19/10/2021
Tijdens het eerste voetcongres voetzorg bij ouderen heb ik onderstaand betoog gevoerd. Misschien vinden jullie het leuk om nog na te lezen.
INLEIDING
Voetzorg bij ouderen in thuiszorgsituatie of zorginstelling
Door toenemende vergrijzing krijgen voetzorgverleners steeds vaker te maken met oudere cliënten en hun specifieke voetproblemen. Als voetzorgverlener is het belangrijk daar adequaat en met gedegen kennis van zaken op in te spelen.
Slechts 30% van alle ouderen van 75 jaar of ouder kan zelf nog goed zijn voeten verzorgen. Vaak zijn ze belemmerd door verminderde lenigheid, verminderde visus, pijn en algemene spierzwakte. Goede en effectieve voetzorg is noodzakelijk en daarbij is het belangrijk je eigen veiligheid én de veiligheid van de cliënt te borgen. Voor ouderen die in instellingen verblijven of die thuiszorg krijgen, komt nog een ander facet om de hoek kijken. Hoe krijg je als voetzorgverlener de door jou nodig geachte zorg overgedragen en uitgevoerd door andere zorgverleners die jouw cliënt dagelijks verzorgen.
Stelling
Adviezen met betrekking tot voetzorg zijn kwaliteit van leven verhogend en kostenbesparend en moeten zowel in thuiszorg en in instellingen voor ouderen opgevolgd worden.
EEN EERSTE ARGUMENT IS:
Door het opvolgen van de adviezen van de voetzorgverlener met betrekking tot het aantrekken van de schoenen heeft men minder pijn aan de voet.
Als de voet goed in de schoen zit vermindert de pijn aan de voet en gaat de kwaliteit van leven omhoog.
EEN VOORBEELD
Rolstoelafhankelijke dame in verpleeghuis kan niets anders dan zitten of liggen. Zij kan nauwelijks bewegen en moeizaam communiceren. Zij heeft een kleine teen waarvan het botje in het verleden verwijderd is. Als ik bij haar kom voor haar hand_ en voetzorg heeft zij altijd tranen in haar ogen en geeft aan dat zij pijn heeft. Als ik haar schoenen uittrek zie ik dat de kleine teen omgebogen in de schoen zit. Dit is heel simpel te voorkomen door met huidvriendelijk tape, bijvoorbeeld leukopor de kleine teen aan teen 4 te tapen. Ik roep hiervoor altijd de verzorging erbij om dit te laten zien en dat het zo simpel op te lossen is. Mevrouw is echt heel blij en opgelucht als het teentje goed in de schoen gaat. Ze heeft dan geen pijn! 9 van de 10 keer dat ik kom voor haar voetzorg zit het teentje echter niet getapet en heeft mevrouw dus heel veel pijn. Geen kwaliteit van leven maar onnodig veel ondraaglijk leed.
ECHTER
Het kost tijd en misschien inzicht. Er komt een handeling bij. Mogelijk wordt het niet gerapporteerd en/of gelezen door de rest van de verzorging.
TOCH
Is het echt een hele kleine moeite om deze teen te tapen. Ik kan niet begrijpen waarom deze teen niet getapet wordt. Als je in de laatste fase in je leven zo afhankelijk bent en niet goed zelf kan aangeven wat er beter moet, is het heel droevig dat er zoveel onnodige pijn is.
DUS
Door het opvolgen van de adviezen van de voetzorgverlener met betrekking tot het aantrekken van de schoenen heeft men minder pijn aan de voet.
Als de voet goed in de schoen zit, met alle tenen in de juiste richting, gaat het welbevinden omhoog en dus ook de kwaliteit van leven.
EEN TWEEDE ARGUMENT IS DAT
Het OS moet op de juiste wijze worden aangetrokken.
Door het opvolgen van de adviezen van de voetzorgverlener met betrekking tot het aantrekken van orthopedisch schoeisel heeft men minder pijn aan de voeten en verlaag je het valgevaar.
Als de schoenen niet goed aan de voeten zitten kunnen er dramatische wonden ontstaan en gaat men stoppen met lopen. Hierdoor gaat de kwaliteit van leven sterk naar beneden, ontstaan er wonden, blauwe nagels en infecties met alle gevolgen van dien. De schoenmaker heeft zijn uiterste best gedaan om een goed passende schoen te maken maar deze moet ook goed aan de voet zitten. Hierdoor verlaag je ook het valgevaar en de kosten bij valincidenten.
EEN VOORBEELD
Dame op PG afdeling bekend met diabetes. Loopt veel en graag maar heeft heel haar voeten stuk gelopen. Veel wonden, blaren op haar voorvoeten en blauwe nagels. Haar huid is nattend en dit is ook niet bevorderlijk voor de wonden die zijn ontstaan. Dit in combinatie met haar diabetes is niet gunstig. Mevrouw heeft veel pijn, desondanks blijft zij lopen door haar dementie, maar de voeten gaan steeds verder stuk. Schoenmaker komt herhaaldelijk kijken maar de schoenen zijn perfect passend. De voet zit echter opgehangen in de schoen. De schoenmaker past dit aspect ook nog aan maar de schoen moet wel op de juiste wijze aangetrokken worden.
Als men de schoen aandoet moet men ervan overtuigd zijn dat de hiel goed naar achteren zit en niet half in de schoen. Als de schoen wordt vastgemaakt met de hiel halverwege de schoen zit deze nooit goed en hangt de voorvoet zichzelf op met alle gevolgen van dien. Door het vele lopen komt de voorvoet echt in de verdrukking en ontstaan er wonden, blaren en blauwe nagels.
Als de schoen niet goed aan de voet zit schiet het OS zijn doel voorbij met alle gevolgen die ik zojuist noemde. Ook vergroot je het valgevaar als de schoenen niet goed aan de voeten zitten.
ECHTER
Kost een fractie meer tijd en aandacht.
TOCH
Het is makkelijk als men wordt aangekleed om de schoenen aan te trekken als de bewoner in de stoel zit; gewoon aantrekken en direct vastmaken; zo gebeurt het vaak. Maar men moet even de hiel tegen het contrefort aan zetten en dan pas vastmaken, dus bijvoorbeeld met de voet van de bewoner tussen jouw eigen knieën geklemd. En dan zodanig vastmaken dat de voet niet gaat schuiven tijdens het lopen.
DUS
Door het opvolgen van de adviezen van de voetzorgverlener met betrekking tot het aantrekken van orthopedisch schoeisel heeft men minder pijn aan de voeten en verlaag je het valgevaar.
MIJN DERDE ARGUMENT IS DAT
Een goede verzorging van de huid verlaagt de kosten en vergroot het welbevinden.
Door het goed verzorgen van de voeten en benen maken infecties en eczemen minder kans op deze kwetsbare huiden.
EEN VOORBEELD
Heel veel huiden zijn erg droog en vol met vellen. Deze huid ligt als het ware gewoon open wordt blootgesteld aan een breed spectrum van micro organismen die voor veel ellende kunnen zorgen. Als er diepe infecties ontstaan gaan de kosten van de zorg omhoog en gaat de kwaliteit van leven en het welbevinden omlaag.
Als er bijvoorbeeld een voetschimmel tussen de tenen zit moet deze altijd behandeld worden. Wordt deze verwaarloosd dan kan er een diepe infectie ontstaan in de voet. In het geval van bijvoorbeeld diabetes of ook bij de oude kwetsbare voet kan dit leiden tot diepe wonden of zelfs amputatie. Dit werkt kosten en zorg verhogend.
Als de huid te droog is moet deze dagelijks verzorgd worden met een crème welke ureum bevat om de vochtbalans in de huid beter vast te houden. Niet alleen met vetcrème want hierdoor gaat de cliënt glibberen en vergroot je hiermee het valgevaar.
Het goed verzorgen van de huid heeft een gunstig effect, want deze zal minder jeuken, er zijn minder krabeffecten en minder ontstekingen of eczemen.
De voetzorgverlener kent haar producten en kan goed het juiste advies hierin geven. De huid zie je echt bijkomen als deze goed verzorgd worden. De bewoner voelt zich fijner als de huid goed verzorgd is, wordt de arts ontlast want je voorkomt veel infecties. Stukje aanraking door te crèmen met aandacht is ook heel belangrijk voor het welbevinden van de cliënt.
ECHTER
Meer tijdsdruk voor de verzorgenden omdat de huid ingesmeerd moet worden. Kost tijd en handschoenen.
TOCH
Door deze kleine handeling houd je de huid gezonder en maak je de huid minder gevoelig voor infecties.
DUS
Een goede verzorging van de huid verlaagt de kosten en vergroot het welbevinden.
CONCLUSIE
De voetzorgverlener ziet veel verbeterpunten om de kwaliteit van leven en het welbevinden te vergroten voor de oudere mens.
Als de voet goed in de schoen zit met alle tenen op de juist plaats heeft de bewoner minder pijn.
Als de schoen op de juiste wijze aan de voet zit verklein je de kans op wonden, blaren, blauwe nagels en infecties, EN verminder je het valgevaar.
Als de huid goed verzorgd wordt verklein je de kans op eczemen en infecties.
Met deze adviezen zal men minder vaak de arts nodig hebben en verlaag je de zorgkosten. Belangrijk is dat deze adviezen wel goed worden ontvangen en opgevolgd worden door de verzorgenden.
Uiteindelijk vergroot je dus de kwaliteit van leven, het welbevinden EN verlaag je de bijkomende zorgdruk.
