21/06/2025
(Oxalate)နှင့်ဆီးကျောက်တည်ခြင်း၊စာရှည်ရင်မဖတ်ချင်ကြလို့အနှစ်ချုပ်။
ဆီးလမ်းကြောင်းမှာကျောက်တည်တဲ့လူနာတွေရဲ့ကျောက်တွေကိုထုတ်ယူပြီးဓါတ်ခွဲကြည့်လိုက်မယ်ဆိုရင်(80%)က(Calcium Oxalate)ပုံဆောင်ကျောက်ခဲလေးတွေဖြစ်နေတတ်ပါတယ်။(Calcium Oxalate)ဆိုတာဟာ(Calcium)နဲ့(Oxalate acid)နှစ်မျိုးပေါင်းစပ်ထားတာပါ။
-
အရေးကြီးဆုံးအချက်က(Oxalate acid)သက်သက်ကတော့ကျွန်တော်တို့ကိုဒုက္ခမပေးနိုင်ပါဘူး။ဘာကြောင့်လဲဆိုတော့(Oxalate acid)ဆိုတာဟာရေမှာကောင်းကောင်းပျော်ဝင်နိုင်တဲ့ဓါတ်ပေါင်းဖြစ်နေလို့သွေးထဲမှာမလိုအပ်ပဲပိုနေမယ်ဆိုရင်တောင်ဆီးထဲကနေအလွယ်တကူစွန့်ထုတ်ပြစ်နိုင်ပါတယ်။ဒီနေရာမှာအလွယ်မှတ်ထားရမှာက၊မည်သည့်ဓါတ်ပေါင်းမဆိုရေမှာပျော်ဝင်နိုင်တယ်ဆိုရင်ဆီးထဲကနေအလွယ်တကူစွန့်ထုတ်ပြစ်နိုင်တယ်ဆိုတဲ့အချက်ပါပဲ။
-
ပြဿနာဖြစ်လာတာက(Oxalate acid)သက်သက်မဟုတ်တော့ပဲ၊(Calcium)နဲ့ပေါင်းစပ်မိသွားပြီးတော့၊မာကျောတဲ့(Calcium Oxalate)ပုံဆောင်ကျောက်ခဲတွေဖြစ်သွားပြီးရေထဲမှာကောင်းကောင်းမပျော်ဝင်နိုင်တော့ပါဘူး။ရေမှာမပျော်ဝင်နိုင်တော့ဘူးဆိုရင်ဘယ်အရာမှဆီးလမ်းကြောင်းကနေစွန့်ထုတ်ပြစ်လို့မရနိုင်တော့ပါဘူး။ဒီလိုပုံဆောင်ခဲတွေစုပုံပြီးထူထပ်လာတာကိုဆီးကျောက်တည်တယ်လို့ခေါ်ကြတာပါပဲ။
-
ဒီနေရာမှာမေးစရာရှိလာတာက(Calcium)နဲ့(Oxalate)ပေါင်းမိရင်ဆီးကျောက်တည်တတ်တယ်ဆိုတော့၊(Calcium)ကတော့မရှိမဖြစ်လိုအပ်တဲ့အတွက်ရှောင်လို့မရဘူးဆိုရင်တောင်၊(Oxalate acid)ပါတဲ့အစားအသောက်တွေကိုရှောင်လိုက်ရင်ပြီးမသွားဘူးလား?။
-
ခက်နေတာကမိခင်သဘာဝတရားကြီးက၊အလွန်ကျန်းမာတဲ့နနွင်း၊ငရုပ်ကောင်း၊သစ်ဂျပိုး၊အစရှိတဲ့ကျန်းမာတဲ့(Spices)တွေ၊ပဲအမျိုးမျိုးတွေ၊ဟင်းသီးဟင်းရွက်တွေနဲ့သစ်သီးဝလံတွေအားလုံးနီးပါးမှာ(Oxalate)တွေထည့်ပေးထားပါတယ်။(Oxalate)တွေကိုကြောက်ရွံ့ပြီးကျန်းမာတဲ့အစားအစာတွေကိုလုံးဝမစားတော့ပဲရှောင်ပြစ်လိုက်မယ်ဆိုရင်တော့၊သဘာဝတရားနဲ့ဆန့်ကျင်နေလို့လက်တွေ့ကျင့်သုံးဖို့မဖြစ်နိုင်သလို၊ရေရှည်မှာ
ကောင်းကျိုးထက်၊ဆိုးကျိုးတွေသာပိုပြီးရရှိလာမှာဖြစ်ပါတယ်။
-
တစ်ကယ်တော့လောကမှာအကျိုးအကြောင်းအမှန်ကိုသိထားဖို့လိုအပ်ပါတယ်။ကျန်းမာချင်တယ်ဆိုရင်မိခင်သဘာဝတရားရဲ့အလိုကိုလည်းသိထားဖို့လိုအပ်ပါတယ်။(Oxalate)ပါတဲ့အစားအသောက်တွေရှောင်လိုက်ရုံနဲ့ (Calcification)လုံးဝမဖြစ်တော့ဘူးလို့ယူဆလိုက်မယ်ဆိုရင်ခန္ဓာကိုယ်ရဲ့(Biochemistry)ကိုလုံးဝထည့်မစဥ်းစားတော့ပဲ၊ကိုယ်ထင်သလိုလှေနံဓါးထစ်ယူဆချက်မျိုးသာလျှင်ဖြစ်သွားပါလိမ့်မယ်။
-
ဒီနေရာမှာကျန်းမာတယ်ဆိုတဲ့ဟင်းသီးဟင်းရွက်၊သစ်သီးဝလံအားလုံးနီးပါးမှာ(Oxalate)ကအမြဲပါနေတယ်ဆိုတော့၊မိခင်သဘာဝတရားကြီးကဘာကြောင့်တမင်ထည့်ထားပေးရတာလဲဆိုတာကိုတော့စဥ်းစားကြည့်ဖို့ကောင်းပါတယ်။မိခင်သဘာဝတရားဟာလူတွေ၊သတ္တဝါတွေဒုက္ခရောက်အောင်တော့ဘယ်တော့မှမလုပ်ပါဘူး။
-
နောက်ထူးခြားတာတစ်ခုကမိခင်သဘာဝတရားဟာကျန်းမာတယ်ဆိုတဲ့ဟင်းသီးဟင်းရွက်၊သစ်သီးဝလံတွေထဲမှာ(Citric Acid)နဲ့ (Malic Acid)တွေကိုလဲအမြောက်အများထည့်ပေးထားတာတွေ့ရပါလိမ့်မယ်။
-
ဘာကြောင့်ဒီလိုထည့်ထားပေးရတာလဲဆိုတော့သွေးထဲမှာ(Calcium)တွေနဲ့(Oxalate acid)တွေပေါင်းစပ်မိသွားပြီးကျောက်မတည်နိုင်ဖို့အတွက်(Citric Acid)နဲ့ (Malic Acid)တွေကထိထိရောက်ရောက်တားဆီးကာကွယ်ပေးနိုင်လို့ပါပဲ။ဒီနေရာမှာ(Malic Acid)ဆိိုတာဟာခန္ဓာကိုယ်ထဲမှာ(Citric Acid )အဖြစ်ကိုပြောင်းလဲသွားစေနိုင်လို့၊(Citric Acid)အကြောင်းကိုသာအဓိကထားပြီးတင်ပြပေးသွားပါမယ်။
-
တစ်ကယ်တော့(Oxalate Acid)ကိုမိခင်သဘာဝကအစားအသောက်တွေကပဲရရှိနိုင်တာတော့မဟုတ်ပါဘူး။ကျွန်တော်တို့တွေရဲ့ခန္ဓာကိုယ်ကနေလဲထုတ်လုပ်ပေးနိုင်ပါတယ်။ဒီအချက်ကိုကြည့်ခြင်းအားဖြင့်(Oxalate)ပါတဲ့သဘာဝအသီးအရွက်တွေကိုကိုယ်ကလုံးဝရှောင်ထားလဲခန္ဓာကိုယ်ကသူလိုအပ်ရင်လိုအပ်သလိုထုတ်လုပ်နေမှာပါပဲ။
-
ဒါကြောင့်ခန္ဓာကိုယ်ထဲမှာ(Oxalate)ဘယ်လိုအလုပ်လုပ်သလဲဆိုတဲ့(Biochemistry)သဘောတရားတွေကိုသေချာသိရှိနိုင်ဖို့အောက်ပါ(Equation)ကိုနားလည်ဖို့လိုအပ်ပါတယ်။
--------------
3(CaC2O4) + 2(C6H8O7)→Ca3(C6H5O7)2 + 3(C2H2O4)
-
3(Calcium Oxalate)+2(Citric Acid) =>Calcium Citrate + 3(Oxalate Acid)
----------------
ဒီလိုအလွန်ရိုးရှင်းတဲ့(Biochemistry equation)လေးကဘာကိုပြောပြနေသလဲဆိုတော့၊
(Calcium Oxalate 3 moles)နဲ့ (Citric Acid 2 moles)ပေါင်းလိုက်မယ်ဆိုရင်၊အခြားတစ်ဖက်မှာ(Calcium Citrate 1 mole)နဲ့(Oxalate Acid 3 moles)ထွက်လာပါတယ်တဲ့။တစ်ကယ်တော့၊ဒီ(Biochemistry Equation)ဟာအပြင်မှာ၊စာရွက်ပေါ်မှာ၊စာအုပ်ထဲမှာရှိနေရုံသက်သက်တော့မဟုတ်ပါဘူး။နေ့စဥ်နေ့တိုင်းကျွန်တော်တို့ခန္ဓာကိုယ်ထဲမှာ၊ဆီးထဲ၊သွေးထဲမှာဖြစ်ပျက်နေတဲ့သဘာဝဖြစ်စဥ်တစ်ခုပါ။
-
တစ်ကယ်တော့ခန္ဓာကိုယ်ထဲမှာဆီးကျောက်တည်နိုင်တာက၊ရေမှာမပျော်ဝင်နိုင်တဲ့၊တစ်နည်းအားဖြင့်ဆီးထဲကနေစွန့်ထုတ်ပြစ်လို့မရနိုင်တဲ့(Calcium Oxalate)ပုံဆောင်ကျောက်ခဲတွေဖြစ်ကြပါတယ်။
-
အထက်ပါ(Equation)အရ၊အဲဒီ(Calcium Oxalate)ပုံဆောင်ခဲတွေဟာသွေးတွေဆီးတွေထဲမှာပိုလျှံနေတဲ့(Citric Acid)တွေနဲ့ထိတွေ့လိုက်တာနဲ့ချက်ခြင်းပဲ(Calcium Oxalate)မှာရှိနေတဲ့(Calcium)တွေဟာထွက်ကျလာပြီးတော့(Citric acid)တွေနဲ့ပေါင်းစပ်သွားကာ(Calcium citrate)ပျော်ရည်ဖြစ်သွားပါတော့တယ်။အရပ်စကားနဲ့ပြောရရင်၊ဆီးလမ်းကြောင်းထဲကထုံးကျောက်ခဲတွေကို(Citric Acid)နဲ့အရည်ဖျော်ချလိုက်တဲ့သဘောမျိုးပါပဲ။
-
ကျန်နေတဲ့အခြမ်းကလဲရိုးရိုး(Oxalate acid)အဖြစ်ပြန်ထွက်လာပါတော့တယ်။ဒီနေရာမှာထွက်လာတဲ့(Calcium Citrate)ရော၊(Oxalate acid)ရောဓါတ်ပေါင်းနှစ်မျိုးစလုံးဟာရေမှာကောင်းကောင်းပျော်ဝင်နိုင်ပြီးဆီးထဲကနေအလွယ်တကူစွန့်ထုတ်ပြစ်နိုင်ပါတယ်။ဒါဟာမိခင်သဘာဝတရားကပေးထားတဲ့အကောင်းဆုံးကာကွယ်နည်းပါပဲ။
-
ဒီနေရာမှာအနှစ်ချုပ်ပြောရရင်၊ခန္ဓာကိုယ်မှာ(Citric Acid)သာအမြဲတန်းလုံလုံလောက်လောက်ရှိနေမယ်ဆိုရင်ဘယ်တော့မှ(Calcium Oxalate)ကဒုက္ခမပေးနိုင်သလို၊သူ့ကြောင့်လဲဆီးလမ်းကြောင်းကျောက်မတည်နိုင်တော့ပါဘူး။ခန္ဓာကိုယ်မှာ(Calcium Oxalate)ကဒုက္ခပေးနိုင်တယ်ဆိုတာဟာ(Citric Acid)ချို့တဲ့နေလို့ပါပဲ။
-
တစ်ကယ်တော့သဘာဝအရ(Oxalate)ပါနေတဲ့ကျန်းမာတဲ့ဟင်းသီးဟင်းရွက်၊သစ်သီးဝလံတွေအများစုမှာ(Citric acid)တွေလဲပါဝင်နေတတ်ကြပါတယ်။(Calcium Oxalate)လျှော့နည်းသွားစေချင်တဲ့ရည်ရွယ်ချက်နဲ့ကျန်းမာတဲ့အစားအစာတွေကိုမစားပဲရှောင်ပြစ်လိုက်မယ်ဆိုရင်၊အခြားတစ်ဖက်မှာဘေးထွက်ဆိုးကျိုးအဖြစ်(Vitamins)တွေနဲ့(minerals)တွေ့တင်မကပဲ(Citric acid)တွေပါချို့တဲ့သွားပါတော့တယ်။
-
(Citric acid)ချို့တဲ့သွားခြင်းဟာကျောက်တည်ခြင်းရဲ့အဓိကအကြောင်းရင်းဖြစ်နေလို့၊ဒီလိုမှားယွင်းတဲ့ယူဆချက်ကြောင့်ရေရှည်မှာရောဂါပိုဆိုးလာစေနိုင်ပါတယ်။(ပေါ့ချင်လို့ကြောင်ရုပ်ထိုး၊ဆေးအတွက်လေး)ဆိုတဲ့စကားလိုဖြစ်သွားပါလိမ့်မယ်။
-
ဒီသဘောတရားတွေကိုသေချာနားလည်သွားပြီဆိုရင်(Citric acid)မချို့တဲ့အောင်နေထိုင်စားသောက်ပေးလိုက်ရုံပါပဲ။အရမ်းကိုလွယ်တဲ့နည်းပါ။ဆီးကျောက်တည်နေသူဟာ(Citric acid)ကြွယ်ဝတဲ့ဟင်းသီးဟင်းရွက်၊သစ်သီးဝလံတွေရွေးချယ်စားသောက်ဖို့လိုအပ်ပါတယ်။ဖြည့်စွက်စာသောက်မယ်ဆိုရင်လဲ(Citric acid)အများဆုံးပါတာတွေကိုရွေးချယ်တတ်ဖို့လိုအပ်ပါတယ်။
-
ဥပမာအားဖြင့်(Magnesium)ချို့တဲ့မှာစိုးလို့ဖြည့်စွက်စာသောက်မယ်ဆိုရင်တောင်၊(Magnesium Citrate)လိုမျိုးကိုဦးစားပေးရွေးချယ်သင့်ပါတယ်။ဘာကြောင့်လဲဆိုတော့(Magnesium Citrate)မှာ(Magnesium)က(11%)ကျော်သာပါဝင်နေပြီးကျန်တဲ့(89%)နီးပါးကတော့(Citric Acid)ဖြစ်နေပါတယ်။ဆိုလိုတာကတစ်နေ့တာလိုအပ်တဲ့(Magnesium=420 mg)ရအောင်(Magnesium Citrate)ကိုသောက်မယ်ဆိုရင်၊(Citric Acid=3,200 mg)လောက်နေ့စဥ်အမြဲရရှိနေပြီးသားဖြစ်ပါတယ်။
-
ဒါကြောင့်(Magnesium Citrate)နေ့စဥ်သောက်နေသူအတွက်(Calcium Oxalate)ကြောင့်ဆီးကျောက်တည်ဖို့ဆိုတာအလွန်ခက်ပါတယ်။နောက်ဆုံး(Magnesium Citrate)လိုမျိုး(Citric acid)ကြွယ်ဝတဲ့ဖြည့်စွက်စာတွေဝယ်သောက်ဖို့ငွေကြေးမတတ်နိုင်ဘူးပဲထားပါဦး၊သံပုယိုသီးတစ်နေ့တစ်လုံး၊နှစ်လုံးဖိုးလောက်ကတော့လူတိုင်းတတ်နိုင်ကြပါတယ်။
-
နောက်ဆုံးပြောချင်တာက၊(Oxalate)ပါဝင်နေတဲ့အကျန်းမာဆုံးသောဟင်းသီးဟင်းရွက်၊သစ်သီးဝလံတွေကိုတစ်ခုခြင်းလိုက်ရှောင်နေမယ်ဆိုရင်၊အလွန်ခက်ခဲပင်ပန်းပြီး၊လက်တွေ့မကျတဲ့အပြင်၊ရေရှည်မှာ(Vitamins, Minerals)တွေနဲ့ အတူ(Citric acid)တွေပါချို့တဲ့သွားပြီး၊ကျန်းမာရေးဆိုးကျိုးတွေကိုပဲရရှိမှာဖြစ်ပါတယ်။
-
မိခင်သဘာဝကပေးတဲ့အကောင်းဆုံးနည်းလမ်းကတော့၊နေ့စဥ်(Magnesium Citrate)သို့မဟုတ်၊(Citric acid)ကြွယ်ဝတဲ့သံပုယိုသီးတစ်လုံး၊နှစ်လုံးလောက်၊သို့မဟုတ်(Citric acid)ကြွယ်ဝတဲ့ဟင်းသီးဟင်းရွက်၊သစ်သီးဝလံ၊ဖြည့်စွက်စာတွေကိုပုံမုန်ထက်ပိုစားပေးလိုက်မယ်ဆိုရင်၊ပိုပြီးလွယ်ကူရိုးရှင်းတဲ့အပြင်ကျန်းမာရေးကောင်းကျိုးတွေကိုလဲသိသိသာသာရရှိလာပါလိမ့်မယ်။
-
အားလုံးဆီးကျောက်တည်ခြင်းကင်းပြီး၊ကျန်းမာကြပါစေ။
Albert Power
----------------------------------
References;
Citrate provides protection against oxalate and calcium oxalate crystal induced oxidative damage to renal epithelium.
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/15643280/
-
Citrate salts for preventing and treating calcium containing kidney stones in adults
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/26439475/
-
Role of Citrus Fruit Juices in Prevention of Kidney Stone Disease (KSD): A Narrative Review
https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC8625077/
-
Effects of citrate on the different phases of calcium oxalate crystallization
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/8316807/
-
Understanding the Role of Citric Acid on the Crystallization Pathways of Calcium Oxalate Hydrates.
https://pubs.acs.org/doi/10.1021/acs.cgd.8b01305
-
Role of Citrus Fruit Juices in Prevention of Kidney Stone Disease (KSD): A Narrative Review
https://www.mdpi.com/2072-6643/13/11/4117
-
Dietary manipulation with lemonade to treat hypocitraturic calcium nephrolithiasis
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/8709360/
-
The role of citrate complexes in preventing urolithiasis
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/1468138/
-
Evidence for abnormal linkage between urine oxalate and citrate excretion in human kidney stone formers
https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC9814525/
-
A non-classical view on calcium oxalate precipitation and the role of citrate
https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC5626694/
-
Inhibition by citrate of spontaneous precipitation of calcium oxalate in vitro
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/3455168/
-
How does calcium citrate reduce the risk of oxalate deposition in the kidney?
https://www.researchgate.net/post/How-does-calcium-citrate-reduce-the-risk-of-oxalate-deposition-in-the-kidney
-
Strategies for preventing calcium oxalate stones
https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC1455427/
-
Medical and Dietary Therapy for Kidney Stone Prevention
https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC4265710/
-
Effect of Black Tea Consumption on Urinary Risk Factors for Kidney Stone Formation
https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC8708000/
-
