School voor psychologie

School voor psychologie Wat heeft de wetenschappelijke, positieve psychologie mens&organisatie te bieden als het gaat om versterking van welbevinden en effectiviteit?

welbevinden motivatie zingeving waarden persoonlijke ontwikkeling

29/07/2025

(On)opzettelijkheid 46 Benoemen 2
Onopzettelijkheid betekent 'zonder vooropgezet doel'. Onopzettelijke uitkomsten komen aan de lopende band voor. Waar je ook bent, wat je ook maar doet. Meestal zien we ze als ongewenst. Maar is dat wel altijd zo? Of is er een verborgen, diepere zin? Laten we gewoon eens wat dieper dan normaal

Wat we eenmaal hebben benoemd ligt achter ons, is geweest. Hopelijk heeft het iets bijgedragen aan je inzicht al is dat niet zeker. Je zult de ervaring herkennen dat benoemen slechts een tijdelijk effect laat zien, het subtiele gevoel van controle dat benoemen ons geeft ebt weer – en ook steeds sneller - weg. Als het niet om het deel van onze werkelijkheid draait dat we kunnen benoemen en benoemd hebben, waar gaat het dan om? Nou ja, logisch: het onbenoembare. Kijk, nu wordt het interessant hoe dit verder gaat. Een column over het onbenoembare? Duidelijk zal zijn dat het zich niet even opzettelijk in woorden laat vangen. Meer kans heb je op een glimp er van in kunst, bijvoorbeeld dichtkunst, tussen de woorden en regels. De woordeloze muziek is wellicht een nog kansrijkere manier om het onbenoembare te naderen, te ervaren. Wat is het onbenoembare eigenlijk voor iets, zo kan de vraag luiden? Laat ik een poging doen. Disclaimer: ik pretendeer niet een deskundige te zijn op het gebied van het onbenoembare, eerder een amateur die ook maar wat probeert. Misschien vind je het volgende antwoord wat teleurstellend, volledig is het zeker niet. Het onbenoembare is dat wat zich onttrekt aan onze controle en grijpende denken. Trouwens, waar vind jij geen woorden voor?

21/07/2025

(On)opzettelijkheid 45 Benoemen 1
Onopzettelijkheid betekent 'zonder vooropgezet doel'. Onopzettelijke uitkomsten komen aan de lopende band voor. Waar je ook bent, wat je ook maar doet. Meestal zien we ze als ongewenst. Maar is dat wel altijd zo? Of is er een verborgen, diepere zin? Laten we gewoon eens wat dieper dan normaal graven.

Waarom geven we de dingen een naam, benoemen we ze? Naar onze aard, dus onopzettelijk, streven we naar versterking van een gevoel van controle over de dingen. Opzettelijk een naam aan iets geven versterkt dat gevoel. Op het moment dat iets een naam krijgt wordt het ook in de sfeer van het bekende getrokken, neemt de dreiging die van het vreemde uit gaat af. Al hangt het wel een beetje af van wat je benoemt en wat de naam is die je geeft. Er zijn duidelijk namen die minder prettig in het gehoor liggen dan andere. Neem de naam ‘vroegeling’ voor een klein lente plantje versus de naam ‘bastaardwederik’ voor een andere plant. De naam van sommige verschijnselen - oorlog, slachtoffer – geven de schijn van controle, vertrouwdheid. Al wenen ze natuurlijk nooit. Het blijft gemiddeld genomen prettiger een naam voor iets te hebben dan niet (denk hierbij gerust aan een diagnose waarover later meer). Het bewustzijn en de aandacht van mensen wordt het meest getriggerd door onveiligheid, het vreemde. Wat eenmaal een naam heeft gekregen wordt vervolgens ook snel gewoon, want veilig. Misschien is er voor een moment wat vermaak uit te persen maar dat duurt nooit lang. Ons leven kent veel herhalingen: we zijn gewoontedieren. Gewoontes geven ons een gevoel van veiligheid en vertrouwdheid. Wat dat betreft is het soms wel eens goed een gedachte te wijden aan wat Einstein ooit zei: domheid is hetzelfde doen en een ander resultaat verwachten. Ik acht de kans in ieder geval klein dat er veel avontuur, ontwikkeling en groei zit in de wereld van het eenmaal benoemde, vertrouwde en veilige. Waar vind je dat wel? Trouwens wanneer zocht jij laatstelijk het avontuur, het onbekende?

14/07/2025

(On)opzettelijkheid 44 Vooruitgang 3
Onopzettelijkheid betekent 'zonder vooropgezet doel'. Onopzettelijke uitkomsten komen aan de lopende band voor. Waar je ook bent, wat je ook maar doet. Meestal zien we ze als ongewenst. Maar is dat wel altijd zo? Of is er een verborgen, diepere zin? Laten we gewoon eens wat dieper dan normaal graven.

Tja, de hemel op aarde gaat niet gebeuren en dat is welbeschouwd maar goed ook. Want alleen zo blijven we bij de les. Echt iets te leren, werkelijk vooruitgang te boeken, betekent verandering van onze diepste aard. Duidelijk zal zijn dat dit geen fluitje van een cent is. Waar kun je beginnen? Je ervaring eens onder de loep te nemen. Want zomaar iets voor zoete koek slikken en voor waar aannemen is nooit verstandig. Komt wat Gray - en ondergetekende - hem na zegt overeen met je eigen persoonlijke waarneming en ervaring? En is er daarenboven een sterk verlangen inzicht te verwerven in dit hele gebeuren? Zo sterk dat je bereid bent een pad te gaan dat nog onbetreden is, omdat het jouw pad is? Je zult het op een akkoordje gooien en van twee walletjes eten: enerzijds het comfortabele leven en anderzijds de weg inslaan naar daadwerkelijke vooruitgang. Kijk maar hoe ver je er mee komt. Waar het echter eerst om gaat is dat je stappen zet die beantwoorden aan je verlangen inzicht te verkrijgen in fundamentele vooruitgang naar je menselijke natuur. Natuurlijk er zijn boeken die vingerwijzen naar wijsheid: ik noemde eerder al enkele en een uitgeverij die grossiert in boeken die behulpzaam kunnen zijn. Maar deze voortuitgang kun je je niet in lezen. En niemand kan jouw de bedoelde vooruitgang in praten. Je zult het zelf waar moeten maken. Zonder enige vorm van zelfdwang. Dat is een paradox. Wat betekent dat in het kortst mogelijke bestek? In essentie bereid zijn je egoïstische impulsen te laten voor wat ze zijn: zoethoudertjes. Houd vooraleerst je aandacht gericht op het verlangen naar inzicht. Trouwens welk inzicht verlangen jij het meest te verwerven?

07/07/2025

(On)opzettelijkheid 43 Vooruitgang 2
Onopzettelijkheid betekent 'zonder vooropgezet doel'. Onopzettelijke uitkomsten komen aan de lopende band voor. Waar je ook bent, wat je ook maar doet. Meestal zien we ze als ongewenst. Maar is dat wel altijd zo? Of is er een verborgen, diepere zin? Laten we gewoon eens wat dieper dan normaal graven.

Gray wijt ons hardnekkig geloof in vooruitgang van de mens, naar de natuur, aan met name monotheïstische religies. Die laten ons geloven in een hemel - op aarde of na het aardse bestaan - die te bereiken is. Maar ook seculiere ideologieën bepalen natuurlijk het geloof in vooruitgang: de utopie die een utopie blijft. Is onze toekomst dan dystopisch? Sommige groepen schijnen nu al in een soort dystopie te leven, zoals - uitputtender kan en wil ik niet zijn - o.a. Gazanen, Afghanen, Soedanezen en Noord-Koreanen. Met andere volkeren gaat het ogenschijnlijk beter, al is van wezenlijke vooruitgang - naar onze natuur - welbeschouwd geen sprake. Maar stel nu dat er wel sprake was van vooruitgang en dat het leven van alle mensen steeds beter, lees comfortabeler wordt? Het is een algemeen bekend feit dat het prettig leven kan zijn in de comfortzone, maar het echte avontuur woont er niet. En leren doen we er al helemaal niet, al blijkt dat dus ook in de stresszone lastig. En dat in dit leven dat beoogt een leerschool te zijn!
De vraag is nu of het eigenlijk überhaupt wel mogelijk is de mens naar aard en wezen te veranderen en wezenlijke vooruitgang te boeken. Sowieso raadzaam is het de mogelijkheid als vertrekpunt te kiezen. Maar blijkbaar is het iets van een geheel andere orde, datgene wat de natuur van de mens kan aantasten en naar de aard veranderen. Wanneer veranderde er iets laatstelijk trouwens voor jou iets ten goede?

30/06/2025

(On)opzettelijkheid 42 Vooruitgang 1
Onopzettelijkheid betekent 'zonder voor opgezet doel'. Onopzettelijke uitkomsten komen aan de lopende band voor. Waar je ook bent, wat je ook maar doet. Meestal zien we ze als ongewenst. Kun je iets doen of laten om de kans op gewenste onopzettelijke uitkomsten te vergroten? Dat zijn de vragen die in deze serie columns aan bod komen.

John Gray is een Britse politieke filosoof. Hij stelt dat vooruitgang - opzettelijk of onopzettelijk - bij de mens een mythe is. We blijven haat prediken, oorlogen voeren, tegen de klippen op consumeren, zijn-blijven in de kern egoïstisch en vertellen onszelf mooie verhaaltjes om een gevoel van ongemak te dempen. Hoe slim de wetenschap ook ziektes steeds beter weet te bestrijden, nieuwe ziektes zien we steeds weer. En technologische innovaties lijken vooral onze natuurlijke aard te dienen en versterken, niet vooruit te helpen. Oplossingen bevatten de kiemen van nieuwe problemen. Er is kortom zeker wat te zeggen voor de stelling van Gray. Ook al kan elk individu de ervaring hebben van vooruitgang, bijvoorbeeld als iets goed lukt of iemand ergens steeds beter in wordt. Er zijn ook verschillen tussen mensen: het ene leven is ogenschijnlijk meer een toonbeeld van progressie dan het andere. In het grotere geheel, van een afstandje bezien schiet het echter met ons weinig op. We leren nauwelijks tot niets. We roepen: "dit nooit weer", kijken naar de herhaling en staan er met de handen in de zakken bij. Binnen het bestel van het gewone menselijke bestaan is vooruitgang een illusie. Mechanismen die dit verzekeren zijn o.a. actie-reactie: elke actie roept een tegengestelde reactie op, waardoor alles uiteindelijk, onopzettelijk in zijn tegendeel verkeert en de optelsom nul is. Slachtoffers worden daders en daders slachtoffers vv. Ook geldt er de wet van behoud van alle ellende en geluk: dan gaat het de een beter dan de ander, maar overall blijft de hoeveelheid geluk en ellende steeds gelijk. Nu denk je vast dat ik een pessimist ben. Maar ik ben eerder een realistische optimist. Als dit alles zo is, wat nu, wat nu, zei Pichecru? Wat lukt jou persoonlijk trouwens laatstelijk steeds beter maar helpt je naar je menselijke aard niet vooruit?

23/06/2025

(On)opzettelijkheid 41 Buiten de lijntjes 3
Onopzettelijkheid betekent 'zonder voor opgezet doel'. Onopzettelijke uitkomsten komen aan de lopende band en overal voor. De ongewenste uitkomsten trekken de aandacht al blijkt de mens hardleers. Kun je iets doen of laten om de kans op gewenste (on)opzettelijke uitkomsten – met oog voor wereld en mensheid - te vergroten? Dat is de centrale vraag in deze serie.

Je weet dat je er bent, echt buiten de lijntjes, als een reactie niet per se tegengesteld is aan een actie, je leert en ontwikkelt zonder enige gedachte aan de uitkomst of afloop, bewust bent van verandering die niet voelt als opgelegd. Kortom, harmonie te midden van de wisseling van doen en laten. Oké, klinkt goed, zelfs beetje te mooi om waar te zijn. Maar zeker het zoeken waard. Hoe je daar belandt? Niet opgeven te zoeken, het ego-loze verlangen opzettelijk trouw blijven. Trouwens, richt je aandacht eens op het verlangen. Waar gaat het eigenlijk naar uit? Wat is de diepere kern er van? Zin en betekenis - de energie waar het steeds meer om gaat draaien - kunnen dit verlangen tijdelijk vervullen. Want het verlangen blijkt ten diepste uit te gaan naar de oorsprong van alles. Alles wat ik er meer over zeg zweemt naar speculatie. Dus laten we het even hebben over zin en betekenis. Waar vind je jouw zin en betekenis? Misschien in iets goeds doen voor de wereld of anderen, beeldhouwen, haken, voetbal, lezen, kennis vergaren, gezelligheid, nadenken of in theezakjeskunst. Ik oordeel niet, als het maar buiten de lijntjes is. Bezin je opzettelijk op zin en betekenis die je er aan geeft of er van krijgt. Neem een wat breder perspectief in en sta af en toe stil. Vraag jezelf dan eens: bevind je je binnen of buiten de lijntjes? Voedt vooral het verlangen er definitief buiten te geraken. Weet je nu genoeg om een begin te maken met buiten de lijntjes geraken? En hoe er buiten te blijven? Trouwens waarin vind jij het meest zin en betekenis?

16/06/2025

(On)opzettelijkheid 40 Buiten de lijntjes 2
Onopzettelijkheid betekent 'zonder voor opgezet doel'. Onopzettelijke uitkomsten komen aan de lopende band en overal voor. Meestal hebben we vooral oog voor de ongewenste. Kun je iets doen of laten om de kans op gewenste (on)opzettelijke uitkomsten te vergroten? Dat is de centrale vraag in deze serie.

Eerst dus even het wat van die lijntjes. De 'lijntjes' waarbinnen je leven zich afspeelt bestaan uit je aannames, overtuigingen, in steen gebeitelde dogma's, wat je geleerd hebt, de gekleurde bril waardoor je kijkt, het kader, denk- en belevingsraam. 'Er buiten' betekent ook buiten je comfortzone, de werkelijkheid buiten het vertrouwde. Andersgezegd, het water waarin een vis zwemt met de prangende vraag: waar is het water? Dan het opzettelijke hoe. Compleet kan men in het bestek van deze column - en ook er buiten overigens - niet zijn, maar wel de vraag beantwoorden waar je opzettelijk kunt beginnen. Bijvoorbeeld met andere boeken dan je gewend bent lezen. Of verander eens van je voorkeursbron van informatie. Verander eens iets in je gewoonten. Begin eens een gesprek met een vreemde. Buiten de lijntjes vergroot je steeds de kans, opzettelijk, om nieuwe - dat buiten de lijntjes bestaat - zin en betekenis te vinden. Die twee zijn het toekomstige nieuwe goud. En vormen zich steeds opnieuw andere lijntjes, en hervind je je binnen de comfortzone? Dat is waarschijnlijk. Er rest je maar één ding: verder zoeken naar een werkelijkheid buiten de lijntjes. Stop in ieder geval nooit met geloven dat er een werkelijkheid is buiten die lijntjes die je kunt vinden en waar je kunt wonen. Als je niet opgeeft – omdat er een verlangen is naar een andere werkelijkheid - bevind je je echt op een dag, zomaar onopzettelijk, definitief buiten de lijntjes. Hoe weet je dat je er bent? En dan? Trouwens wat zoek jij eigenlijk meestal?

03/06/2025

(On)opzettelijkheid 39 Buiten de lijntjes 1
Onopzettelijkheid betekent 'zonder voor opgezet doel'. Onopzettelijke uitkomsten komen aan de lopende band en overal voor. Meestal hebben we vooral oog voor de ongewenste. Kun je iets doen of laten om de kans op gewenste (on)opzettelijke uitkomsten te vergroten? Dat is de centrale vraag in deze serie.1 buiten de lijntjes

De filosoof Daniel Dennett had een advies dat ik graag doorgeef. Als iemand een mening verwoordt, probeer dan eerst opzettelijk deze mening, in je eigen woorden zo eerlijk, levendig en helder mogelijk weer te geven, dat de ander zegt: ik wou dat ik het zo duidelijk gezegd had. Noem vervolgens alle punten waar je het mee eens bent, vooral wat niet overeenstemt met wat algemeen als juist en waar geldt. Dan, geef aan wat je hebt geleerd van de ander en het gesprek tot dan toe. Pas daarna mag je tegenspreken of kritiek uiten. Typisch een gevalletje makkelijker gezegd dan gedaan. Maar toch is er wel wat te zeggen voor een opzettelijke poging dit advies op te volgen. Het is respectvol naar de gesprekspartner, die voelt zich gehoord en mede daardoor onopzettelijk meer open voor een ander perspectief - dat is NIET je gelijk - over de betreffende kwestie. Wat misschien helpt is steeds in gedachten te houden dat we allemaal slechts proberen er chocola van te maken. En dat ergens onopzettelijk midden tussen al die wirwar van meningen, als rode draad een wenkend perspectief gevonden kan worden: het onopzettelijk gemeenschappelijke. Dat is het besef dat alles wat een mens overkomt een vingerwijzing is en dat we de 'chocola' ergens anders moet zoeken. Buiten de lijntjes van ons gewone denken. Maar eerst - voor je begint met (in)kleuren – maar even die lijntjes bepalen in de volgende column. Is het je weleens gelukt buiten de lijntjes te kleuren?

26/05/2025

(On)opzettelijkheid 38 Over beschaven 10
Onopzettelijkheid betekent 'zonder voor opgezet doel'. Onopzettelijke uitkomsten komen aan de lopende band en overal voor. Meestal hebben we vooral oog voor de ongewenste. Kun je iets doen of laten om de kans op gewenste (on)opzettelijke uitkomsten te vergroten? Dat is de centrale vraag in deze serie.

Toch een toegift over het onderwerp beschaving. Dar ben je tenslotte nooit klaar mee. Wat zie je als je met opzet afdaalt in de krochten van je onbewuste? De onopzettelijke werkingen van je instincten. Zoals zelfhandhaving, veiligheid van het eigen vege lijf en leden voor alles. Geen mooi gezicht kan ik je vertellen, die bereidheid over lijken te gaan als het ik maar voldoende gekwetst is. Natuurlijk, het blijft gelukkig vaak bij een enigszins overweldigend gevoel, erbij aansluitende op hol geslagen gedachten en een slechte smaak in je mond. Van fysiek geweld komt het meestal niet. Dat kunnen we alvast op rekening schrijven van beschaving. Dat is dan de vorm van beschaving van buiten naar binnen en die werkt via regels, weten wat wel en niet hoort. Maar toch voelt het ook onopzettelijk want ingesleten. Verandert dat iets in die krochten op de lange termijn? Je hoeft maar een blik op de recente geschiedenis, nee zelfs in de krant van vandaag te werpen om te kunnen concluderen dat dat niet het geval is. Het is beter onze hoop te stellen op de beschaving van binnenuit. Ieder van ons zal dat zelf moeten doen. Als de groep maar groot genoeg is, laten we zeggen vanaf 2 mensen - al zijn er de voorbeelden van de enkeling die een flinke impact had op de loop der dingen ten goede (èn ten kwade, maar dat laat ik even voor wat het is met je goed vinden) - dan zal dat zeker effect hebben op de beschaafdheid van onze samenleving. Maar, dat zal dan toch tijdelijk blijken en ook vaak nog eens een redelijk dun laagje. Want niks blijft hetzelfde, alles is onderworpen aan verandering. En die is vaak in zijn tegendeel. Is daar fundamenteel iets aan te doen? Zie alle voorafgaande afleveringen. Trouwens wanneer liet je laatstelijk zien dat je weet hoe het hoort?

19/05/2025

On)opzettelijkheid 37 Over beschaven 9
Onopzettelijkheid betekent 'zonder voor opgezet doel'. Onopzettelijke uitkomsten komen aan de lopende band en overal voor. Meestal hebben we vooral oog voor de ongewenste. Kun je iets doen of laten om de kans op gewenste (on)opzettelijke uitkomsten te vergroten? Dat is de centrale vraag in deze serie.

Als slot van deze serie over beschaven, opgevat als zorg voor je ziel, aandacht voor beschaven van een ander. Als je eenmaal meer gevorderd bent als beschaver van jezelf, kun je de neiging ontwikkelen pogingen te doen om bij te dragen aan beschaving van een ander. Overigens gebeurt dat soms ook zonder dat je gevorderd bent, wat niet echt een goed idee is. Bijdragen aan de beschaving van iemand anders kan maar op één fundament: Liefde. Ik ervaar er vaak bij mezelf - al te menselijk - een tekort aan. Daarbij aansluitend is openheid, afwezigheid van een ik-belang vereist. En oordeelloosheid, of juister het vermogen om je oordeel op te schorten. Dat laat zich een aantal stappen vangen (anders dan Liefde): 1 opzettelijke opmerkzaamheid: je merkt op dat je een oordeel hebt, voelt of denkt. Oordelen komen meestal onopzettelijk in vele verschijningsvormen zoals o.a. voorkeur, ongevraagd advies, belangstelling, waardering, overtuigingen, aannames, goede raad, zou je niet... 2 neem opzettelijk waar, oordeel niet over het feit dat je onopzettelijk oordeelt, want dat is nu eenmaal al te menselijk 3 wat kan helpen is opzettelijk een vraag te knutselen van je onopzettelijke oordeel 4 bepaal en benoem wat je onopzettelijk voelt, zoek de naam die het beste past naar je eigen oordeel zonder te veroordelen, dus wees neutraal in de te naamstelling 5 sta even stil bij en bedenk in je hart dat je onder gelijke omstandigheden hetzelfde had kunnen doen 6 stel je geknutselde vraag aan jezelf 7 luister opzettelijk om te horen tot je onopzettelijk verstaat. Dit lijkt me een mooi opzettelijk begin, moeilijk zat. Maar zoals eerder gezegd mag je vertrouwen - steeds onopzettelijk - op wetmatigheden: via DOB (door oefening beter) leidt het pad je naar OBK (oefening baart kunst). En dat wie werkelijk zoekt zal vinden. Met een beetje geluk - zonder vaart niemand wel - kom je van het één tot het Andere. Trouwens hoe droeg jij laatstelijk opzettelijk bij aan beschaving van een ander?

12/05/2025

(On)opzettelijkheid 36 Over beschaven 8
Onopzettelijkheid betekent 'zonder voor opgezet doel'. Onopzettelijke uitkomsten komen aan de lopende band en overal voor. Meestal hebben we vooral oog voor de ongewenste. Kun je iets doen of laten om de kans op gewenste (on)opzettelijke uitkomsten te vergroten? Dat is de centrale vraag in deze serie.

In aflevering 3 van 7 april kwam het ik aan de orde. Daar is (veel) meer over te zeggen. Het ik is zoals alles verlaagd. Het maakt uit voor de zorg voor de ziel of je vooral leeft om overlevings- en genotsbehoeften – zelfhandhaving, eten, drinken, bezit, plezier najagen - te bevredigen of juist vooral om sociale en ideële behoeften - zorgen voor anderen, iets goeds proberen te doen, je verhouden tot wat de mens overstijgt - te vervullen. Er wordt hier geen oordeel uitgesproken: ieder gaat zijn eigen levensweg met een eigen bestemming. In het eerste geval ervaart het ik comfort en andere positieve gevoelens en gedachten, maar deze zijn altijd kortdurend. Behoeftes eisen nu eenmaal steeds opnieuw hun bevrediging: dit zou je leven in rondjes – van ervaren vervulling naar tekort - kunnen noemen. In het tweede geval is er zeker aanvankelijk innerlijke strijd tussen enerzijds overlevingsbehoeftes en anderzijds de meer sociale en ideële. Ik vermijd de aanduiding lager en hoger, daar zit namelijk meer oordeel in. Met name overlevingsbehoeften blijven gedurende alle fasen van een mensenleven hun bevrediging opeisen al kan de intensiteit afnemen. Sterker naarmate het accent er op ligt of lag in het voorafgaande leven. Zo bepaal je uiteindelijk zelf tot op zekere hoogte waar je opzettelijk aandacht vooral naar uitgaat in de huidige en latere fasen van je leven. Het is misschien vreemd om te constateren dat verschillende lagen van het ik met elkaar op gespannen voet kunnen verkeren. Maar zoals al opgemerkt: alles is gelaagd. Kortom: het maakt iets uit in welke laag je vooral leeft. Als je doorzet en je aandacht gericht houdt op het hoogste, kan er iets tevoorschijn komen dat uit een ander vaatje tapt. Want de mens leeft niet alleen voor brood en spelen. Trouwens uit welke laag leef jij vooral?

05/05/2025

(On)opzettelijkheid 35/ Over beschaven 7
Onopzettelijkheid betekent 'zonder voor opgezet doel'. Onopzettelijke uitkomsten komen aan de lopende band en overal voor. Meestal hebben we vooral oog voor de ongewenste. Kun je iets doen of laten om de kans op gewenste (on)opzettelijke uitkomsten te vergroten? Dat is de centrale vraag in deze serie.

De Franse filosoof Michel Foucault vond dat als we ons gedrag van binnenuit reguleren (een prettiger geacht woord voor controleren) we onszelf ook iets opleggen. Een vraag is inderdaad of onze waarden van binnen, niet toch van buiten komen zoals in de vorige aflevering al aangeduid werd. Een andere vraag is ook wat van binnen reguleert er eigenlijk precies? Als dat het ik - de agent en dienaar van in het bijzonder onze overlevingsbehoeften behoeften - is, wat zomaar zou kunnen, dan legt het ik ons dus iets op om onze eigen behoeftes te bevredigen? Op zijn zachtstgezegd wat kronkelig gedacht...maar gezien mijn ervaring zeker niet ondenkbaar. Een andere vraag is of het ik onze essentie uitmaakt. Nee, dat is geen vraag: het ik maakt NIET onze essentie uit. De essentie van de mens is iets van een andere dan de ons bekende orde. Om daar wat over te vertellen permitteer ik me even een omweg. Kijk, er zijn mensen die (on)opzettelijk vinden dat alles materie is, materialisten genaamd. Zij denken dat alles begint en eindigt in de stof en ontkennen het geestelijke of ideële. Een ander deel van de mensheid denkt dat God of Algeest samenvalt met de natuur zoals wij die (menen te) kennen. Die noemen we pantheïsten. En dan heb je mensen die geloven dat de natuur, alles dat is, de Algeest als oorsprong heeft. Die worden panentheïsten genoemd. Ik laat de vierde mogelijkheid van mensen die niks vindt van de aard van onze bestaanswerkelijkheid even voor wat het is, zonder daar over te oordelen. Nu de vraag naar die andere orde: daarmee wordt gedoeld op de oorsprong van alles. Die oorsprong is voor mij als panentheïst de Algeest die alles doordringt. Je kunt je ertoe leren verhouden. Al vraagt dat een verandering in levenshouding, die begint met een verandering van het bewustzijn, aandacht. Die verandering komt ongetwijfeld nog eens aan de orde in volgende afleveringen. Trouwens tot welke van de vier groepen reken jij jezelf?

Adres

Chansonsdreef 101
Harderwijk
3845GG

Website

Meldingen

Wees de eerste die het weet en laat ons u een e-mail sturen wanneer School voor psychologie nieuws en promoties plaatst. Uw e-mailadres wordt niet voor andere doeleinden gebruikt en u kunt zich op elk gewenst moment afmelden.

Contact De Praktijk

Stuur een bericht naar School voor psychologie:

Snelkoppelingen

Delen

Type