Strootman Psychologiepraktijk

16/07/2025

Bedankt voor jouw steun aan het Wereld Natuur Fonds. Samen hebben we al veel kunnen bereiken! Bekijk hieronder een greep uit onze resultaten van de afgelopen jaren.

09/06/2025

ABC/RET-therapie aflevering 11

Goedemorgen op deze mooie Tweede Pinksterdag. Daar ben ik dan (eindelijk) weer! Ik heb inmiddels een open hartoperatie achter de rug, dus sorry voor mijn lange afwezigheid.

Vandaag wilde ik verder gaan met de ABC/RET therapie. Als ik het goed heb hadden we de achtste irrationele cognitie afgerond. Deze luidde: Ik moet het altijd goed hebben, niets mag me pijn of moeite kosten... Weet je het nog?
Anders scrol maar even terug.
Na acht komt negen en deze cognitie is: Ik ben bang dat ik gek word. Maar dat mag absoluut niet; ik zou het niet kunnen verdragen.
Deze cognitie onderbouwen we met de volgende gedachten die door je hoofd flitsen.
- Ik kan niet eens meer helder nadenken. Mijn God straks word ik nog gek.
- Gisteravond was er een film op de televisie van een film die dezelfde problemen had als ik. Tenslotte kwam hij in het gekkenhuis terecht. (Als ik daar zou belanden, kan ik het verder wel vergeten.)
- Wat zal er met me gebeuren? (Wat het ook is, ik kan het vast niet verdragen!)
- Ik ben bang dat ik het niet meer red. (En dat zou een ramp zijn).
- En als ik mijn zelfbeheersing nou eens verlies... (Ik moet er niet aan denken).
- Ik denk dat ik gek word. (Ik kan de situatie niet zo goed aan als ik zou moeten kunnen.)
- Van de problemen die ik heb moet je wel gek worden. (En dat zou ik niet kunnen verdragen).
- Misschien gaat het met mij wel net zoals met mijn moeder. (Die heeft zelfmoord gepleegd. Het zou afschuwelijk zijn als ik hetzelfde deed.)
- Wat betekent dit symptoom dokter? (Ik ga alvast uit van het ergste. Wat vreselijk als het niet iets onschuldigs zou blijken te zijn.)
- Is dit soms normaal? (Nee dus, en daarom is het met me gedaan.)

Fenofobie, de angst om gek te worden, komt bij veel cliënten voor en ligt vaak ten grondslag aan wat we secundaire emotionele problemen hebben genoemd (Walen 1983). Raimy (1975) noemt dit probleem 'psychologische hypochondrie'. Waar zijn mensen dan zo bang voor? Leken krijgen doorgaans uiterst gebrekkige informatie over psychopathologie en kunnen zo gaan denken dat ze misschien wel zullen veranderen in razende en tierende gekken die langdurig in een psychiatrisch ziekenhuis moeten worden opgesloten. De cognitieve thema's die daaraan ten grondslag liggen hebben meestal te maken met veroordeling van zichzelf ('ik deug niet') en angst voor ongemak ('ik zou dat soort problemen nooit aankunnen').
De rationele cognitie is hier:
Emotioneel lijden is beslist onaangenaam, maar niet ondraaglijk.

De volgende vier irrationele opvattingen hebben een wat andere vorm. Ze zijn minder uitgesproken evaluatief, maar geven wel blijk van irrationaliteit. Omdat ze noch empirisch verifieerbaar, noch bevorderlijk zijn voor de doelen die worden nagestreefd, namelijk lekker onbezorgd leven.

10. Zo'n irrationele cognitie is bijvoorbeeld:
Je kunt moeilijkheden beter ontwijken dan ze onder ogen zien.
- Nou er is toch niks te vinden dat hiertegen helpt, dus ik kan het net zo goed opgeven. (Wat verschrikkelijk dat ik zo hard moet werken om te veranderen').
- Waarom zou ik het nog proberen? (Het zou eigenlijk vanzelf moeten gaan).
- Ik doe alles om dat te vermijden (omdat ik niet tegen moeilijkheden kan).
- Het heeft geen zin. (Veranderen is gewoon te moeilijk).
- Ach zo erg is het nou ook weer niet. (....), waarom zou ik er dan wat aan doen? (Wanneer ik onder ogen zie dat het een groot probleem is, zinkt de moed me in de schoenen.)
- Drinken helpt me om alles te vergeten (en ik kan de herinneringen niet verdragen).
- Ik word gewoon een beetje high (en die kick heb ik nodig).
- Momenteel maak ik er weinig van, maar (....), dat is gemakkelijker dan mijn leven veranderen. (Veranderen zou minder moeite moeten kosten).
- Wat niet weet, wat niet deert. (Als ik er wel over nadenk, heb ik het niet meer van de ellende.)
- Het helpt toch niet. (Het moet direct werken, anders begin ik er niet aan.)
- Ik zal er nog wel eens over nadenken. (Want vandaag wil ik er niks over horen.)
- Ik wilde er iets aan doen, maar ik ben er gewoon niet aan toegekomen. (Het is te moeilijk).

Deze opvatting lijkt op de opmerking: 'Ik moet het altijd goed hebben, niets mag me pijn of moeite kosten' en heeft een impliciet evaluatief aspect: de problemen die je in je leven kunt tegenkomen zijn zo vreselijk, dat ze koste wat het kost moeten worden vermeden.
Dit vermijdingsgedrag kan de therapeutische voortgang danig belemmeren. De therapeut doet er verstandig aan de cliënt rechtstreeks met zijn getalm te confronteren en om hem aan te sporen deze irrationele opvatting eens grondig onder de loep te nemen.

De rationele cognitie is hier:
De zogenaamde weg van de minste weerstand blijkt op de lange termijn meestal de moeilijkste weg te zijn. Zaken oplossen of aanpakken is altijd beter dan ze voor je uitschuiven of net doen alsof ze niet bestaan.

Met deze wijze cognitie in het achterhoofd beëindigen we deze sessie vandaag. Ik hoop oprecht dat het niet zo lang duurt voordat ik me weer meld op deze site. Mijn hart doet het weer, ik ben aan het revalideren dus dat ziet er goed uit. Misschien heb ik ook wel te lang gewacht om met een slecht functionerend hart naar de cardioloog te gaan. Ook psychotherapeuten maken fouten. :-)
Fijn weekend verder!!

Met deze goe

04/02/2025

https://nos.nl/l/2554525

De ziekte van Parkinson is ongeneselijk. Toch zijn er manieren om de symptomen te verlichten, zoals dans. In Roermond krijgen parkinsonpatiënten of mensen met een vergelijkbare ziekte een cursus Argentijnse tango speciaal voor parkinsonpatiënten.

20/01/2025

Lewy Body Dementie
Ervaringen en onderzoek

Het is - zeker aan het eind van het traject - een van de ergste vormen van dementie. En dat komt vooral door de wanen en hallucinaties die ermee gepaard gaan. Waar Alzheimer alleen het geheugencentrum aantast en Parkinson zich wat die aantasting betreft, voornamelijk beperkt tot het motorische deel van de hersenschors tasten de zogenoemde Lewylichaampjes (Lewy Bodies) de hele hersenschors aan.
Lewy Body Dementie (kortweg LBD) is een onbekende ziekte, toch komt ze na Alzheimer en vasculaire dementie het vaakst voor.
En evenals bij de andere vormen van dementie valt er weinig tegen te doen. Vanwege de overlap van de symptomen van Alzheimer en Parkinson, komen misdiagnoses veel voor, medicijnen zijn veelal niet te verdragen en daarbij wisselt het bewustzijn van de patiënt ook nog eens een keer continu: het ene moment redelijk en aanspreekbaar, het andere ogenblik totaal in de war en onredelijk. Dit is loodzwaar voor de mantelzorgers.
Tienjarig traject
Jullie zullen het laatste jaar gemerkt hebben en misschien al wel jaren, dat ik niet zoveel tijd meer in deze pagina kon steken als voorheen het geval was. Ik heb mijn praktijk ook op een laag pitje moeten zetten. Want ik was vooral mantelzorger.

Mantelzorger voor mijn man die werd getroffen door de ziekte Lewy Body Dementie (kortweg LBD).
Kent u nu iemand met dementie of zeker als die persoon last heeft of krijgt met lopen en af en toe dingen ziet die wij niet zien, benader me dan alstublieft. Ik kan helpen omdat ik inmiddels ervaringsdeskundige ben.
Ik schreef ook een boek over deze ziekte. Dat kunt u kopen, maar daar gaat het me in eerste instantie niet eens om. Ik wil vooral de mensen helpen die even radeloos zijn als dat ik was in 2011 toen de ziekte van mijn man zich openbaarde.
Ik ben psycholoog zoals jullie weten, maar ik heb ook mijn hele leven geschreven. Na tien jaar mantelzorg, kan ik me met recht ervaringsdeskundige noemen. En er komen zoveel misdiagnoses voor!
Mijn boek bestaat uit twee delen: een lopend verhaal over tien jaar mantelzorg en de (val)kuilen en hobbels waar we als echtpaar tegenaan liepen en hoe we die trachtten op te lossen.
Het tweede deel van het boek is een ‘onderzoeksdeel’, met de typische ziekteverschijnselen van LBD, de verschillen met andere vormen van dementie, onderzoek naar medicijnen die het lijden van de patiënt af en toe kunnen verlichten en last but not least de oorzaak of mogelijke oorzaak. Gedacht moet worden aan bepaalde genen die een rol kunnen spelen. Een artikel overgenomen uit The Lancet werpt hier enig licht op.
Het boek is in eigen beheer uitgegeven en te bestellen via Alicestrootman@gmail.com. Kosten 29,50.

20/01/2025

ABC RET therapie
De achtste irrationele cognitie
Ik moet het altijd goed hebben; niets mag me pijn of moeite kosten.
- Waren die extra problemen nu echt nodig? Ik kan het niet verdragen.
- Het is gewoon veel te zwaar (en dat zou het niet moeten zijn).
- Maar ik heb er een hekel aan (en daarom moet het ophouden).
- Misschien raak ik wel gewond (en dat zou vreselijk zijn).
- Maar ik krijg zo'n vreselijke honger (ik moet kunnen afslanken zonder honger te lijden).
- Ik kan het niet verdragen.
- Wat een narigheid (waarom moeten ze het mij toch zo moeilijk maken).
- Ik zou blij zijn als ik overal vanaf was (en als ik niet overal vanaf kon komen, dan word ik nooit gelukkig).
- Kunnen we geen parkeerplaats vinden die wat dichterbij is? (Ik neem geen genoegen met ongemak.)
- Wat? Ik naar de tandarts? Nee hoor, die doet me veel te veel pijn. (Alles moet pijnloos worden behandeld, wat het ook is.)
- Ik sta al vijf minuten te wachten. (En hoeveel geduld kan ik nog opbrengen?)
- Ik ben bang om zwanger te worden omdat een bevalling pijn doet (en pijn kan ik nu eenmaal niet verdragen).
Het lijkt misschien vreemd dat bij de beschrijving van deze irrationele cognitie het woord 'pijn' wordt gebruikt. Met 'pijn' doelen we op zowel psychisch als op lichamelijk ongemak. Lichamelijk ongemak doet zich ook vaak voor als er geen sprake is van ziekte, bijvoorbeeld bij allerlei vormen van ongemak en overlast.
Denken geen ongemak te kunnen verdragen is een vorm van lage frustratietolerantie (LFT) die kan leiden tot verslavingen en buitensporig gedrag en op zijn minst tot jammeren en klagen wat leidt tot problemen met mensen in de omgeving.
Angst voor ongemak (discomfort anxiety) kan cliënten ook verhinderen om doelstellingen op de lange termijn te verwezenlijken of om bestaande wensen van zichzelf te vervullen omdat ze ervan uitgaan dat ze de inspanning die ervoor nodig is, niet kunnen opbrengen. Als je tegen een bergstroom op moet lopen om in een waterval te kunnen zwemmen, moet je je doel via stenen en rotsen bereiken met soms een schrammetje tot gevolg. Mensen denken soms dat alles hen even gemakkelijk af zou moeten gaan en daarbij staan ze zichzelf duidelijk in de weg.

De rationele cognitie (RB) is hier:
Je krijgt zelden iets voor niets. Ik kan dit ongemak best verdragen. Al zal ik het waarschijnlijk nooit gaan waarderen.

20/01/2025

ABC Ret therapie aflevering 10
De zevende irrationele cognitie

Het moet er in de wereld absoluut eerlijk en rechtvaardig aan toegaan.
- Hoe kan ze me dit aandoen? Ze weet donders goed dat dat niet kan!
- Waarom overkomen mij die dingen altijd? (Het is gewoon niet eerlijk, zo hoort het niet).
- Dat had hij niet moeten doen/
- Ik heb het niet verdiend. (En ik mag alleen maar krijgen wat ik volgens mij heb verdiend).
- Maar ik heb toch gedaan wat ik kon (en daarom hadden ze iets terug moeten doen).
- Ze hadden het recht niet om me te ontslaan.
- Hoe haal je het in je hoofd?
- Uiteindelijk zal het hem wel lukken (dat kan gewoon niet anders).
- Je hoeft mij niet te vertellen wat ik moet doen.
- Ik vraag niet veel (daarom heb ik recht op wat ik vraag.

Deze opvatting is irrationeel vanwege de aanmatigende en eisende aspecten ervan. Cliënten die deze opvatting koesteren zijn niet bereid het leven te nemen zoals het is en vinden dat ze een betere wereld kunnen en moeten creëren. Deze IB vormt vaak een belangrijk aspect in de opvattingen van adolescenten.
Therapeuten kunnen beter niet met hun cliënten instemmen als ze zeggen dat het vreselijk en verschrikkelijk is dat de de wereld hun niet rechtvaardig behandelt. Vraag hun liever wat ze op de gedachte heeft gebracht dat de wereld per se rechtvaardig in elkaar moet zitten. Adolescenten kunnen buitengewoon idealistisch zijn en vaststaande ideeën hebben over hoe de wereld er in hun ogen uit zou moeten zien.
De rationele cognitie is hier:
Het gaat er in de wereld vaak onrechtvaardig aan toe en soms sterven de beste mensen het eerst. Er zit niks anders op dan dit te accepteren en desondanks te proberen van het leven te genieten.

22/10/2024

ABC Ret therapie aflevering 9
Daar gaan we weer! Op naar de vijfde irrationele cognitie. (We hebben er wat in ons hoofd!). En we voelen ons er alleen maar slechter door!
"Ik ben niet de moeite waard als ik niet uiterst vakbekwaam ben, altijd adequaat reageer en niet op minstens één gebied buitengewone prestaties lever."
- Wat ben ik toch een idioot!
- Ik had niet zo tegen de kinderen tekeer moeten gaan (wat ben ik toch een monster van een moeder, wat ben ik een slecht mens).
- Ik ben niet intelligent genoeg om op de universiteit te worden toegelaten. (Als dat inderdaad zo is, krijg ik een hekel aan mezelf.)
- Ik kan mezelf niet langer recht in de ogen kijken.
- Wat moet ik met mezelf aan nu ik gepensioneerd ben (en dus geen waarde meer heb)?
- Hoe kom ik in vredesnaam aan een vijf? (Zo dom ben ik dus).
- Ik had niet zo snel moeten kl******en. (Wat ben ik nou voor een minnaar. ik ben gewoon een sukkel).
- Mijn cliënt gaat niet vooruit. (Ik ben een slechte therapeut en dus ook geen goed mens).
Deze irrationele cognitie behoort bij de twee of drie die therapeuten het vaakst te horen krijgen. Hij is meestal gekoppeld aan een sterke angst om te falen. De betrokkene denkt dat hij een mislukkeling is als hij ergens niet in slaagt en hij denkt niet dat het deze keer gewoon niet is gelukt. Deze vorm van zichzelf kleineren roept angst op wanneer er een prestatie moet worden geleverd en er een mislukking wordt verwacht. Mensen worden dan soms depressief als de mislukking een feit is.
De rationele cognitie is hier:
Het is raadzamer te aanvaarden dat ik een onvolmaakt, feilbaar en beperkt mens ben. Het is beter te doen, dan het altijd goed te moeten doen.

Meteen maar de zesde IB (irrational behaviour) erachteraan.

Voor dit probleem moet een waterdichte oplossing bestaan. Ik moet zeker van mezelf zijn en alles perfect onder controle hebben.
- Er zal toch wel een betere manier te vinden zijn; dat moet gewoon!
- Als ik maar blijf zoeken, dan vind ik het wel (dat is beslist noodzakelijk).
- Ik kan gewoon geen beslissing nemen (maar dat moet ik wel).
- Hoe kan ik daar nu zeker van zijn? (Ik moet zekerheid hebben).
- Is dat niet een beetje riskant? (Ik kan niet tegen risico's).
- Hoe moet ik te weten komen hoe ik dit het beste kan aanpakken? (Er moet een manier zijn, die beter is dan alle andere.)
- Ik weet wat ik wil, maar toch kan ik nog geen beslissing nemen (omdat ik niet weet of die beslissing de perfecte beslissing is.)
- Als ik blijf voel ik me ellendig en als ik wegga ook.
- Ik heb geen zelfvertrouwen (helemaal niet).
- Kunt u me echt niet vertellen wat ik moet doen? (Dat kan ik namelijk onmogelijk zelf bedenken.)
Deze irrationele gedachte bestaat in principe uit twee gedeelten. Ten eerste moet er een ideale of volmaakte oplossing bestaan. De gedachte is: Ik moet in staat zijn die te vinden en als dat niet lukt zijn de gevolgen catastrofaal. De tweede gedachte is: Ik moet het probleem perfect onder controle hebben, of er nu een perfecte oplossing bestaat of niet.
Deze irrationele cognitie kan ook op andere mensen betrekking hebben. De cliënt wordt boos als anderen geen oplossingen aandragen of moeilijke omstandigheden niet naar hun hand kunnen zetten. Als moeilijkheden niet snel en gemakkelijk worden opgelost, of als de therapeut niet de weg kan wijzen naar een 'eind goed, al goed", dan kan de therapeut ook het mikpunt worden van de woede van cliënt.

De RB (de rationele cognitie) is hier:
"We leven in een wereld van kansen en onzekerheden, desondanks is het mogelijk van het leven te genieten."
Tot de volgende keer! Er zijn maar liefst dertien IB's. Er komen er dus nog zeven. Lees ze nog eens door en laat een en ander goed op je inwerken. Het leven hoeft niet altijd perfect te zijn, dat is de boodschap. Dingen hoeven ook niet altijd op een foutloze of perfecte manier te gaan of te gebeuren. Fouten maken mag. Ik wens jullie een fijne dag!

27/08/2024

ABC-RET therapie aflevering 8 vervolg
De vierde irrationele cognitie (IB)
Ik moet vreselijk bang zijn voor gebeurtenissen waarvan de afloop onzeker is, of die potentieel gevaarlijk zijn.
- Het zou kunnen gebeuren (en daarom moet ik voortdurend op mijn hoede zijn, want het zou verschrikkelijk zijn als het echt zo ging).
- Ik kan aan niks anders denken. Ik ben er voortdurend mee bezig (het thema van deze uitspraken is 'het is zo vreselijk dat ik het niet uit mijn hoofd kan zetten').
- Het lijkt wel alsof niemand begrijpt hoe ernstig dit is (en dat zouden ze wel moeten doen).
- Dat kan ik niet zomaar laten gebeuren (want het zou vreselijk zijn).
- Als je daar rustig onder blijft, begrijp je de situatie blijkbaar niet. (Iedereen, ik ook zou zoiets verschrikkelijk vinden).
- Hoe bedoel je 'ontspannen', (dat is toch onmogelijk bij zoiets vreselijks).
- Maar hoe weet ik nu dat het niet zal gebeuren? (Ik moet de garantie hebben dat dat zo is).
- Ik rijden op een paard? (Dan zou er wel eens een ramp kunnen gebeuren).

Deze irrationele opvatting berust op de eis dat we het recht hebben op zekerheid. Als die zekerheid ons niet wordt gegarandeerd leidt dat tot angst. Cliënten die deze gedachte hebben, maken het zichzelf twee keer moeilijker als nodig is. Ze raken niet alleen overstuur als de gevreesde en ongewenste gebeurtenis zich voordoet, maar ze lijden er van tevoren ook onder.
De rationele cognitie is hier:
Het zou beter zijn het gevaar of de angst maar onder ogen te zien en veiligheidsmaatregelen te nemen. Wanneer dat onmogelijk is, kan ik het onvermijdelijke maar het beste aanvaarden.

27/08/2024

ABC-RET therapie aflevering 8
De irrationele cognities

De derde IB is:
Het is verschrikkelijk als de dingen niet gaan zoals ik dat wil!

- Ik mag niet onrechtvaardig worden behandeld omdat ik daar niet tegen kan.
- Ik kan niet verder als ik daar niet op kan rekenen.
- Ik kan me niet voorstellen dat ik het niet krijg (ik bedoel dat zou te vreselijk zijn om onder ogen te zien).
- Maar als ik niet naar de universiteit kan (o nee...).
- Hij/zij wil nooit met me naar bed (en dat houd ik niet uit.
- Ik kan het niet verdragen om dik te zijn.
- Hij heeft me vroeger altijd gegeven wat ik wilde (verdorie (...), waarom doet hij dat nu niet meer?)
- Alle andere kinderen mogen ook (en het is niet eerlijk (...), ik moet ook (...)).
- Als hij dat nog eens doet, ga ik gillen (en laat dus duidelijk merken dat ik er beslist niet tegen kan).
- Ik loop de hele tijd je rommel op te ruimen (jij denkt alleen maar aan jezelf ellendeling).

Cliënten maken vaak hun zinnen niet af. In bovengenoemde voorbeelden wordt de situatie vaak niet rechtstreeks geëvalueerd. Het oordeel valt af te lezen uit de context en uit de intonatie van de opmerking (en uit de bij C vermelde emotie).
In de uitspraak 'ze wil nooit met me naar bed', zou de onuitgesproken conclusie, die we tussen haakjes hebben gezet, kunnen zijn 'en dat kan ik niet verdragen'.
Het is goed de cliënt aan te sporen zijn zin af te maken, zodat hij beseft dat hij het probleem en de consequenties ervan heeft overdreven.
De rationele cognitie (de RB) is hier;
Het is vervelend dat de dingen vaak niet gaan zoals ik dat wil en het is aan te raden de situatie te veranderen of onder controle te brengen als dat tot meer tevredenheid leidt. Als verandering onmogelijk is, kan ik de status-quo voorlopig maar beter aanvaarden.

31/07/2024

Liefde en haat maken geenszins blind
Sterke gevoelens maken je juist alerter
Liefde en haat zijn heftige emoties die ons flink kunnen bezighouden. Kun je dan nog wel genoeg aandacht schenken aan andere zaken als je wordt herinnerd aan iemand voor wie je zulke sterke gevoelens koestert? Ja, suggereert Amsterdams onderzoek.
Wie wel eens verliefd is geweest weet er alles van. Als je niet oppast kom je zomaar met de verkeerde boodschappen thuis, vergeet je je moeder terug te bellen en vind je je sleutels terug in de koelkast.
Maar ook haatgevoelens kunnen maken dat je je kop er niet bij hebt.
Reden genoeg voor een stel psychologen aan de Vrije Universiteit Amsterdam om na te gaan in hoeverre prikkelverwerking op basaal niveau door zulke sterke emoties wordt beïnvloed. Hiervoor gebruikten ze de zogenaamde Attentional Blink Task. Daarbij wordt in een flits een prikkel aangeboden, waarna direct een volgende prikkel volgt. Afhankelijk van de tijd daartussen zijn mensen in staat de tweede prikkel te verwerken; dat was al eerder gebleken.
De driehonderd deelnemers aan het VU-experiment kregen in de eerste flits de naam te zien van iemand die ze liefhadden, haatten of tegenover wie ze neutraal stonden. Daarna verscheen een uitgeschreven getal dat ze in cijfers moesten weergeven. De tijd tussen beide prikkels varieerde. Opmerkelijk genoeg presteerden de proefpersonen beter als ze de naam van een geliefd persoon voorbij hadden zien komen, dan wanneer ze de naam van een neutraal persoon hadden gezien. De tijd tussen de prikkels deed er nauwelijks toe.
Kennelijk maken sterke gevoelens, zoals liefde en haat mensen juist alerter en dus helemaal niet minder waakzaam zoals je zou denken.
Een verrassende uitkomst, ook voor de onderzoekers, die vanzelfsprekend schreeuwt om vervolgonderzoek.
Uit De Psycholoog van juli/augustus.
Bron: Liu, Y et al. (2024). Love and hate do not modulate the attentional blink but improve overall performance. Cognition and Emotion.

30/07/2024

Veelbelovend weerbaarheidsprogramma
Vooral veerkracht jongeren wordt beloond

In Canada is een programma ontwikkeld om jongeren te leren mentaal sterker te worden en psychische kwetsbaarheid te herkennen. De eerste resultaten zijn bemoedigend.
Dat de puberteit een lastige periode is, hoeft niemand je te vertellen. Maar je kunt in de puberteit ook vaardigheden aanleren waarvan je de rest van je leven plezier hebt. Des te belangrijker is het om de veerkracht van jongeren te versterken en meer begrip te kweken voor psychische problematiek.
Dat is precies wat The Inquiring Mind Youth (TIM Youth) beoogt: jongeren weerbaar maken. Het programma is gebaseerd op een aantal succesvolle vergelijkbare programma's voor volwassen, eveneens ontwikkeld in Canada.
De jongerenversie bestaat uit vier lessen van elk 45 minuten. Tijdens de lessen krijgen de jongeren filmpjes te zien, waarin jongeren vertellen over hun psychische problemen. Daarnaast is er ruimte voor discussie. Over psychische problemen in het algemeen, maar ook hoe je signalen oppakt als het niet goed met iemand gaat. Wat je daaraan kunt doen vervolgens en hoe je jezelf en anderen kunt helpen.
Om de effecten van TIM Youth te onderzoeken, namen 293 Canadese leerlingen van 13 tot 19 jaar, deel aan een pilot.
Zij beantwoordden diverse vragen vóór en direct na het programma en ook tijdens een follow-up een maand later.
De resultaten zijn veelbelovend: de jongeren rapporteerden na afloop van het programma meer veerkracht en meer begrip voor psychische klachten.
Deze trend zette door, al waren de effecten iets kleiner bij de follow-up. Bij jongens nam vooral de veerkracht toe. Meisjes waren vooral minder veroordelen als het gaat om psychische klachten.
Alles bij elkaar hoopvolle uitkomsten.
Uit De Psycholoog van juli/augustus.
Bron: Szeto, A.C.H., Lindsay, B.I., Bernier, E., Henderson, L. & Mercer, S. (2024). The Inquiring Mind Youth: Analysis of a Mental Health Promotion and Stigma Reduction Pilot Program for Secondary Students. Journal of Child and Family Studies.

Whilst adolescence is often discussed as a challenging time, it is also a stage of life with tremendous potential for building positive skills that will support current and future mental health. This paper presents results from a pilot study of a mental health and stigma reduction program called The...

08/05/2024

ABC RET therapie aflevering 7
De belangrijkste irrationele cognities
De tweede IB;
Mensen die zich verkeerd of onrechtvaardig gedragen, moeten daarvoor beboet en bestraft worden. Want zij zijn slecht en verdorven.
Gedachten en uitingen:
- Het is allemaal jouw schuld (en daarom deug je absoluut nergens voor);
- Dat had hij me niet aan mogen doen.
- Mijn ouders hadden het beter moeten doen. Dan zou ik nu niet zo in de moeilijkheden zitten (het is verschrikkelijk dat dat wel zo is).
- Ze is niks waard.
- Jij vuile seksist.
- Hij is gewoon volslagen achterlijk.
- Hij heeft deze ellende verdiend.
- Ik zou graag zien dat hij de kous op zijn kop kreeg (eigenlijk moet dat gebeuren).
- Ik zal hem betaald zetten. (Ik moet wraak nemen).
- Hij mag zijn straf natuurlijk niet ontlopen (die ellendeling verdient niet anders).
Dat we deze opvatting irrationeel noemen, betekent niet dat we vinden dat elke straf irrationeel of ineffectief is. Ook al gaan we ervan uit dat het opleggen van straf een belangrijk middel is om het gedrag van anderen te beïnvloeden, toch gaan we er ook van uit dat geen enkel mens in morele zin straf verdient! De irrationele aspecten van deze opvatting zijn: a/ de persoon is te veroordelen; b/ de persoon moet en zal gestraft worden; c/ de persoon wordt gezien als een slecht mens.
Maar het is zo dat gedrag geëvalueerd en beoordeeld kan worden, maar mensen niet! Straf kan effectief zijn om gedrag te veranderen, maar niet om mensen als persoon te veroordelen.

De rationele cognitie is dan ook hier:

Bepaalde daden zijn ongepast of asociaal. Mensen die dergelijke dingen doen gedragen zich onverstandig of asociaal. Het beste is om hun te helpen dat gedrag te veranderen.

De derde irrationele cognitie:
Het is verschrikkelijk als de dingen niet gaan zoals ik dat wil.
- Ik mag niet onrechtvaardig worden behandeld (omdat ik er niet tegen kan).
- Ik kan niet verder als ik daar niet op kan rekenen.
- Ik kan me niet voorstellen dat ik dat niet krijg (ik bedoel dat zou te vreselijk zijn om onder ogen te zien).
- Maar als ik niet naar de universiteit kan ... (oh nee!)
- Hij of zij wil nooit met me naar bed (en dat houd ik niet uit!).
- Ik kan het niet verdragen om zo dik te zijn.
- Hij heeft me vroeger altijd gegeven wat ik wilde (verdorie waarom doet hij dat nu niet meer...?)
- Alle andere kinderen mogen ook (....) en het is niet eerlijk (....) ik moet ook (...).
- Als hij dat nog eens doet, ga ik gillen (en laat dus duidelijk merken dat ik er niet tegen kan).
- Ik loop de hele dag je rommel op te ruimen (je denkt alleen maar aan jezelf ellendeling).
Cliënten maken hun zinnen vaak niet af. In de bovengenoemde voorbeelden wordt de situatie vaak niet rechtstreeks geëvalueerd. Het oordeel valt af te lezen aan de context. En uit de intonatie van de opmerking en soms uit de vertelde emotie. Bij de uitspraak "ze wil nooit met me naar bed", zou de onuitgesproken conclusie die we tussen haakjes hebben gezet kunnen zijn: "en dat kan ik niet verdragen."
Het is goed om de cliënt aan te sporen zijn zin af te maken, zodat hij of zij beseffen dat ze het probleem en de consequentie daarvan in feite aan het overdrijven zijn.

De rationele cognitie (die cognitie waarbij je jezelf niet steeds dieper de put intrekt) is hier:
"Het is vervelend dat de dingen niet gaan zoals ik wil en het is aan te raden de situatie te veranderen of onder controle te brengen als dat tot meer tevredenheid leidt. Als verandering onmogelijk is, dan kan ik de status quo voorlopig maar beter aanvaarden.

Meer irrationele cognities
De volgende keer nog meer irrationele cognities. Ik heb er in totaal dertien. Dus we kunnen voorlopig nog even vooruit.
Uit 'Theorie en Praktijk van de Rationeel-Emotieve Therapie.
Tot de volgende keer!