08/03/2025
Hepatitis A.....................
ဟက်ပတိုက်တစ် A (Hepatitis A) ဆိုသည်မှာ အသည်းရောဂါတစ်မျိုးဖြစ်ပြီး အသည်းကိုရောဂါဖြစ်စေသော အသည်းရောင်ရောဂါ A ဗိုင်းရပ်စ် (HAV) ကြောင့် ဖြစ်ပွားသည်။ ၎င်းသည် အလွန်ကူးစက်နိုင်သော ရောဂါတစ်ခုဖြစ်ပြီး အဓိကအားဖြင့် မသန့်ရှင်းသောအစားအစာ၊ ရေ သို့မဟုတ် ကူးစက်ခံထားရသူနှင့် နီးကပ်ထိတွေ့မှုများမှတဆင့် ကူးစက်နိုင်ပါတယ်။ ဟက်ပတိုက်တစ် B နှင့် C တို့နှင့်မတူဘဲ ဟက်ပတိုက်တစ် A သည် ရောဂါရှည်လျားသော အသည်းပျက်စီးမှု (chronic liver disease) မဖြစ်စေသော်လည်း ပြင်းထန်သော ရောဂါလက္ခဏာများကို ဖြစ်စေနိုင်ပါသည်။
# # **ရောဂါလက္ခဏာများ**
ဟက်ပတိုက်တစ် A ၏ ရောဂါလက္ခဏာများမှာ ကူးစက်ခံထားရပြီး ၂ ပတ်မှ ၇ ပတ်အတွင်း ပေါ်လာနိုင်ပြီး အဓိကအားဖြင့်.....
- မောပန်းနွမ်းနယ်ခြင်း
- ဝမ်းဗိုက်အောင့်ခြင်း၊ အထူးသဖြင့် အသည်းရှိနေရာ
- စားချင်စိတ်မရှိခြင်း
- ဝမ်းလျှော၊ ဝမ်းပျော့ခြင်း
- နို့ရည်နှင့်ဆီပြာသော ဆီးအရောင်
- အသားအရေနှင့် မျက်လုံးဝန်းကျင်အဝါရောင် (Jaundice)
- ဖျားနာခြင်း
- အဆစ်များနာကျင်ခြင်းနှင့် ယားယံမှု
အသက် ၆ နှစ်အောက်ကလေးများတွင် ရောဂါလက္ခဏာများမပြသဘဲ သို့မဟုတ် သိသာစွာမပြသနိုင်ပါ။ သို့သော် အသက်ကြီးသူများတွင် ပိုမိုပြင်းထန်သော လက္ခဏာများ ဖြစ်ပေါ်နိုင်ပါတယ်။
# # **ကူးစက်မှုအကြောင်းရင်း**
ဟက်ပတိုက်တစ် A သည် အဓိကအားဖြင့် အောက်ပါနည်းလမ်းများမှ ကူးစက်နိုင်ပါသည်-
1. HAV ဖြင့် ညစ်ညမ်းနေသော ရေ သို့မဟုတ် အစားအစာကို စားသုံးခြင်း။
2. ကူးစက်ခံထားသူနှင့် နီးကပ်ထိတွေ့မှု (ဥပမာ- ပြုစုသူ၊ လိင်ဆက်ဆံမှု)။
3. သန့်ရှင်းမှုမရှိသောနေရာများတွင် နေထိုင်ခြင်း။
HAV ဗိုင်းရပ်စ်သည် ပတ်ဝန်းကျင်တွင် တာရှည်ခံနိုင်ပြီး surface များပေါ်တွင် လများစွာရှင်သန်နိုင်ပါသည်။ သို့သော် ချောင်းဆိုးခြင်း၊ နှာချေခြင်းဖြင့် မကူးစက်ပါ။
**ကာကွယ်ရေးနည်းလမ်းများ**:
- လက်ကို ဆပ်ပြာဖြင့် စင်ကြယ်စွာ ဆေးကြောခြင်း။
- သန့်ရှင်းသော ရေသောက်ရန်နှင့် မညစ်ညမ်းသော အစားအစာသာ စားရန်။
- လိင်ပိုင်းဆိုင်ရာ သန့်ရှင်းမှုကို ထိန်းသိမ်းရန်။
- ဆေးဖောက်ထိုးအပ်များ မမျှဝေရန်။
**ကုသမှု**
ဟက်ပတိုက်တစ် A ကုသမှုတွင် ဆရာဝန်နှင့်ပြသ၍လိုအပ်သော -
- ကျန်းမာရေးအတွက် လုံလောက်သော အနားယူမှု
- ရေဓာတ်ပြည့်ဝမှုကို ထိန်းသိမ်းရန်
- အသည်းကို ထိခိုက်စေနိုင်သော အရက်၊ဓာတုဆေးဝါးများပါသောအစားအစာ
အသက်ကြီးသူများ သို့မဟုတ် ကျန်းမာရေးပြဿနာရှိသူများတွင် ပြင်းထန်သော အသည်းရောဂါ (ဥပမာ Acute Liver Failure) ဖြစ်နိုင်ပြီး ဆေးရုံ၌ ဆေးကုသရန် လိုအပ်နိုင်ပါသည်။
မိမိ မိသားစုတွင် ဆေးရုံတက်ရောက်ကုသနေသူရှိပါက စနစ်တကျပြုစုစောင့်ရှောက်နိုင်ရန် Simple Healthcare ကအသင့်ရှိနေပါတယ်။
အားလုံးကျန်းမာကြပါစေ။