်တာထက် သိသိသာသာလွန်နေရပါမယ်
2---• ကိုယ်တိုင်ကိုဖြစ်စေ၊ ကိုယ့်ပါတ်ဝန်းကျင်ကိုဖြစ်စေ ထိခိုက်လာနေတဲ့ အပြုအမူဖြစ်ရပါမယ်
3---• မူးယစ်ဆေးတစ်ခုခုသုံးထားတာ၊ အခြားစိတ်ရောဂါတစ်ခုခုရှိနေတာမျိုး မဖြစ်ရပါဘူး။
အဲ့၃ချက်နဲ့ပြည့်စုံမှ OCD ဆိုတဲ့စိတ်ရောဂါလို့ သတ်မှတ်ပါတယ်။

>>> သာမန်လူတွေထက်လွန်တယ်ဆိုတာက - COVID အစတုန်းမှာ လူတိုင်းက COVID ကိုကြောက်လို့ လက်ခဏခဏဆေးပါတယ်၊ ဆရာဝန်တွေကလဲ လက်ဆေးဖို့ပြောပါတယ်၊ အဲ့လိုအချိန်မှာဆို လူတွေလက်ခဏခဏဆေးတာကို OCD လို့မခေါ်ပါဘူး။

>>> ထိခိုက်တယ်ဆိုတာကို ကိုယ့်တာဝန်တွေလစ်ဟင်းတာ၊ လူမှုဆက်ဆံရေး၊ တစ်ကိုယ်ရည်ရပ်တည်နိုင်ရေး နဲ့ ဘဝတက်လမ်းထိခိုက်မှု တွေနဲ့ တိုင်းတာပါတယ်။
- သူစိမ်းယောက်ျားတွေကို မကြည့်ရဲတာဆိုရင် လူမှုရေးထိခိုက်နိုင်ပါတယ်။
- ဆိုင်ကယ်၊ ကားကိုယ်တိုင်မမောင်နိုင်တာကြောင့် တစ်ကိုယ်ရည်ရပ်တည်နိုင်ဖို့ ခက်ခဲနိုင်ပါတယ်။

>>> ပါတ်ဝန်းကျင်ကိုထိခိုက်တယ်ဆိုတာကတော့ - အချို့ OCD သမားတွေက သူ့အကျင့်နဲ့သူ အသားကျနေတဲ့အတွက် သူအနေနဲ့ ပြဿနာမရှိတော့ပါဘူး၊ ဒါပေမယ့် ပါတ်ဝန်းကျင်ကို အလွန်အနှောက်အယှက်ပေးပါတယ်။ စားပွဲပေါ်ကမှာ ပစ္စည်းတွေကိုစီထားမှ ကျေနပ်တဲ့သူက အလုပ်မှာ မန်နေဂျာဖြစ်နေတဲ့အတွက် သူရုံးခန်းကဝန်ထမ်းတွေအကုန်လုံးကိုလဲ သူ့လိုလိုက်စီဖို့ အမိန့်ထုတ်ထားပါပဲ။ သူကတော့ စီနေကျမို့ ဘာမှမဖြစ်ပေမယ့် ကျန်သူတွေက အလုပ်ပျက်ပါတယ်။



(((photo from google image)))

Pyomania ~ ~ ~မရှို့ရ မနေနိုင်သောရောဂါ~~~ ~~~ ~~~မီးရှို့လိုသောစိတ်ကို မထိန်းချုပ်နိုင်သည့် ရောဂါ လို့ပြောရင်တော့ ပိုပြီ...
15/10/2025

Pyomania
~ ~ ~
မရှို့ရ မနေနိုင်သောရောဂါ
~~~ ~~~ ~~~
မီးရှို့လိုသောစိတ်ကို မထိန်းချုပ်နိုင်သည့် ရောဂါ လို့ပြောရင်တော့ ပိုပြီးပြည့်စုံပါလိမ့်မယ်။

ဒီအခြေအနေက အရှေ့ post မှာပြောထားတဲ့ မခိုးရမနေနိုင်သေးရောဂါ (kleptomania) နဲ့ သဘောတရားအတူတူပါပဲ။ လုပ်ချင်စိတ်ကိုထိန်းရခက်ခြင်း (Impulse Control Problem) နဲ့ ဆက်စပ်သက်ဆိုင်နေပါတယ်။
• Pyomaina ဖြစ်သူတွေက အကြောင်းပြချက်မရှိဘဲ အလိုလိုနေရင်း စိတ်လှုပ်ရှားပြီး မီးရှို့ချင်စိတ်တွေ ဖြစ်လာတတ်ပါတယ်
• ဒီအချိန်မှာ လုပ်ချင်တာမလုပ်ရရင် (မီးမရှို့ရရင်) စိတ်ဖိစီးလာတယ်၊ ဂဏာမငြိမ်ဖြစ်လာပြီး စိတ်ထဲမှာ တင်းအားတွေဖြစ်လာတယ်
• ဒါကိုလုပ်လိုက်ရမှာကို (မီးရှို့လို့ရမှ) ဒီဖြစ်နေတဲ့တင်းအားတွေလျှော့သွားတာ။
• အချို့ကလည်း ဒီလိုလုပ်ပြီး ကျေနပ်စိတ်၊ အားရပျော်ရွှင်စိတ်ဖြစ်ကြတယ်တဲ့။
ဒီတော့ မီးလောင်နေတာကို ကြည့်ချင်တာ၊ ကြည့်ရတာကိုကြိုက်တာတင်မကဘဲ ကိုယ်တိုင်ပါဝင်ပြီး မီးရှို့ချင်တာဖြစ်တယ်။

Pyromania ဆိုတဲ့ရောဂါဟုတ်မဟုတ်သတ်မှတ်ဖို့ ဒီသတ်မှတ်ချက်တွေရှိတယ် (DSM-5အရ) ~ ~ ~

A. တမင်တကာ မီးရှို့တာဖြစ်ရမယ် (Deliberate Fire Setting)
• တမင်သက်သက် မီးရှို့ခြင်းကို တစ်ကြိမ်ထက်မက ပြုလုပ်ဖူးရမယ်လို့ဆိုတယ်
B. မီးမရှို့မီ စိတ်လှုပ်ရှားမှုဖြစ်တယ် (Tension Before the Act)
• မီးမရှို့ခင်မှာ စိတ်လှုပ်ရှားလာတယ်၊ ဂဏာမငြိမ်ဖြစ်လာပြီး စိတ်ထဲမှာ တင်းအားတွေ “ပြင်းထန်စွာ” ဖြစ်ရမယ်လို့ ဆိုတယ်
C. မီးကို အလွန် စိတ်ဝင်စားခြင်း (Fascination with Fire)
• မီးနဲ့ဆိုင်တဲ့ ပစ္စည်းကိရိယာတွေ (မီးသတ်ကား၊ မီးသတ်သမား၊ မီးသတ်ဝတ်စုံ၊ မီးသတ်ဆေးဘူး) ကို စိတ်ဝင်စားတာမျိုးဖြစ်တယ်။
• မီးလောင်တဲ့သတင်းတွေ ဘယ်လိုကနေဘယ်လိုဖြစ်ပြီးလောင်သွားတယ်၊ ဘယ်လောက်တောင်ပျက်စီးသွားတယ်၊ မီးညှိမ်းဖို့ ဘယ်လောက်တောင်ကြာခဲ့တာ စတာတွေကို အလွန်အမင်း စိတ်ဝင်စားတာ စူးစမ်းသိချင်တာတို့ ရှိတယ်။
D. မီးရှို့ပြီးနောက် ကျေနပ်သွားတဲ့ ခံစားချက် (Pleasure After the Act)
• မီးရှို့ပြီးနောက်
• မီးလောင်တာကို မြင်ရပြီးနောက်
• မီးလောင်နေတဲ့ သတင်းတွေ၊ live တွေကိုကြည့်ရပြီးနောက်
• မီးလောင်ပြင်ကြီးကို ကြည့်ရပြီးတဲ့အခါမှာ ပျော်ရွှင်မှု၊ စိတ်ကျေနပ်မှု၊ စိတ်သက်သာရာရမှု ရတာမျိုးကိုဆိုလိုတယ်။
E. အခြား ရည်ရွယ်ချက် တစ်ခုခုမရှိရဘူး (Exclusion of Motives)
• ငွေရဖို့ (မီးအာမခံရချင်တာ) မဟုတ်ရဘူး
• နိုင်ငံရေး၊ လူမှုရေး၊ ဘာသာရေး အတွေးအခေါ်တစ်ခုခုကြောင့် မဟုတ်ဘူး
• ပြစ်မှုတစ်ခုခုကို ဖုံးကွယ်ဖို့ မဟုတ်ရဘူး
• ဒေါသကြောင့်၊ လက်စားချေချင်တာကြောင့် မဟုတ်ရဘူး
• အကျိုးတစ်ခုခုမြော်ပြီးလုပ်တာမဟုတ်ရဘူး
• စိတ်ကယောင်ချောက်ချားဖြစ်တာ သံသယလွန်တာတွေကြောင့်မဟုတ်ရဘူး
• အသိဥာဏ်နည်းလို့ မဆင်မချင်လုပ်မိတာမဟုတ်ရဘူး
F. အခြား စိတ်ရောဂါတစ်ခုခုရှိနေတာ မဟုတ်ရဘူး (Exclusion of Other Disorders)
အထူးသဖြင့်
• Conduct Disorder (ဆိုးသွမ်းလူငယ်)
• Bipolar Disorder (Manic Episode) စိတ်ကြွနေသူ
• Antisocial Personality Disorder (ဖျက်လိုဖျက်ဆီးသမား)
ဆိုတဲ့စိတ်အခြေအနေတွေကလည်း တမင်သက်သက် မီးရှို့တတ်တာကြောင့် ဒီလိုစိတ်ရောဂါတွေကြောင့်လည်း မဟုတ်ရဘူးပေါ့။
~~~ ~~~ ~~~

ကလေးငယ်လေးတွေမှာဆိုရင် အချို့ကလေးတွေက မီးနဲ့ဆော့ရတာကို ကြိုက်ကြတယ်။
မီးနဲ့ဆော့တာကိုကြိုက်တိုင်း Pyomania မဖြစ်ပေမယ့် ဒီလို မီးကြိုက်တဲ့ကလေးတွေထဲမှာ Pyomania တွေပါနေပါတယ်။

Pyomania ဆိုတဲ့ရောဂါဟာ ဘယ်သူတွေမှာပိုဖြစ်သလဲ၊ ဘယ်လိုသဘောတရားတွေရှိသလဲဆိုတာ သုတေသနပြုထားတာ အချက်အလက်ရှာဖွေထားတာ အတိအကျမရှိပါဘူး။ အကြောင်းက မီးရှို့တဲ့သူတွေကို Pyomania ဆိုတဲ့ စိတ်ရောဂါရှိမရှိ စစ်ဆေးကြည့်နေဖို့ထက် ဖမ်းဆီးပြီး ဥပဒေအရ တစ်ခုခုအပြစ်ပေးဖို့ကိုပဲ လုပ်မိနေကြလို့ပါ။
မီးရှို့တဲ့အဖြစ်တွေမှာလည်း လူကောင်းတွေက အကြံအစည်တစ်ခုခုနဲ့ ရှို့ကြတာပိုများပြီး Pyomania ဆိုတဲ့ရောဂါကြောင့် ရှို့မိသူက ပိုနည်းနေတော့ ဒီရောဂါက လေ့လာဖို့အတွက်ကို ခက်ခဲသလို ဖြစ်နေတာပေါ့။ (မီးရှို့တဲ့အမှုတွေရဲ့ 5% လောက်ကပဲ Pyomania နဲ့ ဆက်စပ်နေမယ်လို့ ခန့်မှန်းကြပါတယ်)

Pyomania ဖြစ်သူတွေက ဘယ်အချိန်မှာ အန္တရာယ်အပေးနိုင်ဆုံးလည်းဆိုတော့ သူတို့ကိုယ်တိုင် မီးသတ်သမားအလုပ်ကို လုပ်ကြတဲ့အချိန်ပါပဲ။
• ငယ်ငယ်ကတည်းက မီးကိုစိတ်ဝင်စားတယ်
• မီးလောင်တာတွေကိုကြည့်ရတာ၊ မီးသတ်ပစ္စည်းတွေကိုကြည့်ရတာ ထိတွေ့ရတာကြိုက်ပြီး
• ကြီးလာတော့ မီးသတ်သမားတွေ ဖြစ်လာနိုင်ပါတယ်။
• ဒီလူတွေက မထိန်းနိုင်ဖြစ်လာတဲ့အခါ သူတို့ကိုယ်တိုင်က မီးရှို့သူတွေ ဖြစ်လာတော့တာပါပဲ။

ထင်ရှားတဲ့ဥပမာကတော့ John Leonard Orr ဆိုတဲ့ အမေရိကန်က မီးသတ်ဗိုလ်နှင့် မီးလောင်မှု စုံစမ်းစစ်ဆေးရေးသမား (Arson Investigator) ပဲဖြစ်ပါတယ်။
၁၉၈၀ - ၁၉၉၀ အတွင်းမှာ စတိုးဆိုင်၊ အဝတ်အထည်ဆိုင်နဲ့ အခြားနေရာတွေမှာ မီးရှို့မှုပေါင်း ၂၀၀၀ နီးပါး ကို ကျူးလွန်ခဲ့သူလို့ ဖော်ထုတ်ခဲ့ပါတယ်။
စိတ်ဆရာဝန်တွေ စိတ်ပညာရှင်တွေက ဒီလောက်အများကြီးနဲ့၊ ခဏခဏမီးရှို့မှုတွေလုပ်ထားတဲ့အတွက် Pyomania ဆိုတဲ့ စိတ်ရောဂါဖြစ်မယ်လို့ ခန့်မှန်းကြပေမယ့် တရားရုံးရဲ့ ဆုံးဖြတ်ချက်အရတော့ သာမန်အပြစ်သားတစ်ယောက်အနေနဲ့သာ ထောင်တစ်သက်တကျွန်း ကျသွားခဲ့ပါတယ်။ (သူ့ရှို့မီးတွေမှာ လူသေမှုတွေလည်း ရှိနေခဲ့ပါတယ်။ သူ့ကိုစိတ်ရောဂါအဖြစ်အတင်းသတ်မှတ်နေရင် နစ်နာသူမိသားစုတွေအတွက် ဘယ်တရားပါ့မလဲ)
~~~ ~~~ ~~~
ဒီတော့ သတိထားရမှာက သင့်အနီးအနားက ကလေးတစ်ယောက်ယောက်က မီးကိုအလွန်အမင်းစွဲလန်းနေတယ်၊ မီးရှို့တယ် (ကလေးဆိုတော့ မီးနဲ့ဆော့တယ်လို့ပဲထင်မိတတ်တယ်) ဆိုတာရှိနေရင် Pyomania ဖြစ်နေမလားဆိုတာ ငယ်ငယ်ကတည်းက သတိထားရပါမယ်။ ကြီးလာမှဆို ပြင်ရပိုခက်မယ်၊ မီးသတ်သမားကြီးဖြစ်သွားပြီဆိုရင် ပြင်ဖို့ ပိုခက်သွားပါလိမ့်မယ်။

Address

51st
Mandalay
05041

Website

Alerts

Be the first to know and let us send you an email when Care by Heart posts news and promotions. Your email address will not be used for any other purpose, and you can unsubscribe at any time.

Share

Share on Facebook Share on Twitter Share on LinkedIn
Share on Pinterest Share on Reddit Share via Email
Share on WhatsApp Share on Instagram Share on Telegram