31/08/2024
MRSA халдвар гэж юу вэ?
Methicillin-resistant Staphylococcus aureus
Метициллинд тэсвэртэй алтан стафилококк нь антибиотикийг эсэргүүцэх механизм нь идвэхжсэн бактерийн нэг төрөл юм. MRSA-ийн халдварыг эмчлэхэд хэцүү байдаг, учир нь маш цөөхөн антибиотикууд тэдний эсрэг үр дүнтэй байдаг. MRSA нь ихэвчлэн арьсны үрэвсэл үүсгэдэг боловч таны цусны урсгалаар уушиг, зүрхэнд ноцтой халдвар үүсгэдэг.
MRSA ихэвчлэн эрүүл мэндийн байгууллагын орчинд тархдаг байсан - эмнэлэг эсвэл урт хугацаагаар эмчилгээний байгууллагад эрүүл мэндийн тусламж үйлчилгээ авсан MRSA эсвэл HA-MRSА хүмүүсийн дунд. 1980-аад оноос хойш олон нийтээс олж авсан MRSA (CA-MRSA) өвчний тохиолдол нэмэгдсээр байна. CA-MRSA нь эрүүл мэндийн байгууллагад очиж үзээгүй эрүүл хүмүүст ч нөлөөлдөг.
MRSA халдварын төрлүүд нь:
Арьс ба зөөлөн эдийн үрэвсэл (SSTI).
Хатгалгаа.
Яс, үе мөчний үэвсэл (остеомиелит).
Бактереми (таны цусан дахь бактерийн үжил).
Эндокардит (зүрхний үрэвсэл).
Стафилококкийн үрэвсэл ба MRSA хоёрын ялгаа юу вэ?
Стафилококкийн халдвар нь алтан стафилококкийн бүлэг бактериас үүдэлтэй аливаа халдвар юм.
MRSA нь антибиотикт тэсвэртэй стафилококк халдварын өвөрмөц хэлбэр юм. Ердийн стафилококкийн халдвар нь ерөнхийдөө MRSA-аас хамаагүй илүү түгээмэл бөгөөд эмчлэх боломжтой байдаг.
Шинж тэмдэг, шалтгаан
MRSA-ийн өвчний шинж тэмдэг
MRSA-ийн шинж тэмдгүүд таны халдвар авсан хэсгээс хамаарч өөр өөр байдаг. Ихэнх төрлийн MRSA халдварын нийтлэг шинж тэмдгүүд нь:
Халуурах.
Халдварын голомт дахь өвдөлт.
Арьс улайх, өнгөө алдах, өвдөж, хавдах, идээлэх, шингэнээр дүүрсэн цэврүүт тууралт үүсэх ба MRSA халдвар авсан арьсны хэсгийг заримдаа шавьжид хазуулсан, хатиг гэж андуурч болно.
Ханиалга.
Амьсгал давчдах.
Цээжний өвдөлт.
Ядаргаа.
Булчин эсвэл үе мөчний өвдөлт.
MRSA яаж үүсгэдэг вэ?
Staphylococcus aureus-ийн омгууд олон шалтгааны улмаас антибиотикт тэсвэртэй болдог. Ихэнх тохиолдолд хэрэглэж байсан антибиотик эмийг тасалдуулах эсвэл дутуу зогсоосноор бактер нь өөрийгөө хамгаалах механизмыг бий болгодог. Эмнэлэг болон эмнэлгээс гадуур эмийн зохисгүй хэрэглээнээс болж бактери байнга хэрэглэдэг антибиотикт тэсвэртэй болдог.
Метициллин нь пенициллинтэй холбоотой нэг төрлийн антибиотик юм. MRSA- нь метициллинд (resistant) тэсвэртэй (Staphylococcus aureus) алтлаг стафилококк гэсэн нэр юм. MRSA омгууд нь ихэвчлэн олон төрлийн антибиотикт тэсвэртэй байдаг, үүнд:
Амоксициллин, ампициллин гэх мэт бусад пенициллиний төрлийн эмүүд.
Цефалоспорин, цефепим гэх мэт.
Меропенем ба имипенем зэрэг карбапенемууд.
HA-MRSA нь ихэвчлэн CA-MRSA-аас илүү олон төрлийн антибиотикт тэсвэртэй байдаг.
MRSA-ын тархалт
Зарим хүмүүс MRSA-г арьс, хамартаа тээж явдаг бөгөөд өөрөө өвдөхгүй тээгч (колоничлол). Хэрэв та MRSA-тай колоничлогдсон тээгч бол халдварын шинж тэмдэг илрээгүй байсан ч хамрын болон арьсны арчдас дээр эерэг шинжилгээ илрэх болно. Тээгч та MRSA-г бусдад тараах магдлалтай байх болно.
Та MRSA-г дараахь байдлаар халдвар авах боломжтой.
Халдвар авсан эсвэл колоничлогдсон тээгч хүнтэй шууд холбоо тогтоох.
Бохирдсон объект эсвэл гадаргуу дээр хүрэх. MRSA заримдаа гадаргуу дээр хэдэн долоо хоног амьд үлддэг.
Ор хөнжил, хувцас, эмнэлгийн болон спортын хэрэгсэл, алчуур, сахлын хутга, сав суулга зэрэг бохирдсон зүйлсийг хуваалцах.
Таны хэрэглэсэн бохирдсон эмнэлгийн хэрэгсэл, (венийн судас эсвэл амьсгалын хоолой гэх мэт хадвар хамгааллын дэглэм алдагдал).
MRSA халдвартай юу?
Тийм ээ, MRSA халдвартай. Энэ нь арьсанд хүрэх эсвэл гадаргуу дээр тархдаг. Заримдаа нэг айлын эсвэл нэг айлд амьдардаг хүмүүс бие биенээсээ авдаг.
MRSA-ийн халдварлах эрсдэлт хүчин зүйлүүд
Та дараах тохиолдолд MRSA халдвар авах эрсдэл өндөртэй байх магадлалтай.
Эмнэлгийн бус ариун бус нөхцөлд эм тарина хэрэглэх.
Бие биетэйгээ хүрэлцэх спортод ороцох.
Эрүүл мэндийн байгууллагын ажилтнууд.
Цэргийн хуаран, хүмүүжүүлэх газар гэх мэт бүлгийн нөхцөлд амьдрах.
Чихрийн шижин, бөөрний өвчин, ХДХВ, хорт хавдар гэх мэт таны дархлааг сулруулдаг зарим өвчинтэй байх.
Дархлаа дарангуйлах эм хэрэглэх.
Таны биед орох эмнэлгийн хэрэгслээр дамжих.
Эмнэлэгт удаан хугацаагаар хэвтсэн эсвэл удаан хугацааны асрамжийн газарт амьдардаг.
MRSA-ийн халварын хүндрэлүүд
Хэрэв үйлчилгээ үзүүлэгчид антибиотикоор MRSA-ийн халдвараас ангижрахгүй бол энэ нь ноцтой хүндрэл үүсгэдэг, үүнд:
Сепсис ба септик шок (цусны даралт буурах, эд эсийн гэмтэл, эрхтэний дутагдалд хүргэдэг халдварын хэт их хариу үйлдэл).
Амьсгалын дутагдал.
Халдвар авсан мөчний алдагдал (тайрах).
MRSA Оношилгоо, шинжилгээ
Эрүүл мэндийн тусламж үйлчилгээ үзүүлэгч нь биеийн эд эс ба шингэний дээжийг лабораторийн шинжилгээнд хамруулснаар MRSA-г оношилдог. Тэр дээжээс бактерийн үржлийг ирүүлэн оношилж, антибиотикийн мэдрэг чанарыг тогтооно. Шинжилгээнд авах дээжийн жишээнд:
Цус.
Шархнаас авсан эд.
Шээс.
Цэр (уушигнаас салиа ханиалгах).
Үйлчилгээ үзүүлэгчид заримдаа арьс ба хамрын арчдасаар MRSA колоничлолыг илрүүлж үздэг.
Удирдлан сэргийлэх ба эмчилгээ
MRSA хэрхэн эмчилдэг вэ?
Үйлчилгээ үзүүлэгчид ил шархыг арчлах, MRSA-ийн омгийн эсрэг үр дүнтэй антибиотикийг сонгож, хэрглэх замаар MRSA халдварыг эмчилдэг. Шархыг эмчлэх нь шингэнийг зайлуулах, халдвартай эдийг мэс заслын аргаар зайлуулах явдал юм. Тэд мөн протез зэрэг халдвартай эмнэлгийн хэрэгслийг зайлуулах хэрэгтэй болдог. Үйлчилгээ үзүүлэгчид MRSA-ийн хүнд хэлбэрийн халдварыг эмнэлэгт булчин, судсаар мэдрэг антибиотикоор эмчилдэг.
MRSA халдварын эсрэг хэрэглэгдэж байгаа антибиотикууд
MRSA-г эмчлэхийн тулд үйлчилгээ үзүүлэгчийн хэрэглэж болох антибиотикууд нь:
Ванкомицин.
Рифампин.
Триметоприм/сульфаметоксазол (TMP/SMX).
Цефтаролин.
Линезолид.
Даптомицин.
Клиндамицин.
Доксициклин.
Делафлоксацин.
Заримдаа MRSA-г "супер хор" гэж нэрлэдэг, учир нь түүний маш олон антибиотикоос хамгаалах механизм нь эмчлэхэд хэцүү болгодог. Стратегийн үйлчилгээ үзүүлэгчийн хэрэглэж болох нэг стратеги нь таныг нэг удаад нэгээс олон төрлийн антибиотикоор эмчлэх явдал юм.
Урьдчилан сэргийлэх
MRSA-аас урьдчилан сэргийлэх боломжтой юу?
Эрүүл мэндийн тусламж үйлчилгээ үзүүлэгчид MRSA гэх мэт эрүүл мэндийн тусламж үйлчилгээнээс үүдэлтэй халдвараас урьдчилан сэргийлэхийн тулд аюулгүй байдал, ариутгалын дүрмийг дагаж мөрддөг. Үүнд:
Гараа тогтмол угаах.
Гадаргууг халдваргүйжүүлэх.
Эмнэлгийн хэрэгслийг ариутгах.
Өвчтөнүүд болон эрүүл мэндийн байгууллагуудад зочлогчдыг шалгах.
MRSA-ийн халдвартай хүмүүсийг тусгаарлах ингэснээр бусад хүмүүст тархахгүй байлгах.
CA-MRSA-аас урьдчилан сэргийлэхийн тулд хийх зарим алхмуудыг багтаана:
Шархыг цэвэрхэн, боолттой байлга.
Алчуур, сахлын хутга гэх мэт хувийн эд зүйлсийг бүү хуваалц.
Эм тариа тарихад хэрэглэсэн зүү, тариурыг дахин бүү ашигла (өөрийн ч гэсэн).
Хувцас солих өрөөний вандан сандал дээр нүцгэн суухаасаа өмнө алчуур тавь.
Орны даавуу, алчуур, дасгалын хувцас зэргийг санал болгож буй усны температурт тогтмол угаана. Бүгдийг хатаагчаар хатаана. Та цайруулагч хэрэглэх эсвэл бохирдсон байж болзошгүй зүйлсийг тусад нь угаах шаардлагагүй.
Дасгал хийх эсвэл MRSA-д өртөх эрсдэлийг нэмэгдүүлдэг үйл ажиллагаанд оролцсоны дараа шууд шүршүүрт ор.
Гэрлийн унтраалга, алсын удирдлага, биеийн тамирын хэрэгсэл зэрэг мэдрэгчтэй газруудыг арчихын тулд нян устгадаг ариутгагч бодис хэрэглээрэй. Staph бактерийг устгадаг ариутгагч бодисыг олохын тулд шошгыг шалгана уу.
Гараа ойр ойрхон халуун ус, савангаар дор хаяж 20 секунд угаана. Гараа угаах боломжгүй үед спиртэнд суурилсан гар ариутгагч хэрэглээрэй.
Катетер гэх мэт инвазив эмнэлгийн хэрэгслийг хэр удаан ашиглах, төхөөрөмж хэрэгтэй үед халдвараас хэрхэн сэргийлэх талаар үйлчилгээ үзүүлэгчээсээ асуу.
Төлөв / прогноз
Хэрэв та MRSA-тай бол юу хүлээх вэ?
Хэрэв та арьсны халдвартай бол эмчлэгч эмч таны шархыг мэс заслын аргаар эмчилж, хатаана. Тэд танд сэдэвчилсэн эсвэл амаар антибиотик өгч болно. Хэрэв та хүнд эсвэл инвазив MRSA халдвартай бол эмнэлэгт эмчлүүлэх шаардлагатай.
CA-MRSA, ялангуяа арьсны халдварыг эмчлэх нь HA-MRSA-аас илүү хялбар байдаг. Гэвч MRSA-ийн арьсны халдварын 70 хүртэлх хувь нь амжилттай эмчилгээ хийсний дараа ч эргэж давтдаг. Энэ нь таны хамт амьдардаг эсвэл ойр орчмын бусад хүмүүс MRSA-тай колоничлогдсон, эсвэл MRSA нь объект, гадаргуу дээр удаан хугацаагаар амьдарч, дахин халдвар авч болзошгүйтэй холбоотой байж болох юм.
Би MRSA-тай бол тусгаарлах шаардлагатай юу?
Хэрэв та эмнэлэгт эмчлүүлж байгаа бол MRSA тархахаас сэргийлэхийн тулд ганцаараа эсвэл тусгай хязгаарлалттай өрөөнд байж болно. Таны үйлчилгээ үзүүлэгч аливаа зочдоос эмнэлгийн бээлий, халат, маск өмсөх гэх мэт урьдчилан сэргийлэх арга хэмжээ авахыг хүсч болно.
MRSA хэр удаан халдварладаг вэ?
Шинжилгээгээр таны биед болон доторх бактерийг илрүүлж чадвал MRSA халдвартай байдаг. Таны үйлчилгээ үзүүлэгч таныг халдвартай эсэхийг тодорхойлохын тулд MRSA-г шалгахын тулд хамар эсвэл арьсыг чинь арчдаслах болно.
MRSA эмчлэх боломжтой юу?
Тиймээ, MRSA-ийн нийт тохиолдлын талаас илүү хувь нь антибиотикоор эдгэрдэг бөгөөд үйлчилгээ үзүүлэгчид MRSA-ийн арьсны ихэнх халдварыг амжилттай эмчилдэг. Гэхдээ уушгины хатгалгаа, эндокардит, бактериеми гэх мэт ноцтой халдварууд нь эмч үр дүнтэй эмчилгээг олохоос өмнө хурдан муудаж болно.
MRSA-ийн нас баралтын түвшин хэд вэ?
MRSA-ийн нас баралт (нас барах) түвшин нь таны халдвар авсан газраас хамаарна. Илүү ноцтой хэлбэрүүдийн нэг болох MRSA бактериемийн хувьд нас баралтын түвшин 20% -иас 50% хооронд байна.
Нэмэлт нийтлэг асуултууд
Би хэзээ эрүүл мэндийн тусламж үйлчилгээ үзүүлэгчтэй уулзах ёстой вэ?
Хэрэв танд эмнэлгийн төхөөрөмж суулгасан эсвэл дархлаа суларсан бол халдварын ямар шинж тэмдгийг анхаарч үзэх хэрэгтэйг эмчээсээ асуугаарай. Хэрэв танд ямар нэгэн шинж тэмдэг илэрвэл тэднийг дагаж мөрдөөрэй. Хэрэв та том шархтай эсвэл эдгэрэхгүй байгаа бол үргэлж үйлчилгээ үзүүлэгчтэй уулзаарай.
Эмнэлэгт хэвтэж байхдаа ч эрүүл мэндийн багтайгаа харилцах нь чухал юм. Өвдөлт, зүрхний цохилт түргэсэх, сулрах, халуурах зэрэг халдварын шинж тэмдэг илэрвэл тэдэнд мэдэгдээрэй.
Би хэзээ түргэн тусламжид үзүүлэх ёстой вэ?
Хэрэв танд хүнд өвчний шинж тэмдэг илэрвэл яаралтай тусламжийн өрөөнд очно уу.
Фаренгейтийн 103 хэмээс дээш буюу 40 хэмээс дээш халуурна.
Өвдөлттэй, муухай үнэртэй, эсвэл ногоон, шар эсвэл хүрэн шингэнээр дүүрсэн шарх.
Цээжний өвдөлт.
Амьсгалахад хүндрэлтэй.
Цусны даралт огцом буурах (суларах, толгой эргэх, ухаан алдах зэрэг шинж тэмдгүүд илэрдэг).
Сүүлийн үед хүүхдийн эмнэлгүүдэд хоногт 10 хүүхэд MRSA тай ирж байна гэсэн мэдээ байна.
Би эмчээсээ ямар асуулт асуух ёстой вэ?
Эрүүл мэндийн тусламж үйлчилгээ үзүүлэгчээсээ асуух нь тустай байх юм:
Миний эмчилгээний сонголт юу вэ?
Би хэзээ ажил/сургуульдаа буцаж очих боломжтой вэ?
Би MRSA-г бусдад тараахаас хэрхэн сэргийлэх вэ?
Ирээдүйд ийм халдвараас сэргийлэхийн тулд би юу хийх ёстой вэ?
Кливленд клиникийн тэмдэглэл
Та MRSA-ийн талаар аймшигтай гарчигаар сонсож магадгүй. Гэвч эрүүл мэндийн тусламж үйлчилгээ үзүүлэгчид эмнэлэг болон бусад байгууламжид тархахаас урьдчилан сэргийлэхийн тулд шаргуу ажиллаж байгаа бөгөөд HA-MRSA-ийн тохиолдол АНУ болон Европт буурсан байна. Гэсэн хэдий ч бүх төрлийн MRSA нь үхэлд хүргэж болзошгүй халдварыг үүсгэдэг.
Хэрэв танд ноцтой халдварын шинж тэмдэг илэрвэл эсвэл эдгэрээгүй шарх байгаа бол, ялангуяа эмнэлгийн хэрэгсэл суулгасан эсвэл дархлаа суларсан бол яаралтай эмнэлгийн тусламж аваарай. Эмнэлгийн тусламж үйлчилгээ үзүүлэгчдээ өөрт байгаа эрүүл мэндийн байдал, төхөөрөмжийн талаар эсвэл саяхан эмнэлэгт их цаг зарцуулсан бол хэлээрэй. Энэ мэдээлэл нь таны шинж тэмдгүүдийн гүнд илүү хурдан орж, аливаа халдварыг аль болох хурдан эмчлэхэд тусална.
