https://www.facebook.com/103362791376265/

Online Doctor, Lannadaw, Yangon (2025)

22/10/2025

လူနာတွေရဲ့ experience

အပြင်က chemical ဆေးတွေ ၊ နာတာရှည်ဆေးတွေသောက်ရင် ဘာဖြစ်လဲဆို နည်းနည်း သိသာတဲ့ အချက်က အသားအရည် ခြောက်သွေ့ကြတယ် ။ တခြားရောဂါကြောင့်မလိုလဲ ဖြစ်ကောင်းဖြစ်နိုင်တယ် ။

နောက်တခုက structure defect ဆိုတဲ့ ချို့ယွင့် မှုမဖြစ်ခင်မှာ ကုသ သင့်တယ် ။ ဥပမာ- နှလုံးသွေးကြောလုံံးဝ မပိတ်ခင်မှာဆို အရာရာမီသေးတယ် ။
နောက်တခုက ဆီးချိုသမားတွေမှာ ကျောက်ကပ်မပျက်စီးခင် ၊ မျက်စိမှုန်းဝါးမှုမဖြစ်ခင် ၊ ထုံတာကျင်တာ တွေကနေ အာရုံကြော မပျက်စီးခင်မှာ အရာရာက မီနိုင်သေးတဲ့အချိန်မှာ သုံးမျိုးနဲ့ ထိန်းရမယ် ။

နံပါတ်တစ်က အရေးကြီးဆုံး အစာအသောက်ဆင်ခြင်ဖို့ ။ ခုခေတ်မှာ အစားအသောက် ဆင်ဖြင်ဖို့ ကို ဘာကိုစားပြီ ဘာကို ရှောင်ရမလဲတောင်ကောင်းကောင်းမသိကြဘဲ ။
နို့မှုန့်သောက် ၊ ကြက်ပေါင်းရည်သောက် ၊ငှက်သိုက်သောက်ရင် ကျန်းမာမယ်ထင်နေကြတာမနည်းဘူး ။ ပေါင်မှုန့်နဲ့ နွားနို့ကို စားတာက ကျန်းမာရေးနဲ့ ညီညွှတ်မယ်လို့ထင်နေတာက ပြသာနာဖြစ်နေကြတယ် ။
အဲ့တော့ တခါတလေ ဘာစားသင့်လဲ ဆိုတဲ့ ကိစ္စမှာတောင် လူတွေကောင်းကောင်းမသိလို့ ကျန်းမာရေးထိခိုက်နေတာမနည်းပါဘူး ။

ကျန်တာကို နောက်ရက်ဆက်တင်ပြပါမယ်

#ဆရာဝန်နဲ့တိုင်ပင်ရန်

17/10/2025

အူမကြီးကင်ဆာ (Colorectal Cancer)

အူမကြီးကင်ဆာဆိုသည်မှာ အစာအိမ်မှ အစာဟောင်းများကို စွန့်ထုတ်သည့် အူမကြီး (Colon) သို့မဟုတ် စအိုအိမ် (Re**um) တွင် ကင်ဆာဆဲလ်များ ဖြစ်ပေါ်လာခြင်းကို ဆိုလိုသည်။ အများအားဖြင့် ကင်ဆာမဖြစ်သေးသော အသားပိုများ (Polyps) အဖြစ် စတင်ပြီး အချိန်ကြာလာသည်နှင့်အမျှ ကင်ဆာအဖြစ် ပြောင်းလဲသွားခြင်းဖြစ်သည်။
၁။ အူမကြီးကင်ဆာ ဖြစ်စေသော အဓိက အကြောင်းအရင်းများနှင့် ဖြစ်နိုင်ခြေများ
အူမကြီးကင်ဆာဖြစ်ရသည့် အတိအကျ အကြောင်းရင်းကို မသိရသေးသော်လည်း၊ ဖြစ်နိုင်ခြေကို မြင့်မားစေသော အချက်များစွာရှိပါသည်။
(က) လူနေမှုပုံစံနှင့် ပတ်သက်သော အချက်များ (Lifestyle Factors)
• အစားအသောက်ပုံစံ:
• အဆီများသော အနီရောင်အသားများနှင့် ပြုပြင်ထားသော အသားများ (ဝက်အူချောင်း၊ ဘေကွန် စသည်) ကို ပုံမှန် အလွန်အကျွံ စားသုံးခြင်း။
• အသီးအနှံ၊ ဟင်းသီးဟင်းရွက်နှင့် အမျှင်ဓာတ် နည်းပါးစွာ စားသုံးခြင်း။
• ကိုယ်အလေးချိန်နှင့် လှုပ်ရှားမှု:
• အဝလွန်ခြင်း သို့မဟုတ် ကိုယ်အလေးချိန် လွန်ကဲခြင်း။
• ကိုယ်လက်လှုပ်ရှားမှု နည်းပါးခြင်း။
• အခြားအလေ့အထများ:
• ဆေးလိပ်သောက်ခြင်း။
• အရက်ကို ပုံမှန်သောက်သုံးခြင်း။
(ခ) ကျန်းမာရေးနှင့် ပတ်သက်သော အချက်များ (Health & Medical Factors)
• အသက်အရွယ်: အသက် ၅၀ နောက်ပိုင်းတွင် ဖြစ်နိုင်ခြေ သိသိသာသာ မြင့်တက်လာသည်။
• ကိုယ်ပိုင် ရောဂါရာဇဝင်: အူမကြီးအတွင်း အသားပို (Adenomatous Polyps) ရှိဖူးခြင်း သို့မဟုတ် အူမကြီးရောင်ရမ်းသောနာတာရှည်ရောဂါများ (ဥပမာ- Crohn's Disease သို့မဟုတ် Ulcerative Colitis) ရှိခြင်း။
• မျိုးရိုးရာဇဝင်: မိသားစုဝင်များ (မိဘ၊ မောင်နှမ) တွင် အူမကြီးကင်ဆာ သို့မဟုတ် အသားပိုဖြစ်ဖူးခြင်း။
• မျိုးရိုးဗီဇဆိုင်ရာ အခြေအနေများ: ရှားပါးသော မျိုးရိုးလိုက် ကင်ဆာရောဂါများ (ဥပမာ- Lynch syndrome သို့မဟုတ် Familial Adenomatous Polyposis (FAP)) ရှိခြင်း။
၂။ အူမကြီးကင်ဆာ၏ လက္ခဏာများ (Signs and Symptoms)
အစောပိုင်းအဆင့်တွင် ရောဂါလက္ခဏာများ မပြသနိုင်သော်လည်း၊ ကင်ဆာကြီးထွားလာသည်နှင့်အမျှ အောက်ပါ လက္ခဏာများ ခံစားရနိုင်သည်။
• ဝမ်းသွားသည့်ပုံစံ ပြောင်းလဲခြင်း: ဝမ်းချုပ်ခြင်း၊ ဝမ်းလျှောခြင်း သို့မဟုတ် ဝမ်းသွားသည့် အလေ့အကျင့် ပုံစံမမှန်ခြင်း။
• စအိုမှ သွေးဆင်းခြင်း သို့မဟုတ် ဝမ်းထဲတွင် သွေးပါခြင်း: ဝမ်းထဲတွင် သွေးနီရဲရဲ သို့မဟုတ် မည်းညစ်ညစ် သွေးများပါလာခြင်း။
• ဝမ်းဗိုက်နာကျင်မှု သို့မဟုတ် မအီမသာ ဖြစ်ခြင်း: ဗိုက်အောင့်ခြင်း၊ ဗိုက်ရစ်ခြင်း၊ လေပွခြင်း သို့မဟုတ် ဗိုက်မသက်မသာ ဆက်တိုက်ခံစားနေရခြင်း။
• ဝမ်းသွားချင်သော်လည်း အကုန်မစွန့်ရသလို ခံစားရခြင်း။
• မရှင်းပြနိုင်သော ကိုယ်အလေးချိန် ကျဆင်းခြင်း။
• အားနည်းခြင်းနှင့် ပင်ပန်းနွမ်းနယ်ခြင်း (ကင်ဆာကြောင့် သွေးအားနည်းခြင်း (Anemia) ဖြစ်သောကြောင့်)။
• မစင်၏ ပုံသဏ္ဍာန် ပြောင်းလဲခြင်း: မစင်သည် ပုံမှန်ထက် ပိုမိုသေးသွယ်ပြီး ကြိုးကဲ့သို့ ဖြစ်လာခြင်း။
၃။ ရောဂါရှာဖွေခြင်း (Diagnosis)
ကင်ဆာအဆင့်နှင့် ပျံ့နှံ့မှုကို သိရှိရန် အောက်ပါစစ်ဆေးမှုများကို ပြုလုပ်သည်။
1. အူမကြီးမှန်ပြောင်းကြည့်ခြင်း (Colonoscopy):
• အူမကြီးကင်ဆာကို အတိအကျသိရှိရန်နှင့် အသားပိုများကို ဖယ်ရှားရန်အတွက် အရေးကြီးဆုံး စစ်ဆေးမှုဖြစ်သည်။
• စအိုမှ မှန်ပြောင်းငယ်တစ်ခုကို ထည့်သွင်း၍ အူမကြီးတစ်ခုလုံးကို ကြည့်ရှုစစ်ဆေးသည်။
2. အသားစယူစစ်ဆေးခြင်း (Biopsy):
• မှန်ပြောင်းကြည့်စဉ် ပုံမမှန်သည့် အသားပို သို့မဟုတ် အကျိတ်ကို ဖြတ်ယူပြီး ဓာတ်ခွဲခန်းတွင် ကင်ဆာဆဲလ် ဟုတ်မဟုတ် စစ်ဆေးခြင်း။
3. ဓာတ်မှန်ရိုက်ခြင်း (Imaging Tests):
• CT Scan သို့မဟုတ် MRI Scan - ကင်ဆာသည် ခန္ဓာကိုယ်၏ အခြားအစိတ်အပိုင်းများ (အသည်း၊ အဆုတ် စသည်) သို့ ပျံ့နှံ့ခြင်းရှိမရှိ သိရှိရန်။
• ရင်ဘတ်ဓာတ်မှန် (Chest X-ray) - အဆုတ်သို့ ပျံ့နှံ့ခြင်းကို စစ်ဆေးရန်။
4. သွေးစစ်ဆေးခြင်း (Blood Tests):
• \text{Carcinoembryonic Antigen (CEA)} လို ကင်ဆာ အမှတ်အသားများကို တိုင်းတာခြင်း (ကုသမှုအခြေအနေနှင့် ပြန်ဖြစ်နိုင်ခြေကို စောင့်ကြည့်ရန် အသုံးဝင်သည်)။
၄။ ကုသမှု (Treatment)
ကုသမှုသည် ကင်ဆာ၏အဆင့် (Stage)၊ တည်နေရာနှင့် လူနာ၏ ကျန်းမာရေးအခြေအနေပေါ် မူတည်သည်။ အဓိက ကုသနည်းများမှာ-
1. ခွဲစိတ်ကုသခြင်း (Surgery):
• ကင်ဆာအကျိတ်နှင့် ၎င်း၏ပတ်ဝန်းကျင်ရှိ အူမကြီးအပိုင်းအစနှင့် ပြန်ရည်အကျိတ်များ (lymph nodes) ကို ဖယ်ရှားခြင်း။
• အစောပိုင်းအဆင့်တွင် အသားပိုကို မှန်ပြောင်းဖြင့် ခွဲစိတ်ဖယ်ရှားခြင်းဖြင့် ကင်ဆာကို အပြီးသတ် ကုသနိုင်သည်။
2. ဓာတုကုထုံး (Chemotherapy):
• ခွဲစိတ်ပြီးနောက် ကျန်ရှိနိုင်သည့် ကင်ဆာဆဲလ်များကို သတ်ရန် သို့မဟုတ် ခန္ဓာကိုယ်အခြားနေရာသို့ ပျံ့နှံ့သွားသော အဆင့်မြင့်ကင်ဆာကို ထိန်းချုပ်ရန် ဆေးများဖြင့် ကုသခြင်း။
3. ဓာတ်ရောင်ခြည်ကုထုံး (Radiotherapy):
• ကင်ဆာဆဲလ်များကို သတ်ရန်အတွက် စွမ်းအင်မြင့် ဓာတ်ရောင်ခြည်များကို အသုံးပြုခြင်း။ စအိုအိမ်ကင်ဆာ (Re**al Cancer) အတွက် ခွဲစိတ်မှုမပြုမီ သို့မဟုတ် ခွဲစိတ်ပြီးနောက်တွင် မကြာခဏ အသုံးပြုသည်။
4. ပစ်မှတ်ထားကုထုံး (Targeted Therapy) နှင့် ခုခံအားမြှင့်တင်ကုထုံး (Immunotherapy):
• အဆင့်မြင့် ကင်ဆာရောဂါများအတွက် ကင်ဆာဆဲလ်များ၏ သီးခြားပစ်မှတ်များကို တိုက်ခိုက်ခြင်း သို့မဟုတ် ခန္ဓာကိုယ်၏ ကိုယ်ခံအားစနစ်ကို အသုံးပြု၍ ကင်ဆာဆဲလ်များကို တိုက်ခိုက်ခြင်း။

#ဆရာဝန်နဲ့တိုင်ပင်ရန်

15/10/2025

ဆီးချို သမား ရဲ့အခက်

ဆီးချိုသမားတွေ အချိုရှောင်ကို ရှောင်ရမယ့် အဓိပ္ပါယ်ဖြစ်တယ် ။ တနည်းအားဖြင့် ခန္ဓာကိုယ်က carbohydrate ကို လောင်စာအဖြစ်သုံးတာကနေ protein and fat ကို သုံးပြီ energy ထုတ်တာပိုကောင်းတယ်ပေါ့ ။
Carbohydrate 1g = 4kcal
Proteins 1 g= 4kcal
Fat 1g = 8kcal
Alcohol 1g= 7 kcal

အဲ့မှာ တွေ့ရတာက fat က energy efficient အဖြစ်ဆုံးတွေ့ရတယ် ။ တနည်းအားဖြင့် သကြား မစား ၊ ထမင်းမစား၊ ဂျုံပေါင်မုန့်မစားရင် အားမရှိမှာကြောက်တာတို့က သိပ်မမှန်တဲ့စကား ၊ တနည်းအားဖြင့် ကုမ္ပဏီကြော်ငြာတွေ ရဲ့ အတွေးအေခါ်ထည့်တာခံနေရတာ။
ဒါပေမယ့် သကြားစပြီ ဖြတ်ရင်တော့ လူက နေရခက်မှာ ၊ နုံမှာ ဖြစ်ဖြစ်ဖို့တော့များတယ် ။ ဘာလို့လဲဆို ခန္ဓာကိုယ်က carbohydrates sugar နဲ့နေသားကျနေပြီကို ။
တချို့လဲ ချက်ချင်းဖြတ်နိုင်တယ် တချို့လဲ ဖြည်းဖြည်းချင်းဖြတ်ရတာပေါ့။
ဒါပေမယ့် ဒါတွေ မဖြတ်နိုင်ရင်လဲ ဆေးတမျိုးတော့ရှိတယ် SGLT2 inhibitors , သကြားကို ဆီးနဲ့ပါသွားစေတဲ့ဆေးက လဲ ဆီးချိုသမားတွေမှာ တော်တော်ကောင်းတယ်။ ခန္ဓာကိုယ်က သကြားနဲ့ မတည့်တဲ့အတွက် သကြားခန္ဓာကိုယ်ထဲမဝင်တော့ဘူး ။ ဒါပေမယ့် ကိုယ်သောက်လို့ ရမရ ကိုယ်ပြနေကျ ဆရာဝန်နဲ့ အရင်တိုင်ပင်သင့်တယ်။
ကိုယ့်ဘာကိုယ်တော့ လျှောက်မသောက်ပါနဲ့။ prescription only medicine. ပါ။
နောက်ဆုံးဆေးအားကိုးတယ်ဆိုတာ ခဏတဖြုတ်ဘဲကောင်းပါတယ်။ အဲ့ဆေးက ထွက်တာသိပ်မကြာသေးတော့ ဆယ်နှစ်သောက်ရင် ဘာ side effect ခံစားရမယ် ။ နှစ် 20 သောက်ရင် ဘာ ဆိုးကျိုးကြုံမလဲဆိုတာ က မသိသေးပါဘူး။ chemical ဆေးတိုင်းက အကောင်းအဆိုး ဒွန်တွဲနေတာပါ။ အဲ့ဒါကိုတော့ မမေ့ပါနဲ့ ။

#ဆရာဝန်နဲ့တိုင်ပင်ရန်

08/10/2025

မီးပိုးကောင် (Rove Beetle
) အကြောင်း သိကောင်းစရာ
မီးပိုးကောင် (Rove beetle) သည် ထိုင်းနှင့် မြန်မာကဲ့သို့သော အပူပိုင်းဒေသနိုင်ငံများတွင် အဖြစ်များသော အင်းဆက်တစ်မျိုးဖြစ်ပြီး ၎င်းကြောင့်ဖြစ်သော အရေပြားပြဿနာမှာ အလွန်အဖြစ်များပါသည်။
🪲 မီးပိုးကောင်ဆိုသည်မှာ အဘယ်နည်း
• သိပ္ပံအမည်: Paederus spp.
• ၎င်းတို့သည် အရွယ်အစားသေးငယ်ပြီး အနက်ရောင်-လိမ္မော်ရောင်ရှိသော အင်းဆက်များဖြစ်ကာ ညဘက်တွင် မီးရောင်အနီးတွင် တွေ့ရလေ့ရှိသည်။ (အထူးသဖြင့် မိုးရာသီအတွင်း)။
• အရေးကြီးသောအချက်: ၎င်းတို့သည် အမှန်တကယ် ကိုက်ခြင်း သို့မဟုတ် တုပ်ခြင်း မရှိပါ။ သို့သော် အရေပြားပေါ်တွင် ဖိချေမိခြင်း သို့မဟုတ် ပွတ်တိုက်မိပါက ပယ်ဒရင် (pederin) ဟုခေါ်သော အဆိပ်ဓာတုပစ္စည်းကို ထုတ်လွှတ်ပါသည်။
⚠️ အရေပြားတုံ့ပြန်မှု ဖြစ်ရခြင်း အကြောင်းရင်း
• ပယ်ဒရင် (pederin) အဆိပ်ဓာတ်သည် အရေပြားကို ဓာတုဗေဒနည်းဖြင့် လောင်ကျွမ်းပျက်စီးစေ သည်။
• ဤအခြေအနေကို Paederus dermatitis (သို့မဟုတ် "ရိုးဗ်ပိုးကောင် အရေပြားရောင်ရမ်းခြင်း") ဟုခေါ်သည်။
• ၎င်းသည် ပိုးဝင်ခြင်း (infection) မဟုတ်ဘဲ ကူးစက်တတ်သော ရောဂါလည်း မဟုတ်ပါ။ သို့သော် အဆိပ်ကို ထိမိသောလက်ဖြင့် အခြားနေရာများကို ထပ်မံတို့ထိမိခြင်းဖြင့် အခြားအရေပြားနေရာများသို့ ပျံ့နှံ့နိုင်သည်။
🔍 ရောဂါလက္ခဏာများ
ထိမိပြီး ၁၂ နာရီမှ ၂၄ နာရီအတွင်း များသောအားဖြင့် လက္ခဏာများ စတင်ပေါ်ပေါက်လာသည်-
• ပူလောင်စပ်ဖျဉ်းဖျဉ်း သို့မဟုတ် စူးရှနာကျင်သော ခံစားမှု
• နီရဲခြင်း၊ ယားယံခြင်း နှင့် နာကျင်သော အဖုအပိမ့်များ
• အဆိပ်ကို ပွတ်တိုက်မိသည့်ပုံစံအတိုင်း အကြောင်းလိုက် (linear) သို့မဟုတ် အစင်းကြောင်းများ ဖြစ်ပေါ်ခြင်း
• တစ်ခါတစ်ရံတွင် အရည်ကြည်ဖုများ (blisters) သို့မဟုတ် ပြည်တည်သကဲ့သို့ အဖုလေးများ ဖြစ်ပေါ်ခြင်း
• ပြင်းထန်ပါက အနည်းငယ် ဖျားနာခြင်း သို့မဟုတ် လည်ပင်းအကျိတ် ရောင်ရမ်းခြင်း တို့ ဖြစ်နိုင်သည်။
🏥 ကုသမှု (ဆေးရုံ သို့မဟုတ် ဆေးခန်းတွင်)
၁။ ချက်ချင်း ရှေးဦးပြုစုခြင်း
• အဆိပ်ဓာတ်ကို ဖယ်ရှားရန် ထိမိသောနေရာကို ဆပ်ပြာနှင့် စီးနေသောရေ ဖြင့် ချက်ချင်းဆေးကြောပါ။
• ပိုးကောင်ကို အရေပြားပေါ်တွင် ဖိချေခြင်း သို့မဟုတ် ပွတ်တိုက်ခြင်း လုံးဝမပြုလုပ်ရ — ညင်သာစွာ ခါချပါ သို့မဟုတ် မှုတ်ထုတ်ပါ။
၂။ လိမ်းဆေးနှင့် သောက်ဆေးများ
ဆေးရုံ သို့မဟုတ် ဆေးခန်းတွင် ဆရာဝန်က အောက်ပါတို့ကို ညွှန်ကြားနိုင်သည်-
• Topical Corticosteroid Cream (စတီးရွိုက် လိမ်းဆေးများ) - ရောင်ရမ်းခြင်းနှင့် နီရဲခြင်းကို လျှော့ချရန်အတွက် (ဥပမာ- Hydrocortisone, Triamcinolone)။
• Antihistamine Tablets (ဓာတ်မတည့်ခြင်း သက်သာစေရန် သောက်ဆေး) - ယားယံမှု သက်သာစေရန်အတွက် (ဥပမာ- Loratadine, Cetirizine)။
• Topical Antibiotic Cream (လိမ်းဆေး ပိုးသတ်ဆေး) - အနာများ ပေါက်သွားပြီး ပိုးဝင်ခြင်း သို့မဟုတ် ဒုတိယပိုးဝင်ခြင်း လက္ခဏာများ ရှိပါက (ဥပမာ- Fusidic acid သို့မဟုတ် Mupirocin)။
၃။ ပြင်းထန်ပါက ကုသမှု
• အနာဧရိယာ ကျယ်ပြန့်ပါက သို့မဟုတ် မျက်နှာပေါ်တွင် ဖြစ်ပေါ်ပါက Oral Corticosteroids (စတီးရွိုက် စားဆေး) များကို ပေးနိုင်သည်။
• ရေအေးဝတ် ကပ်ပေးခြင်း ဖြင့် လောင်ကျွမ်းနာကျင်မှုကို သက်သာစေသည်။
• နေရောင်ခြည်ကို ရှောင်ပါ — အဆိပ်ဓာတ်ကြောင့် အရေပြား ပိုမိုထိခိုက်လွယ်ပြီး အနာကျက်ပြီးနောက် အမည်းစက် (dark spots) များ ကျန်ခဲ့နိုင်သည်။
🚫 ရှောင်ရန်/ မပြုလုပ်သင့်သည့်အရာများ
• အနာကို မကုတ်ပါနှင့် သို့မဟုတ် မပွတ်တိုက်ပါနှင့်။
• မြက်ဆေးများ၊ သွားတိုက်ဆေး သို့မဟုတ် အရက်ပြန်စသည့် လိမ်းဆေးများကို မလိမ်းပါနှင့် — ၎င်းတို့သည် အရေပြားယားယံမှုကို ပိုဆိုးစေနိုင်သည်။
• အရည်ကြည်ဖုများကို မဖောက်ပါနှင့်။
🛡️ ကြိုတင်ကာကွယ်ခြင်း
• မိုးရာသီအတွင်း ပြတင်းပေါက်များကို ပိတ်ထားပါ သို့မဟုတ် ဇကာများ တပ်ဆင်ပါ။
• ညဘက်တွင် မလိုအပ်သော မီးများကို ပိတ်ပါ (ပိုးကောင်များသည် မီးရောင်ကို စိတ်ဝင်စားသည်)။
• အဝတ်အစားများနှင့် မျက်နှာသုတ်ပုဝါများကို မသုံးမီ ခါချပါ။
• ပိုးကောင်များ ရှိနေပါက ခြင်ထောင် အသုံးပြု၍ အိပ်ပါ။

#ဆရာဝန်နဲ့တိုင်ပင်ရန်

29/09/2025

သွေးအားနည်းရောဂါ (Anemia) ၏ အကြောင်းအရင်းများ၊ လက္ခဏာများနှင့် ကုသမှုများ
သွေးအားနည်းရောဂါ ဖြစ်ရခြင်း အကြောင်းအရင်းများ
သွေးအားနည်းရောဂါ သည် ခန္ဓာကိုယ်တွင် ကျန်းမာသော သွေးနီဥများ သို့မဟုတ် ဟေမိုဂလိုဘင် (hemoglobin) လုံလောက်စွာ မရှိသည့်အခါ ဖြစ်ပေါ်သည်။ အဖြစ်များသော အကြောင်းအရင်းများမှာ-
၁။ သွေးဆုံးရှုံးမှု (Blood loss)
• ရာသီသွေး အလွန်များခြင်း (Heavy menstruation)
• အစာအိမ်နှင့် အူလမ်းကြောင်းမှ သွေးယိုစိမ့်ခြင်း (ဥပမာ- အစာအိမ်အနာ၊ လိပ်ခေါင်း၊ ကင်ဆာ) (Gastrointestinal bleeding)
• ထိခိုက်ဒဏ်ရာရခြင်း သို့မဟုတ် ခွဲစိတ်ကုသမှု (Trauma or surgery)
၂။ သွေးနီဥ ထုတ်လုပ်မှု လျော့နည်းခြင်း (Decreased red blood cell production)
• အာဟာရချို့တဲ့မှုများ (သံဓာတ်၊ ဗီတာမင် B12၊ ဖောလိတ်/ folate ချို့တဲ့ခြင်း)
• ရိုးတွင်းခြင်ဆီ ရောဂါများ (ဥပမာ- aplastic anemia၊ သွေးကင်ဆာ/ leukemia)
• နာတာရှည်ရောဂါများ (ဥပမာ- ကျောက်ကပ်ရောဂါ၊ ကင်ဆာ၊ နာတာရှည် ရောင်ရမ်းမှု)
၃။ သွေးနီဥ ပျက်စီးမှု တိုးလာခြင်း (Hemolysis)
• ကိုယ်ခံအားစနစ်မှ သွေးနီဥများကို ဖျက်ဆီးခြင်း (Autoimmune hemolytic anemia)
• မျိုးရိုးလိုက် ရောဂါများ (ဥပမာ- မွေးရာပါ သွေးအားနည်းရောဂါ/ sickle cell disease၊ သေလာဆီးမီးယား/ thalassemia)
• ပိုးဝင်ခြင်း သို့မဟုတ် အချို့သော ဆေးဝါးများ
သွေးအားနည်းရောဂါ၏ လက္ခဏာများ
ရောဂါ၏ ပြင်းထန်မှုအပေါ် မူတည်သော်လည်း အဖြစ်များသော လက္ခဏာများမှာ-
• ပင်ပန်းနွမ်းနယ်ခြင်း၊ အားနည်းခြင်း (Fatigue, weakness)
• အသားအရေ ဖြူဖျော့ခြင်း၊ လက်ဖဝါး/ခြေဖဝါးများ အေးစက်ခြင်း (Pale skin, cold hands/feet)
• အသက်ရှူ မဝခြင်း၊ မူးဝေခြင်း၊ သတိလစ်ခြင်း (Shortness of breath, dizziness, fainting)
• နှလုံးခုန်နှုန်း မြန်ခြင်း သို့မဟုတ် မမှန်ခြင်း (Palpitations)
• ခေါင်းကိုက်ခြင်း၊ စိတ်တိုလွယ်ခြင်း (Headache, irritability)
• လက်သည်းများ ကြွပ်ဆတ်ခြင်း သို့မဟုတ် ဆံပင်ကျွတ်ခြင်း (သံဓာတ် ချို့တဲ့လျှင်)
• ထုံကျင်ကိုက်ခဲခြင်း၊ မှတ်ဉာဏ် ပြဿနာများ (ဗီတာမင် B12 ချို့တဲ့လျှင်)
သွေးအားနည်းရောဂါ ကုသမှု
ကုသမှုသည် သွေးအားနည်းရသည့် အကြောင်းအရင်းပေါ် မူတည်သည်။
၁။ သံဓာတ်ချို့တဲ့မှုကြောင့် သွေးအားနည်းခြင်း \rightarrow သံဓာတ်ဖြည့်ဆေး များ၊ သံဓာတ်ကြွယ်ဝသော အစားအစာများ၊ သွေးယိုစီးမှုအရင်းအမြစ်ကို ကုသခြင်း
၂။ ဗီတာမင် B12 ချို့တဲ့ခြင်း \rightarrow B12 ထိုးဆေး သို့မဟုတ် သောက်ဆေးများ
၃။ ဖောလိတ် ချို့တဲ့ခြင်း \rightarrow ဖောလစ်အက်ဆစ်ဖြည့်ဆေးများ၊ အစားအသောက် တိုးမြှင့်စားသုံးခြင်း
၄။ နာတာရှည်ရောဂါကြောင့် သွေးအားနည်းခြင်း \rightarrow မူလရောဂါကို စီမံခန့်ခွဲကုသခြင်း (ဥပမာ- ကျောက်ကပ်ရောဂါ \rightarrow erythropoietin ထိုးဆေးများ)
၅။ သွေးနီဥ ပျက်စီးမှုကြောင့် သွေးအားနည်းခြင်း \rightarrow စတီးရွိုက်ဆေးများ (Steroids)၊ ကိုယ်ခံအားစနစ်ထိန်းချုပ်ဆေးများ၊ တစ်ခါတစ်ရံ သွေးသွင်းခြင်း
၆။ ပြင်းထန်သော သွေးအားနည်းခြင်း \rightarrow သွေးသွင်းကုသခြင်း
၇။ ရိုးတွင်းခြင်ဆီ ရောဂါများ \rightarrow ကင်ဆာဆေးသွင်းကုသမှု (chemotherapy)၊ ရိုးတွင်းခြင်ဆီ အစားထိုးကုသမှု လိုအပ်နိုင်ပါသည်။

#ဆရာဝန်နဲ့တိုင်ပင်ရန်

27/09/2025

ဆံပင်ကျွတ်ခြင်းနှင့် ပါးလာခြင်း၏ အကြောင်းအရင်းများ
ဆံပင်ကျွတ်ခြင်းသည် အမျိုးသားနှင့် အမျိုးသမီး နှစ်ဦးလုံးကို ဖြစ်စေနိုင်ပါသည်။ အဓိက အကြောင်းအရင်းများမှာ-
၁။ မျိုးရိုးလိုက်ခြင်း (မျိုးရိုးလိုက် ဆံပင်ကျွတ်ခြင်း / Androgenetic Alopecia)
• အမျိုးသားများတွင် ဆံပင်ပုံစံပြောင်းလဲခြင်း (နဖူးထိပ် ဆံပင်နောက်ဆုတ်ခြင်း၊ ဦးရစ်ပတ်လည် ပါးလာခြင်း)။
• အမျိုးသမီးများတွင် ဆံပင်ပုံစံပြောင်းလဲခြင်း (ဦးရေပြားတစ်ခုလုံး အနှံ့အပြား ပါးလာခြင်း)။
၂။ ဟော်မုန်းမညီမျှခြင်း
• သိုင်းရွိုက်ပြဿနာများ (ဟော်မုန်းနည်းခြင်း/များခြင်း)။
• သားဥအိမ် အရည်အိတ်များ ဖြစ်ပေါ်သည့် ရောဂါလက္ခဏာစု (PCOS)။
• ကလေးမွေးပြီးချိန် သို့မဟုတ် သွေးဆုံးချိန်။
၃။ အာဟာရချို့တဲ့ခြင်း
• သံဓာတ်၊ ဗီတာမင် D၊ ဇင့် (သွပ်) သို့မဟုတ် ပရိုတင်းဓာတ် နည်းပါးခြင်း။
• အလွန်အကျွံ အစားရှောင်ခြင်း သို့မဟုတ် အာဟာရမပြည့်ဝခြင်း။
၄။ စိတ်ဖိစီးမှုနှင့် နေထိုင်မှုပုံစံ
• စိတ်ခံစားမှုဆိုင်ရာ ဖိစီးမှု၊ အိပ်ရေးပျက်ခြင်း။
• ဆံပင်ကို ပုံသွင်းမှု အလွန်အကျွံပြုလုပ်ခြင်း၊ အပူပေးခြင်း သို့မဟုတ် ဓာတုပစ္စည်းများ အသုံးပြု ကုသခြင်း။
၅။ ဆေးဘက်ဆိုင်ရာ အကြောင်းအရင်းများနှင့် ဆေးဝါးများ
• ကိုယ်ခံအားစနစ်မှ ကိုယ့်ကိုယ်ကိုယ် ပြန်တိုက်သည့် ရောဂါများ (ဥပမာ - Alopecia Areata)။
• နာတာရှည်ရောဂါများ (ဆီးချို၊ ကျောက်ကပ်၊ အသည်းရောဂါ)။
• ဓာတုကုထုံး (Chemotherapy)၊ အချို့သော ဆေးဝါးများ။
💊 ဆံပင်ကျွတ်ခြင်းအတွက် ကုသမှုရွေးချယ်စရာများ
ကုသမှုသည် အကြောင်းအရင်းပေါ်တွင် မူတည်သော်လည်း အများအားဖြင့် အသုံးပြုသည့် နည်းလမ်းများမှာ-
၁။ ဆေးဝါးဖြင့် ကုသမှုများ
• လိမ်းဆေး Minoxidil (ဆံပင်ကြီးထွားမှုကို လှုံ့ဆော်ပေးသည်)။
• သောက်ဆေး Finasteride (အမျိုးသားများအတွက်၊ DHT ဟော်မုန်းကို လျှော့ချသည်)။
• ဟော်မုန်းမညီမျှမှုရှိသော အမျိုးသမီးများအတွက် Anti-androgen ကုထုံး။
• စတီးရွိုက် ထိုးဆေးများ (Alopecia Areata အတွက်)။
၂။ အာဟာရပံ့ပိုးမှု
• ချို့တဲ့ပါက သံဓာတ်၊ ဇင့် (သွပ်)၊ Biotin၊ ဗီတာမင် D ဖြည့်စွက်ဆေးများ သောက်သုံးခြင်း။
• ပရိုတင်းဓာတ်များသော မျှတသည့် အစားအစာ စားသုံးခြင်း။
၃။ နေထိုင်မှုပုံစံ ပြောင်းလဲခြင်း
• စိတ်ဖိစီးမှု လျှော့ချခြင်း၊ ကောင်းမွန်စွာ အိပ်စက်ခြင်း။
• နူးညံ့သော ဆံပင်ထိန်းသိမ်းမှု (အပူပေးခြင်း၊ ပြင်းထန်သော ဓာတုပစ္စည်းများ၊ ကျစ်ဆံမြီးကြပ်ကြပ် ထုံးခြင်းတို့ကို ရှောင်ကြဉ်ခြင်း)။
၄။ အဆင့်မြင့် ရွေးချယ်စရာများ
• PRP (Platelet Rich Plasma) ဦးရေပြား ထိုးသွင်းကုသခြင်း။
• ဆံပင် အစားထိုး ခွဲစိတ်ကုသခြင်း။
• လေဆာကုထုံးသုံး ကိရိယာများ။
📌 ဆရာဝန်နှင့် ပြသသင့်သည့်အချိန်
• ရုတ်တရက် သို့မဟုတ် အကွက်လိုက် ဆံပင်ကျွတ်ခြင်း။
• ဆံပင်များ အစုလိုက်အပြုံလိုက် ကျွတ်ခြင်း။
• ဦးရေပြား ယားယံခြင်း၊ နာကျင်ခြင်း သို့မဟုတ် နီရဲခြင်း။
• အိမ်သုံးကုထုံးများ သုံးသော်လည်း ဆံပင်ကျွတ်ခြင်း မရပ်ပါက။
👉 ဆံပင်ကျွတ်ခြင်း သို့မဟုတ် ပါးလာခြင်းကို ခံစားနေရပါက၊ အွန်လိုင်းမှ ဆွေးနွေးတိုင်ပင်ရန် ကြိုတင်စာရင်းသွင်းလိုက်ပါ။ အကြောင်းအရင်းကို ရှာဖွေဖော်ထုတ်ရပါမယ်

#ဆရာဝန်နဲ့တိုင်ပင်ရန်

24/09/2025

ကင်ဆာတွင် အသုံးပြုသော chemo ဆေးများအမျိုးအစား၊ အသုံးပြုသောရောဂါနဲ့ ဘေးထွက်ဆိုးကျိုးများကို အောက်ပါအတိုင်းဖော်ပြထားပါတယ် ။

၁။ Alkylating Agents (ဓာတုဗေဒဆိုင်ရာ ဆေးဝါးများ)
• ဥပမာများ: Cyclophosphamide, Ifosfamide, Melphalan, Busulfan
• အသုံးပြုသည့်ရောဂါများ: သွေးကင်ဆာ (leukemia), lymphona, ရင်သားကင်ဆာ, သားဥအိမ်ကင်ဆာ, အဆုတ်ကင်ဆာ
• ဘေးထွက်ဆိုးကျိုးများ:
• ရိုးတွင်းခြင်ဆီ ပိတ်ဆို့မှု (သွေးဆဲလ်နည်းသွားခြင်းကြောင့် ရောဂါကူးစက်လွယ်ခြင်း၊ သွေးအားနည်းခြင်း၊ သွေးထွက်လွယ်ခြင်း)
• ပျို့အန်ခြင်း
• ဆံပင်ကျွတ်ခြင်း
• သားသမီးမရနိုင်တော့သည့် အန္တရာယ်
• ရေရှည်တွင် ဒုတိယ သွေးကင်ဆာ ဖြစ်နိုင်ခြေရှိခြင်း
၂။ Antimetabolites (ဆဲလ်ပွားခြင်းကို ဆန့်ကျင်သော ဆေးဝါးများ)
• ဥပမာများ: Methotrexate, 5-Fluorouracil (5-FU), Capecitabine, Cytarabine, Gemcitabine
• အသုံးပြုသည့်ရောဂါများ: သွေးကင်ဆာ, ရင်သားကင်ဆာ, သားဥအိမ်ကင်ဆာ, အစာအိမ်နှင့် အူလမ်းကြောင်းကင်ဆာ
• ဘေးထွက်ဆိုးကျိုးများ:
• ရိုးတွင်းခြင်ဆီ ပိတ်ဆို့မှု
• ပါးစပ်အနာများပေါက်ခြင်း (mucositis)
• ဝမ်းလျှောခြင်း
• လက်ဖဝါးနှင့် ခြေဖဝါးများ နီရဲနာကျင်ကာ အရေခွံလန်ခြင်း (capecitabine/5-FU တို့နှင့် ပိုဖြစ်တတ်သည်)
• အသည်းကို ထိခိုက်ခြင်း (methotrexate ဖြင့် ကုသရာတွင်)
၃။ Anti-tumor Antibiotics (ကင်ဆာကို ဆန့်ကျင်သော ပဋိဇီဝဆေးများ)
• ဥပမာများ: Doxorubicin, Daunorubicin, Bleomycin, Mitomycin
• အသုံးပြုသည့်ရောဂါများ: ရင်သားကင်ဆာ, ဆီးအိတ်ကင်ဆာ, အဆုတ်ကင်ဆာ, sarcomas (တစ်ရှူးကင်ဆာ), သွေးကင်ဆာ
• ဘေးထွက်ဆိုးကျိုးများ:
• ရိုးတွင်းခြင်ဆီ ပိတ်ဆို့မှု
• ဆံပင်ကျွတ်ခြင်း
• နှလုံးကို ထိခိုက်ခြင်း (doxorubicin/daunorubicin ဖြင့် cardiomyopathy ဖြစ်နိုင်သည်)
• အဆုတ်ကို ထိခိုက်ခြင်း (bleomycin ဖြင့် အဆုတ်တစ်သျှူးများ မာကျောလာနိုင်သည်)
• ပါးစပ်အနာများပေါက်ခြင်း
၄။ Topoisomerase Inhibitors (ဆဲလ်ပွားခြင်းကို ဟန့်တားသော ဆေးဝါးများ)
• ဥပမာများ: Irinotecan, Topotecan, Etoposide, Teniposide
• အသုံးပြုသည့်ရောဂါများ: အဆုတ်ကင်ဆာ, အူမကြီးကင်ဆာ, သားဥအိမ်ကင်ဆာ, သွေးကင်ဆာ
• ဘေးထွက်ဆိုးကျိုးများ:
• ရိုးတွင်းခြင်ဆီ ပိတ်ဆို့မှု
• ဝမ်းလျှောခြင်း (irinotecan ဖြင့် အထူးသဖြင့် ဆိုးရွားနိုင်သည်)
• ပျို့အန်ခြင်း
• ဆံပင်ကျွတ်ခြင်း
၅။ Mitotic Inhibitors (အပင်မှ ထုတ်လုပ်သော ဆေးဝါးများ)
• ဥပမာများ: Paclitaxel, Docetaxel, Vincristine, Vinblastine
• အသုံးပြုသည့်ရောဂါများ: ရင်သားကင်ဆာ, အဆုတ်ကင်ဆာ, lymphoma, သွေးကင်ဆာ
• ဘေးထွက်ဆိုးကျိုးများ:
• အာရုံကြောများ ထိခိုက်ခြင်း (လက်နှင့် ခြေထောက်များတွင် ထုံကျဉ်ခြင်း၊ အထူးသဖြင့် vincristine, paclitaxel တို့နှင့်ဖြစ်သည်)
• ရိုးတွင်းခြင်ဆီ ပိတ်ဆို့မှု (vincristine သည် ခြင်ဆီကို အနည်းငယ်သာ ထိခိုက်စေသည်)
• ဆံပင်ကျွတ်ခြင်း
• ဆေးမတည့်သည့် တုံ့ပြန်မှုများ (paclitaxel, docetaxel ကဲ့သို့သော taxanes အုပ်စုဝင်ဆေးများ)
၆။ Platinum-based Drugs (Alkylating နှင့် ဆင်တူသော ဆေးများ)
• ဥပမာများ: Cisplatin, Carboplatin, Oxaliplatin
• အသုံးပြုသည့်ရောဂါများ: သားဥအိမ်ကင်ဆာ, testicular ကင်ဆာ, အဆုတ်ကင်ဆာ, အူမကြီးကင်ဆာ, ဆီးအိတ်ကင်ဆာ
• ဘေးထွက်ဆိုးကျိုးများ:
• ကျောက်ကပ်ကို ထိခိုက်ခြင်း (cisplatin)
• နားလေးခြင်း (cisplatin)
• ပျို့အန်ခြင်း (cisplatin ဖြင့် ဆိုးရွားနိုင်သည်)
• အာရုံကြောများ ပျက်စီးခြင်း (oxaliplatin ဖြင့် အအေးဒဏ်ကို မခံနိုင်ခြင်း၊ အာရုံကြော ထိခိုက်ခြင်း)
• ရိုးတွင်းခြင်ဆီ ပိတ်ဆို့မှု (carboplatin)
✅ အနှစ်ချုပ်:
• ဓာတုကုထုံးဆေးဝါးများအားလုံးသည် ရိုးတွင်းခြင်ဆီ ပိတ်ဆို့မှု၊ ပျို့အန်ခြင်း၊ ဆံပင်ကျွတ်ခြင်းနှင့် မောပန်းနွမ်းနယ်ခြင်းတို့ကို အများအားဖြင့် ဖြစ်စေသည်။
• အချို့သော ဆေးအမျိုးအစားများသည် သီးခြားကိုယ်တွင်းအင်္ဂါများကို (နှလုံး၊ အဆုတ်၊ ကျောက်ကပ်၊ အာရုံကြော သို့မဟုတ် အစာအိမ်နှင့် အူလမ်းကြောင်း) ထိခိုက်စေနိုင်သည်။

#ဆရာဝန်နဲ့တိုင်ပင်ရန်

23/09/2025

တချို့ မသိနိုင်သောအရာများ

တချို့ လူနာတွေက functional medicine အကြောင်းကို ဆရာဝန်တွေကို မေးကြတယ် ။ အမှန်အတိုင်းပြောရင် functional medicine ဆိုတာ conventional medicine ဆေးကျောင်းမှာသင်ပေးတဲ့ ဘာသာရပ်မဟုတ်ဘူး ။ အဲ့တော့ အထူးကု ဖြစ်ဖြစ် functional medicine ကို သီးသန့်မလေ့လာထားရင် မသိတာများတယ် ။ အဲ့မှာ ဘာ အများဆုံးတွေ့ရလဲဆို Vitamin D ကို 5000 IU သောက်ရင်များတယ်ထင်လို ထင်ကြတယ် ။
တကယ်က လူတိုင်းက အကုန်သိကြတာမဟုတ်သလို တချို့ အရာတွေက သိဖို့လဲ မလွယ်ပါဘူး ။
အထူးသဖြင့် cancer ကို chemo radio မဟုတ်တဲ့နည်းနဲ့ တိုင်းရင်ဆေးနဲ့ကုလို့ပျောက်တယ်လို့ ပြောရင်တော့ ဖြစ်နိုင်ပါတယ် ။ ဒါပေမယ့် ပြသာနာက mechanism of action ကို လေ့လာမယ့်သူနဲ့ research result ကို percent တစ်ခုမရောက်သေးတာနဲ့ ကုန်ကျမယ့် စရိတ်ခံမယ့်ကုမ္ပဏီ တွေ ဒါတွေနဲ့ ပြန်ရမယ့် benefit တွေ ။ အဲ့တော့ ဆေးကုမ္ပဏီတွေလဲ ပျောက်အောင်ကုတဲ့ဆေးတွေ ထုတ်ဖို့ ရင်းနှီးမြုပ်နှံမှုက မြင့်သလို ဖြစ်နေပြီ ပြန်ရမယ့် benefit က နည်းတာလဲဖြစ်နိုင်တယ် ။ နောက်တခုက ခေတ်က တိုးတက်လာတော့နည်းပညာမြင့်တဲ့ အစားအစာတွေကြောင့်လဲ ရောဂါဆိုတာလိုက်လို့မကုန်သလို။
သိပ္ပံပညာရှင်တွေဘယ်လောက်တော်တော် လူတွေမှာဖြစ်တဲ့ ရောဂါကို အကုန်မသိနိုင်သေးသလို လူတွေရဲ့ ခန္ဓာကိုယ်အကြောင်းကို 100% မသိနိုင်ပါဘူး ။
အဲ့မို့ အသည်းပျက်စီး အသည်းအစားထိုးတာ ၊ ကျောက်ကပ်အစားထိုးတာ ပေါ့ ။

#ဆရာဝန်နဲ့တိုင်ပင်ရန်

#

22/09/2025

အဓိက နှလုံးရောဂါ အမျိုးအစားများ
• Coronary Artery Disease (CAD)
• နှလုံးသွေးကြောတွေမှာ အဆီဖတ်တွေ စုပုံလာတာ (သွေးကြောကျဉ်းရောဂါ)။
• ရင်ဘတ်အောင့်တာ ဒါမှမဟုတ် နှလုံးရပ်တာမျိုး ဖြစ်နိုင်ပါတယ်။
• နှလုံးခုန်နှုန်း မမှန်တဲ့ ရောဂါများ (Arrhythmias)
• နှလုံးခုန်နှုန်း ပုံမှန်မဟုတ်တာ (အရမ်းမြန်တာ၊ အရမ်းနှေးတာ ဒါမှမဟုတ် မမှန်မကန်ဖြစ်တာ)။
• ဥပမာ- နှလုံးပေါ်ပိုင်းကြွက်သားတွေ တုန်ခါတာ (atrial fibrillation)၊ နှလုံးအောက်ပိုင်းကြွက်သားတွေ တုန်ခါတာ (ventricular tachycardia)။
• နှလုံးအလုပ်မလုပ်နိုင်တော့ခြင်း (Heart Failure)
• နှလုံးက သွေးကို ထိရောက်စွာ မညှစ်နိုင်တော့တာ။
• ခြေထောက်တွေ ဖောရောင်တာ၊ ပင်ပန်းနွမ်းနယ်တာ၊ အသက်ရှူမဝတာမျိုး ဖြစ်တတ်ပါတယ်။
• နှလုံးအဆို့ရှင် ရောဂါ (Heart Valve Disease)
• နှလုံးအဆို့ရှင်တွေ ပုံမှန်အတိုင်း မပွင့်၊ မပိတ်တာ (အဆို့ရှင်ကျဉ်းတာ၊ အဆို့ရှင်ပိတ်တာ၊ အဆို့ရှင်လျော့ရဲတာ)။
• မွေးရာပါ နှလုံးရောဂါ (Congenital Heart Disease)
• မွေးကတည်းက နှလုံးတည်ဆောက်ပုံ မူမမှန်တာ (ဥပမာ- နှလုံးမှာ အပေါက်ပါတာ၊ သွေးကြောတွေ ပုံမှန်မဟုတ်တာ)။
• နှလုံးကြွက်သားရောဂါ (Cardiomyopathy)
• နှလုံးကြွက်သားမှာ ရောဂါဖြစ်တာ (နှလုံးကြွက်သားတွေ ပုံမှန်ထက် ပိုကြီးလာတာ၊ ပါးလာတာ၊ သို့မဟုတ် တောင့်တင်းလာတာ)။
• နှလုံးဖုံးအိတ် ရောဂါ (Pericardial Disease)
• နှလုံးကို ဖုံးအုပ်ထားတဲ့ အိတ်မှာ ပြဿနာဖြစ်တာ (ဥပမာ- နှလုံးဖုံးအိတ် ရောင်တာ၊ နှလုံးဖုံးအိတ်ထဲ အရည်စုတာ)။
• အေအိုတာ သွေးလွှတ်ကြောမကြီး ရောဂါ (Aortic Disease)
• နှလုံးကနေ ထွက်တဲ့ အဓိက သွေးလွှတ်ကြောမကြီးမှာ ပြဿနာဖြစ်တာ (ဥပမာ- သွေးကြောမကြီး ဖောင်းတာ၊ အေအိုတာ သွေးလွှတ်ကြောမကြီး အတွင်းသား နှစ်လွှာကွဲတာ)။
ဖြစ်ပွားစေတဲ့ အကြောင်းအရင်းများ / ဖြစ်နိုင်ခြေများ
• သွေးတိုးရောဂါ
• ကိုလက်စထရောများခြင်း
• ဆေးလိပ်သောက်ခြင်း
• ဆီးချိုရောဂါ
• အဝလွန်ခြင်း
• လေ့ကျင့်ခန်းမလုပ်ခြင်း
• အရက်အလွန်အကျွံ သောက်ခြင်း
• စိတ်ဖိစီးမှုများခြင်း
• မျိုးရိုးလိုက်ခြင်း (မိသားစုရာဇဝင်)
• အချို့သော ရောဂါပိုးဝင်ရောက်ခြင်း (အဆစ်အမြစ်ရောင်ရမ်းစေသော အဖျားရောဂါ၊ ဗိုင်းရပ်စ်ကြောင့် နှလုံးကြွက်သား ရောင်ရမ်းတာ)
ကုသမှုနည်းလမ်းများ
ကုသမှုဟာ နှလုံးရောဂါအမျိုးအစားပေါ် မူတည်ပါတယ်။ အဓိကအားဖြင့်တော့ ဒီလိုနည်းလမ်းတွေနဲ့ ကုသလေ့ရှိပါတယ်။
• နေထိုင်မှုပုံစံ ပြောင်းလဲခြင်း
• ကျန်းမာရေးနဲ့ညီညွတ်တဲ့ အစားအသောက် (ဆားနဲ့ အဆီလျှော့စားပြီး ဟင်းသီးဟင်းရွက်နဲ့ သစ်သီးဝလံတွေ ပိုစားတာ)။
• ပုံမှန်လေ့ကျင့်ခန်းလုပ်ခြင်း။
• ဆေးလိပ်ဖြတ်ပြီး အရက်လျှော့သောက်ခြင်း။
• စိတ်ဖိစီးမှု စီမံခန့်ခွဲခြင်း။
• ဆေးဝါးများ
• သွေးကျဆေးများ (ACE inhibitors, beta-blockers, diuretics)။
• ကိုလက်စထရောလျှော့ချဆေးများ (statins)။
• သွေးကျဲဆေးများ (aspirin, warfarin, DOACs)။
• နှလုံးခုန်နှုန်း ပုံမှန်ဖြစ်စေတဲ့ဆေးများ။
• ရင်ဘတ်အောင့်တာအတွက် နိုက်ထရိတ်ဆေးများ။
• ခွဲစိတ်ကုသမှုများ
• သွေးကြောပူဖောင်းထည့်ပြီး stent တပ်ခြင်း။
• နှလုံးသွေးကြော ခွဲစိတ်ပြင်ဆင်ခြင်း (CABG)။
• နှလုံးအဆို့ရှင် ပြုပြင်ခြင်း သို့မဟုတ် အစားထိုးခြင်း။
• နှလုံးခုန်နှုန်း ထိန်းစက် (pacemaker) / နှလုံးခုန်စက် (defibrillator) တပ်ဆင်ခြင်း။
• ပြင်းထန်တဲ့ အခြေအနေတွေမှာ နှလုံးအစားထိုးကုသခြင်း။

#ဆရာဝန်နဲ့တိုင်ပင်ရန်

21/09/2025

သွေးလွန်တုပ်ကွေးရောဂါ (Dengue Fever) အကြောင်းနှင့် ကလေးများအတွက် ကုသမှု

သွေးလွန်တုပ်ကွေးရောဂါဟာ ခြင်ကနေတစ်ဆင့် ကူးစက်တဲ့ ဗိုင်းရပ်စ်ရောဂါတစ်မျိုးဖြစ်ပါတယ်။ အထူးသဖြင့် အေဒီ့စ်ခြင် (Aedes aegypti) တွေ ကိုက်ခြင်းအားဖြင့် ကူးစက်ပါတယ်။ ဒီခြင်တွေဟာ အများအားဖြင့် နေ့ခင်းဘက်မှာ ကိုက်တတ်ပြီး၊ ရေကြည်ရေသန့်တွေ စုနေတဲ့နေရာတွေမှာ ပေါက်ပွားတတ်ပါတယ်။
ရောဂါလက္ခဏာများ
ကလေးတွေမှာ သွေးလွန်တုပ်ကွေးဖြစ်တဲ့အခါ အောက်ပါလက္ခဏာတွေ ပြတတ်ပါတယ်။
• ရုတ်တရက် အဖျားကြီးခြင်း (၃၉-၄၀°C ထက် ပိုပြီး ဖျားခြင်း)
• ခေါင်းကိုက်ခြင်း
• ကိုယ်လက်ကိုက်ခဲခြင်း၊ ကြွက်သားနဲ့ အဆစ်အမြစ်များ နာကျင်ခြင်း
• မျက်လုံးအောင့်ခြင်း
• ပျို့အန်ခြင်း၊ ဗိုက်နာခြင်း
• အရေပြားပေါ်မှာ အနီစက်လေးတွေ ထွက်ခြင်း
ကလေးများအတွက် ကုသမှု
သွေးလွန်တုပ်ကွေးကို တိုက်ရိုက်ကုသနိုင်တဲ့ ဆေးမရှိပါဘူး။ ဒါပေမဲ့ ရောဂါလက္ခဏာတွေကို သက်သာအောင် ကုသပေးနိုင်ပါတယ်။ အရေးကြီးဆုံးကတော့ ဆရာဝန်နဲ့ အချိန်မီပြပြီး လမ်းညွှန်ချက်အတိုင်း လိုက်နာဖို့ပါပဲ။
1. အဖျားကျအောင် လုပ်ပေးပါ
• အဖျားကြီးနေရင် ကလေးကို ရေပတ်တိုက်ပေးပါ။
• ပါရာစီတမောလ် (Paracetamol) ကို ဆရာဝန်ညွှန်ကြားတဲ့ ပမာဏအတိုင်း တိုက်ပါ။ အက်စ်ပရင် (Aspirin) ဒါမှမဟုတ် အခြား အဖျားကျဆေးတွေကိုတော့ လုံးဝမတိုက်သင့်ပါဘူး။ ဒီဆေးတွေက သွေးယိုစီးမှုကို ပိုဆိုးစေနိုင်လို့ပါ။
2. ရေဓာတ် ပြည့်ဝနေအောင် ထိန်းသိမ်းပါ
• ကလေးကို ရေ၊ ဓာတ်ဆားရည်၊ သစ်သီးဖျော်ရည် စတာတွေ မကြာခဏ တိုက်ပေးပါ။
• အန်နေရင်တောင် နည်းနည်းချင်းစီ မကြာခဏ တိုက်ပေးရပါမယ်။ ရေဓာတ်ခန်းခြောက်တာကို ကာကွယ်ဖို့ အရေးကြီးပါတယ်။
3. အနားယူစေပါ
• ကလေးကို လုံလုံလောက်လောက် အနားယူစေပါ။ အပြင်ထွက်ခြင်း၊ ကစားခြင်းတွေကို ရှောင်ကြဉ်ပြီး အိမ်မှာပဲ နေခိုင်းပါ။
ဆေးရုံ အရေးပေါ် တင်သင့်တဲ့ အခြေအနေများ
အောက်ပါလက္ခဏာတွေထဲက တစ်ခုခု ပြလာရင် ချက်ချင်း ဆေးရုံကို အရေးပေါ်ပြသရပါမယ်။ ဒါတွေက သွေးလွန်တုပ်ကွေးရဲ့ ပြင်းထန်တဲ့ လက္ခဏာတွေ ဖြစ်နိုင်ပါတယ်။
• မကြာခဏ အန်နေခြင်း၊ အစားအသောက် လုံးဝ မစားနိုင်ခြင်း
• ဗိုက်အောင့်ခြင်း၊ အလွန်အမင်း ဗိုက်နာခြင်း
• နှာခေါင်း၊ သွားဖုံး စတဲ့နေရာတွေကနေ သွေးယိုစီးခြင်း
• အရေပြားပေါ်မှာ သွေးခြည်ဥတွေ ထွက်လာခြင်း
• အလွန်အမင်း အားနည်းပြီး မလှုပ်မယှက် ဖြစ်နေခြင်း
• အသက်ရှူရ ခက်ခဲခြင်း၊ သတိလစ်မေ့မြောလုနီးပါး ဖြစ်ခြင်း
သွေးလွန်တုပ်ကွေးကို ကာကွယ်ဖို့ အကောင်းဆုံးနည်းလမ်းကတော့ ခြင်တွေ မပေါက်ပွားအောင် သန့်ရှင်းရေးလုပ်ခြင်း ဖြစ်ပါတယ်။ အိမ်ပတ်ဝန်းကျင်မှာ ရေဝပ်နေတဲ့ နေရာတွေ၊ ပန်းအိုးအောက်ခံခွက်တွေ၊ အိုးခွက် ပန်းကန် အဟောင်းတွေမှာ ရေမတင်အောင် ပုံမှန် ရှင်းလင်းပေးဖို့ လိုအပ်ပါတယ်။
ဒါ့အပြင် ခြင်ကိုက်မခံရအောင် ခြင်ဆေး၊ ခြင်လုံပိုးလုံ အဝတ်အစားများနဲ့ ခြင်ထောင်တွေကိုလည်း အသုံးပြုသင့်ပါတယ်။

#ဆရာဝန်နဲ့တိုင်ပင်ရန်

17/09/2025

Pruritus (ယားယံခြင်း)
Pruritus ဆိုသည်မှာ ယားယံခြင်းဖြစ်ပြီး ခန္ဓာကိုယ်၏ တစ်စိတ်တစ်ပိုင်း သို့မဟုတ် ခန္ဓာကိုယ်တစ်ခုလုံးတွင် ယားယံနိုင်ပါသည်။ အရေပြားအခြေအနေများ သို့မဟုတ် ခန္ဓာကိုယ်အတွင်းရှိ ရောဂါများကြောင့် ဖြစ်ပွားနိုင်ပါသည်။
ယားယံခြင်း၏ အကြောင်းရင်းများ
၁။ အရေပြားဆိုင်ရာ (အတွေ့ရများဆုံး)
• အသားခြောက်ခြင်း (xerosis)
• နှင်းခူ/ Atopic dermatitis (အရေပြားရောင်ရမ်းမှု)
• ထိတွေ့မှုကြောင့် အရေပြားရောင်ရမ်းခြင်း (Contact dermatitis) (ဓာတ်မတည့်ခြင်း/ဓာတ်ကြွခြင်း)
• အင်ပျဉ်ထွက်ခြင်း (Urticaria)
• အရေပြား‌ခြောက်ပြီး အဖတ်လိုက်ထခြင်း (Psoriasis)
• ဝဲ၊ လှေး၊ မှိုပိုးဝင်ခြင်း
၂။ ခန္ဓာကိုယ်အတွင်းရှိ ရောဂါများကြောင့်
• အသည်းရောဂါများ → သည်းခြေအိတ်ပိတ်ခြင်း၊ သည်းခြေပြွန်ပိတ်ခြင်း (သည်းခြေဆားများစုပုံခြင်း)
• ကျောက်ကပ်ပျက်စီးခြင်း (Uremia) → အဆိပ်အတောက်များစုပုံခြင်း
• ဟော်မုန်းနှင့် ဇီဝကမ္မဖြစ်စဉ်ဆိုင်ရာ → ဆီးချို၊ သိုင်းရွိုက်ရောဂါများ၊ သံဓာတ်ချို့တဲ့ခြင်း
• သွေးဆိုင်ရာ → Polycythemia vera၊ Lymphoma (အထူးသဖြင့် Hodgkin’s ရောဂါ၊ “ရေနွေးပူဖြင့် ရေချိုးပြီးနောက်”)
• ကင်ဆာ (Paraneoplastic pruritus)
၃။ အာရုံကြောဆိုင်ရာ
• အာရုံကြောပျက်စီးခြင်း (Post-herpetic, Multiple sclerosis)
• အာရုံကြောကြောင့် ယားယံခြင်း (Neuropathic itch)
၄။ စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာ
• စိုးရိမ်ပူပန်ခြင်း၊ စိတ်ကျရောဂါ၊ Somatoform disorder
၅။ ဆေးဝါးများကြောင့်
• ဘိန်းပါဝင်သော ဆေးဝါးများ၊ Hydroxyethyl starch၊ Chloroquine၊ ACE inhibitors စသည်ဖြင့်
ယားယံခြင်းကို ကုသခြင်း
၁။ အထွေထွေ နည်းလမ်းများ
• အဓိကအကြောင်းရင်းကို ရှာဖွေပြီး ကုသပါ။
• အပူ၊ သိုးမွှေး၊ ပြင်းထန်သောဆပ်ပြာများကဲ့သို့သော လှုံ့ဆော်မှုဖြစ်စေသည့်အရာများကို ရှောင်ပါ။
• အသားခြောက်ခြင်းအတွက် အစိုဓာတ်ထိန်းဆေး (emollients) သုံးပါ။
• ရေအေးဖြင့် ဖိကပ်ပေးခြင်း၊ Oatmeal ရေချိုးခြင်းများ ပြုလုပ်ပါ။
၂။ ဆေးဝါးဗေဒဆိုင်ရာ
• ဓာတ်မတည့်ခြင်းအတွက် ဆေးများ → ဥပမာ- cetirizine, loratadine (ဓာတ်မတည့်မှု/အင်ပျဉ်အတွက်)
• လိမ်းဆေး စတီးရွိုက်များ → နှင်းခူ၊ အရေပြားရောင်ရမ်းမှုနှင့် ရောင်ရမ်းမှုဖြစ်စေသော အကြောင်းရင်းများအတွက်
• ယားယံသက်သာစေသော လိမ်းဆေးများ → menthol, calamine, capsaicin
• ပြင်းထန်/ခန္ဓာကိုယ်တစ်ခုလုံး ယားယံခြင်းအတွက် စားဆေး/ထိုးဆေးများ
• Cholestyramine, rifampin, သို့မဟုတ် naltrexone (သည်းခြေကြောင့်ယားယံခြင်း)
• Gabapentin, pregabalin (အာရုံကြောကြောင့်ယားယံခြင်း)
• SSRIs, mirtazapine (စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာကြောင့် ယားယံခြင်း သို့မဟုတ် ဆေးယဉ်ပါးသော အခြေအနေများအတွက်)
၃။ အထူးကုသမှုများ
• Uremic pruritus (ကျောက်ကပ်ပျက်စီးမှုကြောင့်ယားယံခြင်း) → ကျောက်ကပ်ဆေးခြင်းကို မျှတအောင် ပြုလုပ်ခြင်း၊ gabapentin၊ UVB phototherapy
• Cholestatic pruritus (သည်းခြေကြောင့်ယားယံခြင်း) → သည်းခြေအက်ဆစ် ချေဖျက်ဆေးများ (cholestyramine)၊ rifampin၊ opioid antagonists
• Polycythemia vera → သွေးဖောက်ထုတ်ခြင်း (phlebotomy)၊ aspirin၊ ဓာတ်မတည့်ခြင်းအတွက် ဆေးများ (antihistamines)

#ဆရာဝန်နဲ့တိုင်ပင်ရန်

12/09/2025

ဘိန်းစွဲခြင်း

ခုခေတ်မှာ စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာရစေတဲ့ အကြောင်းရင်းမှာ ဆေးစွဲတာအဓိကဖြစ်နေတယ်။
တချို့ဆို ကျွန်တော်တို့ဆေးခန်းလာတယ် ။ ဘယ်ချိန်လာလဲဆို အပြင်မှာ ဘိန်းမည်းတွေဝယ်မရတဲ့ချိန်ဆိုရောက်လာတတ်တယ် ။ ဘယ်လိုမှ ဖြတ်မရဘူးဖြစ်နေတယ်။ နောက်ဆုံး diazepam ကို အားကိုးပြီဖြတ်တော့ diazepam စွဲလမ်းမှုပါဖြစ်သွားတယ် ။ တကယ်က diazepam ကို အားကိုးပြီဖြတ်ရမှာမဟုတ်ပါဘူး ။
ဆေးဖြတ်တဲ့နေရာမှာသုံးတဲ့ဆေးတွေက

၁။ မက်သဒုံး (Methadone)
• အချိန် သက်ရောက်မှုကြာရှည်သော ဘိန်းအုပ်စုဝင် ဆေးဖြစ်သည်။
• ဘိန်းဖြတ်လိုသူများ ခံစားရသော ဆေးဖြတ်ဝေဒနာကို တားဆီးပေးပြီး ဘိန်းသုံးစွဲလိုစိတ်ကို လျှော့ချပေးသည်။
• ဆေးခန်းများတွင် ဆရာဝန်၏ ကြီးကြပ်မှုအောက်၌သာ ပေးသည်။
၂။ ဘူပရင်နော်ဖင်း (Buprenorphine)
• (Suboxone) နဲ့ (naloxone) တို့ ရောစပ်ပါဝင်သည်။
• ဘိန်းဖြတ်လိုစိတ်နှင့် ဘိန်းဖြတ်ဝေဒနာကို သက်သာစေရန် ကူညီပေးသည်။
• မက်သဒုံးထက် ပိုမိုဘေးကင်းပြီး ဆေးလွန်ပြီး သေဆုံးနိုင်ခြေ နည်းပါးသည်။
၃။ နော်ထရက်ခ်ဆုန်း (Naltrexone)
• ဘိန်းအုပ်စုဝင် ဆေးဝါးများ၏ သက်ရောက်မှုကို ပိတ်ပင်တားဆီးပေးသည်။
• သောက်ဆေးနှင့် အာနိသင်ကြာရှည်သော ထိုးဆေး (ဗီဗီထရော်လ် - Vivitrol) နှစ်မျိုးလုံး ရနိုင်သည်။
• ဆေးဖြတ်ပြီးနောက် (ဘိန်းဖြတ်ပြီး ရက်အနည်းငယ်အကြာ) မှသာ သုံးစွဲနိုင်သည်။
၄။ ကလိုနီဒင်း သို့မဟုတ် လိုဖက်ခ်ဆီဒင်း (Clonidine or Lofexidine)
• ဘိန်းအုပ်စုဝင် မဟုတ်သော ဆေးဝါးများဖြစ်သည်။
• ချွေးထွက်ခြင်း၊ စိုးရိမ်ပူပန်ခြင်းနှင့် ဂနာမငြိမ်ဖြစ်ခြင်းစသည့် ဆေးဖြတ်ဝေဒနာများကို သက်သာစေရန် ကူညီပေးသည်။

#ဆရာဝန်နဲ့တိုင်ပင်ရန်

Online Doctor

22/10/2025

17/10/2025

15/10/2025

08/10/2025

29/09/2025

27/09/2025

24/09/2025

23/09/2025

22/09/2025

21/09/2025

17/09/2025

12/09/2025

Address

Website

Alerts

Shortcuts

Share

Category