11/09/2025                                                                            
                                    
                                                                            
                                            ဒီရက်ပိုင်း ကလေးလေးတွေ ဖျားကြတယ်။ တချို့ကလေးတွေဆို အဖျားက ၁၀၃၊ ၁၀၄။ အဖျားနဲ့အတူတွဲပါလာက တက်တာပဲ။ 
အားလုံးပဲ မင်္ဂလာပါ။ ကျွန်တော်ကတော့ ကလေးတွေရဲ့ ကျန်းမာရေးအကြောင်းတွေ မျှဝေပေးနေတဲ့ ကလေးအထူးကုဆရာဝန် ဒေါက်တာဖြိုးပဲ ဖြစ်ပါတယ်။ ဒီနေ့မှာတော့ မေမေတို့ကို အဖျားကြီးပြီး တက်တတ်တဲ့ ကလေးတွေအကြောင်း ပြောပြမယ်။ ဒီဗွီဒီယိုတခုလုံးကြည့်ပြီးတဲ့အခါ ဘာမှမမှတ်မိရင်တောင်မှ ကလေးတက်ရင် ဘာလုပ်ရမယ်ဆိုတာသိရင်ကို ရပြီ။ 
တကယ်တော့ ကလေးတယောက် တက်ရတဲ့အကြောင်းအရာတွေက အများကြီးရှိတယ်။ အဖျားကြီးပြီး တက်ခြင်းဆိုတာသိရဖို့အတွက် Diagnosis of exclusion  လို့ခေါ်တဲ့ အခြားတက်စေနိုင်တဲ့ အကြောင်းတွေ မဟုတ်မှသာ အဖျားကြီးပြီး တက်တယ်လို့ ယူဆရပါသည်။
အဖြစ်များတဲ့ တက်စေရတဲ့ အကြောင်းတရားတွေက သွေးတွင်း သကြားဓာတ်နည်းခြင်း Hypoglycemia ၊ ကိုယ်တွင်းဓာတ်ဆားဓာတ် မူမမှန်ခြင်း Electrolytes imbalance ၊ ပိုးဝင်၍ ဦးနှောက်အမြှေးပါးရောင်ရမ်းခြင်း Bacterial meningitis စတာတွေဖြစ်တဲ့အတွက် ကလေးတယောက်တက်ရင် ဘာကြောင့် တက်တာလဲသိဖို့ ကလေးဆရာဝန်နှင့် ပြသဖို့ မဖြစ်မနေ လိုအပ်ပါတယ်။
အဖျားကြီးပြီး တက်သည်ဟု မှတ်ယူဖို့ အထက်ပါအကြောင်းအရာများ မရှိရမည့်အပြင် အခုပြောမဲ့ အချက်အားလုံးလည်း ပြည့်စုံရပါမည်။
၁။ အသက် ၆လမှ ၆နှစ်။
၂။ အဖျားကြီးသည့်အချိန်တွင် တက်ခြင်း။
၃။ တကိုယ်လုံး တောင့်တင်းပြီး တဆတ်ဆတ်တုန်တက်ခြင်း။
၄။ တက်ချိန် ၁၅မိနစ်ထက် မကျော်ရဘူး။
၅။ အတက်ကျပြီးနောက် ခြေလက်အားနည်းမှု့မရှိပဲ ပုံမှန်အတိုင်း ဆော့ကစားခြင်း။
များသောအားဖြင့်တော့ အဖျားကြီးပြီးတက်တဲ့ကလေးတွေမှာ အရင်က ဖြစ်ခဲ့ဖူးတဲ့ မိသားစု ရာဇဝင်တွေရှိတတ်ကြတယ်။ ယောက်ျားလေးများက မိန်းကလေးတွေထက် ပိုပြီးဖြစ်တတ်တယ်။ တကြိမ်ဖျားမှ တကြိမ်သာ တက်တတ်တယ်။
အဖျားကြီး၍တက်ခြင်းကို မဖျားစေရန် ဂရုစိုက်ခြင်း ဖျားသည့်အခါ ကိုယ်ပူမကြီးစေရန် ဂရုစိုက်ခြင်းဖြင့်သာ ကာကွယ်နိုင်တယ်။
အခုပြောမဲ့ အကြောင်းအရာက အရေးအကြီးဆုံး အချက်နော်။ 
တက်နေသည့်အချိန် ရှေးဦးပြုစုခြင်းပဲ ဖြစ်တယ်။ 
ကလေးတက်သည့်အခါ စိုးရိမ်မှု့လွန်ကဲပြီး ပိုက်ထွေးမှုမပြုရ။ 
နှိပ်နယ်ခြင်း မပြုရ။ 
ကလေးကို ဘယ်စောင်းအနေအထားဖြင့် ထားရမည်။ 
ကလေးပတ်ဝန်းကျင်တွင် ဝိုင်းအုံကြည့်ရှု့ခြင်းမပြုရ။ 
ထူထဲသောအဝတ်အစားများ ဝတ်ဆင်ထားပါက ချက်ချင်းချွတ်ပစ်ရမည်။ 
အဖျားကျစေရန် ရေပတ်တိုက်ရမည်။ 
ထို့နောက် နီးစပ်ရာ ဆေးရုံ ဆေးခန်းသို့ အမြန်ဆုံး သွားရောက် ပြသရမည်။
ကဲ... ဒီလောက်ဆိုရင် မေမေတို့အတွက် အထောက်အကူဖြစ်မယ်လို့ မျှော်လင့်ပါတယ်။ နောက်တစ်ခါ ထပ်ဆုံကြရင် ဘယ်လိုအကြောင်းအရာတွေ ပြောပြပေးရမလဲ။ မှတ်ချက်ပေးခဲ့ကြပါအုံး။ ကျေးဇူးတင်ပါတယ်။
ကျမ်းကိုး
Pediatrics for Undergraduates, Second Edition, Myanmar Pediatric Society