https://www.facebook.com/111739083504045/

Medicine nck, Mandalay, Mandalay (2025)

26/09/2024

နာတာရှည်ကျောက်ကပ်အတွက်ပုံမှန်စားနိုင်သောစားစရာများ
-ပိုတက်စီယမ်ဓါတ်ပါဝင်မှုနည်းသော
ပန်းသီး၊နာနတ်သီး၊မာလကာသီး၊ဖရဲသီး၊သံပုရာသီး၊သစ်တော်သီး၊ခါကျက်ဥနီ၊ခရမ်းသီး၊ကော်ဖီပန်း၊ကော်ဖီထုပ်၊သခွားသီး၊non diary cream ၊

-ဖော့စဖိတ်(phosphate)ဓါတ်ပါဝင်မှုနည်းသော
ငါး၊red meat၊ပျားရည်၊cream cheese၊soft cheese၊sugar cookies

-ဆိုဒီယမ်ဓါတ်(အငန်ဓါတ်)ပါဝင်မှုနည်းသော
ဂျင်း၊လေညှင်းပွင့်၊သစ်ကြပိုးခေါက်၊ငရုတ်ကောင်း၊စပါးလင်၊ဇီယာ၊ပူစီနံ၊ပဒဲကော၊လတ်ဆတ်သောအသားငါး၊unsalted butter,သုံပုရာရည်၊ရှာလကာရည်

-အသားဓါတ်ပါသောမပြုပြင်ထားသော
လတ်ဆတ်သောအသားငါး၊ကြက်ဥ၊ဘဲဥ၊လတ်ဆတ်သောတို့ဖူး၊tempeh၊

နာတာရှည်ကျောက်ကပ်ရောဂါတွင်ရှောင်ရမည့်အစားအစာများ
-ပိုတက်စီယမ်ဓါတ်ပါဝင်မှုများသော
ငှက်ပျောသီး၊သရက်သီး၊လိမ္မော်သီး၊ကီဝီသီး၊ပိန္နဲသီး၊ရွှေဖရုံသီး၊ခရမ်းချဥ်သီး၊နို.၊ဒိန်ချဥ်၊ချောကလက်၊ရေခဲမုန့်၊အာလူး၊အုန်းရည်

-ဖော့စဖိတ်ဓါတ်ပါဝင်မှုများသော
ကြက်ဥအနှစ်(egg yolk)၊နို့၊ချိစ်၊မြေပဲယို၊ချောကလက်၊ကိုလာ

-ပြုပြင်ထားသောအသားဓါတ်များ
ဆီသွပ်ဘူးအစားအစာများ၊ကြက်အူချောင်း၊ဝက်အူချောင်းများ၊ပဲငါးပိ၊မှို

-ဆိုဒီယမ်ဓါတ်ပါဝင်မှုများသော
စားပွဲတင်ဆား၊အချိုမှုန့်၊အချိုမှုန့်အစားထိုးအသားမှုန့်၊အသင့်စားခေါက်ဆွဲထုပ်၊baking powder ၊fish sauce၊အာလူးချောင်းကြော်

-အရည်များ
ကော်ဖီ၊လ္ဘက်ရည်၊စွပ်ပြုတ်၊မုန့်လက်ဆောင်း၊ယာဂု၊ဂျယ်လီ၊ပူတင်း၊အရက်၊ဘီယာအစရှိသဖြင့်

25/09/2024

နာတာရှည်ကျောက်ကပ်ရောဂါပိုမိုဆိုးရွာခြင်းကိုတားဆီးခြင်းနှင့်နောက်ဆက်တွဲဆိုးကျိူးများကိုကုသခြင်း

-သွေးပေါင်ချိန်ထိန်းချုပ်ခြင်း(Blood pressure control)
နာတာရှည်ကျောက်ကပ်ရောဂါလူနာများကို အပေါ်သွေးပေါင်ချိန်(Systolic blood pressure)< 120mmHg အထိရောက် အောင်ထိန်းသင့်ပါသည်။(SPRINT study)

သို့သော်အသက်အလွန်မင်ကြီးသူများ(very limited life expentancy)၊အလွန်အားနည်းသူ(frailty)၊လဲကျနိုင်ခြေများသူ(high risk of fall and fracture)၊အထိုင်အထကိုယ်အနေအထားပြောင်းချိန်တွင်သွေးပေါင်ကျသူများ (symptomatic postural hypotension)ကိုသွေးပေါင်ချိန်ကိုအလွန်အတင်းအကြပ်မထိန်းသင့်ပါ။

နာတာရှည်ကျောက်ကပ်ရောဂါလူနာများတွင်သွေးတိုးကျဆေး ACEI(eg perindopril,cardiopril,, enalapril, Ramipril,Linsinopril)နဲ့ ARB(eg losartan,telmisartan, valsartan,Irbesartan,candesartan)များကိုအမြင့်ဆုံးခံနိုင်ရည်ရှိသည်အထိသောက်သုံးသင့်ပါသည်။

သွေးတိုးကျဆေး ACEI နဲ့ARBစသောက်ချိန်နဲ့ ဆေးပမာဏတိုးပြီးနောက် ၂ပတ်မှ၄ပတ်ကြာတွင်သွေးတွင်းခရီတနင်းဓါတ်၊ပိုတက်ဆီယမ်ဓါတ်စစ်ဆေးပြီးသွေးပေါချိန်အပြောင်း အလဲ ကိုလည်းစောင့်ကြည့်ရပါမည်။

သွေးတွင်းပိုတက်စီယမ်ဓါတ်များလာလျှင်တခြားများစေသောအကြောင်းအရင်းများ(ပိုတက်စီယမ်များသော
အစားအသောက်ကိုစားသုံးခြင်းစသဖြင့်)အရင်ရှာဖွေကုသပြီးသွေးတိုးကျဆေးACEIနဲ့ARBပမာဏလျော့ချခြင်းမပြု သင့်ပေ။

သွေးတိုးကျဆေး ACEI နဲ့ARBစသောက်ချိန်နဲ့ ဆေးပမာဏတိုးပြီးနောက် ၄ပတ်ကြာတွင်သွေးတွင်း ခရီတင်းနင်းဓါတ်(Cr)သည်၃၀%ကျော်မများလာလျှင်ဆေးကိုဆက်သောက်ရပါမည်။

အလွန်အမင်းသွေးပေါင်ကျခြင်း (symptomatic hypotension)၊သွေးတွင်းပိုတက်စီယမ်ဓါတ်များခြင်းကိုကုသသော်လည်းမကျခြင်း၊ကျောက်စစ်ထုတ်နိုင်မှုစွမ်းအား (GFR)သည်၁၅%အောက်ကျလာပြီးလူနာကမီးစုန်းဓါတ်များခြင်းလက္ခဏာများခံစားရခြင်းတို့တွင် သွေးတိုးကျဆေး ACEIနဲ့ARBပမာဏကိုလျော့ချသင့်ပါသည်။

ကျောက်ကပ်စစ်ထုတ်နိုင်မှုစွမ်းအားသည်၃၀ အောက်ကျ သည့်တိုင်အောင်သွေးတိုးကျဆေး ACEI သို့မဟုတ်ARBကိုဆက်သောက်လို့ရပါသည်။

သွေးတိုးကျဆေး ACEIနဲ့ARBကိုသောက်သုံးနေသော်လည်းသွေးပေါင်ချိန်တက်နေလျှင်သွေးကျဆေး MRA(eg finerenone)ကိုထပ်ပေါင်းသောက်သုံးသင့်ပါသည်။

-ခန္ဓာကိုယ်သွေးတွင်းသကြားဓါတ်ထိန်းချုပ်ခြင်း(Glycemic control)

နာတာရှည်ကျောက်ကပ်ရောဂါလူနာများတွင် သွေးထဲသကြားဓါတ်စောင့် ကြည့်ထိန်းသိမ်းရာတွင် HbA1cကိုအသုံးပြုရမည်။

HbA1cကိုတနှစ်လျှင်၂ကြိမ်စစ်ဆေးပြီးသွေးထဲသကြားဓါတ်ကိုထိန်းသိမ်းရမည်။

ဆီးချိုသွေးချိုကုသမှုပြောင်းထားချိန်နှင့်သတ်မှတ်ထားသည့်သွေးထဲသကြားအဆင့်မရောက်သေးလျှင်HbA1cကို တနှစ်လျှင် ၄ကြိမ်ဖောက်သင့်ပါသည်။

ကျောက်ကပ်သန့်စင်စက်ဖြင့်ကျောက်ကပ်ဆေးနေသူများ၊နာတာရှည်ကျောက်ကပ်ရောဂါအဆင့် (၄)အဆင့်(၅)လူနာများတွင်ဆီးချိုသွေးချိုကို HbA1cတိုင်းတာကြည့်ရှူခြင်းသည်မှန်ကန်မှုအားနည်းလာပါသည်။

နာတာရှည်ကျောက်ကပ်ရောဂါလူနာများတွင်သွေးထဲသကြားဓါတ်ကိုလူနာကိုယ်တိုင်နေ့စဥ်တိုင်းတာခြင်း[Continuous Glucose Monitoring(CGM),Self Blood Glucose Monitoring (SBGM)]ဖြင့်ထိန်းသိမ်းကုသလျှင်သွေးထဲသကြားဓါတ်အန္တရာယ်ရှိအောင်နည်းခြင်း(hypoglycemia) ကိုရှောင်ရှားနိုင်ပြီးဆီးချိုသွေးချိုရောဂါကိုကောင်းမွန်စွာကုသနိုင်မည်။

သွေးထဲသကြားဓါတ်ကိုတောက်လျောက်စောင့်ကြည့်သောကရိယာပစ္စည်းများ(CGM devices)သည်လုပ်ငန်းဆောင်တာများစွာဖြင့်အသစ်များလည်းထွက်ပေါ်လာပြီးပိုမိုကောင်းမွန်စွာသွေးထဲသကြားဓါတ်ကိုတိုင်းတာစောင့်ကြည့်လာနိုင်ပြီးဖြစ်သည်။

ဆီးချိုသွေးချိုကျဆေး

SGLT2 inhibitor (ဥပမာ dapagliflozin,empagliflozin, canagliflozin,ertugliflozin)

ဆီချိုးသွေးချိုရှိပြီးကျောက်ကပ်စစ်ထုတ်နိုင်မှုစွမ်းအား (GFR) ၂၀ အထက်ရှိသောနာတာရှည်ကျောက်ကပ်ရောဂါလူနာများသည်ဆီးချိုသွေးချိုကျဆေး SLGTiကိုသောက်ရမည်။

ဆီးချိုသွေးချိုကျဆေး SGLT2iကိုစတင်သောက်သုံးပြီးနောက် ကျောက်ကပ်စစ်ထုတ်နိုင်မှုစွမ်းအား(GFR)သည် ၂၀အောက်မကျလျှင်၊ကျောက်ကပ်သန့်စင်ကုသမှု(dialysis)မခံယူရသေးလျှင်ဆက်လက်သောက်သုံးနိုင်ပါသည်။

ကိုယ်ခန္ဓာတွင် ketosisဖြစ်နိုင်ချေများသော ပြင်းထန်နာမကျန်းဖြစ်ချိန်၊ခွဲစိတ်ကုသမှုခံယူချိန်၊ကြာရှည်စွာအစာမစားရချိန်များတွင် ဆီးချိုသွေးချိုကျဆေး SGLT2iသောက်သုံးခြင်းကိုရပ်ထားသင့်ပါသည်။

ဆီးထဲACR >200mg/gရှိလျှင် ၊နှလုံးလုပ်ငန်း ဆောင်တာ ပုံမှန်မလုပ်ဆောင်နိုင်(heart failure)ရှိလျှင် ကျောက်ကပ်စစ်ထုတ်နိုင်မှုစွမ်းအား(GFR)သည်၂၀အထက်မှာရှိသောနာတာရှည်ကျောက်ကပ်ရောဂါလူနာများသည်ဆီးချိုသွေး
ချိုကျဆေးSGLT2iကိုသောက်သုံးရမည်။

ဆီးချိုသွေးချိုကျဆေး SGLT2iစသောက်ချိန်တွင် နာတာရှည်ကျောက်ကပ်ရောဂါစောင့်ကြည့်ထိန်းသိမ်းရာတွင်အကြိမ်ရေများစွာပြောင်း၍ကြည့်ခြင်းမလိုအပ်ပေ။

ဆီးချိုသွေးချိုကျဆေး SGLT2i စသောက်ချိန်တွင်ပြန်ကောင်းနိုင်သောကျောက်ကပ်စစ်ထုတ်နိုင်မှုစွမ်းအားကျခြင်းကြောင့်ဆေးသောက်ရပ်ရန်ပုံမှန်အားဖြင့်မလိုအပ်ပေ။

ဆီးထဲACR 200mg/gရှိလျှင် ၊နှလုံးလုပ်ငန်း ဆောင်တာ ပုံမှန်မလုပ်ဆောင်နိုင်(heart failure)ရှိလျှင် ကျောက်ကပ်စစ်ထုတ်နိုင်မှုစွမ်းအား(GFR)သည်၂၀အထက်မှာရှိသောနာတာရှည်ကျောက်ကပ်ရောဂါလူနာများသည်ဆီးချိုသွေး
ချိုကျဆေးSGLT2iကိုသောက်သုံးရမည်။

ဆီးချိုသွေးချိုကျဆေး SGLT2iစသောက်ချိန်တွင် နာတာရှည်ကျောက်ကပ်ရောဂါစောင့်ကြည့်ထိန်းသိမ်းရာတွင်အကြိမ်ရေများစွာပြောင်း၍ကြည့်ခြင်းမလိုအပ်ပေ။

ဆီးချိုသွေးချိုကျဆေး SGLT2i စသောက်ချိန်တွင်ပြန်ကောင်းနိုင်သောကျောက်ကပ်စစ်ထုတ်နိုင်မှုစွမ်းအားကျခြင်းကြောင့်ဆေးသောက်ရပ်ရန်ပုံမှန်အားဖြင့်မလိုအပ်ပေ။

ဆီးထဲACR

25/09/2024

နာတာရှည်ကျောက်ကပ်ရောဂါပိုမိုဆိုးရွာခြင်းကိုတားဆီးခြင်းနှင့်နောက်ဆက်တွဲဆိုးကျိူးများကိုကုသခြင်း
-လူနေထိုင်မှုပုံစံ
နှလုံးကျန်းမာရေးနှင့်ကိုက်ညီခံနိုင်ရည်ရှိသောကိုယ်လက်လှုပ်ရှားလေ့ကျင့်ခန်းများလုပ်ဆောင်ရန်အားပေးခြင်း
တစ်ပတ်ကိုမိနစ် ၁၅၀ခန့်အနည်းဆုံးကိုယ်လက်လှုပ်ရှားမှုပြုလုပ်ရန်၊
ကိုက်ညီသောBMIကိုထိန်းသိမ်းရန်
ဆေးလိပ်သောက်ခြင်းမှရှောင်ရန်

-အသားဓါတ်စားသုံးမှု
နာတာရှည်ကျောက်ကပ်ရောဂါအဆင့်(၃)မှအဆင့်(၅)အထိသည်အသားဓါတ်ကိုတနေ့လျှင် ၀.၈ ဂရမ်/ကီလိုဂရမ် ခန့်သာစားသုံးသင့်ပါသည်။
နာတာရှည်ကျောက်ကပ်ရောဂါပိုမိုမြန်ဆန်စွာဆိုးရွာနေသူများသည်အသားဓါတ်ကို တနေ့လျှင် ၁.၃ ဂရမ်/ကီလိုဂရမ်ထက်ကျော်ပြီးမစားသုံးသင့်ပါ။
ကျန်းမာရေးကောင်းမွန်စွာနေထိုင်သောနာတာရှည်ကျောက်ကပ်ရောဂါသည်များနှင့်ကျောက်ကပ်နောက်ဆုံးအဆင့်ရောက်နိုင်ခြေများသောနာတာရှည်ကျောက်ရောဂါသည်များသည်အသားဓါတ်ကိုအနည်းဆုံးပမာဏ တနေ့လျှင် ၀.၃-၀.၄ ဂရမ်/ကီလိုဂရမ် အထိသာစားသုံးသင့်ပြီး ဖြည့်စွက် အမိုင်နိုအက်စစ်(essential amino acids and keto analogs)ပါလျှင် တနေ့လျှင် ၀.၆ဂရမ်/ကီလိုဂရမ်အထိစားသုံးနိုင်ပါသည်။
ဇီဝဖြစ်ပျက်မှုမတည်ငြိမ်သောနာတာရှည်ကျောက်ကပ်ရောဂါလူနာများကိုအသားဓါတ်အလွန်းနည်းစွာစားသုံးခြင်းရှောင်ကြဥ်သင့်ပါသည်။

-အငန်ဓါတ် ဆိုဒီယမ်စားသုံးမှု
နာတာရှည်ကျောက်ကပ်လူနာများသည် ဆိုဒီယမ်ဓါတ်ကို တနေ့လျှင် ၂ဂရမ်အောက် သို့မဟုတ် ၉၀မီလီမိုအောက် သို့မဟုတ် ဆိုဒီယမ်ကလိုရိုက်ဓါတ်(sodium chloride) ၅ဂရမ်အောက်သာစားသုံးသင့်ပါသည်။

25/09/2024

နာတာရှည်ကျောက်ကပ်ရောဂါလူနာများအားဆိုးကျိုးဖြစ်နိုင်ခြေများကိုဆန်းစစ်ခြင်း
-ဆီးထဲအသားဓါတ်ပါခြင်း(albuminuria)နှင့်ကျောက်ကပ်စစ်ထုတ်နိုင်မှုစွမ်းအား(GFR)စမ်းသပ်စစ်ဆေးခြင်းသည်ရောဂါကုသမှုဆုံးဖြတ်ချက်များကိုသက်ရောက်မှုရှိလျှင်နာတာရှည်ကျောက်ကပ်ရောဂါပိုမိုဆိုးရွာရန်ဖြစ်နိုင်ခြေများသူကိုမကြာခဏစစ်ဆေးပေးပါ။
-ကျောက်ကပ်စစ်ထုတ်နိုင်မှုစွမ်းအား(GFR)သည်စစ်ဆေးချိန်တွင်၂၀%ကျော်ကျသွားလျှင်နာတာရှည်ကျောက်ကပ်ရောဂါအခြေအနေကိုမျှော်မှန်းသည်ထက်ပိုဆိုးနိုင်သည်ကိုမျှော်လင့်ထားရမည်။
-ဆီးထဲအသားဓါတ်ပါဝင်မှု(albuminuria)သည်စစ်ဆေးချိန်တွင်၂ဆပိုများလျှင်နာတာရှည်ကျောက်ကပ်ရောဂါအခြေအနေကိုမျှော်မှန်းသည်ထက်ပိုဆိုးနိုင်သည်ကိုမျှော်လင့်ထားရမည်။

24/09/2024

နာတာရှည်ကျောက်ကပ်ရောဂါဖြစ်ပွားစေသောအကြောင်းအရင်းများ
-ဆီးချိုသွေချိုရောဂါ
-သွေးတိုးရောဂါ
-ကျောက်ကပ်ရောင်ရောဂါများ(ဥပမာ အရေပြားလေးဖက်နာကျောက်ကပ်ရောင်ရောဂါ)
-ကျောက်ကပ်ဆီးလမ်းကြောင်းပိတ်ခြင်းရောဂါ
-မွေးရာပါကျောက်ကပ်ရောဂါ(ဥပမာ မျိုးရိုးလိုက်သောကျောက်ကပ်အရည်အိတ်များတည်ခြင်း)
-အမျိုးမျိုးသောအကြောင်းအရင်းများ(အကိုက်အခဲပျောက်ဆေးသောက်ခြင်းကြောင့်ကျောက်ကပ်ထိခိုက်ခြင်း၊တီဘီ၊HIVအစရှိသောကူးစက်ရောဂါ၊သွေးရောဂါ(sickle cell disease)၊ထိခိုက်ဒဏ်ရာ)
-အမျိုးအမည်မသိသောကြောင်းအရင်းများ

နာတာရှည်ကျောက်ကပ်ရောဂါဖြစ်စေသောအကြောင်းအရင်းများစမ်းသပ်စစ်ဆေးရှာဖွေခြင်း

ရောဂါရာဇဝင်မေးမြန်ခြင်း
-သွေးတိုး၊ဆီးချိုသွေးချို၊အရေပြားလေးဖက်နာစသောရောဂါလက္ခဏာများမေးမြန်းစမ်းသပ်ခြင်း
-ကျောက်ကပ်ထိစေနိုင်သောဆေးဝါများသောက်သုံးခြင်းရှိမရှိ
-ဆီးပမာဏ၊ဆီးသွားအကြိမ်အရေအတွက်၊ဆီးသွားရနာခြင်း၊ဆီးသွားရခက်ခြင်း၊ဆီးကြောင်းသေးသွားခြင်း၊ဆီးသွားမဝသလိုခံစားရခြင်း၊ဆီးထဲတွင်အမြှုပ်ပါခြင်း၊ဆီးထဲတွင်သွေးပါခြင်း၊
-မျိုးရိုးတွင်ကျောက်ကပ်ရောဂါဖြစ်ပွားမှုအခြေအနေ

ကျောက်ကပ်လုပ်ငန်းဆောင်တာများစစ်ဆေးခြင်း

(၁)သွေးထဲတွင် creatinine ခရိတင်နင်းဓါတ်စစ်ဆေးခြင်း
Equation (CKD-EPI)ဖြင့်တွက်ချက်၍ကျောက်ကပ်စစ်ထုတ်နိုင်မှုစွမ်းအား(GFR)တိုင်းတာခြင်း[သွေးထဲ(cystatin C) စစ်စတတ်တင်စီဓါတ်တိုင်းတာပြီး Equation (CKD-EPI)ဖြင့်တွက်ချက်၍ကျောက်ကပ်စစ်ထုတ်နိုင်မှုစွမ်းအား(GFR)တိုင်းတာခြင်း]
(၂)သွေးထဲurea(မီးစုန်းဓါတ်)၊electrolytesသတ္တုဓါတ်များ(ဆိုဒီယမ်၊ပိုတက်ဆီယမ်၊HCO3)စစ်ဆေးခြင်း
(၃)ဆီးထဲတွင်အသားဓါတ်ပါဝင်မှုနှုန်း (albuminuria,UACR,UPCR,24 hour urinary protein)၊ဆီးထဲတွင်သွေးပါခြင်း(haematuria)၊ဆီးထဲတွင်ပုံမှန်မဟုတ်သောအစများပါခြင်း(casts)များစစ်ဆေးခြင်း
(၄)ကျောက်ကပ်ပုံမှန်အသွင်အပြင်လက္ခဏာ(ကျောက်ကပ်ပုံစံ(shape)၊အရွယ်အစား(size)၊ကျောက်ကပ်နှစ်ခုအရွယ်ညီမညီ(symmetry)၊ကျောက်ကပ်ဆီးလမ်းကြောင်းပိတ်ဆို့ခြင်း(obstructive uropathy)၊ကျောက်ကပ်အရည်အိတ်တည်ခြင်း(cyst)၊ဆီးလမ်းကြောင်းတုန့်ပြန်မှု(reflux)တို့ကိုပုံရိပ်ဖော်ရိုက်ကူးခြင်းများ(Ultrasound, Intravenous urography,CT kidneys,ureter,bladder,nuclear medicine studies,MRI)ဖြင့်စမ်းသပ်စစ်ဆေးခြင်း

နာတာရှည်ကျောက်ကပ်ရောဂါလက္ခဏာများစမ်းသပ်ရှာဖွေခြင်း

(၁)Full blood count (FBC)
သွေးနီဥအားနည်းခြင်း(anaemia)၊သွေးဖြူဥအနည်းအများ(Leucopenia/leucocytosis)၊သွေးမွှားဥနည်းခြင်း(thrombocytopenia)ကိုစမ်းသပ်စစ်ဆေးခြင်း
(၂)သွေးတွင်း urea,electrolytes ဓါတ်များစစ်ဆေးခြင်း
(၃)အရိုးတွင်းသတ္တုဓါတ်များ (CKD-MBD) ကယ်လ်စီယမ်ဓာတ်Ca2+,ဖော့စဖိတ်ဓါတ်(PhSO4-),အယ်ကာလိုင်ဖော့စဖိတ်ဓါတ်(ALP),ပါရာသိုင်းရွိက်ဟိုမုန်းဓါတ်များ(iPTH) စစ်ဆေးခြင်း
(၄)အဆုတ်ရေမွှန်းခြင်း(acute pulmonary oedema)၊အဆုတ်ရေဝိုင်းခြင်း(Pleural effusion)တို့ကိုရင်ဘက်ဓါတ်မှန်ရိုက်ခြင်း(CXR (PA))ဖြင့်စစ်ဆေးခြင်း
(၅)နာတာရှည်ကျောက်ကပ်ရောဂါကြောင့်နလုံးရောဂါဖြစ်ပွားခြင်း(RC Syndrome)၊နှလုံးရေဝိုင်းခြင်း(pericardial effusion)တို့ကိုနလုံးတယ်လီဗွီးရှင်စက် (Echocardiogram) ဖြင့်စမ်းသပ်စစ်ဆေးခြင်း

နာတာရှည်ကျောက်ကပ်ရောဂါဖြစ်စေသောအကြောင်းအရင်းများစမ်းသပ်စစ်ဆေးရှာဖွေခြင်း
(၁)ဆီးချိုသွေးချို ရောဂါအတွက်သွေးထဲသကြားဓါတ် (Fasting blood sugar FBS, 2hr post prandial, )၊HbA1cဓါတ်စမ်းသပ်စစ်ဆေးခြင်း
(၂)သွေးတိုးရောဂါအတွက်သွေးပေါင်တိုင်းခြင်း၊သွေးတိုးနောက်ဆက်တွဲမျက်လုံးပျက်စီးခြင်း(hypertensive Retinopathy)ကို ရှာဖွေခြင်း
(၃)အရေပြားလေးဖက်နာ(SLE)၊ကိုယ်ခန္ဓာခုခံမှုအားစနစ်မှားယွင်းသောရောဂါ(auto immune disease )အတွက် သွေးတွင်း ANA,dsDNA,ENA profileများစစ်ဆေးခြင်း
(၄)HIV,Bပိုး,Cပိုးစသောကူးစက်ရောဂါများစမ်းသပ်စစ်ဆေးခြင်း
(၅)ကျောက်ကပ်ရောင်ရောဂါများအတွက် သွေးထဲတွင် anti- PLA2R, ANCA, anti-GBM antibodies,serum free light chains, နှင့်serum and urine protein electrophoresis/immunofixationများစမ်းသပ်စစ်ဆေးခြင်း
(၆)မျိုးရိုးလိုက်သောကျောက်ကပ်ရောဂါများအတွက်သွေးထဲတွင် APOL1, COL4A3, COL4A4, COL4A5, NPHS1, UMOD, HNF1B, PKD1, PKD2မျိုးရိုးဗီဇများစမ်းသပ်စစ်ဆေးခြင်း
(၇)ကျောက်ကပ်အသားစယူခြင်း(ultrasound-guided percutaneous kidney biopsy )ပြီးလျှင် ကျောက်ကပ်အသားစကို light microscopy, immunofluorescence, and electronmicroscopy, molecular diagnosticsစစ်ဆေးခြင်းအားဖြင့်ကျောက်ကပ်ရောဂါကိုအတိအကျသိနိုင်ခြင်း(exact diagnosis)၊ရောဂါကုသမှုအမျိုးအစားကိုသိနိုင်ခြင်း(planning treatment)၊ကျောက်ကပ်ပျက်စီးမှုအနေအထား(activity and chronicity)၊ဆေးကုသမှုကိုတုံ့ပြန်မှုအခြေအနေ (treatment response)၊မျိုးရိုးလိုက်ကျောက်ကပ်ရောဂါ(genetic disease)ကိုစမ်းသပ်စစ်ဆေးနိုင်ခြင်း

24/09/2024

နာတာရှည်ကျောက်ကပ်ရောဂါ
(Chronic Kidney Disease,CKD)

နာတာရှည်ကျောက်ကပ်ရောဂါသည်ကမ္ဘာပေါ်တွင်အဖြစ်များသောနာတာရှည်ရောဂါတခုဖြစ်ပါသည်။ကမ္ဘာ့လူဦးရေ ၁၀%ခန့်သည်နာတာရှည်ကျောက်ကပ်ရောဂါကိုခံစားနေရပါသည်။နာတာရှည်ကျောက်ကပ်ရောဂါသည်ကမ္ဘာဖွံ့ဖြိုးပြီးသောနိုင်ငံများသာမကဖွံ့ဖြိုးဆဲနိုင်ငံများတွင်လည်းအဖြစ်များသည်ကိုတွေ့ရှိရပါသည်။၂၀၄၀ခုနှစ်တွင်နာတာရှည်ကျောက်ကပ်ရောဂါသည်ကမ္ဘာအဖြစ်များဆုံးရောဂါအ ဆင့်(၅)နေရာတွင်ရပ်တည်လိမ့်မည်ဟုခန့်မှန်းထားကြပါသည်။

နာတာရှည်ကျောက်ကပ်ရောဂါဆိုတာဘာလဲ။

နာတာရှည်ကျောက်ကပ်ရောဂါဆိုသည်မှာကျောက်ကပ်ပျက်စီးခြင်း(သို့မဟုတ်)ကျောက်ကပ်လုပ်ငန်းဆောင်တာများမလုပ်ဆောင်နိုင်ခြင်းသည်၃လကျော်ကြာဖြစ်ပွားခြင်းကိုခေါ်သည်။

ကျောက်ကပ်ပျက်စီခြင်းကိုကျောက်ကပ်စစ်ထုတ်နိုင်စွမ်းအား(Glomerular Filtration Rate,GFR)ကိုတိုင်းတာခြင်း ဖြင့်သိရှိနိုင်ပါသည်။ GFRကို သွေးထဲ(creatinine)ခရိတင်းနင်းဓါတ်ကိုတိုင်းတာ၍equation ဖြင့်တွက်ကာတိုင်းတာနိုင်ပါသည်။သွေးထဲ (cystatin C)စစ်စတတ်တင်းစီ ဓါတ်ပိုတိုင်းတာ၍လည်းတွက်ချက်နိုင်ပါသည်။
ထို့အပြင်ကျောက်ကပ်ပျက်စီးခြင်းကိုဆီးထဲအသားဓါတ်များပါဝင်ခြင်း(albuminuria)၊သွေးပါခြင်း(haematuria)၊ဆီးထဲပုံမှန်မဟုတ်သောအစများပါခြင်း(casts)တို့ကိုစစ်ဆေးခြင်းဖြင့်လည်းသိရှိနိုင်ပါသည်။ကျောက်ကပ်အရွယ်အစား၊ကျောက်ကပ်ဆီးလမ်းကြောင်းရေဝိုင်းခြင်း၊ကျောက်ကပ်ပုံမှန်အသွင်အပြင်စသည်တို့ကိုပုံရိပ်ဖော်ရိုက်ကူးခြင်း (ultrasound) အာထရာစောင်၊(CT)ကွန်ပျူတာဓါတ်မှန်၊(MRI)သံလိုက်စက်ကွင်းဖြင့်စစ်ဆေးခြင်းအားဖြင့်ကျောက်ကပ်ပျက်စီးခြင်းကိုစစ်ဆေးနိုင်ပါသည်။

နာတာရှည်ကျောက်ကပ်ရောဂါအဆင့်သတ်မှတ်ခြင်း

နာတာရှည်ကျောက်ကပ်ရောဂါကိုအဆင့်(၅)ခုဖြင်သတ်မှတ်ထားပါသည်။
အဆင့်(၁)ကျောက်ကပ်စစ်ထုတ်နိုင်စွမ်းအား(GFR) သည်၉၀ကျော်ရှိပြီးဆီးထဲတွင်ကျောက်ကပ်ပျက်စီးခြင်းလက္ခဏာရှိခြင်း၊ပုံရိပ်ဖော်ရိုက်ကူမှုများတွင်ကျောက်ကပ်ပျက်စီးမှုရှိခြင်း
အဆင့်(၂)ကျောက်ကပ်စစ်ထုတ်နိုင်စွမ်းအား(GFR)သည် ၆၀-၈၉ကြားတွင်ရှိခြင်း
အဆင့်(၃)(က)ကျောက်ကပ်စစ်ထုတ်နိုင်စွမ်းအား (GFR)သည်၄၅-၅၉ကြားတွင်ရှိခြင်း
(ခ)ကျောက်ကပ်စစ်ထုတ်နိုင်စွမ်းအား (GFR)သည်၃၀-၄၄ကြားတွင်ရှိခြင်း
အဆင်(၄)ကျောက်ကပ်စစ်ထုတ်နိုင်စွမ်းအား (GFR)သည် ၁၅-၂၉ကြားတွင်ရှိခြင်း
အဆင့်(၅)ကျောက်ကပ်စစ်ထုတ်နိုင်စွမ်းအား (GFR)သည် ၁၅အောက်တွင်ရှိခြင်း

Medicine nck

26/09/2024

25/09/2024

25/09/2024

25/09/2024

24/09/2024

24/09/2024

Address

Website

Alerts

Shortcuts

Share

Category