Dr. Diljan Mansoor - Kurt

25/09/2025

गर्भावस्थाको समयमा बच्चाका केही कोषहरू आमाको रक्तप्रवाहमा सर्छन् र पछि फेरी बच्चामा फर्कन्छन्। यसलाई "आमा-भ्रूण माइक्रोचिमेरिज्म" भनिन्छ। ४१ हप्तासम्म यी कोषहरू आपसमा घुलमिल हुन्छन् र अगाडि-पछाडि सर्छन् अनी बच्चा जन्मिसकेपछि यी कोषहरूमध्ये धेरै कोशहरु आमाको शरीरमा रहन्छन् जसले बच्चाको तन्तु, हड्डी, मस्तिष्क तथा छालामा आमाको लागि स्थायी छाप छोड्छन र तिनीहरू प्रायः दशकौंसम्म त्यहाँ रहन्छन्। हरेक बच्चाले आमाको शरीरमा यस्तै छाप छोड्नेछन्। गर्भावस्था समाप्त नभए पनि वा गर्भपतन गराए पनि यी कोषहरू रक्तप्रवाहमा सर्छन्। अनुसन्धानले देखाएको छ कि यदि आमाको मुटुमा चोट लागेको छ भने भ्रूणका कोषहरू चोट लागेको ठाउँमा पुग्छन् र मुटुको मर्मत गर्न विभिन्न प्रकारका कोषहरूमा रूपान्तरण हुन्छन्। बच्चाले बिरामी आमालाई उनको बिमार निको पार्न सहयोग गरिरहेको हुन्छ जबकि आमा उक्त बच्चालाई निर्माण गरिरहेकी हुन्छिन । गर्भावस्थामा केही रोगहरू हराउनुको अक्सर कारण यही हो। यो अचम्मको कुरा हो कि आमाको शरीरले बच्चालाई कसरी सुरक्षा कबच भित्र राख्दछ अनि त्यही बच्चाले आमाको रक्षा र सिथिल अङ्गहरुको पुनर्निर्माणमा समेत जोड दिन्छ ताकि उनीहरू सुरक्षित रूपमा विकास गर्न र बाँच्न सकून्। आउनुहोस् एक क्षणको लागि गर्भावस्थाको लालसाको बारेमा सोचौं। आमालाई के चाहिएको थियो ? बच्चाले आफ्नो इच्छा पूरा गऱ्यो ? यस सम्बन्धी अध्ययनले जन्मको १८ वर्षपछि महिलाको मस्तिष्कमा भ्रुणका कोषहरूको उपस्थिति पनि देखाएको छ । यो कत्तिको अचम्मको कुरा हो ?
नरगिस किजलबाशको एक लेखबाट…

24/09/2025

थाइरोइड र यसको परीक्षण सम्बन्धमा धेरै बिरामीहरुले राख्ने जिज्ञासाका सम्बन्धमा ७ प्रश्न र उत्तर :

प्रश्न १ : के हो थाइरोइड ?
उत्तर : थाइरोइड एउटा सानो ग्रन्थी हो । जुन हाम्रो घाँटीको तल्लो भागको अगाडि पट्टी पुतली आकारमा रहेको हुन्छ। मेटाबोलिजम प्रकृयामा, शरीरमा ऊर्जा उत्पादन तथा हाम्रो मुड सँग सम्बन्धीत हाम्रो शरिरका सम्पूर्ण अङ्गहरुसँग कुनै न कुनै रुपमा सम्न्धीत रहेर बिभिन्न शारीरिक प्रक्रियाहरूको नियमन गर्नमा यसको महत्वपूर्ण भुमिका हुन्छ ।
थाइरोइडको परीक्षण रगतबाट गरिन्छ र यसलाई थाइरोइड फङ्सन टेस्ट (TFT) भनिन्छ ।
प्रश्न २ : के हो थाइरोइड फङ्सन टेस्ट (TFT) ?
उत्तर : थाइरोइड फङ्सन टेस्ट भनेको हाम्रो थाइरोइड ग्रन्थीले कति राम्रोसँग काम गरिरहेको छ भनेर मापन गर्न प्रयोग गरिने रक्त परीक्षणको शृङ्खला हो। यो परीक्षण गरेपछी थाइरोइड ग्रन्थी र यसबाट उत्पादन हुने हर्मोनहरूले गरेका कामहरुको मूल्यांकन गर्न सकिन्छ ।
सामान्यतया थाइरोइड फङ्सन टेस्ट (TFT) मा ३ प्रकारको परीक्षण हुन्छ पहिलो TSH दोस्रो T3 र तेस्रो T4 ।
प्रश्न ३ : थाइराइड फङ्सन टेष्ट (TFT) गर्दा खाली पेटमा गर्नु पर्छ की खाना खाएपछी गर्दा पनि हुन्छ
उत्तर : खाली पेटमा गर्नुपर्दछ ।
प्रश्न ४ : लेभोथाइरोक्सिन औषधी सेवन गर्नेहरुले थाइराइड फङ्सन टेष्ट (TFT) गर्दा बिहान उक्त औषधी खाएपछी पनि गर्दा हुन्छ की नखाइकन गर्नुपर्छ ?
उत्तर : TSH मात्र जाँच गर्ने हो भने लेभोथाइरोक्सिन औषधी नखाइकन वा खाएपछी जसरी जाँच्दा पनि हुन्छ । तर TSH, T3 T4 जाँच गर्ने हो भने उक्त औषधी पनि नखाइकन रगतको नमुना दिनुपर्छ ।
प्रश्न ५ : हाइपोथाइरोडिज्म (थाइरोइडको मात्रा कमी) छ की छैन भनेर थाहा पाउनको लागी एन्टि टीपीओ एन्टिबडीहरू नियमित रूपमा जाँच गर्न आवश्यक छ ?
उत्तर : आवश्यक छैन। सामान्यतया म त्यसको लागी एन्टिबडीहरू जाँच गर्दछु । यदि मैले कुनै बिरामीलाई सब-क्लिनिकल हाइपोथाइरोडिज्मको उपचार गर्ने वा नगर्ने भन्नाका लागी निर्णय गर्न परेमा नियिमत रुपमा एन्टि टीपीओ एन्टिबडीहरू जाँच गर्छु । त्यसै गरी गर्भवती महिलाहरुको नियमित स्वास्थ्य परीक्षणको क्रममा पनि त्यसरी नै जाँच गर्छु किनकी महिलाहरुको गर्भावस्थामा हाइपोथायरायडिज्मको निदान गर्न पर्ने हुन्छ ।
प्रश्न ६ : लेवोथाइरोक्सिन ट्याब्लेट खाँदा पनि मेरो एन्टी-टीपीओ एन्टिबडीहरू कम भइरहेको छैन। पटक पटक त्यसको परीक्षण गरिसकेँ अनी त्यस सम्बन्धमा म चिन्तित छु। यस बारेमा केही
उत्तर : माथी भनिए जस्तै एन्टिबडीको पटक पटक जाँच गर्नु आवश्यक छैन । जे भए पनि एन्टिबडीहरू घटिरहेका छन् कि छैनन् भन्ने कुराले कुनै अर्थ राख्दैन । लेभोथिरोक्सिनले एन्टिबडीको मात्रा घटाउँदैन । यो थाइराइड हर्मोनको बाह्य पूरक मात्र हो । एन्टी-टीपीओ एन्टिबडीहरू थाइराइड विकार सँग सरोकार रख्दैनन । यस्तो अवस्था स्वस्थ मानिसहरुमा पनि देखिन्छ जसलाई कुनै थाइराइडको समस्या छैन।
प्रश्न ७ : थाइराइड डिसअर्डरको निदान गर्न TFT र एन्टि टीपीओ-एन्टिबडीहरू जाँच्दा रिपोर्टमा TSH सामान्य आयो । एन्टिबडीको एकरुपतालाई कमजोर पार्ने मात्रा (टाइटर) चाँही धेरै आयो । यस्तो अवस्थामा मलाई थप उपचार जरुरी छ की छैन ?
उत्तर : हामी एन्टिबडीको उपचार नगरी TSH परीक्षणमा असामान्य रीपोर्ट आएमा मात्र उपचार गर्दछौं।

19/09/2025

‘वास्तविक खानेकुरा’लाई विज्ञापनको जरुरत पर्दैन ।
हाम्रा बालबच्चालाई लक्षित गरी उच्च चीनीजन्य र प्रशोधित खानेकुराहरुको बच्चालाई लोभ्याउने र अविभावकलाई झुक्याउने गरी विज्ञापन गरिन्छ । विज्ञापनमा भनिएकै आधारमा धेरैले त्यस प्रकारका खानेकुरालाई स्वस्थ छ भनी खरिद गरी बच्चालाई सेवन गराउंछन् ।
ति खानेकुराहरुमा प्रशोधित चीनी, प्रशोधित अनाज, चीनीयुक्त जुस (High Fructose Corn Syrup) र चीनी तथा विभिन्न स्वाद मिसाईएको दही प्रयोग गरिएको हुन्छ ।
त्यस प्रकारका उच्च चीनीजन्य र प्रशोधित खानेकुराहरुले बालबालिकालाई चीनीको लत बसाई क्रमिक रुपमा स्वास्थ्यलाई नकारात्मक प्रभाव पारिरहेको हुन्छ ।

18/09/2025

They say the war is over.
But the wounded still bleed in silence.
The hospital beds are graves that breathe.
The ashes still float in the air,
Settling on memories we can’t afford to forget.
The body of the martyr—
Still waiting.
No honor guard, no salute,
Just dust and delay.
The soldier who was shot—
He stares at his uniform like it’s a lie.
The medals rust in the corner.
The courage?
It’s buried beneath the screams he still hears.
A mother’s eyes—
Still oceans of salt.
Even if he dies, he is still her child.
And in her lap, the silence sobs.
The stream of tears hasn’t stopped—
Because the truth hasn’t changed.
And in this silence—
Even time laughs.
Mocking. Twisted.
Because from the shadows,
The killer lifts his head and says:
“We will rise again.
Our morale is not broken.”
But what rises now is not hope—
It’s hunger.
Hunger for power, blood, and control.
Corrupt politicians—
With their crocodile smiles and gold-plated lies—
Wearing patriotism like a mask,
While selling the nation piece by piece.
They are blood-hungry.
They are shameless.
They would kill even children—
Yes, even children—
If it meant more power, more profit, more praise.
The poor?
Still poor.
Not by accident—
But by design.
They keep them starving,
So they never speak.
Keep them broken,
So they never rise.
No remorse.
No guilt.
Only speeches written in hypocrisy,
And futures written in graves.
But listen—
There is rage.
There is fire.
There is a storm growing in the silence.
We are not blind.
We are not weak.
We have buried enough of our sons,
Wiped enough of our mothers' tears,
And stood silent long enough.
Now we speak.
Now we rise.
Not for their thrones.
Not for their flags.
But for truth.
For the ones they tried to erase.
For the ones still bleeding, still hoping, still here.
We are the crack in their fortress,
The whisper that grows into a roar,
The tide they can no longer hold back.
And when we rise—
Truly rise—
There will be no going back.

18/09/2025

कुनै पनि कुरा जनावरसँग सम्बन्धित नभइ बनस्पतीमा मात्र आधारित खानेकुरालाई भेगन भनिन्छ । भेगन डाइटमा रहँदा के-के कुराको कमी हुन्छ ? भेगन डाइट परापूर्व कालमा सम्भव थिएन। किनभने त्यतिवेला फ्रिज थिएन । ढुवानीको व्यवस्था थिएन । मल्टीभिटामिन र सप्लिमेन्टको नाम निशान थिएन । विशुद्ध भेगन डाइटमा निर्भर भइ जनावरजन्य आहार नखाँदा शरीरको लागी अत्यावश्यक पोषक तत्वको कमी हुन्थ्यो । स्वास्थ्यमा समस्या हुन्थ्यो । तर त्यतीबेला स्वास्थ्य सेवा समेत उपलबध्न नहुने भएकोले एकिन नभएको मात्र हो । वास्तवमा भेगन डाइटमा भर पर्दा शरीरमा धेरै कुराको अभाव हुन्छ । भिटामिन B12 पाइँदैन । सजीव आइरन (heme iron) को अभाव हुन्छ । मासुमा पाइने आइरन शरीरले सजिलै सोस्छ । वनस्पतिबाट पाइने आइरन शरीरले राम्ररी सोस्न सक्दैन। जिंक (zinc) लाई अन्न र दालमा हुने फाइटेट नामको तत्वले सोस्न दिँदैन । भिटामिन A (रेटिनोल) को सम्बन्धमा यो बनस्पतीबाट पाइने carotenoids हो जुन शरीरमा फेरी रेटिनोलमा रुपान्तरणा हुनुपर्छ । ओमेगा-3 (DHA/EPA) बनस्पतिमा हुने ALA तत्वबाट शरीरले DHA/EPA जम्मा ५% मात्र प्राप्त गर्छ । क्रिएटिन, कार्निटिन, टाउरिन जस्ता तत्व जनावरजन्य खाना बिना पाउन मुस्किल छ । भिटामिन K2 हड्डी र मुटुको लागि एकदम आवश्यक छ । जुन वनस्पती पाइँदैन। कोलिन दिमाग र कलेजोको लागि आवश्यक पोषक तत्व हो । जुन भेगन डइटमा पर्याप्त हुँदैन । भिटामिन D3 जनावरजन्य खाना र घामबाट पाइन्छ । वनस्पतिबाट पाइने D2 प्रभावकारी हुँदैन। प्राचिन कालमा मानिससँग न फोर्टिफाइड सोया दूध थियो, न त B12 सप्लिमेन्ट । न समुद्री सागबाट बनाइएको तेल थियो न त खाना राख्ने फ्रिज र गाडीमा ल्याइने विदेशी खाना थियो। मानव सभ्यताको शुरुवात विशुध्द भेगन बाट भएको थिएन । मासु, माछा, अण्डा, दूध, लगायत केही न केही जनावरजन्य खाने कुराबाटै शुरु भएको थियो । त्यसैले भेगन डाइटको अभ्यास विल्कुलै प्राकृतिक होइन । आधुनिक युगमा मात्र भेगन डाइटको अभ्यास शुरु भएको हो । यसलाई कायम राख्न कारखाना, ढुवानी¸ सप्लिमेन्ट र फ्रिजको भर पर्नैपर्छ।

13/09/2025

पैसा नभएको मान्छेलाई उसकी आमाले मात्र माया गर्छिन् !

13/09/2025

The younger brain blueprint | brain killers habits : that destroy your mind

resources 1. Glucose indices are associated with cognitive and structural brain m...

12/09/2025

The Younger Brain Blueprint | Brain Killers: Habits That Destroy Your Mind हाम्रो मस्तिष्कलाई कसरी युवा अवस्था र चुस्तदुरुस्त राख्ने ?

12/09/2025

The blood has not dried,
The body has not been cremated yet ,
But the party flag has been raised!
Is the party flag more precious than the national flag ?

12/09/2025

क्लिनिक सामान्य रूपमा सञ्चालन भइरहेको छ। हामी शनिबार देखि बुधबार सम्म पुरानो तालिका अनुसार खुल्ला छौं।

07/09/2025

बढ्दो मोटोपनको महामारीले विज्ञहरू अझै पनि अलमल्लमा छन्। "यो मासु हो," क्यान्डी उद्योगका शीर्ष पैरवीकर्ता भन्छन्।

05/09/2025

के आजभोलि हामीले सेवन गर्ने सबै प्रकारका फलफूलहरु स्वास्थ्यका लागि स्वस्थकर छन् त ?
परापूर्व कालदेखि अझ भनौॅ हाम्रा पुर्खाहरुका पालादेखि हाम्रा बगैॅचामा उत्पादन भएका , फलेका फलफूलहरु स्वास्थ्यका लागि ज्यादै उत्तम मानी सेवन गर्ने गरिन्थ्यो । ती प्राकृतिक रुपमा नै रहेकाले हाम्रा लागि ज्यादै स्वस्थकर थिए ।आजभोलि बजारमा छ्याप्छ्याप्ति पाइने आधुनिक फलफूलहरु के हाम्रो स्वास्थ्यका लागि फाइदाजनक छन् त ? कि हानिकारक छन् त त्यतापट्टि हामीले कहिल्यै सोचेका छैनौॅ ! आजभोलि देखिने आधुनिक फलफूलहरमा चिनीको मात्रा उच्च हुने गरी डिजाइन गरिएको हुन्छ अर्थात ती फलफूल प्राकृतिक नभै अस्वाभाविक भएको पाइन्छ । हाम्रा पुर्खाहरुले यसप्रकारका फलफूल खाएका होइनन् । अनुवंशिक रुपमा परिमार्जित र हाइब्रिड फलहरु मधुमेह र मोटोपना भएका बिरामीहरुका लागि राम्रो विकल्प होइनन् ।आजभोलि बजारमा सजिलै प्राप्त सजाएर राखिने लोभलाग्दा र रहरलाग्दा फल प्राकृतिक नभै हाइव्रिड हुन् । तिनलाई हामीले स्वास्थ्यका लागि फाइदाजनक सम्झी अन्दाधुन्द र अधिक मात्रामा खान थाल्यौॅ भने हाम्रो शरीर मोटो हुनुका साथै मधुमेह बिरामीलाई चिनीको मात्रा बढाएर अझ बेफाइदा गर्छ । अब हामीले के बुझ्न आवश्यक छ भने हामीले खादै गरेको फल प्राकृतिक र हाम्रा पुर्खाहरुले खाएजस्तै हुन कि होइनन् ! कतै ती फल आधुनिक हाइव्रिड जातका अत्यधिक गुलिया त हैनन् भन्ने कुरामा हेक्का राख्नुपर्छ ।त्यसैले हामीले Region र season अनुसार अर्थात आफ्नो शरीरको कारण हेरी र समयका मौसमी फल सेवन गर्नुपर्छ !