30/11/2025
အသက်ရှူမဝ... ရင်ဘတ်အောင့်... ချွေးပြန်တွေကျ...
ဒါတွေဟာ ရုပ်ရှင်ထဲက ဇာတ်လမ်းတွေမဟုတ်ပါဘူး။ နှလုံးတိုက်ခိုက်ခံရမှု (Heart Attack) ရဲ့ လက္ခဏာတွေပါ။
ဒီစကားလုံးကို ကြားလိုက်ရုံနဲ့ ကြောက်စရာကောင်းတယ်လို့ သင်ထင်ကောင်းထင်မိမယ်။ တကယ်တော့ ပိုကြောက်စရာကောင်းတာက သင်မသိလိုက်တဲ့ အချိန်မှာ သင့်ရဲ့အသက်အန္တရာယ်ကို ခြိမ်းခြောက်နိုင်တာပါပဲ။
ဒါပေမယ့်... ဒီဘေးကနေ လွတ်မြောက်နိုင်ပါသေးတယ်။
သိခြင်းသည် ကာကွယ်ခြင်းပါပဲ။ နှလုံးတိုက်ခိုက်ခံရမှု အကြောင်း သိထားသင့်သမျှ – ဘာကြောင့်ဖြစ်တယ်၊ ဘယ်လိုသိနိုင်တယ်၊ ဘယ်လိုကာကွယ်မယ် – ဆိုတဲ့ အသေးစိတ် အချက်အလက်တွေကို ဒီဆောင်းပါးလေးထဲမှာ ရှင်းပြထားပါတယ်။
Heart Attack ဖြစ်ရတဲ့ အဓိကအကြောင်းရင်းများ
နှလုံးဆီသွားသော သွေးကြောများ (Coronary Arteries) ကျဉ်းမြောင်းးပြီး ပိတ်ဆို့သွားတဲ့အခါမှာ Heart Attack ဖြစ်ပါတယ်။ ဒီလိုဖြစ်စေတဲ့ အဓိကအကြောင်းရင်းတွေကတော့ -
၁။ အဆီခဲများ သွေးကြောနံရံတွင် စုပုံခြင်း (Atherosclerosis) - ကိုလက်စထရောနဲ့ အဆီဓာတ်တွေဟာ သွေးကြောနံရံမှာ စုပုံလာပြီး ပလတ် ကဲ့သို့သော အရာတွေ (Plaque) ဖြစ်လာကာ သွေးကြောကို ကျဉ်းစေပါတယ်။
၂။ သွေးခဲပိတ်ဆို့ခြင်း - ထိုအဆီခဲ (Plaque) များ ပေါက်ကွဲထွက်သောအခါ ၎င်းမှ သွေးခဲလေးများအဖြစ် ပြောင်းလဲသွားသည်။ ထိုသွေးခဲလေးများကြောင့် နှလုံးသွေးလွှတ်ကြောအတွင်း သွေးစီးဆင်းမှု ပိတ်ဆို့နိုင်သဖြင့် နှလုံးကြွက်သားများ အောက်ဆီဂျင် လုံလောက်စွာ မရနိုင်သောကြောင့် ကြွက်သားပုပ်၍ ပျက်စီးသွားခြင်းကို myocardial infarction (heart attack) ဟုခေါ်သည်။
ဖြစ်နိုင်ခြေမြင့်စေသော အချက်များ
မပြောင်းလဲနိုင်သော အချက်များ
အသက်အရွယ် - အသက်ကြီးလာသည်နှင့်အမျှ ဖြစ်နိုင်ခြေမြင့်တက်ပါတယ်။
လိင် - အမျိုးသားများတွင် ပိုအဖြစ်များသော်လည်း အမျိုးသမီးများတွင်လည်း သွေးဆုံးပြီးနောက် ဖြစ်နိုင်ခြေမြင့်တက်ပါတယ်။
မိသားစုရာဇဝင် - မိသားစုထဲတွင် နှလုံးရောဂါဖြစ်ဖူးသူရှိလျှင် ဖြစ်နိုင်ခြေပိုများပါတယ်။
ပြောင်းလဲနိုင်သော အချက်များ (ကာကွယ်လို့ရသောအချက်များ)
ဆေးလိပ်သောက်ခြင်း - ဆေးလိပ်သောက်ခြင်းနှင့် ဆေးရွက်ကြီးသုံးစွဲခြင်းသည် အဓိကအကြောင်းရင်းတစ်ခုဖြစ်ပါတယ်။
သွေးတိုးရောဂါ - သွေးကြောများကို ထိခိုက်စေပြီး မာကြောစေပါတယ်။
မြင့်မားသော ကိုလက်စထရော - LDL (မကောင်းတဲ့ကိုလက်စထရော) များခြင်းသည် အဆီခဲများစုပုံမှုကို မြန်ဆန်စေပါတယ်။
ဆီးချိုသွေးချိုရောဂါ - သွေးတွင်းသကြားဓာတ်မြင့်မားခြင်းက သွေးကြောနံရံများကို ပျက်စီးစေပါတယ်။
အဝလွန်ခြင်း - အထူးသဖြင့် ခါးပတ်လည်အဆီပိုများခြင်းသည် နှလုံးအတွက်ဝန်ပိစေပါတယ်။
ကိုယ်လက်လှုပ်ရှားမှုနည်းခြင်း - လှုပ်ရှားမှုနည်းလျှင် သွေးတိုး၊ ကိုလက်စထရော၊ အဝလွန်စသည့် ပြဿနာများဖြစ်စေပါတယ်။
စိတ်ဖိစီးမှုများခြင်း - ကြာရှည်စိတ်ဖိစီးမှုသည် နှလုံးနှင့်သွေးကြောများကို ထိခိုက်စေနိုင်ပါတယ်။
အရက်အလွန်အကျွံသောက်သုံးခြင်း
Heart Attack ကို ဘယ်လိုကာကွယ်ရမလဲ?
နှလုံးသွေးကြောပိတ်ခြင်းကို ကာကွယ်ခြင်းသည် ကုသခြင်းထက် ပိုမိုလွယ်ကူပြီး ထိရောက်မှုရှိပါတယ်။ အောက်ပါနည်းလမ်းတွေကို လိုက်နာသင့်ပါတယ် -
၁။ ကျန်းမာရေးနှင့်ညီညွတ်သော အစားအစာများ စားသုံးပါ
* သစ်သီး၊ ဟင်းသီးဟင်းရွက်🥗 ကျန်းမာရေးနှင့်ညီညွတ်သော အစားအစာများ စားသုံးပါ: သစ်သီး၊ ဟင်းသီးဟင်းရွက်၊ ဂျုံကြမ်း စားပြီး၊ အဆီ၊ သကြား၊ ဆားနှင့် ပြုပြင်ထားသော အစားအစာများကို ရှောင်ပါ။
🏃 ပုံမှန် လှုပ်ရှားမှုပြုလုပ်ပါ: တစ်ပတ်လျှင် မိနစ် ၁၅၀ ခန့် လမ်းမြန်မြန်လျှောက်ခြင်းမျိုး ပြုလုပ်ပါ။
⚖️ ကိုယ်အလေးချိန် ထိန်းသိမ်းပါ: ကျန်းမာရေးနှင့်ညီညွတ်သော ကိုယ်အလေးချိန်ကို ထိန်းပါ။
🚭 ဆေးလိပ်ဖြတ်ပါ: ဆေးလိပ်နှင့် ဆေးရွက်ကြီး လုံးဝရှောင်ပါ။
🩺 ပုံမှန် ကျန်းမာရေးစစ်ဆေးပါ: သွေးပေါင်ချိန်၊ ကိုလက်စထရော၊ သွေးတွင်းသကြားဓာတ်ကို စစ်ဆေးပြီး ဆရာဝန်ညွှန်ကြားချက်အတိုင်း ဆေးမှန်မှန်သောက်ပါ။
🧘 စိတ်ဖိစီးမှု လျှော့ချပါ: ယောဂ၊ တရားထိုင်ခြင်းဖြင့် စိတ်ကို အနားပေးပါ။
အရေးကြီးဆုံးအချက် - ရင်ဘတ်အောင့်ခြင်း၊ မောခြင်း၊ ပျို့အန်ခြင်း၊ ချွေးစေးပြန်ခြင်း စသည့် Heart Attack ၏ လက္ခဏာများ ခံစားရပါက ချက်ချင်း ဆေးရုံ၊ ဆေးခန်းသို့ သွားရောက်ပြသပါ။ အချိန်မီကုသမှုခံယူခြင်းသည် အသက်ကိုကယ်ဆယ်နိုင်ပါတယ်။