ဟိန်း Pharmacy & Clinic

20/06/2025

ကြားရုံနဲ့တင်ကြက်သီးထတဲ့ ဒီရောဂါဟာ
လက်ရှိလို မိုးကြီးရေလျှံတဲ့ကာလမှာ ဖြစ်နိုင်ချေရှိပါတယ်။ https://vt.tiktok.com/ZSYwt4gNq/
⚠️ဘာကြောင့်လဲ?
ဒီရောဂါက နာမည်အတိုင်းပဲ တိရစ္ဆာန်တွေရဲ့သေး (အထူးသဖြင့် ကြွက်သေး) ကတစ်ဆင့်ကူးစက်တာပါ။
✅တိုက်ရိုက်ထိတွေ့မိလို့ကူးတာ
✅ရေဆိုးရေညစ်ကတစ်ဆင့်ကူးတာ
✅အစားအသောက်ကတစ်ဆင့်ကူးတာ
အဓိကအားဖြင့် မိုင်းလုပ်သားတွေ၊ စည်ပင်လုပ်သားနဲ့ လယ်သမားတွေ နောက်ပြီး တိရစ္ဆာန် ဆရာဝန်တွေမှာအဖြစ်များပါတယ်။
အခုလိုရေးကြီရေလျှံဖြစ်နေတဲ့အချိန်ဆိုရင် လမ်းပေါ်ကရေကအိမ်ထဲဝင်
နောက်ဖေးမြောင်းကနေ အိမ်ရှေ့ထိရေကြီး
ဒါမျိုးတွေဖြစ်‌နေတဲ့အတွက် အားလုံးအထူးသတိထားဖို့လိုပါတယ်။
🟢ဒီတော့ အခုချိန် ကိုယ့်ကလေး‌တွေကို ဒီ ရေတွေထဲမှာရေထွက်ကူးတာ၊ ဆော့တာမျိုး မရှိအောင်ဂရုစိုက်ပါ။
🟢အဓိကတရားခံက ကြွက်ဖြစ်တဲ့အတွက် အိမ်မှာအစားအသောက်တွေကို သေချာသိမ်းဆည်းထားပါ။
🟢ဖြစ်နိုင်ရင် ပတ်ဝန်းကျင်မှာ ကြွက်တွေမရှိအောင်ဂရုစိုက်ပါ။
🟢ကိုယ့်မှာ ကုတ်ရာခြစ်ရာ၊အနာအဆာရှိရင် သန့်ရှင်းအောင်ထားပါ။
🟢ရေကိုကျိုချက်သောက်သုံးပါ။
ရောဂါလက္ခဏာာက ရာသီတုပ်ကွေးနဲ့ဆင်တူပါတယ်။
အဖျားကြီးပြီး ခေါင်းကိုက်မယ်။
ချမ်းတုန်မယ်။
ကြွက်သားတွေနာမယ်။ (အထူးသဖြင့်ခြေသလုံး)
မျက်လုံးနီခြင်း (တစ်ခါတစ်ရံ အသားဝါခြင်း)
မူးဝေအော့အန်ပြီး ဝမ်းလျှောဝမ်းပျက်ခြင်း
အရေပြားအင်ပျဉ်ထခြင်း စတာတွေကြုံတွေ့နိုင်ပါတယ်။

ပြောမယ်ဆိုရင် ဒါက ကြွက်ဖျားရောဂါပေါ့ဗျာ
ဒီရောဂါက ပိုးသတ်ဆေးနဲ့ကုလို့ရတဲ့အတွက် ကိုယ်ဖျားနာပြီဆိုရင် တတ်ကျွမ်းတဲ့နီးစပ်ရာဆရာဝန်နဲ့ပြသပါ။
လတ်တလော ထိုင်ဝမ်မှာ တိုက်ခတ်သွားတဲ့ တိုင်ဖုန်းမုန်တိုင်း ဂေမီဟာ မြန်မာနိုင်ငံကိုရော ထိုင်းနိုင်ငံအထိပါသက်ရောက်မှုရှိပါတယ်။
ဒါကြောင့် မိုးကြီးရေလျှံ ရှိနေဦးမှာပါ။
ဒီတော့ မြန်မာနိုင်ငံတွင်းကသူတွေရော၊ ထိုင်းရောက်မြန်မာတွေရော ဒီရောဂါကို သတိထားကာကွယ်နိုင်အောင် ဖော်ပြပေးလိုက်ပါတယ်။

ကျန်းမာရေးနဲ့ပတ်သက်ပြီးသိချင်တာရှိရင် messenger မှာလာမေးထားလို့ရပါတယ်။
လက်ရှိမှာ အားလုံးကရုန်းကန်ရှင်သန်နေရတာဖြစ်တဲ့အတွက် ကျန်းမာနေအောင် လိုအပ်တဲ့အသိပညာမျှဝေပေးဖို့ အသင့်ရှိနေပါတယ်။💙
VPN ကြောင့်ဖြစ်ဖြစ် အခြားကြောင့်ဖြစ်ဖြစ် Telegram channel ကနေဖတ်ချင်လိုသူများအတွက် ဒီ link https://t.me/AskDrHein_Health_QandA လေးကို နှိပ်ပြီး subscribe လုပ်ထားနိုင်ပါတယ်။

04/05/2025

#တုပ်ကွေးရာသီ ရောက်တော့မည်

တုပ်ကွေး/ ရာသီတုပ်ကွေး/ ဖလူ (Flu/ Seasonal influenza) ဆိုတာ အသက်ရှူလမ်းကြောင်းဆိုင်ရာ လက္ခဏာတွေဖြစ်စေတဲ့ ကူးစက်တတ်သော ရောဂါတစ်ခုဆိုတာ သိပြီးကြပြီးဖြစ်မှာပါ။
တုပ်ကွေးဗိုင်းရပ်စ်ပိုးက ခန့်မှန်းခြေအားဖြင့် လူဦးရေရဲ့ ၂၀% အထိ နှစ်စဉ် ကူးစက်ခံနေရတယ်လို့ စစ်တမ်းတွေက ဆိုပါတယ်။
လက္ခဏာတွေကတော့
* အဖျား သို့မဟုတ် ဖျားသလိုခံစားရခြင်း
* ခေါင်းကိုက်ခြင်း
* ကြွက်သားများ နာကျင်ခြင်း
* နေမကောင်းသလို ခံစားရခြင်း
* နှာရည်ယိုခြင်း
* လည်ချောင်းနာခြင်း
* ချောင်းဆိုးခြင်းနှင့် အသက်ရှူလမ်းကြောင်းဆိုင်ရာ လက္ခဏာများအပြင်
တုပ်ကွေးဖြစ်ပွားသော လူကြီးအချို့နဲ့ ကလေးများမှာ အန်ခြင်း သို့မဟုတ် ဝမ်းလျှောခြင်းကဲ့သို့သော အူလမ်းကြောင်းနှင့်သက်ဆိုင်သော လက္ခဏာများကိုလည်း ခံစားရနိုင်ပါတယ်။ နေမကောင်းသလိုခံစားရတာတွေကရက်သတ္တပတ်အနည်းငယ်ကြာ ဆက်လက်ဖြစ်ပေါ်တာမျိုး ဖြစ်တတ်ပါတယ်။
ကူးစက်ပြီးလက္ခဏာများ မပြတာမျိုးလည်း ရှိနိုင်ပါတယ်။

လက္ခဏာပိုမိုပြင်းထန်ပြီး၊ တုတ်ကွေး နောက်ဆက်တွဲကျန်းမာရေးပြဿနာများ ခံစားရနိုင်သူတွေကတော့-
* သက်ကြီးရွယ်အိုများ
* နာတာရှည်ရောဂါသည်များ
* ကိုယ်ဝန်ဆောင် အမျိုးသမီးများ
* ငါးနှစ်အောက် ကလေးများ ဖြစ်သဖြင့် ဂရုပြုပေးရန်လိုပါတယ်။

တုပ်ကွေး၏ နောက်ဆက်တွဲအဖြစ် အဆုတ်ရောင်ခြင်းသည် အဖြစ်များသော ပြဿနာတစ်ခုဖြစ်ပြီး နှလုံးကြွက်သားရောင်ခြင်း (myocarditis) နှင့် ဦးနှောက်ရောင်ခြင်း (encephalitis) ကဲ့သို့သော အခြားပြင်းထန်သော အခြေအနေများကိုလည်း ဖြစ်စေနိုင်ပါသေးတယ်။

တုပ်ကွေးကြောင့် ခန့်မှန်းခြေ နှစ်စဉ် လူ ၁၀၀,၀၀၀ မှာ၁၃.၈ယောက် သေဆုံးနေတယ်ဆိုတော့ မနည်းတဲ့ပမာဏပါပဲ။

တုပ်ကွေးကာကွယ်ခြင်းနည်းလမ်းများထဲမှာတော့ ကာကွယ်ဆေးထိုးခြင်းဟာ အထိရောက်ဆုံးနည်းလမ်းဖြစ်ပြီး အထူးသဖြင့် နောက်ဆက်တွဲကျန်းမာရေးပြဿနာများ ဖြစ်နိုင်ခြေမြင့်မားသူတွေနဲ့ ကျန်းမာရေးဝန်ထမ်းတွေ ထိုးနှံသင့်ပါတယ်။

ကာကွယ်ဆေးထိုးခြင်းအပြင် အခြားကာကွယ်ရေး နည်းလမ်းတွေက စာဖတ်သူတို့ သိပြီးကြတဲ့အတိုင်းပဲ
* လက်ဆေးပါ
* မျက်လုံး၊ နှာခေါင်း သို့မဟုတ် ပါးစပ်ကို မထိပါနှင့်။
တုပ်ကွေးလက္ခဏာများ ခံစားနေရပါက အခြားသူများနှင့် ထိတွေ့ခြင်းကို တတ်နိုင်သမျှရှောင်ကြဉ်ပါ-
* နှာစေး၊ချောင်းဆိုးလျှင် လက်ကိုင်ပဝါဆောင်ပါ။
* နေအိမ်အဆောက်အဦးကို လေဝင်လေထွက် ကောင်းမွန်အောင် ပြုလုပ်ပါ။
* လူစုလူဝေးများသောနေရာများတွင် Social Distancing လုပ်ပါ။ mask တပ်ပါ။
မကြာခင်မှာပဲ တုတ်ကွေးအဖြစ်များသော ရာသီရောက်တော့မှာဖြစ်လို့ ဂရုပြုမိအောင် သတိပေးလိုက်ပါတယ်။

ရာသီတုပ်ကွေး ကာကွယ်ဆေး ထိုးနှံမယ်ဆိုရင်တော့ ဟိန်း ဆေးခန်းကို သတိရလိုက်ပါနော်။

🏥 လိပ်စာ - ‘ဟိန်း’ Pharmacy & Clinic , အမှတ် (၂၃၃) ကောလိယလမ်း နှင့် သီရိနန္ဒာလမ်းထောင့် (၁၃) ရပ်ကွက်၊ တောင်ဥက္ကလာပမြို့နယ်၊ ရန်ကုန်မြို့။
ဖုန်း ၀၉-၂၅၃-၅၃၀-၄၁၁

‘သင့်မိသားစုဆရာဝန် တစ်ယောက်အဖြစ် အမြဲ အသင့်ရှိနေမယ့် ‘ဟိန်း’ ဆေးခန်းနှင့် ဆေးဆိုင်’

#ဟိန်းဆေးခန်းနှင့်ဆေးဆိုင်
#ဟိန်းpharmacy&Clinic

#မိသားစုကျန်းမာရေး
#ကာကွယ်ဆေး #တုပ်ကွေး

03/04/2025

အခုလို #ငလျင် ဘေး နဲ့ ကြုံတွေ့တဲ့ အခါမျိုးမှာလည်း အရေးပေါ်ဆေးအိတ်ဆိုတာ မရှိမဖြစ်ပါ။ ကူဖို့ပဲဖြစ်ဖြစ် လှူဖို့ပဲဖြစ်ဖြစ် ကယ်ဖို့ပဲဖြစ်ဖြစ် အရေးပေါ်ဆေးအိတ်လေးက အရေးကြီးလို့ အသိပေးလိုက်ပါရစေနော်။
🍀အားလုံး ဘေးအန္တရာယ် ကင်းဝေး ကျန်းမာ အဆင်ပြေကြပါစေ။

#ငလျင်
#မြန်မာငလျင်

#ရေဘေးအတွက် All in one ပြည့်စုံတဲ့ DRE Kit ကို ကူပါ။လှူပါ။ ကိုယ်တိုင်ပြင်ပါ။
ဆိုင်ကလုန်း ကိုမန် ဖြစ်တုန်းက ကျွန်တော်ကိုယ်တိုင် ရေဘေးဒုက္ခသည် ဖြစ်ဖူးသလို၊ ကစ္ဆပနဒီမြစ်ကြောင်းတစ်လျှောက် ကိုယ်တိုင်ရေဘေးကယ်ဆယ်ရေးထွက်ခဲ့ဖူးတဲ့ အတွေ့အကြုံအရ သဘာဝဘေး၊ ‌ရေဘေးကြုံရသူတွေအတွက် တကယ်အသုံးတည့်စေမယ့် ရှိသင့် ပြင်ဆင်သင့်တဲ့ အိတ်လေးတစ်အိတ်အကြောင်း ပြောပြပေးမှာဖြစ်ပါတယ်။
ဒါကတော့ Disaster Relief Essential Kit လွယ်လွယ်ပြောရရင် #ဘက်စုံသုံးရေဘေးကယ်ဆယ်ရေးအိတ် ပေါ့၊ တခြားဘေးအန္တရာယ်တွေမှာလည်း သုံးလို့ရတဲ့အိတ်ပါ။
သဘာဝဘေးတကယ်ဖြစ်လာပြီ၊ တစ်ကယ်ရေတက်လာပြီဟေ့ဆိုရင် အသက်ဘေး မနည်းလွတ်အောင် နေရတာပါ၊ အရေးပေါ်ကြုံလာတဲ့အခါ ကူညီကယ်ဆယ်ရေးတွေအနေနဲ့လည်း ဒီအိတ်လေးတွေ ရှိမယ် ဆို အထောက်အကူပြုမှာပါ။ Disaster kit၊ First Aid kit နဲ့ Hygiene kit တွေ ပေါင်းထားတဲ့ All-in-one kit ဆိုလည်း မမှားပါဘူး။
သဘာ‌ဝဘေးအတွက် အရေးပေါ်အသက်ကယ်ဆယ်ရေးနဲ့ တစ်ကိုယ်ရေသန့်ရှင်းရေးအတွက်အသုံးတည့်မဲ့ဟာတွေရယ်ပေါ့
ဒီတော့ ဘာတွေပါဝင်မလဲတစ်ချက်ကြည့်ရအောင်
ပထမဆုံး Disaster kit မှာတော့
🧰Emergency supplies: လက်နှိပ်ဓါတ်မီး၊ ဓါတ်ခဲများ၊ သယ်ရလွယ်တဲ့ရေဒီယို၊ ဝီစီ (or) ခရာ၊ ဘက်စုံသုံး အိတ်ဆောင်ဓါး၊ ကြိုး၊ ဖယောင်းတိုင်၊ မီးခြစ်
🧰Food and water: ရေသန့်စင်ဆေးပြား၊ ကြာရှည်ခံအစားအစာ (ဥပမာ protein bars, စည်သွတ်ဘူး)
🧰Shelter: တောင်တက်တဲ့သူ‌တွေ၊ တောတွင်းစခန်းချနေထိုင်သူ‌တွေသုံးကြတဲ့ ပေါ့ပေါ့ပါးပါး အရေးပေါ်ခြုံစောင်၊ ရေစိုခံမိုးကာ၊ ခြင် ယင် မှက် စတာတွေအတွက် insect killer (or) မကိုက်ရဆေးဘူး
🧰Important documents: မှတ်ပုံတင်၊ သန်းခေါင်စာရင်း စတဲ့အရေးကြီးစာရွက်စာတမ်း တွေအပြင် ငွေသား တွေထည့်ဖို့ ရေစိုခံအိတ်၊ ရေသန့်စင်ဆေးပြားဖြင့် ရေကိုစစ်ပြီးသုံးစွဲနည်းလမ်းညွှန်၊ ဓါတ်ဆားမရနိုင်ပါက ဓါတ်ဆားရည်ပြုလုပ်နည်း စတာတွေကို ပလတ်စတစ်ကဒ်လောင်းပြီး ပြင်ဆင်ထားနိုင်ပါတယ်။
ပြီးတော့ First Aid Kit မှာဆေးတွေထည့်တဲ့အခါ အရေးကြီးထည့်ရမဲ့ဆေးတွေပြောပြပေးချင်ပါတယ်။
🤕ထိခိုက်ဒဏ်ရာအတွက် အသုံးပြုရန်
⛑️ပလတ်စတစ် ဇာဂနာ၊
⛑️ကပ်ကြေးအသေး၊
⛑️ရာဘာလက်အိတ် နှင့် ပလတ်စတစ် လက်အိတ် ၃-၄ စုံ၊
⛑️၄ လက်မ၊ ၆ လက်မ ပတ်တီးလိပ်၊
⛑️သုံးထောင့်ပတ်တီး (သို့မဟုတ်) အချိုးအစားတူ ပိတ်ဖြူစ၊
⛑️စက္ကူတိပ်၊ adhesive tape,
⛑️ပျားကော်ရည်(propolis honey) or (Betadine or septidine)၊ Gauze ပတ်တီးစများ၊
⛑️Alcohol pads,
💉🩺အိမ်သုံးဆေးဝါးများအနေနဲ့
💊ဘီပီအိုင် ဓါတ်ဆား (BPI or MPF)
💊ပါရာစီတမော နှင့် အိုင်ဗျူပရိုဖန် စသော အကိုက်အခဲပျောက်ဆေးများ။
💊တုပ်ကွေးနဲ့ ချောင်းဆိုးသက်သာစေသောဆေးဝါးများ၊
💊Hydrocortisone လိမ်းဆေး၊ ပိုးသတ်ဆေး လိမ်းဆေး၊
💊ဓါတ်မတည့်ခြင်းနှင့် ယားယံခြင်း၊ မူးဝေခြင်း စသည်တို့အတွက် Cetrizine, 💊Diphenhydramine, Calamine lotion, Aloe vera gel
💊အစာအိမ်အတွက် Antacids, Siloxogene,
💊ဝမ်းပျော့ဆေး (Laxative), ဝမ်းပိတ်ဆေး (Dicotil, Loperamide)
💊အအန်ပျောက်ဆေး Domperidone,
💊ပရုတ်ဆီ၊ ဒဏ်ကြေလိမ်းဆေးနဲ့ ရှူဆေးတချို့၊
❤️‍🩹Hygiene Kit မှာက တစ်ကိုယ်ရေအသုံးအဆောင်ဖြစ်တဲ့
📌ဆပ်ပြာ၊
📌သွားတိုက်ဆေး၊
📌သွားပွတ်တံ၊
📌အမျိူးသမီးကျန်းမာရေး ဂွမ်းထုတ်နှင့် သန့်စင်ပစ္စည်း၊
📌အိမ်သာသုံးစက္ကူ၊
📌လက်ဆေးရည် (hand sanitizer or hand gel)၊
📌အမှိုက်အိတ်အနည်းငယ်
ကဲဒါတွေအကုန်လုံးကို တစ်အိတ်ထဲမှာစုံစုံလင်လင်ထည့်ပြီးပြီဆိုရင်တော့ တကယ့်ကိုအရေးပေါ်အခြေအနေဖြစ်လာတဲ့အခါမှာ All-in-one အသုံးတည့်စေမယ့် one-stop bag လေးဖြစ်မှာပါ။
လှူ‌ပေးတဲ့သူတွေအနေနဲ့လည်း ဒါမျိုးအိတ်လေးတွေများများလှူပေးနိုင်မယ်ဆိုရင် ပိုပြီးထိရောက်ပါမယ်။
ကူညီကယ်ဆယ်တဲ့သူတွေအနေနဲ့လည်း ဒီအိတ်လေးတွေ ရေဘေးသင့်ပြည်သူတွေဆီ‌ရောက်နိုင်လို့ရှိရင် ဆေးရုံ၊ ဆေးခန်း၊ ဆရာဝန်နဲ့ ချက်ချင်းလက်လှမ်းမမှီရင်တောင် ဖုန်းအဆက်အသွယ်ရှိရုံနဲ့ အထိုက်အလျောက် ကုသမှုတွေပြုလုပ်ထားလို့ရလို့ မလိုလားအပ်တဲ့ ရောဂါတွေဖြစ်ခြင်းမှလည်း ကာကွယ်နိုင်မှာဖြစ်ပါတယ်။
ဒီတော့ကြိုပြင်လို့ရနေသေးတဲ့ဒေသကမိတ်ဆွေများ နိုင်သလောက်အခုတည်းကစပြင်နိုင်ဖို့၊ လှူချင် ကူချင်သူတွေအတွက်လည်း ကြိုတင်ပြင်ဆင်နိုင်ဖို့ ရည်ရွယ်ပါတယ်။
အရေးရယ်အကြောင်းရယ်ဖြစ်ရင် ဒီတစ်အိတ်နဲ့ဆို မိသားစုတိုင်းကကိုယ့်ကိုယ်ကိုယ်ကောင်းကောင်းစောင့်ရှောက်ထားနိုင်ပါလိမ့်မယ်။
ဒီတော့အများသိအောင် စာကို copy မကူးဘဲ shareပေးသွားကြပါ။
အားလုံးပဲ အကောင်းဆုံးကျော်လွှားနိုင်ကြပြီး အသက်ဘေးကင်းကြပါစေလို့ဆုတောင်းပါတယ်။
VPN ကြောင့်ဖြစ်ဖြစ် အခြားကြောင့်ဖြစ်ဖြစ် Telegram channel ကနေဖတ်ချင်လိုသူများအတွက် ဒီ link https://t.me/AskDrHein_Health_QandA လေးကို နှိပ်ပြီး subscribe လုပ်ထားနိုင်ပါတယ်။
#ဘက်စုံသုံးရေဘေးကယ်ဆယ်ရေးအိတ်

31/03/2025

ငလျင်မူးခြင်း သို့မဟုတ် ငလျင်အလွန်မူးဝေခြင်း ဝေဒနာစု 😵‍💫🌀

Earthquake drunk syndrome သို့မဟုတ် Post-earthquake dizziness syndrome (PEDS) ဂျပန်လို “Jishin-Yoi” (地震酔い) ဆိုတာ ငလျင်လှုပ်ပြီးနောက် လူအချို့မှာ မူးဝေနေခြင်း သို့မဟုတ် ခန္ဓာကိုယ်ကမတည်ငြိမ်ဘဲ ဆက်လှုပ်ရှားနေသကဲ့သို့ ခံစားရခြင်းဖြစ်ပါတယ်။
သူကဘာနဲ့တူသလဲဆို ကားမူးသလိုလို
အရက်မူးနေသလိုမျိုးပါ။
ခေါင်းထဲမှာ ရှိတဲ့ ခန္ဓာကိုယ်ဟန်ချက် (balance) ကို တာဝန်ယူတဲ့ ပဲ့ထိန်းစနစ် (vestibular system) ပျက်ယွင်းသွားတာနဲ့သက်ဆိုင်ပါတယ်။

ဖြစ်စေတဲ့အကြောင်းရင်းတွေကတော့
📌ဦးနှောက်က ငလျင်လှုပ်နေစဉ် အတွင်းမှာ ပုံမှန်မဟုတ်တဲ့ ပြင်းထန်တဲ့ အာရုံခံစနစ်တွေကြောင့်ရယ်
📌နားအတွင်းရဲ့ ဟန်ချက်ထိန်းတဲ့နေရာမှာ ကြာရှည်သက်ရောက်မှုဖြစ်သွားတာကြောင့်ရယ်
📌စိုးရိမ်ပူပန်မှု နဲ့ စိတ်ဖိစီးမှု စသော စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာ အချက်များကြောင့် ဖြစ်ပါတယ်။

လက္ခဏာများကတော့
🤒မူးဝေခြင်း
🤒ဟန်ချက်မညီ မတည်ငြိမ်ခြင်း
🤒ယိမ်းထိုးလှုပ်ယမ်းနေသကဲ့သို့ခံစားရခြင်း
🤒ပျို့အန်ချင်စိတ်ဖြစ်ခြင်း တို့ပဲဖြစ်ပါတယ်။

ဘာလုပ်ရမလဲ
💁‍♂️စိတ်ချရသောနေရာတွင် နားနေပါ
💁‍♂️ရုတ်တရက်လှုပ်ရှားခြင်းမျိုး ရှောင်ကြဉ်ပါ
💁‍♂️ရေဓါတ်မခန်းခြောက်အောင် ရေများများသောက်ပါ💧
💁‍♂️ဖုန်း၊ တီဗွီစသော screen အချိန်ကြာမြင့်စွာကြည့်ခြင်း ရှောင်ကြဉ်ပါ🚫

ဘယ်အချိန်မှာ ဆရာဝန်နဲ့တိုင်ပင်ဆွေးနွေးသင့်သလဲ
👉လက္ခဏာများ တစ်ပတ်ကျော်ကြာပါက
👉အလွန်အမင်း ခေါင်းကိုက်ခြင်း၊
👉ငလျင်လှုပ်ခတ်မှုကြောင့် (သို့မဟုတ်) ဖြစ်ရပ်၏ ဖိစီးမှုဒဏ်ကြောင့် စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာ ထိခိုက်ခြင်း၊ စိုးရိမ်သောကများခြင်း၊ အိပ်မပျော်ခြင်း စသော Post Traumatic Stress Disorder (PTSD) လို့ ခေါ်တဲ့
" ပြင်းထန် စိတ်ဖိစီးမှု ဒဏ်သင့် ဝေဒနာ " လက္ခဏာများဖြစ်ပေါ်ပါက နီးစပ်ရာ ဆေးရုံဆေးခန်း အမြန်ဆုံး သွားပါ။

မြန်မာနိုင်ငံသားများအားလုံး စိတ်၏ချမ်းသာခြင်း၊ ကိုယ်၏ကျန်းမာခြင်းနဲ့ ပြည့်စုံ အမြန်ဆုံး အဆင်ပြေကြပါစေ လို့ ဆုတောင်းလျက်…

#ငလျင်
#ငလျင်မူးခြင်း
#မြန်မာငလျင်







#ဟိန်းဆေးခန်း

10/01/2025

မြန်မာနိုင်ငံနဲ့ အနီးတဝိုက်မှာ Human Metapneumovirus (HMPV) ဗိုင်းရပ်စ် ရှိနေပြီလား?

ဒီရက်ပိုင်း 🇨🇳 တရုတ်နိုင်ငံရဲ့ အသက်ရှုလမ်းကြောင်းဆိုင်ရာ 🦠 ဗိုင်းရပ်စ်အကြောင်းကို ဆိုရှယ်မီဒီယာမှာရော သတင်းတွေမှာပါ လူပြောများနေကြတာ အားလုံး အသိဖြစ်မှာပါ။ ကိုဗစ်မှာ ကြုံခဲ့ရတဲ့ အခြေအနေတွေကြောင့် အားလုံးက ဗိုင်းရပ်စ်လို့ ပြောရင် လန့်နေကြတယ်ဆိုတော့ ဒီဗိုင်းရပ်စ် အကြောင်းကိုလည်း သိချင်ကြမယ် ထင်ပါတယ်။ အခုဆိုရင် 🦠 ဒီဗိုင်းရပ်စ်က 🇨🇳 တရုတ်နဲ့ 🇮🇳 အိန္ဒိယမှာ ဖြစ်နေပြီ ဆိုတော့ ပထဝီဝင် အနေအထားအရဆိုရင် မြန်မာနိုင်ငံနဲ့ မဝေးဘူးလို့ ပြောလို့ရသလို အခြေအနေ အကြောင်းကြောင်း ကြောင့် ရွှေ့ပြောင်းသွားလာနေရသူ မြန်မာတွေ အနေနဲ့လည်း ဒီဗိုင်းရပ်စ်အကြောင်းကို ကြိုတင် သတိပြုမိကြဖို့ ရည်ရွယ်ပြီး မျှဝေချင်တာ ဖြစ်ပါတယ်။

အခု ပြောမယ့် လက်တလော တရုတ်မှာ ဖြစ်နေတဲ့ ဗိုင်းရပ်စ်ရဲ့ နာမည် အပြည့်အစုံကတော့ Human Metapneumovirus (HMPV) Virus လို့ ခေါ်ပါတယ်။ တကယ်တော့ ဒီ HMPV ဗိုင်းရပ််စ်ဟာ အခုမှ ပေါ်လာတဲ့ 🦠 ဗိုင်းရပ်စ် အသစ်တော့ မဟုတ်ပါဘူး။ လွန်ခဲ့တဲ့ ၂၀၀၁ ခုနှစ်လောက်ထဲက နယ်သာလန်နိုင်ငံမှာ ဒတ်ချ် သိပ္ပံပညာရှင်တွရှင်တွေ တွေ့ရှိခဲ့ပြီး ဒီကြားထဲမှာလည်း တချို့နိုင်ငံတွေမှာ ကူးစက်မှုတွေ ရှိနေခဲ့တဲ့ အသက်ရှုလမ်းကြောင်းဆိုင်ရာ ဗိုင်းရပ်စ် တမျိုးပါပဲ။ အထူးသဖြင့် ❄️ အေးတဲ့ရာသီ ဆောင်းရာသီမှာ အဓိကဖြစ်သလို အခုလို အချိန်ကာလက ဗိုင်းရပ်စ် ကူးစက်မှုနှုန်းအများဆုံး ကာလ ဖြစ်ပါတယ်။

👨🏻‍⚕️ တောင်အာဖရိက နိုင်ငံရဲ့ ကူးစက်ရောဂါဆိုင်ရာ အမျိုးသားတက္ကသိုလ်က ပါမောက္ခချုပ် တဦးဖြစ်သူ Professor Cheryl Cohen ကတော့ ဒီ HMPV ဗိုင်းရပ်စ်ဟာ ပုံမှန်ဆောင်းတွင်းမှာ တွေ့နေကြ ၊ ကူးစက်နေကြ ဗိုင်းရပ်စ်တွေထဲက တမျိုးဖြစ်ပြီး နှစ်ပေါင်းများစွာထဲက ရှိနေခဲ့တာကြောင့် အထူးစိုးရိမ်စရာ မလိုကြောင်း သူ့ရဲ့ အင်တာဗျူး တခုမှာ ဖြေကြားထားပါတယ်။ ဒါပေမယ့် ဒီ HMPV ဗိုင်းရပ်စ်ဟာ 👦🏻👧🏻 ကလေးငယ်တွေ အထူးသဖြင့် အသက် (၅) နှစ်အောက် ကလေးငယ်တွေနဲ့ အသက်အရွယ်ကြီးတဲ့ ၆၅ နှစ်အထက် 👨‍🦳👩‍🦳 လူကြီးတွေမှာ ရောဂါလက္ခဏာ ပြင်းထန်နိုင်တာကြောင့် ပေါ့ဆလို့တော့ မရပါဘူး။

🦠 HMPV ဗိုင်းရပ်စ်ဟာ ဗိုင်းရပ်စ်နဲ့ ထိတွေ့မိတဲ့ လူတိုင်းကို ကူးစက်နိုင်ပြီး 👧🏻👦🏻 ကလေးငယ်တွေ၊ အသက်ကြီးတဲ့ အဘိုးအဘွားတွေနဲ့ ကိုယ်ခံအားနည်းသူတွေ၊ ပန်းနာရင်ကြပ်နဲ့ နာတာရှည် လေပြွန်ကျဥ်းရောဂါ ရှိသူတွေမှာ ပိုပြီး ကူးစက်နိုင်ချေ များပါတယ်။ အထူးသဖြင့် အခု လက်တလော တရုတ်နိုင်ငံမှာ ရောဂါလက္ခဏာတွေ့ရှိသူတွေဟာ ကလေးငယ်တွေ အများစုဖြစ်နေတာကို တွေ့ရှိရပါတယ်။ လေ့လာမှုတွေအရ ကလေးတွေမှာ ဖြစ်တဲ့ အသက်ရှုလမ်းကြောင်း ရောဂါကူးစက်ခံရမှုတွေထဲက ၁၀ ကနေ ၂၀ ရာခိုင်နှုန်းဟာ HMPV ဗိုင်းရပ်စ်ကြောင့် ဖြစ်တယ်လို့ တွေ့ရှိထားပြီး ဒီကလေးတွေထဲက ၅ ရာခိုင်နှုန်းကနေ ၁၆ ရာခိုင်နှုန်းက 🫁 အဆုတ်ယောင်လက္ခဏာတွေကို တွေ့ရတယ်လို့ တွေ့ရှိထားပါတယ်။

လေ့လာမှုတွေ အရ အရွယ်ရောက်ပြီးလူတစ်ယောက်ဟာ HMPV Virus ကို အနည်းဆုံး တစ်ကြိမ်ခန့် ကူးစက်ခံရပြီး ဖြစ်သလို ပထမဆုံး အကြိမ်ကူးစက်မှုကနေ immunity (ကိုယ်ခံအား) ရပြီးသား ဖြစ်တာကြောင့် နောက်တစ်ကြိမ် ကူးစက်ခံရချိန်ဟာ ပထမအကြိမ်လောက် ရောဂါ လက္ခဏာ ပြင်းထန်လေ့မရှိတော့ပါဘူး။ ဒါပေမယ့် ကလေးငယ်တွေ အထူးသဖြင့် အသက် ၅ နှစ်အောက်မှာတော့ HMPV ဗိုင်းရပ်စ်ကို ပထမဆုံး ကူးစက်ခံရခြင်း ဖြစ်နိုင်တာကြောင့် ရောဂါလက္ခဏာတွေ ပိုပြင်းထန်လေ့ရှိကြောင်း တွေ့ရှိထားကြပါတယ်။

HMPV ဗိုင်းရပ်စ် ရဲ့ ရောဂါ လက္ခဏာများ

HMPV ဗိုင်းရပ်စ် ရဲ့ ရောဂါလက္ခဏာ တွေဟာ အားလုံးသိကြတဲ့ ရာသီတုပ်ကွေး၊ အအေးမိတာနဲ့ ဆင်တူသလို အများအားဖြင့် ချောင်းဆိုးခြင်း၊ 😪နှာစေးခြင်း၊ နှာပိတ်ခြင်း၊ 🤒ဖျားနာခြင်း၊ လည်ချောင်းနာခြင်း စတာတွေ ဖြစ်တတ်ပြီး များသောအားဖြင့် ၂ ရက်ကနေ ၅ ရက် အတွင်း သက်သာသွားလေ့ရှိပါတယ်။ တကယ်လို့ အသက်ရှုကြပ်တာ၊ အသက်ရှုနေစဉ် တရွှီးရွှီးမြည်တာ၊ လေပြွန်ရောင်ခြင်းနဲ့ အဆုတ်ရောင်ခြင်းရဲ့ လက္ခဏာတွေ ခံစားရတာ၊ ပန်းနာရင်ကြပ် ရောဂါလက္ခဏာ တွေ ဆိုးရွားလာတာ စတာတွေ ဖြစ်ခဲ့ရင်တော့ စိုးရိမ်ရနိုင်ဖွယ် ရှိတာကြောင့် ဆေးကုသမှုခံယူဖို့ အရေးတကြီး လိုအပ်နိုင်ပါတယ်။

HMPV ဗိုင်းရပ်စ် ကူးစက်ပုံနဲ့ ကာကွယ်ရန် နည်းလမ်းများ

🦠 HMPV ဗိုင်းရပ်စ် ကို ကာကွယ်နိုင်ရန်အတွက် ကာကွယ်ဆေးကတော့ လက်တလော မရှိသေးဘူး ဆိုပေမယ့် ကာကွယ်နိုင်တဲ့ နည်းလမ်းတွေ များစွာ ရှိပါတယ်။ ဒီ ဗိုင်းရပ်စ်ဟာ တခြားသော အသက်ရှုလမ်းကြောင်းဆိုင်ရာ ဗိုင်းရပ်စ်တွေလိုမျိုးပဲ လေထုကနေ တဆင့် ကူးစက်နိုင်တာကြောင့် ရောဂါပိုးရှိသူနဲ့ တိုက်ရိုက် ထိတွေ့မိတာ (ဥပမာ နမ်းရှုံ့ခြင်း၊ ပွေ့ဖက်ခြင်း ၊ လက်ဆွဲနှုတ်ဆက်ခြင်း) ကြောင့် ကူးစက်နိုင်သလို ရောဂါပိုးရှိသူရဲ့ နှာချေ ချောင်းဆိုး ရာကနေလည်း ဗိုင်းရပ်စ်တွေ လေထုထဲ ပျံ့နှံ့ပြီး ကူးစက်နိုင်ပါတယ်။ ဒါ့အပြင် ဒီဗိုင်းရပ်စ်ဟာ ရောဂါကူးစက်ခံရသူရဲ့ အနီးအနားက အသုံးဆောင် ပစ္စည်းတွေမှာလည်း ကပ်တွယ်နေနိုင်ပါတယ်။ အထူးသဖြင့် ဖျားနာနေသူကို အနီးပြုစုသူများ၊ အတူနေ မိသားစုမှာ ရောဂါကူးစက်ခံထားရသူများ အနေနဲ့ အချင်းချင်း ရောဂါ ကူးစက်နိုင်ချေ များတာကြောင့် အထူးဂရုပြုဖို့ လိုပါတယ်။

👉 HMPV Virus ကိုကာကွယ်နိုင်ဖို့ အတွက်

✅ လက်ကို စက္ကန့် ၂၀ ခန့် ဆပ်ပြာနဲ့ သေချာ ဆေးကြောပါ

✅နှာခေါင်းစည်းကို စနစ်တကျ တပ်ဆင်ပါ

✅ နှာစေး ချောင်းဆိုးတဲ့အခါတိုင်း ပါးစပ်နဲ့ နှာခေါင်းကို ဖုံးအုပ်ဖို့ မမေ့ပါနဲ့

✅ တခြားသူများနဲ့ အသုံးအဆောင်ပစ္စည်း များ မျှဝေသုံးစွဲခြင်းကို အထူးဂရုပြုပါ

✅ ဖျားနာခြင်း ခံစားရပါက အိမ်မှာပဲ အနားယူပါ

✅ရောဂါပိုးကပ်တွယ်နေနိုင်တဲ့ တံခါးလက်ကိုင်ဖု အပါအဝင် ကြမ်းပြင်နဲ့ စားပွဲမျက်နှာပြင် စတာတွေကို သန့်စင်ပေးပါ

👉 HMPV ဗိုင်းရပ်စ် ကူးစက်ခံရရင် ဘယ်လို ကုသမလဲ?

HMPV ဗိုင်းရပ်စ် ကူးစက်ခံရတယ်လို့ သံသယရှိတယ် ရောဂါလက္ခဏာတွေက သိပ်ပြီး မပြင်းထန်ဘူးဆိုရင်တော့ အိမ်မှာ အနားယူတာ၊ အရည်များများသောက်တာတွေနဲ့ သက်သာနိုင်သလို ရောဂါလက္ခဏာအလိုက် တချို့သော over the counter (OTC) ဆေးဆိုင်တွင် အလွယ်တကူ ဝယ်ယူနိုင်သော ဆေးဝါးများကို သောက်သုံးနိုင်ပါတယ်။ ဒါပေမယ့် ရောဂါကူးစက်ခံရသူက ကလေးငယ် ဒါမှမဟုတ် အသက်အရွယ်ကြီးရင့်တဲ့ လူကြီးတွေ ဖြစ်မယ်၊ ဒါမှမဟုတ် ရောဂါလက္ခဏာ ပြင်းထန်မယ်ဆိုရင်တော့ အန္တရာယ်ရှိတာကြောင့် 🏥 ဆေးရုံဆေးခန်းကို ပြဖို့ လိုပါတယ်။

👉 ရောဂါ ပြင်းထန်သူတွေမှာ အခြေအနေ အရ အောက်စီဂျင် ပေးရတာ၊ သွေးကြောထဲသို့ အရည်သွင်းရတာ နဲ့ စတီးရွိုက်ဆေးတွေကို ဆရာဝန်ရဲ့ ညွှန်ကြားချက်အရ လိုအပ်နိုင်ပါတယ်။ HMPV ဗိုင်းရပ်စ်ဟာ ဗိုင်းရပ်စ် ဖြစ်တာကြောင့် ပဋိဇီဝ ပိုးသတ်ဆေးတွေ ပေးပေမယ့် အကျိုးထူးမှာ မဟုတ်ပါဘူး။ ဒါပေမယ့် တခါတရံမှာ ဗိုင်းရပ်စ် ကူးစက်ခံရရာကနေ နောက်ဆက်တွဲ အနေနဲ့ ဘက်တီးရီးယား ပိုးကူးစက်ခံရတာတွေလည်း ရှိနိုင်တာကြောင့် ဒီလို အခြေအနေမှာတော့ ဆရာဝန် ရဲ့ ညွှန်ကြားချက်အရ ပိုးသတ်ဆေးတွေ လိုကောင်းလိုလာနိုင်ပါတယ်။

👨🏻‍⚕️ HMPV ဗိုင်းရပ်စ်ဟာ စိုးရိမ်ဖွယ်ရာ ဗိုင်းရပ်အသစ်မဟုတ်ဘူးလို့ ပြောကြပေမယ့် လက်ရှိအချိန်မှာ လေ့လာမှုတွေ ပြုလုပ်နေကြဆဲ ဖြစ်သလို နောက်ဆက်တွဲ ဆိုးကျိုးအနေနဲ့ အဆုတ်နဲ့ လေပြွန်ဆိုင်ရာ ပြဿနာတွေ ရှိနေနိုင်သလို နားပိုးဝင်ခြင်း ကဲ့သို့သော အခြေအနေတွေလည်း ရှိနေနိုင်တာကြောင့် အခုလို ရာသီဥတုမှာ သတိပြုကြိုတင်ကာကွယ်ထားခြင်းက စိတ်အချရဆုံးဖြစ်ကြောင်း ဗဟုသုတ အနေနဲ့ မျှဝေလိုက်ရပါတယ်။

References
https://www.iol.co.za/news/south-africa/hmpv-not-mysterious-or-new-virus-nicd-says-virus-not-unique-to-china-and-has-been-present-in-south-africa-6ff31141-7e2b-4212-8f35-223edf9fa42d
https://my.clevelandclinic.org/health/diseases/22443-human-metapneumovirus-hmpv
https://www.cdc.gov/human-metapneumovirus/about/index.html
https://www.sciencemediacentre.org/expert-comments-about-hmpv-human-metapneumovirus-following-media-reports-about-cases-in-china/
#ရောဂါပိုး #အသက်ရှုလမ်းကြောင်း #တရုတ်

04/01/2025

🇲🇲 (၇၇) ကြိမ်မြောက် လွတ်လပ်ရေးနေ့ 🇲🇲

77𝚝𝚑 Independence Day of Myanmar 2025
ပြည်ထောင်စုမြန်မာနိုင်ငံတော်သည် မြန်မာသက္ကရာဇ် ၁၃၀၉-ခုနှစ်၊ ပြာသိုလပြည့်ကျော် ၉-ရက် (ခရစ်သက္ကရာဇ် ၁၉၄၈-ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီလ ၄-ရက်) တနင်္ဂနွေနေ့ နံနက် (၄) နာရီမိနစ် (၂၀) အချိန်တွင် လွတ်လပ်၍ အချုပ်အခြာအာဏာပိုင်သော နိုင်ငံအဖြစ်သို့ရောက်ရှိခဲ့ပြီး မြန်မာတစ်မျိုးသားလုံး မမေ့အပ်တဲ့ အထွဋ်အမြတ်ထားရာ နေ့ထူးနေ့မြတ်လေးဖြစ်ပါတယ်။
လွတ်လပ်ရေးရရှိအောင် ကြိုးပမ်းခဲ့ကြတဲ့ သူရဲကောင်းများအား အောက်မေ့တမ်းတရင်း
January 4, 2025 ရက်နေ့မှာ ကျရောက်တဲ့
(၇၇)နှစ်မြောက်လွတ်လပ်ရေးနေ့အားဂုဏ်ယူဝမ်းမြောက်စွာဖြင့် ကြိုဆိုဂုဏ်ပြုလျက် .... 🇲🇲
The Union of Myanmar became an independent and sovereign country on Sunday, the 9th day of the full moon of Pyatho, 1309 Myanmar calendar (January 4, 1948 Christian calendar) at 4:20 a.m., a sacred day that the entire Myanmar nation will never forget.
In memory of the heroes who fought for independence
We proudly welcome the (77)th Independence Day, which falls on January 4, 2025. .... 🇲🇲
#လွတ်လပ်ရေးနေ့ #
#၇၇ကြိမ်မြောက်လွတ်လပ်ရေးနေ့

🇲🇲🇲🇲♥️

27/12/2024

🙅‍♀️🙅‍♀️ရှက်စရာ မဟုတ်ပါ
ဒိီလို လက္ခဏာ​လေး​တွေ ခံစား​​နေရပြီလို့ သံသယဖြစ်လာရင် ပွင့်ပွင့်လင်းလင်း ​ဆွေး​နွေး တိုင်ပင် ပြသနိုင်ပါတယ်​နော် 💁‍♀️💁‍♀️

‘တကျော့ပြန် စိတ်ပူလာရပြန်ပြီ ဖြစ်တဲ့ #ကာလသားရောဂါ အကြောင်း’

🚨 ကာလသားရောဂါတွေ ပြန်ဖြစ်နေကြပြီဆိုတော့… ပိတ်ရက်မှာ အချစ်နယ်ကျွံကြမယ့်သူတွေ၊ စိတ်လွတ်ကိုယ်လွတ် ပျော်ကြမယ့်သူတွေအတွက် သတိပြုစရာလေး မျှဝေပါရစေ 🚨

👉 ကာလသားရောဂါ (Syphilis) လို့ ပြောလိုက်ရင် ဒီရောဂါကြီးက အရင်ကပါ။ အခုနောက်ပိုင်း သိပ်မဖြစ်တော့ပါဘူးလို့ အများစုက ထင်ကြပါတယ်။ တကယ်တော့ အခု Syphilis တွေ အတော်လေး ပြန်ဖြစ်နေကြ ကူးစက်နေကြပါပြီ။ ၂၀၂၄ ခုနှစ် WHO ရဲ့ အချက်အလက်တွေအရ ဆိုရင် ဒီတစ်နှစ်ထဲမှာပဲ Syphilis ဖြစ်ပွားသူ အရေအတွက် ဟာ ကမ္ဘာမှာ ၈ သန်းခန့် ရှိနေပြီလို့ တွေ့ရှိထားပါတယ်။ ဒီအချက်အလက်တွေအရ Syphilis ရောဂါပိုးဟာ လူတိုင်းအတွက် ပေါ့ဆလို့ မရတော့တဲ့ အခြေအနေ တခု ဖြစ်လာပြီ ဆိုတာကို ပြသနေပြီ ဖြစ်ပါတယ်။

🦠 အခုဆိုရင် Syphilis ကူးစက်မှုတွေဟာ 🤰🏻 ကိုယ်ဝန်ဆောင် အမျိုးသမီးတွေမှာပါ ကူးစက်မှုများလာပြီး မိခင်ကတဆင့် ကလေးကို ကူးစက်မှုတွေလည်း ရှိနေပါတယ်။ ဒီအချိန်မှာ နောက်ဆက်တွဲ အနေနဲ့ ကလေး အသေလေး မွေးတာတွေ၊ ကလေး ရဲ့ ဖွံ့ဖြိုးမှု နောက်ကျတာ၊ ကလေးအနေနဲ့ မွေးဖွားခါစမှာ ပိုးဝင်ခြင်းကြောင့် နောက်ဆက်တွဲ ပြဿနာ ဖြစ်တာတွေ တွေ့ရပါတယ်။

📌 ဘာကြောင့် Syphilis တွေ ပြန်ပြီး အဖြစ်များလာတာလဲ၊ Syphilis ကို ဘယ်လို ကာကွယ်ကြမလဲ? 👇🏻👇🏻

အဓိကကတော့ လိင်ဆက်ဆံရာကနေ Syphilis ကူးစက်တာဖြစ်လို့ လိင်ကိစ္စတွေကို အထူးသတိပြုဖို့ လိုလာပြီလို့ ပြောရမှာပါပဲ။ အခုနောက်ပိုင်းမှာ Multiple S*x Partner လို့ပြောတဲ့ လက်တွဲဖော်အပြင် တခြားသူများနဲ့ လိင်ဆက်ဆံခြင်း အလေ့အထက ပိုလို့ ခေတ်စားလာနေပြီ ဖြစ်ပါတယ်။ တစ်ညတာ သာယာမှုကို မက်မောပြီး လိင်ဆက်ဆံခြင်းနဲ့ အပျော်ရှာမိတဲ့အခါမှာ Syphilis လိုမျိုး လိင်မှတဆင့် ကူးစက်တဲ့ ရောဂါတွေ ကူးစက်လာနိုင်တာကိုလည်း မပေါ့ဆသင့်ပါဘူး။

👉 ဒီတော့ Syphilis ကို ကာကွယ်နိုင်တဲ့ အဓိက နည်းလမ်းကတော့ တစ်ယောက်ထက်ပိုတဲ့ လိင်ဆက်ဆံမှုတွေကို တတ်နိုင်သလောက် ရှောင်ရှားဖို့နဲ့ အကာအကွယ်ပစ္စည်း ကွန်ဒုံး (condom) ကို မဖြစ်မနေ အသုံးပြုဖို့ ဖြစ်ပါတယ်။ ကွန်ဒုံး (condom) ကို နည်းမှန်လမ်းမှန်နဲ့ စနစ်တကျ သုံးပြီး ကာကွယ်မယ်ဆိုရင် လိင်မှတဆင့် ဖြစ်ပွားတဲ့ ရောဂါတွေကို အကောင်းဆုံး ကာကွယ်ပေးနိုင်နေစဲ ဖြစ်ပါတယ်။

ဒါ့ကြောင့် ကိုယ့်အနေနဲ့ လိင်ဆက်ဆံဖော် များတဲ့ အခြေအနေမှာ ရှိနေတယ်၊ S*x Worker အနေနဲ့ အသက်မွေးဝမ်းကြောင်း ပြုနေရတယ်ဆိုရင် ကွန်ဒုံး အသုံးပြုဖို့ ကိစ္စကို သေချာဆွေးနွေးတိုင်ပင်ဖို့ လိုပါတယ်။ ဒါတင်မကပဲ အမျိုးသားချင်း လိင်ဆက်ဆံခြင်းကလည်း ရောဂါပိုး ကူးစက်နိုင်ချေ မြင့်မားတာကြောင့် အကာအကွယ် ပစ္စည်းကို မဖြစ်မနေ သုံးပြီး Syphilis ကို ကာကွယ်ဖို့ အရေးကြီးပါတယ်။

👨🏻‍⚕️ နောက်တခုကတော့ ရောဂါ လက္ခဏာ စပြတာနဲ့ သေချာစစ်ဆေးပြီး ကုသမှု ခံယူဖို့ အရေးကြီးပါတယ်။ Syphilis ရောဂါကို ကုသဖို့အတွက် ဆေး ရှိနေပြီ ဖြစ်တာကြောင့် စနစ်တကျနဲ့ သေသေချာချာ အချိန်မှီ ကုသဖို့ လိုပါတယ်။ ဒါဟာ ကိုယ်တိုင်အတွက်လည်း ရောဂါကို ထိန်းချုပ်နိုင်အောင် ကူညီပေးမှာ ဖြစ်သလို တခြားသူတွေဆီကိုလည်း ကူးစက်မှုနှုန််း နည်းစေမှာ ဖြစ်ပါတယ်။

📌 Syphilis ရဲ့ အဖြစ်များတဲ့ လက္ခဏာတွေက ဘယ်လို ပုံစံမျိုးနဲ့ တွေ့ရတတ်လဲ

👨🏻‍⚕️ Syphilis ရဲ့ ပထမအဆင့်မှာ နာကျင်မှုမရှိတဲ့ အနာတွေကို လိင်အင်္ဂါ ၊ စအိုနဲ့ ပါးစပ်စတဲ့ နေရာတွေမှာ တွေ့ရလေ့ရှိပြီး တစ်ပတ်အတွင်းမှာ ပျောက်သွားလေ့ရှိပါတယ်။ ဒီကနေ မှ တဆင့် ဒုတိယ အဆင့်ကို ပြောင်းလဲသွားနိုင်ပြီး ဒီအဆင့်မှာတော့ ယားယံခြင်းမရှိတဲ့ အနီကွက်တွေကို လက်ဖဝါးနဲ့ ခြေဖဝါးတွေမှာ တွေ့ရနိုင်သလို တုပ်ကွေးကဲ့သို့ ဖျားနာခြင်းတွေနဲ့ လိင်အင်္ဂါ အနာတွေလည်း ဖြစ်နိုင်ပါတယ်။ ဒုတိယ အဆင့်ကာလသားရောဂါ ဖြစ်ပြီးနောက် မကုသပဲ ထားမယ်ဆိုရင်တော့ အချိန်ကြာလာတဲ့အခါမှာ တတိယအဆင့် ကို ပြောင်းလဲသွားနိုင်ပြီး ဒီအဆင့်ဟာ ဦးနှောက် ၊ အာရုံ ကြောနဲ့ နှလုံး စတဲ့ အရေးကြီး အစိတ်အပိုင်းတွေကိုပါ ထိခိုက်လာနိုင်ပါတယ်။

📌 ဒီလို အရေးကြီးတဲ့ Syphilis ကို ဘာကြောင့် အချိန်မှီ မထိန်းချုပ်နိုင်တာလဲ?

အဓိက ပြဿနာကတော့ Syphilis ဟာ လူအများစုမှာ ရောဂါလက္ခဏာ မပြခြင်း၊ ရောဂါလက္ခဏာကို အချိန်ရက်သတ္တပတ် အနည်းငယ်သာပြခြင်း ကြောင့် ပေါ့ဆမိခြင်းနဲ့ တခြားရောဂါများနဲ့ လက္ခဏာ ဆင်တူခြင်းကြောင့် ရောဂါအမည်တပ် လွဲခြင်း စတဲ့ အကြောင်းရင်းတွေကြောင့် ဖြစ်ပါတယ်။ ဒါ့ကြောင့်လည်း ရောဂါကို မကုသခင်မှာပဲ တခြားသူများဆီကို ကူးစက်ပြန့်ပွားတာ ဖြစ်ပါတယ်။ ဒါ့ကြောင့် အကောင်းဆုံး နည်းလမ်းကတော့ ကိုယ်က Syphilis ကူးစက်နိုင်တဲ့ အလားအလာ များတယ်ဆိုရင်တော့ ရောဂါကို စောစီးစွာ သိရှိဖို့အတွက် စစ်ဆေးသင့်သလို ဖြစ်လာပြီဆိုရင်လည်း အချိန်မှီ ကုသသင့်ပါတယ်။

📌 Syphilis ကို ကာကွယ်ရန်အတွက် အထူးသတိပြုသင့်တဲ့ အချက်တွေကတော့

✅ လိင် ဆက်ဆံရာမှာ အကာအကွယ်သုံးပါ
✅ လိင် ဆက်ဆံဖော် တဦးထက် ပိုခြင်းကို တတ်နိုင်သလောက် ရှောင်ပါ
✅ ဆေးထိုးအပ်များကို မျှဝေမသုံးစွဲပါနဲ့
✅ သွေးသွင်းတဲ့အခါ စစ်ဆေးပြီးမှ သွင်းပါ
✅ ကိုယ်ဝန်ဆောင် မိခင်တွေအနေနဲ့ ကြိုတင် စစ်ဆေးပါ၊ လိုအပ်ရင် ကုသမှု ခံယူပါ
✅ ရောဂါဖြစ်နိုင်ချေ များပါက မကြာခဏ စစ်ဆေးပေးပါ
✅ သံသယရှိတဲ့ ရောဂါလက္ခဏာများ တွေ့ပါက ဆေးခန်း ပြရန် မရှက်ပါနဲ့

👨🏻‍⚕️ ကာလသားရောဂါ (Syphilis) နဲ့ ပတ်သက်ရင် လူအများစုရဲ့ အမြင်တွေက လွဲမှားနေကြသလို ရောဂါရှိသူကို ခွဲခြားဆက်ဆံမှုတွေ ရှိနေသေးတာကြောင့် ရောဂါရှိသူအများစုဟာ ဆေးကုသရာမှာ တုံ့ဆိုင်းနေကြတာလည်း ရှိနေကြပြီး ဒါဟာလည်း ရောဂါကို ထိန်းချုပ်ရာမှာ အဟန့်အတား တခု ဖြစ်နေပါတယ်။ Syphilis ဟာ ကုသလို့ ရတဲ့ ရောဂါဖြစ်သလို အခြေအနေ မဆိုးခင် ကုသဖို့ အရေးကြီးတာကြောင့် အချိန်မှီကုသဖြစ်စေဖို့၊ မဖြစ်ခင်မှာလည်း ကြိုတင် ကာကွယ်ဖြစ်ဖို့က လိုအပ်ပါတယ်။ ဒါ့ကြောင့် အခုလို အားလပ်ရက်ရှည်မှာ အပျော်ကနေ အပျက်မဖြစ်ရလေအောင် ကာလသားရောဂါကို သတိပြုမိစေဖို့အတွက် မျှဝေလိုက်ရပါတယ်။

Reference: https://youtu.be/38NwStNALIA?si=gXHh5Tt33vQJGGZu







*xPractices
#ကာလသားရောဂါ #လိင်မှတစ်ဆင့်ကူးစက်ရောဂါ

26/12/2024

🙋🙋သူငယ်ချင်းတို့​ရေ တနှစ်တာရဲ့​နောက်ဆုံးလနဲ့အတူ New year ကို ​ရောက်လာပြန်ပြီဆို​တော့ ပိတ်ရက်အရှည်ကြီးနဲ့ ​ပျော်စရာကြီး​ပေါ့😊😊
​ပျော်​နေရာက​နေ မထင်မှတ်တာ​လေး​တွေ ကြုံလာတတ်တာမို့ သတိ​လေးထားကြပါလို့..🧏🧏

ပိတ်ရက် stress နဲ့ အရက်

ဘာလိုလိုနဲ့ ပိတ်ရက်ရှည်တွေ ရောက်လာပြန်ပါပြီ 👀

🙌 လာမယ့် ပိတ်ရက်ရှည်ဟာ လူစုံကြမယ့် ပိတ်ရက် ၊ နှစ်သစ်ကို ကြိုမယ့် ပိတ်ရက် ၊ တစ်နှစ်တာ stress တွေကို ဖြေဖျောက်မယ့် ပိတ်ရက်၊ လူတိုင်း မျှော်မှန်းထားတဲ့ ပိတ်ရက် …. ဒီလို ပိတ်ရက်ကာလကို ရောက်ပြီဆိုတော့ 🍷 🍺 အရက်လေးကလည်း မပါမဖြစ်ပေါ့။ သူငယ်ချင်းတွေနဲ့ ပျော်ချင်လို့ ကဲချင်လို့ အရက်သောက်ပြီး stress ဖြေဖျောက်ကြတာလည်း ရှိသလို အရက်ကို အကြောင်းပြုပြီး ခင်မင်မှုတွေ အဆင့်တက်ကြမယ့်သူတွေလည်း ရှိကြမှာပါ။ ဒါ့ကြောင့် ဒီလို ပိတ်ရက်ရှည်မှာ အရက်ကြောင့် အပျော်ကနေ အပျက်မဖြစ်စေဖို့ သတိထားရမယ့် အချက်တွေကို မျှဝေပေးချင်ပါတယ်။

🍻 ပျော်ချင်လို့ အရက်ကို သောက်ကြတာက မဆန်းပေမယ့် သတိပြုရမှာ တခုကတော့ အများစုက ဒီလို အားလပ်ရက်ရှည်တွေမှာ 🍺🥃 အရက်ကို ပုံမှန်ထက် ပမာဏ များများသောက်တာတွေ၊ ရက်ဆက်သောက်တာမျိုးတွေ ပိုလုပ်ဖြစ်ကြသလို အရက်ကို လုံးဝနားထားတဲ့သူတွေ၊ အရက်ဖြတ်ထားတဲ့သူတွေအပြင် အရက်ကို မစဖူးသေးတဲ့ သူတွေကပါ သောက်ကြလေ့ရှိပါတယ်။ ဒါတင်မကပဲ စိတ်ဖိစီးမှု ၊ စိတ်ဓါတ်ကျမှု စတဲ့ စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာ လက္ခဏာတွေကို ဖြေဖျောက်ချင်သူတွေကလည်း အားလပ်ရက်မှာ အရက်ကို လိုတာထက် ပိုသောက်တာတွေ လုပ်ဖြစ်ကြပါတယ်။ ဒီအချိန်မှာ Binge Drinking လို့ခေါ်တဲ့ အတိုင်းအဆမဲ့ သောက်ခြင်းတွေ ဖြစ်လာနိုင်ပြီး နောက်ဆက်တွဲ ပြဿနာတွေ များစွာ ဖြစ်လာနိုင်ပါတယ်။

နံပါတ် (၁) အချက်ကတော့ 🥃 အရက် အလွန်အကျွံသောက်ရာကနေ အထိန်းအကွပ်မဲ့ပြီး ဖြစ်လာနိုင်တဲ့ မတော်တဆမှုတွေပါ။ အခုလို နှစ်သစ်ကူးကာလတွေဟာ 🏥 ဆေးရုံ၊ ဆေးခန်းတွေကို မတော်တဆ ထိခိုက်ဒဏ်ရာနဲ့ ရောက်လာသူတွေ အလွန်များသလို တချို့ကလည်း 🚘 ယာဥ်မတော်တဆမှုတွေ၊ ခိုက်ရန်ဖြစ်ပွားမှုတွေကနေ အသက်အန္တရာယ် ဆုံးရှုံးတာတွေအထိ ကြုံရတာလည်း ရှိပါတယ်။ ဒါတွေရဲ့ အကြောင်းရင်းတွေထဲမှာ 🍻 အရက်ကလည်း တခုအပါအဝင် ဖြစ်တယ်ဆိုတဲ့ အချက်ကိုလည်း မေ့ထားလို့ မရပါဘူး။

လူငယ်တွေမှာ အရက်နဲ့ အတူ တွဲပါလာတတ်တဲ့ နောက်ကိစ္စတခုကတော့ ဆေးပြဿနာပါ။ အရက်ကို အလွန်အကျွံသောက်မိရာကနေ သတိလက်လွတ်နဲ့ ဆေးသုံးမိတာ၊ အသိမိတ်ဆွေ မဟုတ်တဲ့ သူစိမ်းတွေနဲ့ အတူ အရက်သောက်မိရာကနေ တဖက်လူက ဆွယ်ရင်းနဲ့ ဆေးသုံးမိတဲ့အထိ ဖြစ်သွားတာ၊ အရက်မူးနေချိန်မှာ 💉 ဆေးထိုးအပ် စိုက်ခံရပြီး နောက်မှ အသိဝင်လာပြီး ဒုက္ခလှလှတွေ့တာ၊ သတိမရှိနေတဲ့ အချိန် ဆေးလွန်သွားပြီး အသက်ပါပေးလိုက်ရတာ စတဲ့ ပြဿနာတွေကလည်း လူတိုင်း ကြားဖူးနားဝ ရှိနေတဲ့ တကယ့် ဖြစ်ရပ်မှန်တွေ ဖြစ်ပါတယ်။ ဒါ့ကြောင့် ဒီအချက်ကိုလည်း အခုကာလမှာ အထူးသတိပြုရာမှာ ဖြစ်ပါတယ်။

👉 အခုဆိုရင် Night life တွေမှာ အရက်အတူတူ သွားသောက်ရာကနေ မထင်မှတ်ပဲ ရောဂါကူးလာတယ်ဆိုတာလည်း ကြားနေရပြီ ဖြစ်ပါတယ်။ အထူးသဖြင့် အရက်ကို အလွန်အကျွံ သောက်ရာကနေ စိတ်မထိန်းနိုင်တော့တဲ့အခါ အမှန်၊ အမှားကို ဆုံးဖြတ်နိုင်စွမ်း ကျဆင်းလာပြီးနောက် အလွယ်တကူပဲ လိင်ဆက်ဆံမိတာ၊ သူစိိမ်းတစ်ယောက်နဲ့ တစ်ညတာ ပျော်ပါးမိတာ၊ group s*x လို့ပြောတဲ့ အုပ်စုဖွဲ့ လိင်ဆက်ဆံခြင်းတွေမှာ ပါဝင်မိတာ စတာတွေဟာ လိင်မှတဆင့် ကူးစက်တဲ့ ရောဂါတွေကို လက်လှမ်းခေါ်နေသလိုပါပဲ။

ဒီလိုဆိုးကျိုးတွေကို ရှောင်နိုင်တယ်၊ အိမ်မှာပဲ အပေါင်းအသင်းနဲ့ အသိမိတ်ဆွေနဲ့ သောက်မယ်ဆိုတဲ့ သူတွေအနေနဲ့လည်း အရက်ကို လိုတာထက် ပိုပြီး အများကြီးသောက်မယ် binge drinking လုပ်မယ်ဆိုရင်လည်း အရက်ရဲ့ ဆိုးကျိုးတွေနဲ့ အရက်အဆိပ်သင့်တာတွေ၊ Holiday Heart Syndrome လို့ပြောတဲ့ ရုတ်တရက် 🫀 Heart Attack ရတာတွေနဲ့ နောက်ဆက်တွဲ အသည်းထိခိုက်ခြင်း၊ နှလုံးထိခိုက်ခြင်းနဲ့ စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာ ပြဿနာတွေကို ခံစားရတာတွေ ဖြစ်နိုင်ပါသေးတယ်။

🎉 🎄 အခုလို ခရစ်စမတ်နဲ့ နှစ်သစ်ကူးအချိန်တွေဟာ တစ်နှစ်တာမှာ လူအများစု စောင့်မျှော်ကြတဲ့ အားလပ်ရက် ဖြစ်တာကြောင့် ဒီလိုကာလမှာ အများစုဟာ စိတ်လွတ်ကိုယ်လွတ်ပျော်ချင်ကြပါတယ်။ ဘာမှတွေးမနေနဲ့ လွှတ်ချလိုက်ဆိုတဲ့ စိတ်နဲ့ ပျော်ရာကနေ မလိုလားအပ်တဲ့ ဆိုးကျိုးတွေကလည်း ရှိနေနိိုင်ပါတယ်။ ဒါ့ကြောင့် ပျော်ချင်လို့ အရက်ကို သောက်တာပဲဖြစ်ဖြစ် ၊ တစ်နှစ်တာ stress တွေကို အရက်နဲ့ အရည်ဖျော် ချင်လို့ပဲဖြစ်ဖြစ် အရက်နဲ့ ပိတ်ရက်တွဲတော့မယ်ဆိုရင် အကန့်အသတ်လေးနဲ့ ထိန်းဖို့ လိုသလို နှစ်သစ်မှာ ရောဂါအသစ်တွေကို visa free နဲ့ မခေါ်မိလေအောင် ဆင်ခြင်နိုင်ဖို့ မျှဝေလိုက်ရပါတယ်။

Reference

https://healthpodcastnetwork.com/episodes/mayo-clinic-talks/holiday-stress-and-wellness-edition-alcohol-use-and-the-holidays/

#အရက် #ပိတ်ရက်

25/12/2024

မိသားစုနဲ့ မိတ်ဆွေ၊ ချစ်ခင်ရသူတွေပြန်လည်ဆုံစည်းကြတဲ့ ခရစ်စမတ်ကာလမှာ စိတ်ရောလူပါ ကျန်းမာချမ်းသာပြီး အခုကစလို့ အေးချမ်းသာယာတဲ့နေ့သစ်တွေကို ပိုင်ဆိုင်နိုင်ကြပါစေလို့ ဟိန်းဆေးခန်းမိသားစု မှ ဆုမွန်ကောင်းတောင်းပေးလိုက်ပါတယ်။
#ခရစ်စမတ် #ဟိန်းဆေးခန်း &Clinic

23/12/2024

🚽🚻ဝမ်းလျှောနေတာ ၄ ပတ်ထက်ကြာနေပြီလား?
🩸ဝမ်းသွားရင်သွေးပါလား?
😭အခုနာ၊ အခုသွားနဲ့ ဝမ်းမထိန်းနိုင်ဖြစ်လား?
ဒီလက္ခဏာတွေတွေ့နေရပြီဆိုရင် ရပ်ကွက်ထဲကဆေးမြီးတိုတွေ၊ ဝမ်းပိတ်ဆေးသောက်လိုက်တာမျိုးတွေနဲ့ပဲ မဖြေရှင်းဖို့အတွက်သတိပေးချင်ပါတယ်။
ပုံမှန်ဝမ်းချုပ်တာ၊ ဝမ်းပျက်တာဟာ တစ်ပတ်အတွင်း ၃ ခါလောက်ပဲဖြစ်တာပါ။
အပေါ်ကလို လက္ခဏာတွေဖြစ်နေပြီဆိုရင် တတ်ကျွမ်းတဲ့ဆရာဝန်နဲ့သေချာပြဖို့လိုပါတယ်။
ဘာကြောင့်လဲဆိုတော့ Inflammatory bowel disease လို့ခေါ်တဲ့ နာတာရှည်အူရောင်ရမ်းတဲ့ရောဂါလက္ခဏာရှေ့ပြေးတွေဖြစ်နေမှာစိုးလို့ပါ။
ဆိုတာ နာမည် အတိုင်း နာတာရှည်‌ရောဂါဖြစ်ပြီး ပျောက်ကင်းအောင် ကုသလို့မရနိုင်ပါဘူး။ ရောဂါကို သက်သာအောင် ကုသလို့ရပေမယ့်လည်း မကြာခဏပြန်ဖြစ်တတ်ပါတယ်။ IBD မှာ အမျိုးအစား (၂) မျိုးရှိပါတယ်။
’s disease ကတော့ ပါးစပ်ကနေ စအိုဝထိ အူလမ်းကြောင်းရဲ့ ဘယ်နေရာမဆို ရောင်ရမ်းနိုင်တဲ့အခြေအနေမျိုးဖြစ်ပါတယ်။ အဓိက အားဖြင့်တော့ အူအသေးတွေနဲ့ အူမကြီးရဲ့ အပေါ်ပိုင်း တွေမှာ ဖြစ်တာများပါတယ်။
colitis ကတော့ အူမကြီးနေရာမှာရောင်ရမ်းတဲ့အခြေအနေပါ။ များသောအားဖြင့် အစာ‌ဟောင်းအိမ်က စပြီး အူမကြီး တစ်လျှောက်လုံး ပျံ့သွားတာဖြစ်ပါတယ်။
🛑အူလမ်းကြောင်းတစ်လျှောက်မှာ ရောင်ရမ်းမယ်။
🛑ထိခိုက်ပျက်စီးတာမျိုးတွေရှိတဲ့အတွက် အူနံရံတွေနာမယ်။ ဗိုက်ရစ်မယ်။ လေပွမယ်။
🛑IBD က အူလမ်းကြောင်းကို ထိခိုက်တာ သာမက စိတ်ကျန်းမာရေး နဲ့ စိတ်ခံစားချက်ပိုင်းဆိုင်ရာ တွေကိုပါထိခိုက်စေနိုင်ပါတယ်။
အူတွေဟာ အစာတွေမှာပါတဲ့ ရေနဲ့ အာဟာရဓါတ်တွေကိုစုပ်ယူတယ်။ မလိုတာကိုစွန့်တယ်။ ဒါပေမဲ့ အခုလိုမျိုး အူတွေကရောင်ရမ်းနာမကျန်းဖြစ်နေတော့ ကောင်းကောင်းအလုပ်မလုပ်နိုင်တဲ့အတွက် ဝမ်းလျှောသလိုဖြစ်မယ်။
🤧အူအနာကသွေးထွက်တဲ့အတွက် ဝမ်းသွားရင်သွေးပါလာတာမျိုးတွေတွေ့ရတာဖြစ်ပါတယ်။
🤧အစားစားချင်စိတ်တွေလည်းလျော့လာမယ်။
🤧ကိုယ်အလေးချိန်တွေပါကျလာပြီးတော့ ခန္ဓာကိုယ်အားအင်ချိနဲ့လာပါလိမ့်မယ်။
ကျွန်တော့် ရှေ့မှာ Sharing လုပ်ပေးခဲ့တဲ့ အူလမ်းကြောင်းမူမမှန်တဲ့လက္ခဏာနဲ့
အခုပြောတဲ့ IBD ရောဂါဟာ အပြင်ပိုင်းကဖြစ်တာတွေကတူသလိုလိုရှိပေမဲ့ လုံးဝကိုကွဲပြားပါတယ်။
IBD ဟာ လုံးဝပျောက်အောင်ကုလို့မရပေမယ့် ရောဂါရှိမရှိကိုအောက်ပါအချက်တွေနဲ့စစ်ဆေးနိုင်ပါတယ်။
▪ 🧪သွေးစစ်ပြီး သွေးတွင်းပိုးဝင်မှုရှိမရှိစစ်ဆေးခြင်း
▪ 🧪ဝမ်းနမူနာယူပြီး မျက်စိနဲ့မမြင်ရတဲ့သွေးစလေးတွေရှိမရှိစစ်ဆေးခြင်း
▪ 🧪အူလမ်းကြောင်းနဲ့ အူမကြီးကိုမှန်ပြောင်းထည့်ပြီး စစ်ဆေးခြင်း
▪ 🧪ကွန်ပျူတာဓါတ်မှန်ရိုက်ကြည့်ခြင်း၊
▪ 🧪မှန်ပြောင်းဖြင့် တယ်လီဗေးရှင်းဓါတ်မှန်ရိုက်ခြင်း၊
▪ 🧪သံလိုက်ဓါတ်မှန်ရိုက်ခြင်း
ဖြစ်ပွားရတဲ့အကြောင်းအရင်းကိုအခုချိန်ထိအတိအကျဖော်ပြထားခြင်းမရှိပေမဲ့ ဒီရောဂါဟာမျိုးရိုးလိုက်တဲ့အမျိုးအစားထဲမှာပါပါတယ်။
ဖြစ်ပုံကတော့ ကိုယ်ခံအားစနစ် Immune system မူမမှန်ခြင်းကြောင့်ပါ။ အစာအိမ်နဲ့အူလမ်းကြောင်းမှာ ရှိတဲ့ ကိုယ်ခံအားစနစ်ဆဲလ်တွေက ကျန်းမာတဲ့ ပုံမှန် တစ်သျှူး တွေကို မှားပြီးတိုက်ခိုက်ရာကနေလည်းဖြစ်ပါတယ်။
ပုံမှန်အားဖြင့်အူထဲမှာ အူကျန်းမာရေးကိုထိန်းပေးတဲ့ ကောင်းတဲ့ gut bacteria တွေရှိပါတယ်။ IBD ဖြစ်လာတဲ့အခါ ကိုယ်ခံအားက ဒီ gut bacteria တွေကိုရန်သူအထင်နဲ့ပြန်တိုက်ခိုက်တဲ့အခါမှာ အူနံရံတွေထိခိုက်ရောင်ရမ်းခြင်းတွေဖြစ်ပေါ်လာပါတော့တယ်။
မျိုးဗီဇနဲ့ ကိုယ်ခံအားစနစ်ကြောင့်အပြင် အခြား ဖြစ်စေနိုင်တဲ့အ‌ ကြောင်းတွေကတော့
💁‍♂️အသက်ငယ်စဥ်အခါက အစာအိမ်နဲ့အူလမ်းကြောင်း ပိုးဝင်ဖူးသူများ၊
💁‍♂️အသက်ငယ်စဥ်က ပိုးသတ်ဆေးများ သောက်ခဲ့ရသူများ၊
💁‍♂️ကလေးဘဝက နို့ဘူးသောက်ပြီးကြီးပြင်းခဲ့ရသူတချို့တွေ ပဲဖြစ်ပါတယ်။
ဒါ့အပြင် IBD ကို trigger လုပ်ပေးနိုင်တဲ့ အဖြစ်များတဲ့ အကြောင်းတွေကတော့
❗️ပိုးသတ်ဆေးများ
❗️NSAIDs လို့ခေါ်တဲ့ အကိုက်အခဲပျောက်ဆေး အပြင်းများ၊
❗️ဆေးလိပ်သောက်ခြင်း
❗️စိတ်ဖိစီးမှု နဲ့
❗️အစားအသောက်ရွေးချယ်မှု ကြောင့်လည်းဖြစ်တတ်ပါတယ်။
ဒါဆို အစားအသောက်ကြောင့်ရော IBD လက္ခဏာတွေ ဖြစ်နိုင်လားဆိုရင်၊ သူ့ကြောင့်တည်းနဲ့တော့ မဖြစ်နိုင်ပါဘူး။ ဒါပေမယ့် လူတစ်ယောက်နဲ့ တစ်ယောက် မတူညီတဲ့ အတွက်
📌အရက်ပါတဲ့ အ‌ ဖျော်ယမကာများ၊
📌ကဖင်း နဲ့ ဂတ်စ်ပါတဲ့ ဖျော်ရည်များ၊
📌နို့နဲ့လုပ်ထားသော အစားအစာများ၊
📌အမျှင်ဓါတ်ပေါကြွယ်ဝသော အစားအစာများ၊
📌အဆီများသော (တိရိစ္ဆာန်အဆီ) အစားအစာများ စားတဲ့ အခါတွေမှာ လက္ခဏာတွေပိုဆိုးနိုင်ပါတယ်။
ဒီရောဂါရဲ့နောက်ဆက်တွဲအနေနဲ့ ရေရှည်မှာ
❗️အူမကြီးကင်ဆာ
❗️အူပေါက်ခြင်း
❗️အူလမ်းကြောင်းကျဉ်းခြင်း
❗️အူရောင်ရာကနေ အဆိပ်တွေကြောင့် အူမကြီး အလွန်ကြီးလာခြင်း (Toxic Megacolon) စတဲ့ စိုးရိမ်ဖွယ်ရာအခြေအနေတွေဖြစ်နိုင်ပါတယ်။
အခြားဘေးထွက်ဆိုးကျိုးတွေဖြစ်တဲ့
📍စအိုနဲ့ အရေပြား ပုံမှန်မဟုတ်တဲ့ လမ်းကြောင်းဖြစ်ခြင်း (A**l fistula)
📍စအိုကျဥ်းခြင်း (A**l stenosis)
📍သွေးအားနည်းခြင်း၊
📍မျက်လုံးနာခြင်း၊
📍ကျောက်ကပ်ကျောက်တည်ခြင်း၊ ပါးစပ်အနာဖြစ်ခြင်း၊
📍အသည်းခြောက်ခြင်း နှင့် သည်းခြေလမ်းကြောင်း ရောင်ရမ်း မာကြောခြင်း စသော အသည်းရောဂါဖြစ်ခြင်း (Primary sclerosing cholangitis)
📍အာဟာရကောင်းစွာမစုပ်ယူနိုင်ခြင်းကြောင့် အာဟာရချို့တဲ့ခြင်း၊
📍အဆစ်တွေရောင်ခြင်း၊
📍အရေပြား အနာဖြစ်ခြင်း၊ အင်ပျဥ်ထ ခြင်း၊
📍အရိုးအားနည်းပြီး အရိုးပွခြင်း တို့လည်းဖြစ်နိုင်ပါသေးတယ်။
🩺🏥ဘယ်လိုကုသမလဲ
IBD အမျိုးအစားပေါ်မူတည်ပြီး ကူသမှုတွေကတော့ ကွဲလွဲမှုရှိပါတယ်၊ ဆေးဝါးတွေနဲ့ မထိရောက်တဲ့ တချို့အခြေအနေတွေမှာတော့ ခွဲစိတ်ကုသမှု လိုအပ်နိုင်ပါတယ်။
ယေဘူယျအားဖြင့် ဆေးဝါးတွေက ကိုယ်ခံအားစနစ်ရဲ့ တုံ့ပြန်မှုကို ထိန်းချုပ်ဖို့ နဲ့ ရောင်ရမ်းခြင်းကို ထိန်းနိုင်ဖို့
💊ပိုးသတ်ဆေး၊
💊ဝမ်းပိတ်ဆေး၊
💊ကိုယ်ခံအားထိန်းညှိဆေး၊ ကိုယ်ခံအားဖိနှိမ်ဆေး၊
💊စတီးရွိုက်ဆေးများ ကို ပေး‌လေ့ရှိပါတယ်။
တကယ်လို့ ဒီဆေးဝါးများက အလုပ်မဖြစ်ဖူးဆိုရင်တော့ အူမကြီးခွဲစိတ်ဖြတ်တောက် တာ အပါအဝင် လိုအပ်သလို ခွဲစိတ်ကုသမှုများ ပြုလုပ်ရတတ်ပါတယ်။
နာမည်အတိုင်း နာတာရှည်အူရောင်ရမ်းတဲ့ရောဂါ (IBD) က ရေရှည်ကျန်းမာရေးအခြေအနေ ဖြစ်တဲ့အတွက် အူမကြီးကင်ဆာ လို ပြင်းထန်တာမျိုးတွေ မဖြစ်အောင် လက္ခဏာတွေမရှိဘူးဆိုရင်‌တောင် တတ်ကျွမ်းနားလည်တဲ့ ဆရာဝန်တွေ၊ မိသားစုဆရာဝန်တွေနဲ့ ပုံမှန် ကျန်းမာရေး စစ်ဆေး ဆွေးနွေးဖို့ လိုအပ်ပါတယ်။
နာတာရှည်အူရောင်ရမ်းတဲ့ရောဂါ (IBD) နဲ့ နေထိုင်ရတဲ့သူတွေရဲ့ ဘဝ က အမြဲမလွယ်ကူပါဘူး၊ လက္ခဏာတွေက ဖြစ်လိုက်ပျောက်လိုက် ကို ရက်သတ္တပတ်တွေ လတွေနဲ့ချီပြီး ဖြစ်နိုင်လို့ပါ။ နောက်တစ်ကြိမ် ဘယ်အချိန်ထဖြစ်မလဲ ဆိုတာလည်း မသိနိုင်တဲ့အတွက် ရုတ်တရက် ဝမ်းသွားချင်သလိုဖြစ်လာပြီဆိုတာနဲ့ သတိကြီးကြီးထားပြီး ရှက်ကိုးရှက်ကန်းနဲ့ ကသိကအောက်ဖြစ်ကာ အိမ်သာပြေးရတာမျိုးဖြစ်နိုင်ပါတယ်။ ဒါကြောင့် အကူအညီရရာရကြောင်း လေးတွေနဲ့ အကြံပြုလိုက်ရပါတယ်၊ ဒါတွေကတော့
✅IBD လက္ခဏာတွေဖြစ်စေမယ့် အစားအသောက်တွေ ရှောင်ရှားပြီး အာဟာရပြည့်ဝအောင် အချိန်မှန်စားသောက်ပါ၊
✅လက္ခဏာကြွလာတာတွေကို သေချာမှတ်သားလေ့လာပြီး ဘယ်လက္ခဏာဆိုရင်ဖြင့် တကယ့်ကို အိမ်သာပြေးရမှာဆိုတာမျိုး ကို သတိနဲ့ဂရုပြုပါ၊
✅အရေးပေါ်ဆိုတာ အချိန်မရွေးဖြစ်နိုင်တဲ့အတွက်၊ spear underwear, panty liners, toilet tissue, baby wipes စတာတွေပါတဲ့ Emergency kit ပြင်ဆင်ထားပါ၊
✅ကိုယ့်ကျန်းမာရေးအခြေအနေကို သူများကို ပေးမသိစေချင်တာ ပုံမှန်ပဲဆိုပေမယ့် IBD ရှိနေကြောင်း အရင်းနှီးဆုံးမိတ်ဆွေ၊ မိသားစုဝင်တွေကို ပြောပြထားခြင်းဖြင့် အရေးကြုံတဲ့အခါ အကူအညီရမှာဖြစ်ပါတယ်၊
✅စိတ်ဖိစီးမှုက IBD လက္ခဏာတွေကို ပိုဆိုးစေနိုင်လို့ စိတ်ဖိစီးမှုကို လျော့ချဖို့လိုပါတယ်၊
✅IBD က စိတ်ဓါတ်ကျစေနိုင်တဲ့အတွက် စိတ်ပညာရှင်၊ စိတ်ကျန်းမာရေးဆရာဝန်တွေနဲ့ ဆွေးနွေးဖို့လိုနိုင်ပါတယ်၊
✅ဆေးလိပ်သောက်ခြင်းက နာတာရှည်အူရောင်ရမ်းတဲ့ရောဂါ (IBD) ရဲ့ လက္ခဏာတွေကို ပိုဆိုးစေနိုင်တဲ့အတွက် ဆေးလိပ်ဖြတ်ဖို့ လိုပါတယ်။
.
ဒါဆို ဘယ်လိုအခြေအနေမျိုးမှာ ဆေးရုံကိုချက်ချင်း သွားသင့်လဲ၊
❗️ကိုယ်အပူချိန် ၁၀၀.၃ F (၃၇.၉ C) နဲ့ ချမ်းတုန်ပြီးဖျားခြင်း၊
❗️ပြင်းပြင်းထန်ထန်ဗိုက်အောင့်ပြီး မသက်သာခြင်း၊
❗️ပြင်းပြင်းထန်ထန် ပျို့တာ အန်တာမျိုးဖြစ်ခြင်း၊
❗️ဝမ်းသွားတဲ့အခါ သွေးခဲတွေပါခြင်း၊
❗️ဝမ်းဗိုက်ရောင်ရမ်းလာခြင်း တို့ဖြစ်ပေါ်ပါက နီးစပ်ရာ ဆေးရုံ သို့ အမြန်ဆုံးသွားဖို့လိုပါတယ်။
ဝမ်းတစ်လုံးကောင်းရင်ခေါင်းမခဲဘူးဆိုသလို
ဝမ်းမမှန်ခြင်းကပြောနေတဲ့သင့်ကျန်းမာရေးအတွက်လည်း သတိရှိပါ။
ကိုယ်လက်လှုပ်ရှားမှုပုံမှန်လုပ်ပါ။
ဆေးလိပ်‌ဖြတ်ပါ။
ရေများများသောက်ပါ။
ဆောင်သင့်ရှောင်သင့်တဲ့အစားအသောက်တွေကိုတော့ နောက် Post မှာ ဆက်လက်မျှဝေပေးသွားပါမယ်။

လက်ရှိကိုယ့်ကျန်းမာရေးနဲ့ပတ်သက်ပြီး အကြံဉာဏ်လိုအပ်တာရှိရင် comment မှာမေးလို့ရတယ်။ messenger မှလည်းလာမေးနိုင်ပါတယ်။

#နာတာရှည်အူရောင်ရမ်းတဲ့ရောဂါ #အူကျန်းမာရေး #ကျန်းမာရေး