11/07/2025
Attitude in de behandelkamer én daarbuiten: de stille kracht van jouw houding als therapeut.
Als therapeut, coach of begeleider werk je met mensen in hun meest kwetsbare momenten. Je reikt een hand aan iemand die zoekt, struikelt of vastloopt. Dat vraagt niet alleen om vakkennis, maar óók – en misschien wel vooral – om een houding, een attitude, die dienend is aan het proces van de ander én jezelf.
Toch zien we in de praktijk dat attitude soms onderschat wordt. Zowel in de behandelkamer, als richting collega’s, trainingsinstituten of het bredere werkveld. Het is tijd om dat bespreekbaar te maken. Want de manier waarop jij in je werk staat, zegt alles over de veiligheid, diepgang en groei die je biedt – en ontvangt.
Wat verstaan we onder attitude?
Attitude is je innerlijke houding. Het is de manier waarop je kijkt, luistert, reageert en je opstelt ten opzichte van een situatie, een ander én jezelf. Het is geen trucje. Geen masker. Geen aangeleerd gedrag dat je in de kast hangt zodra je uit de praktijkruimte stapt.
Een gezonde professionele attitude komt van binnenuit en is zichtbaar in:
• Hoe je je voorbereidt op sessies.
• Hoe je omgaat met kritiek, feedback en onzekerheid.
• Hoe je reageert op collega’s die anders denken of werken.
• Hoe je praat over cliënten of andere professionals.
• Hoe je jezelf blijft ontwikkelen en positioneren binnen je vakgebied.
De kracht van een goede attitude
Een gezonde attitude kent een paar krachtige eigenschappen die je als behandelaar of begeleider onderscheiden en versterken:
1. Openheid en nieuwsgierigheid
Een goede behandelaar is nooit ‘klaar’. Je blijft nieuwsgierig. Naar cliënten, naar jezelf, naar ontwikkelingen in je vak. Je stelt vragen zonder oordeel. Je durft opnieuw te kijken. Je hebt niet de behoefte om het beter te weten, maar wél om beter te begrijpen.
2. Bescheidenheid en zelfreflectie
Goede behandelaren durven in de spiegel te kijken. Ze herkennen dat ze zelf ook blinde vlekken hebben. Dat je eigen overtuigingen je werk kunnen beïnvloeden. En dat feedback een kans is – geen aanval.
3. Verantwoordelijkheid nemen
Of het nu gaat om je dossiervoering, je kennisniveau, je houding tegenover een lastige cliënt, of je samenwerking met collega’s: een gezonde attitude betekent dat je je verantwoordelijkheid neemt. Je wijst niet naar anderen voordat je eerst zelf onderzoekt waar jouw aandeel ligt.
4. Professionaliteit zonder afstandelijkheid
Een goede attitude is warm én stevig. Je bent empathisch, maar niet overvloeiend. Je luistert, maar je begrenst ook. Je toont begrip zonder jezelf te verliezen. Je weet wie jij bent in het contact.
Wat ondermijnt een professionele attitude?
Helaas zien we in de praktijk ook voorbeelden van houdingen die het vak en het vertrouwen ondermijnen. Niet per se uit kwade wil, maar vaak uit onbewuste patronen of ongeduld.
❌ Commentaar zonder onderbouwing
Trainers krijgen soms kritiek van mensen die de training nog niet gevolgd hebben, of niet goed hebben gelezen waar het programma over gaat. Feedback is welkom – maar alleen als die komt van iemand die zich eerst verdiept heeft. Kritiek zonder kennis is destructief, niet constructief.
❌ Roddelen of negatief praten over collega’s
Een veelvoorkomende valkuil. Het delen van zorgen of meningen mag – maar niet als de ander daar geen stem in heeft of als het voortkomt uit eigen onzekerheid of frustratie. Het verlaagt de energie, ondermijnt vertrouwen en creëert verdeeldheid.
❌ Weerstand tegen nieuwe inzichten
Soms merk je dat behandelaren zich vastklampen aan hun methode of opleiding, en niets willen weten van alternatieven. "Dat past niet in mijn visie." Maar klopt dat wel? Of is het angst voor verandering? Groei vraagt om flexibiliteit.
❌ Gebrek aan zelfzorg en zelfkennis
Een uitgeputte behandelaar, die zichzelf voorbijloopt, raakt prikkelbaar, vermijdend of zelfs onethisch in het werk. Een goede attitude vraagt dus óók dat je jezelf serieus neemt: in je grenzen, je gevoelens en je behoeften.
Attitude naar instituten en scholing
Een interessant punt is de houding van behandelaren richting opleidingsinstituten en trainingen. Soms is er veel commentaar op lesvormen, accreditaties of lesinhoud, zonder dat men zelf goed onderzoekt wat er precies wordt aangeboden. Een leerhouding begint bij bereidheid om te luisteren, te verdiepen en dan pas te oordelen. Een instituut als BivT stelt kwaliteit en groei centraal, maar dat werkt alleen als de deelnemers datzelfde doen. Met een open geest. Met professionele feedback. En met het besef dat we allemaal een stukje van het grotere geheel zijn.
Een uitnodiging tot reflectie
Dus, hoe zit het met jouw attitude?
• Reageer je snel op wat je ‘niet goed’ vindt in anderen, of stel je eerst een verdiepende vraag?
• Lees je je écht goed in voor je een mening hebt over een collega, een therapievorm of een instituut?
• Durf je je eigen onrust en onzekerheid onder ogen te zien, als die opspeelt in contact met cliënten?
• Sta je open voor groei, ook als die oncomfortabel voelt?
Tot slot: attitude is het begin van vertrouwen
Of je nu werkt met kinderen, volwassenen, koppels of groepen: jouw attitude maakt het verschil. Het bepaalt of iemand zich veilig voelt, gehoord wordt, en groeit. Het bepaalt of je collega’s je vertrouwen. Of je cliënten bij je terugkomen. Of je jezelf in de ogen kunt kijken aan het eind van je werkdag.
Je bent méér dan je methoden. Je bent een mens. Een professional. En je attitude is je fundament.
Laten we dat met zorg behandelen.
