Dhoop verlies- en rouwbegeleiding

27/08/2025

Uit het boek:
De papa van Marieke was gestorven en de kleuterjuf voelde zich verschrikkelijk in verlegenheid gebracht toen het knutselen voor Vaderdag begon.
Ze wilde Marieke geen pijn doen door erover te praten, maar ze wilde het meisje ook niet overslaan door er níét over te praten. Dus nam ze Marieke in de pauze apart en bevroeg haar: 'Zou jij, net als de anderen, iets voor je papa willen maken dit jaar?' 'Natúúrlijk wil ik dat!' 'En wil je dat alleen doen of met iemand samen?' 'Samen met de hele klas... én jou!' en haar ogen begonnen te schitteren. 'En wat zou je wel samen met de hele klas en mij willen maken voor jouw papa?' 'Een brief,' zei Marieke beslist.
En zo gebeurde het ook. De mooie brief met een tekstje en de namen van alle kindjes van de klas, die van de juf en zelfs de in optocht langs alle lokalen verzamelde krabbels van de andere leerkrachten, werd de vrijdag voor Vaderdag in cellofaan verpakt en met linten versierd door dertig kleintjes en hun juf naar het columbarium gebracht.
Marieke wist de weg, ze ging voorop in de kleine stoet. Ze was trots en dolgelukkig, het was een topdag in haar leventje en de juf genoot met haar mee.
Die zondag huppelde Marieke voor haar moeder uit naar 'hun plekje' in de muur om te laten zien wat voor moois ze daar al gebracht had samen met de hele klas.

Eén en één is vaak zoveel meer dan twee. ❤️❤️

15/02/2025

Kinderen die te maken krijgen met creëeren voor zichzelf "magische oplossingen" die weliswaar in de kindertijd tot steun zijn, maar gaandeweg meer een blok aan het been worden dan een houvast.
Deze survivalverliescoping van kinderen bestaat volgens Harris (1997) uit allerlei magische oplossingen, ook wel mythen genoemd.

mythen over de verloren ouder;
mythen over zichzelf;
mythen over de band die had kunnen bestaan;
persoonlijke mythen over allerhande zaken.

De verloren ouder kan worden geïdealiseerd als de fantastische ouder. Deze mythe over de verloren ouder kan verantwoordelijk zijn voor de vele teleurstellingen in het latere leven. Het kind kan ook over zichzelf een verzameling onjuiste opvattingen opbouwen. Kinderen kunnen de gedachte krijgen dat ze slecht zijn en daarom verlaten werden. Bij de meeste kinderen komt de gefantaseerde band met de verloren ouder voort uit het eigen gevoel van gemis en verlangen naar iets wat er had kunnen zijn. Ook kan de mythe over de band met de ouder een negatieve vorm aannemen: hij heeft toch nooit van me gehouden, dus is er ook geen reden om te rouwen.

De laatste soort mythen die kinderen met jong ouderverlies kunnen ontwikkelen, zijn persoonlijke mythen op de restanten van hun wanhoop om orde te scheppen in de wereld. Zo zijn er persoonlijke mythen als: 'Ik ben altijd perfect of: 'Ik zorg voor de overblijvende ouder', 'Laat alleen het zonnige schijnen en laat niet je donkere kanten zien' om in de smaak te vallen bij anderen. Het levensmotto kan ook worden: 'Zorg dat je overal op voorbereid bent' of: 'Zorg dat je nergens op voorbereid bent' of: 'Raak nooit overstuur'. Maar ook mythen als: 'Zorg dat je niet al te gelukkig bent' of: 'De bliksem slaat niet twee keer in op dezelfde plek' kunnen houvast geven. Het is niet raar dat kinderen niet-logische verklaringssystemen opbouwen, maar het is opmerkelijk dat mensen die op jonge leeftijd een ouder hebben verloren, als volwassene vaak aan die opvattingen blijven vasthouden.

Uit over

Herkenbaar voor jou?

29/11/2024

Ik droomde een leven
gevuld met onbevangenheid, wensen, mogelijkheden
Hoop

Ik droomde in het donker
Koesterde
Verlangend
Naar jou, het lichtje in mijn hart

Ik droomde een oneindige sterrenhemel tot de maan en terug.
Zoveel hield ik van je
Ook al bestond je alleen maar in mijn hart

Ik ben in verwachting
van mij
van liefde, rouw, verwondering, geluk en vrijheid
een ander mens

Ik begraaf jou
In mij
Het eeuwige lichtje in mijn hart

Ik droom een nieuw leven
vol mogelijkheden en kleuren
helemaal voor mijzelf
met jou omarmd in mij
Ik leef ♥️

Namens Freya gaf ik advies over wat je kunt doen tijdens "conflicten" wanneer je een kinderwens hebt en iedereen zwanger lijkt te worden behalve jij ...

https://www.linda.nl/persoonlijk/opvoeden/conflict-familie-vrienden-over-kinderwens/

25/08/2024

Afgelopen week ervaarde ik de kracht van het gedeelde levensverhaal.
Je zou het ook lotgenotencontact kunnen noemen.
Ik schreef er een stukje over op LinkedIn.

Wanneer je ergens onderweg in je leven besluit dat je graag kinderen wil, gaat de wens nestelen in je hart.
Je wenst, je hoopt, geeft er betekenis aan.
Het kriebelt van blijheid, anticipatie en spanning.
Vanuit je hart vormt zich een droom.
Als blijkt dat jij die één op zes bent bij wie het niet 'vanzelf' gaat, wordt je droom op de proef gesteld.
Vaak wordt het een medisch verhaal.
Jouw mens zijn wordt opgedeeld in stukjes en het stukje dat niet werkt wordt behandeld.
Met het technische stukje dat kapot is ontstaan ook scheurtjes en barstjes in je droom.
Angsten over je toekomst.
Over je rol, je betekenis als er geen kinderen gaan komen.
Rouw, zingeving, verdriet, radeloosheid.

Je leert dingen die je helemaal niet wil weten. Termen die je nooit eerder hoorde, het curriculum van de voortplanting.
Soms wordt er aan je gevraagd hoe het met je gaat.
Maar welk stukje bedoelen ze dan?
Het technische stukje?
Het fysieke, mentale, sociale, spirituele stukje?
Wat nou als het niet gaat lukken? Nooit?
Daar hebben we het maar niet over onderweg.

Waarschijnlijk verleg je grenzen, zoals veel vrouwen dat doen.
Elke keer als een poging mislukt raap je jezelf bij elkaar voor de volgende ronde. Geen tijd te verliezen.
Maar weet je dat het normaal is dat je bang bent, onzeker, verdrietig, boos.
Dat je jezelf helemaal kwijt kunt raken door alle hormonen.
Dat je niet meer vooruit kunt.
Dat je je radeloos voelt, somber.

Ik zou willen dat iemand mij dit onderweg had verteld.
Dat ik grenzen mocht hebben.
Nee mocht zeggen.
Dat het normaal is om je zo te voelen.
Van voren niet te weten dat je van achteren nog leeft.
Dus ik zeg het jou nu ♥️

Het heeft mij enorm geholpen dat er mensen waren die deze route vóór mij hadden doorlopen. Uiteindelijk kregen zij geen kinderen, maar hervonden ze wel betekenis en gaven ze ruimte aan hun verdriet.
Dat gaf mij vertrouwen toen ik niet meer wist hoe ik moest leven.
Ik schreef er ooit een stukje over voor Freya.
Vervolg in comments

23/06/2024

Bij het zoeken naar is er veel te vinden over ouders die kinderen verliezen, maar niet over kinderen die ouder(s) verliezen.

De gevolgen van worden vaak pas zichtbaar als de kinderen van toen volwassen zijn met alle gevolgen van dien. Want "daar ben je intussen toch wel overheen?"
Opvallend is dat er best veel onderzoek is gedaan door mensen, die zelf op jonge leeftijd dit verlies ervaren hebben en met dit thema aan het werk zijn gegaan.

Op de fb pagina m.b.t. werd een waardevolle website gedeeld:
https://abcgrief.co.uk/
Adults bereaved as children.
De site is niet alleen voor mensen die dit verlies ervaren hebben, maar ook voor hulpverleners en het is een bron van waardevolle informatie waaronder boeken en podcasts.

16/06/2024

"Ja, dat werd 'm niet" bedacht ik, toen ik zojuist dit versje las met de wens van mijn vader 😉

Hij schreef het in het jaar dat hij overleed.
Het is een prachtige herinnering in mijn poesie album ❤️

Ik moest terugdenken aan de jaren dat het vaderdag was en ik op school iets moest knutselen voor mijn toeziend voogd.
Die vervulde geen vaderrol voor mij, ondanks dat hij zeker een man van betekenis voor mij was (en is.)

Voor mij betekent deze dag niet zoveel, maar ik besefte dat ik wel een wens heb.
Er zijn altijd kinderen die een ouder of ouders verliezen en die daarbij nauwelijks emotionele ondersteuning krijgen.
Kinderen zijn veerkrachtig en creatief, dat maakt ze ook kwetsbaar.
Van buiten kan het heel wat lijken, terwijl ze van binnen hun eigen wereldje bouwen, gebaseerd op kinderlijke belevingen.
Kinderen die te maken kregen met jong ouderverlies blijken als volwassene veel gemeen te hebben.
Ze hebben het onbegrijpelijke van de dood begrijpelijk geprobeerd te maken op hun eigen manier.
Mocht je daar meer over willen weten lees dan over verlaat verdriet
https://verlaatverdriet.nu/

En voor de kindjes van nu, die een ouder of ouders zijn verloren:
Als ze een a***k mogen kleien voor vaderdag, vraag ze dan voor wie ze deze willen maken 😉

10/06/2024

Toen ik zeven was overleed mijn vader volkomen onverwacht.
Inmiddels ben ik al een tijdje met mijn psycholoog bezig met de herinneringen van toen en het afscheid dat er niet was.
Met hulp van kan ik mijn verhaal, met zijn hulp, "herschrijven" en alsnog op termijn afscheid nemen.
Dat wat er niet was kan er nu wel zijn en dat is enorm krachtig en helpend.
Het is heel bijzonder om te ervaren wat er toen te voelen was in het nu, hoe het mijn leven kleurde en hoe het nu te veranderen is.

Zomaar ineens was je dood.
Ik dacht dat dood betekende dat je op vakantie was en wachtte tot je terugkwam.
Maar dood is voor altijd.
Ik wist het niet.
Ik heb geen gedag gezegd, geen afscheid genomen.
Hooguit een tekening in je kist gelegd en gespeeld in de speeltuin.
Geloof ik.
Ik dacht dat je op vakantie was.
Moest ik dan een nieuwe vader?
Die wilde ik helemaal niet.
Ik wilde jou.
Ging je weg omdat ik niet lief genoeg was?

Nu leer ik dat dood voor altijd is.
Voor altijd.
Ik leer over de spoken die ik voelde en de stilte.
De stilte die als een zware deken over me heen viel.
De stilte waardoor ik niet meer durfde te ademen.
Nu leer ik over je ziel en hoe het stil werd.
In jou.
Het werd stil in jou.
Het klopte niet.
Dood is stilte.
Ik wilde niet dat ze je meenamen.
Ik had er niks over te zeggen.
Je ging niet weg omdat ik niet lief genoeg was.
Maar je ging wel weg.
Het was niet eerlijk.
En ik had er niks over te zeggen.
Toen.
Maar nu wel.
Ik mag voelen wat er te voelen was, zeggen wat ik wilde zeggen en honderdduizend vragen stellen.
Ik mag in evenzoveel stukjes breken en al het verdriet voelen. De boosheid.
De complete verwarring en de kinderlijke verwondering.
Ik mag mijn verhaal herschrijven.
Ik mag het delen. Ik hoef het niet meer alleen te doen.
Ik mag afscheid nemen.
Het helpt.
Dood is voor altijd.
Wist je dat?
Ik wist het niet.

13/05/2024

Binnenkort 😀
Heb je interesse? Dan hoor ik het graag.

01/05/2024

https://www.facebook.com/share/RrP5tr4c8k52CArw/

Riet Fiddelaers-Jaspers vertelt: Kinderen die jong verlies meemaken, krijgen alles mee. Ze kunnen zien, horen, ruiken, tasten en zitten midden in het veld van de aanwezige energie. Ze zu**en dit op als een spons en drukken dit later in het leven er weer uit, op allerlei (soms op onbegrepen manieren).
Afgelopen zaterdag luisterde ik naar Ismael over zijn boek ‘Mam, ik ben geen crisis'. Ismael is negen jaar geleden gevlucht uit Syrisch-Koerdistan, arriveerde in ter Apel en leerde op buitengewoon goede wijze de Nederlandse taal.
’Mam, ik ben geen crisis' is zijn levensverhaal vanaf de dag dat zijn moeder Fatima op 40-jarige leeftijd plotseling overlijdt, hij is dan 11 jaar. ‘Laat ik maar beginnen waar jij bent geëindigd, mam’, schrijft hij. Hij snapt nog niet dat ‘dood’ ook echt ‘weg’ is. In de weken die volgen daalt het besef langzaam in: als er geen ontbijt is, zijn schooltas leeg en het matras van zijn moeder onbeslapen blijft. Hoe hij als 11-jarige die laatste dag met zijn moeder beleefde, zonder te weten dat het hun laatste dag samen is, beschrijft hij op een wijze om kippenvel van te krijgen. De jongen heeft alle zintuigelijke prikkels als een spons opgezogen en drukt ze als volwassen man er in een boek weer uit. Bij Frits Spits leest hij dit fragment voor uit zijn boek.

Luister hier de aflevering terug https://www.nporadio1.nl/fragmenten/de-taalstaat/9bcccd96-39fa-41d9-902b-a5fab74d0032/2024-04-13-ismail-mamo-over-mam-ik-ben-geen-crisis

18/04/2024

Waardevolle masterclass!

Het stond al langer op mijn wensenlijst, maar ik schoof het steeds vooruit. Spannend en stiekem ook out of my comfortzone...
Maar nu eindelijk ga ik een masterclass geven!

Meld je gauw aan, er zijn maar 20 plekken.

28/02/2024

https://verlaatverdriet.nu/2024/02/28/nrc-maak-dood-van-jonge-ouders-bespreekbaar/?fbclid=IwAR1njqAHxYfMc41ideMiV5nZkBwHqxnl-Ea-etTq0lG8jKQnbOukxJ1TwZA

Morgen in het NRC.

Morgen, 29 februari 2024, in de papieren NRC. Vanavond mag ik het artikel van Annemieke Arendsen al met jullie delen op mijn site.

31/12/2023

I will celebrate this life with or without you.
The moon does not need the sun to tell her she is already whole ♥️

Er zijn veel verschillende soorten verlies. Afgelopen jaar maakte ik kennis met levend verlies.
Het brak mijn hart, het gooide me ondersteboven. Het deed me twijfelen aan mijzelf, aan alles dat ik geleerd had de afgelopen jaren.
Het maakte me uiteindelijk sterker dan ooit.
Ik verdien het om gezien te worden voor wie ik ben.

Liefde maakt verlies met momenten ondraaglijk, maar als het je lukt, praat erover. Deel het. Je hoeft het niet alleen te dragen. Dat lijkt misschien soms zo in onze maatschappij, maar het helpt om je verhaal te doen.

Ik moest het ook leren en nog steeds. Het is "makkelijker" om met mijzelf in een hoekje te gaan zitten, dan te delen wat me het diepste raakt met alle, niet te beheersen, emoties.

Als ik het kan, kan jij het ook.
Misschien een mooi doel voor het nieuwe jaar ♥️