PUI HIV Prevention Services Page

05/12/2023

သူငယ်ချင်းတို့ရေ ဒီနေ့မှာတော့ မင်မင်တို့က HIV ရောဂါပိုးကူးစက်စေနိုင်တဲ့ အပြုအမှု တခုခုရှိခဲ့ပါက ရောဂါမကူးစက်အောင် ကာကွယ်ပေးနိုင်တဲ့ PEP ဆိုတဲ့ဆေးအကြောင်းကို ဆွေးနွေးတင်ဆက်ပေးမှာမို့ သူငယ်ချင်းတို့ ဝင်ရောက်လေ့လာ ဖတ်ရှုပေးကြပါဦးနော်....

၁။PEP (Post Exposure Prophylaxis) ဆိုတာ ဘာလဲ။
PEP ဆိုတာကတော့ HIV ပိုးကူးစက်နိုင်တဲ့ ထိတွေ့မှုတွေ ဖြစ် ပြီးနောက်မှာ HIV ရောဂါပိုးကူးစက် ခြင်းမှကာကွယ်ရန် ၂၈ ရက် ကြာအောင် သောက်သုံးရတဲ့ ကာလတို ART ကုထုံးဖြစ်ပါတယ်။ PEP ဆေးကို HIVပိုးနှင့်ထိတွေ့မှု ဖြစ် ပြီးနောက် စောနိုင်သမျှစောစော ( ၇၂ နာရီနာရီအတွင်း ) သောက်သုံးရမည် ဖြစ်သည်။

၂။ HIV ပိုးကူးစက်နိုင်တဲ့ ထိတွေ့ မူ တွေ ကို ရှင်း ပြ ပေး ပါ။
HIV ပိုးကူးစက်နိုင်တဲ့ ထိတွေ့ မှု တွေ ကတော့
(က) ရော ဂါပိုးရှိသူ၏ သွေး၊ လိင်အဂ်ါမှ အရည်များ၊ ရေမွှာ‌ရေ အစရှိသည်တို့ နှင့် ထိတွေ့ ကိုင်တွယ်မိ ခြင်း။
(ခ) မိမိ ၏ ပါးစပ်၊ မျက်လုံး ၊ နှာခေါင်းမှတဆင့် အထက်ပါ အရည်များ ၀င် ခြင်း ၊စင် ခြင်း။
(ဂ) ရောဂါပိုးရှိသူ (သို့မဟုတ်) ရောဂါပိုးရှိနိုင်သူ နှင့် ကွန်ဒုံးမပါပဲ လိင်ဆက်ဆံမိ ခြင်း၊(သို့မဟုတ်) လိင်ဆက်ဆံနေစဉ်ကွန်ဒုံးပေါက် ပြဲ ခြင်း။
(ဃ) ရောဂါ ပိုးရှိသူ၏ သွေးပေ အပ် စူးမိ ခြင်း။
(င) လိင်ပိုင်းဆိုင်ရာ အ မြတ် ထုတ် စော် ကား ခံ ရ ခြင်း။
အစရှိသည် တို့ ဖြစ် ကြ ပါသည်။

၃။ HIV ရောဂါပိုးကူးစက်နိုင်တဲ့ ထိတွေ့မှု နဲ့ ကြုံတွေ့ ပြီးတဲ့ နောက် ပထမဆုံး သင့် အနေ နဲ့ဘာလုပ်သင့်ပါသလဲ။
အကယ်၍ ဆေးထိုးအပ် စူးမိခြင်း ( သို့မဟုတ် ) ပွင့်ထွက်ဒဏ်ရာများ အပေါ် HIV ပိုးရှိနေနိုင်သော သွေးနှင့် အ ခြား အရည်များ တိုက်ရိုက်ထိတွေ့မိ ပါ က (အနာကို ညှစ်ခြင်း မ ပြု လုပ် ရ) သူ့ အတိုင်း သွေးထွက် နေ ပါစေ။ အနာနှင့် အနာပတ်ဝန်းကျင် အရေ ပြားများကို ပွတ်တိုက်ကုတ် ခြစ် ခြင်း မ ပြုဘဲ ရေ၊ဆပ်ပြာဖြင့်ဆေးပါ။
အကယ်၍ မျက်စိ (သို့မဟုတ်) ပါးစပ် ကဲ့သို့သောနေရာများသို့ ထိတွေ့မှုဖြစ်ပွား ပါက သန့်စင်သောဓာတ်ဆားရည် ( အ ကြောဆေး ပုလင်း ကြီး အရည်) ဖြင့် ၁၀ မိနစ် ခန့် ဆေး ကြောပါ။ ပိုးသတ်ဆေးပါသော မျက်စဥ်းရည် ကိုလည်း အသုံး ပြုနိုင်ပါသည်။ အကယ်၍ ထို အရည်များ မရရှိနိုင်ပါက သန့်စင်သော ရေ ကို အသုံး ပြု ပါ။
ြပီးနောက် နီးစပ် ရာ ြပည်သူ့ကျန်းမာ ရေး ဌာန၊ အခမဲ့ HIVရောဂါဆေးပေးခန်း နှင့်သွေးစစ်ဌာန များတွင် PEP နှင့်ပတ်သတ်သော ကျန်းမာရေးဆွေးနွေးတိုင်ပင်မှုများ ြဖစ်သည့် ( ကနဉီး HIV ရောဂါကူးစက်နိုင် ‌ေ ြခကို ဆန်းစစ် ြခင်း နှင့် HIV ရောဂါပိုးစစ်ဆေးပေးြခင်း၊ ဆေးသောက်ရန်လို အပ်ပါက ဆေးအချိန်မှန်မှန် သောက် ြခင်း၏ အကျိုးကျေးဇူးများ နှင့် ဆေးသောက် ြပီးနောက် သွေးစစ်ရက်ချိန်းများတွင် တိုင်ပင်ဆွေးနွေး ြခင်းများ) ြပုလုပ်သင့်ပါသည်။

၄။ PEP သောက်ရန်မ လို အပ်သည့် အ ခြေ အနေ များကို ရှင်း ပြပါ။
(၁) မိမိကိုယ်တိုင်သည် HIV ရောဂါပိုးကူးစက် ခံ ရ ပြီးသူ ဖြစ်နေ ခြင်း။ (ထို့ ကြောင့် PEPဆေး မ သောက်ခင် HIV ရောဂါပိုးကူးစက်ခံရ ခြင်း ရှိမရှိ ကို ကနဉီးစစ်ဆေး ပေးမည် ဖြစ်ပါသည်။)
(၂) မိမိနှင့်ထိတွေ့ ခဲ့သူသည် HIV ရောဂါပိုး မရှိသူ ဖြစ် ခြင်း။
(၃)မိမိ နှင့် ထိတွေ့ခဲ့သည့် ခန္ဓာကိုယ်တွင်း အရည်များမှာ HIV ရောဂါပိုးကူးစက်နိုင် ခြေ နည်း သည့် မျက်ရည်၊ သွေးစသွေးန မပါသည့် တံတွေး၊ ဆီး နှင့် ချွေးအစ ရှိသည် တို့ ဖြစ် နေ ခြင်း။

၅။ PEP ဆေးကို ဘယ်လောက် ကြာ အောင် သောက် ရမှာလဲ။
PEP ဆေးမသောက်ခင် ကနဉီး ဆေးသောက်ရန်လို မလို စစ်ဆေးမှာ ဖြစ်ပါတယ်။ ဆေးသောက်ရန် လို အပ် ပါက PEP ဆေးကို ၂၈ ရက် ကြာ အောင် သောက်ရမှာ ဖြစ်ပါတယ်။ (ဆေး သောက် ပြီဂနောက် HIV ရောဂါပိုးစစ်ဆေး ခြင်းကို ဆေးသောက် ပြီး ၃လ နှင့် ၆ လ အ ကြာ မှာ PEP ဆေး ဖြင့် HIV ရောဂါပိုးကူးစက်ခံ ရ ခြင်း မှ ကာကွယ်မှု အောင် မြင် ခြင်း ရှိမရှိဆိုတာ ပြန် လည် စစ်ဆေး ပေးသင့်ပါတယ်။

ဝန်ဆောင်မှုရယူနိုင်သော စင်တာလိပ်စာများ
တွံတေး စင်တား- ခလရ (၇၀) အမှတ် ၅၉၊ ဘုရင့်နောင်ရပ်ကွက်၊ တွံတေးမြို့နယ်။
ဖုန်းနံပါတ် - ၀၉ ၇၆၂ ၄၈၇ ၉၂၃
ဒလစင်တာ- အမှတ် ၁၂၃၇၊ ဗိုလ်ချုပ်လမ်း၊ ဗညားဒလ ရပ်ကွက်၊
ဒလမြို့နယ်။
ဖုန်းနံပါတ် - ၀၉ ၇၆၃ ၄၉၆ ၂၇၈
သံလျင်စင်တာ- အမှတ် ၁၇၃၊ ကျိုက်ခေါက်ဘုရားလမ်း၊ ဘုရားဂုံးလမ်းဆုံ၊ သံလျင်မြို့နယ်။
ဖုန်းနံပါတ် -၀၉ ၇၆၃ ၅၆၁ ၂၄၈

20/10/2023

သူငယ်ချင်းတို့ရေ အရင်ပတ်တွေတုန်းက မင်မင်တို့ PUI HIV Prevention page ကနေပြီးတော့ PrEP ဆိုတာ ဘာလဲဆိုတာကို မိတ်ဆက်ရှင်းပြတဲ့ post လေးတင်ပေးခဲ့တာ မှတ်မိကြတယ်ဟုတ်…
ဒီနေ့မှာတော့ မင်မင်တို့က PrEP ဆေးသောက်တော့မယ်ဆို ဘာတွေပြင်ဆင်ထားရမလဲ? PrEP ဆေးမသောက်ခင် ဘာတွေလုပ်ဖို့လိုသေးလဲ? ဆိုတာနဲ့ PrEP ဆေးသောက်ခြင်းကြောင့် ဘာအကျိုးကျေးဇူးတွေရှိနိုင်သလဲဆိုတာကို ဆွေးနွေးတင်ဆက်ပေးထားပါတာမို့ ဝင်ရောက်ဖတ်ရှု ဆွေးနွေးပေးပါဦးနော်…

၁။ PrEP သောက်မည်ဆိုပါက ဘာတွေ ပြင်ဆင်ထားရမလဲ။
PrEP သည် အချိန်မှန်မှန်၊ မမေ့မလျော့ နှင့် မပျက်မကွက် သောက်မှသာ HIV ရောဂါပိုးကို ကာကွယ်သည့် ဆေးအာနိသင်ကို အပြည့်အ၀ ရပါမည်။ ထို့ကြောင့် PrEP ကို နေ့တိုင်း အချိန်မှန်မှန် ၊ မပျက်မကွက် HIVရောဂါ ကူးစက်နိုင်ခြေမရှိတော့သည့်အချိန် အထိ စိတ်အားထက်သန်စွာြဖင့် ဆရာဝန်ညွှန်ကြားချက်အတိုင်း ဆေးသောက်ရန် စိတ်ပိုင်းဖြတ် ပြင်ဆင်ထားရန်လိုအပ်ပါသည်။

၂။ PrEP မသောက်ခင် ဘာတွေ လုပ်ဖို့လိုအပ်သေးလဲ။
PrEP မသောက်ခင် ပထမဆုံး အနေနဲ့ PUI HIV Prevention Service Centre တွေမှာ HIV ရောဂါပိုးရှိမရှိကို သိနိုင်ရန်အတွက် HIV ရောဂါပိုး ကနဦးစစ်ဆေးခြင်းကို ပြုလုပ်ရမှာ ဖြစ်ပါတယ်။
HIV ရောဂါပိုး တွေ့ရှိခဲ့လျှင်တော့ HIV ရောဂါပိုးထိန်းကုသမှု ART ကုထုံးရရှိရန် ညွန်းပို့ကူညီပေးမှာ ဖြစ်ပါတယ်။ HIV ရောဂါပိုးမတွေ့ရှိမှသာ PrEP ဆေး သောက်ရန် ဆွေးနွေး တိုင်ပင်ခြင်းအပြင် လတ်တလော HIV ကူးစက်နိုင်ခြေရှိမရှိ ဆန်းစစ်ခြင်းနှင့် PrEP ဆေးမသောက်ခင် လိုအပ်သည့် အခြားသော ကျန်းမာရေးစစ်ဆေးမှုများ (ဥပမာ - ကျောက်ကပ်၏ အလုပ်လုပ်နိုင်စွမ်းကို စစ်ဆေးခြင်း) နှင့် အခြားသောကျန်းမာရေးဗဟုသုတများ မျှဝေဆွေးနွေးခြင်းကို ဆောင်ရွက်ရပါတယ်။

3. ကျန်းမာရေးစစ်ဆေးမှု ရလဒ်အဖြေများ၊ ဆေးအကြောင်းသိကောင်းစရာဗဟုသုတများ နှင့် စိတ်အားထက်သန်မှုတို့ အဆင်သင့်ဖြစ်ပြီဟု သက်ဆိုင်ရာ ဆရာဝန်က အတည်ပြု ဆုံးဖြတ်ပြီးပါက PrEP ဆေးကို စတင်ပါတယ်။
PrEP သောက်ခြင်းကြောင့် HIV ရောဂါကူးစက်ခံရခြင်းကို ကာကွယ်ခြင်းအပြင် အခြားသော အကျိုးကျေးဇူးများရှိလျှင် ရှင်းပြပေးပါ။

PrEP သည် လတ်တလော HIV ကူးစက်မှုကို ကာကွယ်သည့်အပြင် အသည်းရောင်အသားဝါ ဘီပိုး ပွားများခြင်းကို ထိန်းချုပ်နိုင်သော‌ကြောင့် ဘီပိုး‌ကြောင့် ဖြစ်လာနိုင်သော အသဲ‌ခြောက်ခြင်းကို နှေးကွေးစေပါသည်။ (အထူးသတိပြုရန်မှာ အသဲရောင်အသားဝါ ဘီပိုး ရှိသူများသည် လတ်တလော HIV ရောဂါပိုး ကူးစက်နိုင်သည့် အခြေအနေ မရှိတော့၍ PrEP ဆေးသောက်ရပ်မည်ဆို ပါက သက်ဆိုင်ရာဆရာဝန် နှင့် မဖြစ်မနေ တိုင်ပင်ဆွေးနွေးရန် နှင့် PrEP ဆေးရပ်ပြီးနောက်တွင်လည်း အသည်းရောင်အသားဝါ ဘီပိုး ကြောင့် နောက်ဆက်တွဲ အသည်းရောင်ရမ်းခြင်း များကို ပုံမှန်စောင့်ကြည့်ရန် လိုအပ်ပါသည်။)

နောက်ရက်တွေမှာလည်း PrEP နဲ့ပတ်သတ်ပြီး စိတ်ဝင်စားစရာကောင်းတဲ့အပြင် ဗဟုသုတရစရာအကြောင်းအရာတွေလည်း ထပ်မံတင်ဆက်ပေးဦးမှာမို့ Page ကို Like and follow လုပ်ဖို့ တိုက်တွန်းပါရစေနော်…
Reference- HIV Basics | HIV/AIDS | CDC
ဝန်ဆောင်မှုရယူနိုင်သော စင်တာလိပ်စာများ
တွံတေး စင်တား- ခလရ (၇၀) အမှတ် ၅၉၊ ဘုရင့်နောင်ရပ်ကွက်၊ တွံတေးမြို့နယ်။
ဖုန်းနံပါတ် - ၀၉ ၇၆၂ ၄၈၇ ၉၂၃
ဒလစင်တာ- အမှတ် ၁၂၃၇၊ ဗိုလ်ချုပ်လမ်း၊ ဗညားဒလ ရပ်ကွက်၊
ဒလမြို့နယ်။
ဖုန်းနံပါတ် - ၀၉ ၇၆၃ ၄၉၆ ၂၇၈
သံလျင်စင်တာ- အမှတ် ၁၇၃၊ ကျိုက်ခေါက်ဘုရားလမ်း၊ ဘုရားဂုံးလမ်းဆုံ၊ သံလျင်မြို့နယ်။
ဖုန်းနံပါတ် -၀၉ ၇၆၃ ၅၆၁ ၂၄၈

28/09/2023

မင်္ဂလာပါ သူငယ်ချင်းတို့ရေ .
မင်မင်တို့ မတွေ့တာ ကြာပြီနော် …
ဒီနေ့မှာဆိုရင်တော့ HIV ပိုးကူးစက်ခြင်းကနေ ထိရောက်စွာ ကာကွယ်ပေးနိုင်တဲ့ PrEP ဆေးအကြောင်းကို တင်ဆက်ပေးလိုက်ပါတယ်နော် …

- PrEP ဆေး ဆိုတာ ဘာလဲ ?
PrEP ဆိုတာ HIV ရောဂါပိုး ကူးစက်ခံရခြင်း မရှိသေးသူ (HIV ရောဂါပိုးမရှိသူများတွင်) HIV ရောဂါပိုးကူးစက် ခြင်းမှ ကာကွယ်ရန် နေ့စဥ် အချိန်မှန်မှန် သောက်သုံးရသော ဆေး ဖြစ်ပါသည်။

- PrEP ဆေးကို ဘယ်သူတွေသောက်သုံးသင့်သလဲ ?
လက်ရှိ HIV ရောဂါပိုးကူးစက် ခံ ရ ခြင်း မရှိသေးသော်လည်း နေ့စဥ်လူနေမှု ဘ၀တွင် အ မြဲတစေ HIV ရောဂါပိုးကူးစက် နိုင်‌ခြေ မြင့်မားသူများ သောက်သုံးသင့်ပါသည်။

-ကိုယ်၀န်ဆောင်များ နှင့် နို့တိုက်မိခင်များလည်း PrEP ဆေးကို သောက်သုံးနိုင်ပါသလား ?
ကိုယ်၀န်ဆောင်များ နှင့် နို့တိုက်မိခင်များလည်း PrEP ဆေးကို သောက်သုံးနိုင်ပါသည်။

- HIV ရောဂါပိုးကူးစက်နိုင် ခြေမြင့်မားသူတွေ ဆိုတာ ဘယ်လိုလူတွေလဲ?
မိမိ၏ နေ့စဥ် လူနေ မှုဘ၀တွင် HIV ရောဂါပိုးနှင့် ထိတွေ့နိုင် ခြေမြင့်မားသူများ မှာ ( ဥပမာ-
(က) ပိုးကောင်ရေ မထိန်းချုပ်နိုင်သေးသည့် HIV ပိုး ရှိ လူနာများ၏ အတူနေ ချစ်သူ ၊ ခင်ပွန်း ၊ ဇနီးများ။
(ခ) ကွန်ဒုံးမပါပဲ လိင်ဆက်ဆံဖော် တစ်ယောက်ထပ်ပို၍ မကြာခဏ အတူနေမိသူများ။
(ဂ) ဆေးထိုးအပ် မျှ‌ဝေ(တစ်ခါသုံးဆေးထိုးအပ်မသုံးပဲ) သုံးစွဲသည့် မူးယစ်ဆေးဝါး အကြော ထဲထိုးသွင်းသူများ။
(ဃ) HIV ပိုးရှိ သွေးနှင့် သွေးပေနေသော ပစ္စည်းများနှင့် အမြဲတစေထိတွေ့ နေရသူများ (ဥပမာ ကျန်းမာရေးလုပ်သားများ) နှင့်
(င) အခြားသော HIV ရောဂါပိုးကူးစက်နိုင်သည့် အခြေအနေ အရပ်ရပ်တို့ပါ၀င်သည်။

- ဘာလို့ PrEP ဆေးကို သောက်သင့်တာလဲ ? (PrEP ဆေးသောက်ပါက ဘယ်လောက်ထိရောက်မှုရှိသလဲ?)
PrEP ဆေးသည် ကွန်ဒုံးမပါပဲ အတူနေ မိခြင်း ၊ အတူနေစဥ် ကွန်ဒုံး ပေါက် ပြဲ၍ HIV ရောဂါပိုး ကူးစက် နိုင်ခြင်း ၊ မိမိ ၏ အဖော်မှ ကွန် ဒုံး သုံးရန် ငြင်းဆန်ခြင်း ၊ မိမိနှင့် အတူနေ သူ သည် HIV ရောဂါပိုးရှိသူ ဖြစ်နေခြင်း နှင့် မိမိနှင့် အတူနေသူသည် ART ဆေး သောက်နေ သော်လည်း ပိုးကောင်ရေများနေ ခြင်း အစရှိသည့် လိင်မှတဆင့် HIV ရောဂါ ကူးစက် နိုင်ခြေ ကို ၉၀ % ကျော် ကာ ကွယ် ပေးသည်။
PrEP ဆေးသည် မူးယစ်ဆေးဝါး အကြောထဲ ထိုးသွင်းသုံးစွဲသူများတွင်လည်း HIVရောဂါ ကူးစက်နိုင်‌ခြေ ကို ၇၄% နှင့် အထက် ကာကွယ်ပေးသည်။

- PrEP ဆေး ကို ဘယ်လိုသောက်ရမလဲ ?
တနေ့တလုံး အချိန်မှန်မှန် သောက်ရမည် (အစာြဖင့်သောက်သုံးနိုင်သည်) ။
(ဆေးသောက်ပြီး ၇ရက် အကြာတွင် HIV ရောဂါကို ကာကွယ် ပေးမည့် ဆေးအာနိသင် စတင်ရရှိပါသည်။ ဆေးအာနိသင် မရခင် ၇ ရက် အတွင်းတွင် လိင်ဆက်ဆံသောအခါတိုင်း ကွန်ဒုံးအကာအကွယ်ကို စနစ်တကျ အသုံးပြုရန် လိုအပ်ပါသည်။
ဆေးသောက်ချိန်မှန်ရန် အရေးကြီးပြီး ဆေးသောက်ရန် (တစ်ရက်အတွင်း) မေ့သွားပါက သတိရချိန်တွင် ပြန်သောက်လို့ ရပါသည်။ သို့သော် တရက်အတွင်း PrEP ဆေး ၂လုံး မသောက်မိစေရစေ သတိပြုပါ။)

နောက်ရက်တွေမှာလည်း PrEP နဲ့ပတ်သတ်ပြီး စိတ်ဝင်စားစရာကောင်းတဲ့အပြင် ဗဟုသုတရစရာအကြောင်းအရာတွေလည်း ထပ်မံတင်ဆက်ပေးဦးမှာမို့ Page ကို Like and follow လုပ်ဖို့ တိုက်တွန်းပါရစေနော်…

Reference- HIV Basics | HIV/AIDS | CDC

ဝန်ဆောင်မှုရယူနိုင်သော စင်တာလိပ်စာများ
တွံတေး စင်တား- ခလရ (၇၀) အမှတ် ၅၉၊ ဘုရင့်နောင်ရပ်ကွက်၊ တွံတေးမြို့နယ်။
ဖုန်းနံပါတ် - ၀၉ ၇၆၂ ၄၈၇ ၉၂၃
ဒလစင်တာ- အမှတ် ၁၂၃၇၊ ဗိုလ်ချုပ်လမ်း၊ ဗညားဒလ ရပ်ကွက်၊
ဒလမြို့နယ်။
ဖုန်းနံပါတ် - ၀၉ ၇၆၃ ၄၉၆ ၂၇၈
သံလျင်စင်တာ- အမှတ် ၁၇၃၊ ကျိုက်ခေါက်ဘုရားလမ်း၊ ဘုရားဂုံးလမ်းဆုံ၊ သံလျင်မြို့နယ်။
ဖုန်းနံပါတ် -၀၉ ၇၆၃ ၅၆၁ ၂၄၈

18/09/2023

04/11/2022

မင်္ဂလာပါ။

ဒီနေ့မှာတော့ ခုခံအားကျကာလသားရောဂါ Human Immunodeficiency Virus (HIV) နဲ့ပတ်သက်ပြီးဆွေးနွေးပေးသွားပါမယ်။

ခုခံအားကျ ကာလသားရောဂါ - Human immunodeficiency Virus (HIV) ဆိုတာဘာလဲ။
ခုခံအားကျ ကာလသားရောဂါ - Human immunodeficiency Virus (HIV) သည် အဓိကအားဖြင့် ခန္ဓာကိုယ်ရဲ့ ခုခံအားစနစ်ကို ပစ်မှတ်ထားပြီး တိုက််ခိုက်တာကြောင့် သာမာန် ကျန်းမာတဲ့လူတစ်ယောက် လွယ်ကူစွာ တိုက်ထုတ်နိုင်တဲ့ ရောဂါပိုးတွေနဲ့ ကင်ဆာအမျိုးအစားအချို့ကို တိုက်ထုတ်နိုင်စွမ်းနည်းပါးစေပါတယ်။ ဗိုင်းရပ်စ်ပိုးဟာ ခုခံအားဆဲလ်များရဲ့ လုပ်ဆောင်မှုကို ပျက်ပြားစေတာကြောင့် ရောဂါပိုးရှိသူများဟာ တဖြည်းဖြည်း ခုခံအားနည်းလာကြပါတယ်။ ခုခံအားလုပ်ဆောင်ချက်ကို ပုံမှန်အားဖြင့် CD4 ဆဲလ်အရေအတွက်ဖြင့် တိုင်းတာနိုင်ပါတယ်။

HIV ရောဂါ အဆင့်တွေကဘာတွေလဲ။
HIV ရောဂါကို အဆင့်တွေနဲ့ ခွဲခြားသတ်မှတ်နိုင်ပြီး
နောက်ဆုံးအဆင့်ကတော့ ခုခံအားကျဆင်းမှုရောဂါလက္ခဏာစု (AIDS) ဖြစ်ပါတယ်။ ဒီအဆင့်ထိရောက်ဖို့ လူ တစ်ယောက်နဲ့ တစ်ယောက် ကိုယ်ခံအားအခြေအနေနဲ့ ကုသမှုခံယူတာတွေပေါ်မူတည်ပြီး နှစ်ချီကြာနိုင်ပါတယ်။ ဒီ အဆင့်မှာ အချို့သော ကင်ဆာများဖြစ်ပေါ်လာခြင်း၊ ပြင်ပမှ အမျိုးမျိုးသောရောဂါပိုးများဝင်ရောက်ခြင်း သို့မဟုတ် အခြား ပြင်းထန်သော နှာတာရှည်ရောဂါလက္ခဏာများ ဖြစ်ပေါ်ခြင်း များတွေ့နိုင်ပါတယ်။

ရောဂါလက္ခဏာတွေကဘာတွေလဲ။
HIVရောဂါလက္ခဏာတွေဟာ ရောဂါရဲ့အဆင့်ပေါ်မူတည်၍ ကွဲပြားပါတယ်။ HIV ပိုးရှိသူတချို့ ဟာ ရောဂါပိုးကူးစက်ခံရပြီး လအနည်းငယ်မှာ ကူးစက်ခံရမှန်းသတိပြုမိတာမျိုးရှိပေမဲ့ အများစုကတော့ နောက်ပိုင်းအဆင့်များအထိ ၎င်းတို့၏ အခြေအနေကို သတိမပြုမိကြပါဘူး။ ကနဦးကူးစက်ခံရပြီးနောက် ပထမရက်သတ္တပတ်အနည်းငယ်မှာ ရောဂါလက္ခဏာ အနေနဲ့ ဘာမှမခံစားရတာမျိုး ရှိသလို တုပ်ကွေးကဲ့သို့သော ရောဂါလက္ခဏာများ ဖြစ်တဲ့
• ဖျားခြင်း၊
• ခေါင်းကိုက်ခြင်း၊
• အနီပိန်းများ ထွက်ခြင်း သို့မဟုတ်
• လည်ချောင်းနာခြင်း စသော ရောဂါလက္ခဏာများ ခံစားရနိုင်ပါသည်။
ရောဂါပိုးဟာ ခုခံအားစနစ်ကို တဖြည်းဖြည်း အားနည်းစေလာတာနဲ့အမျှ
• လည်ချောင်း၊ ချိုင်းကြား နှင့် ပေါင်ခြံတွင် ပြန်ရည်ကြောဂလန်းများရောင်ခြင်း၊
• ကိုယ်အလေးချိန်ကျခြင်း၊
• ကြွက်သားများ နာကျင်ကိုက်ခဲခြင်း
• ဝမ်းလျှောခြင်း၊
• ချောင်းဆိုးခြင်း နှင့် အခြားလက္ခဏာများ ဖြစ်ပေါ်လာနိုင်ပါတယ်။
ကုသမှုမခံယူဘူးဆိုရင် AIDS ဆိုတဲ့ HIV ပိုးပြန့်ပွားတဲ့အဆင့်ကိုရောက်သွားပြီး ကိုယ်ခံအားစနစ်ကို တိုက်ခိုက်ခံရတာကြောင့်
• တီဘီရောဂါ (တီဘီ)၊
• cryptococcal ဦးနှောက်အမြှေးရောင်ရောဂါ၊
• ပြင်းထန်သောဘက်တီးရီးယားကူးစက်မှုများ၊
• ပြန်ရည်ကြောအဖွဲ့ အစည်းကင်ဆာရောဂါ (lymphomas) နှင့်
• အရေပြားကင်ဆာရောဂါ (Kaposi's sarcoma) ကဲ့သို့သော ပြင်းထန်သောရောဂါများ ဖြစ်ပေါ်လာနိုင်ပါတယ်။
ရောဂါလက္ခဏာ မပြသော်လည်း ဗိုင်းရပ်စ်ပိုးကို အခြားလူများသို့ ပျံ့နှံ့စေနိုင်ပါတယ်။ ဘာကြောင့်လဲဆိုတော့ HIV သည် ရောဂါလက္ခဏာ ပြရန် ၂-၁၅ နှစ်အထိ ကြာနိုင်သောကြောင့် ဖြစ်ပါတယ်။ HIV ရှိသော်လည်း ကျန်းမာပြီး ပုံမှန်လုပ်ငန်း လုပ်နိုင်ပါတယ်။ စစ်ဆေးမှု မပြုမချင်း HIV ရှိသလား သေချာ မသိနိုင်ပါဘူး။

HIV ပိုးက ဘယ်လိုကူးစက်တာလဲ။
HIV ရောဂါပိုးရှိသူထံမှ ခန္ဓာကိုယ်အရည်များ ဖြစ်သော သွေး၊ မိခင်နို့၊ သုတ်ရည်နှင့် မိန်းမကိုယ်မှ ထွက်သည့်အရည်များနှင့်ထိတွေ့ခြင်းမှ ကူးစက်နိုင်ပါတယ်။ HIV သည် ကိုယ်ဝန်ဆောင်ချိန်နှင့် မီးဖွားစဉ် မိခင်မှ ကလေးသို့လည်း ကူးစက်နိုင်ပါတယ်။ သာမာန်နမ်းရှုံ့ ခြင်း၊ ပွေ့ဖက်ခြင်း၊ လက်ဆွဲနှုတ်ဆက်ခြင်း သို့မဟုတ် ကိုယ်ရေးကိုယ်တာပစ္စည်းများ၊ အစားအစာ သို့မဟုတ် ရေတို့ကို မျှဝေခြင်းကဲ့သို့သော သာမန်နေ့စဉ်ထိတွေ့မှုများမှ ကူးစက်နိုင်ခြင်းမရှိပါ။
အရေးကြီးတာ ကတော့ HIV ပိုးရှိသူတွေ အနေနဲ့ HIV ပိုးထိန်းချုပ်ဆေး ART ရယူမှုပြုလုပ်နေပြီး သွေးတွင်းHIV ပိုးထိန်းချုပ် လျက်ရှိနေနိုင်ရင် ၎င်းတို့ရဲ့ လိင်ဆက်ဆံဖော်ထံသို့ HIV မကူးစက်နိုင်ပါဘူး။ ART ဆေးကို စောစီးစွာ ရယူခြင်းအားဖြင့် HIV ရှိသူများရဲ့ ကျန်းမာရေးကို တိုးတက်စေရုံသာမက ထိုသူထံမှ HIV ပိုး ကူးစက်စေနိုင်ခြင်းကိုလည်း ကာကွယ်ပေးပါတယ်။

ဘယ်သူတွေက HIVပိုးကူးစက်ခံရနိုင်ချေများတာလဲ။
HIVပိုးကူးစက်ခံရနိုင်ချေများသူ တွေကတော့
• အကာအကွယ်မဲ့ လိင်ဆက်ဆံမှုပြုသူတွေ
• တခြားသောလိင်မှတဆင့် ကူးစက်တတ်သောရောဂါ များဖြစ်တဲ့ ကာလသားရောဂါ၊ ဂနိုရောဂါ၊ ကလမ်မိုင်းဒီးယားရောဂါ အစရှိဖြင့် ရှိသူတွေ
• လိင်ပိုင်းဆိုင်ရာအပြုအမူများတွင် အရက်နှင့် မူးယစ်ဆေးဝါးများကို အန္တရာယ်ဖြစ်စေနိုင်သည်အထိ သုံးစွဲမှုရှိသူတွေ
• မူးယစ်ဆေးဝါးသုံးစွဲရာတွင် ဆေးထိုးအပ်မျှဝေသုံးစွဲသူတွေ
• ဆေးထိုးခြင်း၊ သွေးသွင်းခြင်း၊ နှင့် တခြားသော ဆေးကုသမှုများကို ပိုးကူးစက်ခံရနိုင်ရန် စိတ်ချရမှုမရှိသောနေရာများတွင် ကုသမှုခံယူသူတွေ
• မတော်တဆ အပ်စူးခံရဖူးသူတွေ(ကျန်းမာရေးဝန်ထမ်းများအပါအဝင်)ဖြစ်ပါတယ်။

HIV ရောဂါပိုးကို ဘယ်လိုစစ်ဆေးရတာလဲ။
HIV ရောဂါပိုးကို သွေးစစ်ရာမှတဆင့် သိနိုင်ပါတယ်။
• လက်ထိပ်သွေးဖောက်စစ်တဲ့ Test Kit နဲ့စစ်လို့ရသလို
• သွေးစစ်ဌာနမှာ သွေးဖောက်စစ်ဆေးတာမျိုးလုပ်နိုင်ပါတယ်။
ယခုလက်ရှိ အသုံးပြုနေကြတဲ့ HIV ရောဂါရှာဖွေရေး စစ်ဆေးမှုများဟာ HIV ပိုးကို တိုက်ဖျက်ရန် ခုခံအား တုံ့ပြန်မှု အဖြစ် ခန္ဓာကိုယ်မှ ထုတ်လွှတ်သော ပဋိပစ္စည်း များကို သွေးထဲ စမ်းသပ်စစ်ဆေးသာဖြစ်ပါတယ်။HIV ပိုးကူးစက်ခံရသူ အများစုဟာ ကူးစက်ခံရပြီး ၂၈ ရက်အတွင်း သွေးထဲ အဲ့ဒီ ပဋိဇီဝပစ္စည်းများ ထွက်ပါတယ်။ ဒီ၂၈ ရက်ကြားကာလ အပိုင်းအခြားကို ဆေးပညာမှာ window periodလို့ခေါ်ပါတယ်။ ဒီ window period မှာဆိုရင် HIVပိုးကူးစက်ခံရပေမဲ့ သွေးသွင်းမှာ စမ်းသပ်ရလောက်အောင် ပဋိဇီဝပစ္စည်း မထွက်သေးတာကြောင့် သွေးစစ်ရင် မပေါ်နိုင်သေးတာ ရှိနိုင်ပြီး ဒီအချိန်မှာ ရောဂါလက္ခဏာအနေနဲ့ ဘာမှမရှိသေးသော်လည်း သူကနေတဆင့်တော့ HIV ပိုးကူးစက်နိုင်ပါတယ်။ ရောဂါပိုးကူးစက်ခံရပြီး ကုသမှုသေချာမခံယူခြင်း၊ ပိုးကိုထိန်းချုပ်ထားနိုင်ခြင်းမရှိပါက တခြားသူတွေကို HIV ကူးစက်စေနိုင်ပါတယ်။
သွေးစစ်တဲ့အခါမှာ တစ်ကြိမ်တည်းစစ်ပြီးတာနဲ့ HIV ပိုးရှိတယ် ဆိုပြီး အဖြေထုတ်လို့မရပါဘူး။
ကနဉီးစစ်ဆေးပြီး HIV နဲ့ ပတ်သက်တဲ့ ပဋိဇီဝပစ္စည်း သွေးထဲ စမ်းသပ်တွေ့ ရှိတယ်လို့ အဖြေထွက်တဲ့အခါမှာ HIV အတွက်တိကျတဲ့ အဖြေရရှိဖို့ရာ အသိအမှတ်ပြုပြီးစိတ်ချရတဲ့ ဆေးခန်း မှာ နောက်ထပ်သွေးစစ်တာမျိုး လုပ်ပြီး တိကျတဲ့အဖြေရရှိဖို့ ဆက်လက်လုပ်ဆောင်ဖို့လိုပါတယ်။

ဘယ်လိုကာကွယ်လို့ရလဲ။
ရောဂါပိုးကူးစက်နိုင်ချေတွေကိုလျော့ချခြင်းအားဖြင့်ကာကွယ်ရတာဖြစ်ပါတယ်။
• အမျိုးသားသုံးကွန်ဒုံးနှင့် အမျိုးသမီးသုံးကွန်ဒုံးများအသုံးပြုခြင်း
• HIV နှင့်အခြားလိင်မှတဆင့်ကူးစက်တတ်သောရောဂါများကို ကာကွယ်ခြင်း၊ စစ်ဆေးခြင်းနှင့် ဆွေးနွေးတိုင်ပင်မှုများခံယူခြင်း
• မိမိဆန္ဒအလျောက် လိင်တံထိပ်အရေပြားဖြတ်ခြင်း
• ရောဂါပိုးကူးစက်နိုင်ခြေရှိသော သူများတွင် PrEP ဆေး ဆွေးနွေးရယူခြင်း
• HIVပိုးနှင့် ထိတွေ့အပြီး ရောဂါမကူးစက်အောင် ကြိုတင်ကာကွယ်ခြင်း
• ဆေ:ထိုးအပ်မျှဝေသုံးစွဲခြင်းများကို ရှောင်ကြဉ်ခြင်း
• မိခင်မှကလေးသို့ HIV ကူးစက်ခြင်းများကို ကာကွယ်ခြင်း
တို့ပြုလုပ်နိုင်ပါတယ်။

ဘယ်လိုကုသရတာလဲ။
HIV ရောဂါကို HIV ပိုးထိန်းချုပ်ဆေး (Antiretroviral Therapy- ART) ဆေးများပေး၍ ကုသရပါသည်။
HIV ပိုးကို အရှင်းပျောက်အောင်ကုသနိုင်တာမျိုးမဟုတ်ပေမဲ့ HIV ပိုး ခန္ဓာကိုယ်ထဲမှာ မပွားနိုင်အောင်လုပ်ပေးခြင်းအားဖြင့် ခုခံအားပြန်တက်လာစေနိုင်ပြီး ကိုယ်ခံအားကျနေတုန်း အခွင့်ကောင်းယူပြီးဝင်လာတဲ့ ရောဂါပိုးများနဲ့ ကင်ဆာရောဂါများကို ပြန်တွန်းလှန်နိုင်တာဖြစ်ပါတယ်။
ကမ္ဘာ့ကျန်းမာရေးအဖွဲ့ WHO မှ ၂၀၁၆ ခုနှစ်မှစပြီး ကလေး၊ ဆယ်ကျော်သက်၊ ကိုယ်ဝန်ဆောင်နှင့် နို့တိုက်မိခင်အပါအဝင် HIV ရှိတဲ့ လူတိုင်း ကို CD4 count (သို့မဟုတ်) ရောဂါအဆင့်ကို မကြည့်ပဲ ART ဆေးကို တစ်သက်လုံး ပံ့ပိုးပေးဖို့တိုက်တွန်းထားပါတယ်။
ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ ၂၀၂၁ စစ်တမ်းအရ HIV ပိုးရှိသူ ၂၈.၇ မီလီယမ် ဟာ ART ဆေးရယူနိုင်ခဲ့ပါတယ်။ရာခိုင်နှုန်းအနေနဲ့ ပြောရရင်တော့ ၇၅% (၆၆-၈၅%) လွှမ်းခြုံနိုင်ခဲ့တာဖြစ်ပါတယ်။ ဆယ်ကျော်သက်နဲ့ ကလေးများမှာတော့ ပိုအားစိုက်ရှာဖွေကုသပေးဖို့လိုနေတာတွေ့ရပါတယ်။ ၂၀၂၁ခုနှစ်စစ်တမ်းအရ အသက် ၁၄နှစ်အောက်မှာ ART ရရှိမှု ၅၂% (၄၂-၆၅%) သာ လွှမ်းခြုံနိုင်ခဲ့တာဖြစ်ပါတယ်။
နောက်ဆုံးအဆင့် HIV တွင် ခုခံအားအလွန်အမင်းကျဆင်းတာကြောင့် ဒီအဆင့်မှာ အပြင်ကနေရောဂါပေါင်းစုံဝင်နိုင်ပါတယ်။ဒီ အဆင့်ဟာ HIV ကာကွယ်ကုသရေး လုပ်ငန်းစဉ်တွေအတွက် စိန်ခေါ်မှုတစ်ခု ဖြစ်နေပါသေးတယ်။ ဒီလို HIV နောက်ဆုံးအဆင့်နဲ့ နာမကျန်းဖြစ်ပြီးသေဆုံးတာတွေကို လျော့ချဖို့ နောက်ဆုံးအဆင့် HIV ရောဂါ စောင့်ရှောက်မှု ပက်ကေ့ခ်ျကို အကောင်အထည် ဖော်ရန် WHO မှ ဆောင်ရွက်လျက်ရှိပါတယ်။
https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/hiv-aids
============
ဝန်ဆောင်မှုရယူနိုင်သော ဆေးခန်းလိပ်စာများ
တွံတေး ဆေးခန်း- ခလရ (၇၀) အမှတ် ၅၉၊ ဘုရင့်နောင်ရပ်ကွက်၊ တွံတေးမြို့နယ်။
ဖုန်းနံပါတ် - ၀၉ ၇၆၂ ၄၈၇ ၉၂၃
ဒလဆေးခန်း- အမှတ် ၁၂၃၇၊ ဗိုလ်ချုပ်လမ်း၊ ဗညားဒလ ရပ်ကွက်၊
ဒလမြို့နယ်။
ဖုန်းနံပါတ် - ၀၉ ၇၆၃ ၄၉၆ ၂၇၈
သံလျင်ဆေးခန်း- အမှတ် ၁၇၃၊ ကျိုက်ခေါက်ဘုရားလမ်း၊ ဘုရားဂုံးလမ်းဆုံ၊ သံလျင်မြို့နယ်။
ဖုန်းနံပါတ် -၀၉ ၇၆၃ ၅၆၁ ၂၄၈

11/10/2022

PUI HIV Prevention Service ဆိုင်ရာ ဝန်ဆောင်မှုရယူနိုင်သော
ဆေးခန်းလိပ်စာများ

တွံတေး ဆေးခန်း- ခလရ (၇၀) အမှတ် ၅၉၊ ဘုရင့်နောင်ရပ်ကွက်၊
တွံတေးမြို့နယ်။ဖုန်းနံပါတ် - ၀၉ ၇၆၂ ၄၈၇ ၉၂၃

ဒလဆေးခန်း- အမှတ် ၁၂၃၇၊ ဗိုလ်ချုပ်လမ်း၊ ဗညားဒလ ရပ်ကွက်၊
ဒလမြို့နယ်။ ဖုန်းနံပါတ် - ၀၉ ၇၆၃ ၄၉၆ ၂၇၈

သံလျင်ဆေးခန်း- အမှတ် ၁၇၃၊ ကျိုက်ခေါက်ဘုရားလမ်း၊ ဘုရားဂုံးလမ်းဆုံ၊ သံလျင်မြို့နယ်။ ဖုန်းနံပါတ် -၀၉ ၇၆၃ ၅၆၁ ၂၄၈

07/10/2022

မင်္ဂလာပါ။
ဒီနေ့မှာတော့ ကွန်ဒုံး နှင့်ပတ်သက်ပြီး အသိမှားနေတာတွေကို ဆွေးနွေးပေးသွားမှာဖြစ်ပါတယ်။
ကွန်ဒုံးဟာ မိသားစုစီမံကိန်းချမှတ်ဖို့ သားဆက်ခြားဖို့ရာ မရှိမဖြစ်လိုအပ်သော အစိတ်အပိုင်းတစ်ခုဖြစ်ပါတယ်။ သို့သော် ကမ္ဘာတစ်ဝန်းမှာ ကွန်ဒုံးနဲ့ ပတ်သက်ပြီး မှားယွင်းသောအယူအဆအမျိုးမျိုးရှိပါတယ်။
တစ်ခါတစ်ရံ ဒီအယူအဆတွေဟာ လူငယ်များရဲ့ လိင်ကိစ္စနှင့်ပတ်သက်၍ ဘာသာရေး သို့မဟုတ် ယဉ်ကျေးမှုယုံကြည်ချက်များအဖြစ် တည်မြဲနေတတ်ပါတယ်။ အခြားတစ်ဖက်မှာတော့ လိင်နှင့် မျိုးပွားကျန်းမာရေးဆိုင်ရာအသိ ပညာ မရရှိသော လူငယ်များ ဟာဆိုရင်ကွန်ဒုံးနဲ့ပတ်သက်တဲ့ အသိမှားတွေရှိနေကြပြီး ဒီအသိမှားတွေတာ သူတို့ရွယ်တူလူငယ်တွေကြားပျံ့နှံ့နေတာကိုလဲတွေ့ရပြန်ပါတယ်။
သေချာစနစ်တကျအသုံးပြုမယ်ဆိုရင် ကွန်ဒုံးတွေဟာ သားဆက်ခြားပေးတဲ့ ကြီးမားသောရွေးချယ်မှုတစ်ခုဖြစ်နိုင်ပြီး HIV နဲ့ အခြားသော လိင်မှတဆင့်ကူးစက်ရောဂါတွေကိုပါ ကာကွယ်နိုင်စွမ်းရှိပါတယ်။
ကွန်ဒုံးနဲ့ပတ်သက်တဲ့ မှားယွင်းသောအယူအဆတွေကို ဆွေးနွေးပေးရမယ်ဆိုရင်တော့
အယူအဆ ၁။ – ကွန်ဒုံးတွေဟာ ယုံကြည်စိတ်ချလို့မရတဲ့အပြင် ပေါက်ပြဲတာ ချော်ထွက်တာမျိုး အလွယ်တကူ ဖြစ်နိုင်တယ်။
အဖြစ်မှန် - ကွန်ဒုံးကို ဂရုတစိုက်အသေအချာဖွင့်ခြင်း၊ လိင်တံထောင်မတ်ချိန်တွင်စနစ်တကျဝတ်ဆင်ခြင်း၊ ရေအခြေခံသောချောဆီတမျိုးမျိုးကို လုံလောက်စွာအသုံးပြုခြင်းရှိတယ်ဆိုရင် ၉၀ရာခိုင်နှုန်းကျော်လောက် စိတ်ချရပါတယ်။ ကွန်ဒုံးထုတ်လုပ်သူများမှာလည်း ၎င်းတို့၏ထုတ်ကုန်သည် လုံခြုံပြီး ထိရောက်မှုရှိကြောင်း သေချာစေရန် အရည်အသွေးအာမခံချက် လမ်းညွှန်ချက်များကို တင်းကျပ်စွာထားရှိလိုက်နာကြရပါတယ်။

အယူအဆ ၂။ – ကွန်ဒုံးသုံးရင် လိင်ဆက်ဆံတာ သာယာမှုအပြည့်မရဘူး။
အဖြစ်မှန် – လိင်ဆက်ဆံဖော်နှစ်ဉီးစလုံးမှာ လိင်မှတဆင့်ကူးစက်ရောဂါတွေကူးစက်ခံရနိုင်တာမျိုးနဲ့ ကိုယ်ဝန်ရသွားမှာမျိုးကို ပူပန်တာမျိုးမရှိဘူးဆိုရင် ကွန်ဒုံးမသုံးပဲလိင်ဆက်ဆံလို့ရပါတယ်။ လိင်ဆက်ဆံခြင်းမတိုင်ခင် တစ်ယောက်နဲ့ တစ်ယောက်ရည်မှန်းချက်တွေ အနာဂတ်မိသားစုစီမံကိန်းအကြောင်း ဆွေးနွေးမှုတွေရှိထားခြင်းက ယုံကြည်စိတ်ချမှုနှင့် ကျေနပ်မှုကို တိုးပွားစေနိုင်ပါတယ်။ ကွန်ဒုံးတွေမှာလဲ ချောဆီပါတာကြောင့် အသုံးပြုတဲ့အခါသက်တောင့်သက်သာဖြစ်စေပါတယ်။
အယူအဆ ၃။ ကွန်ဒုံးနှစ်ခုထပ်စွပ်တာက တစ်ခုထက် ပိုကောင်းတယ်။
အဖြစ်မှန်– ကွန်ဒုံး ၂ ထပ်စွပ်ခြင်းဟာ တစ်ခုနဲ့တစ်ခု တောက်လျှောက်ပွတ်မိနေတာမျိုးဖြစ်စေပြီး ကွန်ဒုံးနှစ်ခုလုံးပေါက်ပြဲတာမျိုးဖြစ်စေပါတယ်။
အယူအဆ ၄။ - ကွန်ဒုံးများ ဟာအရွယ်အစား မကိုက်ညီပါ။
အဖြစ်မှန် - ကွန်ဒုံးတွေဟာကျုံ့နိုင်ဆန့်နိုင်တဲ့ ရာဘာတစ်မျိုးနဲ့ပြုလုပ်ထားတာမျိုးဖြစ်လို့ လိင်တံအရွယ်အစားအမျိုးမျိုးမှာဝတ်ဆင်နိုင်တဲ့အပြင် ကွန်ဒုံးများကို ပုံစံ၊ အရွယ်အစား၊ အရသာ၊ အနံ့၊ အရောင်အမျိုးမျိုးဖြင့် စသဖြင့် ကြိုက်ရာရွေးချယ်လို့တောင်ရနေပါသေးတယ်။
အယူအဆ ၅။ – ကွန်ဒုံးတွေဟာ လိင်ပိုင်း ဆိုင်ရာ တက်ကြွတာကိုညွှန်ပြတာဖြစ်တယ်။
အဖြစ်မှန်– ကွန်ဒုံးအသုံးပြုမှုနဲ့ ပတ်သက်တဲ့ ဗဟုသုတအပါအဝင် လူငယ်တွေကို လိင်ပိုင်းဆိုင်ရာပညာပေးတွေ ကျယ်ကျယ်ပြန့်ပြန့် ပံ့ပိုးပေးခြင်းက လိင်ဆက်ဆံမှုကို အမှန်တကယ် နှောင့်နှေးစေတယ်ဆိုတာ ကမ္ဘာ့ကုလသမဂ္ဂက လေ့လာ တွေ့ရှိခဲ့ပါတယ်။ ထို့ပြင် ထိုလူငယ်တွေဟာ လိင်ဆက်ဆံတဲ့အခါမှာလည်း ကျေနပ်ရောင့်ရဲမှု၊ ကာကွယ်မှုနှင့် သဘောတူညီမှုအတွေ့အကြုံများ ရရှိဖို့အကြောင်း ပိုများပါတယ်။
အယူအ ဆ၆ – ကွန်ဒုံးများဟာ အမျိုးသားများအတွက်သာဖြစ်တယ်။
အဖြစ်မှန်–အမျိုးသမီးကွန်ဒုံးများဟာလည်း အမျိုးသားကွန်ဒုံးကဲ့သို့ပင် ထိရောက်ပြီး လုံခြုံမှုရှိတာကြောင့် မိမိတို့၏အိမ်ထောင်ဖက်ကွန်ဒုံးသုံးရန် အဆင်မပြေသော အမျိုးသမီးများအတွက် အံ့ဩစရာကောင်းသောရွေးချယ်စရာတစ်ခု ဖြစ်နိုင်ပါတယ်။။ အမျိုးသမီးကွန်ဒုံးကို စသုံးတဲ့အခါမှာနေသားကျဖို့အချိန်ပေးရတာမျိုးရှိနိုင်ပေမဲ့ နည်းစနစ် မှန်ကန်စွာအသုံးပြုတဲ့အခါ နောက်ပိုင်းမှာ အဆင်ပြေသွားတာကိုတွေ့ရပါတယ်။ အမျိုးသမီးကွန်ဒုံးကို လိင်ဆက်ဆံမှုမပြုမီ နာရီပိုင်းအလိုတွင် ထည့်သွင်းထားနိုင်ပါတယ်။
အချုပ်အားဖြင့်ဆိုရသော် ကွန်ဒုံးများနှင့်ပတ်သက်၍ နားလည်မှုလွဲနေလင့်ကစား ကွန်ဒုံးတွေဟာ ကိုယ်ဝန်ဆောင်ခြင်းနဲ့ လိင်မှတဆင့်ကူးစက်ရောဂါတွေအတွက် လုံခြုံမှု၊ ထိရောက်မှုရှိတဲ့ ရွေးချယ်စရာတစ်ခုဖြစ်ပါတယ်။ အမျိုးသား၊ အမျိုးသမီး၊ လူကြီး၊ လူငယ်၊ ရေရှည်စုံတွဲတွေ၊ လိင်တူချစ်သူ၊ လိင်ကွဲချစ်သူ အကုန် ဆရာဝန်ရဲ့ ဆေးညွှန်း ကို မလိုပဲသုံးနိုင်ပါတယ်။
ကွန်ဒုံးများနှင့်စပ်လျဉ်းသည့် သတင်းအချက်အလက်များမျှဝေပေးခြင်းသည် လိင်နှင့်မျိုးဆက်ပွားကျန်းမာရေး၏ အခန်းကဏ္ဏတစ်ခုဖြစ်ပါသည်။ ကွန်ဒုံး များ နှင့် ပတ်သက်သော အသိပညာများပြည်သူလူထု ကို ထောက်ပံ့ ပေး ခြင်း ၊ ဗဟုသုတများဆွေးနွေးပေးခြင်းသည် လိင် ဆက်ဆံ မှု ကို မ တိုးပွား စေ ပါ - လိင် ဆက်ဆံ မှု ကို ပို ၍ လုံခြုံ စေပါသည် ။
https://www.friendsofunfpa.org/debunking-5-myths-about-condoms/
============
ဝန်ဆောင်မှုရယူနိုင်သော ဆေးခန်းလိပ်စာများ
တွံတေး ဆေးခန်း- ခလရ (၇၀) အမှတ် ၅၉၊ ဘုရင့်နောင်ရပ်ကွက်၊ တွံတေးမြို့နယ်။
ဖုန်းနံပါတ် - ၀၉ ၇၆၂ ၄၈၇ ၉၂၃
ဒလဆေးခန်း- အမှတ် ၁၂၃၇၊ ဗိုလ်ချုပ်လမ်း၊ ဗညားဒလ ရပ်ကွက်၊
ဒလမြို့နယ်။
ဖုန်းနံပါတ် - ၀၉ ၇၆၃ ၄၉၆ ၂၇၈
သံလျင်ဆေးခန်း- အမှတ် ၁၇၃၊ ကျိုက်ခေါက်ဘုရားလမ်း၊ ဘုရားဂုံးလမ်းဆုံ၊ သံလျင်မြို့နယ်။
ဖုန်းနံပါတ် -၀၉ ၇၆၃ ၅၆၁ ၂၄၈

07/10/2022

မင်္ဂလာပါ။

ဒီနေ့မှာတော့
အမျိုးသားကွန်ဒုံးဆိုတာဘာလဲ။
ကွန်ဒုံးများဟာ ဘယ်လောက်ထိရောက်မှုရှိတာလဲ။
ကွန်ဒုံးအမျိုးအစားဘာတွေရှိတာလဲ။
အမျိုးသားကွန်ဒုံးကို ဘယ်လိုသုံးရမလဲ။
ကွန်ဒုံးကိုဘယ်လိုချွတ်ရမလဲ။
တခြား မှတ်သားစရာဘာတွေရှိလဲ။
ထိရောက်စွာအသုံးပြုရန် အကြံပြုချက်များ
ကွန်ဒုံး ပေါက်ပြဲသွားရင် ဘယ်လိုလုပ်ရမလဲ။
ကွန်ဒုံးများမှာ အားသာချက်ဘာရှိတာလဲ။
ကွန်ဒုံးများမှာ အားနည်းချက်ဘာရှိတာလဲ။

အမျိုးသားကွန်ဒုံးဆိုတာဘာလဲ။
ကွန်ဒုံးဟာ လူကြိုက်များသော သားဆက်ခြားနည်း တစ်နည်းဖြစ်ပါတယ်။ သုံးရတာအဆင်ပြေပြီး ဈေးသက်သာတာကြောင့် အသုံးများပါတယ်။ စတိုးဆိုင်တွေ၊ စူပါမားကက်တွေနဲ့ ဆေးဆိုင်တွေမှာ အလွယ်တကူ ရရှိနိုင်ပါတယ်။ကျန်းမာရေးဌာနအချို့ကလည်း အခမဲ့ဖြန့်ဝေပေးကြပါတယ်။
အဓိကအားဖြင့် မိန်းမကိုယ်ထဲသုက်ရည်မဝင်အောင်တားပေးခြင်းဖြင့် သားဆက်ခြားပေးတာဖြစ်ပါတယ်။ ဒါ့အပြင်ပါးစပ် ဒါမှမဟုတ် စအိုနဲ့ လိင်ဆက်ဆံချိန်မှာလည်း အသုံးပြုနိုင်ပါတယ်။
ကွန်ဒုံးတွေဟာ HIV နဲ့ အခြားလိင်မှတဆင့် ကူးစက်သောရောဂါများကို ကာကွယ်ပေးနိုင်တဲ့ တခုတည်းသောသားဆက်ခြားနည်းဖြစ်ပါတယ်။
အမျိုးသားသားဆက်ခြားနည်းအနေနဲ့ ရွေးချယ်စရာတွေထဲမှာ ကွန်ဒုံးတွေနဲ့ အမျိုးသားသားကြောဖြတ်ခြင်းဆိုပြီး ရှိပါတယ်။ ကွန်ဒုံးများတွေကတော့ တစ်ခါသုံးတွေဖြစ်ပြီး ယာယီ သားဆက်ခြားနည်းတစ်ခုဖြစ်ပါတယ်။။ အမျိုးသားသားကြောဖြတ်ခြင်းဆိုတာကတော့ တစ်သက်တာကလေးမရနိုင်တော့အောင်ပြုလုပ်လိုက်တာဖြစ်ပါတယ်။

ကွန်ဒုံးများဟာ ဘယ်လောက်ထိရောက်မှုရှိတာလဲ။
ကွန်ဒုံးများဟာ အလွန်ထိရောက်သော သားဆက်ခြားနည်းတစ်မျိုးဖြစ်ပါတယ်။ မှန်ကန်စွာအသုံးပြုတယ်ဆိုပါက ကိုယ်ဝန်ဆောင်ခြင်းကို ကာကွယ်ရာမှာ ၉၈ ရာခိုင်နှုန်းခန့် ထိရောက်မှုရှိပါတယ်။ ၁၀၀ မှာ ၂ယောက်တော့ ကိုယ်ဝန်ရသွားနိုင်တယ်လို့ဆိုလိုတာဖြစ်ပါတယ်။သားဆက်ခြားပေးခြင်းအပြင် လိင်မှတဆင့်ကူးစက်တတ်သောရောဂါများကူးစက်ခံရခြင်းကိုလဲ ကာကွယ်နိုင်ပါတယ်။
ပြင်ပကွန်ဒုံးများကို အသုံးပြုခြင်းက လူအများစုကို အချိန်အများစုတွင် လုံခြုံမှုရှိစေနိုင်သော်လည်း အက်စ်တီအိုင်အက်စ်နှင့် ကိုယ်ဝန်ဆောင်ခြင်းကို လုံးဝကာကွယ်ရန် တစ်ခုတည်းသောနည်းမှာ ရှောင်ကြဉ်ခြင်းဖြစ်သည်။
ကွန်ဒုံးအမျိုးအစားဘာတွေရှိတာလဲ။
အမျိုးသမီးကွန်ဒုံး အမျိုးသားကွန်ဒုံးဆိုပြီး အမျိုးအစား( ၂ ) မျိုးရှိပါတယ်။
ကွန်ဒုံးအများစုကို လေးတက်စ် ရာဘာ(သို့) ပိုလီယူရသိန်း(သို့) ပိုလီစပရီနီ ရာဘာ တစ်မျိုးနဲ့ပြုလုပ်ထားတာဖြစ်ပါတယ်။
အမျိုးသားကွန်ဒုံးကို ဈေးကွက်ထဲမှာရွေးချယ်စရာ အမျိုးမျိုး တွေ့နိုင်ပါတယ်။
အရွယ်အစား
အထိအတွေ့
ပုံစံ
အရောင်
အရသာများ ပေါ်မူတည်ပြီး အမျိုးမျိုးရွေးချယ်လို့ရပါတယ်။
ကွန်ဒုံးတွေမှာ ချောဆီပါတာနဲ့ မပါတာဆိုပြီးလဲရှိပါသေးတယ်။ချောဆီပါတဲ့ ကွန်ဒုံးတချို့မှာ သုက်ပိုးသတ်ဆေးပါဝင်တာမျိုးလဲရှိပါတယ်။ ဒီထဲမှာ သုက်ပိုးကို သေစေတဲ့ ဓာတုဗေဒ nonoxynol -9 ပါဝင်လေ့ရှိပါတယ်။
ဒီသုက်ပိုးသတ်ဆေးဟာ အများစုအတွက်အဆင်ပြေသော်လည်း တချို့အမျိုးသမီးတွေမှာကျ မိန်းမကိုယ်ယားတာ၊ ပူလောင်တာ ၊ဓါတ်မတဲ့တာဖြစ်နိုင်ပါတယ်။

အမျိုးသားကွန်ဒုံးကို ဘယ်လိုသုံးရမလဲ။
အမျိုးသား ကွန်ဒုံးများကို အသုံးပြုရတာ လွယ်ကူပါတယ်။ လိင်တံထောင်မတ်လာချိန်မှာ ဝတ်ဆင်ရမှာဖြစ်ပါတယ်။
ကွန်ဒုံး အထုပ်ကို သက်တမ်းကုန်ဆုံးရက်နဲ့ အပေါက်အပြဲရှိမရှိစစ်ဆေးပါ။
ကွန်ဒုံးအထုပ်ကို ဂရုတစိုက်ပြီးသေချာဖောက်ပါ။ချွန်ထက်သောအရာတွေနဲ့ဖောက်ခြင်းကိုရှောင်ပါ။
ကွန်ဒုံးအတွင်း အပြင်မှန်မမှန်စစ်ပါ။ ကွန်ဒုံးနှုတ်ခမ်းလုံးကို အပြင်မှာထားပါ။
ကွန်ဒုံးထိပ်နေရာမှကိုင်၍ ကွန်ဒုံးကွင်းနှုတ်ခမ်းလုံးကို အပြင်မှာထား၍ စွပ်ပါ။
ကွန်ဒုံးနှုတ်ခမ်းလုံးကိုကိုင်၍ လိင်တံတလျှောက်ဆွဲချပါ။

ကွန်ဒုံးကိုဘယ်လိုချွတ်ရမလဲ။
သုတ်ရည်လွတ်အပြီး လိင်တံထောင်မတ် လျက်ရှိနေစဉ် မိန်းမကိုယ်မှ လိင်တံကိုထုတ်ပါ။ကွန်ဒုံးကျွတ် မကျန်ခဲ့စေရန် ကွန်ဒုံးကိုကွင်းမှကိုင်ထား ပါ။သုတ်ရည်များ ဖိတ်မကျစေရန် သေချာ ပိတ်လိမ်လိုက်ပြီး အမှိုက်ပုံးတွင်းသို့ သေချာစွန့်ပစ်ပါ။

တခြား မှတ်သားစရာဘာတွေရှိလဲ။
ကွန်ဒုံးအထုပ်ဖွင့်ရာတွင် လက်သည်း (သို့) သွားဖြင့် ကိုက်ဖွင့်ခြင်းကိုရှောင်ပါ။
ကွန်ဒုံးကို ၂ထပ် ၃ထပ်မစွပ်ရ။ အနာအဆာ အပေါက်အပြဲပါလျှင် မသုံးရ။
ကွန်ဒုံးကို နေရောင်တိုက်ရိုက်ထိတွေ့သော နေရာတွင်မထားရ။ ပိုက်ဆံအိတ် သို့မဟုတ် လွယ် အိတ်ထဲမှာ အကြာကြီးထားထားခြင်းကြောင့်လဲ ကွန်ဒုံးကို ခြောက်သွေ့စေပြီး အက်ကွဲတာပေါက်ပြဲတာဖြစ်စေနိုင်ပါတယ်။
လိင်ဆက်ဆံသည့် အချိန်တိုင်း ကွန်ဒုံးအသစ်သုံးပါ။
လိင်တံကို မိန်းမကိုယ်နှင့်မထိမီ ကွန်ဒုံး ကြိုတင်စွပ်ထားပါ။
လိင်တံထိပ်အရေပြားကို ဆွဲထားပြီးမှ ကွန်ဒုံးစွပ်ပါ။
ကွန်ဒုံးလွယ်ကူစွာဆွဲချမရလျှင် ရက်လွန်ခြင်း သို့မဟုတ် ပြောင်းပြန်ဖြစ်နေခြင်းကြောင့် ဖြစ်နိင်သည်။
ရက်လွန်ကွန်ဒုံးဖြစ်လျှင် အသစ်တစ်ခုသုံးပါ။
ရေ အခြေခံသော ချောဆီသုံးနိုင်ပါတယ်။
သုတ်ရည်ကို မိန်းမကိုယ် တွင်း မဖိတ်ကျစေရန် သတိပြုပါ။
သုံးပြီးကွန်ဒုံးကို အမှိုက်ပုံးတွင်းသို့ သေချာစွန့်ပစ်ပါ။
ထိရောက်စွာအသုံးပြုရန် အကြံပြုချက်များ
ကွန်ဒုံးကို မှန်ကန်စွာဝတ်ဆင်ထားကြောင်း သေချာစေပါ။
သုံးပြီးသားကွန်ဒုံးကို ဘယ်တော့မှ ပြန်အသုံးမပြုပါနဲ့။
အမျိုးသားသုံးကွန်ဒုံး နဲ့ အမျိုးသမီးသုံးကွန်ဒုံးကို တစ်ချိန်တည်းမှာ တွဲမသုံးပါနဲ့။
ရေအခြေခံတဲ့ချောဆီကိုအသုံးပြုပါ။
ကွန်ဒုံးသုံးတာအပြင် အခြားသောသားဆက်ခြားနည်းတခုခုကို တွဲသုံးပေးတာမျိုးလုပ်ပြီး သားဆက်ခြားတာကပိုထိရောက်တယ်လို့ဆိုပါတယ်။

ကွန်ဒုံး ပေါက်ပြဲသွားရင် ဘယ်လိုလုပ်ရမလဲ။
သင်အသုံးနေတဲ့ ကွန်ဒုံးဟာပေါက်ပြဲတာမျိုးရှိခဲ့ရင်အတူနေတာကိုချက်ချင်း ရပ်လိုက်ပါ။
ပေါက်ပြဲနေတဲ့ ကွန်ဒုံးကို ချွတ်ပစ်ပါ။
အဖော်အမျိုးသမီးအနေနဲ့ အရေးပေါ် သန္ဓေတားဆေး သောက်ဖို့လိုမလား သုံးသပ်ရပါမယ်။

ကိုယ်ဝန်ရသွားမှာနဲ့ပတ်သက်ပြီး စိုးရိမ်နေတယ်ဆိုရင် ဆရာဝန် နဲ့ဆွေးနွေးဖို့လိုပါတယ်။

ကွန်ဒုံးများမှာ အားသာချက်ဘာရှိတာလဲ။
ဈေးသက်သာတယ်။
ဝယ်ရလွယ်ကူတယ်။
သေချာနည်းစနစ်မှန်မှန်သုံးပါက ကိုယ်ဝန်ဆောင်ခြင်းကို ကာကွယ်ရာတွင် ထိရောက်မှုရှိတယ်။
လိင်မှတဆင့်ကူးစက်ရောဂါတွေကူးစက်ခံရခြင်းကနေကာကွယ်နိုင်တယ်။
တချို့လူတွေမှာ သုက်လွှတ်မြန်ခြင်းကို သက်သာဖို့ အထောက်အကူပြုတယ်။

ကွန်ဒုံးများမှာ အားနည်းချက်ဘာရှိတာလဲ။
စနစ်တကျသေချာသုံးစွဲမှုမရှိပါက ကိုယ်ဝန်ရသွားနိုင်ပါတယ်။
တချို့လူတွေမှာ ကွန်ဒုံးကိုပြုလုပ်ထားတဲ့ လေးတက်စ် ရာဘာလိုဟာမျိုးနဲ့ ဓါတ်မတဲ့တာမျိုး ဖြစ်တတ်တာကိုတွေ့ ရပါတယ်။

အချုပ်အနေနဲ့ပြောရမယ်ဆိုရင်တော့
ကွန်ဒုံးအသုံးပြုခြင်းဟာ ကိုယ်ဝန်မရအောင်တားပေးနိုင်တာအပြင် လိင်မှတဆင့်ကူးစက်ရောဂါတွေ ကို ကာကွယ်ပေးနိုင်ပါတယ်။
ဒါပေမဲ့ ကွန်ဒုံးရဲ့ ထိရောက်မှုက သေချာစနစ်တကျအသုံးပြုမှုနဲ့ တိုက်ရိုက်ဆက်နွှယ်နေပါတယ်။ ဒါကြောင့် စနစ်တကျထားသိုနည်း၊ ဝတ်ဆင်နည်း နဲ့ မှတ်သားစရာတွေကိုသေချာလိုက်နာဖို့လိုပါတယ်။

ကျေးဇူးတင်ပါတယ်။
Reference: https://www.healthline.com/health/birth-control-condom

============
ဝန်ဆောင်မှုရယူနိုင်သော ဆေးခန်းလိပ်စာများ
တွံတေး ဆေးခန်း- ခလရ (၇၀) အမှတ် ၅၉၊ ဘုရင့်နောင်ရပ်ကွက်၊ တွံတေးမြို့နယ်။
ဖုန်းနံပါတ် - ၀၉ ၇၆၂ ၄၈၇ ၉၂၃
ဒလဆေးခန်း- အမှတ် ၁၂၃၇၊ ဗိုလ်ချုပ်လမ်း၊ ဗညားဒလ ရပ်ကွက်၊
ဒလမြို့နယ်။
ဖုန်းနံပါတ် - ၀၉ ၇၆၃ ၄၉၆ ၂၇၈
သံလျင်ဆေးခန်း- အမှတ် ၁၇၃၊ ကျိုက်ခေါက်ဘုရားလမ်း၊ ဘုရားဂုံးလမ်းဆုံ၊ သံလျင်မြို့နယ်။
ဖုန်းနံပါတ် -၀၉ ၇၆၃ ၅၆၁ ၂၄၈

19/08/2022

မင်္ဂလာပါ

ဒီနေ့မှာတော့
လိင်အင်္ဂါကြွက်နို့ အကြောင်းနဲ့ပတ်သက်ပြီးဆွေးနွေးပေးသွားမှာဖြစ်ပါတယ်။

👉လိင်အင်္ဂါ ကြွက်နို့ဆိုတာဘာလဲ။

လိင်အင်္ဂါ ကြွက်နို့ဆိုတာ လိင်အင်္ဂါမှာ ထွက်ပေါ်လာတဲ့ အဖုပျော့များဖြစ်ပါတယ်။ ဒီအဖုလေးတွေဟာ နာတာ၊ နေမထိထိုင်မသာဖြစ်တာ၊ ယားတာမျိုးဖြစ်စေတတ်ပါတယ်။

👉ဒီအဖုတွေဟာ အလွန်သေးငယ်ပြီးမမြင်နိုင်လောက်တာမျိုးလဲရှိပါတယ်။ အရောင်အနေနဲ့လဲ အသားအရောင်နဲ့ ထပ်တူကျနေတာ (သို့) နဲနဲအရောင်ပိုရင့်တာမျိုးဖြစ်လေ့ရှိပါတယ်။ ပန်းဂေါ်ဖီပွင့်လို ထိပ်ဖက်မှာ ဖွာနေတာမျိုး ဖြစ်တတ်သလို ထိပ်တုံးတုံးကြီးဖြစ်နေတာမျိုးလဲ ရှိပါတယ်။ တစ်လုံးထဲ ထွက်ပေါ်လာတာရှိသလို အစုလိုက်ထွက်ပေါ်တာမျိုးလဲရှိပါတယ်။

‼️ဘာကြောင့်ဖြစ်တာလဲ။

လိင်အင်္ဂါကြွက်နို့ ဟာ လိင်ဆက်ဆံမှုမှတဆင့် ကူးစက်မှုအများဆုံးဖြစ်တဲ့ Human Papillomavirus (HPV) ရောဂါပိုးကြောင့် ဖြစ်ရတာပါ။HPV ဗိုင်းရပ်စ်ပိုးမှာ မျိုးစိတ်ခွဲ များစွာ ရှိပါတယ်။ ဒီထဲမှာမှ HPV 6 နဲ့ HPV 11 ဆိုတဲ့ မျိုးစိတ်ကြောင့် လိင်အင်္ဂါကြွက်နို့ အဓိက ဖြစ်စေတာဖြစ်ပါတယ်။ သားအိမ်ခေါင်းကင်ဆာဖြစ်စေတဲ့ HPV 16 နဲ့ 18 မျိုးစိတ်နဲ့ မတူပါဘူး။

‼️အဖြစ်များသလား။

ဗဟို ရောဂါထိန်းချုပ်ရေးနဲ့ ကာကွယ်ရေးဌာန ရဲ့ အဆိုအရ HPV သည် လိင်မှတစ်ဆင့် ကူးစက်သောရောဂါတွေထဲ က အဖြစ်အများဆုံးဖြစ်ပါတယ်။

‼️ဘယ်လိုကူးစက်တာလဲ။

အကာအကွယ်မဲ့ လိင်ဆက်ဆံရာမှတစ်ဆင့် ကူးစက်တာဖြစ်ပါတယ်။ ပါးစပ်နဲ့ လိင်ဆက်ဆံတာ၊ မိန်းမကိုယ်နဲ့လိင်ဆက်ဆံတာ၊ စအိုနဲ့လိင်ဆက်ဆံတာ အားလုံးကနေ ကူးနိုင်ပါတယ်။
ကူးစက်ခံရပြီး ရက်သတ္တပတ်အနဲငယ် ကနေ လပိုင်းလောက်ထိ ကြွက်နို့အနေနဲ့ မထွက်ပေါ်သေးပဲရှိနေနိုင်ပါတယ်။

‼️ဘယ်နေရာတွေမှာ အဓိကပေါက်တာလဲ။

အမျိုးသားတွေမှာဆိုရင်
• လိင်တံ
• ကပ္ပါယ်အိတ်
• ပေါင်ခြံ
• ပေါင်နားတဝိုက်
• စအို အတွင်း နဲ့ စအို အနီးတဝိုက် မှာ ပေါက်နိုင်ပါတယ်။
အမျိုးသမီးတွေမှာဆိုရင်တော့
• မိန်းမကိုယ် နဲ့ စအို အတွင်းပိုင်း
• မိန်းမကိုယ် နဲ့ စအို အပြင်ဖက်
• သားအိမ်ခေါင်းအပေါ်ဖက် နေရာတွေမှာ အဓိကပေါက်တတ်ပါတယ်။
HPV ပိုးရှိသူနဲ့ ပါးစပ်နဲ့ လိင်ဆက်ဆံမှု ရှိခဲ့သူတွေမှာ ကြွက်နို့တွေဟာ နှုတ်ခမ်း၊ ပါးစပ်၊ လျှာ၊ လည်ချောင်းနေရာတွေမှာလဲ ပေါ်ထွက်နိုင်ပါတယ်။

‼️တခြားဘာလက္ခဏာတွေရှိနိုင်သေးလဲ။

ကြွက်နို့ အနေနဲ့ ထွက်မလာသေးပေမယ့်
• မိန်းမကိုယ်ကနေ အရည်ဆင်းတာ
• ယားတာ
• သွေးဆင်းတာ
• မိန်းမကိုယ်တွင်း ပူလောင်သလို ခံစားရတာ မျိုး ရှိနိုင်ပါတယ်။
လိင်အင်္ဂါကြွက်နို့တွေဟာ ပွားပြီး ကြီးလာတယ်ဆိုရင် နေမထိထိုင်မသာဖြစ်တာ (သို့) နာကျင်တာမျိုးခံစားရနိုင်ပါတယ်။

‼️လိင်အင်္ဂါကြွက်နို့မှန်း ဘယ်လိုသိနိုင်မလဲ။
ဆေးခန်းမှာ ဆရာဝန်က ရောဂါရာဇဝင်နဲ့ ခံစားနေရတဲ့ လက္ခဏာတွေကို ဆက်စပ်ခြင်း၊ ကြွက်နို့ နေရာကို စမ်းသပ်စစ်ဆေးပေးခြင်း ပြုလုပ်ခြင်းအားဖြင့်သိနိုင်ပါတယ်။
အမျိုးသမီး များမှာ မိန်းမကိုယ်အတွင်းနေရာတွေမှာလဲ ကြွက်နို့တွေ ရှိနေနိုင်သောကြောင့် ကိုယ်ခန္ဓာအောက်ပိုင်း စမ်းသပ်စစ်ဆေးခြင်းများ ရှိနိုင်ပါတယ်။

‼️ဘယ်လိုကုသရမလဲ။

ဒီ HPV ဗိုင်းရပ်စ်အတွက် ကုသဆေးမရှိပေမယ့် သူ့ကြောင့် ဖြစ်လာရတဲ့ ကျန်းမာရေးပြဿနာဖြစ်တဲ့ လိင်အင်္ဂါကြွက်နို့တွေကို လောင်ကျွမ်းသွားစေမယ့် လိမ်းဆေးခရင်မ်တွေလို ဆေးဝါးတွေနဲ့ ကုသနိုင်ပါတယ်။
တကယ်လို့ လိင်အင်္ဂါကြွက်နို့တွေက ကြီးလွန်းနေတာ၊ လိမ်းဆေးနဲ့ ကုသလို့ မရတဲ့နေရာမျိုးဖြစ်နေတာ ဒါမှမဟုတ် ဆေးဝါးကုထုံးမှာ တုံ့ပြန်မှုမရှိတာဆိုရင် ၎င်းတို့ကို ခွဲစိတ်ဖယ်ရှားဖို့ လိုလာနိုင်ပါတယ်။
ခွဲစိတ် ကုသမှုတွေထဲမှာ
• နိုင်ထရိုဂျင်အရည်ကိုသုံးပြီးကြွက်နို့ တွေကိုအအေးဓါတ်ပေးတာ၊
• လျှပ်စစ်စီးကြောင်း သို့မဟုတ် လေဆာကိုသုံးပြီး ကြွက်နို့ကို လောင်ကျွမ်း စေတာ၊
• ခွဲစိတ် ကိရိယာတွေသုံးပြီး ကြွက်နို့ကိုဖြတ် ထုတ်တာ စသဖြင့် ကုသနည်းတွေရှိပါတယ်။

‼️ဒီမှာ အရေးကြီးတာမှာချင်တာကတော့
• လက်မှာဖြစ်တဲ့ ကြွက်နို့နဲ့ လိင်အင်္ဂါမှာဖြစ်တဲ့ ကြွက်နို့ မှာ ဖြစ်စေတဲ့ HPV မျိုးစိတ်ချင်း မတူပါဘူး။ ပြီးတော့ လက်နဲ့ တခြားနေရာမှာဖြစ်တဲ့ ကြွက်နို့တွေ ကုသ ဖို့ ထုတ်ထားတဲ့ လိမ်းဆေး တွေဟာ လိင်အင်္ဂါကြွက်နို့ ကုသမှု အတွက်ကျ ဆေးပြင်းတာမို့ အဆင်မပြေပါဘူး။
• လွှဲမှားစွာကုသမှုတွေဟာ ကောင်းကျိုးထက်ဆိုးကျိုးပိုဖြစ်စေပါတယ်။
• ကြွက်နို့တွေ ဟာ သူ့ဖာသာအလိုလိုပျောက်သွားနိုင်တယ်ဆိုပေမယ့် သူ့ကိုဖြစ်စေတဲ့ HPV ပိုးကတော့ ကိုယ်ခန္ဓာထဲမှာကျန်နေနိုင်ပါတယ်။ ဒါဟာ ဘာကိုပြောချင်တာလဲဆိုတော့ ခနခန ပြန်ဖြစ်နိုင်တယ်ဆိုတာ ပြောချင်တာပါ။ ပိုးကူးစက်ထားပြီး ကြွက်နို့ အဖြစ်မရှိနေသေးသူ ဟာလဲ မိမိ အဖော်ကို ရောဂါပိုးကူးစက်စေနိုင်ပါတယ်။

‼️ဘယ်သူတွေက လိင်အင်္ဂါ ကြွက်နို့ ဖြစ်နိုင်ချေများတာလဲ။
• လိင်ဆက်ဆံဖော်များသူတွေ
• ကိုယ်ခံအားနည်းသူတွေ
• ဆေးလိပ်သောက်သူတွေ မှာအဖြစ်များပါတယ်။

‼️HPVပိုးရဲ့ နောက်ဆက်တွဲဆိုးကျိုးဘာတွေရှိလဲ။

လိင်အင်္ဂါ ကြွက်နို့ဖြစ်စေတဲ့ HPV မျိုးစိတ်ကတော့ ကင်ဆာဖြစ်စေတာမျိုးမရှိပါဘူး။
HPV 16 နဲ့ HPV 18 လို မျိုးစိတ်မျိုးကတော့ သားအိမ်ခေါင်းကင်ဆာဖြစ်စေပါတယ်။တခြား HPV မျိုးစိတ်တွေမှာ မိန်းမကိုယ်ကင်ဆာ၊ လိင်တံကင်ဆာ၊ စအိုကင်ဆာ၊ လည်ချောင်းကင်ဆာ၊ အစာရေမျို ကင်ဆာ စသဖြင့် ဖြစ်စေတဲ့ မျိုးစိတ်ခွဲတွေလဲ ရှိပါတယ်။

‼️လိင်အင်္ဂါကြွက်နို့ကိုဘယ်လိုကာကွယ်ရမလဲ။
သားအိမ်ခေါင်းကင်ဆာ ကာကွယ်ဆေးထိုးခြင်း နဲ့ ကွန်ဒုံးသုံးခြင်း ဖြင့် ကာကွယ်နိုင်ပါတယ်။
• သားအိမ်ခေါင်းကင်ဆာ ကာကွယ်ဆေးထိုးထားခြင်းဖြင့် လိင်အင်္ဂါကြွက်နို့ ဖြစ်စေသော HPV ပိုးမျိုးစိတ်အပြင် သားအိမ်ခေါင်းကင်ဆာဖြစ်စေသော HPV မျိုးစိတ်ကိုပါ ကာကွယ်ပေးနိုင်ပါသည်။
• အသက် ၉နှစ်မှ ၄၅ နှစ်ထိ ကာကွယ်ဆေးထိုးနိုင်ပါတယ်။ ၂ကြိမ်ထိုးရတာမျိုး ၃ကြိမ်ထိုးရတာမျိုး ရှိပါတယ်။
• လိင်ဆက်ဆံမှု မရှိခင်အသက်အရွယ်မှာထိုးထားတာသည် အကောင်းဆုံးဖြစ်ပါတယ်။

‼️ဘယ်အချိန်မှာဆေးခန်းပြရမလဲ။
မိမိမှာ ကြွက်နို့ရှိနေပြီဆိုရင် ဆေးခန်းးပြသဖို့လိုပါတယ်။
ဒါမှသာဘယ်လိုကုသမှုမျိုးက သင့်အတွက်အသင့်တော်ဆုံးဆိုတာကို ဆုံးဖြတ်ပေးနိုင်မှာဖြစ်ပါတယ်။
ဒါ့အပြင် လိင်ဆက်ဆံဖော်ကိုလဲ မိမိမှာ ကြွက်နို့ရှိနေတာကို ပြောပြရပါမယ်။

📌📌📌အချုပ်အနေနဲ့ပြောရမယ်ဆိုရင်
• လိင်အင်္ဂါကြွက်နို့ဆိုတာ HPV မျိုးစိတ်ခွဲတစ်မျိုးကြောင့်ဖြစ်ပြီး အဖြစ်များပါတယ်။
• ကြွက်နို့ကို ကုသလို့ရပါတယ်။
• ဆေးမကုသပဲထားရင်လည်း အချိန်ကြာရင် သက်သာသွားနိုင်တယ်ဆိုပေမဲ့ ခနခနပြန်မဖြစ်ဖို့ နဲ့ နောက်ဆက်တွဲ ပြဿနာတွေ ထပ်မဖြစ်ဖို့ရာ ဆေးကုသမှု ခံယူဖို့က အရေးကြီးပါတယ်။
=========
ဝန်ဆောင်မှုရယူနိုင်သော ဆေးခန်းလိပ်စာများ
တွံတေး ဆေးခန်း- ခလရ (၇၀) အမှတ် ၅၉၊ ဘုရင့်နောင်ရပ်ကွက်၊ တွံတေးမြို့နယ်။
ဖုန်းနံပါတ် - ၀၉ ၇၆၂ ၄၈၇ ၉၂၃
ဒလဆေးခန်း- အမှတ် ၁၂၃၇၊ ဗိုလ်ချုပ်လမ်း၊ ဗညားဒလ ရပ်ကွက်၊
ဒလမြို့နယ်။
ဖုန်းနံပါတ် - ၀၉ ၇၆၃ ၄၉၆ ၂၇၈
သံလျင်ဆေးခန်း- အမှတ် ၁၇၃၊ ကျိုက်ခေါက်ဘုရားလမ်း၊ ဘုရားဂုံးလမ်းဆုံ၊ သံလျင်မြို့နယ်။
ဖုန်းနံပါတ် -၀၉ ၇၆၃ ၅၆၁ ၂၄၈