ေမေမေလြး မိခင္ႏွင့္ကေလးက်န္းမာေရး

  • Home
  • Myanmar
  • Mandalay
  • ေမေမေလြး မိခင္ႏွင့္ကေလးက်န္းမာေရး

ေမေမေလြး မိခင္ႏွင့္ကေလးက်န္းမာေရး 1) To give information about pregnancy and infant health care
2) To give information about physical and psychological development of children

ရန်ကုန်မြို့မှာ  ဖြစ်နေကြတယ်ပြောလို့အသည်းရောင် အသား၀ါပိုးအကြောင်းသိလိုသမျှ ဆရာ့ရဲ့ ဆောင်းပါးလေး မေမေတို့သိရလေအောင်photo;...
25/02/2025

ရန်ကုန်မြို့မှာ ဖြစ်နေကြတယ်ပြောလို့

အသည်းရောင် အသား၀ါပိုးအကြောင်းသိလိုသမျှ ဆရာ့ရဲ့ ဆောင်းပါးလေး မေမေတို့သိရလေအောင်

photo;credit

ရောဂါအများစု ဘယ်ကကူး?photo; credit
24/01/2025

ရောဂါအများစု ဘယ်ကကူး?

photo; credit

သိပ်ကိုရက်စက်လွန်းတဲ့ ဆေးတွဲတွေ အလုပ်ကြမ်းလုပ်ရတဲ့သူတွေဟာ ကိုက်ခဲ ညောင်းညာတဲ့အခါ ဆေးမြီးတိုတွေရှာကြပါတော့တယ်။ငွေကလည်း တတ...
16/01/2025

သိပ်ကိုရက်စက်လွန်းတဲ့ ဆေးတွဲတွေ

အလုပ်ကြမ်းလုပ်ရတဲ့သူတွေဟာ ကိုက်ခဲ ညောင်းညာတဲ့အခါ ဆေးမြီးတိုတွေရှာကြပါတော့တယ်။

ငွေကလည်း တတ်မနိုင်တော့ စျေးသက်သာတဲ့ဆေးတွဲတွေကို ရှာဝယ်ကြပါတော့တယ်။ အောက်ကပုံထဲက ဆေးတတွဲကိုသောက်ကြည့်လိုက်ပါ။ ညောင်းညာကိုက်ခဲနေတာတွေက ငါးမိနစ်အတွင်း ယူပစ်သလိုပျောက်သွားပါလိမ့်မယ်.... (တကယ် ငါးမိနစ်အတွင်းပါ။) နောက်ပြီး စားဝင်မယ်အိပ်ပျော်မယ် လူကလန်းဆန်းနေမယ် အလုပ်ပိုလုပ်နိုင်မယ်။

ဒါပေမယ့်

ရေတိုအကျိုးသက်ရောက်မှုအနေနဲံ

၁. မျက်နှာအမ်းတန်းတန်းဖြစ်မယ်။
၂. ခေါင်းထိုးမယ်
၃. တစ်ချို့ ဗိုက်အောင့်မယ်

ရေရှည်အကျိုးသက်ရောက်မှုအနေနဲ့

၁. ဗိုက်နာ ကြာရှည်ရာကနေ အစာအိပ်သေွးကြောပေါက် သွေးအန်မယ်။ ၂. ဆီးချို သွေးတိုးဝင်လာမယ်
၃. အရိုးပွမယ်
၄. လူဝလာမယ်
၅, ဆေးမသောက်ရရင် လူမလန်းဘူး သွေးပေါင်ကျလာမယ်။
၆. ကျောက်ကပ်ပျက်စီးမယ်
၇ အသည်းထိမယ်

ဘာလို့လဲ ဆိုတော့ ဒီဆေးထုတ်ထဲမှာ ဒီလိုဆိုးကျိုးမျိုးကိုဖြစ်စေနိုင်တဲ့

၁. Steroid လို့ခေါ်တဲ့ အရောင်ကျဆေး (ဆရာဝန်‌တောင် အရမ်းမပေးရတဲ့ဆေး) နဲ့
၂. အကိုက်အခဲပျောက်ဆေး သုံးလေးမျိုးကိုရောထည့်ထားလို့ပဲဖြစ်ပါတယ်။

ဒါ ကိုယ့်ပိုက်ဆံ ကိုယ်အကုန်ခံပြီး သတ်သေနေကြတာပါ။ ခဏတာသက်သာမှုကိုကြည့်ပြီး ရေရှည်မှာ ကုသရခက်တဲ့ ကုလို့မရနိုင်တဲ့ ရောဂါပေါင်းစုံစွဲကပ်လာနိုင်မယ့် ဒီလိုဆေးမျိုးကိုရှောင်ရှားနိုင်ကြပါစေလို့ မေတ္တာဖြင့်အကြံပြုအပ်ပါတယ်။

(တချို့သော မြန်မာဆေးမှုန့်များဟာလည်း အထက်ပါ ဆေးများကို ထောင်းထည့်ထားတာမျိုးရှိတတ်လို့ သတိနဲ့ယှဥ်သောက်သုံးစေလိုပါတယ်။)

ကျွန်တော်တို့ OSK online clinic တွင်လည်း အထွေထွေရောဂါအထူးကုသမားတော် အထွေထွေရောဂါကုဆရာဝန်များနှင့်တိုင်ပင်ဆွေးနွေးနိုင်ပြီဖြစ်ပါကြောင်အသိပေးအပ်ပါတယ်။

photo; credit

Dr. Kaung

OSK - Online Clinic

"လတ္တေလာ အျဖစ္မ်ားေနတဲ့ ပါးခ်ိတ္ေရာင္ေရာဂါ"ပါးခ်ိတ္ေရာင္ေရာဂါ (Mumps) ဆိုတာ  တံေတြးဂလင္းေတြမွာ ဗိုင္းရပ္စ္ပိုးေတြ ကူးစက္...
28/12/2024

"လတ္တေလာ အျဖစ္မ်ားေနတဲ့ ပါးခ်ိတ္ေရာင္ေရာဂါ"

ပါးခ်ိတ္ေရာင္ေရာဂါ (Mumps) ဆိုတာ တံေတြးဂလင္းေတြမွာ ဗိုင္းရပ္စ္ပိုးေတြ ကူးစက္ခံရလို႔ ျဖစ္တဲ့ေရာဂါပါ။ ပါးစပ္ထဲကို တံေတြးထည့္ေပးတဲ့ တံေတြးအက်ိတ္ (Salivary glands) ေတြဆီကိုလည္း ဗိုင္းရပ္စ္ပိုးေတြေရာက္သြားႏိုင္ၿပီး ပြားမ်ားလာတတ္ပါတယ္။

🍑တံေတြးအက်ိတ္ေလးေတြက ဘယ္မွာရွိလဲ?

သိသိသာသာ ေရာင္တတ္တဲ့ အႀကီးဆံုးတံေတြးအက်ိတ္ကေတာ့ နားရြက္ေအာက္ပိုင္း နားကပ္ပန္တဲ့ ေနရာေလးရဲ့ ေရွ႕၊ ေနာက္နဲ႔ ေအာက္ဖက္မွာရွိတဲ့ ပဲေရာတစ္အက်ိတ္ (Parotid gland) ပါ။ေဆးခန္းေတြမွာလ ည္း အဲ့အက်ိတ္ေလးေရာင္လို႔ လာျပၾကတာမ်ားပါတယ္။

ဒါ့အျပင္ ေအာက္ေမးရိုးရဲ႕ေဘးတဖက္တခ်က္ အတြင္းဖက္မွာေရာ ၊ လၽွာခင္ရဲ့ ေဘးတဖက္တခ်က္မွာရွိတဲ့ တံေတြးအက်ိတ္ေတြေရာ ေရာင္ရမ္းနိုင္ပါတယ္။

🍑ဘယ္လိုနည္းလမ္းေတြနဲ႔ ကူးစက္တတ္လဲ?

လတ္တေလာမွာ ပါးခ်ိတ္ေရာင္ေရာဂါနဲ႔ ေဆးခန္းလာျပတဲ့ကေလးေတြကို အမ်ားအျပား ေတြ႕ရပါတယ္။အထူးသျဖင့္ ေက်ာင္းမွာရွိတဲ့ ကေလးေတြအခ်င္းခ်င္းၾကား ကူးစက္ၿပီး ျဖစ္ၾကတာမ်ားပါတယ္။

​ေရာဂါလကၡဏာ မေပၚခင္ ရက္အနည္းငယ္နဲ႔ ေရာဂါလကၡဏာေပၚၿပီး ရက္အနည္းငယ္အထိ ကူးစက္နိုင္ပါတယ္။

ကူးစက္ပံုကေတာ့ သာမန္တုပ္ေကြးေရာဂါ ကူးစက္သလိုဘဲ႐ိုးရွင္းပါတယ္။တံေတြးထဲမွာပါတဲ့ ဒီဗိုင္းရပ္စ္က ႏွာေခ်ျခင္း၊ ေခ်ာင္းဆိုးျခင္းႏွင့္ တံေတြးေပထားတဲ့ လက္ကတဆင့္ အျခားလူတစ္ေယာက္ဆီကို အလြယ္တကူ ကူးစက္သြားနိုင္ပါတယ္။

ေရာဂါရွိသူက ႏွာေခ်၊ေခ်ာင္းဆိုးလၽွင္ ေလထဲမွာအမႈန္ငယ္မ်ား ျပန႔္ႏွံ့သြားၿပီး အျခားလူတစ္ေယာက္ရဲ့ မ်က္စိ၊ ႏွာေခါင္း၊ ပါးစပ္ထဲသို႔ ဝင္နိုင္ပါတယ္။ ဒါမွမဟုတ္ ဗိုင္းရပ္စ္ဟာ အျခားမ်က္ႏွာျပင္တစ္ခုခုေပၚမွာ ရွင္သန္ေနနိုင္ၿပီး အလားတူကူးစက္နိုင္ပါတယ္။

🍑ပါးခ်ိတ္ေရာင္တဲ့ ေရာဂါလကၡဏာေတြက ဘာေတြျဖစ္မလဲ?

ေရာဂါကူးစက္ခံရၿပီး (၁၂) ရက္မွ (၂၅) ရက္ အၾကာမွာ ေရာဂါလကၡဏာေတြ စေပၚလာတတ္ပါတယ္။

ကူးစက္တဲ့ပံုက တုပ္ေကြးနဲ႔တူသလို ေရာဂါလကၡဏာကလည္း တုပ္ေကြးေရာဂါလကၡဏာနဲ႔ ဆင္တူပါတယ္။

• ပင္ပန္းႏြမ္းနယ္ျခင္း

• ကိုယ္လက္ကိုက္ခဲျခင္း

• ေခါင္းကိုက္ျခင္း

• အစားအေသာက္ပ်က္ျခင္း

• အဖ်ားေငြ႕ေငြ႕ရွိျခင္းတို႔ အရင္ဆုံးျဖစ္လာပါတယ္။

ေနာက္ရက္အနည္းငယ္အတြင္း အဖ်ားႀကီးၿပီး တံေတြးဂလင္းေတြ သိသိသာသာေရာင္လာပါမယ္။ အရင္ဦးဆုံး ဘယ္ (သို႔) ညာ တဖက္မွာရွိတဲ့ (Parotid gland )စတင္ေရာင္ရမ္းပါတယ္။ကေလးအမ်ားစုကေတာ့ ပထမတဖက္ ေရာင္ရမ္းၿပီး (၁-၂) ရက္ေလာက္အျကာမွာ ဒုတိယတဖက္ေရာင္ရမ္းတတ္တာပါ။တခါတေလ တဖက္တည္း၊ တခါတေလ တၿပိဳင္နက္တည္း ႏွစ္ဖက္စလံုး ေရာင္တတ္တာမ်ိဳးလည္းရွိပါတယ္။ အစာကိုဝါးစားတဲ့အခါမွာလည္း နာတတ္ပါတယ္။

ဗိုင္းရပ္စ္ပိုးကူးစက္ခံရသူ အမ်ားစုမွာေရာဂါလကၡဏာျပေသာ္လည္း ေရာဂါျဖစ္သူ သုံးပုံတစ္ပုံမွာ လကၡဏာအနည္းငယ္မွ လုံးဝမျပသည္အထိ ျဖစ္နိုင္ပါတယ္။

🍑ေနာက္ဆက္တြဲဆိုးက်ိဳးမ်ား

​အမ်ားစုကေတာ့ အလြယ္တကူပဲ ကုသေပ်ာက္ကင္းနိုင္ပါတယ္။ ရွားရွားပါးပါး ေနာက္ဆက္တြဲ ေရာဂါေတြျဖစ္ရင္လည္း စနစ္တက် ကုသမႈ ခံယူဖို႔လိုပါတယ္။

ပါးခ်ိတ္ေရာင္တာရဲ႕ ေနာက္ဆက္တြဲဆိုးက်ိဳးအေနနဲ႔ကေတာ့ ဦးေႏွာက္အေျမႇးပါးေရာင္တာ၊ ပန္ကရိယေရာင္တာ ၊နားပင္းသြားတာ၊ ရွားရွားပါးပါးမ်ိဳးမပြားနိုင္တာအထိ ျဖစ္ေစႏိုင္တဲ့ ေဝွးေစ့ေရာင္ရမ္းနာက်င္တာတို႔ ျဖစ္နိုင္ပါတယ္။ အမ်ိဳးသမီးေတြမွာလည္း မ်ိဳးဥအိမ္ေရာင္ရမ္းတာ ရွိႏိုင္ေပမယ့္လည္း မ်ိဳးပြားနိုင္စြမ္းကို မထိခိုက္ေစပါ။

🍑ဘယ္အခ်ိန္မွာ ေဆးခန္းျပၾကမလဲ?

ဗိုင္းရပ္စ္ေၾကာင့္ ျဖစ္တဲ့ေရာဂါအမ်ားစုဟာ ပဋိဇီဝေဆး(အရပ္အေခၚ ပိုးသတ္ေဆး) ေတြကိုတုန႔္ျပန္ျခင္းမရွိပါဘူး။သို႔ေသာ္လည္း ေရာဂါခံစားေနရတဲ့အခ်ိန္မွာ ေနသာထိုင္သာရွိဖို႔ ေဝဒနာ သက္သာေအာင္ ကုသနိုင္ပါတယ္။

ဒါေၾကာင့္ ပါးခ်ိတ္ေရာင္တဲ့လကၡဏာစၿပီဆိုတာနဲ႔ လိုအပ္တဲ့ ေဆးဝါးအကူအညီရဖို႔ ဆရာဝန္ေတြနဲ႔ ေဆြးေႏြးတိုင္ပင္ႏိုင္ပါတယ္။

🍑အိမ္တြင္းကုထံုးမ်ား

အရပ္ထဲမွာေတာ့ လူအမ်ားစုလုပ္ေနတဲ့ ေရာင္ေနတဲ့ ပါးခ်ိတ္ေပၚ မဲနယ္လိမ္းတာ၊ထံုးနဲ႔နႏြင္းေရာလိမ္းတာ နဲ႔ အျခားေဆးေတြလိမ္းတာက အက်ိဳးမရွိပါဘူး။ ဗိုင္းရပ္စ္ပိုးေၾကာင့္ ျဖစ္တဲ့ေရာဂါအမ်ားစုကေတာ့ လူ႔ကိုယ္ခံအားကနိုင္သြားတာနဲ႔ ေပ်ာက္ကင္းသြားပါလိမ့္မယ္။

ေက်ာင္းေနအရြယ္ကေလးေတြကို ေက်ာင္းမသြားေစဘဲ အိမ္မွာဘဲ သက္ေတာင့္သက္သာ အနားယူပါေစ။

ပါးစပ္ကို သန႔္ရွင္းေအာင္ထားဖို႔ လိုပါတယ္။ မၾကာခဏ ဆားရည္ ေႏြးေႏြးနဲ႔ အာလုပ္က်င္းေပးတာက အက်ိဳးရွိပါတယ္။

ဖ်ားတာ ေရာင္တာ နာတာေတြ က်ေစဖို႔ ပါရာစီတေမာကဲ့သို႔ ေဆးမ်ားကို ဝယ္ေသာက္နိုင္ပါတယ္။

ေရာင္ေနတဲ့တံေတြးဂလင္းေတြကို ေရခဲကပ္ေပးနိုင္ပါတယ္။

အဖ်ားေၾကာင့္ ေရဓါတ္ခမ္းေျခာက္တာ ကာကြယ္ဖို႔ ေရမ်ားမ်ားေသာက္ပါ။

အစာဝါးစားၿပီးၿမွိဳခ်တဲ့အခ်ိန္ နာနိုင္တာမို႔ ဆန္ျပဳတ္၊ စြပ္ျပဳတ္၊ ပဲႏို႔ ၊ဒိန္ခ်ဥ္လို ဝါးရမခက္တဲ့ အစာေပ်ာ့ေပ်ာ့ေတြကိုစားပါ။

🍑ပါးခ်ိတ္ေရာင္ေရာဂါ မျဖစ္ေအာင္ ဘယ္လိုကာကြယ္မလဲ?

ကာကြယ္ေဆးထိုးျခင္းျဖင့္ ပါးခ်ိတ္ေရာင္ျခင္းကို ကာကြယ္နိုင္ပါတယ္။

ျမန္မာႏိုင္ငံအမ်ိဳးသားကာကြယ္ေဆးထိုးစီမံခ်က္
​မွာေတာ့ (၉) လနဲ႔ (၁၈) လအရြယ္ကေလးေတြကို "ဝက္သက္၊ ဂ်ိဳက္သိုး" (MR) ကာကြယ္ေဆး ထိုးေပးထားပါတယ္။ “ပါးခ်ိတ္ေရာင္” မပါတဲ့ အတြက္ ပါးခ်ိတ္ေရာင္ ကာကြယ္မႈမရွိပါဘူး ေမေမတို႔ေရ။

ကေလးပါးခ်ိတ္ေရာင္တာကို ကာကြယ္ျခင္တဲ့ ေမေမေတြအေနနဲ႔ ျပင္ပပုဂၢလိကေဆး႐ုံေတြမွာ "ဝက္သက္၊ ပါးခ်ိတ္ေရာင္၊ ဂ်ိဳက္သိုး"(MMR)ကာကြယ္ေဆးထိုးထားရင္ေတာ့ ကာကြယ္မႈရပါမယ္။

(MMR) ေဆး ပထမအႀကိမ္ကို ကေလးအသက္ (၁၂လ-၁၅လ)အတြင္းထိုးရပါတယ္။ ဒုတိယအႀကိမ္ကို ေက်ာင္းေနအရြယ္ (၄ႏွစ္- ၆ႏွစ္)အတြင္း ထိုးရပါတယ္။

ကာကြယ္ေဆးမထိုးရလို႔ ပါးခ်ိတ္ေရာင္ၿပီးတဲ့ကေလးေတြအေနနဲ႔ကလည္း ဘဝတသက္တာအတြက္ အကာကြယ္ရၿပီးသားျဖစ္သြားပါၿပီ။

ကေလးေတြ က်န္းမာလန္းျဖာၾကပါေစ။

4:44pm/ 28.12.24

References;

About Mumps - CDCwww.cdc.gov › mumps › about

Mumps - Treatment - NHSwww.nhs.uk › conditions › treatment


#ပါးခ်ိတ္ေရာင္ျခင္း
#ကာကြယ္ေဆး
#ေမြးကင္းစ

Norovirus infection 💐နိုရိုဗိုင္းရပ္စ္အေၾကာင္း သိေကာင္းစရာမ်ားနိုရိုဗိုင္းရပ္စ္ ဟာအဓိကအားျဖင့္ အန္တာနဲ႔ ဝမ္းပ်က္ဝမ္းေလွ်...
14/12/2024

Norovirus infection

💐နိုရိုဗိုင္းရပ္စ္အေၾကာင္း သိေကာင္းစရာမ်ား

နိုရိုဗိုင္းရပ္စ္ ဟာအဓိကအားျဖင့္ အန္တာနဲ႔ ဝမ္းပ်က္ဝမ္းေလွ်ာျဖစ္ေစတာမို႔ အစာအိမ္နဲ႔ အူလမ္းေၾကာင္းကို ဒုကၡေပးတတ္တဲ့ပိုးလို႔ဆိုရပါမယ္။ဒါေၾကာင့္ အဲ့ပိုးကို ' အစာအိမ္တုပ္ေကြး' ( Stomach Flu) ျဖစ္ေစတဲ့ပိုးလို႔ေခၚၾကတာပါ။Flu လို႔သံုးႏႈန္းထားေပမယ့္ Norovirus ဟာတကယ့္ရာသီတုပ္ေကြးေတြနဲ႔ ဆက္စပ္မႈမရွိပါဘူး။ရာသီတုပ္ေကြးေတြဟာ Influenza virus ေၾကာင့္ျဖစ္ၾကတာပါ။

💐ဘယ္ကေနတဆင့္ ကူးစက္ႏိုင္ပါသလဲ?

ႏို႐ိုဗိုင္းရပ္စ္ပိုးဟာ လူတေယာက္ကေနတေယာက္ဆီကို ကူးစက္ေစနိုင္တဲ့ ေရာဂါပိုးတမ်ိဳးပါ။ေမေမေတြ အစားအေသာက္ေတြခ်က္ျပဳတ္ ျပင္ဆင္တဲ့အခါ မသန္႔ရွင္းဒါမ်ိဳး ၊မသန႔္ရွင္းတဲ့ ေသာက္ေရ သံုးေရေတြကို ေသာက္မိ သံုးမိတာမ်ိဳး ၊ဒါမွမဟုတ္ မသန္႔ရွင္းတဲ့ အစားအစာေတြကေနတဆင့္ ကူးစက္ႏိုင္ပါတယ္။

အစိမ္း သို႔မဟုတ္ က်က္ေအာင္ခ်က္မထားတဲ့ ပင္လယ္စာ၊ ကမာေကာင္၊ အသားငါးေတြနဲ႔ ဟင္းသီးဟင္းရြက္ အသီးအႏွံ အစိမ္းေတြကလည္း ျဖစ္ေစပါတယ္။

ဗိုင္းရပ္စ္ပိုးရွိေနတဲ့ ပစၥည္း ၊ၾကမ္းျပင္ သို႔မဟုတ္ နံရံကို ထိလိုက္ၿပီး ႏွာေခါင္း၊ ပါးစပ္၊ မ်က္စိ ေတြကို ထိလိုက္မယ္ ဆိုရင္လည္း ေရာဂါပိုး ကူးစက္ခံရတတ္ပါတယ္။

ဒါေၾကာင့္ လူစုလူေဝးအမ်ားႀကီးရွိေနတတ္တဲ့ ေနရာေတြျဖစ္တဲ့ ေက်ာင္း၊ ေဂဟာ၊ ရိပ္သာ ၊ေဆးရံု နဲ႔ လူအမ်ားအျပား နီးကပ္စြာ ေနထိုင္ေလ့ရွိတဲ့ ဟိုတယ္၊Resort နဲ႔ ပင္လယ္ကူးသေဘၤာေတြေပၚမွာ သန္႔ရွင္းေရးနဲ႔ ေရာဂါပိုးကူးစက္ပ်ံ႕ႏွံ့မႈမရွိေအာင္ ထိန္းခ်ဳပ္ထားတဲ့စံနစ္ေတြေသခ်ာ စီမံထားရွိဖို႔လိုအပ္ပါတယ္။

နိုရိုဗိုင္းရပ္စ္ဟာကူးစက္ရအလြန္လြယ္ကူၿပီး အျဖစ္မ်ားတာလည္းေတြ႕ရပါတယ္။

💐ေရာဂါကူးစက္ခံရၿပီဆို ဘယ္လိုလကၡဏာေတြေတြ႕ရမလဲ?

လူနာဟာ ဗိုင္းရပ္နဲ႔ထိေတြ႕မိၿပီး (၁၂ )နာရီကေန (၄၈)နာရီ အတြင္း ေရာဂါလကၡဏာေတြ စတင္ျဖစ္ေပၚလာႏိုင္ပါတယ္။

အဓိကအျဖစ္မ်ားတဲ့လကၡဏာေတြကေတာ့

ပ်ိဳ႕ျခင္း၊ေအာ့အန္ျခင္း၊ ဝမ္းဗိုက္နာက်င္ျခင္း၊အရည္ဝမ္းသြားျခင္း တို႔ျဖစ္ပါတယ္။

အျခားေတြ႕ႏိုင္တဲ့ ေရာဂါလကၡဏာေတြကေတာ့

ကိုယ္လက္မအီမသာ ျဖစ္ျခင္း၊တေငြ႕ေငြ႕ဖ်ားျခင္း၊ ျကြက္သားမ်ား နာက်င္ျခင္း တို႔ျဖစ္ပါတယ္။

လူနာျပန္ေကာင္းလာျပီး ေနာက္ထပ္ (၂ )ပတ္ေလာက္ၾကာတဲ့ အထိ မစင္မွာ ပိုးေတြ႕နိုင္တဲ့ အတြက္ ေသခ်ာစြန႔္ပစ္ဖို႔ လိုပါတယ္။ က်န္းမာေရး သိပ္မေကာင္းေသးဘူးဆိုရင္ ေရာဂါပိုးဟာ လေပါင္းမ်ားစြာအထိ က်န္ရွိေနနိုင္ပါတယ္။

နိုရိုဗိုင္းရပ္စ္ ကူးစက္ခံရတဲ့ တခ်ိဳ႕လူေတြမွာေတာ့ လူေကာင္းအတိုင္းပဲ ျဖစ္ၿပီး ဘယ္လို လကၡဏာမွ မျပပါဘူး။ သူတို႔ေတြကိုက်ေတာ့ Healthy carrier လို႔ေခၚပါတယ္။သူတို႔ကိုယ္တိုင္က် ဘာမွမျဖစ္ေပမယ့္ ဗိုင္းရပ္စ္ေတြကိုသယ္ေဆာင္ထားတာမို႔ တျခားတစ္ေယာက္ဆီကို ကူးစက္ေစနိုင္ပါတယ္။

💐ဘယ္အခ်ိန္မွာ ဆရာဝန္နဲ႔ သြားေရာက္ေတြ႕ဆုံသင့္သလဲ?

ကိုယ့္ဆႏၵသေဘာအရေျပာရမယ္ဆိုရင္ေတာ့ ဝမ္း (၄/၅ )ႀကိမ္ေလာက္သြားၿပီးရင္ကို အခ်ိဳ႕လူေတြက ႏႈံးသြားတတ္တာမို႔ နီးစပ္ရာ ေဆးခန္း၊ေဆးရံုက ဆရာဝန္၊ ဆရာမေတြဆီမွာ ေသြးေပါင္ခ်ိန္ဖို႔ တိုက္တြန္းပါရေစ။ အျခားလိုအပ္တဲ့ ေသာက္ေဆးေတြကိုလည္း ေသာက္ဖို႔ ဆရာေတြက ထပ္ဆင့္ၫႊန္ၾကားပါလိမ့္မယ္။

ကိုယ့္သေဘာနဲ႔ကိုယ္ ပဋိဇီ၀ေဆး (အဓိကအားျဖင့္ Metro) ေသာက္တာမ်ိဳးေတြမလုပ္ရပါ။နိုရိုဗိုင္းရပ္စ္ဟာ တျခားဗိုင္းရပ္စ္ပိုးေတြလိုပဲ ပဋိဇီ၀ ေဆးေတြကို မျဖဳံပါဘူး။ ဘက္တီးရီးယားသတ္တဲ့ ဘယ္ေသာက္ေဆးကမွ ဗိုင္းရပ္စ္ပိုးေတြကို မတိုက္ခိုက္နိုင္ပါ။မသတ္ျပစ္ႏိုင္ပါ။

က်န္းမာေရး နဲ႔ ခုခံအားေကာင္းတဲ့ လူေတြမွာ ဆိုရင္ ဝမ္းေလွ်ာၿပီး (၃) ရက္ေလာက္အၾကာမွာ ျပန္ေကာင္းသြားတတ္ပါတယ္။ သို႔ေပမယ့္ ဗိုင္းရပ္စ္ေတြ ရွိေနႏိုင္ေသးတာမို႔ ျပန္ေကာင္းၿပီးေနာက္ထပ္ ႏွစ္ရက္ သံုးရက္ေလာက္ အိမ္မွာနားေနသင့္ပါတယ္။လူအမ်ားစုကေတာ့ ဗိုင္းရပ္စ္ေၾကာင့္ ေဝဒနာ တာရွည္ခံစားရတာမ်ိဳး မရွိပါဘူး။

လူ႔ခႏၶာကိုယ္က ေရဓာတ္နဲ႔ဖြဲ႕စည္းထားတာမို႔
ရက္အေတာ္ၾကာေအာင္ ဝမ္းပ်က္ဝမ္းေလၽွာ ျဖစ္ၿပီး ဆိုးဆိုးရြားရြားေရဓာတ္ဆံုး႐ွဳံးတဲ့အထိ အိမ္မွာဘဲႀကိတ္မကုသင့္ပါ။ ေသြးဝမ္းသြားတာ၊ ဗိုက္ေအာင့္တာ၊ ေရဓာတ္ခမ္းေျခာက္တာေတြ ျဖစ္ခဲ့ရင္လည္း ဆရာဝန္ျပဖို႔လိုပါမယ္။

💐ေရဓာတ္ခမ္းေျခာက္ျခင္းရဲ့ လကၡဏာမ်ား

လူႀကီးေတြမွာ

ေရဓာတ္ခမ္းေျခာက္ျခင္းရဲ့ လကၡဏာေတြကေတာ့ ရပ္ေနတဲ့ အခါမွာ မူးေဝျခင္း၊ အာေခါင္ေျခာက္ျခင္း၊ ဆီးနည္းနည္းသာသြားျခင္း တို႔ပါဝင္ပါတယ္။

ကေလးေတြမွာ

ေရဓာတ္ကုန္ခမ္းေနတဲ့ ကေလးေတြကေတာ့ အိပ္ခ်င္ေနၿပီး ငိုတဲ့ အခါမွာလည္း မ်က္ရည္ မထြက္တာ၊ ဆီးမသြားေတာ့တာ ၊အာေခါင္ထဲမွာ တံေတြးေတြမရွိေတာ့တာမ်ိဳး ျဖစ္ေနပါလိမ့္မယ္။

ေရဓာတ္ခမ္းေျခာက္တာျပင္းထန္တယ္ဆိုရင္ေတာ့ ဆရာဝန္ ၊ဆရာမေတြက လိုအပ္ရင္ ပုလင္းႀကီးခ်ိတ္တာမ်ိဳးေတြလည္း လုပ္ေပးပါလိမ့္မယ္။

💐အိမ္တြင္းကုထံုးမ်ား

အဓိကကေတာ့ ေရဓာတ္ကိုျပန္လည္ျဖည့္တင္းဖို႔အတြက္ အရည္ေတြေသာက္ေပးဖို႔လိုအပ္ပါတယ္။( ဥပမာ-ဓာတ္ဆားရည္၊ ဆန္ျပဳတ္ရည္၊ စြပ္ျပဳတ္ရည္၊ ထမင္းရည္၊ေရဓာတ္အားျဖည့္ ေဖ်ာ္ရည္)

ေသြးတိုးနဲ႔ ဆီးခ်ိဳရွိတဲ့သူေတြအေနနဲ႔ကေတာ့ ဓာတ္ဆားကို ဆရာဝန္ၫႊန္ၾကားမွသာ ေသာက္သံုးေစလိုပါတယ္။

သၾကားဓာတ္လြန္ကဲတဲ့ အသင့္ေသာက္အခ်ိဳရည္ေတြကို ေရွာင္ေပးပါ။ ငန္လြန္း ၊ ခ်ိဳလြန္းတဲ့ အရည္ေတြဟာ ဝမ္းပ်က္ဝမ္းေလၽွာတာကို ပိုဆိုးေစနိုင္ပါတယ္။

ႏူးညံ့ေပ်ာ့ေျပာင္းေအာင္က်က္ေအာင္ခ်က္ထားတဲ့ အစားအစာေတြကို နည္းနည္းခ်င္းစီ ေကၽြးေပးျခင္းက လည္းေအာ့အန္ျခင္းကို သက္သာေစပါတယ္။

Norovirus ကူးစက္မခံရေအာင္ ဘယ္လိုကာကြယ္မလဲ?

အစာမစားမီ၊ အစာစားၿပီး၊ အစားအေသာက္ ျပင္ဆင္ခ်ိန္၊ အိမ္သာတက္ၿပီးတိုင္း၊ အညစ္ေၾကးကိုင္ၿပီးတိုင္း ၊အိမ္သန္႔ရွင္းေရးလုပ္ၿပီးတိုင္း၊ ကေလး ဒိုင္ပါလဲၿပီးတိုင္း လက္ကို ဆပ္ျပာနဲ႔ စကၠန႔္ (၂၀) ျကာေအာင္ စံနစ္တက်ေဆးရပါမယ္။

အစားအေသာက္ေတြကို ေသခ်ာက်က္ေအာင္ခ်က္ျပဳတ္စားရပါမယ္။

မသန႔္ရွင္းတဲ့ ေရ နဲ႔ အစားအစာေတြကို ေရွာင္ၾကဥ္ပါ။ ေနမေကာင္းတဲ့သူခ်က္ျပဳတ္ထားတဲ့ အစားအစာေတြကိုလည္း ေရွာင္သင့္ပါတယ္။

နိုရိုဗိုင္းရပ္စ္ေတြ ေလထဲ အသံုးေဆာင္ပစၥည္းေတြထဲ မက်န္ရစ္ရေအာင္ အန္ဖတ္ေတြနဲ႔ ဝမ္းေတြကို ေသခ်ာစြန႔္ပစ္ပါ။ တစ္ခါသုံး အိတ္ေတြကိုသုံးၿပီး ေသခ်ာထုတ္ပိုးၿပီး ပစ္ပါ။

ဗိုင္းရပ္စ္ရွိေနနိုင္တဲ့ ၾကမ္းခင္းေနရာေတြကို ကလိုရင္းပါတဲ့ အစြန္းခၽြတ္ေဆးေတြနဲ႔ တိုက္ခၽြတ္ေဆးေၾကာပါ။ လက္အိပ္စြပ္ပါ။

အိမ္မွာနားပါ။ ေရာဂါလကၡဏာေတြ မရွိေတာ့ရင္ေတာင္မွာ သင့္ဆီကေန တစ္ျခားတစ္ေယာက္ဆီ ေရာဂါပိုးကူးနိုင္ပါတယ္။ ကေလးေတြ အေနနဲ႔လည္း အိမ္မွာပဲ ေနသင့္ပါတယ္။

References;

About Norovirus - CDCwww.cdc.gov › norovirus › about


#ဝမ္းပ်က္ဝမ္းေလွ်ာ
#ေအာ့အန္ျခင္း
#ႏို႐ိုဗိုင္းရပ္စ္
#ေမေမေလြးမိခင္ႏွင့္ကေလးက်န္းမာေရး

3:23pm/14.12.2024

15/07/2024

ရေ ကြီးပြီးနောက် ဝမ်းပျက်ဝမ်းလျှော မ ဖြစ်ရလေအောင်

ဝမ်းပျက်ဝမ်းလျှော ဖြစ်ရတဲ့ အကြောင်းရင်း

ကာကွယ်နည်းနဲ့ ဆောင်ရန် ရှောင်ရန်တွေကို မျှဝေလိုက်ပါတယ် မေမေတို့ရေ

Video; credit

Shout out to my newest followers! Excited to have you onboard!Shwe Zarwin, Nay HtetThank you , Thank you ,Thank you
29/06/2024

Shout out to my newest followers! Excited to have you onboard!

Shwe Zarwin, Nay Htet

Thank you , Thank you ,Thank you

ကေလးေတြ အေတာ္ဖ်ားၾကတယ္ေနာ္ ခုတပတ္ထဲေအာက္ကပံုထဲက လကၡဏာေတြရွိရင္ ေဆးရံု ေဆးခန္း အျမန္ေျပးဖို႔လိုတယ္ေနာ္ ေမေမတို႔ေရ
22/06/2024

ကေလးေတြ အေတာ္ဖ်ားၾကတယ္ေနာ္ ခုတပတ္ထဲ

ေအာက္ကပံုထဲက လကၡဏာေတြရွိရင္ ေဆးရံု ေဆးခန္း အျမန္ေျပးဖို႔လိုတယ္ေနာ္ ေမေမတို႔ေရ

🌺ေသြးလြန္တုပ္ေကြး ဘယ္လိုအဆင့္မွာ ေဆးရံုတက္ၾကမလဲ?ေသြးလြန္တုပ္ေကြးဆိုတာ ဗိုင္းရပ္စ္ပိုးေၾကာင့္ျဖစ္တဲ့ ကူးစက္ေရာဂါတမ်ိဳးပါ။...
07/06/2024

🌺ေသြးလြန္တုပ္ေကြး ဘယ္လိုအဆင့္မွာ ေဆးရံုတက္ၾကမလဲ?

ေသြးလြန္တုပ္ေကြးဆိုတာ ဗိုင္းရပ္စ္ပိုးေၾကာင့္ျဖစ္တဲ့ ကူးစက္ေရာဂါတမ်ိဳးပါ။ကူးစက္ေရာဂါဆိုတဲ့အတိုင္း လူတစ္ေယာက္ကေနတစ္ေယာက္၊ကေလးတစ္ေယာက္ကေနတစ္ေယာက္ကို ကူးပါတယ္။

ဘယ္လိုနည္းနဲ႔ကူးလဲဆိုေတာ့ ေရာဂါပိုးသယ္ေဆာင္ထားတဲ့ Aedes ျခင္ကိုက္လို႔ပါဘဲ။ေသြးလြန္တုပ္ေကြးေရာဂါပိုးရွိတဲ့ ကေလးကိုကိုက္ထားတဲ့ျခင္က တျခားကေလးတေယာက္ကို ကိုက္လိုက္တယ္ဆိုရင္ အဲ့ဒီကေလးမွာ ေသြးလြန္တုပ္ေကြးေရာဂါကူးစက္ခံရပါတယ္။

🌺ေသြးလြန္တုပ္ေကြး အျဖစ္မ်ားေသာရာသီ

မိုးရြာသီမွာ ျခင္ေပါက္ဖြားမႈ မ်ားလာတာနဲ႔အတူ ေသြးလြန္တုပ္ေကြးျဖစ္ပြားမႈလည္း မ်ားေလ့ရွိပါတယ္။ ေက်ာင္းျပန္ဖြင့္ခ်ိန္မွာ အျဖစ္မ်ားတာေၾကာင့္ ဖ်ားတာနာတာေတြ ကေလးတစ္ဦးကေန တစ္ဦးကိုကူးစက္တာေတြမ်ားတတ္ပါတယ္။

🌺ေသြးလြန္တုပ္ေကြး ရွိ၊မရွိ ဘယ္လိုသိႏိုင္မလဲ?

ေသြးစစ္ၾကည့္နိုင္ပါတယ္။ကေလး လက္ထိပ္ကေန ေသြးအနည္းငယ္ေဖာက္ၿပီး ေသြးလြန္တုပ္ေကြးစစ္တဲ့ ေသြးစစ္ကိရိယာေလးထဲထည့္စစ္ၾကည့္ရပါတယ္ ။သိပ္မၾကာဘူး မိနစ္ပိုင္းအတြင္းအေျဖထြက္ပါတယ္။ဒီနည္းကေတာ့ စက္ကိရိယာရွိတဲ့ေနရာဘဲလုပ္လို႔ရႏိုင္တာပါ။

ေနာက္တနည္းကေတာ့ Hess test ဆိုတဲ့ နည္းနဲ႔ပါ။ ကေလးလက္ေမာင္းမွာ ေသြးေပါင္တိုင္းတဲ့ လက္ပတ္ေလးနဲ႔ (၅) မိနစ္ ဖိအားေပးၿပီးညႇစ္ၾကည့္တာပါပဲ။အဲလိုညႇစ္ၾကည့္လို႔ လက္ဖ်ံမွာအနီစက္ေတြ ထြက္လာမယ္။( ၁) လက္မပတ္လည္အတြင္းမွာအစက္ (၁၀) စက္ကေန (၂၀) ရွိတယ္ဆိုရင္ ေသြးလြန္တုပ္ေကြးျဖစ္တယ္လို႔ ဆိုနိုင္ပါတယ္။ဒီနည္းကေတာ့ အခ်ိန္မေရြး ေနရာမေရြးလုပ္လို႔ရပါတယ္။

🌺ေသြးလြန္တုပ္ေကြးရဲ႕ေရာဂါလကၡဏာမ်ား

ေရာဂါပိုးရွိတဲ့ျခင္ ကိုက္ခံရၿပီး(၄)ရက္ကေန (၆)ရက္အတြင္း ေရာဂါလကၡဏာစတင္ျဖစ္ေပၚလာၿပီး (၁၀)ရက္ခန္႔အထိ ၾကာရွည္တတ္ပါတယ္။
ေရာဂါပိုး ပထမဆုံး စတင္ဝင္ေရာက္တဲ့အခါ အခ်ိဳ႕ကေလးေတြမွာ ေရာဂါလကၡဏာျပသလို တခ်ိဳ႕လည္း ေရာဂါလကၡဏာမျပတာလည္း ရွိနိုင္ပါတယ္။

ေသြးလြန္တုပ္ေကြးေရာဂါ အဆင့္(၄)ဆင့္

အဆင့္(၁)

သာမန္တုပ္ေကြးပုံစံမ်ိဳးပဲေတြ႕ရၿပီး ေနျပန္ေကာင္းသြားတတ္ပါတယ္။ကေလးေတြဖ်ားမယ္ ၊အဖ်ားႀကီးမယ္ အစားမစားျခင္ဘူး၊ ကိုယ္လက္ေတြမလႈပ္ျခင္ဘူး ၊ခါတိုင္းကစားေနက်ကေလးက မကစားဘဲ ေခြေနတတ္တယ္။ကေလးငယ္ေတြဆို အလိုမက်ဘဲ ဂ်ီေနတတ္တယ္။ ေရေတြပဲခဏခဏေတာင္းမယ္။

အဆင့္(၂)

အဖ်ားပိုႀကီးလာတဲ့အျပင္ ေကာ္ဖီေရာင္အရည္မ်ားအန္ျခင္း၊ သြားဖုံးေသြးယိုျခင္း၊ ႏွာေခါင္းေသြးလၽွံျခင္းႏွင့္ ဝမ္းမည္းမည္းသြားျခင္းတို႔ ျဖစ္တတ္ပါတယ္။ဒီလကၡဏာေတြေပၚလာရင္ေတာ့ သိသိခ်င္း ေဆး႐ုံ၊ ေဆးခန္းကိုသြားျပဖို႔လိုပါမယ္။အဲဒီမွာ ဆရာဝန္ကျကည့္ၿပီး ေဆး႐ုံတင္သင့္ရင္ တင္မယ္။မတင္သင့္ရင္ အိမ္မွာျပန္ေနလို႔ရရင္ ျပန္ရမယ္။

အဆင့္ (၃)

အထက္ကေျပာထားတဲ့ လကၡဏာေတြအျပင္ ကေလးက အရမ္းမွိန္းလာမယ္၊ သတိလစ္သြားမယ္၊ ေျခဖ်ား လက္ဖ်ားေတြ ေအးစက္လာျခင္းမ်ားျဖစ္တတ္ပါတယ္။ ထိုလကၡဏမ်ားမွာ ကေလးက သြးလန္႔ျခင္းအဆင့္(shock) ျဖစ္ေတာ့မယ့္ လကၡဏမ်ားပဲ ျဖစ္ပါတယ္။

အဆင့္(၄)

ေသြးေပါင္ခ်ိန္၊ ေသြးခုန္ႏႈန္းတို႔ တိုင္းမရေတာ့ဘဲ ေသြးလန္႔ျခင္းအဆင့္(Dengue Shock) ရၿပီး အသက္အႏၲရာယ္စိုးရိမ္ရပါတယ္။အဆင့္ (၄) ဆိုရင္ မိနစ္နဲ႔အမၽွအေရးႀကီးတဲ့အခ်ိန္ေရာက္သြားၿပီမို႔ ေဆးရံုေစာေစာေရာက္ေလ ကေလးအသက္ရွင္ဖို႔ အခြင့္အေရးမ်ားေလပါဘဲ။

အဆင့္ (၃ )နဲ႔ (၄ )ကေတာ့ ေသခ်ာေပါက္ ေဆး႐ုံတင္ရမယ့္အေနအထားပါ။

မွတ္ခ်က္။ ။ေသြးလြန္တုပ္ေကြးမွာ အဆင့္ ေလးဆင့္ ရွိတယ္ဆိုေပမယ့္ တစ္ဆင့္ခ်င္းဆီ ကူးေျပာင္း သြားျခင္းမဟုတ္ဘဲ အဆင့္တစ္မွ ခ်က္ခ်င္း အဆင့္သုံး၊ေလး ကူးေျပာင္းသြားျခင္းမ်ားလည္း ရွိပါတယ္။

🌺ဘယ္လိုအဆင့္မွာေဆးခန္းပံုမွန္ျပၾကမလဲ?

ေသြးလြန္တုပ္ေကြးလူနာက ရက္ပိုင္းအတြင္းျပင္းထန္တဲ့အဆင့္ေရာက္ကာ အသက္ဆုံးရွံဴးနိုင္တာမို႔ အခုလို အမ်ားကစိုးရိမ္ၾကတာပါ။ ေဆး႐ုံကို ေရာက္လာတဲ့ ေသြးလြန္တုပ္ေကြးလူနာ ေသြးလန႔္တာ ျဖစ္လာရင္ေတာ့ နာရီပိုင္းအလိုက္ အထူးၾကပ္မတ္ကုသေပးရတာမို႔ မလိုအပ္ဘဲေဆး႐ုံမွာ လူနာေတြမ်ားမေနဖို႔ အေရးႀကီးသလို၊ ေဆး႐ုံတင္ထားသင့္တဲ့ ေသြးလြန္ုတုပ္ေကြးလူနာေတြ အခ်ိန္မွီေရာက္မလာလၽွင္လည္း ကုသရခက္ေစနိုင္ပါတယ္။

ပထမဆုံး သိဖို႔အေရးႀကီးတာကေတာ့ ေသြးလြန္တုပ္ေကြး ျဖစ္နိုင္ေျခကိုသတ္မွတ္ပုံပါ။

⚠️အဖ်ားရွိတာနဲ႔ ေအာက္ပါလကၡဏာေတြထဲက (၂) ခု တြဲရွိရင္ ေသြးလြန္တုပ္ေကြး ျဖစ္နိုင္ေျခရွိတယ္လို႔ သတ္မွတ္နိုင္ပါတယ္။

(၁) ေအာ့အန္ျခင္း
(၂) အေရျပားေပၚ အပိန႔္ထြက္ျခင္း
(၃) ကိုယ္လက္ကိုက္ခဲျခင္း
(၄) ေသြးေပါင္ခ်ိန္တိုင္း ကိရိယာျဖင့္ စမ္းသပ္လၽွင္ (Hess Test) အစက္အေပ်ာက္ မ်ားစြာထြက္လာျခင္း
(၅) ႏွာေခါင္းေသြးလၽွံၿပီး ေကာ္ဖီႏွစ္ေရာင္အန္ျခင္း
(၆) ေသြးျဖဴဥနည္းျခင္း
(၇) အႏၲရာယ္လကၡဏာ တစ္ခုခုရွိျခင္း

အႏၲရာယ္လကၡဏာ တစ္ခုခုမရွိေသးဘဲ၊ ေသြးလြန္တုပ္ေကြး ျဖစ္နိုင္ေျခအဆင့္ ပထမ (၃) ရက္ခန႔္မွာ လူနာက သာမန္လို စားနိုင္ေသာက္နိုင္ၿပီး၊ လန္းဆန္းေနေသးလၽွင္၊ ေဆး႐ုံမတင္ဘဲ အျပင္ေဆးခန္းဆရာဝန္နဲ႔ ပုံမွန္ ျပသင့္ပါတယ္။ အဲ့ဒီအဆင့္မွာ အဖ်ားက်ေဆး (ပါရာစီတေမာ) နဲ႔ ဓာတ္ဆားရည္တိုက္ၿပီး၊ ဆရာဝန္ (သို႔မဟုတ္) က်န္းမာေရးဝန္ထမ္းက အနည္းဆုံး တစ္ေန႔တစ္ႀကိမ္ ၾကည့္ရႈ စစ္ေဆးေနသင့္ပါတယ္။

🌺ဘယ္လိုအဆင့္မွာ ေဆးရံုတက္ၾကမလဲ?

ေသြးလြန္တုပ္ေကြး ျဖစ္နိုင္ေျခရွိတဲ့ကေလးမွာ ေအာက္ပါ အႏၲရာယ္လကၡဏာ တစ္ခုခုရွိလာရင္ေတာ့ ေဆး႐ုံပို႔သင့္ပါတယ္။

(၁) ဝမ္းဗိုက္နာျခင္း၊ ဖိလၽွင္နာျခင္း
(၂) ဆက္တိုက္အန္ျခင္း (အထက္မွာ သာမန္ အန္သလို မဟုတ္ဘဲ ဆက္တိုက္ ျပင္းျပင္းထန္ထန္ အန္လာျခင္း)
(၃) မွိန္းေနျခင္း (သို႔မဟုတ္) ကေယာင္ကတမ္းျဖစ္လာျခင္း
(၄) အသည္း (၂) စင္တီမီတာထက္ ပိုႀကီးလာျခင္း
(၅) အဆုပ္၊ ႏွလုံး၊ ဝမ္းဗိုက္တြင္ အရည္စုလာျခင္း
(၆) ေသြးျဖဴဥက်ဆင္းကာ ေသြးပ်စ္ႏႈန္း (PCV) တက္လာျခင္း

အထက္ပါ အႏၲရာယ္လကၡဏာမ်ား မရွိေသာ္လည္း ေဆး႐ုံတင္ထားဖို႔လိုတဲ့ လူနာေတြရွိပါေသးတယ္။ ဒီလူနာေတြကေတာ့ ေသြးလြန္တုပ္ေကြးျဖစ္နိုင္ေျခရွိထားတဲ့

(၁) တစ္ႏွစ္ေအာက္ကေလး (ေသြးေၾကာရွာရခက္ျခင္း၊ ေသြးလန႔္လာခ်ိန္ ကုရခက္ျခင္းေၾကာင့္)
(၂) အဝလြန္ေသာလူနာ (ေသြးေၾကာရွာရခက္ျခင္း၊ ျပန္ျဖည့္ရမည့္ ေရပမဏတြက္ရခက္ျခင္းေၾကာင့္)
(၃) ေရာဂါအခံရွိထားေသာလူနာ (ေမြးရာပါ ေသြးအားနည္းေရာဂါ၊ ေက်ာက္ကပ္၊ နာတာရွည္ေရာဂါရွိထားသူမ်ား ေသြးလန႔္ခ်ိန္ ကုရခက္ျခင္းေၾကာင့္)
(၄) ေဆး႐ုံ အျမန္သြားရန္ ခက္ခဲေသာလူနာ၊ ေဆး႐ုံႏွင့္ေဝးလြန္းေသာလူနာ

🌺ေသြးလြန္တုပ္ေကြး ေထာင္ေခ်ာက္ဆိုတာကေရာ ဘာကိုေျပာတာလဲ?

ေသြးလြန္တုပ္ေကြးမွာ အသက္အႏၲရာယ္ရွိတဲ့ ေသြးလန႔္ခ်ိန္ေရာက္ကာနီးျဖစ္လာတာကို သတိမျပဳမိဘဲ လြတ္သြားေစနိုင္တဲ့ ေသြးလြန္တုပ္ေကြးေထာင္ေျခာက္ ရွိေနတာကိုႀကိဳသိထားၿပီး၊ အဲ့ဒီအဆင့္မွာ ေဆး႐ုံခ်က္ျခင္းအျမန္ဆုံးတင္ဖို႔ အထူးအေရးႀကီးပါတယ္။

ေသြးလြန္တုပ္ေကြးေထာင္ေျခာက္လို႔ တင္စားရတာက အဲဒီအခ်ိန္မွာ ကေလးကအဖ်ားျပန္က်သြားတာမို႔၊ ျပန္ေကာင္းသြားၿပီလို႔ ေမေမေတြမွားယြင္းယူဆမိတတ္လို႔ပါ။ အဲ့ဒီအဆင့္က ေသြးလြန္တုပ္ေကြးျဖစ္ၿပီး (၃) ရက္ကေန (၅) ရက္အတြင္းမွာ ျဖစ္တတ္ပါတယ္။ အဲ့ဒီအဆင့္မွာ ကေလးက အဖ်ားက်သြားေပမယ့္ ျပန္မလန္းလာဘဲ၊ ပိုမွိန္းေနတတ္ပါတယ္။

အစားအေသာက္လည္း ျပန္မစားနိုင္ဘဲ အိပ္ေနတတ္ပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ ကေယာင္ကတမ္းပါ ျဖစ္လာတတ္ပါတယ္။ ကေလးက ျပန္မေဆာ့နိုင္၊ မစားနိုင္ဘဲ ျဖစ္ေနတတ္ၿပီး၊ ကေလးႀကီးအရြယ္ေတြမွာ ထလိုက္ရင္ မူးမိုက္လဲသြားတတ္ပါတယ္။

ကေလးအားမရွိလို႔ မွိန္းေနတာလို႔ဘဲထင္တတ္တယ္ ။ေဆး႐ုံေရာက္ေတာ့ အေျခအေနက ေတာ္ေတာ္လြန္ေနပါၿပီ ။အဲလိုအျဖစ္မ်ိဳးလည္း ကၽြန္မတို႔ေဆးရံုေတြမွာ ခဏခဏၾကဳံရပါတယ္။ရလဒ္ကေတာ့ ကေလးမေသသင့္ဘဲေသရတယ္ေပါ့ရွင္။ တကယ္ဝမ္းနည္းစရာေကာင္းပါတယ္။

🌺ေသြးလြန္တုပ္ေကြးက ဘာေၾကာင့္အသက္အႏၲရာယ္ကိုထိခိုက္ႏိုင္တာလဲ?

ေသြးလြန္တုပ္ေကြးေရာဂါျဖစ္ရင္ ခႏၶာကိုယ္အႏွံ့အျပားမွာရွိတဲ့ ေသြးေၾကာနံရံကေနၿပီးေတာ့ ေသြးရည္ၾကည္ေတြက ေသြးေၾကာရဲ႕အျပင္ဘက္ကို စိမ့္ထြက္ပါတယ္။ အျပင္ဆိုတာ အေရျပားေအာက္ထဲ ၊အသားေတြထဲ ၊အဆီလႊာေတြထဲကို စိမ့္ထြက္ေတာ့ ေသြးေၾကာထဲမွာ အရည္ဓာတ္ခမ္းေျခာက္သြားပါေတာ့တယ္။ ေသြးေပါင္ေတြက်တယ္။ ေနာက္တစ္ခုက ေသြးထဲမွာေသြးတိတ္ေစတတ္တဲ့ (Platelet) ပလိတ္လတ္ ဆိုတဲ့ ဆဲလ္ေတြေလ်ာ့နည္းသြားတယ္ ။အဲဒီေတာ့ အလိုေလ်ာက္ ေသြးေၾကာေတြေပါက္တယ္ ခႏၶာကိုယ္ကေန ေသြးေတြစိမ့္ထြက္တယ္။သြားဖုံးေသြးယိုတယ္။ ႏွာေခါင္းေသြးလၽွံတယ္ ။အစာအိမ္ေသြးေၾကာေပါက္ေတာ့ ေကာ္ဖီေယာင္ေတြအန္တယ္ ။ဝမ္းမည္းမည္းေတြသြားတယ္။

ဒါေတြေၾကာင့္ အသက္အႏၲရာယ္ကိုထိခိုက္ႏိုင္တာပါ။

🌺အိမ္တြင္းကုထံုးက ဘာေတြလုပ္လို႔ရမလဲ?

အဆင့္ (၁ )နဲ႔ (၂ )ကို အိမ္မွာေနလို႔ရတယ္ဆိုေတာ့ အိမ္မွာ ဘယ္လိုလုပ္ေပးရမလဲဆိုတာ ေမေမေတြသိဖို႔မွ်ေဝေပးပါ့မယ္။

အေပၚကေျပာခဲ့သလိုဘဲ ခႏၶာကိုယ္မွာေရဓာတ္ေတြဆုံးရွံဴးသြားတဲ့အတြက္ ေရဓာတ္ျပန္ျဖည့္ေပးဖို႔က အဓိကပါ။ေရဆိုလို႔ ေရေတြခ်ည္းလွိမ့္တိုက္ခိုင္းတာ မဟုတ္ပါဘူး။

ဓာတ္ဆားတိုက္လို႔ရတယ္ ။လတ္ဆတ္တဲ့ သစ္သီးေဖ်ာ္ရည္ေတြတိုက္လို႔ရတယ္ ။အုန္းစိမ္းရည္တိုက္လို႔ရတယ္။ ျမဴစြမ္၊ စြပ္ျပဳတ္ရည္၊ ၾကက္ေပါင္းရည္ တိုက္လို႔ရတယ္။

အစားအစာအေနနဲ႔ ေပ်ာ့ေပ်ာ့နဲ႔ အစာေၾကလြယ္တာေလးေတြေကၽြးလို႔ရတယ္။ထမင္းရည္တိုက္လို႔ရတယ္။ဆန္ျပဳတ္၊ ေခါက္ဆြဲျပဳတ္နဲ႔ နို႔ထမင္း စတာေတြေကၽြးလို႔ရတယ္။

ေရွာင္ရမွာေတြကေတာ့ အပူ ၊အစပ္ နဲ႔အခ်ဥ္ေတြေရွာင္မယ္ ။အစားေကၽြးတဲ့အခါ အရမ္းမပူေစပါနဲ႔ ။တခ်ိဳ႕က ေခၽြးထြက္သြားေအာင္ ထမင္းရည္ပူပူေလးေသာက္ခိုင္းတတ္တယ္။ ေသာက္ေကာင္း႐ုံပူရင္ရပါတယ္ ။အရမ္းပူတာႀကီးေတာ့မေသာက္ခိုင္းပါနဲ႔ ။အစာအိမ္ထိခိုက္ၿပီး ေသြးယိုမွာစိုးလို႔ပါ။

ေနာက္အေရးႀကီးတဲ့အခ်က္က လက္ဖက္ရည္ ၊ေကာ္ဖီ နဲ႔ အေရာင္ရင့္တဲ့ အစားအစာ အရည္ေတြမတိုက္ပါနဲ႔။ ဘာျဖစ္လို႔လဲဆိုေတာ့ ဖ်ားေနတဲ့ကေလးက အစာေခ်ဖ်က္မႈအားနည္းတယ္ အဲေတာ့ အန္တဲ့အခါ ကိုယ္ေကၽြးလိုက္တဲ့ အစားအစာ ေကာ္ဖီေရာင္ေတြျပန္အန္တာလား အစာအိမ္ေသြးေၾကာေပါက္လို႔ ေကာ္ဖီေရာင္အန္တာလားခြဲျခားမသိမွာစိုးလို႔ပါ ။အဲဒါအေရးအႀကီးဆုံးပါဘဲ။

ကေလးကို အဝတ္အစား ပြပြ ေခ်ာင္ေခ်ာင္ဝတ္ေပးပါ။ ခ်မ္းတယ္ဆိုရင္ အေႏြးထည္ခပ္ပါးပါး ေစာင္ခပ္ပါးပါးေလးပဲျခဳံေပးထားပါ။ေခၽြးထြက္ေအာင္ဆိုၿပီးအေႏြးထည္အထူႀကီးဝတ္မေပးပါနဲ႔။ ေစာင္ေတြနဲ႔ ေထြးပတ္မထားပါနဲ႔ ။ခႏၶာကိုယ္ထဲကအပူေတြ အျပင္ကိုမထြက္ပဲ ေအာင္းေနၿပီး အပူႀကီးလာတတ္ပါတယ္။

အဖ်ားအရမ္းႀကီးလို႔ရွိရင္ ေရပတ္တိုက္ေပးလို႔ရပါတယ္ ။အဝတ္ကို ေရစိုရႊဲေနေအာင္စြတ္ၿပီး ခႏၶာကိုယ္အႏွံ့ တိုက္ေပးရပါမယ္။ ခ်ိဳင္းၾကားေလး ႏွာဖူးေလးတင္မဟုတ္ပါဘူး ။တကိုယ္လုံးစိုရႊဲသြားေအာင္တိုက္ေပးရပါမယ္ ။လိုအပ္ရင္ ေရပါေလာင္းခ်ိဳးေပးလို႔ရပါတယ္။ ၿပီးတာနဲ႔ တဘက္ေျခာက္နဲ႔ ေျခာက္ေအာင္ျပန္သုတ္ေပးလိုက္ရင္ရပါၿပီ။

အိမ္မွာေနရင္းနဲ႔ ကေလးဆရာဝန္ ညႊန္ၾကားလိုက္တဲ့ ေဆးေတြ သူ႔အခ်ိန္နဲ႔သူ မွန္မွန္တိုက္ေပးရပါမယ္ ။ၿပီးေတာ့ ေရာဂါအဆင့္( ၃) နဲ႔ (၄) လကၡဏာေတြေပၚမေပၚအျမဲမျပတ္ေစာင့္ၾကည့္ေနရပါမယ္။ ေပၚလာတာနဲ႔ ေဆး႐ုံကို အေျပးလာခဲ့ဖို႔လိုပါလိမ့္မယ္ ။မနက္ကမွျပထားေသးတယ္ ညေနေတာ့ မျပေတာ့ဘူး ေနာက္ေန႔မနက္မွျပန္ျပလိုက္မယ္လို႔ မဆုံးျဖတ္ပါနဲ႔ ။ခ်က္ခ်င္းလာျပဖို႔လိုပါတယ္။

ပုံမွန္အားျဖင့္ေတာ့ ေသြးလြန္တုပ္ေကြးဖ်ားက တပတ္ ဆယ္ရက္ေလာက္ၾကာတတ္ပါတယ္။ၿပီးရင္ သူ႔အလိုလိုေပ်ာက္ပါတယ္ ။ ေပ်ာက္ရင္ ေသြးလြန္တုပ္ေကြးရဲ့ ထူးျခားတဲ့လကၡဏာျဖစ္တဲ့ ခႏၶာကိုယ္အနံွ႕ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားမွာ အနီစက္အေပ်ာက္ေလးေတြေပၚလာတတ္ပါတယ္။

ေသြးလြန္တုပ္ေကြးကိုထိေရာက္ေအာင္ ကုသတဲ့ေဆးမရွိေသးပါဘူး ။ေဆးရံုတက္ရမယ္ဆိုရင္လည္း ဆရာဝန္၊ ဆရာမေတြနဲ႔ ေဆးရံုက က်န္းမာေရးဝန္ထမ္းေတြနဲ႔အတူတူ စိတ္ရွည္ရွည္ထားၿပီးကုသမႈကို ေအာင္ျမင္တဲ့ထိ ခံယူဖို႔လိုအပ္ပါတယ္။ဆရာဝန္က စိတ္ခ်ရၿပီ ၊အိမ္ျပန္လို႔ရၿပီဆိုမွ ေဆးရံုဆင္းခဲ့ပါ။

ခ်စ္ရတဲ့ကေလးေတြ ေသြးလြန္တုပ္ေကြးမွ ကင္းေဝးၾကပါေစ။

References;

https://www.samitivejhospitals.com/article/detail/dengue-hemorrhagic-fever

https://drmonmon.wixsite.com/myanmar/amp/မ-မ-တ-သ-ထ-ဖ-သ-လ-န-တ-ပ-က-အ-က-င

❤️ေမတၱာျဖင့္ ေမေမေလြး❤️
10am/17.5.2023


#ေသြးလြန္တုပ္ေကြးအဆင့္ေလးဆင့္
#ေသြးလြန္တုပ္ေကြး
#ေမေမေလြးမိခင္ႏွင့္ကေလးက်န္းမာေရး

📣" အပူဒဏ္အႏၲရာယ္ကာကြယ္ေရး ႏိႈးေဆာ္ခ်က္ "📣ေႏြရာသီတြင္ ရာသီဥတုပူျပင္းမႈေၾကာင့္ ေခြၽးထြက္လြန္ကာ ခႏၶာကိုယ္အတြင္းရွိေရႏွင့္ ဓ...
08/05/2024

📣" အပူဒဏ္အႏၲရာယ္ကာကြယ္ေရး ႏိႈးေဆာ္ခ်က္ "📣

ေႏြရာသီတြင္ ရာသီဥတုပူျပင္းမႈေၾကာင့္ ေခြၽးထြက္လြန္ကာ ခႏၶာကိုယ္အတြင္းရွိေရႏွင့္ ဓာတ္ဆားဓာတ္မ်ား ဆုံး႐ုံးမႈပိုမိုမ်ားျပားလာပါသည္။ အပူဒဏ္အႏၲရာယ္ေၾကာင့္ အပူဒဏ္ ေၾကာင့္ ေဖာေယာင္ျခင္း (Heat edema)၊ မိတ္ႏွင့္ ယားနာမ်ားထြက္ျခင္း(Heat rashes)ႏွင့္ ႂကြက္တက္ျခင္း(Heat cramps) စသည့္ ေရာဂါေဝဒနာမ်ားအား ခံစားရရွိႏိုင္ပါသည္။

ထို႔အျပင္ ေရာဂါပိုမိုဆိုး႐ြားလာပါက အပူဒဏ္ေၾကာင့္ပင္ပန္းႏြမ္းနယ္ျခင္း (Heat exhaustion)ႏွင့္ မူးေမ့ျခင္း (Heat syncope)တို႔ကိုပါ ခံစားရႏိုင္ကာ ပိုမိုျပင္းထန္ ဆိုး႐ြား လာပါက အပူဒဏ္ေၾကာင့္ သတိလစ္ျခင္း (Heat stroke) အထိ ျဖစ္ပြားေစႏိုင္ပါသည္။

📣အပူဒဏ္ေၾကာင့္ ပင္ပန္းႏြမ္းနယ္ျခင္း (Heat exhaustion) ခံစားရပါက ေအာက္ေဖာ္ျပပါ ေရာဂါလကၡဏာမ်ားအား ခံစားရႏိုင္ပါသည္။

- ပ်ိဳ႕ျခင္း (သို႔) ဂနာမၿငိမ္ျဖစ္ျခင္း
- ေခါင္းမူးေနာက္ျခင္း
- ႂကြက္သားမ်ား ႂကြက္တက္ျခင္းႏွင့္ အားေပ်ာ့ျခင္း
- မူးမိုက္ျခင္း
- ေခါင္းကိုက္ျခင္း
- ႏုံးခ်ိျခင္း
- ေရဆာျခင္း
- ေခြၽးအလြန္အကြၽံထြက္ျခင္း
- ခႏၶာကိုယ္အပူခ်ိန္ျမင့္တက္ျခင္း

📣ေရာဂါပိုမိုျပင္းထန္ဆိုး႐ြားလာ၍ အပူဒဏ္ေၾကာင့္ သတိလစ္ျခင္း (Heat Stroke) ခံစားရပါက ေအာက္ ေဖာ္ျပပါ ေရာဂါလကၡဏာမ်ားအား ခံစားရႏိုင္ပါသည္။

- အေရျပား ပူ၍ေျခာက္ေသြ႕ျခင္း (သို႔) ေခြၽးအလြန္အကြၽံထြက္ျခင္း
- စိတ္ရႈပ္ေထြးျခင္း
- သတိလစ္ျခင္း
- တက္ျခင္း
- ခႏၶာကိုယ္အပူခ်ိန္ အလြန္အကြၽံျမင့္တက္ျခင္း တို႔ျဖစ္ပါသည္

📣သို႔ျဖစ္ပါ၍ ျပည္သူမ်ားအေနျဖင့္ အပူဒဏ္အႏၲရာယ္ေၾကာင့္ မလိုလားအပ္ေသာ အက်ိဳးဆက္မ်ား မျဖစ္ေပၚေစေရးအတြက္ ေအာက္ပါအခ်က္မ်ားကို လိုက္နာၾကပါရန္ တိုက္တြန္းႏႈိးေဆာ္အပ္ပါသည္။

၁။ ကေလးသူငယ္မ်ား၊ သက္ႀကီး႐ြယ္အိုမ်ားႏွင့္ ဆီးခ်ိဳေရာဂါ၊ ႏွလုံးေရာဂါ၊ ေသြးတိုး ေရာဂါအခံရွိသူမ်ားအေနျဖင့္ ေန႔လယ္ ေန႔ခင္းအခ်ိန္တြင္ အရိပ္ရေအးျမ၍ ေလဝင္ေလထြက္ ေကာင္းေသာ ေနရာမ်ားတြင္ နားေနပါ။

၂။ ပူျပင္းသည့္ေနေရာင္တြင္ ပင္ပန္းစြာအလုပ္လုပ္ျခင္းႏွင့္ ကိုယ္လက္လႈပ္ရွားမႈ ျပဳလုပ္ ျခင္းတို႔ကို ေရွာင္ၾကဥ္ပါ။

၃။ ပူျပင္းသည့္ေနေရာင္ေအာက္တြင္ သြားလာလႈပ္ရွားရန္၊ အလုပ္လုပ္ရန္ လိုအပ္ပါက လည္း အရိပ္လုံေလာက္စြာရႏိုင္သည့္ ထီး၊ ဦးထုပ္မ်ားေဆာင္းသြားပါ။ အရိပ္ရေအးျမသည့္ ေနရာမ်ားတြင္ ေခတၱအနားယူျခင္းကိုလည္း မၾကာခဏျပဳလုပ္ပါ။

၄။ အလင္းျပန္ေသာ အျဖဴေရာင္ (သို႔မဟုတ္) အေရာင္ေဖ်ာ့ေသာ ပြပြေခ်ာင္ေခ်ာင္ ခ်ည္ထည္မ်ားကို ဝတ္ဆင္ပါ။

၅။ ေနပူထဲမွ ျပန္လာၿပီးခ်က္ခ်င္း ေရခ်ိဳးျခင္းႏွင့္ မနက္ (၁၀) နာရီမွ ညေန (၅) နာရီအထိ လြင္တီးေခါင္ျပင္၊ ျမစ္ကမ္းနား၊ ေရခ်ိဳးဆိပ္မ်ား၌ အဝတ္ေလွ်ာ္ဖြတ္ျခင္း၊ ေရခ်ိဳးျခင္းစသည္ တို႔ကို ေရွာင္ၾကဥ္ပါ။

၆။ အရက္ေသစာေသာက္သုံးျခင္းေၾကာင့္ အပူဒဏ္အႏၲရာယ္ကို ပိုမိုခံစားရေစႏိုင္ၿပီး ျဖစ္ပြားပါက ပိုမိုျပင္းထန္စြာ ခံစားရႏိုင္သျဖင့္ ေရွာင္ၾကဥ္ပါ။

၇။ ခႏၶာကိုယ္အတြင္းေရႏွင့္ ဓာတ္ဆားဓာတ္မ်ားဆုံးရႈံးမႈ မျဖစ္ေပၚေစရန္ ေရႏွင့္ ဓာတ္ဆားရည္ကို လုံေလာက္ေအာင္ ေသာက္သုံးပါ။

၈။ မိတ္ႏွင့္ ယားဖုမ်ား ထြက္ပါက ေရေအးဝတ္ကပ္ျခင္း၊ သနပ္ခါးလိမ္းျခင္းတို႔ကို ျပဳလုပ္ပါ။

၉။ အပူဒဏ္အႏၲရာယ္ခံစားရေသာ လူနာအားအရိပ္ရေအးျမ၍ ေလဝင္ေလထြက္ေကာင္း ေသာ ေနရာတြင္ ထားရွိျခင္း၊ ေရႏွင့္ဓာတ္ဆားရည္မ်ား ေသာက္သုံးေစျခင္း၊ လူနာ၏ ခႏၶာကိုယ္ အပူခ်ိန္အျမန္က်ဆင္းေစရန္ နဖူး၊ လည္ပင္း၊ ခ်ိဳင္းၾကား (၂) ဖက္ႏွင့္ ေပါင္ၿခံ (၂) ဖက္တို႔အား ေရေအးပတ္တိုက္ေပးျခင္း စသည္တို႔အား ဦးစြာေဆာင္႐ြက္၍ နီးစပ္ရာ ေဆး႐ုံ/ ေဆးခန္း/ က်န္းမာေရးဌာနသို႔ အျမန္ဆုံးသြားေရာက္ျပသ၍ ကုသမႈခံယူေစပါ။

က်န္းမာေရးႏွင့္အားကစား၀န္ႀကီးဌာန

Download PDF File (276 KB):
https://bit.ly/2SVUE8A

------------------

ဆုေတာင္း
17/04/2024

ဆုေတာင္း

08/04/2024

အပူဒဏ္ကာကြယ္ေရး နွိုးေဆာ္ခ်က္🔥🔥🔥

Address

Between 71*72 , 34 Th Street
Mandalay

Opening Hours

Monday 10:00 - 16:00
Tuesday 10:00 - 16:00
Wednesday 10:00 - 16:00
Thursday 10:00 - 16:00
Friday 10:00 - 16:00
Saturday 10:00 - 16:00
Sunday 10:00 - 16:00

Telephone

09971243547

Website

Alerts

Be the first to know and let us send you an email when ေမေမေလြး မိခင္ႏွင့္ကေလးက်န္းမာေရး posts news and promotions. Your email address will not be used for any other purpose, and you can unsubscribe at any time.

Share