25/01/2024
ပြာသိုလပြည့် အမေနေ့
ကျော်စိုးဦး(မန္တလေး)
“ မိဘကို ပြုစုလုပ်ကျွေးသောသူသည် ငါဘုရားရှင်ကို ပြုစုလုပ်ကျွေးသူပါပဲ…” ဟု မြတ်ဗုဒ္ဓမိန့်ကြားတော်မူခဲ့သည့် ကမ္ဘာတွင်သာမက မြန်မာတွင်လည်း စံပြုထိုက်သည့် ကျေးဇူးသိတတ်သောနေ့ “ ပြာသိုလပြည့်အမေနေ့”သည်ကား ရောက်ရှိလို့လာချေပြီ…။
နိုင်ငံနှင့်လူမျိုးတိုင်းအတွက် အထိမ်းအမှတ်နေ့တွေများစွာ။ ထိုအထိမ်းအမှတ်နေ့များကြားမှ ပြာသိုလပြည့်နေ့တွင် ကျင်းပသည့် အမေများနေ့ (ဝါ) အမေနေ့ သည်လည်း တစ်နေ့အပါအဝင်ဖြစ်သည်။ ပြာသိုလပြည့်နေ့ရောက်တိုင်း အမေနေ့အဖြစ် အစဉ်သတိရ ကျေးဇူးတင်မိသလို မြန်မာတို့ရဲ့ သီးခြားအမေနေ့တစ်နေ့အဖြစ် ထည်ဝါလာအောင် စတင်ခဲ့ကြသူ စာပေဖခင်ကြီးနှစ်ဦး၏ ကျေးဇူးကိုလည်း အောက်မေ့မိနေသည်။ ထိုသူများမှာအခြားမဟုတ် စာရေးဆရာ ဒါရိုက်တာ ဘဘဦးသုခ နှင့် အမေနေ့ အခမ်းအနားများ အထိမ်းအမှတ်ပွဲများ အမေနေ့စာပေဟောပြောပွဲများ မြန်မာ့မြေမှာ အသက်သွင်းခဲ့သူ စာရေးဆရာ ပရဟိတဖခင်ကြီး ပြင်ဦးလွင်မြို့နယ် ပြင်စာကျေးရွာလေးမှ သုခမေတ္တာမိဘမဲ့ကျောင်းကို တည်ထောင်ထားခဲ့သူ ဘဘဦးဖုန်းမြင့်အောင် တို့ပင်ဖြစ်သည်။ ထိုစာပေဖခင်ကြီးနှစ်ဦးသာ အစမပျိုးမိခဲ့လျှင် ကျွန်တော်တို့ တပါးတိုင်းပြည်ကကျင်းပတဲ့ ကမ္ဘာ့အမေနေ့ကို ပဲသိကြရမည်ဖြစ်သည်။
ခွါညိုပန်းတွေပွင့်ပြီး မြောက်ပြန်လေညှင်းက တသုန်သုန် နှင့် အေးချမ်းလှတဲ့ဆောင်းရာသီတွင် တိမ်တိုက်တွေက ကြည်လင်လို့နေပါသည်။ တိမ်တိုက်တွေကြားထဲမှတဆင့် သင့်ပျံ့နေသည့် ခွါညိုပန်းရနံ့တို့ကလည်း ခံစားရသူအဖို့ စိတ်လန်း ကြည်နူးစေခဲ့သည်။ ပြာသိုလ အေးမြလှတဲ့ရာသီမှာ အထူးခြားဆုံးနေ့ထူးနေမြတ်တစ်နေ့ကို စာရေးဆရာ ဒါရိုက်တာ ဘဘဦးသုခက ပေါ်ပေါက်စေချင်ခဲ့မိသည်။ လောကတွင် ကျေးဇူးအကြီးမားဆုံး မိခင်တွေကို ကိုယ်စားပြုမည့် အမေနေ့ တစ်နေ့ကျင်းပဖို့ ဘဘဆန္ဒရှိခဲ့သည်။ ထို့ကြောင့်လည်း ၁၉၈၇ ခုနှစ် မေလထုတ် လုံမလေးမဂ္ဂဇင်းမှာ “ ထိုတစ်နေ့” ဟူသော ဆောင်းပါးကို ဘဘကိုယ်တိုင်ရေးသားကာ တန်းဖိုးထားအပ် အလေးအမြတ်ပြုထိုက်သော အမေနေ့ကျင်းပဖို့ နှိုးဆော်တိုက်တွန်းခဲ့သည်။
“ သီတင်းကျွတ်လက ဝါကျွတ်ပွဲပဲ။ ဆရာသမား မိဘကန်တော့ကြတယ်။ ဝါဝင်ဝါထွက် ကန်တော့တယ် ဆိုပေမယ့် မီးထွန်းပွဲတော်နဲ့လည်း ဆက်စပ်နေပါသေးတယ်။ မိခင်အတွက် သီးသန့်သက်သက်တော့ မဆိုနိုင်ဘူးလို့ ထင်ပါတယ်။ ဒါ့ကြောင့် နှစ်စဉ် မေလ ဒုတိယအပတ် တနင်္ဂနွေနေ့ကို ကမ္ဘာက “ ကမ္ဘာ့မိခင်များနေ့ “ လို့ အထူးသတ်မှတ်ကျင်းပနေသလို မြန်မာပြည်မှာလည်း မြန်မာ့မိခင်များနေ့ကို သီးသန့်အဖြစ် “ ပြာသိုလပြည့်နေ့” ကို သတ်မှတ်ချင်ပါတယ်။ အဲ့ဒီနေ့ဟာ နေ့လွတ်လည်းဖြစ်နေပါတယ်။ ရာသီဉတုက အေးမြတယ်။ သာယာကြည်လင်တယ်။ ဒါတွေဟာ မိခင်ရဲ့မေတ္တာ စေတနာကို တင်စားဖို့ အကောင်းဆုံးလို့ ယူဆပါတယ်။” ဟု စာရေးဆရာ ဒါရိုက်တာ ဘဘဦးသုခက ဆိုခဲ့ပြန်ပါသည်။
ဘဘဦးသုခ၏ ဆန္ဒကို လောကကမ္ဘာမြေပေါ်တွင် အကောင်အထည်ဖော် စီစဉ်ခဲ့သူမှာ စာရေးဆရာ ပရဟိတဖခင်ကြီး ဘဘဦးဖုန်းမြင့်အောင်ပင်ဖြစ်သည်။ ပရဟိတဖခင် ဆရာကြီးဦးဖုန်းမြင့်အောင်က အမေ့ဂုဏ်ရည်နှင့်ပတ်သက်သော အမေနေ့ စာပေဟောပြောပွဲများ ဝတ္ထုတိုစာပေဆုပြိုင်ပွဲများ ကဗျာစာပေဆုပြိုင်ပွဲများကို ကျင်းပပြီး ပြာသိုလပြည့်ရောက်တိုင်း မန္တလေးအမေနေ့အခမ်းအနားများကြီးကျယ်ခန်း နားစွာကျင်းပပြီး စာပေဆုရရှိကြသော စာပေပညာရှင်အသီးသီးကို ထိုက်တန်စွာဆုချီးမြှင့်ယုံမျှမက အဆိုပါဆုရ စာမူများကိုလည်း နှစ်အလိုက် စာအုပ်များထုတ်ဝေပေးခဲ့သည်က အစဉ်အောက်မေ့သတိရဖွယ်ပင်ဖြစ်သည်။ ထို့ကြောင့်လည်း ဘဘဦးသုခက ဆရာဦးဖုန်းမြင့်အောင် ကို မကြာမကြာပြောလေ့ရှိသည်။ “ ကျွန်တော်က အမေနေ့ကိုကျင်းပချင်ပေမယ့် လေပဲတတ်နိုင်တာ အပြောပဲ….ဒီအပြောကို အကောင်အထည်ဖော်ဆောင်ပေးတာ ကတော့ မန္တလေးအမေနေ့အခမ်းအနားများကို စတင်စီစဉ်ခဲ့သူ စာရေးဆရာ ဆရာဖုန်းမြင့်အောင် ပါပဲ။ အလွန်ဝမ်းသာမိသလို ဆရာဖုန်းမြင့်အောင်ကို ကျေးဇူးလဲအလွန်တင်ပါတယ်…နှစ်စဉ်ကျင်းပနိုင်ပါစေ…” ဟု ဘဘဆရာဦးသုခက ပြောကြားခဲ့သည်။
“ … လူသားတစ်ယောက် ပေါ်ပေါက်လာ ဖြစ်လာစေဖို့အတွက် မိဘနှစ်ပါးစလုံးမှာ တာဝန်ရှိတာ မှန်ပေမယ့် ကိုးလလွယ်ပြီး ၁၀ လ မွေးရတာ။ လူဖြစ်လာဖို့ နို့တိုက်မွေးရတာ။ စကားပီ နားကြားရှိအောင် သင်ကြားရတာ။ ကျွေးမွေးသုတ်သင်ရတာတွေက အမေ့တာဝန်တွေချည်းမို့ သားသမီးဟာ အမေ့မွေးကျေးဇူးကို ဘယ်တော့မှ မထိန်မြူရဘူး။ တချို့ အကြောင်းအမျိုးမျိုးကြောင့် မိဘကို မွေးတုန့် မွေးလှည့် ကျွေးလှည့်ကလေးမှ သတိမရနိုင်သူများကို ဆရာသုခက သတိပေးနှိုးဆော်တဲ့သဘောနဲ့ ဖြစ်ပါလိမ့်မယ်။ တကယ်တော့ နေ့တိုင်း “ ပြာသိုလပြည့်နေ့” ဖြစ်နေကြပါစေ…” ဟု စာပေမိခင် အမေ လူထုဒေါ်အမာ က ဆုမွန်တောင်းထားပြန်ပါသည်။
ဘဝဟူသည် အမြဲရုန်းကန်လှုပ်ရှားနေရပြီး ကုသိုလ် အကုသိုလ်စီးချင်းထိုးပွဲတွင် ဝါသနာထုံရာ လိုက်က နေကြရသည်။ ကုသိုလ်စီးချင်းထိုးသူများသည် မဟာမိခင်တို့ကျေးဇူးတရားကို ကိုယ်တိုင်သိသလို ပြန်လည်ပေးဆပ်ဖို့ အစဉ်ကြိုးစားနေကြပေမည်ဖြစ်သလို အကုသိုလ်စီးချင်းတွင် နစ်မြောသူတို့မှာမူ မိမိဘဝသာယာနေသလောက် မိခင်တို့ကျေးဇူးကို ပြန်လည်ပေးဆပ်ဖို့ မေ့လျော့ကောင်း မေ့လျော့နေနိုင်သည်။ ထို့ကြောင့်လည်း ဘဘဦးသုခက အမေနေ့ နေ့ထူးနေ့မြတ်တစ်နေ့ကို သီးခြားရှိစေချင်ခဲ့ပြီး ထိုတစ်နေ့တွင် အားလုံးက မိမိတို့၏ မိခင်မေတ္တာ ကျေးဇူးတရားတို့ကို အောက်မေ့ကြလျှက် အထူးသီးခြား ပူဇော်စေချင်သည်မှာ ဘဘ၏ စေတနာကို အထင်းသားတွေ့မြင်နိုင်သည်။ လွန်ခဲ့သည့် နှစ်ပေါင်း ၂၅ နှစ်ကျော်မှအစပြုပေါ်ပေါက်လာခဲ့သော ပြာသိုလပြည့်အမေနေ့ ဟူသည့် အထိမ်းအမှတ်နေ့ကား လူထုရင်ထဲ စီးဝင်နေခဲ့ပြီဖြစ်သည်။ ထိုအစဉ်အလာကို မျိုးဆက်သို့လက်ဆင့်ကမ်းဖို့လည်းလိုအပ်လှပေသည်။
“ ပုတ္တံ မာနေတီတိ မာတာ”
သား သမီးကို အသက်တမျှ မြတ်နိုးတတ်သောကြောင့် “ အမေ “ ဟု ခေါ်သည်ဟု ပါဠိအတိုလေးနဲ့ အလှပဆုံး ထုဆစ် ကျစ်လစ်တဲ့ စာသားတွေနဲ့ ထုံမွမ်းလည်း တစ်ခွန်းတည်းသောအဖြေသည် “ အမေ” ပင်ဖြစ်သည်။
“ နီရဲတဲ့သူ့သွေးပျစ်ပျစ်တွေ အမေ့မေတ္တာရည်နဲ့ရောပစ် သွေးအစစ်ကို နို့ချိုဖြစ်စေခဲ့တာ “ အမေ “ ပါပဲ။ ကိုးလနှင့် ဆယ့်လေးရက် ဂဏန်းနှင့်တွက်ပြရလျှင် (၂၉၄)ရက်ကြာမှ ပြည့်စုံတဲ့ သန္ဓေသားဘဝ အောင်မြင်စွာမွေးဖွားဖို့ အင်္ဂုလိမာလသုတ်အမြဲရွတ်ရင်း ရင်တွင်းက သန္ဓေသားအတွက် တရားမှတ်ခဲ့တာလည်း “ အမေ “ ပါပဲ။ တစ်ခါတစ်လေ သူ့ဗိုက်ကလေးပွတ်နေရင်း ပီတိဝေ စိတ်ကူးယဉ်ခဲ့တာလည်း “ အမေ “ ပါပဲ။ နှာဖူးကလေးနမ်း ဒူးကလေးစမ်းပြီး ကျွန်မသား သမီးအတွက် ကျွန်မအားတွေ ဓားတွေဖြစ်စေရမယ်။ ကျွန်မစကားတွေ မြှားတွေဖြစ်စေရမယ်ဆိုတဲ့ “ အမေ “။ ဆင်းရဲတာ ချမ်းသာတာက အတိတ်ကံတဲ့။ သိပ်မှန်တဲ့ ဗုဒ္ဓတရားပါ။ ချမ်းသာတဲ့အမေဟာ သူ့သားသမီးကို ပိုပြီးချစ်တယ်ဆိုတဲ့ ပြဌာန်းချက်ဉပဒေမရှိပါဘူး။ အနာဂတ်မှာလည်း ဒဏ်ရာတွေဗလပွထလည်း အပြုံးမပျက် မပျက်မကွက် ရက်ရက်စက်စက် ပေးဆပ်ရဲတာ အမေပါ။ ကိုယ်ဝန်ဆောင်မိခင်ဘဝဟာ တစ်ကိုယ်နှစ်စိတ်တဲ့… ကိုယ့်စိတ်ကိုယ့်စကားထက် သားသမီးအရေး ဦးစားပေးကာ စားရတဲ့အခါစား… စားချင်လျှက် မစားသင့်တဲ့အခိုက် ဗိုက်ကလေးပွတ်ရင်း အာသာဖြေကာ အင်္ဂုလိမာလသုတ်ပါဠိအနက်ကို ည မနက် ပုံမှန်ရွတ်ရင်း စိတ်ကူးနေရတဲ့ မိခင်လောင်းတစ်ယောက်ရဲ့ ပဋိသန္ဓေစ ခရီးဘဝကို စာကိုဖတ်သူ သားသမီးအပေါင်း ကိုယ်ချင်းစာနာကာ သနားညှာတာနိုင်ကြပါစေ…” ဟုလည်း လူမှုကွန်ယက်စာမျက်နှာတွင် ပညာရှင်တို့ရေးသားထားသော မှတ်စုလေးကိုလည်းမှတ်သားမိသလို ကျင့်ဆောင်အပ်လှပေသည်။
နပမဇ္ဇိတဗ္ဗာ မာတာစ၊
ပိတာစ ရတနာ ဂရု။
တေသံ ပစ္စော ပကာရာယ၊
ကာတဗ္ဗံ ပူဇနံ သဒါ။
မာတာစ မွေးသမိခင် ကျေးဇူးရှင်လည်းကောင်း ပီတာစ မွေးသဖခင် ကျေးဇူးရှင်သည် လည်းကောင်း ရတနာ- ရတနာနိစ ဘုရား တရား သံဃာ ရတနာမြတ်သုံးပါးတို့ကိုလည်းကောင်း ဂရုစ ဆရာသခင်ကျေးဇူးရှင်တို့ကိုလည်းကောင်း နပမဇ္ဇိတဗ္ဗာ ကျေးဇူးအထူး ရှိဘူး၍ မမေ့အပ် မမေ့သင့်ပါကုန်။ တေသံ ထို မိဘ ဆရာ ရတနာသုံးပါးတို့ကို ပစ္စော ပကာရာယ ကျေးဇူးတုန့်ပြန်မှုပြုခြင်းငှါ သဒါ အခါခပ်သိမ်း ပူဇနံ ပူဇော်ခြင်းကို ကာတဗ္ဗံ ပြုအပ် ပြုသင့် ပြုထိုက်လှပါပေ၏။
ကလျာဏမိတ္တာ မာတာစ၊
ပိတာစ ဟိတ ကာရကာ။
တေသံ ပစ္စော ပကာရာယ၊
ကာတဗ္ဗံ ပူဇနံ သဒါ။
မာတာစ မွေးသမိခင် ကျေးဇူးရှင်သည်လည်းကောင်း ပီတာစ မွေးသဖခင် ကျေးဇူးရှင်သည် လည်းကောင်း ဟိတကာရကာ သားသမီးတို့၏ အကျိုးစီးပွားကို လိုလားဆောင်ရွက်တတ်ကြကုန်သော ကလျာဏမိတ္တာ မိတ်ဆွေကောင်းအစစ် တကယ်ဖြစ်ကြပါပေကုန်၏ တေသံ ထိုမိတ်ဆွေကေင်းအစစ် ကလျာဏမိတ္တဖြစ်ကြကုန်သော မိဘနှစ်ပါးတို့ကို ပစ္စောပကာရာယ ကျေးဇူးတုန့်ပြန်မှုပြုခြင်းငှါ သဒါ အခါခပ်သိမ်း ပူဇနံ ပူဇော်ခြင်းကို ကာတဗ္ဗံ ပြုအပ် ပြုသင့် ပြုထိုက်လှပါပေ၏” ဟု မြတ်ဓမ္မများတွင် မဟာမိခင် ဖခင်တို့ကို ကျေးဇူးသိတတ် ပေးဆပ်ကြဖို့ တိုက်တွန်းနှိုးဆော်ထားသလို ကျွန်တော်တို့အသီးသီးကလည်း မိမိတို့၏ မိဘများကို မိမိတို့စွမ်းသမျှ မိဘဂုဏ်ကိုသေချာစူးစိုက် အာရုံပြုကြလျှက် အစဉ် ယုယကြင်နာစွာ ပြုစုလုပ်ကျွေးကြရမည်ဖြစ်သလို ကျွန်တော်သည်လည်း လူသားထဲက လူသားတစ်ဦးမို့ ကျွန်တော့်မိဘများကို ရိုသေစွာ စွမ်းနိုင်သမျှ ပြုစုလုပ်ကျွေးနေမိသည်။
သတ္တလောကအတွက် နေ့စဉ်ဟာ အမေနေ့တွေပါပဲ။ သို့တိုင် အထိမ်းအမှတ်တစ်နေ့တော့ ရှိသင့်ကြသည်မဟုတ်ပါလား။ ဘဘဦးသုခ၏ “ ထိုတစ်နေ့” ဆောင်းပါးမှအစပြု မြန်မာယဉ်ကျေးမှုနှင့်အညီပေါ်ထွက်လာသည့် ပြာသိုလပြည့်အမေနေ့ ကိုတော့ ဂုဏ်ယူစွာ သတိရသင့်သလို ဒီအမေနေ့ မှာ မိမိတို့၏ မိဘများကို အထူးတလည် မှတ်မှတ်ရရ ရိုသေစွာဂါရဝဖြင့် ယုယကြင်နာစွာပြုစုကြရင်း စာပေပညာရှင်နှစ်ဦး အစပျိုးခဲ့သည့် “ ပြာသိုလပြည့်” အမေနေ့ကို ကျွန်တော်တို့ ဂုဏ်ပြုကြိုဆိုကြပါစို့။
ကမ္ဘာမှာ ပြိုင်စံရှား
တုနှိုင်းမမှီနိုင်တဲ့ အမိမာတာ…။
ကမ္ဘာမြေ ထည်ဝါအပြုံး
အမိမာတာ အလှဆုံးပေါ့။
ကမ္ဘာမြေနှိုင်းယှဉ်မရ
အမိမာတာ ကျေးဇူးအလှ။
ကမ္ဘာမြေ အငြိမ်းချမ်းဆုံး
အမိမေတ္တာရင်ခွင် အလုံခြုံဆုံးပေါ့။ ။
ကျော်စိုးဦး(မန္တလေး)
အားလုံး မဟာမိခင်တို့၏ကျေးဇူးတရားများကို သိလျှက် ယုယ ကြင်နာစွာ ပြုစုလုပ်ကျွေးနိုင်ကြပါစေ…။ ။
မေတ္တာများစွာဖြင့် - ကျော်စိုးဦး(မန္တလေး)
စံတော်ချိန် နေ့စဉ်သတင်းစာတွင် ဖော််ပြပြီး။
