16/07/2025
Copy and paste
Зоригийн ориг #зоригийнориг
ХИЙ ӨВЧНИЙ ТАЛААР ӨГҮҮЛЭХ НЬ
… Хий өвчний танилтын талаар урьд урьдын өгүүллэгтээ товчхон дурдсан болно. ☝️Хий өвчнийг үүсгэх холын шалтгаан бол хүсэл тачаал хэмээх мунхаг сэтгэл юм. Хүн болгоны бие, хэл, сэтгэл адилгүй. 👉Дүр урваагүй эрүүл хий нь хий өвчний ойрын шалтгаан болдог. Өөрөөр хэлбэл эрүүл хийн хүн нь хийн мөн чанартай байдаг. Жишээ нь нуруу намхан, бөгтөрдүү, хөхөлбөр царайтай, чих хулгар, нүд нь эргэлдсэн, сэтгэл нь тогтворгүй, хэл яриа хурдан, халууцах, даарах болон өлсөж цангахад тэсвэргүй, арьс хуурай ширүүн, гүйх харайх, дуулах, бүжиглэх, тоглож наадахад дуртай байх ба насны хувьд хөгшид хийн араншинтай байдаг юм. Хий голдуу зуны цагт хөдөлж бие, сэтгэлийг хямраадаг.
☝️☝️☝️Хий өвчний үүсэр голлох нөхцөл нь удаан хугацаанд шимгүй юм идэх, уух, гашуун, эхүүн амттай, хөнгөн чанарын идээ унд хэтрүүлэн хэрэглэх, утга учиргүй турах гэж хичээх, олон шөнө нойр тасрах, өглөө өлөн дээрээ бие, хэлний хүчтэй хатуу үйл хийх, бэлгийн үйл хэтрэх, цус алдах, цус багасах, сэтгэлээр хэт унах, их ярих, шээс баасаа хүчээр гаргах, хорих, сэрүүнээр удаан үлээлгэх, хэт уйлах, зэргээс болж хий өвчин хөдөлнө.
👉Хий нь өвчин бүгдийг хямраахын шалтгаан болдог. Учир нь эхлээд хий ороод, дараа нь бусад нь орно. Хий нь өвчин бүгдийг эхлүүлэх ба хурсан өвчнийг хөдөлгөж, өвчний сүүлийг хураадаг. Хий нь халуун, хүйтэн өвчин бүгдэд түгэн, олон өвчнийг ширүүсгэдэг юм. Тийм учраас тэжээхүй ухаанд эхлээд хийн өвчний талаар өгүүлдэг юм.
Европ эмнэлэгээр онош нь барагтай тодордоггүй их зонхи өвчин хий хямарснаас үүдэлтэй байдаг юм. Жишээ нь зүрхний хий өвчний үед зүрхний цахилгаан бичлэг, зүрхний ЭХО болон цусны лабораториор олигтой хариу гарахгүй мөртлөө өвчтөнд өөрт нь зовиуртай л байдаг шүү дээ. Сэтгэл санааны хямралаас болсон зүрхний хий өвчинд амьсгаадаж байна гээд уушгиа компьютер томографиар харуулсан хүн ч байх юм. Хүмүүс шинжилгээ л хийлгэвэл эрүүл болно гэж боддог бололтой. Өвчинтэй хүний гол зорилго нь эрүүл болох явдал мөн. Тийм учраас эмчилгээ, шинжилгээ бүгд эмчийн хяналтан дор байх учиртай. Хий хямрахад голдуу зүрх судас, бүдүүн гэдэс, үе мөчинд өөрчлөлт илэрдэг.
Хий өвчнийг бие болоод шээсийг харах, судас барих, асуух гурваар голлон шинжилнэ.
👉Харахад, арьс болон хэл ширүүн, хуурай, хөл гар хүйтэн эсвэл халуун оргино. Царай хөхөлбөр, шаналангуй, сүлд хийморь нь доройтсон, хөдлөх үед өвдөлт нь ихсэнэ. Санаа алдана. Хөл гарын хөдөлгөөн тодорхой хэмжээгээр хязгаарлагдсан, хавагнасан, муужирсан гэх мэт олон шинж буй. Шээс нь ус адил тунгалаг, хөөс ихтэй байдаг.
👉Тэмтрэхэд, судас хөндий, хоосон лугшина. Аюулхай, хэвлийн дээд хэсгээр гүн тэмтрэхэд гол судас лугшиж буй нь мэдэгдэнэ. Заримдаа лугшиж буй нь харагддаг. Энэ нь голын хийтэй байна гэсэн үг. Мэдээж гарын арьс хуурай ширүүн байна. Нурууны дээд үеүүд, түнх, бэлхүүс орчмоор дарахад хөндүүрлэнэ,
👉Асуухад, толгой эргэх, чих шуугих, юу ч идсэн эхүүн амт амтагдах, энд тэнд хэсч хатгуулна, бие даарч жихүүцнэ, шөнө нойргүй, олон удаа эвшээнэ, сүүж бэлхүүсээр өвдөнө, бүх бие нүдүүлсэн мэт хөндүүрлэнэ, үүрээр хөөстэй огиулна, хөөстэй хөхөлбөр цэр гарна гэсэн зовиуртай. Хэвлий дүүрч хоржигноно, үдэш, үүрээр болон идээ шингэсний хойно өвдөнө, дагз, өвчүү, эрүүгээр хатгуулна. Баас хатах, зүрхээр хатгуулах гээд олон шинж тэмдэг бий.
Нэгэнт хий өвчинтэй бол идээ унд, явдал мөр, эм, засал дөрөвтөө анхаараалаа хандуулна. Тэжээхүй ухааны энэхүү дөрвөн ерөндөгийг хэрэглэн байж өвчнөөс сална. Түүнээс бус дан ганц идээ унд, дан ганц явдал мөр, үгүй бол дан эмээр дагнасаар эрүүл болно гэхэд бэрх. Хий өвчний үед доорхи дөрвөн ерөндгийг хэрэглэнэ. Үүнд:
👉1. Идээ унд: Нэгэнт эмч хий өвчин байна гэж тодолсон бол хамгийн түрүүнд идээ ундандаа анхаарлаа хандуулна. Хамгийн гол идээ бол шөл, ялангуяа ясны шөл юм. Монголчууд ясыг 33 удаа удаа буцалгадаг байсан нь шимий нь сайн авахаас гадна хий өвчнөөс урьдчилан сэргийлдэг байжээ. Ясыг нэг хэрэглээд хаях, ядаж 10 хэрэглээд хаях хоёрын ялгаа хэлүүлтгүй их ээ. Буянаа бага барна шүү дээ. Мөн хонины борви, тойг, далны бариул, өвчүүний бүдэрхий, ахар сүүлний яс тав нь шимт яс мөн. Үүнийг хийн цаг буюу үүр болон үдшийн цагаар хэрэрглэвэл сайн. Ялангуяа настангуудад сайн байдаг. Зундаа сүүлний тос, намар, өвөлдөө шар тос хааяахан хэрэглэвэл мөн сайн байдаг. Хавартаа хоолондоо үрсийн тос хэрэглэвэл зөв хэрэглээ болно.
👉2. Явдал мөр: Үндсэн хоёр зүйл буй. Доороосоо даарахгүй байх нь маш чухал. Энэ нь хий хямрахаас сэргийлдэг юм. гэдэс, нуруугаа гарсан хувцас, шагай, өвдөг гарсан өмд, оймс, гутал өмсөх нь нэн зохисгүй. Одоо салхи аваад хямарсан нь их болжээ. Хоёрдугаарт сэтгэл санаа амгалан байх нь их чухал. Хаана хэнээр асруулбал, хэнтэй байвал сэтгэл амгалан байх вэ тэр газартаа сэтгэл амгалан байвал хийг амарлиулахад ихэд тустай. Чимээ шуугиан багатай, дулаахан сэлүүхэн газар сэтгэлд дотно хүнээр асруулбал хий амарлидаг юм. Хүнд ер нь хоол, хувцас 2 байхад л хангалттай. Хүсэл, хэрэглээгээ багасгаж чадвал сэтгэл бүр ихэд амгалан байхаас гадна хийгээр тэр болгон хямрахгүй юм.
3. Эм: Эмэнд тан эм, талхан, тосон эм орно. Агар, задь, шингүнээр голлосон эм машид сайн. Ялангуяа эмээ яс, махны шөлөөр даруулбал илүү сайн байдаг юм. Хийн эмийг хийн цагт л өгдөг. Тосон эмийг ядаргаа, хий машид арвидсан, хагалгаа хийлгэсэн, цус багадсан гээд тамир тэнхээ барагдсан үед өгвөл тун сайн байдаг. 3 үрийн тосон эм, басам манмар гээд эм бий ч төдийлэн хийхгүй байна. Заримдаа баас хатах ч юм уу, хүүхэд түдсэн үед Шижид-6 эмийг шар тостой өгөх ч бий. Мэдээж, эмийг эмчийн заавраар ууна.
👉4. Засал: Хий өвчнөөс урьдчилан сэргийлэх зорилгоор зөөлөн шимт хийдэг (тусгай эмээр найруулсан тэжээлийн клизм маягийн засал). Өвчин олсон тохиолдолд зөөлөн бариа, монгол төөнө хоёр чухал байдаг. Бариа засал өвчтнийг тайвшруулахаас гадна эд эрхтний мэдрэлжүүлэлт, бодисын солилцоог эрчимжүүлдэг юм. Халуун тосон бариа, шөлөн бариа, сүүн бариа нь хийг машид амарлиулдаг. Хийн мөн чанар хүйтэн байдаг тул ерөндөглөх эм, засал нь ч халуун бүлээн байдаг юм. Гэдэс дүүрч цанхайдаг, хоржигнодог, баас хатдаг, толгой эргэдэг, зүрх дэлсдэг улсууд хэвтэх үедээ эхлээд гараараа хэвлийг нар зөв тойруулан олонтоо алгуурхан эргүүлж илсний дараа тосоор дахин 108 удаа тойруулж илээд хөдөө дэрсний ард бие засах мэт доош гүйцэд суун хошногоныхоо амсрыг сул тавьж унгуулбал хийг гаргахаас гадна хийгээр хямрахаас сэргийлнэ. Мөн сэтгэл хямарсан (стресстэй) үед бясалгал хийх нь их тустай.
☝️☝️☝️☝️☝️☝️☝️-Анхааруулах нь: Дээрхи шинж тэмдэг бүгд илрэх албагүй. Чиглэл баримжаа авахад хэрэг болно. Жишээ нь: Шээс нь цайгаад, хөөсрөөд байвал над хий өвчний шинж байна даа, би хоёрдугаар хоол идэхээ багасгаад шөл голдуу хоол идэх хэрэгтэй байна шүү гэж бодно. Арьс хуурайшиж, нойр муудаад байвал сүүн бариа, тосон бариа хийлгэхээс гадна унтахын өмнө сүү, тараг уух нь хэрэг ихтэй. Аягандаа нэг бөөрөнхий задь олж хийх нь настангуудад, мөн хий өвчинд ч нэмэртэй. 👍Эцсийн бүлэгт уламжлалт анагаахын эмчээс зөвлөгөө авахаа мартуузай.
Жич, хийн цаг буюу үүр, үдэш гэдэг нь 03,40-07,40, 15,40-19,40 гээд байдаг нь буруу шүү. Ердөө л нар мандахаас өмнөх нь үүр, шингэсний дараах нь үдэш болдог юм шүү.
Гол нь нар байхгүй үе шүү. Ийм тогтсон цаг гэж байдаггүй юм шүү.
Сайн зүгийн ном арван зүгтээ дэлгэрэх болтугай, эх Монгол оронд минь түгэн дэлгэрэг ээ!
