17/07/2023
#ဆုံဆို့နာ ဆိုတာ ဘာလဲ?
ဆုံဆို့နာ ဆိုတာ Corynebacterium diphtheriae ဆိုတဲ့ ဘတ်တီးရီးယား ပိုးကြောင့် ဖြစ်တဲ့ ရောဂါတစ်ခုဖြစ်ပါတယ်။
#ဘယ်အသက်အရွယ်တွေမှာ ဖြစ်တတ်သလဲ
အရင်ကတော့ (၁၂) နှစ်အောက် ကလေးတွေမှာအဖြစ်များတာ တွေ့ရတယ်။
ဒါပေမယ့် အခုနောက်ပိုင်းမှာ ကာကွယ်ဆေးကို လုံးဝသော်လည်းကောင်း ပြည့်မီစွာမထိုးနှံထားရင်သော်လည်းကောင်း အရွယ်မရွေး ဖြစ်ပွားတာကိုတွေ့လာရပါတယ်။
#ဘယ်လိုနေရာတွေမှာအဖြစ်များသလဲ
တစ်ကမ္ဘာလုံးအနေနဲ့ပြောရမယ်ဆိုရင် ဖွံ့ဖြိုးဆဲနိုင်ငံတွေမှာတော့ ဆုံဆို့နာရဲ့ ခြောက်လှန့်မှုကိုခံနေရဆဲပါပဲ။ ကာကွယ်ဆေးထိုးနှံမှုကို လက်လှမ်းမမီနိုင်တဲ့နေရာတွေမှာအဖြစ်များနေနိုင်တုန်းပါပဲ။
#ရောဂါလက္ခဏာပြဖို့အချိန် ဘယ်လောက်ကြာလဲ
ရောဂါပိုးဝင်ရောက်တဲ့အချိန်ကနေ ရောဂါလက္ခဏာစပြဖို့ (၂)ရက်ကနေ (၅)ရက်ခန့်ထိကြာနိုင်ပါတယ်။
#ဘယ်လို ရောဂါလက္ခဏာတွေလဲ
• ဖျားမယ်
• အားနည်းနေမယ်
• လည်ပင်းနာမယ်
• လည်ချောင်းနှင့်အာသီးမှာ ဖြူပြာရောင်သို့မဟုတ် အညိုရောင်အမြေးပါး ပေါ်လာမယ်
• ရောဂါပြင်းထန်ပါက လည်ပင်းအကျိတ်ထွက်ခြင်း လည်ပင်းရောင်ကိုင်းခြင်းနှင့် အသက်ရှူလမ်းကြောင်းပိတ်ခြင်းတို့ပေါ်လာမယ်
• အချိန်မီ အဆိပ်ဖြေဆေးမရရှိနိုင်ပါက နောက်ဆက်တွဲဆိုးကျိုးများပေါ်လာပြီး အသက်အန္တရာယ်ရှိနိုင်ပါတယ်
#နောက်ဆက်တွဲဆိုးကျိုးတွေက ဘာတွေလဲ
• အမှေးပါးလေးကြောင့် အသက်ရှူလမ်းကြောင်း ပိတ်ဆို့ခြင်း
• နှလုံးကြွက်သား ရောင်ယမ်းပြီး နှလုံးခုန်မမှန်ခြင်း
• အာရုံကြောထိခိုက်ခြင်း
#သေဆုံးနှုန်းဘယ်လောက်ရှိလဲ
သေဆုံးနှုန်းက ၂၀-၃၀%ရှိပါတယ်။
စောစောသိ စောစောကုသမှုခံယူနိုင်ရင် သေဆုံးနှုန်းက ၁%ထိ ကျသွားနိုင်ပါတယ်။
နှလုံးကြွက်သားထိခိုက်ရင်တော့ သေဆုံးနှုန်းက ၆၀-၉၀% ထိတိုးသွားနိုင်တာမို့ ကုသမှု အမြန်ဆုံးရဖို့အရေးကြီးပါတယ်။
#ဘယ်လိုကုသမှုပေးလဲ
ဆေးရုံကြီးတွေမှာ စောင့်ကြည့်ပြီး ကုသမှုခံယူရပါမယ်။
အဆိပ်ဖြေဆေးကို စောလျင်စွာရရှိဖို့အရေးကြီးပါတယ်။
အသက်ရှူမရတဲ့ကလေးတွေမှာ လည်ပင်းကနေ ပိုက်ထည့်ပီး အသက်ရှူနိုင်ဖို့ စီစဥ်ရပါမယ်။
#ကာကွယ်လို့ရလား
ကာကွယ်လို့သေချာပေါက်ရတာပေါ့
• ဆုံဆို့ရောဂါက ကာကွယ်ဆေးကို (၄)ကြိမ် သို့မဟုတ် (၅) ကြိမ်ပြည့်အောင် ထိုးထားလျှင် ရောဂါကို ၉၅% ကာကွယ်နှုန်းရှိတာကို တွေ့ ရပါတယ်။
• မြန်မာနိုင်ငံရဲ့ အစိုးရကာကွယ်ဆေးမှာ အသက် ၂လ၊ ၄လ၊ ၆လ နဲ့ တစ်နှစ်ခွဲတွေမှာ ဆုံဆို့ကာကွယ်ဆေးကို ထည့်သွင်းထိုးနှံပေးနေပါတယိ။
ဒီထက်ပိုမိုကာကွယ်ချင်ရင်တော့
- ကလေးအသက် ၄နှစ် ကနေ ၅နှစ်အတွင်းမှာ ငါးကြိမ်မြောက်ကာကွယ်ဆေးနဲ့
- ၁၀နှစ်တစ်ကြိမ်အားဖြည့်ကာကွယ်ဆေးကို ထိုးသင့်ပါတယ်။
ကာကွယ်ဆေးပုံမှန်ထိုးခြင်းဖြင့် ကာကွယ်၍ရသော ရောဂါဘေးမှ ကင်းဝေးနိုင်ကြပါစေ
မေတ္တာဖြင့်
ဒေါက်တာနှင်း (ကလေးကျန်းမာ)
