15/08/2025
Vetten worden vaak gevoerd als energiebron. Er bestaan heel veel soorten vet en olie. Welke soort je kiest is erg belangrijk als jij je paard gezond wil houden.
De verhouding van de inname van omega 3 en omega 6 vetzuren moet in balans zijn en dient 1:4 tot idealiter zelfs 1:1 te zijn, omdat ze samenwerken in het opstarten en afremmen van onstekingsprocessen.
Omega 6 kan een ontsteking opstarten. Een handige eigenschap wanneer er iets in het lichaam moet worden opgeruimd.
Omega 3 werkt als ontstekingsremmer en zorgt dat er niet onnodig ontstekingen ontstaan of kan er voor zorgen dat een opgestarte ontsteking weer kan worden afgeschaald en stopgezet.
Olie die veel omega 6 bevat is bijvoorbeeld zonnebloemolie, sojaolie, raapzaadolie en maïsolie.
Is de inname van omega 6 te hoog, dan gaat dit ten koste van de omzetting van omega 3, omdat ze beide hetzelfde enzym nodig hebben voor de omzetting.
Is de vetzuurverhouding niet in balans en bevat de voeding teveel omega 6, dan betekent dit dat je paard te makkelijk en snel ontstekingen opstart en deze ontstekingsprocessen door het te weinig aan omega 3 niet geremd of te weinig gestopt worden.
Dit veroorzaakt allerlei chronische (ontstekings)ziekten. De bekendste hiervan bij paarden zijn: hoefbevangenheid, peesblessures, insulineresistentie, obesitas, diarree/mestwater, melanomen en het ontstaan van allergieën zoals: zomereczeem, pollenallergie en Equine Astma.
Je wilt daarom liever een aanvullende oliebron gebruiken die hoog is in omega 3, en minder of geen omega 6 bevat, want de goedkopere omega 6 wordt al veel verwerkt in bijna al het paardenvoer.
Een veel gebruikte vetbron in paardenland is lijnzaad of lijnzaadolie, afkomstig uit de vlasplant. Lijnzaadolie bestaat hoofdzakelijk uit drie soorten oliezuur: 17% Linolzuur, 20% Oliezuur en 55% Alfa-linoleenzuur (ALA). Linolzuur is de voorloper van omega 6 en Alfa-linoleenzuur(ALA) de plantaardige voorloper van omega 3.
Lijnzaadolie bevat meer dan de helft ALA, dus meer dan de helft omega 3 denk je dan, hartstikke mooi voor de balans! Vandaar dat lijnzaadolie zo populair is geworden en als gezond geadverteerd wordt.
Maar...ALA is slechts de voorloper van
omega 3. ALA kán dus omega 3 worden, maar is het nog niet, daarvoor moet ALA eerst nog worden omgezet in de actieve vorm. De actieve vorm van omega 3, dat zijn de stofjes EPA (eicosapentaeenzuur) en DHA (docosahexaeenzuur). Dus pas wanneer ALA is omgezet in EPA en DHA kan het echt door het lichaam gebruikt worden als ontstekingsremmer.
Alleen die omzetting is precies het probleem, want de omzetting van de voorloperstof ALA naar de actieve vorm EPA en DHA verloopt erg inefficiënt. Uit onderzoek blijkt dat gemiddeld slechts 5% van de ALA kan wordt omgezet in de ontstekingsremmende EPA en DHA.
Ook is voor de omzetting van ALA in EPA en DHA een goed werkende spijsvertering nodig. Heb je bijvoorbeeld een paard met maagproblemen, krijgt je paard medicatie, staat deze op verpakt hooi of heeft deze dunne mest of mestwater? Dan kan die 5% ook niet omgezet worden en krijg je nooit bruikbare omega 3.
En wat gebeurt er dan met je ALA uit lijnzaadolie die niet omgezet wordt? Dat werkt vergelijkbaar aan omega 6 en is juist ontstekingsbevorderend! Wat zeg je nu?
Ja, lijnzaad(olie) de sluipmoordenaar……. Je denkt dus met lijnzaad of lijnzaadolie gezonde omega 3 te geven aan je paard, maar eigenlijk maak je hem hiermee juist gevoelig voor allerlei (chronische) gezondheidsproblemen, terwijl je het juist zo goedbedoeld gekocht had!
Wil je een vetbron voeren aan je paard? Kies dan voor een actieve vorm van omega 3 die niet omgezet hoeft te worden, dan kan daar niets fout gaan. Je kunt dan ook veel lager doseren, omdat het veel efficiënter opgenomen wordt. Actieve omega 3 bronnen zijn: Algenolie, krillolie, visolie of levertraan.
Ben je nog niet overtuigd waarom je lijnzaad en lijnzaadolie beter kunt laten staan? Lees dan nog even verder.
Wist je dat een paard geen galblaas heeft?
Gal is een vloeistof en bevat galzouten. Die galzouten breken vetdruppels af zodat ze verwerkt kunnen worden door verteringsenzymen en zijn dus nodig voor de vetopname.
Bij een paard worden constant kleine beetjes gal door de lever aangemaakt en rechtstreeks afgegeven in de dunne darm. In de natuur eet een paard immers continue verschillende soorten ruwvoer en dit bevat maar een heel klein percentage vet.
Omdat het paard geen galblaas heeft, kan gal niet als voorraad worden aangemaakt en bewaard in de galblaas. Er is dus geen reserve voorraad gal op het moment dat jij een flinke scheut olie over het voer van je paard doet.
Te weinig gal en galzouten zorgen ervoor dat vetdruppels te groot zijn om opgenomen te worden. Bevat je voerbeurt meer dan 2 eetlepels olie, dan ontstaat er een emulsie in de spijsvertering, omdat water en vet niet mixen. Olie ligt als een vlies over het voer en hierdoor worden bepaalde stoffen uit de voeding slechter opgenomen.
Het teveel aan olie moet worden afgevoerd als afvalstof. De huid is één van je grootste uitscheidingsorganen. Olie door de huid afvoeren zorgt voor g***s en een paard dat g***st vinden we mooi toch? Hoe vaak wordt er niet geadviseerd olie te voeren, omdat je paard er mooi van gaat glimmen? Maar wat je eigenlijk ziet en dus mooi vindt is een paard dat zijn prullenbak leegt en die g***s heeft dus niets met een natuurlijk gezonde glanzende vacht te maken. Dat de huid afvalstoffen afvoert merkt je ook aan de plakkerige zwarte vingertoppen die je overhoudt als je je paard hebt staan kriebelen.
Heel lijnzaad bevat een beschermhoesje, wat een mooie vezelbron is. Daarom wordt dit nog wel eens geadviseerd om zand af te voeren uit de darmen, in verband met het hoge vezelgehalte krijg je namelijk meer peristaltiek in de darmen.
In het beschermhoesje zit onder andere blauwzuur, wat giftig is. Blauwzuur blokkeert de vorming van ATP (celenergie), dat nodig is om alles in het lichaam goed te laten functioneren.
Nu zal je paard niet dood neervallen van een handje lijnzaad, maar ook een beetje gif blijft gif, dus waarom zou je het dan überhaupt in je paard willen hebben?
Ok,…..geen blauwzuur…..dan gaan we het za**je wel koken, want koken van lijnzaad verwijdert het blauwzuur weten veel paardenmensen. Er komen dan een hoop slijmstoffen vrij, waardoor dit ook wel geadviseerd wordt om te geven bij maagzweren. Maar dat verwijderen van blauwzuur blijkt toch ook niet zo makkelijk gezegd als gedaan.
Lijnzaad bevat gyanogene glycosiden. Als je het za**je kookt worden de glycosiden afgebroken tot waterstofcyanide, het stofje wat wij kennen als blauwzuur.
Te kort koken of te licht verhitten versnelt juist de omzetting van glycosiden naar blauwzuur. Je verwijderd het dan niet, maar activeert het juist. Thuis zelf koken is dus onbetrouwbaar en risicovol, omdat je de exacte temperatuur en tijd niet kunt beheersen. Ook gaan door het verhitten de werkzame stoffen verloren.
Gekookt lijnzaad is bedoeld om je houten tuinmeubels mee in te smeren, zodat het hout niet gaat rotten. Dit heet lijnolie, wat je overigens ook kant en klaar kunt kopen in de bouwmarkt.
Door het blauwzuurverhaal wordt nu vooral nog veel lijnzaadolie verkocht. Dit is de olie die overblijft na het p***en van het za**je en door het p***en verdwijnt het blauwzuur, want dat blijft achter in de pulp.
Het p***en moet koud gedaan worden, zodat de werkzame stoffen erin blijven. Koude persing is dus info die je op de verpakking wilt terug zien.
Maar….zodra het za**jehoesje er niet meer omheen zit kan er zuurstof bij. Zuurstof zorgt voor oxidatie, ofwel een reactie met zuurstof waardoor de olie bederft. Gemicroniseerd lijnzaad (dit betekent eerst verhit en daarna in kleine stukjes vermalen) is precies hetzelfde verhaal, zodra het za**je gebroken is gaat het oxideren en is het binnen een halve dag bedorven en bovendien zijn door het verhitten de werkzame stoffen er ook uit. De olie donker en luchtdicht afsluiten helpt bederf vertragend, maar om het langer houdbaar te maken wordt er door de fabrikant soms een conserveringsmiddel toegevoegd. Deze stof hoeft volgens de wet niet op het etiket vermeld te worden. Je weet dus niet wat er toegevoegd is en of deze antioxidant er überhaupt wel of niet inzit en of je olie dus na openen inderdaad nog wel even houdbaar is.
Commercie en mooie etiketten zijn er op gericht producten te verkopen en winst te maken. Wij willen allemaal een happy en gezond paard en geven met de beste intentie veel geld uit aan producten waardoor je (onbewust) bent beïnvloed.
Weten wat je geeft en waarom is daarom belangrijk, want veel reclame of etiketten zijn misleidend. Ook natuurlijke producten zijn niet vanzelfsprekend gezond. Zo is dus ook de bewering “lijnzaad is een gezonde bron van omega 3” niet waar.
