Global Food Safety Institute

08/08/2025

All Fully Funded!
Mekong CREATES program က သင်တန်းတွေအတွက် Schedule ထွက်ပါပြီ။​ စိတ်ဝင်စားသူများ လျှောက်ထားနိုင်ဖို့ပါ​။
သင်တန်းတွေအကြောင်း သိချင်ရင် messenger ကနေလှမ်းမေးလို့ရပါတယ်။ သိသလောက် ပြောပြပါမယ်။

📢 CALL FOR APPLICATIONS!

From September to December 2025, the Mekong Institute (MI), under the New Zealand MFAT-supported Mekong CREATES Project, will be offering six different courses on food safety and climate-smart agriculture (CSA). ALL FULLY-FUNDED!✨

If interested, visit the Mekong CREATES page on MI's website for more details and submit your applications before August 31, 2025. 🌱

Read more: https://buff.ly/psu1RTt

08/08/2025

သားငါးနဲ့ ဟင်းသီးဟင်းရွက်ကို စျေးမှာသွားဝယ်ရင် စျေးခြင်းတောင်းယူသွားသေးလား။
စျေးခြင်းတောင်းက ပါလာနိုင်တဲ့ Food Safety Hazard တွေဆို ဘာတွေဖြစ်မလဲ။
(1) Micrograms such as parasites - ဘက်တီးရီးယားကဲ့သို့ အဏုဇီဝပိုးများ
(2) Physical hazards - သဲ၊​ ဖုန်ကဲ့သို့သော ရုပ်ပိုင်းဆိုင်ရာ ဘေးအန္တရာယ်များ
(3) Pesticide residues - ပိုးသတ်ဆေးဓါတ်ကြွင်းများ
….
အဖြေ
(A) 1 Only
(B) 2 Only
(C) 1 and 2
(D) 1, 2 and 3

07/08/2025

ပေါက်ပန်းဖြူရွက်လို အရွက်မျိုးတွေမှာရော ဒီဘေးအန္တရာယ်တွေထဲက ဘယ်အန္တရာယ်တွေရှိနိုင်မယ်လို့ထင်ပါသလဲ။
(1) Micrograms such as parasites - ကပ်ပါးပိုးကဲ့သို့ အဏုဇီဝပိုးများ
(2) Physical hazards - သဲ၊​ ဖုန်ကဲ့သို့သော ရုပ်ပိုင်းဆိုင်ရာ ဘေးအန္တရာယ်များ
(3) Pesticide residues - ပိုးသတ်ဆေးဓါတ်ကြွင်းများ
….
အဖြေ
(A) 1 Only
(B) 2 Only
(C) 1 and 2
(D) 1, 2 and 3

06/08/2025

Mekong Forum 2025 ကနေ ရလိုက်တဲ့ အမြင်သစ်များ (Post #3)
လွန်ခဲ့တဲ့ ဆယ်နှစ်ကျော် ဘန်ကောက်မှာ ရေကြီးတုန်းက ကျမအလုပ်လုပ်နေတဲ့ကုမ္ပဏီပိုင်တဲ့ စက်ရုံတစ်ခု ရေနစ်မြုပ်ခဲ့ဖူးပါတယ်။
အဲဒီတုန်းက ဒီလိုဖြစ်ရပ်မျိုးက ဖြစ်ခဲတဲ့ ကိစ္စတစ်ခုပေါ့။ ဒါပေမဲ့ အခုတော့ အဲဒီလိုမဟုတ်တော့ပါဘူး။ ရေကြီးလို့၊ မိုးများလို့ စက်ရုံတွေရေဝင်တာ၊ မီးပျက်တာ စတဲ့ သဘာဝဘေးအန္တရာယ်နဲ့ ဆက်စပ်တဲ့ ပြဿနာတွေကို နှစ်စဉ် ကြားနေရပါပြီ။
ဒါကြောင့် စားသောက်ကုန်လုပ်ငန်းတွေဟာ "ဘေးကင်းတဲ့ အစားအသောက်" တစ်ခုတည်း ထုတ်လုပ်နိုင်ဖို့ပဲ ကြိုးစားနေလို့ မရတော့ပါဘူး။ သဘာဝဘေးအန္တရာယ်တွေအတွက်ပါ ကြိုတင်ပြင်ဆင်ထားဖို့ လိုအပ်လာပါပြီ။
ဒီလိုပြဿနာတွေ မဖြစ်အောင် ကြိုတင်ပြင်ဆင်ထားခြင်းအားဖြင့် ရာသီဥတုပြောင်းလဲမှုရဲ့ အကျိုးဆက်တွေကို ထိထိရောက်ရောက် ကာကွယ်နိုင်မှာပါ။ အောက်ပါအချက်တွေကို လုပ်ငန်းအတွင်းမှာ ထည့်သွင်းစဉ်းစားသင့်ပါတယ်။
✅ ရာသီဥတုအန္တရာယ်ကို သုံးသပ်ပြီး လုပ်ငန်းနေရာ ရွေးချယ်ခြင်း။
ရေကြီးနိုင်တဲ့နေရာ၊ မြေပြိုနိုင်တဲ့နေရာ စတာတွေကို ရှောင်ပြီး လုပ်ငန်းတည်ဆောက်သင့်ပါတယ်။

✅ အရံရေနဲ့ မီးစနစ်တွေ ပြင်ဆင်ထားခြင်း။
ရေကြီးလို့ ရေမရတော့တာ၊ မီးပြတ်တောက်သွားတာမျိုးတွေအတွက် အရေးပေါ်အခြေအနေမှာ သုံးဖို့ အရန်စနစ်တွေ ပြင်ဆင်ထားသင့်ပါတယ်။ ဥပမာ ရေကြီးလာရင် ဒီရေတွေကိုထိန်းထားမယ့်နေရာ၊ ရေစုပ်ထုပ်ဖို့ ရေစုပ်စက် စတာတွေပါဝင်ပါတယ္။

✅ ကုန်ကြမ်းရရှိမှုအတွက် ပုံစံအမျိုးမျိုး စဉ်းစားထားခြင်း။
ရာသီဥတုပြောင်းလဲလာလို့ ကုန်ကြမ်းတွေရှားလာတာလည်း ဖြစ်လာပါတယ်။ ပစ္စည်းပေးသွင်းတဲ့သူတစ်ဦးတည်းအပေါ်မှာပဲ မှီခိုမနေဘဲ အခြားရွေးချယ်စရာတွေလည်း ရှိထားဖို့လိုပါတယ်။

✅ ပေးသွင်းသူနဲ့ သယ်ယူပို့ဆောင်ရေးအစီအစဉ်များ ချမှတ်ထားခြင်း။
သဘာဝဘေးကြောင့် ပုံမှန်ပို့ဆောင်ရေးလမ်းကြောင်းတွေ ပျက်စီးသွားရင်တောင် ပစ္စည်းတွေ ရနိုင်ဖို့ အခြားအစီအစဉ်တွေ ရှိထားသင့်ပါတယ်။

✅ အရေးပေါ်အခြေအနေအတွက် ဝန်ထမ်းတွေကို သင်တန်းပေးထားခြင်း။
သဘာဝဘေးကြုံလာရင် ဘယ်လိုကိုင်တွယ်ရမလဲ၊ ဘယ်သူက ဘာလုပ်ရမလဲဆိုတာတွေကို ဝန်ထမ်းတွေ သိထားဖို့ လေ့ကျင့်ပေးထားသင့်ပါတယ်။

✅ သယံဇာတအပေါ် ဖိအားလျှော့ချဖို့ စွန့်ပစ်ပစ္စည်းပြန်လည်အသုံးချတဲ့စနစ်တွေ ထည့်သွင်းခြင်း။
ရေ၊ လျှပ်စစ် စတဲ့ သယံဇာတတွေကို အလေအလွင့်မရှိအောင် ပြန်သုံးတဲ့စနစ်တွေ ဖန်တီးထားသင့်ပါတယ်။

ဒီလိုကြိုတင်ပြင်ဆင်မှုတွေက သဘာဝဘေးအန္တရာယ်တွေကို လျစ်လျူရှုထားရုံနဲ့ မလုံလောက်တော့တဲ့ ဒီခေတ်မှာ လုပ်ငန်းတွေ ရေရှည်တည်တံ့ဖို့အတွက် မဖြစ်မနေ လိုအပ်လာပါပြီ။

06/08/2025

Full Scholarship available …. ပိုသိချင်ရင် Message ပို့လိုက်ပါ။

🎓Full Scholarships Available!

📢 Call for Applications: Regional Training Program on Smart Agriculture Technologies & Practices!

We're pleased to invite professionals from government agencies, academic institutions, and private sector organizations to join an intensive, hands-on training program designed to advance smart agriculture across the Mekong region.🌏✨

🌱What You’ll Gain:
✅ Strengthen regional expertise in smart agriculture with Mekong-specific solutions
✅ Acquire practical skills in precision farming and climate-smart practices
✅ Learn from real-world case studies and proven Public-Private Partnership models
✅ Receive support to design and pilot localized initiatives within six months

📅September 22–28, 2025
📍Mekong Institute, Khon Kaen, Thailand
📝Apply Now: https://shorturl.at/fRC6Z
🗓 Application Deadline: August 20, 2025
🔍Learn more: https://buff.ly/QOVTF8g
📩Contact: Mr. Pham Thanh Nam | pham@mekonginstitute.org

05/08/2025

Mekong Forum 2025 ကနေ ရလိုက်တဲ့ အမြင်သစ်များ (post #2)

လွန်ခဲ့တဲ့နှစ် ဂဏန်းပျော့မွေးမြူရေးလုပ်ငန်းကို ISO 22000 ထူထောင် ပြင်ဆင်ပေးနေတုန်းက ခဏခဏကြားရတဲ့ စကားတစ်ခုက “ဂဏန်းတွေ သေဆုံးမှုနှုန်းက တော်တော်မြင့်တက်လာတယ်” ဆိုတာပဲ။
ဂဏန်းပျော့လုပ်ငန်းကို မသိသေးတဲ့သူတွေအတွက် အကျဥ်းချုပ်ကတော့ ဂဏန်းအရှင်တွေကို ရေကန်ထဲမှာ သေသေချာချာထားပြီး အခွံသစ်ထွက်လာတဲ့အထိ စောင့်ကြပါတယ်။ ဂဏန်းပျော့လေးတွေကိုဆို ဈေးကောင်းပေးဝယ်ကြပါတယ်။ ဒါပေမဲ့ အခွံမနူးခင် ဂဏန်းတွေ သေကုန်တာက ပြဿနာပါ။
အခုလက်ရှိဖြစ်နေတဲ့ အခြေအနေတွေကတော့...
🚫 ဖမ်းမိတဲ့ ဂဏန်းအရေအတွက် နည်းလာတယ်။

🚫 အခွံမပျော့ခင် ဂဏန်းတွေ သေဆုံးမှုများလာတယ်။

🚫 ရေသန့်အောင် ထိန်းသိမ်းရတာ ပိုခက်ပြီး ကုန်ကျစရိတ်လည်း ပိုများလာတယ်။

🚫 ညစ်ညမ်းနေတဲ့ ရေအရင်းအမြစ်တွေကြောင့် တစ်ကန်လုံးက ဂဏန်းတွေ သေကုန်တာမျိုးတွေ ဖြစ်လာတယ်။
ဒီလိုဖြစ်ရတဲ့အကြောင်းရင်းကို ကြည့်လိုက်တော့ လယ်တွေ၊ ခြံတွေက ထွက်လာတဲ့ စွန့်ပစ်ရေတွေကြောင့် ဂဏန်းမွေးတဲ့ ဂေဟစနစ်တစ်ခုလုံး ထိခိုက်နေတာကို တွေ့ရပါတယ်။
အဲဒီတော့မှ စိတ်ထဲမှာ သဘောပေါက်သွားတာက...

👉 ဒါဟာ လုပ်ငန်းရဲ့ Operation ပြဿနာတစ်ခုတည်း မဟုတ်ဘူး။
ဒါဟာ Circularity ပြဿနာတစ်ခုပဲ။
စနစ်တစ်ခုရဲ့ အမှိုက်က နောက်တစ်နေရာက ထွက်ကုန်ကို သတ်နေတာပါပဲ။ ကျွန်တော်တို့ ရှင်သန်ရပ်တည်ဖို့အတွက် အမှီသဟဲပြုနေတဲ့ ဂေဟစနစ်ကြီးကို ကျွန်တော်တို့ ကိုယ်တိုင် ပြန်ပြီးအဆိပ်သင့်စေသလို ဖြစ်နေပါတယ်။
ဒီလိုအခြေအနေမျိုးမှာ စွန့်ပစ်ပစ္စည်းပြန်လည်အသုံးချတဲ့ ပုံစံမျိုးကို စဉ်းစားကြည့်ပါ။

♻️ ညစ်ညမ်းတဲ့ရေတွေကို မြစ်ထဲကို စွန့်ပစ်မယ့်အစား...

♻️ သဘာဝအတိုင်း ရေသန့်စင်ပြီး ပြန်သုံးမယ်။

♻️ စွန့်ပစ်ပစ္စည်းကနေ ပြန်သုံးလို့ရတဲ့ ပစ္စည်းတွေဖြစ်လာမယ်။

♻️ စက်ဝိုင်းတစ်ခုလို လည်ပတ်နေတဲ့စနစ်ကို ဖန်တီးလိုက်မယ်။

♻️ အဲဒီအခါ အထွက်နှုန်းတွေ တိုးလာမယ်။

♻️ အမြတ်အစွန်းတွေလည်း တည်ငြိမ်လာမယ်။

ဒါဟာ Circularity ရဲ့ စွမ်းအားပဲဖြစ်ပါတယ်။
ဒါကြောင့်မို့လို့ စားသောက်ကုန်လုပ်ငန်းတိုင်းအတွက် ဒီအချက်ဟာ အရမ်းအရေးကြီးပါတယ်။ စိုက်ပျိုးတဲ့သူဖြစ်ဖြစ်၊ ထုတ်လုပ်တဲ့သူဖြစ်ဖြစ်၊ တင်ပို့ရောင်းချတဲ့သူဖြစ်ဖြစ်၊ စားသောက်ကုန်ရောင်းတဲ့သူဖြစ်ဖြစ်၊ စွန့်ပစ်ပစ္စည်းပြန်လည်အသုံးချခြင်းဟာ အခုနောက်ပိုင်းမှာ မလုပ်မဖြစ် လိုအပ်လာပါပြီ။ ဒါမှသာ လုပ်ငန်းတွေအတွက် ရေရှည်ရှင်သန်နိုင်မယ့် အဓိကသော့ချက်တစ်ခု ဖြစ်လာမှာပါ။
Mekong Forum 2025 မှာ တွေ့ဆုံဆွေးနွေးခဲ့တာတွေထဲကနေ ကျွန်တော့်ကို အမှတ်ရစေခဲ့တဲ့အချက်တွေကတော့...
✅ စွန့်ပစ်ပစ္စည်းကို ပြန်မသုံးနိုင်ရင် ရေရှည်စားနပ်ရိက္ခာဖူလုံမှုဆိုတာ မရှိနိုင်ပါဘူး။
✅ ဂေဟစနစ် ကျန်းမာရေးမကောင်းရင် လုပ်ငန်းတွေလည်း ရှင်သန်နိုင်မှာ မဟုတ်ပါဘူး။
ခင်ဗျားတို့ရဲ့ အမြင်ကိုလည်း ကြားချင်ပါတယ်။ ခင်ဗျားတို့ မြင်ဖူး၊ သိဖူးတဲ့ ဒါမှမဟုတ် ဖြစ်စေချင်တဲ့ အောင်မြင်တဲ့ စွန့်ပစ်ပစ္စည်းပြန်လည်အသုံးချတဲ့ လုပ်ငန်းပုံစံတစ်ခုခုကို ပြောပြပေးပါဦး။
Video ထဲမှာတော့ လုပ်သားတစ်ယောက် ဂဏန်းတွေအခွံပျော့မပျော့ စစ်ဆေးနေတာပါ။

04/08/2025

📌Reminder:
6-Aug ကစပြီး ဆက်တိုက်သင်မယ့်သင်တန်းတွေပါ။ Global Food Safety Institute နဲ့ Miss Agripreneur တို့ပူးပေါင်းပုံဖေါ်ထားတာမို့ သင်နေကျထက် ပိုထူးမှာသေချာပါတယ်။ စိတ်ဝင်စားရင် သင်တန်းအပ်လိုက်တော့နော်၊​..........
တောင်သူနှင့် အစားအစာထုတ်လုပ်သည့်SME လုပ်ငန်းများအတွက်
“စိုက်ပျိုးရေးတန်ဖိုးမြှင့်ထုတ်ကုန်ထုတ်လုပ်ခြင်းသင်တန်း” စတင်မည့်ရက်များနှင့် သင်တန်းနောက်ဆုံးထားအပ်ရမည့်ရက်များ
ယခုသင်တန်းလေးကို စတင်မယ့်ရက်လေးလည်းနီးလာပြီဖြစ်တဲ့အတွက် စိတ်ဝင်စားသူများတက်ရောက်နိုင်ဖို့ထပ်မံ Remind လိုက်ပါတယ်။
✅️Package 1(လက်ဖက်)သင်တန်း စတင်မည့်ရက်=သြဂုတ်လ (၆)ရက်နေ့
📌Package 1 အတွက် သင်တန်းနောက်ဆုံးထားအပ်ရမည့်ရက်= သြဂုတ်လ (၅)ရက်နေ့
✅️Package 2 (ငရုပ်၊ကြက်သွန်နီ၊ခရမ်းချဥ်) သင်တန်း စတင်မည့်ရက်=သြဂုတ်လ (၁၀)ရက်နေ့
📌Package 2 အတွက်သင်တန်းနောက်ဆုံးထားအပ်ရမည့်ရက်= သြဂုတ်လ (၉)ရက်နေ့
✅️Package 3 (ငှက်ပျော) အတွက် သင်တန်း စတင်မည့်ရက်=သြဂုတ်လ (16)ရက်နေ့
📌Package 3 အတွက် သင်တန်းနောက်ဆုံးထားအပ်ရမည့်ရက်=သြဂုတ်လ (၁၅)ရက်နေ့
သင်တန်းအပ်လိုပါ က Miss Agripreneur page ရဲ့ messenger မှာ ကိုယ်တက်ရောက်လိုတဲ့ Package ကို ပြောကာ သင်တန်းအပ်နိုင်ပါ ပြီ။
သင်တန်းကြေညာ အသေးစိပ်
https://www.facebook.com/share/p/16ViHEnF3V/

04/08/2025

We’re excited to welcome Hein Htet Aung, who joins us as a Project Assistant Intern starting August 2025. He will be supporting our “Accessible and Affordable Food Safety in Southeast Asia project”.
Please join us in giving a warm welcome to Hein Htet Aung as he begins this important journey with us!

03/08/2025

Mekong Forum 2025 ကနေ ရလိုက်တဲ့ အမြင်သစ်များ (post #1)

ဖနွမ်းပင်မှာကျင်းပခဲ့တဲ့ Mekong Forum 2025 ကနေ တနေ့ကပဲ ပြန်ရောက်လာပါတယ်။
ဒီဒေသအကြောင်းကို သေချာမသိသေးတဲ့သူတွေအတွက် ရှင်းပြရရင် Greater Mekong Subregion (GMS) ဆိုတာ အာရှဖွံ့ဖြိုးရေးဘဏ် (ADB) က ၁၉၉၂ ခုနှစ်မှာ ဖွဲ့စည်းခဲ့တာဖြစ်ပြီး ကမ္ဘောဒီးယား၊ လာအို၊ မြန်မာ၊ ထိုင်း၊ ဗီယက်နမ်နဲ့ တရုတ်နိုင်ငံရဲ့ ယူနန်နဲ့ ကွမ်ရှီးတို့ ပါဝင်ပါတယ်။
ဒီနှစ်ဖိုရမ်ရဲ့ အဓိကရည်ရွယ်ချက်ကတော့ “GMS ဒေသတွင်းမှာ Circular Economy. Climate Resilience. Food Systems တွေကို ဘယ်လိုတည်ဆောက်ကြမလဲ” ဆိုတဲ့ မေးခွန်းအတွက် အဖြေရှာဖို့ပဲဖြစ်ပါတယ်။ ဒီပွဲမှာ မူဝါဒချမှတ်သူတွေ၊ ပုဂ္ဂလိကကဏ္ဍက ခေါင်းဆောင်တွေ၊ သုတေသီတွေနဲ့ အရပ်ဘက်အဖွဲ့အစည်းတွေ ပါဝင်ဆွေးနွေးခဲ့ကြပါတယ်။
ဆယ်စုနှစ်နှစ်ခုကျော်ကြာအောင် စားသောက်ကုန်ဘေးကင်းနယ်ပယ်မှာ လုပ်ကိုင်ခဲ့ပြီး HACCP စနစ်တွေ ရေးဆွဲတာ၊ SME လုပ်ငန်းရှင်တွေကို သင်တန်းပေးတာ၊ လက်မှတ်ရရှိအောင် ကူညီပေးတာတွေ လုပ်ခဲ့တဲ့ကျမအတွက် ဒီဖိုရမ်က ပိုပြီးကျယ်ပြန့်တဲ့ အမြင်တစ်ခုကို ပေးလိုက်ပါတယ်။
အဲဒါကတော့ ဘေးကင်းတဲ့ အစားအသောက်ဖြစ်ရုံနဲ့ မလုံလောက်တော့ဘူးဆိုတဲ့အချက်ပါပဲ။
ပတ်ဝန်းကျင်စနစ်တစ်ခုလုံးက ဘေးမကင်းရင် ထုတ်ကုန်ကပဲဘေးကင်းနေလည်း အကျိုးရှိရှိ ရေရှည်ရပ်တည်နိုင်မှာမဟုတ်ပါဘူး။ ဥပမာ - ရေအရင်းအမြစ်တွေ ညစ်ညမ်းနေမယ်ဆိုရင်၊ အမှိုက်တွေ ပုံနေမယ်ဆိုရင် စားသောက်ကုန်ဘေးကင်းလုံခြုံရေးတစ်ခုတည်းနဲ့ ဘာမှမတတ်နိုင်ပါဘူး။
ဒါကြောင့် ကျမတို့ရဲ့ ချဉ်းကပ်ပုံကို “ဘေးကင်းရေး” ကနေ “စားသောက်ကုန် ဘေးကင်းရေး၊ စားနပ်ရိက္ခာဖူလုံရေး၊ နဲ့ ရေရှည်တည်တံ့မှု” ဆိုပြီး ချဲ့ထွင်ဖို့ လိုအပ်ပါတယ်။
ဒီဖိုရမ်ကနေ ရောက်လာမယ့် အနာဂါတ်ခရီးလမ်းကိုလည်း ရှင်းရှင်းလင်းလင်း မြင်လိုက်ရပါတယ်။ ကျမကိုယ်တိုင်ကတော့ စားသောက်ကုန်ဘေးကင်းရေးကျွမ်းကျင်သူအဖြစ်ကနေ ရေရှည်တည်တံ့တဲ့ စားသောက်ကုန်စနစ်တွေကို ပါဖန်တီးသူအဖြစ် ပြောင်းလဲဖို့ ဆုံးဖြတ်လိုက်ပါတယ်။
လာမယ့် ပို့စ်နှစ်ခုမှာ အောက်ပါအကြောင်းအရာတွေကို လက်တွေ့ကျကျ ဘယ်လိုအကောင်အထည်ဖော်မလဲဆိုတာကို ဆက်လက်မျှဝေပေးသွားပါမယ်။
🔄 Circular Economy / Circularity က စားသောက်ကုန်လုပ်ငန်းတွေအတွက် ဘာကြောင့်အရေးကြီးတာလဲ။ 🌱 ခံနိုင်ရည်ရှိတဲ့စနစ်တွေက ဘာလို့မဖြစ်မနေလိုအပ်လာတာလဲ။
ရေရှည်တည်တံ့တဲ့ စားသောက်ကုန်စနစ်တွေကို အားလုံးအတူတူတည်ဆောက်ကြရအောင်။

02/08/2025

ခရမ်းကြွပ်သီးလေးတွေ တို့စားရတာကြိုက်ပါသလား။ သူတို့မှာ ဒီဘေးအန္တရာယ်တွေထဲက ဘယ်အန္တရာယ်တွေရှိနိုင်မယ်လို့ထင်ပါသလဲ။

(1) Pesticide residues - ပိုးသတ်ဆေးဓါတ်ကြွင်းများ
(2) Micrograms such as bacteria - ဘက်တီးရီးယားကဲ့သို့ အဏုဇီဝပိုးများ
(3) Heavy Metals - ရေ/မြေမှတစ်ဆင့်ပါလာနိုင်သည့် ခဲ၊ မာကျူရီစသည့် သတ္တုအဆိပ်များ
….
အဖြေ
(A) 1 Only
(B) 2 Only
(C) 1 and 2
(D) 1, 2 and 3

01/08/2025

Resilience ဆိုတာကြီးက မသိလိုက်ဘဲထောင်ချောက်တစ်ခု ဖြစ်သွားနိုင်သလား။

ကျွန်မတို့တွေဟာ ခံနိုင်ရည်ရှိခြင်း (resilience) ဆိုတဲ့ စကားလုံးနဲ့ အသားကျနေပြီလို့ ထင်ပါတယ်။ နှစ်ပေါင်းများစွာကတည်းက လူမှုရေးဖိအားတွေ၊ နိုင်ငံရေးမတည်ငြိမ်မှုတွေ၊ အကြိမ်ရေ ပိုစိတ်လာတဲ့ ရာသီဥတုပြောင်းလဲမှုတွေအောက်မှာ ရှင်သန်နိုင်ဖို့၊ ရပ်တည်နိုင်ဖို့အတွက် ခံနိုင်ရည်ရှိဖို့ သင်ယူခဲ့ကြရပါတယ်။ ကိုယ်တိုင်လည်း အဲဒီလို ခံနိုင်ရည်ရှိတာကိုလည်း တစ်သက်လုံးဂုဏ်ယူခဲ့တာပါ။

အခုတလောတော့ Resilience ဆိုတိုင်း တကယ်ကောင်းရဲ့လားဆိုတဲ့ မေးခွန်းကို မေးမိနေပါတယ်။ ဥပမာ လုပ်ငန်းတစ်ခုမှာ ရေကြီးလို့ ကုန်ကြမ်းရှားပါးမှုဖြစ်သွားတယ်ဆိုပါတော့။ နောက်နှစ်ဒီလိုမဖြစ်အောင် ဘာတွေကြို ပြင်ဆင်ရမလဲ" လို့ကြိုတင်စဥ်းစားပြင်ဆင်တာ၊​ ကုန်ကြမ်းကို အခြားဒေသကယူဖို့ကြိုးစားတာ၊ ကုန်ကြမ်းအမျိုးအစား ပြောင်းလဲဖို့ Formula ပြင်ဖို့ကြိုးစားတာ အဲဒီလို ဖေါက်ထွက်လွတ်မြောက်ဖို့ မကြိုးစားတော့ဘဲ “အခြေအနေနဲ့အဆင်ပြေအောင် ဘာလုပ်မလဲ" ဆိုတာလောက်နဲ့ပဲ ပိတ်မိနေနိုင်ပါတယ်။
ဒီလိုသာ ရေပူထဲကဖါးလို တဖြည်ဖြည်းတက်လာတဲ့အပူချိန်ကို သည်းခံရင်း ပိုဆိုးတဲ့အခြေအနေတွေနဲ့ပဲ ရင်ဆိုင်နေရရင်တော့ လုပ်ငန်းကဘယ်လိုများ တိုးတက်နိုင်ပါ့မလဲ။
စနစ်ထဲမှာ နစ်နေတဲ့အခါ ပြဿနာတွေကို ခံနိုင်ရည်ရှိရုံ၊ ကျော်လွှားနိုင်ရုံပဲ စဉ်းစားနေမိပြီး တိုးတက်ပြောင်းလဲဖို့၊ ပိုကောင်းတဲ့စနစ်တစ်ခုကို တည်ဆောက်ဖို့ မေ့နေတတ်ပါတယ်။
ဒါဆို ဘာလုပ်ရမလဲ။
အခက်အခဲတွေနဲ့ ရင်ဆိုင်ရချိန်တိုင်း ခဏလောက်ရပ်ပြီး ကိုယ့်ကိုယ်ကိုယ် ဒီလိုမေးခွန်းတွေ မေးကြည့်ဖို့ လိုပါတယ်။
• ပိုကောင်းတဲ့စနစ်တစ်ခုကို ဖန်တီးနိုင်မလား- လက်ရှိ အခြေအနေမျိုးမှာ ကုန်ကြမ်းတစ်မျိုးတည်းကိုပဲ မှီခိုဖို့မလိုဘဲ ကုန်ကြမ်းအသစ်တွေနဲ့ ထုတ်ကုန် ဖန်တီးနိုင်မလား။
• နောက်တစ်ကြိမ် အလားတူအခက်အခဲ မဖြစ်အောင် ကြိုတင်ကာကွယ်နိုင်မလား- ကုန်ကြမ်းအခက်အခဲ ထပ်မကြုံရအောင် အရေးပေါ် အစီအစဥ် ဘယ်လို သင့်သလဲ။
• အမြဲတမ်း ခံနိုင်ရည်ရှိနေစရာမလိုအောင် ဖေါက်ထွက်မှုတွေ၊ ဆန်းသစ်တီထွင်မှုတွေ လုပ်နိုင်မလား- တစ်ဦးတည်း ရုန်းကန်ရမယ့်အစား စီးပွားရေးလုပ်ဖော်ကိုင်ဖက်တွေနဲ့ ချိတ်ဆက်ပြီး နည်းပညာတွေ၊ ဗျူဟာအသစ်တွေ ဖန်တီးနိုင်မလား။
ဒီမေးခွန်းတွေ မေးသင့်ပါတယ်။
Resilience က မကောင်းဘူးလို့ ပြောချင်တာ မဟုတ်ပါဘူး။ အမှောင်ဆုံးအချိန်တွေကို ကျော်ဖြတ်နိုင်ဖို့ သူကပဲ ကျွန်မတို့ကို ကူညီတာပါ။ ဒါပေမဲ့ အဲဒီခံနိုင်ရည်ရှိခြင်းဟာ ကျွန်မတို့ကို ရှေ့ဆက်မတိုးနိုင်အောင် လုပ်နေတဲ့ ထောင်ချောက်တစ်ခုလည်း ဖြစ်နိုင်တယ်ဆိုတာကို ဆွေးနွေးချင်တာပါ။
မိတ်ဆွေရော ဒီအပေါ်မှာ ဘယ်လိုထင်ပါသလဲ? ခံနိုင်ရည်ရှိလွန်းတာဟာ တကယ်ပဲ အန္တရာယ်ရှိနိုင်သလား? သင့်ရဲ့အမြင်ကို မျှဝေပေးခဲ့ပါဦး။

01/08/2025

Phnom Penh- Bangkok - Yangon