18/03/2025
ကျောက်ကပ် ၏ အရေးပါမှု
ကျောက်ကပ် (Kidneys) သည် ခန္ဓာကိုယ်၏ အရေးကြီးသော အင်္ဂါအစိတ်အပိုင်းများထဲမှ တစ်ခုဖြစ်ပါသည်။ ခန္ဓာကိုယ်တွင်း အဆိပ်အတောက်များကို ဆီးမှတဆင့်စွန့်ထုတ်ခြင်း၊ ရေဓာတ်နှင့် ဓာတ်ဆားမျှတမှုကို ထိန်းညှိပေးခြင်း၊ သွေးပေါင်ချိန်ကို ထိန်းသိမ်းပေးခြင်း၊ သွေးနီဥထုတ်လုပ်မှုကို အားပေးခြင်း စသည့် လုပ်ငန်းဆောင်တာများကို လုပ်ဆောင်ပေးပြီး ခန္ဓာကိုယ်အတွင်းရှိ ဇီဝကမ္မဖြစ်စဉ်များကို မှန်ကန်စွာ လည်ပတ်စေရန် အဓိကအခန်းကဏ္ဍမှ ပါဝင်နေပါသည်။မြန်မာနိုင်ငံတွင် အဖြစ်များဆုံးရောဂါမှာ ကျောက်ကပ်ပျက်စီးရောဂါဖြစ်ပါသည်။
ကျောက်ကပ်ပျက်စီးစေသောအကြောင်းအရင်းများမှာ
• ဆီးချိုရောဂါ
(ဆီးချိုရောဂါသည် ကျောက်ကပ်ပျက်စီးစေသော အဓိကအကြောင်းအရင်းတစ်ခုဖြစ်ပါသည်။ဆီးချိုရောဂါကို မထိန်းနိုင်လျှင် ကျောက်ကပ်ဆဲလ်များတဖြည်းဖြည်းပျက်စီးလာစေပါသည်။)
• သွေးတိုးရောဂါ
(သွေးတိုးရောဂါသည်လဲ ကျောက်ကပ်ကိုပျက်စီးစေသော အဓိကအကြောင်းအရင်းဖြစ်ပါသည်။သွေးပေါင်ချိန်တိုးခြင်းသည် ကျောက်ကပ်ကို ပိုအလုပ်လုပ်စေပြီး ကျောက်ကပ်သွေးကြောများကိုမာလာစေနိုင်သည့်အပြင် သွေးစီးဆင်းမှုကိုလဲ လျော့နည်းစေနိုင်သည်။)
• ဆေးဝါးများအလွန်အကျွံသောက်သုံးခြင်း
(အထူးသဖြင့် အကိုက်အခဲပျောက်ဆေးများ၊တိုင်းရင်းဆေးဝါးများ အလွန်အကျွံသောက်သုံးခြင်းသည် ကျောက်ကပ်ပျက်စီးစေနိုင်ပါသည်။)
ထို့ကြောင့်ကျောက်ကပ်၏ လုပ်ငန်းဆောင်တာများ ကောင်းစွာ အလုပ်လုပ်နေခြင်း ရှိ/မရှိ သိရှိနိုင်စေနိုင်ရန် ပုံမှန်သွေးစစ်ဆေးမှုများ ပြုလုပ်သင့်ပါသည်။ ပုံမှန်သွေးစစ်ဆေးခြင်းသည် ကျောက်ကပ်ရောဂါများကို စောစီးစွာ သိရှိကုသနိုင်ရန်နှင့်ကျောက်ကပ်ပျက်စီးမှုအခြေအနေများအားဖော်ပြရန်အတွက် အထောက်အကူပြုပေးပါသည်။
1. **Creatinine Test**
- **Creatinine** သည် ကြွက်သားများမှ ထုတ်လုပ်သော စွန့်ပစ်ပစ္စည်းတစ်မျိုးဖြစ်ပြီး ကျောက်ကပ်မှ စစ်ထုတ်ပေးပါသည်။ သွေးတွင်း Creatinine ပမာဏကို စစ်ဆေးခြင်းဖြင့် ကျောက်ကပ်၏ လုပ်ငန်းဆောင်တာကို သိရှိနိုင်ပါသည်။
- **Normal Range(ပုံမှန်တန်ဖိုး)** - အမျိုးသား: 0.6-1.2 mg/dL, အမျိုးသမီး: 0.5-1.1 mg/dL
2. **Blood Urea Test**
- **Blood Urea** စစ်ဆေးမှုသည် သွေးတွင်းယူရီးယားပမာဏကို တိုင်းတာခြင်းဖြစ်ပါသည်။ ယူရီးယားသည် ပရိုတင်းဓာတ်ဖြိုခွဲမှုမှ ထွက်ရှိသော စွန့်ပစ်ပစ္စည်းတစ်မျိုးဖြစ်ပြီး ကျောက်ကပ်မှ စစ်ထုတ်ပေးပါသည်။
- ** Normal Range(ပုံမှန်တန်ဖိုး)** - 7-20 mg/dL
3. **Glomerular Filtration Rate (GFR)**
- **GFR** သည် ကျောက်ကပ်၏ စစ်ထုတ်နိုင်စွမ်းကို တိုင်းတာသော စစ်ဆေးမှုဖြစ်ပါသည်။ GFR ပမာဏနိမ့်ပါက ကျောက်ကပ်လုပ်ငန်းဆောင်တာ ကျဆင်းနေကြောင်း ညွှန်ပြပါသည်။
- ** Normal Range(ပုံမှန်တန်ဖိုး)** - 90 mL/min/1.73 m² နှင့် အထက်
4. **Electrolyte Panel**
- ကျောက်ကပ်သည် ဓာတ်ဆားမျှတမှုကို ထိန်းညှိပေးသောကြောင့် သွေးတွင်းဓာတ်ဆားများ (ဥပမာ - ဆိုဒီယမ်၊ ပိုတက်ဆီယမ်၊ ကယ်လ်ဆီယမ်၊ ဖော့စဖိတ်) ကို စစ်ဆေးခြင်းဖြင့် ကျောက်ကပ်၏ လုပ်ငန်းဆောင်တာကို အကဲဖြတ်နိုင်ပါသည်။
5. **Urine Test**
- ဆီးတွင်း ပရိုတင်း၊ သွေး၊ သကြားဓာတ် စသည့် ပစ္စည်းများ ပါဝင်မှုကို စစ်ဆေးခြင်းဖြင့် ကျောက်ကပ်ရောဂါများကို စောစီးစွာ သိရှိနိုင်ပါသည်။
ကျောက်ကပ်ကျန်းမာရေးကို ထိန်းသိမ်းရန် အကြံပြုချက်များ
- **ရေများများသောက်ခြင်း** - ကျောက်ကပ်ကို သန့်စင်စေရန် ရေများများသောက်ပါ။
- **ကျန်းမာရေးနှင့်ညီညွတ်သော အစားအစာများ စားသုံးခြင်း** - ဆိုဒီယမ်နည်းသော၊အငန်ဓာတ်နည်းသော အစားအစာများကို ရွေးချယ်စားသုံးပါ။
- **ဆေးဝါးများကို သတိဖြင့်သုံးစွဲခြင်း** - ဆေးဝါးများကို အလွန်အကျွံသုံးစွဲခြင်းမှ ရှောင်ကြဉ်ပါ။
- **သွေးပေါင်ချိန်ထိန်းသိမ်းခြင်း** - သွေးပေါင်ချိန်ကို ပုံမှန်စစ်ဆေးပြီး ထိန်းသိမ်းပါ။
- **နေ့စဉ်လေ့ကျင့်ခန်းပြုလုပ်ခြင်း** - ကိုယ်လက်လှုပ်ရှားမှုများ ပုံမှန်ပြုလုပ်ပါ။
- **ဆီးအရည်အသွေးစစ်ဆေးခြင်း** - ကျောက်ကပ်ကျန်းမာရေးကို စောစီးစွာ သိရှိရန် ဆီးစစ်ဆေးမှုများ ပြုလုပ်ပါ။
ကျောက်ကပ်သည် ခန္ဓာကိုယ်အတွက် အရေးပါသော အစိတ်အပိုင်းဖြစ်ပြီး ၎င်း၏ လုပ်ငန်းဆောင်တာများ ကောင်းစွာ အလုပ်လုပ်နိုင်ရန် သွေးစစ်ဆေးမှုများ ပြုလုပ်ခြင်းဖြင့် ကျောက်ကပ်ရောဂါများကို စောစီးစွာ သိရှိကုသနိုင်ပါသည်။ ကျောက်ကပ်ကျန်းမာရေးကို ဂရုစိုက်ရန် နှင့် ပုံမှန်သွေးစစ်ဆေးမှုများ ပြုလုပ်ရန် အရေးကြီးပါသည်။
ကြယ်စင်အထွေထွေရောဂါရှာဖွေရေးဓာတ်ခွဲခန်း(မော်လမြိုင်)တွင် လူကြီးမင်းတို့၏ ကျောက်ကပ်ကျန်းမာရေးအတွက် သွေးစစ်ဆေးမှုများ၊ဆီးစစ်ဆေးမှုများကို လာရောက်ဆွေးနွေးစစ်ဆေးနိုင်ပါသည်ရှင့်။
လိပ်စာ🏥🏥….အမှတ်(၄၉၉)၊အောက်လမ်းမကြီး၊အုန်းတောရပ်၊ပန်းဘဲတန်းရပ်ကွက်၊မော်လမြိုင်မြို့၊မွန်ပြည်နယ်။
ဆက်သွယ်ရန်☎️☎️….. ၀၉-၄၀၆၅၉၂၉၇၁(Viber)၊ ၀၉-၉၇၆၇၀၀၃၈၆ သို့ဆက်သွယ်စုံစမ်းမေးမြန်းနိုင်ပါသည်ရှင့်။