18/11/2025
PCOS is de meest voorkomende door hormonen veroorzaakte aandoening bij vrouwen.
Het algemeen dagblad publiceerde een uitgebreid artikel over PCOS dat we hier met je delen
Er is weinig bekend over de exacte oorzaak is van PCOS en wat de gevolgen zijn voor de gezondheid. Vrouwen blijven soms lang rondlopen met klachten die niet herkend worden. Experts vertellen wat we tot nu toe weten over PCOS en wat de kenmerken zijn.
1. Wat is PCOS en wat zijn de symptomen?
Het polycysteus-ovariumsyndroom, afgekort PCOS, is een verzamelnaam voor een aantal verschijnselen die veroorzaakt worden door een hormonale afwijking bij vrouwen. Vrouwen met PCOS hebben vaak vergrote eierstokken en meer en kleinere eiblaasjes dan gemiddeld.
Vrouwen met PCOS worden vaak niet ongesteld of hebben een onregelmatige cyclus van minder dan 21 dagen of langer dan 35 dagen.
Een derde symptoom is een verhoogde mannelijke geslachtshormoonspiegel, wat zich kan uiten in overbeharing in het gezicht en op het lichaam. „Het gaat hierbij om een mannelijk beharingpatroon, dus dikke, stugge haren, geen donsharen’’, zegt Angelique Goverde, gynaecoloog bij het UMC Utrecht.
PCOS is de meest voorkomende aandoening bij vrouwen die veroorzaakt wordt door hormonen. Volgens de Nederlandse Vereniging van Obstetrie en Gynaecologie (NVOG) heeft wereldwijd 8 tot 13 procent van de vrouwen in de vruchtbare leeftijd PCOS.
2. Hoe ontstaat PCOS?
Het is lastig om te zeggen wie wel en wie geen PCOS krijgt en hoe dat komt. Veel dingen rondom de aandoening zijn nog onduidelijk voor artsen. Laven: „We zien wel dat PCOS een erfelijke factor heeft. Als je moeder of zus PCOS heeft, dan is er 50 procent kans dat jij het ook hebt. Het lijkt dat PCOS ook via de vader doorgegeven kan worden.”
3. Hoe weet je of je PCOS hebt?
Een vrouw moet twee van de drie symptomen hebben om de diagnose van PCOS te krijgen. Sommige vrouwen hebben alle symptomen, maar het kan ook zo zijn dat je PCOS hebt zonder de symptomen die je zelf kan opmerken. Je kunt dus ook PCOS hebben met een regelmatige cyclus of zonder overbeharing. Een deel van de vrouwen met PCOS weet dus niet dat ze het hebben.
De anticonceptiepil kan ervoor zorgen dat sommige klachten verminderen of verdwijnen, weet Laven. „Veel vrouwen komen er daarom pas achter dat ze PCOS hebben als ze stoppen met de pil.”
Om te weten of je PCOS hebt, is onderzoek bij de gynaecoloog nodig. Goverde: „We moeten eerst uitsluiten dat er geen andere reden voor de klachten is. Zo kan de afwezigheid van de eisprong ook komen door schildklierproblemen.”
Om PCOS vast te stellen wordt de cyclus in kaart gebracht en wordt er een hormoonbepaling in het bloed uitgevoerd. Met een inwendige echo kijkt de gynaecoloog naar de eierstokken. Als je geen inwendig onderzoek wil, kan ook een zogeheten AMH-bepaling gedaan worden (bloedtest) om te schatten of de eierstokken vergroot zijn en er meer eiblaasjes zijn.
4. Ben je onvruchtbaar als je PCOS hebt?
Op sociale media wordt informatie verspreid over PCOS die niet altijd feitelijk juist is. „Dat vrouwen met PCOS onvruchtbaar zouden zijn, is echt een misvatting.’’
Zo zijn vrouwen met PCOS juist tot latere leeftijd vruchtbaar, omdat ze meer eicellen dan gemiddeld hebben. Zwanger raken kan wel lastiger zijn, want door de onregelmatige cyclus zijn er minder eisprongen. „Het kan drie tot vier keer langer duren om via de natuurlijke weg zwanger te worden. Maar er is ook medicatie om de eisprong op gang te krijgen.”
5. Wat zijn de gevolgen van PCOS?
Vrouwen met PCOS hebben vaker overgewicht. „Zij zijn vaak van nature minder insulinegevoelig. Daardoor komen ze makkelijker aan en hebben ze een verhoogde kans op diabetes type 2. De klachten van PCOS bij overgewicht zijn vaak erger. Maar we weten niet of de verminderde insulinegevoeligheid een gevolg of juist een oorzaak van PCOS is”, zegt Goverde.
Vrouwen met PCOS die op jonge leeftijd zwanger worden hebben ook een verhoogde kans op een vroeggeboorte. Laven: „Deze vrouwen hebben ook vaker een hoge bloeddruk en zwangerschapsdiabetes en krijgen vaker zwangerschapsvergiftiging.” Dit kan dan weer leiden tot een verhoogde kans op hart- en vaatziekten later in het leven.
Bij een onregelmatige of afwezige menstruatie wordt het baarmoederslijmvlies niet goed afgebroken, zegt Goverde. „Het baarmoederslijmvlies blijft doorgroeien. Op lange termijn kan dat leiden tot baarmoederslijmvlieskanker.”
6. Wat kan helpen tegen de symptomen van PCOS?
Tegen overbeharing kan de anticonceptiepil in combinatie met een laserbehandeling helpen. Goverde: „De pil of een hormoonspiraaltje zorgen er ook voor dat het baarmoederslijmvlies dun blijft.” Wil je geen pil of spiraaltje, dan kan de arts een driemaandelijkse hormoonkuur geven.
https://vist.ly/4exzp
