
30/07/2025
หลายคนรู้จักคำว่า “อหิงสา” ในฐานะคำที่แปลว่า “ไม่ใช้ความรุนแรง” และอาจนึกถึงภาพของนักบวช หรือผู้ฝึกปฏิบัติธรรมที่หลีกเลี่ยงการฆ่าสัตว์ตัดชีวิต
แต่ความไม่รุนแรง ไม่ได้จำกัดอยู่ที่การไม่ทำร้ายทางกาย แต่รวมไปถึง คำพูด ความคิด และเจตนา
เพราะแม้ไม่ลงมือทำร้ายใคร แต่ถ้าใจเรายังเต็มไปด้วยการตัดสิน ความโกรธ การเปรียบเทียบ หรือแม้แต่ความกดดันตัวเองมากเกินไป...สิ่งเหล่านี้ก็ล้วนเป็น “ความรุนแรงที่ซ่อนอยู่เช่นกัน
Ahimsa (อหิงสา) เป็นคำในภาษาสันสกฤต ประกอบด้วย
“อะ” = ไม่
“หิงสา” = ความรุนแรง การทำร้าย
รวมกันแปลว่า “การไม่เบียดเบียน”
ในคัมภีร์โยคะสูตรของปตัญชลี (Patanjali Yoga Sutra) กล่าวถึงอหิงสาไว้ว่า
“เมื่อผู้ฝึกตั้งมั่นในอหิงสาแล้ว สัตว์ทั้งหลายรอบตัวจะไม่มีความเป็นศัตรู”
(Ahimsa pratishthayam tat sannidhau vairatyagah – Yoga Sutra 2.35)
เมื่อเราไม่ส่งคลื่นของความรุนแรงออกไป บรรยากาศรอบตัวเราจะเปลี่ยน คนรอบตัวรู้สึกปลอดภัย และเราเองก็จะได้อยู่ในความสงบอย่างแท้จริง
ไม่เบียดเบียน = ความอ่อนโยนที่เริ่มจากภายใน
1.อหิงสาใน “คำพูด” เราอาจไม่ได้ตะโกนเสียงดังใส่ใคร แต่คำพูดที่ดูเป็นเรื่องเล็กน้อย เช่น “เขาไม่เก่งเท่าเรา” หรือ “เธอจะทำได้เหรอ” ก็สามารถเบียดเบียนใจคนฟังได้โดยไม่ตั้งใจ
และคำพูดที่ทำร้ายที่สุดในแต่ละวัน...อาจไม่ใช่คำพูดที่ส่งให้คนอื่น แต่คือคำที่เราพูดกับ “ตัวเอง”
“ทำไมฉันยังไม่ดีพอสักที”
“ร่างกายฉันแย่จัง”
“ดูสิ เขาทำได้ เราทำไม่ได้อีกแล้ว”
คำพูดเหล่านี้ ไม่ได้มาจากใคร แต่มาจากใจที่ลืมว่า… ตัวเราเองก็สมควรได้รับความอ่อนโยนไม่แพ้ใคร
2.อหิงสาใน “ความคิด” บางครั้งความคิดก็เป็นเหมือนเข็มเล็ก ๆ ที่ทิ่มใจตัวเองและคนอื่นโดยที่เราไม่รู้ตัว การเปรียบเทียบตัวเองกับคนอื่น การตัดสินคนจากภายนอก การตำหนิตัวเองซ้ำ ๆ จากความผิดพลาดในอดีต
อหิงสาไม่ได้ห้ามให้เราคิด แต่สอนให้เรา “รู้ตัว” ว่าความคิดไหนทำให้ใจเราแข็ง และความคิดไหนทำให้ใจเราอ่อนโยน
3.อหิงสาในการฝึกโยคะ การฝึกอาสนะอย่างมีอหิงสา คือการฟังเสียงร่างกาย ไม่ฝืนท่าที่ร่างกายยังไม่พร้อม ไม่เปรียบเทียบกับผู้ฝึกคนอื่น และไม่เร่งเร้าตัวเอง
โยคะไม่ได้ต้องการให้เรายืดได้ไกลที่สุด แต่พาเราไปพบ “ระยะที่ใจเรายังสงบอยู่ได้” และนั่น...คือพื้นที่ของอหิงสา
ฝึกอหิงสาอย่างไรในโลกที่เต็มไปด้วยแรงกดดัน?
-เริ่มต้นจาก การไม่เร่งให้ตัวเองดีขึ้นเร็วเกินไป คือการให้พื้นที่กับการเติบโตอย่างแท้จริง เรายังพัฒนาได้ แต่เราทำด้วยใจที่อ่อนโยน
-ตั้งเจตนาใหม่ให้ตัวเอง ทุกเช้า ลองตั้งเจตนาเล็ก ๆ เช่น วันนี้จะพูดกับตัวเองให้ใจเย็นขึ้น วันนี้จะไม่รีบตัดสินใคร
เจตนาเหล่านี้คือรูปแบบหนึ่งของอหิงสาในชีวิตจริง ไม่ต้องใหญ่ ไม่ต้องยิ่งใหญ่ แค่เพียงเป็นเมตตาเล็ก ๆ ที่มีอยู่เสมอ” ก็พอแล้ว
อหิงสาไม่ใช่การอ่อนข้อให้ทุกอย่าง แต่คือการเลือก “ไม่ตอบโต้ด้วยความแข็งกร้าว” เพราะเมื่อใจเราอ่อนโยน เราจะมีพลังอยู่กับสิ่งตรงหน้าได้อย่างมั่นคง โดยไม่ต้องเอาชนะ ไม่ต้องเป็นที่หนึ่ง และไม่ต้องเปรียบเทียบว่า “ดีพอหรือยัง”
ความอ่อนโยนที่เริ่มจากตัวเราเอง คือจุดเริ่มต้นของโลกที่สงบขึ้นกว่าเดิม
ครูหลง😄