21/12/2018
December 2018
Alles heeft zijn tijd
Op onze jaarvergadering, 20 maart 2018, is het besluit gevallen dat stichting Mheer voor Fako over 3 jaar gaat stoppen. Het idee om het over te dragen aan jongeren of met een andere opzet verder te gaan speelde al 1 jaar. Meerdere redenen spelen een rol bij deze beslissing maar de belangrijkste reden is dat we met zijn allen ouder worden en het steeds meer moeite kost om alles geregeld te krijgen rondom onze projecten. Ook de bezoeken aan Fako zijn, buiten dat ze geweldig zijn, duur en soms ook heel zwaar.
Er is uiteraard breed gekeken of de stichting op een andere wijze verder kan gaan maar ook dit leverde geen bevredigende oplossing.
Zoals in de koptekst reeds gezegd: alles heeft zijn tijd. Zo ook stichting Mheer voor Fako. We hebben, als we in 2021 stoppen, 14 jaar iets betekent voor vele mensen uit Fako. Stichting Mheer voor Fako is een passant geweest in Fako die positieve sporen heeft achter gelaten. Niets is voor eeuwig, zo ook wij niet.
We zullen onze schouders de komende 3 jaren nog sterk onder de lopende projecten zetten zodat we waardig kunnen afsluiten.
Verslag reis naar Fako
Op 22 oktober vertrokken we met een groep van 7 personen, waaronder 4 bestuursleden, naar Indonesie met als hoofddoel het bezoeken van Fako en de projecten.
Dit jaar reisde ook Edith en Douwe mee, Edith is een dochter van Onisimus Rahajaan. Onisimus was net als de vader van Lambert werkzaam bij de KNIL en is met zijn vrouw in 1951, op militair bevel, naar Nederland gekomen. Edith is één van de vier kinderen van Onisimus. Tot dit jaar was nog niemand van hun familie naar Fako, het geboortedorp van hun vader, kunnen gaan. Edith had de primeur.
Om met Edith en haar man Douwe niet rechtstreeks van Nederland naar Fako te reizen, wat een te grote overgang zou zijn, hebben we een opbouw in de reis gemaakt. Na de lange vlucht naar Indonesie eerst even uitrusten en wennen aan het tropische weer op Bali. Vandaaruit zijn we 2 dagen later naar Ambon gevlogen. De dag erna zijn we met de boot naar Seram gevaren.
Op Seram zijn een oom en een tante van Lambert overleden en begraven.
Met gelden van families uit Nederland hebben ze in Nakupia, in de buurt van Masohi, een mooi graf laten maken. Dit hebben we bezocht.
Een deel van ons gezelschap heeft de dagen op Seram geslapen in de buurt van Orabeach, Salimabeach. Een idilisch plekje op aarde.
Op 30 oktober zijn we van Ambon naar de Kei eilanden gevlogen en de dag erna met de boot Kapal Cepat naar Kei Besar gevaren waar Fako ligt.
Vanaf de haven in Elat was het even puzzelen hoe alle bagage en personen (nu waren we met 11 personen uit Nederland) in Fako aan zouden komen. In Ambon hebben Roos (zus van Lambert) en haar man Ica samen met zijn broer en zus zich aangesloten aan onze groep om samen Fako binnen te gaan.
Familie Rahajaan had een busje geregeld voor Edith en Douwe en familie.
Rest van ons gezelschap met een ander busje en alle bagage plus de mensen en families uit Fako in de vrachtauto van de plaatselijke chauffeur Evert. Een vrachtauto die omgebouwd is tot personenvervoer. Links en rechts in de laadruimte houten bankjes.
Op Kei kecil hadden we al boodschappen gedaan voor de komende week. Vooral spullen die op Kei Besar niet te krijgen zijn.
De rest zoals 10 grote zakken rijst, bloem en eieren werden in het havenstadje Elat op Kei Besar gekocht.
En dan klaar voor de tocht naar Fako.
Vlak voor Fako (bij de “deur” van Fako; Tafur) moesten we uitstappen.
Daar werd permissie gevraagd aan de overleden voorouders in de bergen om toegang te verlenen aan het gezelschap om Fako te bezoeken en ook om de zegen te vragen voor een goed verblijf.
Op dat moment barstte er een hevige tropische bui los. Voor de bewoners van de Kei eilanden duidt dit op de zegen van de voorouders. De zegen was groot!
En inderdaad in Fako aangekomen was het droog.
Bij aankomst in Fako wachtte ons een warm onthaal. Schoolkinderen voerden de menari en tjakalele op. Sandra en Josée kregen als dank voor het werk voor stichting Mheer voor Fako een tenung sjaal omgehangen. Annelien had voor haar verdiensten deze in 2014 al ontvangen.
Met veel zang en dans werden we het dorp ingeleid.
Even verderop werden Roos en haar man Ica ook op Adat wijze binnengehaald.
De eerste dag is een onvergetelijke dag geworden.
Emotionele ouderavond met afsluiting stichting
Op vrijdag 2 november werd in het huis van mama Bongzo de oudervergadering gehouden. De bestuursleden van Ain ni Ain waren reeds sinds maart op de hoogte van ons voornemen dat wij in 2021 zouden gaan stoppen met de stichting.
Nu, tijdens deze ouderavond, werd ook aan de ouders deze mededeling gedaan. Het werd een emotionele avond, waarbij menigeen een traantje liet. We waren voorbereid op vele vragen vanuit de ouders waarom we gaan stoppen, maar kregen alleen lof en dank voor het werk dat we de afgelopen jaren gedaan hebben voor Fako en zijn kinderen. Een van de ouders opperde om niet dit jaar met het bestuur de laatste keer Fako te bezoeken maar in 2021 waarbij dan zoveel mogelijk kinderen die ondersteund zijn door Mheer voor Fako, erbij aanwezig zouden zijn.
Dit voorstel hebben we in het midden gelaten en geen belofte hierover gedaan.
De reden dat het voor ons steeds moeilijker wordt ivm ouder worden werd dit jaar voor de mensen van Fako heel duidelijk want Lambert is in Fako behoorlijk ziek geworden. Dan merk je dat het toch wel heel lastig is als je op een eiland zit waar geen medische zorg (arts) aanwezig is. Lambert had longontsteking met hoge koorts. Hij heeft in Fako met veel moeite de noodzakelijke activiteiten van de stichting bij gewoond waarna hij dan weer in bed kroop. Echte verkoeling in een klein slaapkamertje zonder airco is er niet. Hij is op vrijdagochtend met Arthur naar het havenstadje Elat gereden om een EHBO post te bezoeken. Beiden achterop een motor, berg op en af op zeer slechte wegen en in een tropische warmte. Dat is geen pretje als je zo ziek bent. Daar wat kleurrijke medicatie gekregen. Hiermee heeft Lambert het nog kunnen volhouden tot zondag na de kerkdienst om dan met een speedboot naar Elat te varen om op Kei Kecil betere medische hulp te krijgen. Op Kei Kecil heeft dokter Agustina Renyut Lambert verwezen naar het algemeen ziekenhuis in Tual. Daar is Lambert 2 dagen opgenomen geweest. Het was afzien, maar hij kan, nu hij thuis is terug kijken op een geslaagde reis voor de stichting.
Trash Hero Fako een feit
Een van onze opdrachten op de reis naar Fako was de introductie van het Trash Hero Fako project. Zoals al in vorige nieuwsbrief uitvoerig uitgelegd is het een project gericht op het opschonen van vooral de plastick trash (afval).
Via Trash Hero World hadden we het PDF bestand gekregen voor het laten drukken van de schoolboekjes voor de kinderen van Fako. Ook was er contact gelegd met de drukker Made voor de Trash Hero T- shirts in Bali. Dus nog voordat we op reis gingen waren we al druk met het regelen van bovenstaande zaken zodat we goed voorbereid in Fako het project konden opstarten.
100 Boekjes zijn in Ambon gedrukt. Yawel Jongnain, student Engels in het laatste jaar, heeft de contacten met de drukker onderhouden en de boekjes verstuurd naar Kei Kecil.
80 Boekjes zijn in bahasa Indonesia en 20 boekjes in het Engels,
Dit voor de laatste klas van de basisschool in Fako.
Rudi Jongnain heeft de boekjes opgehaald en gezorgd dat deze op de plaats van bestemming kwamen; de basisschool in Fako.
De 100 T shirts waren gedrukt zoals gezegd in Bali en verstuurd naar ibu Augustina Renyut. Zij is huisarts in Langgur Kei Kecil, en heeft naast haar huisartsenpraktijk ook een hotel.
Hier verblijven wij meestal als we op Kei Kecil zijn. Deze T shirts hebben we opgehaald en meegenomen naar Fako.
Op zaterdag 3 november werden we op school ontvangen door de schoolkinderen en de schooljuffen. Er werd eerst nog een toneelstukje opgevoerd door enkele schoolkinderen over het zware leven van mannen en vrouwen in Fako.
Na de voorstelling werd een korte uitleg gegeven door Lambert en een van de schooljuffen wat Trash Hero in houdt en wat er van de kinderen verwacht wordt.
Daarna kreeg ieder kind een T shirt met de tekst van “I am a Trash Hero” en op de achterkant Trash Hero Fako met in het kort wat de Trash Hero zoal doet.
Iedere week clean ups, volgen van educatie over het belang van Trash Hero en de veranderingen die ze kunnen doorvoeren om minder trash te veroorzaken.
Met 5 lege vuilniszakken gingen we met zijn allen van start.
Het was een heel enthousiaste groep, zowel de kinderen en guru’s maar ook wij van stichting Mheer voor Fako hebben genoten hoe deze activiteit opgepakt werd.
Het werd een geslaagde eerste Trash Hero Fako dag, in een mum van tijd waren de 5 vuilniszakken gevuld. In Nederland hebben we al zitten denken; en dan wat moet er met het afval gebeuren? Er zijn geen verzamelplekken voor plastick of ander afval. We hebben gekozen voor de meest voor de hand liggende oplossing; verbranden ter plaatse. Deze 5 zakken plastick zijn de eerste in Fako die niet meer in zee terecht komen, en er volgen nog veel zakken als het aan het hoofd van de basisschool van Fako ligt. Het za**je is gelegd en dat was onze opzet.
Asrama Elbardik
Op maandag hebben Annelien, Sandra, Arthur, Edith en Douwe op de reis naar Elat het kosthuis in Ngurdu bezocht.
Annelien en Arthur hadden het begin in 2014 wel gezien maar nog niet zoals het er nu uitziet. 2 slaapruimten, grote keuken, 2 toiletten en 2 wasruimten.
Marcelina, de vrouw die de scholieren begeleidt tijdens hun verblijf in het kosthuis, heeft ook een stuk grond naast het gebouw bewerkt waar ze patatas en keladie verbouwd. Het is een hele vooruitgang in vergelijking met het houten huis met de vele gebreken waar de scholieren de eerste jaren verbleven.
Kerstmarkten
Terug in Nederland was het weer tijd om deel te nemen aan de kerstmarkten.
Op 1 en 2 december als ook op 8 en 9 december stonden we met een stand op de sfeervolle overdekte kerstmarkt van de Laathof in Mesch. Op Facebook een mooie reactie ontvangen over onze schaapjes:
Kijk mama Toos, onze leukste aankoop van vorig jaar op de markt. Volgend weekend ga ik weer mocht je er nog 1 willen 🐑🐏🐑 en ze hebben er weer gekocht !
Soms gingen de schaapjes met 10 of 15 stuks per klant mee. Het blijft nog een gewild product. Vorig jaar en ook dit jaar hebben we een bestelling van 100 schaapjes voor familie Reinders van “Huys en Hof” te Buggenum.
Christien en Jan van harte bedankt.
Op 9 december zouden we ook op de kerstmarkt in Mheer staan, tot het laatste moment hebben we de weerberichten afgewacht. Zou het dan niet toch nog wat beter worden? Helaas ook op vrijdag werd voor zondag zeer slecht weer voorspeld. We hebben nog een poging ondernomen om op een plekje binnen in de stallen te kunnen staan maar daar was helaas geen plek meer.
Toen hebben we, met pijn in ons hart, onze deelname afgemeld.
We hopen op uw begrip zou u de schaapjes en engeltjes hebben moeten missen.
Bedankt voor uw interesse het afgelopen jaar in onze stichting en bedankt voor uw donaties.
We wensen iedereen fijne Kerstdagen en een liefdevol en gelukkig nieuwjaar
