08/01/2025
DOH PRESS RELEASE
PR ID NO. 2025-01-08-01
=====================
MALA-TRANGKASONG SAKIT SA PHL MABABA; HINIHIKAYAT NG DOH NA UMIWAS SA SAKIT NGAYONG PANAHON NG AMIHAN
Press Release | 08 Enero 2025
Patuloy na hinihikayat ng Department of Health (DOH) ang publiko na isagawa ang respiratory etiquette tulad ng pagtatakip sa ubo gamit ang siko; pananatili sa bahay kapag may ubo, sipon, o lagnat; at madalas na paghuhugas ng kamay gamit ang sabon at tubig habang nagpapatuloy ang mas malamig na Northeast Monsoon, o panahon ng Amihan. Binigyang-diin ng DOH na ang panahon ng Amihan ay maaaring humantong sa pagtaas ng mga kondisyon sa paghinga tulad ng allergy o respiratory infections.
Update sa Influenza-like Illness (ILI)
Nakapagtala ang DOH Influenza-like Illness (ILI) Surveillance System ng kabuuang 179,227 na mala-trangkasong sakit noong Disyembre 31, 2024, na mas mababa pa rin ng 17% kaysa sa 216,786 na kaso na naitala noong nakaraang taon. Ang pagbabang ito ay maaaring maiugnay sa mas mabuting pag-uugali at gawi sa paghahanap ng kalusugan at mas mahusay na paghahanda ng sektor ng kalusugan.
Ang ILI ay nailalarawan sa pamamagitan ng ubo, sipon, at lagnat. Ito ay karaniwang dahil sa mga respiratory virus na may Rhinovirus (1,257/4,921 o 25.5% ng mga positibong sample), Enterovirus (1,140/4,921 o 23.2%), Influenza A (1,072/4,921 o 21.8%), Respiratory Syncytial Virus (560/4,921 o 11.4%), at Adenovirus (527/4,921 o 10.7%) ang nangungunang 5 sanhi ng ILI sa Pilipinas.
Sa labas ng Pilipinas, ang pagtaas ng mga karaniwang acute respiratory infections, kabilang ang Respiratory Syncytial Virus (RSV) at Human Metapneumovirus (hMPV), ay iniulat ng World Health Organization (WHO) sa Disease Outbreak News nito na may petsang 7 Enero 2025. Inaasahan ang pagtaas sa panahon ng taglamig sa Tsina at iba pang mga bansa sa Northern Hemisphere. Nilinaw din ng mga awtoridad ng China sa WHO na ang healthcare system ng China ay hindi nalulula at walang emergency declaration o response na nangyayari.
Human Metapneumovirus (hMPV)
Ang Human Metapneumovirus (hMPV) ay hindi isang bagong sakit. Natuklasan ito noong 2001 ng mga Dutch na mananaliksik sa mga sample ng nasopharyngeal aspirate mula sa mga bata na may mga impeksyon sa paghinga na dulot ng hindi kilalang mga pathogen. Sa Pilipinas, sinusuri ang hMPV bilang bahagi ng panel 2 (expanded panel) para sa mga specimen na negatibo ang pagsubok sa panel 1 (para sa Influenza, SARS-CoV-2, at RSV) bilang bahagi ng ating Influenza-Like Illness (ILI) at pagsubaybay sa Severe Acute Respiratory Illness (SARI).
Ika-6 ang hMPV sa mga natukoy na causative agent ng ILI sa Pilipinas para sa 2024. Mula Enero 1 hanggang Disyembre 21, 2024, 284/4,921 (5.8%) ang mga positibong sample ay dahil sa hMPV. Kamakailan lamang, mula Disyembre 1 hanggang 21, 2024, 10/339 (2.9%) ang mga positibong sample ay dahil sa hMPV. Ang hMPV ay paminsan-minsang nakikita, na walang kakaibang clustering o pattern, sa buong taon.
Karamihan sa mga taong nahawaan ng hMPV ay magkakaroon lamang ng banayad na mga sintomas, na kinabibilangan ng ubo, lagnat, pagkabara ng ilong, at halak. Ang mga bihirang malubhang kaso ay maaaring magresulta sa brongkitis o pulmonya, lalo na sa mga sanggol, matatanda at mga indibidwal na immunocompromised. Ang mga may dati nang kondisyon sa baga, tulad ng Asthma, Chronic Obstructive Pulmonary Disease (COPD) o emphysema, ay nasa mas mataas na panganib na magkaroon ng malalang resulta.
Pinaalalahanan ng DOH ang pangkalahatang publiko, lalo na ang mga kabataan, immunocompromised, at matatanda, na mag-ingat sa pamamagitan ng madalas na paghuhugas ng kamay, pag-iwas sa matataong lugar kung maaari, at pagkain at pag-inom ng tubig ng maayos. Hinihimok ng DOH ang mga nasa high risk o may mga komplikadong sintomas na humingi ng medikal na pangangalaga sa lalong madaling panahon.
“Hindi bagong virus ang hMPV. Matagal na natin siyang kayang tukuyin. Hindi rin malala ang kanyang sintomas. Tulad ng karaniwang ubo at sipon, gumagaling siya ng kusa basta malakas ang ating resistensya,” said Secretary Teodoro J. Herbosa. “Palakasin ang ating immune system! Tandaan ang TED - Tamang pagkain, Ehersisyo, at Disiplina sa katawan para lumakas ang resistensya at makaiwas sa mga sakit. Kapag may sakit, manatili na lamang sa bahay. Dalasan ang paghuhugas ng kamay gamit ang sabon at tubig, o gumamit ng alcohol. Voluntary pa rin po ang facemask - para sa mga may sintomas, at para sa mga gustong makaiwas sa hawa,” added the Health Chief.
# # #
RELEASING AUTHORITY
Dr. Albert Domingo
OIC Assistant Secretary and Spokesperson
Department of Health
Email: communication@doh.gov.ph
Mobile: +639273827512 (c/o Ms Arlene Arbas)
