08/08/2025
Таны хоёр дахь зүрх — таны шилбэний булчин юм.
Бие махбодод цусны эргэлтийг чимээгүйхэн дэмжиж байдаг нэгэн хүчирхэг “насос” байдаг. Энэ нь таны доод мөч, ялангуяа шилбэнд байрлах soleus буюу шилбэний булчин бөгөөд “хоёр дахь зүрх” гэж нэрлэгддэг. Энэ булчин хөлийн судсанд хуримтлагдсан цусыг зүрх рүү шахан илгээж, таталцлын эсрэг ажиллах зүрхэнд тусалж, биеийн цусны эргэлтийг тогтвортой байлгахад чухал үүрэг гүйцэтгэдэг.
Харин анхаарах зүйл бий: энэ хоёр дахь зүрх зөвхөн та хөдөлж байхад л ажилладаг.
Хэрэв та удаан хугацаагаар суух эсвэл зогсож хөдөлгөөнгүй байх юм бол цус хөлөнд “гацаж” эхэлдэг. Цаг хугацаа өнгөрөхөд энэ нь хаван, судасны өргөсөлт (варикоз), бүр аюултай цусны бүлэн (тромб) үүсэхэд хүргэж болзошгүй гэж Кливлендийн клиник болон Майо клиник-ийн мэргэжилтнүүд анхааруулдаг.
Харин шийдэл нь энгийн: хөдөлж бай. Цагт нэг удаа богино хугацаагаар алхах нь шилбэний булчинг идэвхжүүлж, цусны урсгалыг дэмжихэд хангалттай. Зүгээр л босох, суниах, хөлийн хуруун дээрээ өргөгдөх мэт жижиг хөдөлгөөнүүд ч тус болдог. Хэрэв танд хөлийн хаван байнга илэрдэг бол хөлөө өргөж амраах эсвэл шахалтын оймс өмсөх нь нэмэлт дэмжлэг болно — гэхдээ хамгийн гол нь тогтмол хөдөлгөөн юм.
Үүнээс ч сонирхолтой нь, зарим судлаачид сууж хийдэг өсгий өргөх хөдөлгөөн (seated heel raises) нь зөвхөн цусны эргэлтэд бус, цусан дахь сахарын хэмжээг тогтворжуулах, бодисын солилцоог дэмжих үр нөлөөтэй байж болзошгүй гэж үзэж байна. Тэгэхээр энэ “хоёр дахь зүрх” нь зүрх судасны тогтолцоогоор хязгаарлагдахгүй, таны ерөнхий эрүүл мэндэд ч чухал үүрэгтэй байж мэднэ.
Тиймээс та өрөөн дотуур алхаж байвал ч, сандал дээрээ өсгий өргөж сууж байвал ч — зөвхөн хөлөө хөдөлгөж байгаа биш, хоёр дахь зүрхээ хүчтэй, идэвхтэй цохилж байхыг дэмжиж байна гэдгээ санаж яваарай.