05/08/2025
ခွေးကိုက်ခံရပါက ဆောင်ရန်၊ ရှောင်ရန်နှင့် ခွေးရူးပြန်ရောဂါအကြောင်း အသေးစိတ်အချက်အလက်များကို အောက်တွင် ဖော်ပြထားပါသည်။
ခွေးကိုက်ခံရလျှင် ချက်ချင်းလုပ်ဆောင်ရမည့်အရာများ
၁။ ကိုက်ခံရသော နေရာကို ဆပ်ပြာနှင့် ရေများများသုံး၍ ၅ မိနစ်ခန့် စင်ကြယ်အောင် ဆေးကြောပါ။
၂။ ၂၄ နာရီအတွင်း ခွေးရူးပြန်ကာကွယ်ဆေး (Rabies Vaccine) ကို အမြန်ဆုံးထိုးပါ။
ခွေးရူးပြန်ကာကွယ်ဆေး ထိုးရမည့် အစီအစဉ် (၅ ကြိမ်စနစ်)
* ပထမအကြိမ် - ကိုက်ခံရသောနေ့တွင် ထိုးပါ။
* ဒုတိယအကြိမ် - ပထမအကြိမ် ထိုးပြီး ၃ ရက်မြောက်နေ့တွင် ထိုးပါ။
* တတိယအကြိမ် - ပထမအကြိမ် ထိုးပြီး ၇ ရက်မြောက်နေ့တွင် ထိုးပါ။
* စတုတ္ထအကြိမ် - ပထမအကြိမ် ထိုးပြီး ၁၄ ရက်မြောက်နေ့တွင် ထိုးပါ။
* ပဉ္စမအကြိမ် - ပထမအကြိမ် ထိုးပြီး ၂၈ ရက်မြောက်နေ့တွင် ထိုးပါ။
အရေးကြီးသောအချက်: သတ်မှတ်ရက်ထက် ၂ ရက်ကျော်လွန်သွားပါက ဆေးထိုးခြင်း အကျိုးမရှိတော့သဖြင့် အစကနေ ပြန်လည်ထိုးနှံရမည်ဖြစ်သည်။
ခွေးရူးပြန်ရောဂါအမျိုးအစားများနှင့် လက္ခဏာများ
၁။ ကြမ်းတမ်းသော ခွေးရူးပြန် (Furious Rabies)
* ခွေး၏ အမူအရာနှင့် အနေအထိုင် ပြောင်းလဲလာခြင်း။
* အကြောင်းမဲ့ ပြေးလွှားခြင်း၊ အဆက်မပြတ်ဟောင်ခြင်း။
* ရန်လိုကာ တစ်စုံတစ်ခုကို ဒေါသတကြီး ကိုက်တတ်ခြင်း။
* အစာစားချင်စိတ် နည်းပါးလာခြင်း။
* ပါးစပ်မှ အမြှုပ်ထွက်ခြင်း၊ တံတွေးများ ကျနေခြင်း။
၂။ လေဖြတ်သော ခွေးရူးပြန် (Paralytic Rabies)
* ကြွက်သားများ လေဖြတ်သောကြောင့် ယိုင်နဲ့ယိုင်နဲ့ လမ်းလျှောက်ခြင်း။
* အောက်မေးရိုး ပိတ်မရဘဲ တံတွေးများ တွဲလောင်းကျနေခြင်း။
* တိတ်ဆိတ်သော နေရာများတွင် ငြိမ်သက်စွာ အိပ်နေခြင်း။
ခွေးရူးပြန်ရောဂါနှင့်ပတ်သက်သော မေးလေ့ရှိသည့်မေးခွန်းများ
* ရောဂါလက္ခဏာ ပေါ်ပေါက်ရန် အချိန်မည်မျှကြာတတ်သနည်း။
* သေချာသော အချိန်အတိုင်းအတာ မရှိပါ။ ကိုက်ခံရသည့်နေရာနှင့် ဦးနှောက်အကွာအဝေးပေါ် မူတည်ပါသည်။ မျက်နှာ သို့မဟုတ် လည်ပင်းကို ကိုက်ခံရပါက ရောဂါလက္ခဏာ ပိုမိုမြန်ဆန်စွာ ပေါ်နိုင်ပါသည်။
* အများအားဖြင့် ၅ ရက်မှ ၃ လအတွင်း ဖြစ်ပွားတတ်ပြီး အကြာဆုံး ၆ နှစ်အထိ ကြာမြင့်နိုင်သည်။
* ခွေးကိုက်ခံရပြီးနောက် ဆေးထိုးရန် အကောင်းဆုံးအချိန်က ဘယ်အချိန်လဲ။
* အမြန်ဆုံးထိုးနှံရန် အရေးကြီးဆုံးဖြစ်သည်။ ရောဂါလက္ခဏာ မပြသေးသရွေ့ ထိုးနှံနိုင်ပါသည်။ သို့သော် ရောဂါလက္ခဏာ စတင်ပြသလာပါက ထိုရောဂါကို ကုသရန်မရှိသဖြင့် အသက်ဆုံးရှုံးနိုင်ခြေ အလွန်များပါသည်။
* ခွေးရူးပြန်ရောဂါ ကာကွယ်ရန် မည်သို့ပြုလုပ်နိုင်သနည်း။
* အိမ်မွေးတိရစ္ဆာန်များကို ကာကွယ်ဆေးပုံမှန်ထိုးပေးခြင်း။
* ခွေးရူးပြန်ရောဂါရှိသည်ဟု သံသယရှိသော တိရစ္ဆာန်များနှင့် ဝေးဝေးနေခြင်း။
* မည်သည့်တိရစ္ဆာန်ကိုမှ အကိုက်မခံရအောင် သတိထားခြင်း။
* တိရစ္ဆာန် အကိုက်ခံရပါက အနီးဆုံး ဆေးရုံ သို့မဟုတ် ဆေးခန်းတွင် ချက်ချင်းကုသမှု ခံယူခြင်း။
အခြားသိသင့်သောအချက်များ
* ခွေးရူးပြန်ကာကွယ်ဆေးအပြင် ဒဏ်ရာအရွယ်အစားနှင့် ကိုက်သောတိရစ္ဆာန်ပေါ်မူတည်၍ ရောဂါပိုး အဆိပ်ဖြေဆေး (Anti-rabies serum) နှင့် မေးခိုင်ရောဂါ ကာကွယ်ဆေး (Tetanus vaccine) တို့ကိုလည်း ထိုးရန် လိုအပ်နိုင်သည်။
* ကြိုတင်ကာကွယ်ဆေး ထိုးဖူးသူများသည် ကိုက်ခံရသောအခါတွင် ၂ ကြိမ်သာ (ပထမရက်နှင့် ၃ ရက်မြောက်နေ့) ထပ်မံထိုးနှံရန် လိုအပ်သည်။
