Verlies & Leven

24/09/2025

𝔼𝕖𝕟 𝕖𝕖𝕣𝕝𝕚𝕛𝕜 𝕘𝕖𝕤𝕡𝕣𝕖𝕜 𝕠𝕧𝕖𝕣 𝕧𝕖𝕣𝕝𝕚𝕖𝕤

Gisteren zat er een kersverse jonge weduwe tegenover me. Ze verloor plotseling haar man en bleef achter met twee kinderen van 4 en 2 jaar. Ze zat boordevol vragen. Boordevol verdriet. Boordevol niet weten.

Even keek ik in de spiegel. En zag ik mezelf - 14 jaar geleden - met datzelfde grote niet weten. De verantwoordelijkheid voor en het grote verdriet om onze kinderen (destijds ook 4 en 2 jaar), nadat hun papa het leven had verlaten.

Weet ik het inmiddels dan wel? Na al die jaren? Hoe het moet, hoe je dat doet, hoe het beter wordt? Het meest eerlijke antwoord is: ja en nee. Ik heb geleerd te leven met het gemis, met de onbeantwoorde vragen, met hoop en wanhoop, met vallen en opstaan. Het leven lacht, het leven huilt. Soms denk ik het te weten, soms duizelt het me weer even. Is dat niet wat het leven is?

Een eerlijk gesprek over verlies. Dat gaan we 11 november in Hilversum voeren bij Buitenplaats De Hoorneboeg. Over dat wat we tegenkomen, in onszelf en bij de ander. Als we dierbaren moeten missen. Over wat we soms wel weten, maar soms ook niet. Over wel zelf doen, maar niet alleen.

Ik zie ernaar uit met Isa Hoes en Karlijn Visser in gesprek te gaan. Ik neem mijn professionele en persoonlijke ervaringen mee. En jij bent meer dan welkom!

Meer informatie en tickets: https://mentaalgezondopdehoorneboeg.nl/agenda/

27/02/2025

𝗭𝗲 𝘃𝗲𝗿𝘁𝗲𝗹𝘁 𝘃𝗲𝗿𝗱𝗿𝗶𝗲𝘁𝗶𝗴 𝗱𝗮𝘁 𝗽𝗮𝗽𝗮 𝗳𝗼𝘁𝗼’𝘀 𝘃𝗮𝗻 𝗺𝗮𝗺𝗮 𝘃𝗮𝗻 𝗱𝗲 𝗺𝘂𝘂𝗿 𝗵𝗲𝗲𝗳𝘁 𝗴𝗲𝗵𝗮𝗮𝗹𝗱.

‘Papa is mama aan het vergeten.’ ‘Papa houdt meer van zijn nieuwe vriendin dan van mama.’

Ik laat haar haar hart luchten. Na het verven van een muur kwamen de foto’s van mama niet meer terug te hangen. Ze wil niet dat mama verdwijnt. Ook niet na drieënhalf jaar. In haar hoofd en hart is ze nog iedere dag groots aanwezig. Groots in het gemis, maar ook groots in haar trots en liefde. Mama staat op nummer 1.

Ze had moeite toen papa een nieuwe vriendin kreeg. Boosheid en weerstand stonden voorop. Maar inmiddels is ze gewend en gehecht geraakt aan deze lieve nieuwe vrouw. Ze wordt regelmatig door haar naar mijn praktijk gebracht en samen praten ze ook over mama.

Maar het verdwijnen van de foto’s van mama heeft haar verward en geraakt. Papa had het niet met haar overlegd. Met als gevolg dat haar gedachten een eigen leven gingen leiden. We spreken af dat we er samen met papa over zullen praten. Ik ken vader inmiddels en heb er vertrouwen in dat hij de woorden van zijn dochter goed kan horen.

‘𝓟𝓪𝓹𝓪, 𝓲𝓴 𝓿𝓲𝓷𝓭 𝓱𝓮𝓽 𝓷𝓲𝓮𝓽 𝓯𝓲𝓳𝓷 𝓭𝓪𝓽 𝓳𝓮 𝔃𝓸𝓷𝓭𝓮𝓻 𝓸𝓿𝓮𝓻𝓵𝓮𝓰 𝓭𝓮 𝓯𝓸𝓽𝓸’𝓼 𝓿𝓪𝓷 𝓶𝓪𝓶𝓪 𝓱𝓮𝓫𝓽 𝔀𝓮𝓰𝓰𝓮𝓱𝓪𝓪𝓵𝓭‘.

Wat volgt is een openhartig gesprekje. Papa begrijpt wat zijn dochter voelt. Hij vertelt dat hij het ook een hele stap vond. Dat hij zich er zelfs schuldig over had gevoeld. Ik zie dat er extra tranen rollen bij zijn dochter, als ze dat hoort. Ze kruipt tegen hem aan en laat zich troosten. Haar hart lijkt gerustgesteld: ook voor papa was dit niet gemakkelijk geweest.

We praten met z’n drieën na. Over de liefde en ruimte voor mama én de nieuwe vriendin van papa. Dat er niet gekozen hoeft te worden. Dat mama op nummer 1 mag blijven staan. En dat het helpt als je vertelt wat je voelt. Papa drukt zijn dochter op haar hart: ‘Ik heb liever dat je deelt, dan dat je er dagen of weken over loopt te piekeren.’

Er blijken in huis nog heel veel foto’s van mama te hangen. Maar deze ene verandering had veel teweeg gebracht. Haar hart raakte overstuur. En nu is het weer gerustgesteld.

Ze blijft nog heel lang in de armen van haar vader zitten. Ik geef haar een knipoog. Ze glimlacht terwijl ze zich nog even stevig laat vasthouden. 🙏🏻

…………

Deze post gaat niet over de vraag wanneer het tijd is foto’s van je dierbare overledene op te ruimen. Waar het wel over gaat is over begrijpen en je begrepen voelen. Ik help ouders en kinderen elkaar te (blijven) verstaan in hun gemis. Omdat iedereen een eigen tempo en een eigen manier van rouwen heeft.

30/01/2025

🙏 Geduld is een schone zaak 🙏

Zijn vader overleed erg plotseling. Ik zie een jongen van 7 jaar die zijn gevoelens het liefst omzeilt. Hij maakt er hier een gezellige boel van en wil niet te lang stilstaan bij zijn binnenwereld. Ik volg zijn beweging, voetbal en speel met hem mee en ‘tussen neus en lippen door’ praten we over papa. Het is voldoende, zo voel ik.

Op enig moment geeft hij aan niet meer te willen komen. Ik schrik hier niet van. Dit komt vaker voor, ook bij andere kinderen. Na afloop van onze afspraken is hij namelijk toch vaak verdrietig en dat vindt hij vervelend. Ik toon begrip en geef hem regie: ‘Neem maar een spelletje mee van huis. En jij bepaalt of we het over papa hebben of niet.’

Geruime tijd komt hij mijn praktijkruimte binnen met een spel van thuis onder de arm. We spelen, we kletsen en hij heeft het gevoel dat de rust is wedergekeerd. Grappig genoeg hebben we het alsnog over papa. Maar blijkbaar voelt het anders, nu hij (letterlijk en figuurlijk) zijn eigen spel speelt.
..

Zonder autonomie gaat het niet. Juist omdat het onderwerp zo precair is en de pijn zo groot, is het belangrijk dat kinderen (en alle andere cliënten in mijn praktijk) zich veilig voelen. Met mij en met zichzelf! Pas dan kan tevoorschijn komen wat er is.

Niet duwen en trekken dus. Niet sneller willen gaan dan mogelijk is.
Wel volgen, vertrouwen en nabij blijven. En geduld hebben, dat ook.
..

Hij komt met lege handen binnen en zegt: ‘Ik wil geen spelletje doen, ik wil praten.’ 🙏

19/12/2024

‘Ik vind het heel spannend, maar het is tijd dat ik dit ga doen.’

Ze zegt ‘ja’ tegen een begeleidingstraject van Centrum Duo. Ze wil zichzelf en haar geschiedenis aan gaan kijken. Met een groot verlangen naar het hervinden van haar eigen kompas.

‘Jij stelt rake vragen’, zegt ze met een vertwijfelde blik. Er klinkt zowel ongemak als nieuwsgierigheid in haar stem door. Tijdens de kennismaking van vandaag leert ze ons al aardig kennen. De rust en empathie van Margot kent ze al, omdat haar dochter door Margot wordt begeleid. Maar mijn vragen en stiltes doen iets anders. En laat dat nou net de kracht van Centrum Duo zijn!

We brengen veiligheid, welkom en verbinding, maar ook vertwijfeling en ongemak. Respectvol, eerlijk en soms onuitstaanbaar. Omdat we geloven in onszelf én de ander. Samen gaan we op onderzoek. En dat gaat niet alleen via geplaveide paden en ‘lieve vragen’. Niet zelden komen de meest verhelderende antwoorden juist als de vraag je verwart of frustreert.

Ik glimlach. ‘Je bent meer dan welkom’, zeg ik. Ze kijkt me wat langer aan en lacht. Een beetje als een boer(in) met kiespijn. Maar wel één die het durft aan te gaan met zichzelf en met ons!

Ik geniet van de dynamiek tussen Margot en mij. Centrum Duo staat als een huis. Het klopt. We weten nooit exact wát er ontstaat, maar vertrouwen volledig op onszelf en elkaar. Met humor, kwetsbaarheid en eerlijkheid komen de mooiste dingen tevoorschijn.

Je bent welkom bij Centrum Duo.

Verlies & Leven
Henri Heijink • Buro Binding

02/12/2024

Ze kregen in hun vriendengroep te maken met niet een, maar twee zelfdodingen. Ik kreeg onlangs het verzoek met deze jongeren samen te komen. Om stil te staan bij wat deze heftige gebeurtenissen met hen hadden gedaan.
..

Zelfdoding raakt diep. Het slaat wonden van angst, schuldgevoel, gemis en machteloosheid. En nog zoveel meer. Als mens en als hulpverlener stelt dat je soms voor onzekerheid. 'Wat kan ik zeggen en doen? Wat beter niet?'

Tijdens de training 'Waarom ging je weg' bij het Expertisecentrum Omgaan met Verlies zullen Floortje Agema en ik jou als professional meenemen in hoe je kinderen en jongeren kunt ondersteunen als zij achterblijven na zelfdoding. Een dag over je eigen (on)gemak, gevoelens en gedachten over zelfdoding en je rol als professional.

Werk je in het , de , de of in de ? Je bent van harte welkom op deze training. Een dag waarop alles welkom is en niets gek is. We hopen je 16 januari 2025 te zien.
..

Ze staken twee kaarsen aan voor de overleden vrienden. Daarna stak ieder van hen een eigen waxinelichtje aan voor zichzelf. Voor de vriendschap die er was en het gemis dat er nu is. Tien jongeren. Tien verhalen. Tien paar ogen. En heel veel meer tranen. Maar bovenal: verbinding, openheid en eerlijkheid.

1-daagse training die je leert kinderen die achterblijven na zelfdoding in de directe omgeving te ondersteunen, op een warme, veilige manier.In Nederland sterven ieder jaar ruim 1.800 mensen door zelfdoding. Zo lijkt het maar een getal, maar dit zijn dierbaren uit de omgeving van heel veel kinder…

17/10/2024

Twee jaar geleden was ik als spreker te gast bij een zeer warm en waardevolle bijeenkomst voor nabestaanden na zelfdoding. Dit jaar organiseert Manuela Wiltenburg-Janssen van Unalome Uitvaartbegeleiding wederom dit samenzijn. Een mooi initiatief dat ik iedere nabestaande na zelfdoding toewens.

Voel je dus welkom in Woerden op zaterdag 23 november a.s.

Omdat samen minder alleen is 🙏💞

06/09/2024

29/08/2024

Op 10 september zal Margot van Rijn op spreken over een thema dat vaak in stilte wordt gedragen: rouw na zelfdoding. Tijdens deze lezing deelt zij haar persoonlijke en professionele ervaringen en biedt zij inzichten in hoe je om kunt gaan met de complexe emoties en vragen die nabestaanden vaak ervaren.

Wil jij graag bij deze waardevolle avond aanwezig zijn? Plaats dan een ❤️ onder deze post om kans te maken op twee kaarten die mag weggeven. Samen kunnen we dit belangrijke onderwerp bespreekbaar maken en elkaar ondersteunen. Deze actie loopt tot maandag 2 september.

27/08/2024

Werk jij in het onderwijs, de kinderopvang, de uitvaartzorg of (jeugd)zorg? Of een andere plek waar je kinderen ontmoet?

Dan hoop ik dat je deze training komt bijwonen. Over een thema dat misschien al eens op je (professionele) pad kwam, of wellicht nog zal komen.

Achterblijven na zelfdoding.

Samen met Floortje Agema geef ik deze training, die me na aan het hart ligt. Omdat het van groot belang is dat kinderen die achterblijven na zelfdoding zich gehoord, gezien en gesteund voelen.

En het heel begrijpelijk is als je niet goed weet hoe je dat kunt doen.

Ik nodig je van harte uit! Mede namens alle kinderen die blij zullen zijn met wat je ervan zult leren 🙏🏻.

Ben jij een professional die werkt met kinderen en wil jij meer weten over rouw bij kinderen en jongeren die achterblijven na zelfdoding?

Dan wil jij onze 1-daagse training ‘Waarom ging je weg?’ niet missen!

Thema’s die aan de orde komen

* Kinderen betrekken en informeren
* Vragen en emoties van kinderen
* Afscheid nemen
* Rouwreacties van kinderen

Lees meer en meld je aan via https://www.omgaan-met-verlies.nl/ons-aanbod/artikel/kinderenzelfdoding/waarom-ging-je-weg

15/08/2024

‘Zomervakantie is niet bedacht voor en door weduwen’

Ze zucht diep en kijkt me met betraande ogen aan. Haar dochter van negen zit naast haar. Ook zij huilt. De zomervakantie is bijna ten einde. Zes lange weken waren het. Moeder en dochter worstelen zich er doorheen. Zonder papa, want hij is dood.

Ik merk dat ik na afloop stil ben van wat ik heb gezien. De vermoeide, moedeloze en verdrietige blik van deze moeder herinnert me aan mijn eigen ‘zware jaren’. Ik zag op tegen ieder weekend, laat staan tegen zes weken zomervakantie. Van woorden als ‘prettig weekend’ of ‘fijne vakantie’ gingen mijn haren recht overeind staan. Mensen hadden vaak geen idee hoe hoog de berg was waar ik tegenop zag. Hoe zwaar de dagen in mijn eentje waren, met twee kleine kinderen én de rouw in mijn kielzog.

Deze moeder is niet de enige die deze week verzucht dat ze blij is dat de vakantie er bijna op zit. Gisteren was er een moeder met haar drie kinderen in mijn praktijkruimte. De dynamiek was pittig. Drie kinderen met een warboel aan gevoelens en een nog groter scala aan gedragingen. In een uur tijd zag ik aanvaringen, tranen, uitdagend gedrag, gegil, omarmingen en heel veel meer. De moeder deed haar uiterste best er steeds weer een liefdevolle wending aan te geven. Maar poeh, wat moe(s)t ze hard werken. Nog maar kort geleden overleed vader. Ze telt de dagen naar volgende week maandag af. ‘Ik kom niet aan mezelf toe. De kinderen vragen enorm veel aandacht en hangen aan mij. Ik kan geen kant op. Ik voel me vooral een politieagent. En logeren? Dat willen ze momenteel nauwelijks.’

Ik denk dat veel niet-alleenstaande ouders ook blij zijn als de structuur van school weer gaat beginnen. De regelmaat van school, sport en andere activiteiten is vaak heel welkom, na een periode van ‘vrijheid en blijheid’. Maar toch voel ik behoefte een shout out te doen naar de ouders met jonge kinderen die er alleen voor staan én een rouw-rugzak meezeulen. Het is topsport. Iedere dag weer.

Zelf kan ik inmiddels weer volop genieten van vakanties en weekenden. Allereerst omdat de rouw - ruim twaalf jaar na zijn dood - niet meer zo zwaar drukt op ons gezin. Maar ook omdat mijn kinderen inmiddels tieners zijn die ik ook soms alleen kan laten. Ik heb vrijheid terug die ik jaren niet heb gekend. Ik ben me daar enorm bewust van en dankbaar voor. Juist omdat ik ook weet hoe het is als die vrijheid er niet is.

Ken jij weduwen of weduwnaars met jonge kinderen? Bel dan eens aan en doe een voorstel. Naar het zwembad? Samen de barbecue aansteken? Een uurtje met de kinderen naar de speeltuin? Een logeerpartij? Even boodschappen doen? Het maakt niet uit: groot of klein. Maar maak een gebaar. Het helpt. Het helpt om je als ouder even minder alleen te voelen. Even de aandacht voor de kinderen met iemand te kunnen delen of zelfs aan iemand over te kunnen dragen.

Uit de grond van mijn hart kan ik je zeggen: dat is MEER dan welkom!