25/06/2025
#အသည်းအဆီဖုံးတာကလူတိုင်း_ရှိနေတတ်တာမလား ❓
#ဒီတိုင်းပဲထားလိုက်ရင်ရလား ❓
(FLD)
#အသည်းအဆီဖုံးတယ်ဆိုတာဘာလဲ ❓
အသည်းကြီးရဲ့ အပေါ်က အဆီတွေဖုံးနေတာမဟုတ်ပါဘူး ၊ အသည်း Cells (hepatocyte) တွေရဲ့အတွင်းထဲမှာ အဆီတွေစုစုလာရာကနေ တရားလွန်များလာတဲ့အခါ အသည်း Cells တွေပျက်စီးပြီး အဆီချည်းကျန်တော့တာကို ဆိုလိုတာပါ။
အသည်းအဆီဖုံးတဲ့ ပမာဏများလေလေ အသည်း cells တွေပျက်စီးပြီး အဆီတွေ များလေလေပေါ့
အသည်းအဆီဖုံးတယ် ဆိုတာမှာ
- ဘာလက္ခဏာမှ မပြတတ်ပါဘူး
- အဲ့ဒါကြောင့် ကိုယ့်မှာ အသည်းအဆီဖုံးနေလား မသိကြပါဘူး
#အသည်းအဆီဖုံးတော့ဘာဆက်ဖြစ်လဲ ❓
👉 အသည်း cells တွေပျက်စီးတော့ အသည်းရောင်လာပါတယ် - hepatitis (အဆီတွေကြောင့်အသည်းရောင်တာမို့ steatohepatitis လို့ခေါ်ပါတယ်
👉 အသည်း cells တွေ - ရောင်တာ ပျက်စီးတာ ကနေ အသည်းမှာ အမာရွတ်တွေဖြစ်လာပါတယ် - fibrosis
👉 ပျက်စီးလိုက် အသစ်ဖြစ်လိုက် အမာရွတ်ဖြစ်လိုက်နဲ့ ဒီတိုင်းဆက်ပစ်ထားရင်
🥲 အသည်းခြောက်ခြင်း - cirrhosis ဖြစ်သွားနိုင်သလို
🥲 အသည်းကင်ဆာ - Hepatocellular Carcinoma ဖြစ်သွားနိုင်ပါတယ်
အဲ့ဒါကြောင့်
😧 B ပိုး၊ C ပိုးလည်း မရှိဘူး
😧 အရက်လည်း မသောက်ဘူး
😧 ဆေးတွေအမြစ်တွေလည်း မသောက်ပဲ အသည်းဘာလို့ခြောက်ရတာလဲ ၊ အသည်းကင်ဆာ ဘာလို့ဖြစ်ရတာလဲ ဆိုရင်
*** “အသည်းအဆီဖုံးတာ ကို မသိလို့ပါ ဒါမှမဟုတ် သိသိကြီးနဲ့ ဂရုမစိုက်ပဲပစ်ထားလို့ပါ” ***
ဆိုလိုတာက #အသည်းအဆီဖုံးနေတယ် ဆိုရင် ဂရုစိုက်ရပါမယ်။
အဆီတွေလျော့သွားအောင်လုပ်နိုင်ရင် ရှေ့ဆက် မပျက်စီးတော့ပဲ #အသည်းအကောင်းလေး_ပြန်ဖြစ်နိုင်ပါတယ် ။
ဘာလက္ခဏာမှမပြဘူးဆိုတော့
#အသည်းအဆီဖုံးတာ_ဘယ်လိုသိနိုင်သလဲ ❓
👉 Ultrasound ရိုက်ရင်သိပါတယ်
Ultrasound က ၃၀,၀၀၀ ကနေ ၅၀,၀၀၀ လောက်ရှိတာ ရိုက်ကိုရိုက်ရမှာလား
👉 Ultrasound မရိုက်လည်း ဒီလိုမျိုးဆိုရင် အသည်းအဆီဖုံးနေနိုင်ပါတယ်
1. ဗိုက်ရွှဲခါးတုတ်နေရင် ( ခါး size အမျိုးသား ၄၀”အမျိုးသမီး ၃၅” ကျော်နေရင်ပေါ့)
2. ကိုယ်အလေးချိန် နဲ့ အရပ်အချိုး BMI 25 ကျော်ရင်
(1 နဲ့ 2 က စာထဲပါတဲ့အတိုင်းပြောရတာ ရှုပ်နေရင် - တွေ့တဲ့လူတွေက သင့်ကို ဝ လာတယ်နော်လို့ပြောတာခံရပြီး အောက်က ဆက်ပြောထားတဲ့ အချက်တွေနဲ့ ငြိနေရင် အသည်းအဆီဖုံးနေနိုင်ပါတယ်)
3. လှုပ်ရှားမှုမရှိဘူး (ဘာလေ့ကျင့်ခန်းမှမလုပ်ဘူး - အလုပ် - အိမ် - စား/သောက် - အိပ်)
4. အဆီ အချို အစားများတယ်
5. ဆေးလိပ် အရက်သောက်တယ်
6. စိတ်ဖိစီးမှုများတယ်
7. အိပ်ချိန်မမှန်ဘူး (အိပ်ရေးပျက်တယ်)
Medical check up လုပ်တုန်း
8. သွေးတွင်းအဆီများနေတယ်
9. ဆီးချိုရောဂါရှိသူ ၅၅.၅% (တနည်း ဆီးချိုရောဂါရှိသူ - ၂ ယောက်မှာ တစ်ယောက်က အသည်းအဆီဖုံးရှိပါတယ်)
အဲ့တော့ ဒီ (၉) ချက်မှာ တစ်ချက်ထက်ပိုနေတာနဲ့ အသည်းအဆီဖုံး နေပါပြီ ၊ အချက်များများငြိလေ သေချာလေပေါ့
__________
#အသည်းအဆီဖုံးနေပြီဘာဆေးသောက်ရမလဲ ❓
ဘာကြောင့်အသည်းအဆီဖုံးရလည်း
- အစားသောင်းကြမ်းလို့
- မလှုပ်ရှားလို့ ဆိုတာ သိထားကြပြီး ပါပြီ
ဒါပေမယ့် ပြင်ဖို့ ဆန္ဒမရှိကြပါဘူး ဆေးသောက်မယ် ဆက်စားကြမယ် ဆက်သောက် ဆက်ကွဲပြဲကြမယ်ပေါ့
အဲ့လိုမရပါဘူး အသည်းအဆီဖုံးတဲ့အဆင့်မှာ “ Diet and Lifestyle modification - အစားအသောက်အနေအထိုင်ကိုပြင်ကိုပြင်ရပါမယ်”
- အဝ လွန်နေရင် ကိုယ်အလေးချိန်ကို ကျန်းမာသော နည်းလမ်းတွေသုံးပြီး လျှော့ပါ
(https://www.facebook.com/104993831383029/posts/108040834411662/)
- အရက်မသောက်ပါနှင့် (အသည်းအဆီဖုံးရုံမက အသည်းပါရောင်နေရင် လုံးဝ ရှောင်ရပါမယ်)
- ဆေးလိပ်သောက်တာဟာ ကင်ဆာတိုင်းကိုဖြစ်စေလို့ ရှောင်ရပါမယ်။
- ဆီးချိုရောဂါ၊ Metabolic syndrome ၊ အဝလွန်ခြင်း ၊ Obstructive sleep apnoea ၊ သွေးတွင်းအဆီများခြင်း (Dyslipidaemia) စတဲ့ရောဂါတွေကိုလည်း သေသေချာချာ ကြပ်ကြပ်မတ်မတ် ကုသမှုခံယူရပါမယ်
- ဆေးသောက်လိုသူများအတွက်ကတော့ #ပြသနေတဲ့ဆရာဝန်နဲ့တိုင်ပင်ပြီး Vitamin E သောက်လို့ရပါတယ်။
အဓိက ကတော့ #အစားအသောက်ပေါ့
- ကဆီဓာတ် (Carbohydrate) လျှော့စားရမှာပါ (ထမင်းအဓိက စားတတ်တဲ့/ကြိုက်တဲ့ ကျွန်တော်တို့အတွက် မလွယ်ဘူးဆိုပေမယ့် လျှော့စားရပါမယ်)
- သွေးတွင်း Glucose ရုတ်တရက်တက်ပြီး Insulin ကမောက်ကမ ဖြစ်စေနိုင်တဲ့ အချိုမုန့်တွေနဲ့ အချိုရည်ကတော့ လုံးဝကို ရှောင်ရမှာပါ
- အချိုကြိုက်တာကို ဘယ်လိုလုပ်ရမလဲ အချိုမုန့်တွေနဲ့ အချိုရည် ကော ရှောင်ရရင် 😀 အသီးတွေစားပါ (အသားအရေလည်းကောင်း အဆိပ်အတောက်တွေလည်းစင်တာပေါ့)
- ဟင်းသီးဟင်းရွက် အများကြီးစားပါ (ကျွန်တော်တို့ နိုင်ငံအတွက်ကတော့ သေသေချာချာဆေးပြီးမှ စားကြပါ) ကျန်းမာချင်လို့ ဟင်းသီးဟင်းရွက် စားကာမှ ပိုသတ်ဆေးမိပြီး ကြွသွားမှာစိုးလို့ပါ (လူယုတ်မာ is everywhere 😅)
- အသားက ကဆီဓာတ်လောက်မဆိုးပေမယ့် ဝက်သားစားတဲ့လူထက် ငါးစားတဲ့ သူက အများကြီးပိုပြီး ကျန်းမာတာပေါ့ (ပင်လယ်စာ စားပေးပါ) ပင်လယ်စာဆိုလို့ ငါးပိ၊ငါးခြောက်တွေ အများကြီးစားရင်တော့ သွေးတိုးရောဂါရပါလိမ့်မယ်
- အဆီကတော့ ပဲဆီ သုံးတာအကောင်းဆုံးပေါ့ (သံလွင်ဆီက ပိုကောင်းတယ် ဆိုပေမယ့် သူ့စျေးကဝယ်မှ မစားနိုင်တာ 😅) ကိုယ့်ဝင်ငွေအရ စားအုံးဆီပဲစားနိုင်တယ် ဆိုလဲ နည်းနည်းပဲသုံးပေါ့ (တစ်ခါသုံးပြီးသားဆီတော့ လုံးဝ ပြန်မသုံးကြပါနဲ့ Trans fat တွေက တော်တော်ကြောက်ဖို့ကောင်းလို့ပါ)
- Intermittent fasting ဆိုတဲ့ နည်းလမ်းကတော့ လုပ်နိုင်ရင် ကောင်းတယ် ဆိုတဲ့ သုတေသနတွေ အများကြီးရှိပါတယ် ၊ တကယ်လည်း ကိုယ်အလေးချိန်ကျသလို (Insulin resistance ကျသွား တဲ့အတွက်)ကျန်းမာရေးအတွက်လည်း ကောင်းပါတယ်
(ဒါပေမယ့် ရေရှည်လုပ်နိုင်မလုပ်နိုင်ဆိုတာရယ်၊ လုပ်ငန်းခွင်မှာ ဗိုက်ဆာနေပြီး အဆင်မပြေဖြစ်နေမှာရယ်ကို ချိန်ကြပါ )
- Keto diet ကတော့ ကျွန်တော် (ကျွန်တော့ Opinion ပါ) အားမပေးပါဘူး ( ခေတ်အရမ်းစားနေပေမယ့် Diet တစ်ခုမှာ Carbohydrate လျှော့တာမှန်ပေမယ့် အဆီ Potion များများစားခိုင်းတာ မဖြစ်သင့်ပါဘူး)
- အကောင်းဆုံးကတော့ ကောက်ရိုးမီး မဟုတ်ပဲ လေ့ကျင့်ခန်းပုံမှန်လုပ်ပါ (ဒူးနာလို့ ဟိုနားနာလို့ဒီနားနာလို့ ဘာမှမလုပ်ဖြစ်ဘူးဆိုတဲ့ သူတွေလည်း မနာတဲ့နေရာတွေကို လေ့ကျင့်ခန်းလုပ်ပေါ့)
- Workout ထဲမှာ မလုပ်ရမယ့် Workout ကတော့ ပါးစပ် Workout ပါပဲ 😁 (တခြားဘယ်နေရာမှ မလှုပ်ရှားပဲ မိုးလင်းမိုးချုပ် ပါးစပ်ပဲလှုပ်နေတာလေ တကျွတ်ကျွတ်နဲ့စားနေတာပေါ့)
- အတင်းပြောရင်တောင် Mood ဝင်လာလို့ မျက်နှာမဲ့ရွဲ့ပြီး ကိုယ်ဟန်လက်ဟန်တွေပါလာရင် လေ့ကျင့်ခန်းလုပ်သလိုဖြစ်သေးတယ်လေ (စတာနော်)
- စိတ်ဖိစီးမှုလျှော့ (သူများကို အကောင်းမြင်ရမှာ 😀၊ သံသယစိတ် လျှော့၊ ဣဿာမစ္ဆရိယ လျှော့ရမှာပေါ့)
__________
#အသည်းအဆီဖုံးရုံမက_အသည်းပါရောင်နေပြီ
အသည်းအထူးကုဆရာဝန်/တတ်ကျွမ်းနားလည်တဲ့ဆရာဝန် ပြသပြီး သေသေချာချာ ကုသမှုခံယူရပါမယ် မဟုတ်ရင် (၇ နှစ် အတွင်း)
- အသည်းခြောက်
- အသည်းကင်ဆာ ဖြစ်လာပါလိမ့်မယ်
အရွယ်ရောက်ပြီးသူ စုစုပေါင်းရဲ့ ၂၅ ရာခိုင်နှုန်းဟာ အသည်းအဆီဖုံးရောဂါရှိပါတယ် (၄ ယောက်မှာ တစ်ယောက်ရှိတာမို့ - သင်လည်းအစားကြိုက်ပြီးလေ့ကျင့်ခန်းလုပ်ရမှာပျင်းနေတယ်ဆိုရင် သတိထားဖို့လိုအပ်ပါတယ်)
(Photo Credit; Cleveland clinic)
ကျန်းမာရေးဗဟုသုတတိုးပြီး
သက်ရှည်ကျန်းမာ စိတ်ချမ်းသာကြပါစေ
အမှတ် (၂၁) ၊ ဘုရင့်နောင်လမ်း၊ မြယမုံအိမ်ယာ၊ (၂၆) ရပ်ကွက်၊ တောင်ဒဂုံမြို့နယ်။
☎️ 09687000017, 09687000018, 09977788835