
29/04/2025
Архи, улаан вино, зүрх судасны эрүүл мэнд: Шинжлэх ухааны өнцгөөс
Сүүлийн арван жилүүдэд архи болон дарсны хэрэглээ нь зүрх судасны эрүүл мэндэд хэрхэн нөлөөлдөг талаар олон улсын шинжлэх ухааны томоохон судалгаанууд хийгдэж ирсэн. Гэвч сүүлийн үеийн шинэ мэдэгдлүүд, эрдэмтдийн ажиглалтууд зарим өргөн түгсэн ойлголтыг өөрчилж байна.
Архи: Зүрхэнд ямар ч аюулгүй хэмжээ гэж байхгүй
2023 онд Дэлхийн Зүрхний Холбоо (World Heart Federation, WHF) албан ёсны мэдэгдэлдээ:
“Зүрхний эрүүл мэндэд аюулгүй архины хэмжээ гэж байхгүй.”
гэж онцолсон.
Өмнө нь багахан архи (жишээлбэл, өдөрт 1 хундага) нь зүрхэнд сайн гэж үздэг байсан ойлголт сүүлийн томоохон мета-анализууд, хүн амын урт хугацааны судалгаануудаар няцаагджээ. Архины хэрэглээ ямар ч түвшинд:
• Зүрхний шигдээс
• Цус харвалт
• Зүрхний булчингийн үрэвсэл
• Хорт хавдрын эрсдэлийг нэмэгдүүлдгийг баталсан байна.
Иймд орчин үеийн шинжлэх ухаан архийг “зохистой” биш, “болж өгвөл хэрэглэхгүй байх” ёстой гэж үзэж эхэлжээ.
Улаан вино: Антиоксидант нөлөө
Нөгөөтэйгүүр, 2001 онд Nature сэтгүүлд Corder болон түүний хамтран ажиллагчид хийсэн нэгэн чухал судалгаанд улаан виноны полифенолын тухай онцолсон байна.
Тэдний судалгаагаар:
• Улаан виноны полифенол нэгдлүүд, ялангуяа ресвератрол нь
• Судасны хананд эндотелины-1 (Endothelin-1) хэмээх агшилт үүсгэдэг уургийн нийлэгжлийг бууруулдаг
• Улаан виногийн зарим антиоксидант бодис нь судасны дотоод ханын эсүүдэд нөлөөлж, судасны уян хатан байдал, агшилтанд тусалдаг болохыг зарим лабораторийн судалгаанд дурдсан байдаг.
Энэ үр дүн нь улаан виногийн найрлаганд байгаа биологийн идэвхтэй бодисууд зүрх судасны хамгаалалтанд эерэг нөлөө үзүүлж болохыг нотолсон юм.
Зохистой хэрэглээ: Зөвхөн бага хэмжээнд, зарим тохиолдолд эерэг нөлөө үзүүлдэг
2006 онд Heart сэтгүүлд нийтлэгдсэн Opie, L. H. нарын судалгаанд улаан виноны зохистой хэрэглээ-ний тухай нарийвчилсан дүгнэлт хийсэн байдаг.
Тэд дараах дүгнэлтэд хүрчээ:
• Өдөрт 1–2 хундагаас илүүгүй улаан вино хэрэглэх нь зарим хүмүүст зүрх судасны өвчлөлөөс хамгаалах нөлөө үзүүлж болох ч,
• Их хэмжээгээр хэрэглэх нь эрүүл мэндэд хор хохиролтой,
• Виноны эерэг нөлөө нь зөвхөн полифенол нэгдлүүдтэй холбоотой бөгөөд этанолын (спиртны) өөрийн нөлөөтэй холбоогүй гэж анхааруулсан байна.
Түүнчлэн, улаан вино уухгүй байсан ч яг ижил антиоксидант бодисуудыг жимс жимсгэнэ, ургамал зэргээс авч болдог гэдгийг онцолжээ.
Дүгнэлт
• Архи ямар ч хэмжээнд зүрхний эрүүл мэндэд аюулгүй биш.
• Улаан винод агуулагддаг полифенолын антиоксидант нөлөө нь судсыг хамгаалж болох ч, түүний спирт болох этанол нь үргэлж эрсдэл дагуулдаг.
• Хэрвээ уух бол маш бага хэмжээгээр хэрэглэх ёстой.
• Үүнээс гадна улаан виноны ашигтай бодисуудыг уухгүйгээр бусад хүнсээр авах бүрэн боломжтой.
“Зүрх судасаа хамгаалах хамгийн сайн зам бол эрүүл амьдралын хэв маяг, дасгал хөдөлгөөн бөгөөд спирт биш.”
Эх сурвалжууд:
• World Heart Federation (WHF) official statement, 2023
• Corder, R., et al. “Endothelin-1 synthesis reduced by red wine polyphenols.” Nature, 2001.
• Opie, L. H., et al. “Moderate red wine consumption and cardiovascular protection.” Heart, 2006.