Alvhild Bidne- Helse og Kosthaldrettleiar.

25/07/2025

Nokon gonger når ein prøver å finna opp geniale oppskrifter, går det heilt skeis, og andre gonger berre halvvegs skeis 😅🙈😅

I dag var ein slik dag med halvvegs skeis...der resultatet til slutt smaka bra, sjølv om utsjånade ikkje er noko å skryta av 🤣
Men erfaringa seier at det går ann å laga makronar utan egg og mjølk (og gluten, som dei normalt er fri frå) av kikert-lake, melis og mandelmjøl.
Med salt karamellkrem 😋👍

Og protein urte -rundstykker av kikertene, resten av laken, glutenfritt mjøl, frø, urter, salt og olivenolja.

Berre hugs å ikkje ha makronane for tett på brettet, då dei kan få ein interessang form 😅

Oppskrifter kjem kanskje seinare, når eg har fått kvalitets- sjekka dei og målt nøyaktig opp alle ingrediensane.
Åssso mååå eg testa om det går ann å laga snickerskaka av samme prinsipp som makronane 😉 Gjev meg ikkje so lett💪☺️

27/06/2025

RABARBRA

Testar samme trikset som når eg lagar plommegløgg... eller plommesaft:

Etter å ha kokt rabarbraen og silt av, kokar eg safta med sukker og vaniljestang til saft/limonade, har i litt sitronsaft og har over på flasker.
Rabarbra avfallet som er silt ifrå, kokar eg opp igjen med eplebitar, vaniljestang, litt av safta eller rå eplejucie og rårørsukker til eplene kunne mosast.
Rører inn 2ts saft frå ein sitron og har over på t***e sterileserte glas.
Avkjøl på benken og set i kjøleskap.

Sylta smakar perfekt på ost som brie, berre på smørskiva eller på bananskiva.
Kan og brukast som dessert til is el med vaniljesaus på.

Rabarbrasafta kan blandast med vatn som vanleg, eller farris/sodastream, eller kanskje litt gin og prosecco til ein god sommardrink🍷

Slik vart det til:
2kg rabarbra i 2cm bitar
2 l vatn
1/2- 1 vaniljestang, skrap ut frø
Kok opp og la koka i 15 min til rabarbraen løyser seg litt opp.
Sil av i klede og ha safta tilbake i kjele.
Tilsett 350-400g sukker og kok opp på ny medan du rører så sukkeret løyser seg opp. Ca.10min.
Tilsett ca 2 ts sitronsaft.
Vil du laga limonade brukar du 450g sukker og kokar til den tjuknar litt.

Ha over på flasker og avkjøl på benk.

Ta avfallet og kok opp med 2dl rå eplejucie/ saft frå 1-2 appelsiner, eller litt av rabarbra safta...
trur eg hadde ca 200g rårørsukker, men her må du ta i litt og litt og smaka deg fram. Kan bruka vanleg sukker og.
1 eple i terningar, helst økologisk med skalet på. Eple inneheldt peptin, som er med å fortjuknar syltetøyet, og når det er så lite veska, treng ein ikkje noko anna tilsett.
Sitronsafta virkar som konserveringsmiddel.
Kok til du kan mosa eple. Ha på glas, avkjøl på benk.

Ingenting går til spille, ingen tilsetningsstoff, kun reine råvarer frå naturen 🌱 Nyyyt 🍷

26/06/2025

Kvinneblomst nr 1 🍀 RAUDKØVER 🍀
Sank dei no, klyppa av blomen, legg til turk på eit brett med tørkepapir, evt i urteturkar. Når dei er turka plukkar du av dei raude kronblada og oppbevara dei i papirpose el på glas, men myrkt. Bruk det som te eller eit dryss over salaten...

Litt frå læraren min Rolv dine urtesider, Urtekilden:

URTENS EGENSKAPER OG VIRKNING
Blodrensende, oppmyknende på hud og kjertler, slimløsende, krampeløsende, nærende, avslappende, betennelseshemmende, urindrivende, febernedsettende og krefthemmende. Rødkløver er dessuten et fytoøstrogen som kan virke hormonbalanserende i overgangsalderen

Meir info om Raudkløver finn du på rolv.no:

https://www.rolv.no/urtemedisin/medisinplanter/trif_pra.htm

25/06/2025

Morro å laga salatar med urter og salat frå eigen hage. Fin måte å få brukt restar frå kjøleskapet.

Idag vart det salat med rukkola og anna salat frå hagen,
Økologisk Spisskål, eple, agurk, paprika og tomat frå butikkhyllene.
Peppermynte, sitrontimian, rosemarin, oregano, sitronmelisse, grassløk, raudkløver og basillikum frå urtespiralen i hagen...det er eit smart triks å ha når ein bur på 500moh ☺️🌞 varme frå steinane hjelper på høgfjells- klima 😉👍
Dressingen vart laga av den dyre, men verkeleg den beste olivenolja eg får tak i på Voss, Helstøm si 👌
Har den oppi eit lite glas med lokk til...
10 g olivenolje
5 g sitronsaft (ca saft frå 1 båt)
5 g dijonsennep
Himalayasalt og kverna pepper
Kan ha 5 g lønnesirup, men når eg har epler el druer i salaten, treng eg ikkje meir sødme.
Set på lokk og rist godt.
Ha over dei finhakka salat-typane og urtene, og vend godt om, før du tek oppi resten som du vil ha. Bland lett til slutt.

Pynt med Dag og Natt, Raudkløver, Løvetann, Ringblomst, Grassløkblomst eller anna etandes blomst.

NB. Litt tekst på bildene.

11/06/2025

Nokon gonger er det vanskeleg å få ta i fersk fisk, ivertfall når ein handlar lokalt på Joker'n 😅
Då vert frosen fisk nødløysinga, og i dag var det Lettsalta Brosme med eplesalat, karrisaus og grønsaker. Karrisaus kan også nyttast til kylling, så då har du restane til neste dag middag ☺️👍

Brosma:
Set ovnen på 180g.
Ta skinnet av fisken, og fjern bein.
Tørk fisken og legg i ildfast form.
Ringla over litt olivenolja, og kvernar pepper.
Bak fisken i ovnen i 15min.

Eplesalat:
1-2ss Creme fraiche
1/2 ts Helios Karri , bland ilag.
1 eple i små terningar
1/2 raud løk i små terningar
Bland alt.

Karrisaus:
3dl fløyte/gryr matfløyel
1boks TINE kremost afrikansk paprika
3 - 5 ss ketchup
1 ss Helios Karri
2 ts Helios Paprika krydder
2 ts Sambal oelek /1 finhakka chili
1 ts Helios sitronpepper/ saft av 1 sitronbåt
Salt, og evt litt pepper.
Ha alt i ei gryta og kok opp under omrøring.

02/06/2025

Inflammasjon i kroppen?
"Trøytt i hove"
Lag vidunderhonning og ta 1ts pr dag.
Kan blandast i varm mjølk, te eller nytast rå!

7ss rå honning
1ss økologisk Ingefær
1ss økologisk Gurkemeie
+ Ca5 korn økologisk heil, men knust el nykverna pepper.

Bland godt, og oppbevar i tett glas på kjøkkenbenken så du hugsar å ta ein dose kvar dag ☺️

31/05/2025

SANKEDAG av GRANSKUDD...og fann inni granskogen mykje 😅
1kg vart til granskuddlikør, granskudd sirup/dessertsaus, granskuddsalt og granskudd- og basillikum pesto.
Granskudd er kanskje vel langt komme i låglandet, men her på Oppheim er dei perfekt no.
Granskudd er dei ljosegrøne nye skudda ytterst på greina. Plukk litt av kvart tre, skyll i kaldt vatn og legg dei på brett med tørkepapir slik at dei tørkar litt før du brukar dei.
Kan frysast og brukast seinare.

🌱 GRANSKUDDLIKØR:
6dl Granskudd
4dl sukker, rist litt på glaset, så sukkeret kjem nedi mellom skudda, eller legg lagvis.
5dl Absolutt Vodka
1 skiva økologisk sitron
Evt litt andre urter som rosemarin, sitrontiminan, nellikspiker og stjerneanis.

Ha alt i eit norgesglas med tett lokk. La stå på kjøkkenbenken og vend den kvar dag i 4 veker så sukkeret løyser seg. La stå i 6veker, sil av og ha på t***e flasker. God haustdram....eller tynn ut ein shot med halvt om halvt vatn til hostemikstur for vaksne.

🌱 GRANSKUDDSALT:
200g granskudd
100g uraffinert hav- el bergsalt

Mos med stavmikser eller blender til graut, smør den ut på bakepapir og turk i ovnen på varmluft 50grader med litt glutt på døra til det er turt. Avkjølt og sikt det gjennom ei sil, så grove partiklar ikkje kjem med. Ha på luftt***e boksar el myrke glas.
Bruk på fisk, vilt, kylling og i eggerettar.

🌱 GRANSKUDD- og BASILLIKUM PESTO:
300 g granskudd
Ein neve basillikum
80 g rista pinjekjerner
200 g revet parmesanost
3 fedd kvitløk
3 dl olivenolje
saft av ein sitron
Ca 2ts Maldon salt
1/2 ts kajennepepper
pepper

Ha alt i ein bolle å miks alt til ein fin pesto med stavmikser. Smak til med pepper, krydder som dill, estragon eller persille.
God på fisk, vilt, kylling, som saus på båndspagetti med laks eller bacon, og å smyrja på kvitløksbrød med finhakka tomater. Eller bland i rømme og få dip til chipsen eller pizzasaus...

🌱 GRANSKUDDSIRUP el dessertsaus:
5 dl granskudd
7,5 dl vann

Kok opp, og kok på middels varme i 30min. Sil av og mål opp safta.

Bruk ca. 3-4 dl sukker eller 3del saft og 2del sukker, ein skvis sitronsaft/ saft frå ein sitronbåt og 1/2 vaniljestang el 1/2 ts vanilje pulver.
Kok på middels varme til den tjuknar og vert raudleg på farge.
Vil du ha sirup kokar du til den vert seig, eller du kan gje deg litt før, når den har tjukna, og få dessertsaus til is, rabarbrapai eller på jordbær.
Ha på flasker, avkjøl og oppbevar i kjøleskåp.

🌱 GRANSKUDD TE:
Legg 5dl granskudd, 1 skive økologisk sitron i 1 liter vatn over natta, kok opp, sil av og rør inn 1-2ss rå honning.
Drikk varm eller avkjøl og set i kjøleskap til iste.

Les om Granskuddas mange eigenskapar: https://www.rolv.no/urtemedisin/medisinplanter/pice_abi.htm

04/05/2025

GLUTENFRIE RUSTIKK RUNDSTYKKER m.SURDEIG 🇧🇻

Eltefri og lett baking til søndagsfrukosten eller 17mai frukosten?
PRØV DESSE:

🔥 LAG DEIGEN DAGEN FØR!

Blanda 350g vatn med 1ss fiberhusk til litt slimete konsistens.
Rør inn 100g surdeigstartar, el 2ts gjær.
Rør inn 1ss lønnesirup el honning,
og 2ts salt.
Rør inn mjølet:
1dl bokhvete
1dl knust linfrø/ linfrømel
1dl havrefiber/havregryn
2dl lys glutenfri mjølblanding/ jyttemel
Bland inn 2ss olivenolje

(Om du ikkje treng å laga glutenfritt, kan du bruka 5dl valgfritt mjøl, td. 3dl Spelt/ Landhvete, 1dl havregryn og 1dl rug/bygg + litt meir vatn..ca. 380g.)

Deigen er skal vera litt klissete.
Dekk til bollen og hev i romtemperatur til kvelden.
Hevar ikkje veldig mykje, men vert luftige når dei kjem i ovnen.
Set passe store rundstykker på brett med skei, på bakeark, kvelv over langpanna som lokk og hev vidare i kjøleskap.
Eg laga 8 rundstykker av denna deigen.
Set brettet i kald ovn neste morgon og set på ovnen på 225g varmluft, gjerne med damp om du har.
Still klokka på 25-30min og sjekk undersida på rundstykket ved å banke på...hul lyd = ferdig 👍
Avkjøl litt på rist før du deler dei.

Lukke til og god mai🌼 🇧🇻🌞

25/03/2025

Internasjonal vaffeldag 🥳

Og ja, det går heilt fint å laga vaffelrøra utan egg, mjølk og gluten...næringsrike og mettande.
Idag testa eg Berit Nordstrand sine proteinvafler, som var knallgode.
Eg brukte Eldorado sine økologiske kikerter, heile boksen med lake, og litt meir kokosmelk, ca1,5dl og litt vatn, ellers samme oppskrift :

https://www.gothealthylife.no/proteinvafler?fbclid=IwY2xjawJPOelleHRuA2FlbQIxMAABHZ4ZtFN4Di0zTXijdp3sf6tVRmMp0C90WnYupyGCiwmP6TIuFIrCPAPmww_aem_KDP5dEpG-4td-ANeuKp4sQ

Disse vaflene kan nytes med chia- og bringebærsyltetøy, friske bær, honning eller nøtter. Du kan også kutte ut kanel og kardemomme og servere dem med spekeskinke, geitost og pesto i matpakka eller til lunsj.

27/02/2025

Tarm er eit spennande univers å arbeida med. Kvar dag møter ein nye mennesker med problem som stammar frå tarmhelsa. Det hjelper ikkje å berre starta med probiotisk- tilskudd, ein må rydda opp, før ein kan "innreda" på nytt.

https://vof.no/gros-sonn-er-ikke-autistisk-mer-svarene-la-i-tarmen?fbclid=IwY2xjawItHgNleHRuA2FlbQIxMQABHW5r3NYi7dyRYXPwZhbCX-Fz6WcVI1KRbogSsMpHdnklmqqoBqckNDalBQ_aem_2cC6MlOqzh33KRrGnTc1dg

Sønnen var autistisk: – Å få Tim frisk, det kostet meg litt mer enn jeg hadde. Nå må erfaringen og kunnskapen deles, sier Gro Raugland..

02/02/2025

Glutenfritt, industri bakt, er ofte lite næringsrikt og inneheld mange mystiske ingrediensar, og stivelse frå ris eller mais.
Så det beste er å baka sjølv, men sjølv der er det mykje spennande å finna i ulike typar mjølblandingar...nokon bra og nokon mindre bra.
Difor testar eg ut litt ulike typar mjøl som kan verta til gode mettande og næringsrike rundstykker eller brød.
Samstundes ynskjer eg å baka med surdeig...
👉🏻 i dag vart det Eltefrie surdeigs-rundstykker, glutenfrie, til frukost 😀

Sett deigen om kvelden og steik neste morgo:

100g havregryn, -rik på jern og kalsium
100g havremel
100g jyttemel, ville prøvd Teff, men hadde ikkje.
100g quinoamel, rik på kalium og magnesium
50g chiafrø, rik på omega 3, B-vit. og kostfiber.
50g kvernar linfrø, rik på sink og E-vitamin.
2ss fiberhusk
1ts Maldon salt
Bland ilag alt det tørre.
Bland alt det våte ilag, før det røres inn i mjølet:
6dl kaldt vatn
2ss lønnesirup/ honning
3ss olivenolje
2ss surdeidstarter (evt 2ts tørrgjær)

Rør alt ihop og sett lokk på bollen. La stå på kjøkkenbenken i 8-12 timar.
Sett 12-14 rundstykker på brett med ei skei, steik midt i forvarma ovn på 225gr i ca 18min.

Kan frysast.
Om du vil ha litt glattare rundstykker, bruk ei skei dyppa i kaldt vatn og litt våt hand, og form den forsiktig i handa med skei, før du set dei på brett.

Om du vil ha nysteikte rundstykker fleire morgonar, kan du steika litt av deigen og setja resten av deigen i kjøleskapat til neste dag og steika resten då 😀👍🏻

Vart godkjent av ungdommen som ville ha nugatti på og mor sjølv, som testa ut både med Greddost og og Leverpostei 😅

30/01/2025

Ny forskning og utklipp frå nyheitsbrevet for terapautar, frå Arnika.no :

Probiotika, autisme og ADHD
En artikkel fra Aftenposten trekker fram nye studier som tyder på at bakterier i mage og tarm påvirker hjernens utvikling, og at barn med ADHD og autisme kan bli hjulpet av en forbedret bakterieflora. Foreldre til barn med autisme oppdaget at barna ofte hadde mageproblemer. Kunne det være en sammenheng? Autisme ble tidligere forklart utelukkende av genetikk. Men nå viser det seg at magen og mikrobiomet kan ha en nøkkelrolle her.

Bakteriene kommuniserer
Mage- og tarmsystemet kalles ofte «den andre hjernen». Det er spekket nevroner og synapser som kommuniserer lynraskt med hjernen gjennom vagusnerven.Bakteriene i mikrobiomet kommuniserer også direkte med ulike organer. De produserer metabolitter og signalstoffer som dopamin, serotonin og GABA, små budbringere som hjelper nervecellene å kommunisere.

Nye studier viser altså at barn med autisme og ADHD har en bakterieflora som skiller seg fra den hos normalt utviklede barn. Men hvorfor har disse barna en annerledes bakterieflora? Årsakene kan være flere; mor overfører ved fødsel og amming sin bakterieflora – som er påvirket av faktorer som stress, kosthold eller antibiotikabruk.

Antibiotikabruk i spedbarnsårene eller under graviditet kan øke sannsynligheten for at barnet senere utvikler autisme eller ADHD. For eksempel så forskerne at barn som hadde hatt flere ørebetennelser tidlig i livet behandlet med antibiotika, hadde høyere risiko. Et viktig tiltak er derfor å øke bevisstheten rundt antibiotikabruk....
_____________________

Kva kan gjerast?
Er det berre å ta probiotisk tilskudd?
Nei, ein må gå på eit kosthald som fyrst ryddar vekk dårlege bakteriestammer. Ei har stor fordel av å nytta urter som ryddar desse vekk. Så kan ein tilsetja probiotiske stammer både via kost og tilskudd. Ein vert ikkje frisk av diagnosen, men kan leva godt og harmonisk med rett kosthald og evt støtte i tilskudd.

Er det kun den med diagnosen som må gjera tiltak?
Nei, ofte har det vore med heilt frå fødselen, og frå mor...så her må kanskje heile familien rydda opp i tarmen.

Kven kan hjelpa?
Ernæringsterapautar, Kosthald rettleiara/veiledara eller gode bøker og helsekostveiledara.

Hjelper det å kun ta probiotik utan å tilpassa kosthaldet?
Tja...nei... kanskje litt, men det kjem ann på korleis kosthaldet ditt er, og har vore, og kor lengje ein har levd med dårleg tarmflora.

Interessert i meir info om mage- og tarm helsa, så ta kontakt på pm.