07/11/2025
๐ ๐ถ๐ท๐ป ๐๐ฎ๐ฑ๐ฒ๐ฟ ๐ฎ๐น๐ ๐ฝ๐ฎ๐ฎ๐ฟ๐ฑ
Ik zeg vrij vaak โPaarden zijn net mensenโ. Meestal heeft dat betrekking op het functioneren van ons beider zenuwstelsel: nogal vergelijkbaarโฆ Maar in dit stukje wil ik het graag hebben over kissing spine en spondylose. Want uit mijn eigen omgeving weet ik dat hoewel de oorzaak wellicht verschillend is, deze problemen zowel bij paard als mens voorkomen.
Dit stukje gaat niet over training of over behandelingen. Het gaat erover dat ik graag wil delen wat er in een lijf gebeurt in het proces van het ontstaan van kissing spine en spondylose. Proces ja, want het is er niet van de ene op de andere dag (aangeboren problemen daargelaten, want ook dat komt voor).
Mijn vader heeft de ziekte van Forestier (ook wel DISH genoemd). Dat is een ziekte die zorgt voor extra botgroei bij de aanhechting van pezen en gewrichtsbanden, vooral in de rug. Op een gegeven moment groeit dat bot tegen elkaar aan met als uiterste resultaat dat het vast groeit. Mijn vader kan onder woorden brengen hoe dat voelt in zijn lijf, iets wat paarden helaas nog niet kunnen.
๐๐ฟ๐๐ฟ๐ผ๐๐ฒ
Een paar weken geleden zaten we bij de reumatoloog om de nieuwe fotoโs te bespreken van mijn vaders rug en handen, de plekken waar hij het meest last heeft. Zijn handen hadden artrose: geen kraakbeen meer tussen een aantal vingerkootjes en daardoor stijfheid en pijn. Behandeling? โNiet, vooral blijven bewegen.โ Ik opperde nog: glucosamine (bij paarden toch een zeer vaak geadviseerd supplement) slikken. โMag u proberen, bij sommigen helpt het, maar het is niet bewezenโ. Baf. Stof tot nadenken.
๐ฆ๐ฝ๐ผ๐ป๐ฑ๐๐น๐ผ๐๐ฒ & ๐ธ๐ถ๐๐๐ถ๐ป๐ด ๐๐ฝ๐ถ๐ป๐ฒ
Maar de fotoโs van de rug, daar ging het vooral om. Duidelijk was te zien dat de voorzijde van zijn ruggengraat vrijwel van onder (lendenwervels) tot boven (tot aan de nek) was gefuseerd. Letterlijk. Op een paar wervels na zitten alle wervels aan de voorzijde aan elkaar vast (spondylose). Daarnaast was op de lendenwervels ook aan de achterzijde flinke botwoekering te zien en die zijn inmiddels gefuseerd (kissing spine). Met andere woorden, zijn lendenwervels zitten aan de voor- en achterkant vast en kunnen dus niet meer bewegen.
Ik was natuurlijk veel te technisch geรฏnteresseerd in de fotoโs, tot ik me realiseerde dat het over mijn vader ging die op beeld bevestiging kreeg van zijn enorme en definitieve bewegingsbeperking in zijn rug en pijn. En dat is de reden waarom ik dit op deze pagina wil bespreken.
๐ฆ๐ผ๐ณ๐๐๐ฎ๐ฟ๐ฒ
Het heeft jaren geduurd voordat iemand bij mijn vader de diagnose DISH stelde, ik denk inmiddels zoโn 20 jaar geleden. De hardware consequenties heb ik hierboven besproken, luid en duidelijk zichtbaar op fotoโs.
Maar ik als masseur ben natuurlijk vooral bezig met de software: de soft tissue. Spieren, ligamenten, fascia. Botten bewegen niet zonder spieren. Maar spieren doen meer. Waar mogelijk bouwen ze ook een korset op plekken waar de beweging te pijnlijk is, om die beweging te beperken.
In tegenstelling tot paarden kan mijn vader onder woorden brengen wat hij in zijn lijf voelt gebeuren. Als er tussen bepaalde wervels zoveel botgroei is dat het โbot op botโ schuurt, geeft dat veel pijn. Mijn vader voelt dan dat hij daar stijf wordt en dat zijn spieren daar lokaal aanspannen. Letterlijk lokaal, dus er ontstaat voor zijn gevoel een strakke band vanaf 2 of 3 wervels, die uitloopt naar links en rechts over zijn ribben. Die โbandโ is de spierspanning die daar erg hoog is, wat ook niet meer met beweging is te verzachten. Dus naast de botpijn daar waar extra botgroei gaande is, ontstaat er ook spierpijn en groot ongemak in de zachte weefsels.
๐ฅ๐๐ถ๐บ๐๐ฒ
Massage helpt (ik doe dat af en toe), tijdelijk, om in dat lokale gebied ruimte te verbeteren. Ik zeg bewust niet โbeweging te verbeterenโ, want als je wervels aan elkaar groeien, is daar gewoon geen sprake meer van. Maar ruimte wel: verzachting in de spieren en fascia, waar immers ook nog bloedvaten en zenuwen doorheen lopen.
Door het verzachten van die lokale band, maak je ook dat de spieren en fascia daar omheen wat meer ruimte krijgen en daardoor de rug en borstkas als geheel. Je kunt je voorstellen dat bijvoorbeeld beweging van de ribben die aan die betreffende wervels zitten ook belemmerd wordt, wat weer tot ongemak bij diep ademen leidt (mijn vader speelt bastuba ๐ ).
๐ฉ๐ฎ๐ป ๐ฝ๐ถ๐ท๐ป ๐ป๐ฎ๐ฎ๐ฟ ๐ฏ๐ฒ๐๐ฒ๐ด๐ถ๐ป๐ด๐๐ฏ๐ฒ๐ฝ๐ฒ๐ฟ๐ธ๐ถ๐ป๐ด
In het proces van de extra botgroei en het schuren van bot op bot, is er veel pijn. Punt. Bij mijn vader, maar dus ook bij paarden die spondylose of kissing spine in โthe makingโ hebben. De spieren spannen aan om de pijnlijke beweging te belemmeren en het gewricht te stabiliseren, en het gevolg is stijfheid en bewegingsbeperking in een grote gebied dan waar het lokale probleem speelt.
Wanneer de botten daadwerkelijk aan elkaar gegroeid zijn, verdwijnt de pijn op die plek. Dat verzin ik niet, dat zegt mijn vader. Logisch: het bot zit vast. Daardoor kunnen spieren ontspannen, want ze hoeven de pijnlijke beweging niet meer te beperken en te stabiliseren. Op dat moment krijgt mijn massage bij mijn vader een blijvender resultaat. In de zin dat de spieren zachter blijven en de lokale band verdwijnt, en de omliggende soft tissue meer ruimte krijgt om te bewegen.
Wel komt er een bewegingsbeperking voor terug: op die plek kan de ruggengraat niet meer buigen of strekken, afhankelijk of de wervels aan de voor- of achterkant (of bij paarden: aan de onder- of bovenkant) aan elkaar zijn gegroeid. Voordeel is dat er veel wervels zijn: dus als het op รฉรฉn plek vast zit, kunnen de omliggende wervels nog wel buigen en strekken en zo zal de bewegingsbeperking mee vallen. In het geval van paarden: met correcte training, goed passend zadel en regelmatig bodywork gericht op het ontspannen van de spieren, kan het paard goed te trainen en te berijden zijn.
๐๐ผ๐ฒ ๐ฒ๐ฟ๐บ๐ฒ๐ฒ ๐ผ๐บ ๐๐ฒ ๐ด๐ฎ๐ฎ๐ป?
Mijn vader heeft de pech dat zijn hele ruggengraat vastgroeit. Hij kan dus niet meer buigen of zijn rug strekken. Zijn armen boven zijn hoofd brengen is een klus. Zware dingen sjouwen een no go (het extra gewicht duwt het bot verticaal nog meer op elkaar). Lopen is niet comfortabel, zwemmen ook niet. Maar fietsenโฆโฆdat doet hij elke dag! Want met fietsen bol je je rug een beetje (zoals bij paarden wanneer ze correct bereden worden) en daarmee creรซer je wat ruimte in je rugspieren. Daarnaast regelmatig met de massage gun in de weer, en toch zijn rode lamp van vroeger maar weer van stal halen om zijn spieren te verwarmen.
Genezing is er niet, van de ziekte van Forestier. Van spondylose en kissing spine ook niet. Aanbevolen: rust naar behoefte, correcte beweging voor versoepeling, en pijnstilling. Interessant is dat bij mijn vader geen sprake is van een behandeling. Geen injecties, geen medicatie, niet tegen de ontsteking van de aanhechting van de pezen en ligamenten (de oorzaak bij zijn ziekte), niet tegen de botgroei, niks. Het enige is dat er wordt geรซxperimenteerd (zonder succes tot nog toe) met pijnstilling. En jaโฆ..toch die glucosamine proberen ๐
Het is een lang verhaal geworden, maar misschien vonden jullie het wel interessant om van een mens te horen wat er in een lichaam gebeurt bij spondylose en kissing spine, omdat het zo vaak voorkomt bij paarden. Ik probeer bij alles wat ik doe de stem van het paard te zijnโฆ..en in dit geval leen ik graag die van mijn vader.
๐๐ง๐ฃ๐ฆ๐ฆ๐ญ๐ฅ๐ช๐ฏ๐จ: ๐ณ๐ฆ๐ถ๐ฎ๐ข.๐ฏ๐ญ (๐ฃ๐ฆ๐ธ๐ฆ๐ณ๐ฌ๐ต)