28/09/2025
မြန်မာ့ဓလေ့အယူအဆတချို့က နို့ဦးရည်ကို "နို့ဆိမ့်"၊ "နို့ညစ်"၊ "အညစ်အကြေး" လို့ ထင်ပြီး ကလေးကို မတိုက်ဘဲ ညှစ်ထုတ်ပစ်တာမျိုးတွေ လုပ်တတ်ကြပါတယ်။ "ရှေ့ပိုင်းက ထွက်တဲ့နို့တွေ မကောင်းဘူး" လို့ ထင်ပြီး ညှစ်ပစ်တာမျိုးက ကလေးအတွက် အဖိုးတန်တဲ့ အာဟာရတွေကို ဆုံးရှုံးစေပါတယ်။ 🙅♀️🗑️
ကလေးမွေးပြီး ပထမဆုံးရက်အနည်းငယ်အတွင်း ထွက်တဲ့ နို့ရည်ကို နို့ဦးရည် (Colostrum) 🥛💧🥛💧လို့ခေါ်ပါတယ်။ ဒီနို့ရည်က ပမာဏနည်းပေမယ့် ကလေးအတွက် အာဟာရဓာတ်တွေ၊ ခုခံအားကို မြှင့်တင်ပေးမယ့် ပဋိပစ္စည်းတွေ အများကြီး ပါဝင်ပါတယ်။ ဒါဟာ ကလေးရဲ့ ပထမဆုံး ကာကွယ်ဆေးပါပဲ။ 🛡️
နောက်တစ်ခုကတော့ ကလေးမွေးပြီးတာနဲ့ ကလေးကို ချက်ချင်း ရေချိုးပေးတာ၊ သန့်ရှင်းရေးလုပ်ပေးတာမျိုးတွေ လုပ်တတ်ကြတာဖြစ်ပါတယ်။ ဒါ့အပြင် ကလေးကို အဝတ်တွေ ပတ်ထားပြီးမှသာ မိခင်ရင်ခွင်ပေါ် တင်ပေးတာမျိုးတွေလည်း ရှိပါတယ်။ ဒီလိုလုပ်ခြင်းက ကလေးနဲ့မိခင်ရဲ့ အစောပိုင်း ထိတွေ့မှုကို နှောင့်နှေးစေနိုင်ပါတယ်။ 🚿➡️🕰️
အစောပိုင်း ထိတွေ့မှု (Skin-to-Skin Contact) 🫂 ဆိုတာတာက
ကမ္ဘာ့ကျန်းမာရေးအဖွဲ့ (WHO) က ဖော်ပြထားမှုတွေအရ ကလေးမွေးပြီး နာရီဝက် သို့မဟုတ် တစ်နာရီအတွင်း ကလေးကို မိခင်ရင်ခွင်ပေါ်မှာ ထိတွေ့ပေးခြင်း (skin-to-skin contact)ဖြစ်ပါတယ်။ ဒါက ကလေးရဲ့ သဘာဝ နို့စို့ဗီဇကို နှိုးဆွပေးပြီး မိခင်နဲ့ကလေးကြား ချစ်ခင်တွယ်တာမှုကို တိုးပွားစေပါတယ်။ 👶❤️ကဲ သဘာဝအတိုင်းပဲမို့ ဒီထက်ကောင်းတာ ဘာရှိဦးမှာမို့လဲ။
ကလေးက နို့သီးခေါင်းကိုသာ စို့မိတာမျိုးတွေ၊ နို့စို့တဲ့အခါ နို့သီးခေါင်းနာကျင်တာမျိုးတွေ ကြုံရတဲ့အခါ "ကိုယ့်နို့သီးခေါင်းက ပုံမမှန်လို့၊ နို့ထွက်နည်းလို့" လို့ ထင်တတ်ကြပြီး နို့တိုက်ရတာကို စိတ်ပျက်သွားတတ်ပါတယ်။ တကယ်တမ်းမှာ မှန်ကန်တဲ့ ကိုယ်နေဟန်ထားနဲ့ နို့စို့နည်းကို မသိလို့သာ ဖြစ်နိုင်ပါတယ်။ 😥
ဒါဆိုရင်
မှန်ကန်တဲ့ ကိုယ်နေဟန်ထား (Proper Latch) 👌ဟာဘယ်လိုမျိုးလဲ
ကလေးက နို့ကို မှန်မှန်ကန်ကန် စို့နိုင်ဖို့ အရေးကြီးပါတယ်။ အဲ့ဒီအတွက်ကလေးရဲ့ ပါးစပ်ဟာ နို့သီးခေါင်းသာမကဘဲ နို့အရောင်ရင့် အပိုင်း (ar**la) ကိုပါ တတ်နိုင်သမျှ များများ ဖုံးအုပ်နိုင်အောင် လုပ်ဆောင်ပေးရပါမယ်။ ဒါမှသာ နို့ကို လုံလောက်စွာ ရရှိပြီး မိခင်နို့သီးခေါင်းလည်း မနာကျင်မှာဖြစ်ပါတယ်။ 🤱
ကျွန်မတို့အမြဲကြားနေကြရတဲ့ ဟာတွေ ရှိပါတယ်။
"နို့ထွက်အောင် ဟိုဟာမစားနဲ့၊ ဒီဟာမစားနဲ့" ဆိုပြီး ကန့်သတ်ချက်များစွာ ထားတတ်ကြပါတယ်။ ဥပမာ- အချဉ်ဓာတ်ရှိတဲ့ အသီးအနှံတွေ၊ အစပ်တွေ၊ အအေးမိစေနိုင်တဲ့ အစားအစာတွေ (ဥပမာ- ရေခဲရေ၊ ဖရဲသီး) ကို တားမြစ်တာမျိုးတွေ ရှိပါတယ်။ ဒါ့အပြင် "နို့ရွှင်ဆေး"၊ "နို့ထွက်ဆေး" ဆိုပြီး အာမခံချက်မရှိတဲ့ ဆေးဝါးတွေ၊ အစားအစာတွေကို အားထားတတ်ကြပါတယ်။ ဒီလို ကန့်သတ်ချက်တွေက မိခင်ရဲ့ အာဟာရဓာတ်ကို လျော့နည်းစေပြီး မလိုအပ်ဘဲ စိတ်ဖိစီးမှုတွေ ဖြစ်ပေါ်စေနိုင်ပါတယ်။ 🙅♀️🍚🍦
မိခင်ရဲ့ အစားအသောက် (Mother's Diet) 🍲🚫နဲ့ပက်သက်လို့
မိခင်နို့တိုက်ကျွေးနေစဉ် မိခင်က ကျန်းမာရေးနဲ့ညီညွတ်တဲ့ အာဟာရပြည့်ဝတဲ့ အစားအစာတွေ စားသုံးဖို့ လိုအပ်ပါတယ်။ ရေဓာတ်ပြည့်ဝအောင် နေထိုင်ဖို့လည်း အရေးကြီးပါတယ်။ ပုံမှန်အားဖြင့် မိခင်စားတဲ့ အစားအစာတွေက ကလေးကို နို့ကတဆင့်တော့ ဘာမှ ထိခိုက်မှု မရှိပါဘူး။ 🍎🥕
နို့ထွက်နည်းတယ်လို့ ထင်တဲ့အခါ ကလေးကို နို့မှုန့်တွေ၊ ဖြည့်စွက်စာတွေ ကျွေးတာမျိုးတွေ ရှိတတ်ပါတယ်။ တကယ်တမ်း မိခင်နို့ ထွက်ရှိမှုက လုံလောက်တယ်ဆိုရင် ကလေးကို ၆ လအထိ မိခင်နို့တစ်မျိုးတည်းသာ တိုက်ကျွေးသင့်ပါတယ်။ 🍼➡️🥣
နို့ထွက်ရှိမှု (Milk Supply) 📈📉 ဆိုတာ
မိခင်နို့ လုံလောက်စွာ ထွက်ရှိဖို့အတွက် ကလေးကို မကြာခဏ နို့တိုက်ကျွေးခြင်းပါပဲ။ ကလေးနို့စို့တဲ့အခါ မိခင်ခန္ဓာကိုယ်က နို့ထွက်အောင် လှုံ့ဆော်ပေးပါတယ်။ နို့ စို့လေ နို့ထွက်လေပါပဲရှင် ။
ဒီတစ်ခါတော့အလိုက်မသိတဲ့အိမ်က သူတွေအကြောင်း ပြောကြရအောင် ။
မွေးပြီးကာစ မိခင်တွေကို အိမ်မှုကိစ္စတွေ လုပ်ခိုင်းတာ၊ အနားယူခွင့် မပေးတာမျိုးတွေ ကတော့ ရှင်တို့မိသားစုတွေ ရက်စက်ရာကျတယ်လို့ပဲ ဆိုချင်ပါတယ်။ ဒါ့အပြင် "ကလေးကို ကိုယ့်ဘာသာ နို့တိုက်ရမယ်၊ ဘယ်သူ့အကူအညီမှ မလိုဘူး" လို့ ယူဆတတ်ကြပြီး အကူအညီရယူဖို့လည်း ဝန်လေးတတ်ကြပါတယ်။ ဒါဟာ မိခင်အတွက် စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာ၊ ရုပ်ပိုင်းဆိုင်ရာ ဖိစီးမှုတွေကို ဖြစ်ပေါ်စေနိုင်ပါတယ်။ 😟
ဒါကြောင့်
မွေးပြီးစ မိခင်တွေအတွက် အနားယူဖို့နဲ့ အကူအညီရယူခြင်း (Rest and Support) 😴🤝က အင်မတန် အရေးကြီးပါတယ်။ ကလေးအိပ်တဲ့အခါ မိခင်ပါ အိပ်စက်အနားယူသင့်ပါတယ်။ မိသားစုဝင်တွေနဲ့ သူငယ်ချင်းတွေရဲ့ အကူအညီကိုလည်း ရယူဖို့ မကြောက်ပါနဲ့။ လိုအပ်လာရင် နို့တိုက်ကျွေးခြင်းဆိုင်ရာ အကြံပေးပုဂ္ဂိုလ် (Lactation Consultant) တွေဆီကနေ အကူအညီရယူနိုင်ပါတယ်။ 👨👩👧👦
ကဲခုလောက်ဆို မိခင်နို့တိုက်ကျွေးခြင်းနဲ့ ပတ်သက်တဲ့ သဘောတရားတွေကို နားလည်ပြီး မြန်မာ့ဓလေ့က မှားယွင်းတဲ့ အယူအဆတွေကိုအတိုင်းအတာတစ်ခုထိတော့ ခွဲခြားသိမြင်နိုင်ပြီမဟုတ်ပါလား။ 🙏
ကဲဒီတိုင်း ဖတ်ထားပြီးသိမ်းထားမလို့လား ။ ကိုယ်လိုပဲ အယူအဆမှားတွေကြားမှာ ဗျာများနေရတဲ့ မေမေတို့ သိအောင် လည်းလက်တို့ပြီးအသိပေးလိုက်ကြဦးနော် ..
ကဲ ဆန်းဒေးညနေ လေးဆိုတော့ကျွန်မကိုလည်း ခဏတော့နားခွင့်ပေးပါဦး
#ဒေါက်တာနန်း
#ဆုပြည့်စုံ
