29/08/2025
गाई किन गौ–माता र लक्ष्मी मानिन्छ?
हिन्दू संस्कृतिमा गाईलाई गौ–माता भनिन्छ, किनभने गाईले माताजस्तै निरन्तर पोषण र संरक्षण दिन्छे। जसरी आमा आफ्ना छोराछोरीलाई जीवन दिन्छिन्, गाई पनि सम्पूर्ण मानव जातिलाई दूध, औषधि, उर्वरता र शुद्ध वातावरणद्वारा जीवन दिन्छे।
गाईलाई केवल धार्मिक दृष्टिले मात्र होइन, वैज्ञानिक दृष्टिले पनि अत्यन्त महत्वपूर्ण प्राणी मानिन्छ।
- गाई धरतीको एक मात्र प्राणी हो जसले अक्सिजन ग्रहण गरेर अक्सिजन नै उत्सर्जन गर्छ।
- गाईको दूध रेडियो विकिरणबाट बचाउने शक्ति भएको, हृदय रोग रोक्ने, स्मरणशक्ति बढाउने, आँखा तेजिलो बनाउने, स्त्रीरोगमा लाभदायक हुने तथा बोसो रहित भएकाले मोटोपन नबढाउने गुण हुन्छ।
- गाईको मूत्रमा सुन, तामा, क्याल्सियम, पोटासियम, नाइट्रोजन, फस्फोरससहित २४ भन्दा बढी तत्व पाइन्छ, जसले क्यनसर लगायतका घातक रोगहरूलाई समेत निको पार्ने क्षमता राख्छ।
- गोबरले हैजालगायत जीवाणु नष्ट गर्छ, झिँगा–लामखुट्टे भगाउँछ, वातावरण शुद्ध पार्छ र बायोग्यास उत्पादनमा अमूल्य योगदान दिन्छ।
- गाईको एक तोला घिउ यज्ञमा प्रयोग गर्दा हजारौँ किलो अक्सिजन उत्पादन हुन्छ भन्ने तथ्य अनुसन्धानले प्रमाणित गरेको छ।
- गाईलाई देवताको घर भनिन्छ भने भैँसीलाई यमराजको वाहन मानिन्छ। गाईको दूध सात्त्विक भएकोले चेतना शुद्ध पार्छ, करुणा, धैर्य र अनुशासन बढाउँछ भने भैँसीको दूध राजसिक र तामसिक भएकोले शरीरलाई भारी बनाउने, बोसो बढाउने र आलस्य, कामेच्छा र तृष्णा बढाउने गुण हुन्छ।
जब ब्रिटिशहरू भारतमा उपनिवेशका लागि आए, उनीहरूले यहाँका हिन्दूहरूको असाधारण बुद्धि, आध्यात्मिक शक्ति र सहनशक्ति देखे। त्यसको जड उनीहरूले वैदिक ज्ञान, योग, उपनिषद् र सात्त्विक आहार
विशेषतः गाईको दूधमा भेटे। त्यसपछि उनीहरूले अफ्रिकाका जङ्गलबाट भैँसी ल्याएर भारतमा भित्र्याए र भैँसीको दूधलाई बढावा दिए, ताकि हिन्दूहरूको सात्त्विक बल, मानसिक स्पष्टता र आध्यात्मिक चेतनालाई कमजोर बनाउन सकियोस्। यसरी भैँसी भारत हुँदै नेपाल र बङ्गलादेशसम्म फैलियो।
हाम्रो संस्कृतिले भने गाईलाई सधैं माता समान मान्दै आएको छ, किनकि जसरी आमा आफ्ना छोराछोरीलाई जीवन दिन्छिन्, त्यस्तै गाई सम्पूर्ण मानव जातिलाई दूध, औषधि, उर्वरता र शुद्ध वातावरणद्वारा जीवन दिन्छे।
यही कारण गाईलाई केवल धार्मिक आस्थाको प्रतीक मात्र नभई प्रकृति, स्वास्थ्य, मानसिक विकास र आध्यात्मिक चेतनाको आधारस्तम्भका रूपमा पूजा, सम्मान र संरक्षण गर्नुपर्छ भन्ने विश्वास हाम्रो संस्कृतिमा गहिरो छ।