Human House Healthy

23/11/2025

Trillingen & Laagfrequente Geluiden in Huis — Wat is het en waar komt het vandaan?

Steeds vaker hoor ik van klanten dat ze in hun woning hinder ervaren van trillingen, zoem- of bromtonen. Het gaat dan om verschijnselen die moeilijk te lokaliseren zijn, maar wel duidelijk voelbaar of hoorbaar zijn, vooral ’s avonds en ’s nachts. Dit is voor veel mensen een groeiend probleem.

■ Wat zijn deze trillingen en lage tonen?

De klachten hebben vaak te maken met laagfrequent geluid (LFG): geluidstrillingen onder de 100 Hz. Deze zijn niet altijd hoorbaar, maar kunnen wel voelbaar zijn als een zachte trilling in vloeren, meubels, bedden of zelfs in het lichaam.
Steeds meer mensen ervaren een trilling, bromtoon of laagfrequent geluid in huis. Soms hoor je het niet, maar voel je het in je lichaam, vooral ‘s avonds of in bed. Het kan leiden tot onrust, slecht slapen en zelfs stressklachten. Maar wat ís dit precies en waar komt het vandaan?

In dit artikel leg ik uit wat het is, waar het door kan komen, hoe vaak het voorkomt, en wat je eraan kunt doen. Ook wat informatie over nationaal én internationaal onderzoeken.

■ Wat zijn trillingen of laagfrequente geluiden?

Het gaat meestal om geluid en trillingen onder de 100 Hz, dus heel lage tonen.
Deze geluiden:
▪︎ Hoor je soms niet met het oor
▪︎ Maar voel je wel met je lichaam
▪︎ Ontstaan vaak als brom, dreun, druk in het hoofd, of trillend gevoel in meubels en bed

Dit heet ook wel laagfrequent geluid (LFG) of structuurgeluid wanneer het via de bouwconstructie doorgegeven wordt.

■ Wat zijn mogelijke oorzaken?

De laatste jaren nemen de klachten toe door nieuwe technieken in en rondom woningen. Veel voorkomende bronnen in huis of bij buren zijn:
▪︎ Warmtepompen
▪︎ Airco’s
▪︎ Ventilatie-units
▪︎ Waterbedden
▪︎ Zonnepanelen + omvormers
▪︎ Vijverpompen / jacuzzi’s
▪︎ Grote aquaria en luchtpompen
▪︎ Defecte of resonante pompen
▪︎ Huishoudelijke apparaten die ’s nachts draaien

■ In de omgeving:

▪︎ Industrie
▪︎ Verkeersinstallaties
▪︎ Windmolens
▪︎ Hoogspanningsstations
▪︎ Pompinstallaties in het riool / waterbeheer

■ Natuurlijke invloeden:

▪︎ Waterstromen onder de woning (wateraders)
▪︎ Resonanties in de bodem

In twee-onder-een-kap woningen, rijtjeswoningen en woningen met een verbonden garage of uitbouw komt dit extra vaak voor, door overdracht via de constructie.

■ Hoe vaak komt dit voor?

Onderzoeken laten zien dat:
▪︎ In Nederland 3–5% van de mensen regelmatig hinder ervaart van lage tonen.
▪︎ In buitenland, zoals Denemarken is dat percentage vergelijkbaar.
▪︎ Vooral mensen in moderne woonwijken met warmtepompen, airco's en zonnepanelen melden klachten.

De verwachting is dat het aantal meldingen blijft stijgen, doordat steeds meer elektrische systemen gebruikt worden.

■ Mogelijke gezondheidsklachten, niet iedereen reageert hetzelfde, maar veel gemelde klachten zijn:
▪︎ Slecht slapen door trillend gevoel in bed
▪︎ Druk of spanning in hoofd of borst
▪︎ Onrustig of nerveus gevoel
▪︎ Oorsuizen of bromtoon
▪︎ Vermoeidheid en prikkelbaarheid
▪︎ Concentratieproblemen
▪︎ Stress of somberheid door langdurige hinder

De relatie tussen LFG en gezondheid wordt in meerdere landen onderzocht.

■ Is dit een bekend probleem in Nederland?

Ja. Zowel het RIVM als diverse gemeenten en omgevingsdiensten erkennen dat laagfrequent geluid bestaat en dat een deel van de bevolking hier last van heeft.
Het RIVM zegt dat er meer onderzoek nodig is, omdat de klachten complex en lastig meetbaar zijn.

■ Er is veel internationaal onderzoek naar trillingen en LFG:
▪︎ Denemarken: meest uitgebreide beleid en onderzoeken; 4% van de bevolking ervaart hinder.
▪︎ VK: universiteiten (zoals Salford) onderzoeken trillingen in woningen.
▪︎ Canada: Health Canada onderzoekt effecten van lage tonen op slaap en stress.
▪︎ VS: NASA onderzoekt infrasoon geluid en gevoeligheid van het menselijk lichaam.
▪︎ Duitsland: Fraunhofer Instituut onderzoekt trillingen en bouwfysica, zeer relevant voor woningen.

Internationaal is er brede erkenning dat dit een reëel en groeiend probleem is.

■ Wat kun je eraan doen?

De aanpak verschilt per situatie. Mogelijke stappen zijn:

● Bron achterhalen in huis of bij buren:
Vaak komt het door:
▪︎ Warmtepomp bij buren
▪︎ Mechanische ventilatiesysteem
▪︎ Aquarium
▪︎ whirlpool bath
▪︎ Omvormers

De bron oplossen geeft bijna altijd het beste resultaat.

● Technische metingen
Professionele metingen kunnen:
▪︎ De frequentie vastleggen
▪︎ Bepalen of het constructie- of luchtgeluid is
▪︎ De waarschijnlijke oorzaak aanwijzenbof opsporen

Hiervoor zijn speciale trillings- en geluidsmeters nodig.

● Bouwkundige oplossingen:
▪︎ Ontkoppelen van apparaten
▪︎ Vloer- of wandontkoppeling
▪︎ Verzwaren van constructies
▪︎ Dempers of trillingsisolatie
▪︎ Aanpassen van ventilatie- of warmte-installaties

● Omgevingsdienst inschakelen
bij industriële of omgevingsbronnen.

● Leefstijlaanpassingen
In sommige situaties helpt:
▪︎ Extra geluidsabsorptie
▪︎ Frequentie-maskeerders
▪︎ Veranderde slaappositie en bedlocatie

■ Waarom is dit onderwerp nu belangrijk?

Veel moderne elektrische apparaten produceren lage trillingen. Ook worden woningen steeds dichter op elkaar gebouwd. Daardoor neemt het aantal klachten toe — in Nederland én in het buitenland.

Bronvermelding:
▪︎ RIVM – Onderzoeksprogramma Laagfrequent Geluid
▪︎ RIVM – Laagfrequent geluid: lopende onderzoeken
▪︎ Stichting LaagFrequent Geluid – informatie over klachten en oorzaken
▪︎ ODRA – Adviespagina laagfrequent geluid
▪︎ Miljøstyrelsen Denemarken – Laboratory Evaluation of Annoyance of Low Frequency Noise

Artikel:
Martin Sevink
https://humanhousehealthy.nl/
Hoe gezond is jouw huis? 💚

20/11/2025

Gevaarlijke stoffen in (kinder)kleding. Dit artikel sluit mooi aan op mijn eerdere artikelen over gevaarlijk stoffen in huis, waaronder de schadelijke stoffen formaldehyde en ftalaten, die gezondheidsproblemen kunnen veroorzaken.
https://humanhousehealthy.nl/nieuwsberichten/

■ Formaldehyde

Formaldehyde wordt vooral gebruikt om kleding kreukvrij te maken en schimmel tijdens transport te voorkomen.

Mogelijke gevolgen:

▪︎Huidklachten zoals jeuk, roodheid en eczeem.
▪︎Irritatie van ogen, neus en keel, vooral bij gevoelige mensen.
▪︎ Hoofdpijn en benauwdheid bij hogere concentraties.
▪︎Wordt bij langdurige blootstelling als kankerverwekkend beschouwd.

■ Ftalaten

Ftalaten zijn weekmakers die je vooral vindt in prints, kunstleer en elastische materialen.

Mogelijke gevolgen:
▪︎ Hormonale verstoring (endocrien disruptor).
▪︎ Verminderde vruchtbaarheid bij mannen en vrouwen.
▪︎ Invloed op de ontwikkeling van ongeboren kinderen.
▪︎ Allergische reacties of huidirritatie bij direct contact.

■ Hoe kun je risico’s verminderen?

Was nieuwe kleding altijd eerst, zodat chemische resten deels verdwijnen.

Kies vaker voor materialen met Oeko-Tex of GOTS keurmerk.

Vermijd kleding die sterk chemisch ruikt of harde plastische prints heeft.

https://humanhousehealthy.nl/

In navolging van de Consumentenbond en de Europese Unie, heeft nu ook Greenpeace onderzoek gedaan naar de kleding van Aziatische webwinkel Shein. Greenpeace kwam tot een soortgelijke conclusie: kleding van Shein bevat gevaarlijke chemicaliën in hoeveelheden die de EU-regels ruim overschrijden.

19/11/2025

Giftige stoffen in huis –
De onzichtbare vervuilers!

In de bouwbiologie staat een gezond binnenmilieu centraal. Ons huis zou een plek van herstel en vitaliteit moeten zijn. Toch worden veel woningen ongemerkt vervuild door giftige stoffen, waarvan Vluchtige Organische Stoffen (VOS/VOC’s) de belangrijkste zijn. Deze stoffen zijn vaak geurloos, onzichtbaar en kunnen jarenlang uit onze materialen en producten vrijkomen.
Doordat woningen tegenwoordig goed geïsoleerd zijn, blijven deze stoffen langer binnen hangen en hopen ze zich op.

■ Wat zijn VOS/VOC’s?

VOS, of in het Engels VOC’s (Volatile Organic Compounds), zijn vluchtige organische stoffen die gemakkelijk verdampen bij kamertemperatuur. Terwijl ze verdampen, ademen we ze in.

Voorbeelden zijn:
▪︎ Formaldehyde
▪︎ Benzeen
▪︎ Tolueen
▪︎ Aceton
▪︎ Terpenen (uit o.a. geurstokjes)

■ Waar zitten VOC’s in?

VOC’s komen vrij uit heel veel alledaagse producten.

Voorbeelden zijn:
▪︎ Bouw- en afwerkingsmaterialen
▪︎ Verf, lak en beits
▪︎ Kitten en lijmen
▪︎ Laminaat en vinylvloeren
▪︎ Tapijt en ondervloeren
▪︎ MDF, spaanplaat en meubels van samengesteld hout
▪︎ Isolatiematerialen
▪︎ Schoonmaakmiddelen
▪︎ Luchtverfrissers
▪︎ Geurkaarsen
▪︎ Parfum en cosmetica
▪︎ Kunststoffen
▪︎ Printerinkt

■ Mogelijke gezondheidsklachten:

Het verschilt per persoon hoe sterk men reageert, maar veel mensen ontwikkelen klachten zonder dat ze doorhebben dat de oorzaak in hun huis ligt.

Veelvoorkomende symptomen zijn:
▪︎ Hoofdpijn of duizeligheid
▪︎ Vermoeidheid
▪︎ Prikkelende ogen, keel of huid
▪︎ Allergische reacties
▪︎ Geheugen- en concentratieproblemen
▪︎ Verergering van astma en luchtwegaandoeningen

Kinderen zijn hier vaak gevoeliger voor dan volwassenen.

■ Eventuele gezondheidsrisico’s op lange termijn

Langdurige blootstelling kan risico’s met zich meebrengen, zoals:
▪︎ Verstoorde hormoonhuishouding
▪︎ Verzwakt immuunsysteem
▪︎ Chronische luchtwegklachten
▪︎ In extreme gevallen: verhoogde kans op bepaalde vormen van kanker (bijv. door formaldehyde en benzeen)

■ Zijn VOC’s meetbaar?

Ja, VOC’s kunnen objectief gemeten worden met professionele bouwbiologische meetapparatuur.

Een bouwbioloog kijkt onder andere naar:
▪︎ VOC-waardes in de binnenlucht
▪︎ Formaldehydegehalte
▪︎ Puntbronnen (bijvoorbeeld een kast of vloer)
▪︎ Vocht en ventilatie die VOC's kunnen beïnvloeden

Metingen geven duidelijkheid over de luchtkwaliteit in huis.

■ Wat kun je eraan doen?

Er zijn veel stappen mogelijk om de binnenlucht gezonder te maken.
Hieronder een aantal voorbeelden:

Bron aanpakken:
▪︎ Verwijder geurproducten zoals geurkaarsen en luchtverfrissers
▪︎ Kies bij verbouwingen voor natuurlijke materialen
▪︎ Vervang meubels van spaanplaat/MDF door massief hout

Ventileren:
▪︎ Dagelijks 10–15 minuten kruisventilatie
▪︎ Zorg voor schone ventilatieroosters en mechanische ventilatie

Materialen laten uitgassen:
▪︎Nieuwe producten eerst laten “uitademen” in een schuur of goed geventileerde ruimte.

Gebruik natuurvriendelijke producten:
▪︎ Natuurlijke verf en beits
▪︎ Schoonmaakmiddelen zonder parfum
▪︎ Natuurlijke vloerbedekking

Professionele meting:
Een bouwbioloog kan:
▪︎ VOC’s nauwkeurig meten
▪︎ De bron lokaliseren
▪︎ Een persoonlijk adviesrapport opstellen
▪︎ Alternatieven aanbevelen volgens de 25 bouwbiologische richtlijnen

■ Artikel:
Martin Sevink
Human House Healthy

■ Voor meer informatie:

https://humanhousehealthy.nl/bouwbiologisch-woonadvies/

17/11/2025

Zaterdag 22 november bij Hugz hub in Zelhem!
Ontstoren vaccinaties en inentingen -
Petra de Vries van Human House Healthy is er dan voor een speciale informatie middag.
Het thema deze dag: het ontstoren van vaccinaties en inentingen met homeopathie.
Ben je nieuwsgierig hoe dat werkt of wat het precies inhoudt?
Kom gewoon even langs, stel je vragen en klets met Petra aan tafel — ze legt het je graag uit!

Hugs hub
Stationsstraat 14
7021 CK Zelhem

https://humanhousehealthy.nl/

14/11/2025

5G Health Effects – 8 Case Reports uit Zweden (Hardell & Nilsson, 2023–2024)

Onderzoekers Lennart Hardell en Mona Nilsson publiceerden acht casusverslagen over inwoners en bezoekers in Zweden die gezondheidsklachten ontwikkelden kort nadat 5G-zendmasten in hun omgeving werden geplaatst. De beschreven klachten omvatten onder andere slapeloosheid, vermoeidheid, hoofdpijn, concentratieproblemen, huidirritaties, duizeligheid, hartkloppingen en geheugenverlies. Volgens de auteurs verdwenen deze klachten deels of volledig wanneer de betrokkenen verhuisden naar locaties met lagere elektromagnetische velden.

De onderzoekers stellen dat deze gevallen wijzen op het zogenaamde “microwave syndrome” of elektromagnetische overgevoeligheid (EHS) en wijzen op mogelijke niet-thermische effecten van radiofrequente straling. Ze pleiten voor strenger toezicht, nieuwe veiligheidsrichtlijnen en verder onderzoek naar de effecten van 5G, vooral gezien de toenemende blootstelling door nieuwe technologieën zoals Massive MIMO en millimetergolven.

Het artikel benadrukt dat internationale richtlijnen (zoals van ICNIRP en WHO) momenteel voornamelijk gebaseerd zijn op thermische effecten en volgens de auteurs onvoldoende rekening houden met andere biologische reacties. Gezondheidsinstanties erkenen dat langdurige effecten verder onderzocht moeten worden.

Dit artikel bevat veel waardevolle en gedetailleerde onderzoeksinformatie over 5G-casusstudies uit Zweden — ideaal voor wie zich in het weekend uitgebreid wil verdiepen in de mogelijke gezondheidseffecten van 5G.

Volledige publicatie en details van de 8 casusverslagen zijn te vinden via de volgende link:

https://mdsafetech.org/2023/11/20/5g-health-effects-5-case-reports-of-health-symptoms-after-5g-cell-towers-placed-in-sweden/

Martin Sevink
Human House Healthy

https://humanhousehealthy.nl/straling/

09/11/2025

Hoe gezond is jouw huis?
We brengen gemiddeld zo’n 90% van onze tijd binnenshuis door — thuis, op het werk of op school.
Maar hoe gezond is die binnenruimte eigenlijk?
Veel mensen hebben dagelijks last van hoofdpijn, vermoeidheid, concentratieproblemen of een drukkend gevoel op de borst, zonder te beseffen dat hun woning of werkplek hieraan kan bijdragen.

Steeds vaker blijkt de oorzaak te liggen in het zogenaamde Sick Building Syndroom (SBS) — een verschijnsel waarbij mensen ziek worden van het gebouw waarin ze verblijven.
De Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) erkent dit syndroom al sinds de jaren ’80 als een serieus gezondheidsprobleem.
Toch wordt er in Nederland nog weinig over gesproken, terwijl de signalen toenemen: vochtige huurwoningen, schimmelvorming, slechte ventilatie en klachten door elektromagnetische straling.

🟢 Wat zijn de klachten van het Sick Building Syndroom?
De klachten verschillen per persoon, maar komen opvallend vaak voor bij mensen die langdurig binnen verblijven.
Veelvoorkomende symptomen zijn:
▪️ Hoofdpijn of migraine
▪️ Vermoeidheid en concentratieproblemen
▪️ Droge ogen, keel of huid
▪️ Benauwdheid of druk op de borst
▪️ Chronische hoest of geïrriteerde luchtwegen
▪️ Huidirritaties of jeuk
▪️ Verergering van allergieën of astma
▪️ Slaapproblemen of prikkelbaarheid

Herkenbaar?

🟢 Wat maakt een gebouw ongezond?
Een “ziekmakend gebouw” ontstaat meestal door een combinatie van bouwkundige, chemische en technologische factoren, zoals:
▪️ Slechte ventilatie of ophoping van CO₂
▪️ Vochtproblemen en schimmelgroei
▪️ Bouwmaterialen, lijmen en verf die Vluchtige Organische Stoffen (VOS) afgeven
▪️ Elektromagnetische belasting door WiFi, routers of elektrische installaties
▪️ Onnatuurlijk, flikkerend of te fel licht
▪️ Slechte akoestiek of temperatuurschommelingen

🟢 Hoe maak je je huis weer gezond?
Gelukkig kun je veel doen om jouw leefomgeving te verbeteren:

✅ Laat een bouwbiologisch woononderzoek uitvoeren – zo krijg je inzicht in luchtkwaliteit, vocht, ventilatie, verlichting en stralingsbelasting.
✅ Doe een stralingsmeting – om te zien hoeveel elektromagnetische belasting aanwezig is.
✅ Ventileer bewust en regelmatig – frisse lucht is essentieel voor een gezond binnenklimaat.
✅ Gebruik natuurlijke en biobased materialen bij bouwen of verbouwen, zoals houtvezelisolatie, leemstuc, kalkverf of vlas. Deze materialen zijn dampopen, ademen mee met het gebouw en dragen bij aan een stabiele luchtvochtigheid.
✅ Pak schimmel bij de bron aan – en los vochtproblemen structureel op.
✅ Zorg voor gezond licht en luchtzuiverende planten – dat ondersteunt je welzijn direct merkbaar.

🟢 Waarom dit belangrijk is
Een gezond gebouw ondersteunt je energie, concentratie en herstel.
Een ongezonde woning doet precies het tegenovergestelde — vaak ongemerkt, maar met grote gevolgen voor je welzijn.

Door bewust te kiezen voor bouwbiologische oplossingen en natuurlijke materialen creëer je een woonomgeving die écht goed is voor mens én milieu.

Twijfel je aan de gezondheid van jouw woning of werkplek?
Laat eens een bouwbioloog meekijken.
Met een paar gerichte metingen en praktische aanpassingen kun je vaak al veel verbeteren — zonder grote verbouwing.

Hoe gezond is jouw huis?
Misschien is het tijd om daar eens bewust naar te kijken.

Martin Sevink
Human House Healthy
https://humanhousehealthy.nl/straling/
https://humanhousehealthy.nl/bouwbiologisch-woonadvies/

04/11/2025

Bij ons in de Achterhoek groeit het bouwmateriaal van de toekomst!

Steeds meer boeren – ook hier in de regio – telen natuurlijke grondstoffen voor bouwmaterialen zoals hennep, vlas, stro en olifantsgras.
Daarmee dragen ze bij aan duurzaam bouwen én krijgen ze betaald in carbon credits.
Het Nationaal Groenfonds investeert 2,5 miljoen euro om deze biobased teelten te stimuleren.
Zo helpen boeren niet alleen het klimaat, maar ook de bouwsector vooruit 🌍💚

✅ Goed voor de werkgelegenheid in de regio
✅ Een duurzaam alternatief voor boeren
✅ Minder CO₂-uitstoot en gezondere bodem
✅ Korte keten – van akker naar bouwplaats
✅ Minder afhankelijk van buitenlandse grondstoffen

https://humanhousehealthy.nl/bouwbiologisch-woonadvies/

Lees het hele artikel van Change Inc.:

Boeren die natuurlijke grondstoffen telen voor de bouw, zoals hennep, vlas of stro leggen daarin CO2 vast en krijgen daarvoor carbon credits.

26/10/2025

5G, gezondheid en belangenverstrengeling
Wie beschermt wie eigenlijk?

We willen allemaal snel internet, overal bereik en slimme apparaten. Maar achter die draadloze wereld schuilt iets dat minder vaak besproken wordt: de enorme geldstroom én de groeiende twijfel over wat straling met onze gezondheid doet.

● Miljarden verdienen aan verbinding

De Nederlandse telecomsector draait jaarlijks zo’n 8 tot 10 miljard euro omzet. Bedrijven als KPN, VodafoneZiggo en Odido investeren miljarden in zendmasten en reclame.
Ook de overheid verdient flink mee: alleen al de 5G-frequentieveiling van 2024 bracht €174 miljoen op.
Tel daar nog de btw op telefoons (21%), abonnementen en winstbelastingen bij op, en je snapt: er gaat enorm veel geld om in deze sector.

En precies daar wringt het: kan een overheid die zelf profiteert van telecom nog onafhankelijk beslissen over gezondheidsrisico’s?

● Gezondheid: meer dan alleen “opwarming”

Nederland volgt de ICNIRP-normen voor straling – die alleen kijken naar wat het lichaam opwarmt.
Maar steeds meer onderzoeken laten zien dat er ook biologische effecten zijn bij lagere waarden.

Zo toonde het ATHEM-3-onderzoek (2023) aan dat langdurige blootstelling aan mobiele straling DNA- en chromosoomschade kan veroorzaken.
Een ander onderzoek in Mutagenesis (2023) zag 81% meer DNA-schade bij bloedcellen van mensen die werden blootgesteld aan mobiele straling.

Zwitserland en Italië nemen dit soort signalen serieus en hanteren veel lagere stralingslimieten. Nederland daarentegen gebruikt de hoogste limieten van Europa – want strengere regels zouden de uitrol van 5G vertragen.

● Belangenverstrengeling: een fundamenteel probleem

Dat overheid, kennisinstellingen en telecomindustrie financieel met elkaar verweven zijn, is geen kleine nuance — het is een kernprobleem.

Onderzoeksinstituten worden soms (gedeeltelijk) gefinancierd door telecompartijen of in samenwerkingsverbanden.

De overheid is zowel regelgever als profiteur — wat druk creëert om uitrol te versnellen in plaats van het gezondheidsperspectief centraal te stellen.

Door de omvangrijke marketing- en lobby-budgetten van de industrie is het publieke debat gekleurd: wie de geldstromen controleert (of er ten minste transparantie is) bepaalt mee welke verhalen het zicht krijgen.

Er is geen openbaar bewijs dat er op grote schaal corruptie is gepleegd — maar het systeem van verweven belangen is juist wél voldoende om onafhankelijkheid van besluitvorming te betwijfelen.

● Wat moet er veranderen?

▪︎Maak jaarlijks inzichtelijk hoeveel de overheid verdient aan telecom (veilingen, belastingen, etc.).
▪︎Zorg voor volledig onafhankelijk gezondheidsonderzoek naar langdurige blootstelling, zonder commerciële invloed op financiering of interpretatie.
▪︎Communiceer helder over de onzekerheden: dat geen definitief bewijs gelijkstaat aan “geen risico”; zorg voor preventie-aanpak in plaats van vanzelfsprekende veiligheid.
▪︎Herzie of verlaag stralingslimieten op basis van onafhankelijk bewijs, niet alleen op basis van thermisch effect.

Zolang deze stappen uitblijven, blijft de fundamentele vraag: beschermt de overheid onze gezondheid — of haar inkomstenbron?

Artikel:
Martin Sevink
https://humanhousehealthy.nl/straling/

Bronnen:

▪︎Mišík M. et al. (2023). Mutagenesis 38(4):227-237.
▪︎Kompetenzinitiative (2024). ATHEM-3-onderzoek.
▪︎5G Observatory EU (2024): Nederlandse frequentieveiling.

11/10/2025

Waarom Duitse artsen oproepen tot voorzichtigheid met je telefoon:

Tijdens mijn opleiding Bouwbiologie bij het IBN in Duitsland leer ik veel over het creëren van gezonde, duurzame en milieuvriendelijke leefomgevingen.
Een belangrijk onderdeel van de opleiding is elektromagnetische straling. Wat doet het met ons lichaam, onze slaap, ons welzijn? Er wordt hier veel onderzoek naar gedaan, en het onderwerp roept internationaal nog altijd veel discussie op — ook in Duitsland.

Ik kwam op de site van het IBN een interessant bericht tegen van de Medische Vereniging van Baden-Württemberg. Zij geven duidelijke aanbevelingen over mobiele telefonie en gezondheid en pleiten al jaren voor voorzorg en bewust gebruik van mobiele technologie.

Hieronder deel ik de vertaalde versie van het artikel, omdat ik het belangrijk vind dat dit soort informatie breder bekend wordt.
---------------------------------------------------------

Mobiele telefonie en gezondheid – Aanbevelingen van de Medische Vereniging van Baden-Württemberg

De Medische Vereniging van Baden-Württemberg pleit al vele jaren voor een voorzorgsgerichte terughoudendheid ten aanzien van mobiele telefonie, met name wat betreft straling van mobiele telefoons, om mogelijke gezondheidsrisico’s te beperken. In 2024 publiceerde de Medische Vereniging een geactualiseerde versie van haar aanbevelingen, die wij hier graag integraal weergeven.

De mobiele communicatietechnologie breidt zich wereldwijd uit en heeft de manier waarop mensen communiceren ingrijpend veranderd. Ze is niet meer weg te denken uit het dagelijks leven. De positieve effecten op werkprocessen, levenskwaliteit, onderlinge verbondenheid – ook in de gezondheidszorg (bijvoorbeeld bij medische noodsituaties of pandemieën) – staan buiten kijf.

Mobiele technologie maakt gebruik van (gepulseerde) elektromagnetische velden, zoals bij DECT-draadloze telefoons, WLAN (Wi-Fi), UMTS en 5G-netwerken. Dergelijke elektromagnetische velden zijn inmiddels alomtegenwoordig.

De invloed van elektromagnetische velden op de menselijke gezondheid – vanuit een bio-psychosociaal en holistisch perspectief – wordt intensief en controversieel besproken. Betrouwbare onderzoeksresultaten (voornamelijk uit dierproeven) tonen cellulaire veranderingen tot aan tumorbevorderende effecten door elektromagnetische velden. In welke mate deze resultaten op mensen van toepassing zijn, wordt nog wetenschappelijk onderzocht. Een duidelijk causaal verband met aandoeningen zoals kanker, depressie, slaapstoornissen, verslavingsgedrag, onvruchtbaarheid of elektrohypersensitiviteit is tot nu toe niet vastgesteld.

Gezondheidsrisico’s kunnen volgens de huidige stand van onderzoek niet worden uitgesloten. De WHO classificeert zowel laagfrequente als hoogfrequente elektromagnetische straling die met mobiele telefonie verband houdt als mogelijk kankerverwekkend. Gebruikers van mobiele telefonie worden aan beide frequentiegebieden blootgesteld. Daarom hebben mobiele netwerkexploitanten tot nu toe geen schadeverzekering kunnen afsluiten.

Het Europees Parlement, de Raad van Europa, het Europees Milieuagentschap en de Wetenschappelijke Adviesraad van de Duitse Bondsregering voor mondiale milieuveranderingen (WBGU) beschouwen mobiele telefonie als een risicotechnologie. Overwegend wordt gepleit voor een voorzorgsbenadering bij de verdere digitalisering.

Daarnaast wordt gewezen op toenemende psychosociale problemen door overmatig gebruik van mobiele technologie, vooral bij jongeren. Dit leidt vaak tot sociale spanningen binnen gezinnen.
Overmatig gebruik van digitale media kan bovendien leiden tot maatschappelijke isolatie – bij jongeren bijvoorbeeld tot schoolweigering. Klinisch relevante problemen zoals internetsverslaving of media-afhankelijkheid worden reeds als medische en maatschappelijke vraagstukken erkend (zie ook de DAK-studie 2020).

--------------------------------------------------------------

●De Medische Vereniging van Baden-Württemberg ondersteunt daarom de volgende aanbevelingen:

▪︎Een open, onbevooroordeelde discussie over elektromagnetische velden.
▪︎Intensiever onderzoek naar de mogelijke gezondheidsrisico’s van elektromagnetische velden bij mensen.
▪︎Creëren van stralingsvrije zones, o.a. in openbare gebouwen (bus, trein, scholen, universiteiten, overheidsinstellingen, ziekenhuizen) en ook in de privésfeer (zoals slaapkamers).
▪︎Verlaging van de SAR-waarden bij mobiele apparaten (SAR = “specifieke absorptiesnelheid”, een maat voor de energieopname van gepulseerde elektromagnetische velden bijv. via het oor of een broekzak).
▪︎Herziening van grenswaarden op basis van medisch-biologische criteria.
▪︎SAR-grenswaarden moeten voldoen aan het ALARA-principe (“as low as reasonably achievable”).
▪︎Vermelding van technische waarden (SAR, frequentie, elektrische veldsterkte, vermogensdichtheid) op elk mobiel apparaat.
▪︎Europese coördinatie van studies met uniforme standaarden, uitgevoerd door onafhankelijke instellingen (niet door de industrie gefinancierd).
▪︎Oprichting van een meldpunt voor “bijwerkingen van mobiele telefonie”, ook bedoeld voor elektrogevoelige personen.
▪︎Meer onderzoek naar psychosociale effecten van mobiele technologie, met inbreng van medische, psychotherapeutische en sociologische expertise.
▪︎Transparant recyclen van mobiele telefoons.
▪︎Beperken van het aantal zendmasten en het gezamenlijk gebruik ervan door verschillende aanbieders.
▪︎In openbare instellingen, met name scholen: voorkeur geven aan bekabelde netwerken (LAN) of nieuwe technische alternatieven; Wi-Fi moet vermogensgereguleerd zijn en zich automatisch uitschakelen bij niet-gebruik.
▪︎Intensieve voorlichting en begeleiding van gezinnen, kinderen en jongeren over gezonde omgang met digitale technologieën en manieren om de gezondheidsschade te beperken.

---------------------------------------------------------

●Aanwijzingen voor kinderen, jongeren en ouders:

▪︎Mobiele telefoons en laptops zo min mogelijk en zo kort mogelijk gebruiken.
▪︎“Afstand is je vriend” – houd mobiele apparaten op afstand van het lichaam.
▪︎Geen gebruik van mobiele apparaten in afgeschermde ruimtes, zoals auto’s of openbaar vervoer.
▪︎Gebruik handsfree-installaties.
▪︎Thuis bij voorkeur bekabelde verbindingen (LAN) gebruiken – vermijd DECT-apparaten.
▪︎In het algemeen: beperkt en begeleid mediagebruik door kinderen.
▪︎Onbegeleid smartphonegebruik pas vanaf 12 jaar.

Wat vinden jullie van deze aanbevelingen van de artsenkamer?

Bericht van IBN Duitsland
Martin Sevink
https://humanhousehealthy.nl/straling/

11/10/2025

Waarom Duitse artsen oproepen tot voorzichtigheid met je telefoon:

Tijdens mijn opleiding Bouwbiologie bij het IBN in Duitsland leer ik veel over het creëren van gezonde, duurzame en milieuvriendelijke leefomgevingen.
Een belangrijk onderdeel van de opleiding is elektromagnetische straling. Wat doet het met ons lichaam, onze slaap, ons welzijn? Er wordt hier veel onderzoek naar gedaan, en het onderwerp roept internationaal nog altijd veel discussie op — ook in Duitsland.

Ik kwam op de site van het IBN een interessant bericht tegen van de Medische Vereniging van Baden-Württemberg. Zij geven duidelijke aanbevelingen over mobiele telefonie en gezondheid en pleiten al jaren voor voorzorg en bewust gebruik van mobiele technologie.

Hieronder deel ik de vertaalde versie van het artikel, omdat ik het belangrijk vind dat dit soort informatie breder bekend wordt.
---------------------------------------------------------

Mobiele telefonie en gezondheid – Aanbevelingen van de Medische Vereniging van Baden-Württemberg

De Medische Vereniging van Baden-Württemberg pleit al vele jaren voor een voorzorgsgerichte terughoudendheid ten aanzien van mobiele telefonie, met name wat betreft straling van mobiele telefoons, om mogelijke gezondheidsrisico’s te beperken. In 2024 publiceerde de Medische Vereniging een geactualiseerde versie van haar aanbevelingen, die wij hier graag integraal weergeven.

De mobiele communicatietechnologie breidt zich wereldwijd uit en heeft de manier waarop mensen communiceren ingrijpend veranderd. Ze is niet meer weg te denken uit het dagelijks leven. De positieve effecten op werkprocessen, levenskwaliteit, onderlinge verbondenheid – ook in de gezondheidszorg (bijvoorbeeld bij medische noodsituaties of pandemieën) – staan buiten kijf.

Mobiele technologie maakt gebruik van (gepulseerde) elektromagnetische velden, zoals bij DECT-draadloze telefoons, WLAN (Wi-Fi), UMTS en 5G-netwerken. Dergelijke elektromagnetische velden zijn inmiddels alomtegenwoordig.

De invloed van elektromagnetische velden op de menselijke gezondheid – vanuit een bio-psychosociaal en holistisch perspectief – wordt intensief en controversieel besproken. Betrouwbare onderzoeksresultaten (voornamelijk uit dierproeven) tonen cellulaire veranderingen tot aan tumorbevorderende effecten door elektromagnetische velden. In welke mate deze resultaten op mensen van toepassing zijn, wordt nog wetenschappelijk onderzocht. Een duidelijk causaal verband met aandoeningen zoals kanker, depressie, slaapstoornissen, verslavingsgedrag, onvruchtbaarheid of elektrohypersensitiviteit is tot nu toe niet vastgesteld.

Gezondheidsrisico’s kunnen volgens de huidige stand van onderzoek niet worden uitgesloten. De WHO classificeert zowel laagfrequente als hoogfrequente elektromagnetische straling die met mobiele telefonie verband houdt als mogelijk kankerverwekkend. Gebruikers van mobiele telefonie worden aan beide frequentiegebieden blootgesteld. Daarom hebben mobiele netwerkexploitanten tot nu toe geen schadeverzekering kunnen afsluiten.

Het Europees Parlement, de Raad van Europa, het Europees Milieuagentschap en de Wetenschappelijke Adviesraad van de Duitse Bondsregering voor mondiale milieuveranderingen (WBGU) beschouwen mobiele telefonie als een risicotechnologie. Overwegend wordt gepleit voor een voorzorgsbenadering bij de verdere digitalisering.

Daarnaast wordt gewezen op toenemende psychosociale problemen door overmatig gebruik van mobiele technologie, vooral bij jongeren. Dit leidt vaak tot sociale spanningen binnen gezinnen.
Overmatig gebruik van digitale media kan bovendien leiden tot maatschappelijke isolatie – bij jongeren bijvoorbeeld tot schoolweigering. Klinisch relevante problemen zoals internetsverslaving of media-afhankelijkheid worden reeds als medische en maatschappelijke vraagstukken erkend (zie ook de DAK-studie 2020).

--------------------------------------------------------------

●De Medische Vereniging van Baden-Württemberg ondersteunt daarom de volgende aanbevelingen:

▪︎Een open, onbevooroordeelde discussie over elektromagnetische velden.
▪︎Intensiever onderzoek naar de mogelijke gezondheidsrisico’s van elektromagnetische velden bij mensen.
▪︎Creëren van stralingsvrije zones, o.a. in openbare gebouwen (bus, trein, scholen, universiteiten, overheidsinstellingen, ziekenhuizen) en ook in de privésfeer (zoals slaapkamers).
▪︎Verlaging van de SAR-waarden bij mobiele apparaten (SAR = “specifieke absorptiesnelheid”, een maat voor de energieopname van gepulseerde elektromagnetische velden bijv. via het oor of een broekzak).
▪︎Herziening van grenswaarden op basis van medisch-biologische criteria.
▪︎SAR-grenswaarden moeten voldoen aan het ALARA-principe (“as low as reasonably achievable”).
▪︎Vermelding van technische waarden (SAR, frequentie, elektrische veldsterkte, vermogensdichtheid) op elk mobiel apparaat.
▪︎Europese coördinatie van studies met uniforme standaarden, uitgevoerd door onafhankelijke instellingen (niet door de industrie gefinancierd).
▪︎Oprichting van een meldpunt voor “bijwerkingen van mobiele telefonie”, ook bedoeld voor elektrogevoelige personen.
▪︎Meer onderzoek naar psychosociale effecten van mobiele technologie, met inbreng van medische, psychotherapeutische en sociologische expertise.
▪︎Transparant recyclen van mobiele telefoons.
▪︎Beperken van het aantal zendmasten en het gezamenlijk gebruik ervan door verschillende aanbieders.
▪︎In openbare instellingen, met name scholen: voorkeur geven aan bekabelde netwerken (LAN) of nieuwe technische alternatieven; Wi-Fi moet vermogensgereguleerd zijn en zich automatisch uitschakelen bij niet-gebruik.
▪︎Intensieve voorlichting en begeleiding van gezinnen, kinderen en jongeren over gezonde omgang met digitale technologieën en manieren om de gezondheidsschade te beperken.

---------------‐----------‐---------------------------------

●Aanwijzingen voor kinderen, jongeren en ouders:

▪︎Mobiele telefoons en laptops zo min mogelijk en zo kort mogelijk gebruiken.
▪︎“Afstand is je vriend” – houd mobiele apparaten op afstand van het lichaam.
▪︎Geen gebruik van mobiele apparaten in afgeschermde ruimtes, zoals auto’s of openbaar vervoer.
▪︎Gebruik handsfree-installaties.
▪︎Thuis bij voorkeur bekabelde verbindingen (LAN) gebruiken – vermijd DECT-apparaten.
▪︎In het algemeen: beperkt en begeleid mediagebruik door kinderen.
▪︎Onbegeleid smartphonegebruik pas vanaf 12 jaar.

Wat vinden jullie van deze aanbevelingen van de artsenkamer?

Bericht van: Martin Sevink
www.humanhousehealthy.nl