
05/09/2025
Back pain
ခါးနာခြင်း
ခါးနာခြင်း သည်လူတော်တော်များများမကြာခဏ ခံစားရလေ့ရှိသောရောဂါလက္ခဏာတစ်ရပ်ဖြစ်ပါသည်။
ခါးနာခြင်း သည်သာမန်ပြင်းထန်မှုမှ အိပ်ယာထဲက မထနိုင်လောက်အောင်ပြင်းထန်မှုအထိ အမျိုးမျိုးဖြစ်နိုင်သည်။
🤔ခါးနာခြင်းကိုဘယ်လိုခွဲခြားထားသလဲ။
ခါးနာခြင်းကို
👉ဖြစ်သောနေရာကိုလိုက်၍
1)ခါးအပေါ်ပိုင်းနာခြင်း
2)ခါးအောက်ပိုင်းနာခြင်း
ဟူ၍လည်းကောင်း
👉အချိန်ကာလပေါ်မူတည်၍
1)ရုတ်တရက်ကာလတို ခါးနာခြင်း ( Acute back pain) (အချိိန်ကာလ - 4ပတ် အောက်)
2)ကာလရှည် ခါးနာခြင်း (Chronic back pain) ( အချိန်ကာလ - 12 ပတ်အထက်)
ဟူ၍လည်းကောင်း
👉ရောဂါလက္ခဏာပေါ်မူတည်၍
1)ခါးရိုးတလျှောက်ပူလောင်၍နာခြင်း (burning pain)
2)ကိုက်ခဲ၍နာခြင်း ( Aching pain)
3)လေးလံ၍နာခြင်း ( dull pain)
4)စူးခနဲဖြစ်၍နာခြင်း (sharp pain)
5)တဆစ်ဆစ် ကိုက်၍နာခြင်း( throbbing pain)
6)ဓါတ်လိုက်သကဲ့သို့ကျင်ခနဲဖြစ်၍နာကျင်ခြင်း
စသည်ဖြင့်လည်းကောင်းခွဲခြားနိုင်ပါသည်။
တခါတရံတွင်တွင်ခါးရိုးတလျှောက်ထုံကျင်နေခြင်း၊တောင့်တောင့်ကြီးဖြစ်နေခြင်း၊လှုပ်ရှားရခက်ခဲခြင်းစသည်ဖြင့် အမျိုးမျိုးပြောကြလေ့ရှိပါသည်။
🤔ခါးနာခြင်း ဘာကြောင့်ဖြစ်သလဲ။
🧑⚕️ခါးနာခြင်း သည်အကြောင်းအမျိုးမျိုးကြောင့်ဖြစ်နိုင်သည်။ကြွက်သားများဒဏ်ဖြစ်ခြင်း၊ ကျောရိုးဆစ်များထိခိုက်ဒဏ်ရာရခြင်း၊ အရိုးပွ၍ကျောရိုးကျိုးခြင်းမှသည်ဝမ်းဗိုက် အတွင်းရှိကျောက်ကပ်အပါအဝင် ကလီစာများတခုခုဖြစ်ခြင်း စသည်ဖြင့်ခါးနာခြင်းကိုဖြစ်စေသောအကြောင်းရင်းအမျိုးမျိုးရှိပါသည်။ ဥပမာ-
💢ဒဏ်ဖြစ်ခြင်း (ကြွက်သားနှင့် အရွတ်များကိုထိခိုက်မိခြင်း)
🔺ရုတ်တရက်အလေးအပင်မခြင်း၊
🔺ချော်လဲခြင်း
🔺ခိုက်မိခြင်း
🔺ပုံစံမမှန်သော လှုပ်ရှားမှုပြုလုပ်ခြင်း
💢ကျောရိုးထိခိုက်မိခြင်း
🔺အရိုးကျိုးခြင်း
🔺အဆစ်လွဲခြင်း
🔺ကျောရိုးအတွင်းကင်ဆာဖြစ်ခြင်း၊တီဘီဖြစ်ခြင်း
🔺အရိုးပွခြင်းကြောင့် ကျောရိုးပြား၍ကျိုးခြင်း
🔺ကျောရိုးပုံစံမမှန်၍ခါးကုန်းနေပြီးခါးနာခြင်း( Scoliosis)
🔺ခါးကြောညှပ်ခြင်း၊
💢အဆစ်ရောင်ရောဂါများ
🔺ဂေါက်ရောဂါ၊
🔺လေးဘက်နာရောဂါ၊
🔺အရွတ်များကိုထိခိုက်မိခြင်း၊ ရောင်ရမ်းခြင်း
🔺အသက်ကြီးလာသဖြင့် အရွတ်များပျက်စီးခြင်း
💢ဝမ်းဗိုက်အတွင်းရှိကလီစာများတခုခုဖြစ်ခြင်းကြောင့် ခါးနာခြင်း (Referred pain)
🔺ဝမ်းဗိုက်သွေးလွှတ်ကြောမကြီး ပေါက်ခြင်း၊သို့မဟုတ်နေရာကွက်၍အလွန်အမင်းကြီးထွားခြင်း (abdominal aortic aneurysm)
🔺သည်းခြေအိတ်ရောင်ရမ်းခြင်း
🔺ကျောက်ကပ်ရောင်ရမ်းခြင်း
🔺ကျောက်ကပ်ပိုးဝင်ခြင်း၊ ဆီးပိုးဝင်ခြင်း
🔺ကျောက်ကပ်ကျောက်တည်ခြင်း
🔺ပန်ကရိယရောင်ခြင်း
🔺သားအိမ်အတွင်းအမြှေးရောင်ခြင်း(endometriosis)
🔺သားအိမ်အတွင်းအလုံးအကြိတ်ဖြစ်ခြင်း
💢ကိုယ်ဝန်ဆောင်ချိန်တွင် ခါးနာခြင်း
💢သွေးကင်ဆာတစ်မျိုး (multiple myeloma) ကြောင့်ခါးနာခြင်း
စသည်တို့ကြောင့်ဖြစ်နိုင်သည်။
💢ထို့အပြင်ခါးရိုးထုံဆေးထိုးခြင်း၊ ခါးရိုးချဥ်ဆီဖေါက်ခြင်း၏ နောက်ဆက်တွဲပြဿနာအဖြစ် ပိုးဝင်ခြင်း၊ပြည်တည်နာဖြစ်ခြင်းစသည်တို့ကြောင့်လည်း ဖျားခြင်း၊ခါးနာခြင်းများဖြစ်တတ်သည်။
🚨ထို့ကြောင့်လူတစ်ယောက်ခါးနာသည်ဆိုပါက ဖြစ်စေသောအကြောင်းရင်းကိုချက်ချင်းရှင်းပြနိုင်ရန် တခါတရံတွင်ခက်ခဲတတ်ပြီး အရေးကြီးသော၊ မကြီးသော ခွဲခြားရန်လည်းလိုအပ်ပါသည်။
🤔ဘယ်အချိန်မှာဆရာဝန်နှင့် ကုသမှုခံယူသင့်သလဲ။
👉ခါးနာခြင်းသည်အိမ်တွင်းကုသမှုများဖြင့် မသက်သာပဲ အချိန်ကြာနေခြင်း၊
👉ရုတ်တရက်ဖြစ်ခြင်း
👉အနားယူခြင်းပြုလုပ်သော်လည်းမသက်သာခြင်း
👉ခါးမှတဆင့် ဒူးအောက်ပိုင်းခြေထောက်အထိ ပျံ့နှံ့နာကျင်ခြင်း
👉ထုံခြင်း၊ကျင်ခြင်း၊လေးလံလာခြင်း
👉အခြားရောဂါလက္ခဏာများပါတွဲ၍တွေ့ရခြင်း
👉ကိုယ်အလေးချိန်ကျသွားခြင်း
စသည်တို့ရှိပါကဆရာဝန်နှင့်ပြသသင့်သည်။
🧑⚕️ဆရာဝန်တွေက ဖြစ်စဥ်ရာဇဝင်ကို မေးမြန်းခြင်း၊စမ်းသပ်စစ်ဆေးခြင်းများပြုလုပ်ရသည့်အပြင် လိုအပ်ပါကဓါတ်မှန်ရိုက်ခြင်း၊သွေးစစ်ခြင်း၊Ultrasound ရိုက်ခြင်း၊ ကွန်ပျူတာဓါတ်မှန်ရိုက်ခြင်း၊ သံလိုက်ဓါတ်မှန်ရိုက်ခြင်း စသည်တို့ပြုလုပ်၍ဖြစ်စေသောအကြောင်းရင်းကိုရှာဖွေကုသရန်လိုအပ်ပါသည်။
🚫အရေးမကြီးသောခါးနာခြင်းများတွင် လေ့ကျင့်ခန်းလုပ်ခြင်း၊ အနှိပ်ခံခြင်း၊ကျပ်ထုပ်ထိုးခြင်းစသည် အိမ်တွင်းကုထုံးများဖြင့်ပျောက်ကင်းနိုင်သော်လည်း အရိုးပွ၍ကျောရိုးပြားပြီး ကျိုးခြင်းကဲ့သို့သော ခါးနာခြင်းမျိုးတွင်အနှိပ်ခံပါက အာရုံကြောမကြီးထိခိုက်ခြင်းကြောင့် အောက်ပိုင်းသေသည်အထိဖြစ်နိုင်သည်။
🚫ထို့အပြင်ကျောက်ကပ်ထိခိုက်ခြင်းကြောင့်ဖြစ်သောခါးနာခြင်းများတွင် အကိုက်အခဲပျောက်ဆေးများ ရေရှည်စွဲသောက်ရန်မသင့်တော်ပါ။
💢ထို့ကြောင့်အနာနှင့်ဆေး သင့်တော်ရန် အလွန်အရေးကြီးပါသည်။
🚨ကျောရိုးမကြီး ထိခိုက်ခြင်းကြောင့်ဖြစ်သောခါးနာခြင်းသည်အရေးပေါ်အခြေအနေဖြစ်ပါသည်။
🤔ဘယ်လိုခါးနာခြင်းမျိုးကအရေးကြီးပြီးစိုးရိမ်ရသလဲ။
ခါးနာခြင်းနှင့်အတူ
🚨အသက် (20) အောက်သို့မဟုတ် အသက် (55) နှစ်အထက်ဖြစ်ခြင်း
🚨အနားယူသော်လည်းမသက်သာပဲ တနေ့တခြားပိုဆိုးလာခြင်း၊
🚨ကျောအလယ်ပိုင်းတွင်ဖြစ်ခြင်း
🚨နဂိုကကင်ဆာရောဂါ၊ တီဘီရောဂါ၊HIV ရောဂါ၊ အရိုးပွရောဂါရှိသူများ
🚨စတီးရွိက်ခေါ်ကိုယ်ခံအားကျစေသောဆေးများရေရှည်စွဲသောက်နေရသူများ
🚨ဖျားခြင်း၊ ပျို့အန်ခြင်း
🚨ပြင်းထန်သော ဗိုက်အောင့်ခြင်း
🚨ခြေထောက်နှင့်လက်များထုံခြင်း၊ကျင်ခြင်း
🚨ခါးနာခြင်းပြင်းထန်ပြီးကြွက်သားများဒဏ်ဖြစ်ခြင်း၊ကြွက်သားများလေးလံပြီး လမ်းလျောက်ရခက်ခဲခြင်း
🚨ခါးနာခြင်းအပြင်ဆီးဝမ်းများမထိန်းနိုင်တော့ခြင်း
🚨ဆီးသွားရခက်ခဲခြင်း
🚨လမ်းမလျောက်နိုင်တော့ပဲ ဟန်ချက်ညီအောင်မထိန်းနိုင်တော့ခြင်း
စသည်တို့ရှိပါကအရေးပေါ်ကုသမှုခံယူသင့်ပါသည်။
လူတိုင်းကျန်းမာရေးကို လက်လှမ်း မှီ စေရန်
ရည် သန်လျက်
Yangon Medical Network
References
Davidson's Principles and Practices of Medicine
https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/back-pain/symptoms-causes/syc-20369906
https://my.clevelandclinic.org/health/symptoms/back-pain