28/11/2023
Lieve juf en meester, maak je de rommelpiet duidelijk voor mij?
Een volwassen man over zijn herinnering aan de rommelpiet: ‘Ik kan me nog goed herinneren dat ik nietsvermoedend op school kwam en alles anders was. Dat het een rommel in de gang was, dat zag ik niet eens, maar toen ik de klas in kwam, begreep ik er niets van. Mijn tafeltje lag op z’n kant met het laatje eruit. Mijn moeder vertelde dat ik stokstijf bleef staan en daarna keihard de school uitgerend ben. Het enige wat ik me kan herinneren, is dat niets in mijn hoofd meer klopte. Chaos was het, ik begreep het gewoon niet.’
Wanneer iemand met autisme iets lastig vindt, kun je dit op twee manieren oppakken: je kunt de omgeving aanpassen of hem of haar leren ermee om te gaan. Ook de onvoorspelbaarheid van de rommelpiet kun je op deze twee manieren aanpakken. In de tekst die volgt, noemen we iedereen met autisme voor het gemak CASS, ongeacht leeftijd of geslacht.
De omgeving aanpassen: Spreek af dat van de dingen die voor CASS belangrijk zijn, geen rommel wordt gemaakt. Of laat CASS later op school komen, zodat hij binnenkomt als alles weer is opgeruimd.
CASS ermee leren omgaan: Maak voorspelbaar wanneer de rommelpiet komt.
Maak voorspelbaar welke rommel er gemaakt wordt en benoem specifiek wat er met CASS zijn spullen gebeurt. Maak duidelijk wat er daarna gaat gebeuren: wanneer wordt er opgeruimd en wat moet CASS opruimen?
Vertel wanneer alles weer normaal is. Stem af met de ouders van CASS, zodat zij dit ’s ochtends nog eens kunnen herhalen. Zorg ervoor dat alles voor CASS verloopt zoals afgesproken. Relativeer en generaliseer dat dit gebeurt: ‘Elk jaar komt de rommelpiet langs, dat hoort bij Sinterklaas. Na een half uur is alles weer normaal.’
Het mooie aan de laatste aanpak is dat je CASS de vaardigheden biedt om zich te ontwikkelen. Het is nu een grotere investering, maar hiermee zal elk jaar gemakkelijker worden. Op een dag zal CASS dan zijn schouders ophalen, want deze onvoorspelbare piet is dan opeens niet meer zo onvoorspelbaar meer.