16/07/2025
Bài viết #3: LÝ SỰ TRẺ THƠ – GIAI ĐOẠN ĐẦU CỦA HÀNH TRÌNH KHÁM PHÁ BẢN THÂN (Giai đoạn 6-12 Tuổi)
---
Từ 6 đến 12 tuổi, sau khi nhận ra mình là một cá thể độc lập, trẻ bước vào hành trình tìm hiểu, phát triển bản sắc cá nhân nhưng với những thay đổi rõ rệ hơn về tư duy, cảm xúc và cách nhìn nhận thế giới.
👧🧒ĐẶC ĐIỂM NỔI BẬT CỦA TRẺ TRONG GIAI ĐOẠN NÀY LÀ GÌ?
1️⃣ 𝐏𝐡𝐚́𝐭 𝐭𝐫𝐢𝐞̂̉𝐧 𝐤𝐡𝐚̉ 𝐧𝐚̆𝐧𝐠 𝐠𝐢𝐚̉𝐢 𝐪𝐮𝐲𝐞̂́𝐭 𝐯𝐚̂́𝐧 đ𝐞̂̀ 𝐛𝐚̆̀𝐧𝐠 𝐭𝐮̛ 𝐝𝐮𝐲 𝐋𝐎𝐆𝐈𝐂
Trẻ bắt đầu biết cách suy luận để đưa ra các lựa chọn thay vì chỉ phản ứng theo bản năng như giai đoạn trước. Trẻ tiếp tục cần được hỗ trợ điều tiết cảm xúc + hướng dẫn cách đưa ra các phương án và CHỌN phương án phù hợp.
Tuy nhiên tư duy logic của trẻ vẫn chỉ xoay quanh những gì đang diễn ra ở 𝐇𝐈𝐄̣̂𝐍 𝐓𝐀̣𝐈. Trẻ vẫn chưa thể hình dung rõ ràng về những hệ quả nằm ở tương lai, chưa thể nghĩ nhiều về những kết quả dài hạn. Vì vậy, khi giải thích hoặc hướng dẫn, cha mẹ nên sử dụng những tình huống thực tế gần gũi thay vì lý thuyết xa vời.
2️⃣ 𝐓𝐫𝐞̉ 𝐭𝐢̀𝐦 𝐤𝐢𝐞̂́𝐦 𝐬𝐮̛̣ 𝐜𝐨̂𝐧𝐠 𝐧𝐡𝐚̣̂𝐧 𝐏𝐇𝐀̂̀𝐍 𝐋𝐎̛́𝐍 𝐭𝐮̛̀ 𝐛𝐞̂𝐧 𝐧𝐠𝐨𝐚̀𝐢
Trong giai đoạn này, trường học, bạn bè và các mối quan hệ xã hội trở thành một phần quan trọng đối với trẻ. Trẻ sẽ xác định giá trị bản thân dựa trên những gì trẻ nhận được từ bên ngoài. Do đó, nếu trẻ bị chê bai, chỉ trích hoặc bắt nạt, trẻ sẽ có nguy cơ đánh mất sự tự tin và cảm thấy mình không đủ tốt.
3️⃣ 𝐓𝐫𝐞̉ 𝐛𝐚̆́𝐭 đ𝐚̂̀𝐮 𝐧𝐡𝐢̀𝐧 𝐧𝐡𝐚̣̂𝐧 𝐯𝐚̂́𝐧 đ𝐞̂̀ 𝐭𝐮̛̀ 𝐧𝐡𝐢𝐞̂̀𝐮 𝐠𝐨́𝐜 đ𝐨̣̂
Khác với giai đoạn trước, trẻ không còn xem mình là trung tâm của vũ trụ (𝑒𝑔𝑜𝑐𝑒𝑛𝑡𝑟𝑖𝑐)), mà bắt đầu nhìn nhận vấn đề dưới nhiều góc độ khác nhau. Điều này giúp trẻ phát triển khả năng đồng cảm, nhưng đôi khi cũng khiến trẻ rất dễ bị ảnh hưởng bởi những ý kiến từ bên ngoài.
👩👨CHA MẸ CẦN LÀM GÌ?
✅ 𝐋𝐚̆́𝐧𝐠 𝐧𝐠𝐡𝐞 𝐯𝐚̀ 𝐤𝐡𝐨̂𝐧𝐠 𝐩𝐡𝐚́𝐧 𝐱𝐞́𝐭
Trong giai đoạn này, phụ huynh rất dễ bị kích động cảm xúc khi con trẻ có xu hướng "cãi lại" hay "lý sự" một cách quá-mức-cho-phép. Nhưng đây là là lúc việc lắng nghe con trở nên quan trọng hơn hết. Lắng nghe bằng sự TÒ MÒ với tinh thần cởi mở chứ không phải lắng nghe vì nghĩa vụ. Xin các cha mẹ đừng dùng cái biết của mình để giảng giải, hãy nghe trọn vẹn điều con nói, chỉ ra điểm tốt TRƯỚC rồi hãy khéo léo phân tích điểm CHƯA PHÙ HỢP cho con.
Hãy hỏi con rằng: "Con nghĩ sao về việc này?" thay vì áp đặt con vào một khuôn khổ định sẵn.
✅ 𝐊𝐞̂́𝐭 𝐧𝐨̂́𝐢 𝐛𝐚̆̀𝐧𝐠 𝐜𝐚́𝐜𝐡 𝐛𝐮̛𝐨̛́𝐜 𝐯𝐚̀𝐨 𝐭𝐡𝐞̂́ 𝐠𝐢𝐨̛́𝐢 𝐜𝐮̉𝐚 𝐜𝐨𝐧
Thay vì áp đặt suy nghĩ "cha mẹ luôn đúng", hãy thử "mạo hiểm" tin vào những gì con nói, nhìn sự việc theo góc nhìn của con, hòa mình vào cảm xúc của con, không ngăn cản ước mơ, suy nghĩ hay cảm xúc dù có thể dưới mắt của bạn những thứ đó thật là vô lý.
Có lý hay vô lý tùy vào góc nhìn của mỗi người, có khi chỉ cần điều chỉnh góc nhìn một chút bạn sẽ thấy được sự có-lý trong câu chuyện của con. Kết nối với con là hạ mình xuống để nhìn cuộc đời theo góc nhìn của con. Nếu bạn chịu khó ngồi xuống cùng chiều cao của con để nhìn thế giới, bạn sẽ thấy điều khác biệt.
✅ 𝐆𝐢𝐮́𝐩 𝐜𝐨𝐧 𝐱𝐚̂𝐲 𝐝𝐮̛̣𝐧𝐠 𝐥𝐨̀𝐧𝐠 𝐭𝐮̛̣ 𝐭𝐨̂𝐧 (𝐬𝐞𝐥𝐟-𝐞𝐬𝐭𝐞𝐞𝐦)
Hãy động viên con dựa trên những nỗ lực và điều con làm được, thay vì chỉ tập trung vào kết quả. Điều này giúp con phát triển sự tự tin và khả năng tự tạo động lực sau này.
👉 𝐁𝐢́ 𝐤𝐢́𝐩 𝐜𝐚́ 𝐧𝐡𝐚̂𝐧: cách nhanh nhất để xây dựng lòng tự tôn cho con là xây dựng lòng tự tôn cho chính mình. Lòng tự tôn là cách chúng ta TỰ đánh giá về bản thân. Nếu ngay chính cha/mẹ còn chưa tự tin rằng mình là người có giá trị, chưa tôn trọng bản thân thì mọi phương pháp giúp con xây dựng lòng tự tôn đều vô nghĩa. (Vy sẽ có những bài viết khác nói sâu hơn về lòng tự tôn)
Tóm lại, giai đoạn 6-12 tuổi là thời điểm quan trọng để xây dựng lòng tự tôn và đặt nền móng cho việc khám phá bản sắc cá nhân của trẻ. Cha mẹ hãy trở thành người đồng hành, hướng dẫn và tạo môi trường an toàn trong giai đoạn này. Nếu như bạn làm đúng, con sẽ tự tin tỏa sáng trong giai đoạn hoàn thiện bản thân - giai đoạn từ 13 - 18 tuổi.
𝐁𝐚̀𝐢 𝐯𝐢𝐞̂́𝐭 𝐭𝐢𝐞̂́𝐩 𝐭𝐡𝐞𝐨: ❓"𝑻𝒂̣𝒊 𝒔𝒂𝒐 𝒕𝒓𝒆̉ 𝒄𝒐𝒏 𝒕𝒖̛̀ 6 𝒕𝒖𝒐̂̉𝒊 𝒕𝒓𝒐̛̉ 𝒍𝒆̂𝒏 𝒄𝒐́ 𝒌𝒉𝒖𝒚𝒏𝒉 𝒉𝒖̛𝒐̛́𝒏𝒈 𝒏𝒈𝒉𝒆 𝒕𝒉𝒆𝒐 𝒃𝒂̣𝒏 𝒃𝒆̀ 𝒉𝒐̛𝒏 𝒍𝒂̀ 𝒄𝒉𝒂 𝒎𝒆̣?" 😭
Vậy đó, ai có con tuổi tiền-dậy-thì mới hiểu hết nỗi lòng của cha mẹ. Cuộc sống mưu sinh đã rút cạn năng lượng, tinh thần chao đảo vì bị xã hội đẩy đưa còn chưa kịp trấn tĩnh, về nhà gặp thêm mấy đứa "chướng" thì mới thấy cái nghề làm cha mẹ là cái nghề thử thách nhất. Ai đang có con tuổi CHƯỚNG cần tư vấn riêng thì nhắn tin cho Vy nha. Đây là độ tuổi Vy nghiên cứu sâu nhất trong các giai đoạn luôn đó.
Chúc mọi người luôn đủ bình tĩnh khi có con tuổi chướng!😁
Thân mến,
𝑴𝒊̀𝒏𝒉 𝒍𝒂̀ 𝑽𝒚 (𝑽𝒂𝒍𝒚𝒓𝒊𝒂) - Family Coach
Tư vấn & Huấn luyện trong lĩnh vực Gia đình
💌 Nhắn tin để được tư vấn miễn phí về các vấn đề xung quanh việc nuôi dạy trẻ dưới 16 tuổi
