https://www.facebook.com/100259868387527/

Drmyo

Home
Myanmar
Yagon
Drmyo

This page is about the personal experience of a surgeon and to share some knowledge about the surgery. Consultant Surgeon ( General & Colorectal Surgery)

13/07/2025

ဆေးကုရာဝယ် ချွေတာတိုင်းလဲမကောင်း ဖြုန်းတီးရန်လဲ မသင့်
# # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # #

ဒီရက်ပိုင်းမှာ ကွန်ပြူတာဓါတ်မှန် CT တွေအကြောင်း၊ ရောဂါရဲ့ အစောဆုံးလက္ခဏာ early warning signs and symptoms တွေအကြောင်း ရေးလိုက်တာက ခွဲစိတ်ကုပညာရဲ့ အတွေးအခေါ်ကို လူငယ်ဆရာဝန်များကို လှစ်ဟပြလိုတာတကြောင်း၊ ဆေးလောကမှ မဟုတ်သူ ပြည်သူလူထုကို ဗဟုသုတ ရစေလိုတာ တကြောင်းပါ။

ဒါပေမယ့် လောကမှာ ဘယ်အရာမှာမှ အစွန်းရောက်တာ၊ အလွန်အကျွံဖြစ်တာဟာလဲ မကောင်းပါဘူး။

ဆေးပညာမှာလဲ ဒီအချက်ကို ထိန်းညှိပေးမယ့် စကားလုံးက ရှိပြီးသားပါ။ ဒါကတော့ cost effectiveness ဆိုတဲ့ စကားလုံးပါပဲ။ သဘောကတော့ ကုန်ကျတဲ့ငွေနဲ့ ပြန်ရတဲ့တန်ဖိုးဟာ ထိုက်တန်ရမယ်၊ ဖြုန်းတီးရာမရောက် အကျိုးရှိရမယ်လို့ ဆိုလိုတဲ့ စကားလုံး တိုတိုတုတ်တုတ်လေးပါ။ cost နဲ့ effect ပါ။

ဆေးပညာမှာ ရောဂါကို ကြောက်တယ် ကြောက်တယ်၊ အကုန်စစ်မယ်ဆိုတာဟာလဲ မမှန်သလို အေးဆေးပါကွာ၊အပိုတွေပါကွာဆိုတာကလဲ မဟုတ်ပါဘူး။

ပထမဦးဆုံး လူ့လောကသဘာဝမှာပဲဖြစ်ဖြစ် ဆေးပညာမှာပဲဖြစ်ဖြစ် လက်ခံဖို့လိုကတော့ ၁၀၀% မှန်တယ် ၁၀၀% အလုံးစုံ စိတ်ချရတယ်ဆိုတာ မရှိပါဘူး။ ဒါပေမယ့် ဆေးပညာမှာတင်မက ဘယ်ပညာရပ်နယ်ပယ်မှာမဆို ပိုပိုပြီးကောင်းအောင် ပိုပိုပြီး အန္တရာယ်ကင်းအောင်၊ ပိုပိုပြီး စိတ်ချရအောင် ပညာရှင်ဂုရုများက ကြိုးပမ်းနေကြပါတယ်။ ဘယ်တော့မှတော့ ၁၀၀% မဖြစ်နိုင်ဘူး။ ဒါပေမယ့် ပိုကောင်းဖို့တော့ မျှော်မှန်းနိုင်ပါတယ်။

ဆေးပညာမှာ ဆရာဝန်တွေဟာ ကိုယ်စိတ်ကူးပေါက်သလို ကောင်းမယ်ထင်ရာ လျှောက်ကု လျှောက်လုပ်လို့ မရပါဘူး။ စိတ်ကူးပေါက်တိုင်း ကိုယ်ကောင်းမယ်ထင်တိုင်း လျှောက်လုပ်ရင် ဆရာဝန်နဲ့ မတူဘဲ ရမ်းကုတွေနဲ့ တူလာပါလိမ့်မယ်။ စေတနာ တခုထဲနဲ့ ဆရာဝန် မဖြစ်ပါဘူး။ ပညာလဲ လိုပါတယ်။

ဆန်းသစ်တီထွင်ခြင်းကို ဆေးပညာက အာပေးပါတယ်။ ဆန်းသစ်တီထွင်လာခဲ့ကြလို့လဲ လောကဓါတ်ဆေးပညာ တနည်း အနောက်တိုင်းဆေးပညာဟာ ကမ္ဘာက လက်ခံတဲ့ စနစ်ကျတဲ့ ဆေးပညာတစ်ခု ဖြစ်လာခဲ့တာပါ။

ဆန်းသစ်တီထွင်မှုတွေဟာ တဆင့်ပြီးတဆင့် စနစ်တကျ သုတေသနပြုပြီးသာ လုပ်ရမယ်။ တိရိစ္ဆာန်နဲ့ စရတာလဲ ဖြစ်မယ်။ ဒီသုသေတနဟာ ကျင့်ဝတ်နဲ့ညီတဲ့ သုတေသနဖြစ်ရမယ်။ ဒါကိုစောင့်ကြည့်တဲ့ လုပ်ငန်းစဉ်ရှိရမယ်။ အကျိုးရှိတာ သေချာမှ ဒါဟာ တကယ်အသုံးချလို့ရတဲ့ ဆရာဝန်အများ အသုံးပြုနိုင်တဲ့ လုပ်ထုံးလုပ်နည်းအနေနဲ့ ရောက်ရှိလာတာပါ။

နိုင်ငံတကာမှာတော့ အထူးသဖြင့်တိုးတက်တဲ့ တိုင်းပြည်တွေမှာ ဘာရောဂါပဲဖြစ်ဖြစ် guideline လို့ခေါ်တဲ့ ကုသမှုလုပ်ငန်းစဉ်တွေကို လိုက်နာကြလေ့ရှိပါတယ်။ guideline တွေဟာလဲ သူ့အလိုလို စိတ်ကူးပေါက်သလို ထပြီးရေးဆွဲကြတာ မဟုတ်ပါဘူး။ evidence based medicine လို့ခေါ်တဲ့ ဆေးပညာသုတေသနတွေ အပေါ်မှာ အခြေခံပြီး ခေတ်နဲ့အညီ အမြဲတမ်း ပြုပြင်ပြောင်းလဲ ရေးဆွဲနေကြတာ ဖြစ်ပါတယ်။ သဘောကတော့ နိုင်ငံတကာမှာ guideline တွေက ဆရာကြီးတပါးပါးက ငါကြိုက်သလို ငါစိတ်ထင်တိုင်း ရေးဆွဲလို့တော့ မရပါဘူး။ အားလုံးဟာ သုတေသနတွေ့ရှိချက်ရလဒ် ( evidence based medicine) ကိုယ့်နိုင်ငံရဲ့ ဓနအင်အား ( wealth and health policy) လူနာအပေါ်အကျိုးရှိမှုဆိုတဲ့ အခြေခံ ( cost effectiveness) ဒါတွေ အပေါ်မှာ အခြေခံပြီး ပညာရှင်တွေက စုပေါင်းတိုင်ပင်ပြီး
ရေးဆွဲကြပါတယ်။ ဒီလို guidelines တွေကို ဆရာဝန်တွေက လိုက်နာပြီး လူနာတွေကို ဆေးကုပေးကြရပါတယ်။

Guideline တွေဟာ တနိုင်ငံနဲ့ တနိုင်ငံ၊ ဒေသတခုနဲ့ တခုလိုက်ပြီး အနည်းငယ် ကွဲပြားနိုင်ပါတယ်။ ဘာလို့ ကွဲပြားရသလဲဆိုရင်တော့ တိုင်းပြည်ရဲ့ ဓနအင်အားနဲ့ ဆရာဝန်အင်အား၊ စက်ပစ္စည်းအင်အားတွေကြောင့်ပါ။ ဥပမာ အမေရိကန်ရဲ့ guideline ၊ United Kingdom ( အများအခေါ် အင်္ဂလန်ရဲ့ guideline ) ၊ ဂျပန်ရဲ့ guideline တွေဟာ နည်းနည်းကွဲကြပါတယ်။ အများကြီးမကွာကြပါဘူး။ နည်းနည်းကွာကြပါတယ်။ ပိုက်ဆံပိုချမ်းသာတဲ့ အမေရိကန်၊ ဂျပန်က guideline ပိုမြင့်လေ့ရှိပြီး UK guideline က မြန်မာပြည်နဲ့ ပိုအဆင်ပြေလေ့ရှိပါတယ်။

မြန်မာပြည်ကတော့ ထုံးစံအတိုင်း local guideline မရှိပါဘူး။ ကောင်းနိုးရာရာ ရှိတဲ့စက်ပစ္စည်းနဲ့ အဆင်ပြေတဲ့ ဖြတ်ညှပ်ကတ် နှုတ် guideline ၊ တကျောင်းတဂါထာ ပါးစပ် guideline တွေပဲများပါတယ်။

ဒါလို guideline မရှိပဲ အဆင်ပြေသလို ဖြတ်ညှပ်ကပ် လုပ်နေရတာကို မြန်မာဆရာဝန်တွေ အပေါ်ကိုပဲ အပြစ်လုံးလုံးတင်မယ်ဆိုရင်လဲ တရားမျှတမှုတော့ မရှိနိုင်ပါဘူး။ သူတို့ဟာလဲ သူတို့ရှိတဲ့ပစ္စည်းနဲ့ အတတ်နိုင်ဆုံးတော့ ကြံဖန်ပြီး လုပ်တော့လုပ်နေကြတာပါပဲ။

ဒါပေမယ့် ပစ္စည်းမရှိလို့ဆိုပြီး မင်းတို့ကောင်းမယ်ထင်သလိုသာ ကြည့်ကျက်လုပ်ကြကွာဆိုရင်တော့လဲ တဖြည်းဖြည်း ဆရာဝန်ဆေးပညာတွေ ပျောက်ပြီး ကောင်းမယ်ထင်ရာလုပ်တဲ့ရမ်းကုလို ဆရာဝန်တွေ ဖြစ်လာနိုင်တဲ့ ပြဿနာတွေကလဲ ရှိလာပြန်ပါတယ်။

မြန်မာနိုင်ငံက ဆေးရုံတွေရဲ့ အဆင့်အတန်းက ကွာဟချက်ကြီးမားပါတယ်။ ခရိုင်အဆင့် ဆေးရုံတခုရဲ့ အဆင့်အတန်းဟာ တိုင်းအဆင့်ဆေးရုံတွေနဲ့ မတူပါဘူး။ တိုင်းအဆင့်ဆေးရုံတွေရဲ့ ဆေးကုနိုင်စွမ်းကလဲ သင်ကြားရေးဆေးရုံတွေရဲ့ အဆင့်နဲ့ မတူပြန်ပါဘူး။ အဆင့်အတန်းဆိုတာ ဆရာဝန်ရဲ့ ပညာရေးလယ်ဗယ်ကို ဆိုလိုချင်တာထက် ဆေးကုဖို့လိုအပ်တဲ့ ပစ္စည်းကိရိယာ၊ ဓါတ်မှန်၊ ဓါတ်ခွဲခန်းတွေကို ဆိုလိုတာပါ။

တခါ ပြင်ပ ပုဂ္ဂလိက ဆေးရုံတွေကလဲ အဆင့်အတန်းက အမျိုးမျိုးအထွေထွေ ကွဲပြားနေပါတယ်။ တကယ့် နိုင်ငံတကာအဆင့်မှီ JCI recognized ဆေးရုံတွေလဲ ရှိသလို ဘာမှလောက်လောက်လားလားပစ္စည်းမရှိဘဲ အထူးကုဆေးရုံဆိုင်းဘုတ်တပ်ထားတဲ့ ပုဂ္ဂလိက ဆေးရုံဆေးခန်းငယ်တွေကလဲ အများကြီးပါ။ ဒီအခါ မြန်မာပြည်မှာက ဆေးကုသမှု အဆင့်အတန်းကို ထိန်းညှိရတာက တကယ့် ပြဿနာကြီးတခု ဖြစ်လို့နေပါတယ်။

လူနာတွေ အနေနဲ့ကလဲ ဆေးကုဖို့ ကုန်ကျစရိတ်တွေကို ကိုယ့်အိပ်ကပ်ထဲက စိုက်ရတာဖြစ်တဲ့အတွက် လူနာရဲ့ ငွေကြေးအင်အားကလဲ ဆေးကုသမှု အဆင့်အတန်းမှာ အများကြီး စကားပြောသလို ဖြစ်နေပါတယ်။ ပိုက်ဆံရှိရင် guideline အတိုင်းကု၊ မရှိရင် ချွေတာ၊ အဆင့်တွေကျော် ၊ ကျော်ခွပြီးကု ဆိုသလိုမျိုး ဖြစ်နေပါတယ်။

အဆင့်တွေကျော်၊ ကျော်ခွပြီး မှန်းရ ရမ်းရတဲ့အခါမှာ တချို့သောလူနာတွေမှာ အနာနဲ့ဆေး မတွေ့တာ၊ ခုတ်ရာတလွဲ ရှရာတခြားတွေကလဲ ဖြစ်မှာပါပဲ။ အဆင့်တွေကျော်ရပြီ ဆိုကတည်းက safety လို့ခေါ်တဲ့ စိတ်ချရမှု အဆင့်အတန်းတွေကို စပြီးဖေါက်ဖျက်ကြရပြီလေ။

ဘယ်အရာမဆို အစွန်းမရောက်ကြဖို့ လိုပါတယ်။ ဘယ်လူနာလာလာ လက်နဲ့စမ်း၊ အာထရာဆောင်းလောက်ရိုက်ရုံနဲ့လဲ အလုပ်မဖြစ်ပါဘူး။ တချို့လူနာတွေက ဆေးပညာရဲ့ သဘောတရားကို သဘောမပေါက်ဘဲ ဒီဆရာကြီးက အပိုတွေဘာမှ မလုပ်ဘူး၊ တန်းခွဲတာပဲ၊ ကောင်းသွားတာပဲ၊ ဆေးတန်းပေးတာပဲ။ အိုကေသွားတာပဲ အစရှိသဖြင့် ပြောတတ်၊ ချီးကျူးတတ်ကြပါတယ်။ အင်း
ဒါပေမယ့် သူတို့ သတိမထားမိလိုက်တာက ရေရှည်ဘာဖြစ်မလဲ။ နောက်တချက်က ကိုယ်က ကံကောင်းလို့ အိုကေသွားသော်လဲ အဆင့်တွေကျော်ချလိုက်လို့ မအိုကေဘဲ တိုင်ပတ်ပြီး ပိုက်ဆံပိုကုန်သွားတဲ့ လူနာတွေလဲ အများအပြားရှိနိုင်တယ်ဆိုတာ သဘောပေါက်ကြဖို့ပါပဲ။

ကျွန်တော် team leader ဘဝက ရန်ကုန်ဆေးရုံကြီး အရေးပေါ်မှာ ဂျူတီကျရင် တနေ့ တနေ့ဗိုက်နာလို့ အရေးပေါ်ကိုလာတဲ့လူနာ မနည်းမနောပါ။ ကျွန်တော် လက်နဲ့စမ်း၊ ဆေး ၂ ချောင်းလောက် ကောက်ထိုးလိုက်ရင် ခဏနေ သက်သာသွားတာပါပဲ။ နာရီအနည်းငယ်လောက် စောင့်ကြည့်ပြီး ကောင်းရင် ပေးပြန်လိုက်တာပါပဲ။ ကျွန်တော့် စိတ်ထဲမှာ ဪဒီလူနာတွေရဲ့ ဘယ်လောက် ရာခိုင်နှုန်းလောက်ဟာ ကင်ဆာတွေ ဖြစ်နေကြမလဲလို့ ကျွန်တော် ခဏ ခဏတွေးမိပြီး စိတ်မကောင်းဖြစ်မိပါတယ်။ ကျွန်တော်လဲ ဘာမှ မလုပ်ပေးနိုင်ပါဘူး။ အဲ့ခေတ် ၂၀၀၄- ၂၀၁၃ လောက်က အူမကြီးမှန်ပြောင်း အစာအိမ်မှန်ပြောင်း ကြည့်ရဖို့ဆိုတာ လွယ်တဲ့ကိစ္စမဟုတ်၊ CT ဝေးလို့ အာထရာဆောင်းတောင် လူတိုင်း မရိုက်ပါဘူး။ ပေါပေါများများ
ရိုက်စရာ ရိုးရိုးဓါတ်မှန်ပဲရှိပြီး အူအတက်ရောက်တာလိုမျိုးကတော့ ဘာမှကို မစစ်တော့ဘဲ လက်နဲ့စမ်းပြီး ခွဲဖို့လိုတယ် လုပ်ခဲ့ကြရတာပါပဲ။ တခြား တခြားသော ဆရာဝန်အပေါင်းလဲ ကျွန်တော့်နည်းတူ ဆုံးဖြတ်ချက်ချခဲ့ကြရတာပါပဲ။ ဘာလို့ဆို ကျွန်တော်တို့မှာ လူနဲ့ ခွဲခန်းကလွဲလို့ ဘာမှ မရှိသလောက်ပဲကိုး။ အထူးသဖြင့် အရေးပေါ်မှာပေါ့။

ခုတော့လဲ ကျွန်တော်က အပြင်ဆေးရုံက ဆရာဝန်ဆိုတော့ အူအတက်လေးရောင်တာတောင် CT လေး ရိုက်ပြီးမှ ၊ လုံးဝ သေချာမှ ခွဲချင်တယ်ဆိုတာမျိုး ဖြစ်သွားတာပေါ့။ လူနာကလဲ တတ်နိုင်၊ စက်တွေကလဲ ရှိလာတာကိုး။ အဲ့တော့ ကျွန်တော် ကျော်ချတာတွေ မလုပ်ချင်တော့ဘူးလေ။ ကျော်ချခြင်း၊ ချွေတာလွန်းခြင်းက လူနာကို ဘယ်လို ဒုက္ခပေးသလဲ အတွေ့အကြုံတွေလဲ များခဲ့ပြီ။ ကျော်ချလို့ ခံခဲ့ရပေါင်းလဲ များခဲ့ပြီကိုးဗျ။

ဒီလိုပြောလို့ ဘုန်းဗောလအော လုပ်ကြဟဲ့လို့ ဆိုလိုတာ မဟုတ်ပါဘူး ဆိုတာကိုလဲ သတိချပ်ကြဖို့ လိုပါတယ်။ မကြာမကြာ တွေ့ရတာက ဖေါက်ပြီးသားသွေးအဖြေတွေကို တစ်ကစ ပြန်ပြန်ဖေါက်တာပါ။ ဒီ ဓါတ်ခွဲခန်း ငါမယုံဘူး၊ ဟိုဓါတ်ခွဲခန်းမှ ယုံတယ်ဆိုတာမျိုးပေါ့။ အရေးကြီးတဲ့ တချို့တလေ ပြန်ဖေါက်တာကို နားလည်လက်ခံလို့ ရပေမယ့် အမြဲအဲ့လို တစ်က ပြန်စမယ်ဆိုတာတော့ မဟုတ်သေးဘူးလို့ ထင်ပါတယ်။ တချို့ကြတော့လဲ ဒါက ဟိုလူလုပ်ထားတာ၊ ငါပြန်လုပ်မယ် ဆိုပြီး ( ဥပမာ မှန်ပြောင်းကြည့်ထားတာ လပိုင်းပဲ ရှိသေးတယ်၊ ငါပြန်ကြည့်အုန်းမယ်ဆိုပြီး ထပ်ကြည့်တာမျိုးပေါ့) ။ ဒါတွေက တကယ်လိုအပ်ပါရဲ့လား။ တခါတလေ တကယ့် လူနာအခြေအနေပြောင်းလဲမှူကြောင့် မှန်ပြောင်း ထပ်ခါ ထပ်ခါ ကြည့်ရတာမျိုးကို လက်ခံပေမယ့် ဘာမှ အကြောင်းမရှိဘဲ ငါကြည့်ထားတာ မဟုတ်လို့ဆိုတာကတော့ ကောင်းမွန်တဲ့အကြောင်း ဟုတ်မနေပါဘူး။ နောက်တခုကတော့ မလိုအပ်ဘဲ ဆေးရုံအကြာကြီးတင်ထားတာမျိုးတွေပါ။ လူနာတွေကို စာနာသင့်တာတွေပါ။

ဒီလို အစွန်းတရားတွေ မဖြစ်အောင်၊ လမ်းချော်တာတွေ မဖြစ်အောင်၊ ၁၀၀% မဟုတ်သော်လဲ အတတ်နိုင်ဆုံး ထောင့်စေ့အောင် ဘာတွေက လမ်းညွှန်နေသလဲဆိုတော့ guideline တွေပါပဲ။

မြန်မာပြည်က ဆရာဝန်အတော်များများက guideline တွေကို မလိုက်နာကြပါဘူး။ မလိုက်နာဘူးဆိုတာကလဲ လိုက်နာနိုင်လောက်မယ့် resource လို့ခေါ်တဲ့ ပိုက်ဆံမရှိလို့ပါပဲ။ ဒါက ဆင်ခြေပေးစရာ အခြေအနေ တခုဖြစ်ပေမယ့် တဖြည်းဖြည်း guideline တွေကို မလိုက်နာတဲ့ အကျင့်က စွဲကပ်လာပြီးတော့ ငါထင်ရာငါလုပ်မယ်၊ ကောင်းမယ်ထင်ရာ စေတနာနဲ့ လုပ်တာပဲဆိုတာက အပြင်ဆေးရုံတွေ အထိပါ ရောက်လာပါတော့တယ်။ အပြင်ဆေးရုံက လူနာက ပိုက်ဆံတတ်နိုင်လဲ ဆရာဝန်က guideline ကို လိုက်နာနေကျ မဟုတ်တော့တဲ့အတွက် စနစ်တကျ မဖြစ်တော့ပါဘူး။ အစိုးရဆေးရုံမှာ လူနာတွေက ပိုက်ဆံမတတ်နိုင်လို့၊ စက်တွေကပျက်နေလို့ စသဖြင့် ဆင်ခြေပေးကာ ကျော်ချတာက ဖြစ်နိုင်သော်လဲ guideline ကို follow မလုပ်တဲ့ အကျင့်က စွဲကပ်နေတဲ့အခါ အပြင်ဆေးရုံကျ ဒီလိုဆင်ခြေပေးဖို့က ခက်ပါတယ်။

ပိုဆိုးတာက guideline တွေကို ပစ်ပယ်တဲ့ ဓလေ့က လွှမ်းမိုးနေတဲ့အခါ နိုင်ငံတကာက ဆရာဝန်တွေနဲ့ ပြောဆိုဆွေးနွေး စကားပြောရတဲ့အခါ အကုန်ဂွကျကုန်ပါတယ်။ အရှက်တွေကွဲကုန်ပါတယ်။

နောက်တခုက training လို့ခေါ်တဲ့ သင်ကြားရေး ပြဿနာပါ။ ဆရာဝန်ငယ်တွေဟာ ဆရာဝန်ကြီးတွေရဲ့ တယောက်တမျိုး တွေးခေါ်ကြံစည်လုပ်ကိုင်ကြတာတွေကို မြင်ရပြီး standard practice လို့ခေါ်တဲ့ စံကုသမှု၊ စံသတ်မှတ်ချက်တွေကို မသင်ယူရဘဲ တကျောင်း တဂါထာ ဖြစ်ကုန်တော့ ဘာကို သင်ယူရမလဲဆိုတဲ့ အူချာပေါက်မှုကို ဖြစ်စေပါတယ်။ နိုင်ငံခြားစာမေးပွဲတွေ ဖြေရင် အဲ့ဒီ guideline အူချာပေါက်မှုက တော်တော်ဒုက္ခပေးပြီး စာမေးပွဲကျစေပါတယ်။

သူများနိုင်ငံက ဆရာဝန်ငယ်တွေ စာမေးပွဲဖြေရင် သူတို့က နေ့စဉ်သူတို့လုပ်နေတာကိုပဲ ပြန်ဖြေရတော့ အေးဆေးပါပဲ။ ကိုယ်တွေ ဆရာဝန်ငယ်တွေ ခဗျာမယ် တကယ်လုပ်နေရတာက ကျော်ခွကုထုံးတွေဖြစ်နေပြီး စာမေးပွဲကျမှ စိတ်ကူးယဉ် standard treatment တွေ ဖြစ်နေတာကြောင့် တော်တော်သတိထားပြီး ဖြေကြရသလိုဖြစ်နေပါတယ်။

ဒီနေရာမှာ လူငယ်ဆရာဝန်များကို နိုးဆော်ချင်တာက guideline တွေကို ကြေညက်စေချင်တာပါ။ အစိုးရဆေးရုံမှာ guideline အတိုင်း အကြောင်းအမျိုးမျိုးကြောင့် မလုပ်နိုင်သည့်တိုင် အတတ်နိုင်ဆုံး guidelines နဲ့ နီးနီး နေစေချင်ပါတယ်။ guideline ကဘယ်လို၊ သို့သော် ပိုက်ဆံမရှိလို့ ဟိုလိုလုပ်လိုက်ရတယ်၊ ဒီလိုကျော်ခွလိုက်ရတယ်၊ သို့သော် တကယ်အကောင်းဆုံး လုပ်ရမှာကတော့ ဒီဟာဆိုတာကို မျက်ခြေမပြတ်စေချင်ပါဘူး။ ဒါမှ ချွေတာနေရပေမယ့် အတွေးအခေါ် မှန်နေသော၊ principle မပျက်သော ဆရာဝန်ဖြစ်ပြီး ကိုယ်ရော၊ လူနာရော အန္တရာယ်ကင်း အကျိုးရှိပြီး နိုင်ငံတကာမှာလဲ ဝင်ဆန့်ပါလိမ့်မယ်။

Guideline ဆိုတာ ဘယ် ဆရာ့ ဆရာကြီးကမှ ရေးဆွဲထားတာမဟုတ်ပါဘူး။ evidence based medicine လို့ခေါ်တဲ့ သုတေသနတွေကနေ guideline ဖြစ်လာတာပါ။ ဒါတွေက ကိုယ်ကောင်းမယ်ထင်ရာ လုပ်တာပဲဆိုပြီး စိန်ခေါ်လို့ မရနိုင်ပါဘူး။ level 5 နဲ့ level 1 တော်တော်ကွာပါတယ်။

လူနာတွေ အနေနဲ့လဲ ဘယ်ဟာက အသုံး၊ ဘယ်ဟာက အဖြုန်းသေချာမေးမြန်း နားလည်ခြင်းဖြင့် အန္တရာယ်ကင်းသော မကျော်မခွ ကုသမှုများ ရရှိနိုင်ပါစေကြောင်းပါ။

12/07/2025

“Nothing can bring you peace but yourself “

Ralph Waldo Emerson

Photo by Drmyo

29/06/2025

ဝမ်းသွားတာ သွေးပါရင် ကင်ဆာအတွက် စိတ်ပူစရာ လိုပါသလား။
*******************************************

အဖြေကို ထိပ်ဆုံးမှာပဲ ပေးလိုက်မယ်။ ပူသင်တဲ့သူ ရှိတယ်။ အရမ်းမပူသင့်တဲ့သူလဲ ရှိတယ်။ အတင်းကာရော စိတ္တဇဖြစ်လောက်အောင် စိတ်ပူစရာမလိုသလို ပေါ့တီးပေါ့ဆ လစ်လျူရှုလို့လဲ မရပါဘူး။ ဘယ်လိုသူတွေက ဆရာဝန်နဲ့ သေသေချာချာ အချိန်မဆိုင်းပဲ ပြသဖို့လိုအပ်ပြီး ဘယ်လိုသူတွေကတော့ အရမ်းစိတ်ပူဖို့ မလိုဘူးလဲ သိချင်ရင် ဒီစာကို အဆုံးထိအောင် ဆက်ဖတ်ပေးပါ။ ကျွန်တော်ရှင်းပြပါမယ်။

ကျွန်တော့်ဆီကို တနေ့တနေ့ လူနာပေါင်းများစွာ ဝမ်းသွားရင်သွေးထွက်လို့ဆိုပြီး လာလာပြကြပါတယ်။ စိတ်ပူလို့ လာပြကြတာပါ။ တချို့ကို ကျွန်တော်က အေးအေးဆေးဆေးပဲ စိတ်မပူဖို့ရှင်းပြပြီး ဆေးပဲပေးလိုက်ပါတယ်။ တချို့ကိုတော့ အူမကြီးမှန်ပြောင်းကြည့်ခိုင်းပါတယ်။ ဘာအပေါ်မူတည်ပြီး ကျွန်တော်က ဒီလိုမတူကွဲပြားစွာ ဆုံးဖြတ်နေတာပါလဲ ကျွန်တော်ရှင်းပြပါမယ်။

လူနာတွေရဲ့ အဓိက ပြဿနာကတော့ ဝမ်းသွားရင်သွေးပါလို့ပေါ့။

နံပါတ်တစ် ကျွန်တော်ထိပ်ဆုံးကထားပြီးစဉ်းစားတာက လူနာရဲ့ အသက်အရွယ်ပါ။ အကြမ်းဖျင်း အသက် (၄၀) အောက် လူနာတွေ ဝမ်းသွားရင်း သွေးပါရင် ကျွန်တော် သိပ်စိတ်မပူပါဘူး။ အသက်(၄၀) ကျော်ရင် တော့ စိတ်ပူပါတယ်။ ဘာလို့ဆို အသက် (၄၀) အောက်မှာ ဝမ်းသွားရင်း သွေးပါသော်လဲ အူမကြီးကင်ဆာဖြစ်နိုင်ခြေဟာ နည်းပါးပါတယ်။ အသက် (၄၀) ကျော်လာရင်တော့ အူမကြီးကင်ဆာ ဖြစ်နိုင်ခြေက စတင်ပြီး မြင့်တက်လာပြီ ဖြစ်တဲ့အတွက် ဒီလူနာဟာ ကင်ဆာများ ဖြစ်နေမလား စပြီးစဉ်းစားပါပြီ။ သဘောကတော့ မှန်ပြောင်းကြည့်သင့်သလား စပြီးစဉ်းစားပါတယ်။

အူမကြီးကင်ဆာဟာ လူငယ်တွေမှာ မဖြစ်တော့ဘူးလားဆိုတော့ ဒီလိုမဟုတ်ပါဘူး။ ဖြစ်ပါတယ်။ ဖြစ်တာမှ တခြားကင်ဆာတွေထက်တောင် အူမကြီးကင်ဆာက လူငယ်လူလတ်ပိုင်းတွေမှာ ဖြစ်နိုင်ပါသေးတယ်။ သို့သော်ငြား အသက် (၄၀-၄၅) ဆိုတဲ့ အရွယ်နဲ့ နှိုင်းယှဉ်ရင်တော့ လူငယ်တွေဟာ ဘာပဲပြောပြော ကင်ဆာဖြစ်နိုင်ခြေ နည်းပါတယ်။ အဲ့တော့ ပြောချင်တာက အသက် (၄၀) အောက် လူငယ်တွေမှာ ဝမ်းသွားလို့ သွေးပါရင် အရမ်းကာရောတော့ ကင်ဆာစိတ္တဇကြီး မဖြစ်ပါနဲ့အုန်း။ သတိထားတာကတော့ ကောင်းပါတယ်။ သို့သော် အလွန်အကျွံ အခြေအမြစ်မရှိ စိတ်ပူခြင်းကလဲ မကောင်းလှပါဘူး။

သို့သော် အသက်ငယ်သော်ငြား သတိထားရမည့် လူနာတွေရှိသည်။ မိသားစုထဲတွင် အူမကြီးကင်ဆာဖြစ်သည့် ရာဇဝင်၊ အစာအိမ်ကင်ဆာ ရာဇဝင်၊ သားဥပြွန်ကင်ဆာ ဒါမျိုးတွေရှိလျှင် ဒါမှမဟုတ် နာတာရှည်အူမကြီးရောင်သော Ulcerative Colitis လို လူနာမျိုးဆိုရင်တော့ ငယ်ပေမယ့် လျှော့မတွက်သင့်၊ အမြဲသတိထားနေရမည် ဖြစ်သည်။

နောက်တခု ကျွန်တော်စဉ်းစားတာကတော့ သွေးထွက်ပုံသွေးထွက်နည်းပါ။ ဝမ်းသွားတာ သွေးပါတာက ဟုတ်ပြီ။ သွေးက ရဲရဲတောက် သွေးစိမ်းရှင်ရှင်ထွက်တာလား၊ ဒါမှမဟုတ် ဝမ်းနဲ့ အရောထွက်သလား။ ရဲရဲတောက် သွေးစိမ်းရှင်ရှင်ထွက်တယ်၊ ဝမ်းသွားပြီးသွေးက တတောက်တောက်ကျတယ်၊ ဝမ်းသွားရင် သွေးကဗြန်းကနဲ ပန်းထွက်တယ်ဆိုရင် သဘောက ဒီသွေးသည် စအိုဝက လာတာဖြစ်ဖို့များတယ်။ သဘောက စအိုကို လက်နဲ့စမ်းရုံနဲ့ ဇာတ်လမ်းတော်တော် ပြတ်နိုင်တယ် ဆိုတဲ့ သဘောပါပဲ။ ကင်ဆာဖြစ်ခဲ့ရင်တောင် လက်နဲ့စမ်းရုံနဲ့ ကင်ဆာအကြိတ်ကို မိနိုင်တယ်၊ လက်နဲ့မှီတယ်ဆိုတဲ့ သဘောသက်ရောက်ပါတယ်။ အများအားဖြင့် ဒီလိုသွေးထွက်ပုံ သွေးထွက်နည်းဟာ လိပ်ခေါင်းက၊ စအိုကွဲတာက ဖြစ်ဖို့များတယ်။ ကံဆိုးလို့ မစင်အိမ်ကင်ဆာ( CA re**um) ဖြစ်အုန်းတော့ ၊ လက်ကို စအိုထဲထည့်ပြီးစမ်းတာနဲ့ တန်းကနဲသိဖို့ပိုပြီးများပါတယ်။ သွေးရဲတိုင်း စိတ်ပူစရာမလိုဘူးလို့ ကျွန်တော်မပြောဘူးနော်။ တခါတလေ မစင်အိမ်ကင်ဆာ ( CA re**um) တွေဟာလဲ စအိုဝ (ဖင်) နဲ့ နီးတာမို့ သွေးရဲရဲထွက်နိုင်ပါတယ်။ သို့သော် သွေးဟာဝမ်းနဲ့ရောပြီးထွက်တယ်၊ အကျိအချွဲတွေလဲပါတယ်၊ ဝမ်းသွားရတာကလဲ အရင်နဲ့မတူ၊ မဝဘူး၊ မပြီးဘူး၊ အိမ်သာတက်ပြီးရင် ဇာတ်လမ်းမပြတ်ဘဲ အိမ်သာမှာ ပြန်ပြန်ထိုင်နေရတယ် ဆိုရင်ဖြင့် ဒါဟာ မပေါ့ဆသင့်သော၊ အရေးကြီးသော၊ စိတ်ပူရသော၊ ဆရာဝန်နဲ့ မြန်မြန်တွေ့ပြီး အူမကြီးမှန်ပြောင်း ကြည့်သင့်တဲ့ ကိစ္စဖြစ်လာပါပြီ။ အထူးသဖြင့် အသက်(၄၀) ကျော် သော ပုဂ္ဂိုလ်များပေါ့။

နောက်ထပ် ကျွန်တော် စဉ်းစားတာက ဝမ်းသွားရင်းသွေးပါတယ်ဆိုပြီး လူနာကလာရင် သွေးပါတာ ဘယ်လောက်အချိန်ကြာပြီလဲ၊ ဘယ်လောက် ရက်စိတ်စိတ် သွေးပါသလဲဆိုတဲ့ ကိစ္စပါပဲ။

သွေးပါတာ ၁၀ နှစ်၊ ပါလိုက် မပါလိုက်ပဲ၊ ဝမ်းချုပ်ရင် ပါတယ်။ ဒါဆိုရင် နည်းနည်းစိတ်အေး။ ဘာလို့ဆို တကယ်လို့များ ကင်ဆာက သွေးထွက်ရင် ဘယ်လိုမှ (၁၀) နှစ်တော့ ဒီအတိုင်းဆက်ရှိနေမှာ မဟုတ်ပေဘူးလေ။ ဘဝကူးသွားလောက်ပြီ၊ မဟုတ်ဘူးလားဗျာ။

အဲ ဒီလိုမဟုတ်ဘဲ အစက အကောင်း၊ သွေးပါလာတာ ၃ လ ၄ လ ၊ အသက်ကလဲ (၄၀) ကျော်ဆိုရင်ဖြင့် သေသေချာချာ သတိထားသင့်ပေပြီ။ မှန်ပြောင်းကြည့်ဖို့ စစဉ်းစားတိုင်ပင်ဖို့ ကျွန်တော်စဉ်းစားမည်ဖြစ်သည်။ ၁၀ နှစ် ၁၅ နှစ် သွေးကပါလိုက် မပါလိုက်ဖြစ်နေတာထက် ၃လ ၄လ ရက်စိတ်စိတ်လေး သွေးပါနေတာက ပိုပြီး စိတ်ပူဖို့ကောင်းလေသည်။

နောက်တခုက သွေးပါသည့်ရက် စိတ်၊ မစိတ်။ ကင်ဆာကြောင့် သွေးထွက်လျှင် နေ့တိုင်းတော့ သွေးကထွက်ချင်မှ ထွက်မည်။ ပါသည့်ရက်ပါ မပါသည့်ရက်မပါဖြစ်နိုင်သော်လဲ အများအားဖြင့် ရက်စိတ်လေ့ရှိသည်။

လိပ်ခေါင်းတို့ ဘာတို့ကျ သက်သာနေလျှင် လပိုင်းလောက် မပါပဲ ကောင်းနေပြန်ရော။ ကင်ဆာကျတော့ အဲ့လိုအကြာကြီး သွေးတိတ်နေလေ့ မရှိ၊ ရက်ခြား သို့မဟုတ် နေ့စဉ် နည်းနည်းတော့ပါနေတတ်သည်။

နောက်တမျိုးကတော့ လူနာက သွေးပါနေသည်။ စအိုကို စမ်းကြည့်တော့လဲ ဘာမှ လောက်လောက်လားလား လိပ်ခေါင်းလဲ မတွေ့၊ စအိုကွဲတာလဲ မတွေ့၊ ဆေးပေးတော့လဲ သွေးထွက်တာက ကောင်းမလာသော လူနာမျိုးတွင်ကား မှန်ပြောင်းကြည့်မလားဆိုတာ စဉ်းစားရမည့် ကိစ္စဖြစ်ပေသည်။

ကျွန်တော့်ဆီသို့ တချို့သော လူနာများက အကြောက်လွန်ပြီး တုန်လှုပ်ခြောက်ခြားစွာ လာပြကြသည်။ ဒါမျိုးတွေ ကျွန်တော်က မဖြစ်စေလိုပါ။ လောကကြီးတွင် သတိထားရမည့် သတိထားသင့်သည့် ကိစ္စများ၊ ရောဂါလက္ခဏာများကို ဗဟုသုတအနေဖြင့် သိထားခြင်းအားဖြင့် ကြောက်သင့်တာ စိုးရိမ်သင့်တာဆိုရင်လဲ ဆရာဝန်ဆီ စောစောသွားပြခြင်းဖြင့် အကျိုးကျေးဇူးရှိရာ၏။ အရမ်းကာရောလဲ ရှိရှိသမျှ ပြဿနာတိုင်းကို အစိုးရိမ်လွန်နေခြင်းမှာလဲ နည်းလမ်းမကျသေးပေ။

ဆေးပညာမှာ judgement ဆိုတဲ့ ချင့်ချိန်မှုရှိသည်။ cost effectiveness ဆိုတဲ့ ငွေကြေးကုန်ကျမှုနဲ့ ပြန်ရတဲ့ အကျိုးကျေးဇူးကိုလဲ ထည့်တွက်ရမည့် အပိုင်းရှိတယ်။ မလိုတာတွေ နင်းကန်လျှောက်လုပ်ရင်လဲ လူနာပိုက်ဆံကုန် အကျိုးမရှိ။ လုပ်သင့်တာတွေကို နင်းကန်ချွေတာပြီး မလုပ်ရင်လဲ လူနာအကျိုးမဲ့၊ ရောဂါတွေလွတ်ထွက်၊ အသိနောက်ကျ ကုမရ ဖြစ်နိုင်သည်။ ဆရာဝန်တစ်ယောက်သည် အမြဲ judgement ကောင်းနေဖို့လိုသည်။ အထူးသဖြင့် မြန်မာပြည်လို နေရာတကာ guidelines အတိုင်း မလုပ်နိုင်ဘဲ ချွေတာနေရသည့် တိုင်းပြည်တွင် ပိုပြီး judgement ကောင်းဖို့လိုပါသည်။

ဒီစာလေးက ဒီကိစ္စလေးတွေကို အနည်းငယ် နားလည်သဘောပေါက် ပြေလည်နိုင်ကောင်းပါရဲ့။

#အူမကြီးကင်ဆာ
#အူမကြီးမှန်ပြောင်း

15/06/2025

လိပ်ခေါင်းကို လေဆာဖြင့် ကုလို့ ရပါ၏လော
# # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # #

အဲ့ လေဆာ ဆိုတာကြီးက မြန်မာဝေါဟာရမှာ တော်တော် ပြဿနာများသည်။ အထူးသဖြင့် ဆေးလောကမှာသုံးသည့်လေဆာကို အပြင်လူများက အလွန်ပင် မှားယွင်းစွာ သုံးစွဲလေ့ရှိကြသည်။

ဘာနဲ့ အလားသဏ္ဍာန်တူလဲဆိုတော့ ဓါတ်ဆိုတဲ့ အသုံးအနှုန်းကို မြန်မာတို့ သုံးစွဲသည်၏ ဥပမာပေးသော် ရနိုင်သည်ဟုထင်သည်။ ရှေခေတ်က လူတို့သည် ထူးဆန်းသော အသစ်အဆန်း ပစ္စည်း၊ အထူးအဆန်း နည်းပညာတို့ကို ဓါတ် ဟု အလွယ် သုံးစွဲသည်ဟု ကျွန်တော် ယူဆမိသည်။

ဥပမာ ရုပ်ရှင်ကို ဓါတ်ရှင်၊ လှေခါးကို ဓါတ်လှေခါး၊ လက်နှိပ်မီးကို ဓါတ်မီး၊ ဘက်ထရီကို ဓါတ်ခဲ၊ ဖြည့်စွက်စာကို ဓါတ်စာ၊ ကင်မရာနှင့်ရိုက်သည့်ပုံကို ဓါတ်ပုံ၊ ဓါတ်ခွဲခန်း စသည့် ဓါတ်ပေါင်းများစွာ ရှိလေရာ ဓါတ်၏ အဓိပ္ပါယ်သည် များစွာကွဲလွဲသည်ကို တွေ့ရပေမည်။ အသစ်အဆန်း အထူးအဆန်း ကို ဓါတ်ဟု ရှေ့က နာမည်ပေးလိုက်ပုံရသည်။

လေဆာသည်လဲ မြန်မာပြည်မှာ ထိုနည်းလည်းကောင်းပင်။ ခွဲစိတ်မှုကို သာမန်လူတွေ နားလည်ထားသလို ဓါး၊ ကတ်ကြေး ဖြင့် ခွဲစိတ်တာမဟုတ်ဘဲ အသစ်အဆန်းနည်းပညာ အသစ်အဆန်းနည်းကို သုံးလျှင် လေဆာဟူ၍ အမည်တပ်တော့သည်။

ဥပမာ ဗိုက်ကို အပေါက်ကလေးဖေါက်၍ မှန်ပြောင်းဖြင့်ခွဲသော Laparoscopic surgery နည်းကို မြန်မာများက အလွယ် လေဆာဖြင့် ခွဲသည်ဟု ခေါ်ကြ၏။ တကယ်က ဘာ လေဆာမှ မဟုတ်ပါ။ သို့သော် လူနာများကို မှန်ပြောင်းဖြင့် ခွဲပေးမည်ပြောသောအခါ သူတို့က လေဆာနဲ့လားဟု မေးတတ်ကြသည်။ ဆရာဝန်စိတ်ထဲ လေဆာမဟုတ်မှန်းသိသော်လဲ လူနာ နားလည်ထားသလို အေးအေး လေဆာဟုလဲ တချို့ ဆရာဝန်က ပြန်ဖြေကြပေမည်။ ဆေးခန်းမှာ အဲ့တာ လေဆာ ဟုတ်မဟုတ် ဘယ်ဆရာဝန်ကမှလဲ ထိုင်ရှင်းပြမနေကြတော့။ အလွယ် လေဆာဟု သုံးနှုန်းလိုက်ကြသည်။

သည်းခြေကျောက်ထုတ်တာ လေဆာနဲ့ လုပ်ပေးပါဆရာဟု မကြာခဏ ကြားရသည်။ အေး အေး လုပ်ပေးမယ်ဟု အလွယ် သူတို့နားလည်ထားသလို ဖြေမိသည်။ တကယ်က လေဆာ မဟုတ်ပါ။ မှန်ပြောင်းဖြင့် ခွဲသော laparoscopic surgery ခေါ် key hole surgery သာ ဖြစ်ပါသည်။

လိပ်ခေါင်းကို လေဆာဖြင့် ခွဲပေးပါဟူ၍လဲ မကြာခဏ ကြားရသည်။ ဘယ် ဆရာက လေဆာဖြင့် ခွဲပေးလိုက်သည် ဟူ၍လဲ မကြာခဏ ကြားရလေရာ သူတို့ပြောသည့် လေဆာသည် တကယ်က လေဆာမဟုတ်။ PPH ဟုခေါ်သော စတက်ပလာနည်းသာဖြစ်သော်လဲ PPH သည် နည်းပညာပစ္စည်းအသစ် တစ်ခုဖြစ်နေသဖြင့် လူတွေအတော်များများက လေဆာဟု ခေါ်တွင်နေကြပြန်ပါသည်။

ဒီကြားထဲ တရားမဝင် တရုတ်ကျားဖြန့်ဆေးခန်းတို့ကလဲ လိပ်ခေါင်းကို လေဆာဖြင့် ခွဲသည် ကြော်ငြာကြပြန်လေသည်။ အလိမ်တွေ များလှပေသည်။

ကျွန်တော် ဒီနေ့ပြောမည့် လေဆာကား တကယ့်လေဆာ စစ်စစ်ဖြစ်လေသည်။ တကယ့် လေဆာစစ်စစ်ဖြင့် လိပ်ခေါင်းရောဂါကို ကုသခြင်း နည်းအသစ်လဲဖြစ်၍ မြန်မာပြည်တွင် အသစ်အဆန်းလဲ ဖြစ်ပေသည်။

လေဆာဖြင့်လိပ်ခေါင်းကို ကုသခြင်းသဘောတရား
~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~

ပုံမှန် လိပ်ခေါင်းကို ခွဲစိတ်ကုသခြင်းဆိုသည်မှာ ထွက်နေသော အပြင်လိပ်ခေါင်း (သို့) အတွင်းလိပ်ခေါင်းကို ဖြတ်ပစ်ခြင်းဖြစ်သည်။ လေဆာ၏ သဘောကား လိပ်ခေါင်းကို ဖြတ်ခြင်းမဟုတ်၊ လေဆာနည်းပညာဖြင့် လိပ်ခေါင်းကို ရှို့ပစ်ခြင်းဖြစ်သည်။ Leonardo လေဆာစက်ကိုသုံးသည်။ စအိုတွင်ရှိသော လိပ်ခေါင်းထဲကို ဓါးဖြင့် သေးသေးလေးဖေါက်ကာ လိပ်ခေါင်းထဲသို့ လေဆာအတံ ( laser probe) ကိုထည့်၍ လေဆာစက်ဖြင့် ရှို့ပစ်ခြင်းပေတည်း။ ပုံမှန်ကဲ့သို့ ဖြတ်ခြင်းမဟုတ်ဘဲ ရှို့တာဖြစ်ခြင်းကြောင့် လိပ်ခေါင်းသည် ဖြတ်ခြင်းကဲ့သို့ ချက်ချင်းယူပစ်သလို မပျောက်သွားပေ။ လေဆာဖြင့် ရှို့ထားခြင်းကြောင့် လိပ်ခေါင်းက တဖြည်းဖြည်း ကျုံ့သွားကာ ရောဂါကို သက်သာပျောက်ကင်းစေသော နည်းလမ်းပေတည်း။

လူနာကို ခါးထုံဆေးသော် လည်းကောင်း၊ သို့မဟုတ် ရိုးရိုးထုံဆေးပေး၍သော် ၄င်း လုပ်၍ ရပါသည်။ အများအားဖြင့် လေဆာဖြင့် ခွဲစိတ်ချိန်မှာ ၁၅ မိနစ်မှ ၃၀ မိနစ်သာ ကြာသောကြောင့် လွယ်ကူမြန်ဆန်သည့် ခွဲစိတ်နည်းတစ်ခုဟုပြော၍ ရပါသည်။ ခွဲစိတ်ပြီးသည်နှင့် အစားစားနိုင်ပါသည်။ ဆေးရုံတွင် တညအိပ်ပြီး နောက်နေ့ပြန်ဆင်းနိုင်ပါပြီ။ နောက်ပိုင်းတွင် daycare. လို့ခေါ်သည့် နေ့ချင်းပြီး ခွဲစိတ်မှုတစ်ခုအဖြစ်လုပ်ရန် စဉ်းစားထားပါသည်။ နိုင်ငံခြားတွင်လဲ ထိုသို့သာ လုပ်ကြသည် များပါသည်။ ခွဲစိတ်ပြီး ၂ ရက် ၃ ရက်အတွင်း သာမန်အတိုင်း အလုပ်ပြန်လုပ်နိုင်မည် ဖြစ်လေသည်။

လေဆာ၏ ကောင်းကျိုးများ
~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~

အဓိက ကောင်းကျိုးမှာ စအိုတွင် ခွဲစိတ်ထားသည့် ဓါးရာ၊ ဖြတ်ထားသည့် open wound အနာ မရှိခြင်းပေတည်း။ ထို့ကြောင့် လေဆာနည်းကို လူတွေအလွန်သဘောကျကြလေသည်။

ဓါး၊ ကြက်ကြေး၊ စက်ဖြင့် ဖြတ်တောက်ထားခြင်း မဟုတ်ပဲ လေဆာအတံထည့်ပြီးရှို့ရန် ဓါးရာလေးသာ ၂ မီလီမီတာခန့် ပေးထားသောကြောင့် ခွဲစိတ်ပြီး နာကျင်မှု အလွန်သက်သာသည်မှာလဲ လေဆာ၏ အဓိက စွဲဆောင်မှုကြီးတခုဖြစ်၏။

အနာမရှိခြင်းကြောင့် အနာပိုးဝင်ခြင်းလဲ အလွန်နည်းသွားတော့သည်။

နောက်ထပ်အရေးကြီးသော အကြောင်းတချက်ကား ခွဲစိတ်ပြီးသွေးထွက်ခြင်း မရှိသလောက်ပင်ဖြစ်သည်။ သာမန်လိပ်ခေါင်းခွဲစိတ်မှုတွင် သွေးထွက်တတ်ခြင်းသည် အန္တရာယ်များသော အဓိက ပြဿနာကြီး တခုဖြစ်လေရာ ရှားရှားပါးပါးအခန့်မသင့်လျှင် သွေးထွက်များပြီး သွေးလန့်ခြင်း shock ရှော့ခ်ရတတ်ခြင်း၊ ဆေးရုံပြန်တက်ရခြင်း၊ သွေးသွင်းရခြင်းတို့ ရံဖန်ရံခါ လိုအပ်တတ်တရာ လေဆာနှင့်ကား ဤသွေးထွက်ခြင်း ကိစ္စမှာ မရှိသလောက် နည်းပါးလှပါပေသည်။ နည်းဆို လေဆာက ရှို့တာကိုးဗျ၊ ဖြတ်တာမှ မဟုတ်တာကိုးဗျ။

နောက်ထပ်အရေးကြီးသော ကောင်းခြင်းအဖြာဖြာကား လေဆာသည် ရှို့ခြင်းသာဖြစ်ခြင်းကြောင့် စအိုကျဉ်းသွားခြင်း၊ ဝမ်းထိမ်း၍ မရခြင်းဟူသော ပြဿနာများလဲ မရှိသလောက်ပင်။

နာကျင်မှု မရှိသလောက်သက်သာခြင်း၊ စအိုတွင် ခွဲစိတ်ရာမရှိခြင်းကြောင့် ပုံမှန်အလုပ်ကို မြန်မြန်ပြန်လုပ်နိုင်သည်။ အလုပ်ပျက် အကိုင်ပျက်ဖြစ်ခြင်း သက်သာ၏။

လေဆာ၏ အကန့်အသတ်များ
~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~

ဘယ် ခွဲစိတ်မှုသည်မှ ခြောက်ပစ်ကင်း သဲလဲစင် ကောင်းမနေရကား လေဆာသည်လဲ လောက၏ နိယာမကို မကျော်လွန်နိုင်သောကြောင့် အကန့်အသတ် မကောင်းကျိုးလေးများလဲ ရှိရမည်မှာ သဘာဝသာတည်း။

မကောင်းကျိုး တခုကား လေဆာနည်းသည် ရှိရှိသမျှ လိပ်ခေါင်းရောဂါတိုင်းအတွက် သင့်တော်သောနည်း မဟုတ်ပေ။ 2nd degree pile and 3 rd degree pile ခေါ် အဆင့်(၂) နှင့် အဆင့်(၃) အလယ်အလတ် အရွယ်အစားရှိသော လိပ်ခေါင်းမျိုးအတွက်သာ သင့်တော်သည်။ ရှယ်လိပ်ခေါင်း ပြဲကွဲနေသော အကြီးစား လိပ်ခေါင်းများအတွက် တယ်ပြီးမသင့်တော်ပေ။ အပြင်ထွက်နေပြီး ပြန်သွင်းမရသော အပြင်လိပ်ခေါင်းများအတွက်လဲ မကောင်းလှပေ။ အကြီးစား လိပ်ခေါင်းများကို လေဆာဖြင့် အတင်းမရမက ရှို့ပါက ပြန်ဖြစ်နိုင်ခြေများပြီး ငွေကုန်အကျိုးမရှိ ဖြစ်နိုင်ပေသည်။

နောက်ပြဿနာတခုကား လေဆာနည်းကို လုပ်ဖို့ လေဆာစက်ရှိမှ ၊ လေဆာprobe ရှိမှ လုပ်၍ ရမည်ဖြစ်လေရာ မြန်မာပြည်တွင် ထိုလေဆာစက်မှာ လက်၃ချောင်းတောင် ပြည့်အောင် မရှိဘူး ထင်တာပါပဲဗျာ။

နောက်တခုကား အဆိုပါ လေဆာအတံ ( laser probe) သည် စျေးနည်းနည်းကြီးသဖြင့် ခန့်မှန်း မြန်မာငွေ ၇ သိန်း ၈ သိန်းခန့် ပုံမှန်ထက်ပို၍ ကုန်ကျနိုင်ပါသည်။ ဘန်ကောက်က ဆေးရုံများသည် လေဆာကို ဘတ် တစ်သိန်း ( မြန်မာငွေ သိန်း ၁၄၀) လောက် ကုန်ကျမည်ဟူ၍ ကြော်ငြာနေသည်ကို တွေ့ရလေရာ မြန်မာပြည်တွင်မူ အားလုံးပေါင်း သိန်း(၃၀) ဝန်းကျင် ကုန်ကျနိုင်သည်ဟု ခန့်မှန်းရပါသည်။

လေဆာနည်းသည် ခွဲစိတ်ဖြတ်တောက်ခြင်းနည်း မဟုတ်သဖြင့် ရေရှည်တွင် လိပ်ခေါင်းပြန်ဖြစ်နိုင်ခြေသည် လိပ်ခေါင်းကို ဖြတ်တောက်သည့်နည်းထက် recurrent ခေါ် ပြန်ဖြစ်နိုင်ခြေ နည်းနည်းပိုများသည်ကိုလဲ လူနာမှ နားလည်ထားရန် လိုအပ်ပါသည်။

လေဆာအကျဉ်းချုပ်
——————————-

ယခုဆိုလျှင် လေဆာဖြင့် လိပ်ခေါင်းကို ကုသခြင်း အကျဉ်းချုပ်ကို သဘောပေါက်လောက်ပြီဟု ယူဆပါသည်။ လေဆာသည် အရာရာပိုကောင်းသော ပျောက်စေဥုံဖွစက်လဲ မဟုတ်ကြောင်း နားလည်ပါလိမ့်မည်။ သို့သော် လေဆာ၏ ကောင်းကျိုးများကိုလဲ တွေ့နေရသည်မှာ မုချဖြစ်ပေသည်။

နောက်ထပ် အထူးနားလည်စေချင်၊ လူနာများ သဘောပေါက်စေချင်သည်မှာ ကိုယ်ကုသမှုခံယူမည့် ကိစ္စသည် တကယ့်လေဆာလော၊ မြန်မာလို အလွယ် လေဆာလေဆာ ပြောနေကြသည့် တခြားနည်းလောကိုလဲ လူနာမှ စောကြောနိုင်ပါလိမ့်မည်။

ကိုယ့်လိပ်ခေါင်းသည် လေဆာနှင့်သင့်တော်ပျောက်ကင်းနိုင်ပါ၏လောဆိုသည်ကိုလဲ ဆရာဝန်နှင့် အသေအချာတိုင်ပင်ပြီးမှသာ လေဆာသင့်ပါကြောင်း တနည်း ဖော်ပြလိုက်ရပါကြောင်း။

ဒေါက်တာမျိုးသက်အောင်
Consultant Surgeon
ပင်လုံဆေးရုံ

#လိပ်ခေါင်း

01/06/2025

ရွှေလား ဂျင်းလား
******************

အချိန်က ၂၀၁၇၊ နေရာက ဖိလစ်ပိုင်နိုင်ငံ စီဘူးမြို့။

စီဘူးမြို့ကား ဖိလစ်ပိုင်နိုင်ငံ၏ ဒုတိယအကြီးဆုံးမြို့၊ ပင်လယ်ကမ်းခြေတွေ၊ ကျွန်းတွေပတ်လည်နှင့် တော်တော်လှသော မြို့ပေတည်း။

ကျွန်တော် အပါအဝင် မြန်မာနိုင်ငံမှ ခွဲစိတ်ဆရာဝန် လူပေါင်း ၂၀ ခန့်သည် Endoscopic and Laparoscopic surgeon of Asia ဟုခေါ်တွင်သော အဖွဲ့အစည်းမှ ပြုလုပ်သော ပညာရပ်ဆိုင်ရာဆွေးနွေးပွဲတက်ရန် စီဘူးသို့ရောက်ရှိနေခဲ့ကြလေသည်။ မြန်မာပြည်မှ တစုတစည်းထဲလာခဲ့ကြခြင်းတော့မဟုတ်၊ အဆင်ပြေသလို အသုတ်လိုက် စီဘူးသို့ ကွန်ဖရင့်တက်ရန်ရောက်နေကြခြင်းပင်။ အဆိုပါ ELSA အခမ်းအနားသည် တော်တော်ကြီးကို ကြီးကျယ်ခမ်းနားစည်ကားသော ကွန်ဖရင့်ဖြစ်၍ ကမ္ဘာအရပ်ရပ်မှ ခွဲစိတ်ဆရာဝန်ပေါင်း ၅၀၀ ခန့်လာရောက် အားပေးကြကုန်၏။ ထိုအဖွဲ့အစည်း၏ ဦးဆောင် ပုဂ္ဂိုလ် အီတလီနိုင်ငံမှ ခွဲစိတ်ဆရာဝန်ကြီး ဒေါက်တာ ဒေးဗစ်လိုမန်တို ကလဲ မြန်မာပြည်နှင့် အတော်နီးနီးစပ်စပ် ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်နေသော အချိန်အခါလဲ ဖြစ်ခြင်းကြောင့် တကြောင်း၊ မြန်မာနိုင်ငံကျန်းမာရေးဝန်ကြီးဌာန၏ ထိုအချိန်က ပျော့ပြောင်းသော မူဝါဒအရ မြန်မာဆရာဝန် အများအပြားပင် နိုင်ငံခြားအတွေ့အကြုံ အတော်ရရှိပြီး ခရီးသွားရတာ လွယ်ကူသော အခြေအနေကြောင့်တကြောင်း မြန်မာဆရာဝန်တွေ တအုပ်ကြီး စီဘူးရောက်နေကြခြင်းပင်။

ပညာရပ်ဆိုင်ရာ ကွန်ဖရင့်ကို စီဘူးရှိ ရှန်ဂရီလာဟိုတယ်တွင် ကျင်းပလေရာ ကျွန်တော်ရောက်ဖူးသမျှ ကမ္ဘာအရပ်ရပ်က ဟိုတယ်ဟူသမျှတို့ထဲတွင် အကြီးဆုံးနှင့် အကျယ်ဆုံး ဟိုတယ်ကြီးပင် ဖြစ်ပေတော့သည်။ ရန်ကုန်က မြေနေရာ ကျယ်ပါပေသည်ဆိုသော အင်းယားလိတ်ဟိုတယ်၏ ဆယ်ဆလောက် ရှိမည်ခန့်မှန်းမိပါသည်။ စီဘူးသည် မူးယစ်ဆေးပေါသလားတော့ မသိ၊ ထူးခြားသည်မှာ ဟိုတယ်သို့ ဝင်လာသမျှကားတိုင်းကို ဖိလစ်ပိုင်ရဲတပ်ဖွဲ့က အနံ့ခံခွေးဖြင့်ရှာသည်။ ရှာသည်မှ မြန်မာပြည်ဟိုတယ်လို ကားဝင်လာရင် မှန်လေးဖြင့် ကားအောက်ဟိုကြည့် ဒီကြည့်မဟုတ်ပေ၊ အနံ့ခံ ကေနိုင်း အယ်ဇေးရှင်းခွေးကြီးကို ကားထဲအထိမောင်းသွင်းကာရှာသည်။ အပန်းဖြေလာသည့် လူတွေအတွက် ခွေးဖြင့် တချိန်လုံးရှာခံနေရသဖြင့် နိပ်တော့မနိပ်ပေ။ သို့သော် သူ့အရပ်နှင့် သူ့ဇာတ်ဆိုတော့လဲ မတတ်နိုင်ပေ။

ကျွန်တော်လို ငချွတ်ငခြား ဆရာဝန်လေးကား အဆိုပါ ကြီးကျယ်ခမ်းနားလှသော စီဘူးရှန်ဂရီလာဟိုတယ်နား မကပ်နိုင်ပေ။ ထို ရှန်ဂရီလာနှင့် ၁၅ မိနစ်က လမ်းလျှောက်လျှင်ရောက်သော Sebastian Hotel လေးမှာ တည်းခိုရပေသည်။ ယင်း ဟိုတယ်လေးကား ကြယ်သုံးပွင့် အဆင့်လောက်ရှိသော ဘတ်ဂျက် ဟိုတယ်လေးပင်။ သန့်သန့်ရှင်းရှင်း ကျယ်ကျယ်လွင့်လွင့်တော့ ရှိပါပေသည်။ ဧည့်ကြိုဌာနမှ ဖိလစ်ပိုင်မလေးများကား လွန်စွာပြုံးချိုသဘောကောင်းကြသောကြောင့် ဒို့ဟိုတယ်လေးက အနေစုတ်ပေမယ့် ရွှေထုပ်တဲ့မြပဝါလေး ပါပဲဟူ၍ ကိုယ်တည်းသည့်ဟိုတယ်ကို ကိုယ့်ဟာကိုယ်တော့ ကျေနပ်ပါသည်။ ထို Sebastian Hotel မှာ တည်းခိုကြသော ကမ္ဘာအရပ်ရပ်မှ ငချွတ်ငချား ဆရာဝန်ငယ်လေးများကို ကွန်ဖရင့် စီစဉ်သူများက နံနက်တိုင်း မီနီဘတ်စ်နှင့် လာကြိုပြီး ပွဲကျင်းပသည့် ကြီးကျယ်ခမ်းနားလှစွာသော ရှန်ဂရီလာသို့ ဖယ်ရီပို့ဆောင်ပေးလေသည်။ မြန်မာ၊ထိုင်း၊ တရုတ်၊ ကိုရီးယား၊ ဂျပန်တို့မှ ကျွန်တော်တို့လို ငချွတ်ဆရာဝန်ငယ် တသိုက်သည် မိုးလင်းလျှင် ဖယ်ရီဖြင့် ရှန်ဂရီလာသို့ ကြွမြန်းရလေသည်။ မြန်မာ အပါအဝင် တခြားသော နိုင်ငံများမှ ဆရာဝန်ကြီးများကတော့ ရှန်ဂရီလာတွင် တည်းခိုကြရာ ကျွန်တော်တို့လို ဖယ်ရီစီးစရာမလိုပဲ စတိုင်မလိုင် အပြည့်ဖြင့် မိန့်မိန့်ကြီး ဟိုတယ်ကနေ အောက်ဆင်းတာနဲ့ ပွဲထဲရောက်သည်ပင်။

ဖိလစ်ပိုင်၏ သူမတူသော စီစဉ်မှုတခုမှာကား ကွန်ဖရင့်သို့လာရောက်ကြကုန်သော ဆရာဝန်ဧည်သည်တော်ကြီးများ လမ်းမှားပြီး မလုပ်တတ် မကိုင်တတ် မဖြစ်စိမ့်သောငှါ လွန်စွာချောမောလှပသော မော်ဒယ် အယောက် (၂၀) ခန့်ကို ငှါးရမ်းထားကာ ဆရာဝန်သူတော်ကောင်း အပေါင်းတို့အား
ဖော်ဖော်ရွေရွေ ဧည့်ဝတ်ပြုခြင်း၊ ဟိုစာရွက် ဒီစာရွက်များဖြည့်ပေးခြင်း၊ ဟိုတယ်ကြီးမှာ အခန်းခန်းအဆောင်ဆောင် ကြီးမားများပြား ကျယ်ပြန့်လှသဖြင့် အစည်းအဝေးခန်းမပေါင်းပင် ၂၀ ခန်းလောက်ရှိမည် ထင်မိရာ ထိုအခန်းတို့အား အဆိုပါ မော်ဒယ် အလှပဂေးတို့မှ လိုက်ပို့စေခြင်းဖြင့် ကူညီပေးကြပါပေသည်။ ဆရာဝန်သကောင့်သားတို့ကား ကိုယ့်ဟာကို လမ်းပြလမ်းညွှန်ကြည့်ပြီး အခန်းလိုက်ရှာလျှင်ရသော်လဲ အပင်ပန်းခံ ရှာမနေကြတော့ဘဲ ထိုမော်ဒယ်ညီမလေးများ ပျင်းပြီးကြောင်တောင်တောင် ဖြစ်မနေရလေအောင် သူတို့ကိုသာ ရှေ့မှလျှောက်ခိုင်း၍ သူတို့ဒေါက်ဖိနပ်လားရာသို့သာ ကိုယ်က သူတို့နဲ့စကားလေးတဖောဖောနဲ့ သနားစဖွယ်ပဲ နောက်ကလိုက်ရပါတော့သည်။ ထိုဝန်ဆောင်မှုကား ကျွန်တော် ကွန်ဖရင့်သွားဖူးသမျှ ဖိလစ်ပိုင်ရောက်မှ ထူးထူးခြားခြားပါပဲဟူ၍ ဖိလစ်ပိုင်မှ ပါမောက္ခ ဒေါက်တာအလန် အားပြောမိလေရာ သူက ကျွန်တော့်အား “ မျိုး ၊ ဒါငါ စီစဉ်တာလေကွာ” ဟူ၍ ပြောလေရာ ကျွန်တော်မှ ကောင်းလေစွ ကောင်းလေစွဟူ၍ ထောပနာပြုမိပါသည်။ အလန် ရန်ကုန်လာတိုင်း ကျွန်တော်နှင့် တွဲပြီးလျှောက်သွားနေကြဖြစ်ရာ ကျွန်တော်တို့ နှစ်ယောက်သားမှာ အတော်ခင်ကြပါသည်။ အလွန်ပင် ခင်တတ်မင်တတ် ပြောင်နောက်တတ်သူပင်။

ပြောချင်တာက ကွန်ဖရင့်က စာတွေ၊ ပညာတွေအကြောင်း မဟုတ်ပါဘူး။ စီဘူးရဲ့ အတွေ့အကြုံလေးတွေ အကြောင်းပါ။

ကျွန်တော်သည် ကွန်ဖရင့်ပြီးရင် ချက်ချင်းရန်ကုန်မပြန်သေးဘဲ တရက်အပိုနေကာ စီဘူးရဲ့ ကျွန်းတွေလျှောက်လည်မည် စိတ်ကူးထားလေသည်။ ကွန်ဖရင့်က (၃) ရက်ကြာမည်ဖြစ်သည်။ ရန်ကုန်က တခြားဆရာဝန်တွေက ကွန်ဖရင့်ပြီးတာနဲ့ နောက်ရက်ချက်ခြင်း ရန်ကုန်ပြန်ကြမည်။ သူတို့လဲ ကျွန်းတွေလျှောက်လည်ကြမည်ပင်။ သူတို့က ကွန်ဖရင့် နေ့တဝက်လစ်ကာ လျှောက်ခည်ကြမှာ ဖြစ်၏။ ကျွန်တော့်ကို ခေါ်တော့ ကျွန်တော်က ကွန်ဖရင့်မလစ်ပဲ နားထောင်လိုက်အုန်းမည်။ နောက်ရက်တစ်ရက် အပိုနေအုန်းမှာဖြစ်တာကြောင့် အဲ့ဒီကြမှပဲ လျှောက်လည်တော့မည်ဆိုတာ တခြားဆရာဝန်တွေနှင့် လျှောက်လည်တာ ကျွန်တော်မလိုက်သွားဖြစ်ပေ။

Island hopping ခေါ် ကျွန်းတွေကို လှေနှင့်လည်ပတ်မည့် ခရီးစဉ်ကို အင်တာနက်ကနေ ကျွန်တော်ကြည့်ထားပြီးဖြစ်သည်။ ဖိလစ်ပိုင် ပီဆို ၂၀၀၀ ကျော်လောက်ပေးရပေမည်။ တခြားမြန်မာဆရာဝန်တွေ လျှောက်လည်ကြရာ တယောက် ၂၀၀၀ ကျော်ပေးရသည်။ သူတို့က ၁၀ ယောက်လောက် အုပ်စုဖွဲ့ပြီးလည်ပတ်ရာ တယောက် ၂၀၀၀ ပေါ့။

ကျွန်တော်ကတော့ ကွန်ဖရင့်ပြီးမှ အေးဆေးလည်မည်ဆိုပြီး ဘယ် tour group ကိုမှ ကြိုပြီး ဘွတ်ကင်မလုပ်ထားပေ။ စိတ်ထဲမှာ ထိုင်းနိုင်ငံ ဖူးခက်ကလို အို တိုးတွေအများကြီးရှိတာပဲ၊ ဘယ်အဖွဲ့သွားသွား စျေးကလဲ တယောက် ၂၀၀၀၊ စျေးအမှန်လဲ သိနေတာပဲ။ မြန်မာအဖွဲ့တွေနှင့်သွားလျှင် ဒီမျက်နှာတွေပဲ၊ အပေါင်းအသင်းတိုးမှာမဟုတ်။ ကြုံသည့် tour group နဲ့ လိုက်သွားလျှင် ဘီကီနီမလေးတွေနဲ့ ပိုပြီးနိပ်ဖို့များတယ်ဟု တွေးကာ ဘာဘွတ်ကင်မှ မလုပ်ပဲ ကွန်ဖရင့်ကာလ စာကြိုးစားနေလိုက်သည်။

ဒီလိုနဲ့ ကွန်ဖရင့်တရက် ကျွန်တော်သည် ပျင်းလာသည်နှင့် ဖယ်ရီမစောင့်ပဲ တယောက်ထဲ ရှန်ဂရီလာမှ ကျွန်တော့်ဟိုတယ်သို့ လမ်းလျှောက်ပြီး စောစောပြန်လာရာ လမ်းတွင် နေပူသည်မှာ ကျွတ်ကျွတ်တောက်နေတော့သည်။ လမ်းဆက်လျှောက်ချင်စိတ် တယ်မရှိတော့ပဲ နေပူပြီး ပင်ပန်းလာသဖြင့် လမ်းပေါ်မောင်းလာသည့် တိုင်စီတားပြီးစီးတော့မည်ဟူ၍ ကွက်ကြည့် ကွက်ကြည့်လျှောက်နေရာ ဆိုင်ကယ်တစီးက ကိုယ့်ဘေးထိုးရပ်လာသည်။ ဆိုင်ကယ်သမားကလဲ ကျွန်တော် တိုင်စီ ရှာနေတာ အထာပေါက်သည့်အတွက် ထိုးရပ်ပုံရသည်။ ကဲ ဒီလောက်နေပူတာ၊ မလာတဲ့ တိုင်စီ စောင့်မနေတော့ဘူး၊ လာတဲ့ ဆိုင်ကယ်တိုင်စီနဲ့ပဲ လိမ့်မဟဲ့ဟု ဆုံးဖြတ်ပြီးနောက် ကျွန်တော်တည်းနေတဲ့ Sebastian Hotel ပို့ခိုင်းပြီး ဆိုင်ကယ်ပေါ်တက်ခွလိုက်တော့သည်။ လမ်းမှာဆိုင်ကယ်စီးရင်း နံနက်ဖြန်လျှောက်လည်မယ်ဆိုတော့ အခု ပိုက်ဆံလဲထားဖို့ သတိရတာနဲ့ ဟိုတယ်ကို တန်းမသွားခိုင်းပဲ money changer မှာ ပိုက်ဆံလဲချင်တယ်ပြောရာ သူက အိုကေဟုဆိုကာ ရပ်ကွက်ထဲက စတိုးဆိုင်လိုဟာကို ခေါ်သွားလေသည်။ စတိုးဆိုင်ဆိုတော့ ဟိုတယ်မှာ လဲရတာထက် ငွေလဲနှုန်းပိုကောင်းသည်။ မဆိုးဘူး။ ဆိုင်ကယ်ပေါ် ပြန်တက်ခွရင်း ဆိုင်ကယ်သမားနဲ့ အာလူးဖုတ်ပြန်သည်။ ငါ နံနက်ဖြန် ကျွန်းတွေလျှောက်လည်မလို့ ဘယ်သွားသင့်လဲ ၊ စျေးဘယ်လောက်လဲ လျှောက်စပ်စုရာ ဆိုင်ကယ်သမားက သူ့ယောက်ဖမှာ လှေရှိသည်။ ကျွန်တော်သွားချင်လျှင် လိုက်ပို့ပေးမည်။ ၂၀၀၀ ပဲပေးဟူသတတ်။ ထိုမျှမက အခုချက်ချင်း သူ့ယောက်ဖလှေ သွားကြည့်ချင်လား၊ သူလိုက်ပို့မယ် ပြောနေလေရာ ကျွန်တော်က လှေတော့သွားမကြည့်တော့ပါ၊ ငါ့ကို ဟိုတယ်ပဲ ပို့ပေးဆိုတော့ သူက လိုက်ပို့သွားပါသည်။ ဆိုင်ကယ်သမားသည် လူသွက်ဗျ၊ သူ့က နံနက်ဖြန်လျှောက်လည်ချင်ရင် သူ့ဆီဖုန်းဆက်ပါဆိုပြီး သူ့ဖုန်းနံပါတ်ပေးသွားသေးသည်။

ကျွန်တော့်စိတ်ကူးက ဆိုင်ကယ်သမားနဲ့ နံနက်ဖြန်ကို ကျွန်းတွေသွားလည်ဖို့ စိတ်ကူးတောင်မရှိပါ။ ခရီးသွား ကုပ္ပဏီတခုခုနဲ့ online က ချိတ်ဆက်ကာ ပီဆို ၂၀၀၀ ပေးပြီး တခြားအဖွဲ့တခုခုနဲ့ ပူးပေါင်းပြီးလျှောက်လည်ဖို့သာ စဉ်းစားထားသည်။ ဘာ ကုပ္ပဏီ၊ ဘာရုံးခန်း၊ ဘာမှ မရှိတဲ့ ဆိုင်ကယ်သမားခေါ်ရာလိုက်ရန် စဉ်းတောင်မစဉ်းစားပေ။ သူ့ဆိုင်ကယ်တောင် နေပူပြီး လမ်းလဲမလျှောက်ချင် ဖြစ်နေချိန်၊ လမ်းလဲသိ ၊ နီးလဲ နီးနီးလေးမို့သာ ဆိုင်ကယ်တက်စီးခြင်းပေတည်း။ နို့မို့ ဆိုင်ကယ်စီးဖို့ အစီအစဉ်မရှိ၊ အန္တရာယ်လဲ များပေသည်။ ပါးစပ် စပ်ဆော့မိ၍ ငွေလဲတာတွေ၊ ယောက်ဖလှေ လိုက်ပြမယ်တွေ ဖြစ်ကုန်ခြင်းပင်။

ကျွန်တော်ညနေ အေးဆေးထမင်းစားပြီးမှ နံနက်ဖြန် island hopping အတွက် ကျွန်းတွေလျှောက်လည်၊ ရေကူး၊ ရေငုပ်အတွက် အင်တာနက်ကနေ စပြီးဘွတ်ကင်တင်ရန် လိုက်ရှာရာ အားလုံးသော tour company တို့က လူပြည့်ပြီချည်း ပြောကြလေရာ ကျွန်တော် မှန်းချက်နဲ့ မကိုက်ချေတော့ပြီ တကား။ ထိုင်းနိုင်ငံမှာဆိုလျှင် tour company တွေ ပေါလွန်းလို့ နောက်ကျတယ်၊ ဘွတ်ကင်မရဘူးဆိုတာ မရှိ၊ လူတယောက်စာကတော့ ဘယ်အချိန်ထဝယ်ဝယ် အေးဆေးပင်။ ဒီလိုပဲ လျှောက်လည်မည့် tour group တခုခုထဲ join လိုက်ရုံသာ။ ကျွန်တော်ကလဲ tour group တခုခုသို့သာ join လိုသည်။ ဥရောပမှာ လျှောက်လည်တုန်းကလဲ ဒီလိုပဲ အွန်လိုင်းက ဘွတ်ကင်တင်၊ ဟ်ုရောက်မှ ဟိုတစု ဒီတစု ဟိုတယောက် ဒီတယောက် စုဖွဲ့ပြီး tour group ဖြစ်သွားတာပဲ မဟုတ်လား။ မိတ်ဆွေ အသစ်တွေရသည်၊ ကမ္ဘာအရပ်ရပ်က ခရီးသွားတွေနဲ့ ဒီလိုပဲ တနေ့တာ လည်ပတ်လိုက်သည်သာ။ အခု စီဘူးကျမှ နေရာမရှိဘူးတို့၊ လူပြည့်သွားပြီတို့၊ ဘွတ်ကင်မကျန်တော့ဘူးတို့နှင့် ဘယ်လိုမှကို အဆင်ပြေမနေချေ။ တချို့ကလဲ ကျွန်တော်တယောက်ထဲ တလှေလုံးငှါးလျှင် လိုက်ပေးမည်။ ပီဆို နှစ်သောင်းလောက်တောင်းနေသည်။ ဒါလဲ အဆင်မပြေ၊ ဘယ်နဲ့ သူများတွေ တယောက်စာ ၂၀၀၀ ပဲကို၊ ငါ့ကျမှ တလှေလုံးငှါး နှစ်သောင်းနဲ့ ဂွကျလေပြီတကား။

မလည်ပတ်ဘဲလဲ မနေချင်၊ လည်ချင်လို့ တရက်ပိုနေထားပါတယ်ဆိုကာမှ အခန်းအောင်းပြီးလဲ မနေချင်။ မြန်မာပြည်က ဆရာဝန် အပေါင်းအားလုံးတို့လဲ ပြန်သွားကြလေပြီ ဖြစ်ရာ ကျွန်တော် တကောင်တည်း စီးဘူးမှာရယ်။

ဆိုင်ကယ်သမားက လိုက်ပို့မယ်၊ ၂၀၀၀ ပြောတာ သတိတော့ရသည်။ သူ့ဖုန်းနံပါတ်လဲ ရှိသည်။ သို့သော် ဒင်းကို မယုံပေ။ သူများတွေက တလှေလုံးငှါးလျှင် နှစ်သောင်းလောက်တောင်းနေတာ သူက ၂၀၀၀ တဲ့။ သူ့လှေက ဘယ်လောက် စုတ်ပြတ်နေလဲ ကိုယ်လဲ မသိ။ တော်ကြာ တံငါလှေပိစိလေးနှင့် ပင်လယ်ထဲမျောနေမှ ဒုက္ခ။ ဖိလစ်ပိုင်မှာကလဲ လူဆိုးသူခိုး ရှိလေရာ တော်ကြာ ကိုယ့်သတ်မသွားဘူးလဲ မပြောနိုင်။ ကိုယ့်သတ်ပြီး ဖုန်းလောက် ကင်မရာလောက် ယူသွာတာ၊ လုသွားတာလဲ ဖြစ်နိုင်ပေသေးသည်။ ကိုယ့်ပစ္စည်းယူပြီး ကိုယ့်ကို ရေထဲကန်ချတာ၊ ကျွန်းပေါ်ထားခဲ့တာလဲ ဖြစ်နိုင်ပေသေးသည်။ သူများက နှစ်သောင်းတောင်းနေတာကို သူက ၂၀၀၀ ပဲတောင်းနေတာကလဲ သံသယဖြစ်စရာကောင်းနေသည်။ စျေးပေါတယ်ဆိုပြီး သူ့လှေပေါ် မလာလာအောင် လုပ်နေတဲ့ ထောင်ချောက်လား သံသယဖြစ်စရာကောင်းနေသည်။ ဒင်းနဲ့တော့ မဖြစ်သေး။ စိတ်မချရ။

အင်တာနက်မှာ ထပ်ရှာပြီး tour company နောက်ထပ် ၁၀ ခုလောက်ကို ဆက်သွယ်ရာတွင်လဲ အဆင်မပြေချေ။ လက်မှတ်ကုန်ပါပြီ၊ လူပြည့်ပါပြီချည်း အကြောင်းပြန်ကြလေသည်။ ကိုယ်ကလဲ island hopping လုပ်ချင်တာ တပိုင်းသေနေသည်။ စီဘူးရဲ့ ကြည်တောက်သန့်ရှင်းနေတဲ့ရေရယ်၊ အင်မတန်လှပတဲ့ သဘာဝကျွန်းအလှတွေရယ်ကို မခံစားရပဲ ရန်ကုန်ပြန်ရမှာကလဲ မတန်ပေ။ ရန်ကုန်ကနေ လေယာဉ် နှစ်ဆင့် transit စီးပြီးလာပြီးမှ ကွန်ဖရင့်တက်၊ ဘာမှ မရောက်ဖူးလိုက်ပဲ ပြန်ရမှာလဲ မချိတင်ကဲ။

ကဲ နောက်ဆုံးတော့ ဟိုတယ် ဧည့်ကြိုဌာနက ဖော်ဖော်ရွေရွေ မရွေစာလေးတသိုက်ကိုပဲ အားကိုးအားထားပြုတော့မည် ဆုံးဖြတ်ကာ ဟိုတယ် reception ကိုပဲ ဆင်းလာလိုက်တော့သည်။ သူတို့ကို ငါ နံနက်ဖြန် လျှောက်လည်ချင်တာ ဘွတ်ကင်မရလို့ ကူညီနိုင်မလားမေးရာ သူတို့ကလဲ အင်တာနက်က ဘွတ်ကင်ပြည့်လျှင် တကယ်ပြည့်တာဖြစ်ကြောင်းသာ ပြောလေတော့ သူတို့လဲ ကျွန်တော်တယောက်စာ နေရာရှာမပေးနိုင်ပေတကား။

ကဲ နောက်ဆုံး အဲ့တာဆိုလဲ ငါ့မှာ ဆိုင်ကယ်သမား ဖုန်းနံပါတ်တော့ရှိတယ်၊ သူကတော့ ၂၀၀၀ နဲ့ပို့မယ်ပြောတယ်။ ဒါပေမယ့် ငါသိပ်မယုံဘူး။ စိတ်ချရပါ့မလားမေးတော့ သူတို့ အဲ့ဆိုင်ကယ်သမားကို ဖုန်းဆက်ပေးမယ်လေတဲ့။ အေး ဆက်ကွာဆိုပြီး ကျွန်တော် မယုံကြည်တာတွေကိုတော့ ဟိုတယ်က ကောင်မလေးကို ပွင့်ပွင့်လင်းလင်းပြောပြလိုက်သည်။ ခဏနေတော့ ဖုန်းထဲမှာ သူတို့ချင်း ဖိလစ်ပိုင်လိုလား စပိန်လိုလားမသိ ပြောကြပြီးနောက် ကောင်မလေးက ပြန်ပြောသည်မှာ ဆိုင်ကယ်သမားက သူကိုယ်တိုင် ကျွန်တော့်ကို ကျွန်းတွေကို သူ့ယောက်ဖလှေနှင့် လိုက်ပို့မည်။ ကျွန်တော် ယုံကြည်အောင် သူ့ရဲ့ ဖိလစ်ပိုင်မှတ်ပုံတင်ကို ဟိုတယ် reception မှာ ပေးခဲ့မည်။ ကျွန်းက ပြန်လာမှ သူ့မှတ်ပုံတင် ပြန်ယူမည်။ စျေးကတော့ ၂၀၀၀ ပဲ။ ဒါပေမယ့် သူများလှေတွေလို ထမင်းတော့ မကျွေးနိုင်။ ကျွန်တော်စားချင်တာ ကိုယ့်ဟာကိုယ် သယ်ခဲ့တဲ့။ ပိုက်ဆံလဲ လည်ပတ်ပြီးမှပေးတဲ့။

ကောင်မလေးကို အဲ့ဆိုင်ကယ်သမား
ယုံရပါ့မလားမေးတော့ ကောင်မလေးက ယုံရလောက်ပါတယ်တဲ့။ ကိုယ်လဲ ရွေးစရာမရှိလေတော့ ကဲလေ သူ့မှတ်ပုံတင်ထားခဲ့မှာပဲ၊ ဆိုင်ကယ်သမားကြည့်ရတာ သဘောကောင်းပုံတော့ ရပါတယ်ဆိုကာ သဘောတူလိုက်ပါတော့တယ်။ ညဖက်ဖြစ်နေပြီမို့ သူ့ယောက်ဖလှေလဲ မကြည့်နိုင်တော့ပေ။ သူပြမယ် တကဲကဲလုပ်နေတော့ သိပ်တော့မစုတ်လောက်ပါဘူး အောက်မေ့ရတာပါပဲဆိုပြီး မယုံတဝက် ယုံတဝက်နှင့်ပင် နောက်နေ့လျှောက်လည်ဖို့ ဖိလစ်ပိုင်ရဲ့ နာမည်ကျော် ဆယ်မီဂဲ ဘီယာသောက်ပြီး အိပ်ပစ်လိုက်တော့သည်။

နောက်နေ့ ဟိုတယ်ဘေး ဆဲဗင်းအီလဲဗင်း (7/11) ဆိုင်ကနေ ဘီယာနှင့် မြည်းစရာမုန့်ဝယ်ပြီး ဟိုတယ် reception မှာစောင့်နေရာ ဆိုင်ကယ်ကိုယ်တော်မြတ်လဲ နောက်မကျဘဲ အချိန်မှန်စွာပင် ချိန်းထားသည့်အတိုင်း ဆိုက်ရောက်လာလေရာ သူ့ဆိုင်ကယ်တက်ခွပြီး သူခေါ်သည့် ဆိပ်ကမ်းလိုက်သွားရတော့သည်။ မလိုက်ခင် သူ့မှတ်ပုံတင်ကို ဓါတ်ပုံရိုက်၊ ဟိုတယ် reception က ကောင်မလေးကလဲ သူ့မှတ်ပုံတင်ကို သိမ်းထားလိုက်သည်။ အင်း သူ့ယောက်ဖလှေတော့ ဘယ်လိုလာမည် မသိ။ ခပ်စုတ်စုတ်ပဲ ဖြစ်မယ်ထင်တယ်၊ ငါ့ကို ပေါချောင်ကောင်း ပို့တာဆိုတော့။ ဆိိုင်ကယ်နှင့် နာရီဝက်လောက် ချောင်ကလောင်တွေ လျှောက်မောင်းပြီးမှ လှေဆိပ်ကိုရောက်သည်။ လှေဆိပ်မှာတော့ တခြားတခြားသော ကမ္ဘာလှည့်ခရီးသွားတွေက အုပ်လိုက် အုပ်လိုက် သူတို့ရဲ့ သက်ဆိုင်ရာလှေပေါ်ကို တက်နေကြသည်။ ဟဲ့ ငါ့လှေကော ဒင်းတို့လှေလို လှလှပပ ဖြစ်ပါ့မလားဟဲ့ပေါ့။

ဆိုင်ကယ်ဆရာသမားက သူလှေဆိပ်ရောက်မှ ယောက်ဖကိုဖုန်းဆက်ပြီးလှေလှမ်းခေါ်ရာ မကြာပါ။ ၅ မိနစ်လောက်နေတော့ သူ့ယောက်ဖလှေ ဆိပ်ကမ်းကို ရောက်လာသည်။ ဟ လှေက အကြီးကြီး လှလှပပ တောက်တောက်ပြောင်ပြောင် တခြား tourist လှေတွေလိုပဲဟဆိုပြီး ကျွန်တော် သဘောကျသွားတော့သည်။ ဒါပေမယ့် တလှေလုံး ကျွန်တော်တယောက်တည်းရယ်။ သူတို့က သုံးယောက်ခင်ဗျ။ ဆိုင်ကယ်သမားရယ်၊ သူ့ယောက်ဖရယ်၊ စက်လှေအကူအလုပ်သမားလေး တယောက်ရယ်။ သူတို့ သုံးယောက်မှာ ပင်လယ်ဒဏ်ကြောင့် ထုသားပေသားကျကာ အသားအရည် မဲနက်ပြီး ဗလတွေနဲ့ဗျ။ အင်း ပင်လယ်ထဲ ငါ့ကန်ချပြီး လုရင်တော့ ကျွန်တော့်အခြေအနေက ဗလအရရော၊ လူအင်အားအရရော နိုင်စရာမရှိပေ။ ဒင်းတို့ ပြုသမျှသာ နုရပေတော့မည်။ ကဲ တခုခုဖြစ်တော့လဲ ဘေးလှေတွေ လှမ်းအော်ရုံပဲပေါ့ဆိုကာ သူတို့စက်လှေပေါ် ရဲရဲတင်းတင်းပဲ ဘာမှ စိတ်မပူသလိုတက်ကာ ပင်လယ်ထဲ မောင်းထွက်ခဲ့ကြပါတော့သည်။

ဘေးက စက်လှေတွေက လူအပြည့်၊ ဘီကီနီမလေးတွေ အပြည့်။ ငါ့ကျမှ ဖုန်းမောင်တကောင်တည်း စက်လှေကြီး ထီးတည်းနဲ့။ ဟွန်း။

ကဲ ဘီကီနီ အရသာတော့ မခံစားရပေမယ့် သဘာဝရဲ့ အရသာတော့ အပြည့်အဝ ခံစားမယ်ဆိုပြီး သာယာလှသော ကြည်တောက်ရှင်း crystal clear water ပင်လယ် ၊ ဖြူလွှနေတဲ့ သဲသောင်ပြင်တွေကို ခံစားပစ်လိုက်သည်။ ဆိုင်ကယ်သမားက သူဘီယာဝယ်လာသည်ဆိုပြီး ဘီယာထုတ်တိုက်သေးသည်။ တယောက်တည်းရယ် အချိန်မရတာရယ်ကြောင့် အစားအသောက်မကျွေးနိုင်တာ တောင်းပန်ကြောင်းပြောသည်။ ရပါတယ် အေးဆေးပဲလို့ ပြန်ပြောကာ သူတို့ဝယ်လာသည့် ဘီယာကို ကျွန်တော်မသောက်ပါ။ ဆေးခတ်ထားမည်ဆိုးသောကြောင့်တည်း။ ကျွန်တော်ဝယ်လာသည့် ကိုယ့်ဘီယာကိုယ်ထုတ်သောက်သည်။ သူတို့ ဝယ်လာသည့် ဘီယာကို နင်တို့ပဲသောက်ဟု ပြန်တိုက်ရာ သူတို့ဘီယာ သူတို့ပြန်သောက်သည်ကို တွေ့ရသောကြောင့် အော် ဆေးမခတ်ထားပါဘူးဟု ယုံကြည်သွားလေသည်။ ဘီယာတန်ခိုးဖြင့် စိတ်လက်ပေါ့ပါးလာကာ သူတို့လဲ ဘီယာတန်ခိုးဖြင့် နှစ်ဦးနှစ်ဖက် ပျော်ပျော်ရွှင်ရွှင် ဟီးဟီးဟားဟား ဖြစ်လာကြပြီး ကျွန်တော့် သောကတွေလဲ ကင်းစင်သလောက်ဖြစ်သွားကာ သူတို့ကလဲ တကျွန်းပြီးတကျွန်း စက်လှေမောင်း၍ လိုက်ပြလိုက်၊ ပင်လယ်ထဲစက်ရပ်ပြီး ဘီယာသောက်လိုက်၊ လူမရှိသည့် ကျွန်းလေးတွေမှာ ဘီယာသောက်ပြီး စကားပြောလိုက်၊ အမြည်းစားလိုက်ဖြင့် ပင်လယ်၏ လှပသော သဘာဝကို ခံစားပြီး နေ့လည်နေစောင်းမှ စီဘူးသို့ ပြန်ရောက်ခဲ့ကြတော့သည်။

စီဘူးမှာ သေနတ်ပစ်ကွင်းတွေ သွားလည်ချင်တယ် ကျွန်တော်ကပြောရာ ထုံးစံအတိုင်း ဆိုင်ကယ်ဆရာသမားက ညနေ သူလိုက်ပို့မည်ပြောပြန်ရာ ဒီတခါတော့ သူ့အပေါ် မယုံမကြည်မရှိတော့ပဲ အေးလာခေါ်ကွာဆိုပြီး တခါထဲ ပြောလိုက်ပါတော့သည်။ ညနေပိုင်း ဟိုတယ်မှာ ခဏနားပြီး သူပေါက်လာပြန်သည်။ နှစ်ယောက်သား ဆိုင်ကယ်နှင့် gun range သေနတ်ပစ်ကွင်းသွားကာ M16 တွေ၊ ပစ်စတိုတွေ၊ ခြောက်လုံးပြူးတွေ၊ shot gun ခေါ် တလုံးထိုးသေနတ်တွေကို အဝပစ်လိုက်သေးသည်။ မြန်မာပြည်မှာ မလုပ်ရတာတွေမို့ အဝဆော်ခဲ့ခြင်းပေ။ စီဘူးမှာ တရက်လည်ပတ်လိုက်ရတာ၊ သေနတ်တွေ ပစ်လိုက်ရတာနဲ့ တော်တော်တန်သွားလေတော့သည်။

သေနတ်ပစ်ကွင်းမှာ ကျွန်တော်ကနောက်ပြီး ဒီသေနတ်တွေက သေးတယ်၊ ငါက RPG လောင်ချာပစ်ချင်တာ ၊ ရှိလားဆိုသောအခါ ဆိုင်ကယ်သမားကရယ်နေပါတော့သည်။

ဪ တခါတလေ ကျတော့လဲ သူများနိုင်ငံသွားလည်ရတာက gold mine ရွှေတွင်းလား၊ scam ဂျင်းလား ခွဲခြားရ ခက်ပါပေ့။

Address

Yagon

Website

facebook.com

Alerts

Be the first to know and let us send you an email when Drmyo posts news and promotions. Your email address will not be used for any other purpose, and you can unsubscribe at any time.

Shortcuts

Want your practice to be the top-listed Clinic in Yagon?