18/02/2025
๐๐จ๐ฆ๐ฆ๐จ๐ง ๐๐จ๐ง๐ฌ๐ฎ๐ฅ๐ญ๐๐ญ๐ข๐จ๐ง ๐๐๐๐ง๐๐ซ๐ข๐จ:
๐๐จ๐๐ญ๐จ๐ซ: Maayong adlaw, unsay gibati? unsay gitumar na tambal?
๐๐๐ญ๐ข๐๐ง๐ญ: labad akong ulo doc, nagtumar ko mefenamic ug amoxicillin doc.
๐๐จ๐๐ญ๐จ๐ซ: kapila man ginatumar? kinsa may naghatag?
๐๐๐ญ๐ข๐๐ง๐ญ: ako ra doc, kaduha ra doc unya isa ra kaadlaw, wala man gud gihapon ko naayo maong nagpacheck up nako.
๐๐จ๐๐ญ๐จ๐ซ: ngano man intawon ingon ana? basin dili na epektibo kani nga tambal sa imo tungod aning ginaingon na AMR...
๐๐๐๐ ๐๐๐๐ ๐๐๐ ๐๐๐๐๐๐๐๐๐ ๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐ (๐๐๐)?
๐ท๐. ๐
๐๐ฅ ๐๐ค๐๐๐ ๐. ๐ถ๐๐๐๐๐
๐ท๐๐๐ก๐๐ ๐ก๐ ๐กโ๐ ๐ต๐๐๐๐๐
Ang Antimicrobial resistance mahitabo kung ang mga organismo sama sa bacteria, virus, fungi, o parasite ๐๐๐๐๐๐๐๐๐ ๐๐ ๐๐๐๐๐๐๐๐๐ nga makahimo sa ๐ฉ๐๐ ๐ฌ๐๐ ๐๐ง๐ ๐ฌ๐ ๐๐ฉ๐๐ค๐ญ๐จ ๐ฌ๐ ๐ญ๐๐ฆ๐๐๐ฅ.
Sa laktod nga pagkasulti, mamahimong ๐๐๐๐ ๐ก๐ ๐๐ฃ๐๐๐ง๐๐๐ข ๐๐ก๐ ๐ง๐๐ ๐๐๐ batok sa ila.
Karon, ๐ผ๐ต๐บ๐จ๐ ๐ด๐ฎ๐จ ๐น๐จ๐บ๐ถ๐ต ๐ต๐ฎ๐จ๐ต๐ถ๐ต๐ฎ ๐ซ๐ฐ๐ณ๐ฐ ๐ต๐จ ๐ฌ๐ท๐ฌ๐ฒ๐ป๐ฐ๐ฉ๐ถ ๐จ๐ต๐ฎ ๐ป๐จ๐ด๐ฉ๐จ๐ณ?
1. ๐๐๐๐ ๐๐ ๐๐๐-๐๐๐๐๐ ๐๐ ๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐ ๐ ๐๐๐๐๐๐.
- Gamayng sakit sa mga kaunoran, gamayng ubo, sakit sa tiyan, ug halos tanang dili maayong gibati, mag-amoxicillin dayon ug mefenamic acid tungod abi nato ug makapawala ni ug sakit. Ang ANTIBIOTIC ๐ซ๐ฐ๐ณ๐ฐ ๐ท๐จ๐ฐ๐ต ๐น๐ฌ๐ณ๐ฐ๐ฌ๐ฝ๐ฌ๐น- pasabot dili kini makapawala sa sakit.
- Dili pasabot nga giubo ka, mag antibiotic dayon. Dili tanang kalintura, kinahanglan ug antibiotic. Dili tungod sakit ang likod, or kalawasan mutumar dayon ug antibiotic.
- Kung maresetaan/mahatagan tuod ug antibiotic, dili pod humanon ug tumar kay Nawala na ang gibati.
- Dili pasabot nga giresetahan ka ug antibiotic sa una, mao napod ang tumaron kung mubalik ang pareho nga simtomas tungod daghan ug possibleng rason sa usa ka sintomas. Adunay nagkinahanglang ug antibiotic, adunay uban dili.
- Mao kani ang mga common nga rason nga atong ginahimo nga dili sakto. Ang Antibiotic adunay saktong gidaghanon ug kung unsa kadugay dapat ihatag aron mapatay ang mga bacteria. Kung dili gani magamit sa sakto, dili mapatay tanan ang mga bacteria ug makahimo na nuon sila ug depensa batok sa antibiotic nga natumar maong dili na epektibo ang tambal.
2. ๐๐๐๐ ๐๐๐๐๐๐๐ ๐๐๐-๐๐๐๐๐๐๐ ๐๐ ๐๐๐
๐๐๐๐๐๐
- Ang dili pagbuhat sa saktong paghugas sa kamot. Ang dili pagtabon sa baba kung mag-ubo o mangatsing. Ang paghalok sa mga bata bisan aduna kay balatian. Ang pagpanigarilyo sulod sa panimalay.
- Kung dili kini nato malikayan ug mapugngan, ๐๐๐๐๐๐ ๐๐๐ ๐๐๐๐๐๐๐๐ ๐๐ ๐๐๐๐๐ sulod sa panimalay.
- Bisan nasakit na ang tibuok panimalay, kinsa ra kasagaran ang ginatambalan? Ang mga bata ra. Mao nang bisan naayo na ang bata, mubalik ra gihapon ang balatian tungod naa paman gihapoy tinubdan sa sakit sa sulod sa panimalay.
๐๐๐๐ ๐๐๐ ๐๐๐๐๐๐๐๐ ๐๐๐๐ ๐๐๐๐ ๐๐ ๐๐๐๐๐๐๐๐ ๐๐๐ ๐๐๐๐๐๐ ๐๐๐๐๐๐ ๐๐ ๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐ ๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐ (๐๐๐)?
1. ๐๐๐๐๐๐ ๐๐๐ ๐๐๐ ๐๐๐๐๐ ๐๐ ๐๐๐ ๐๐๐๐๐๐ ๐๐๐ ๐๐๐๐๐๐๐ ๐๐๐๐๐ ๐๐ ๐๐๐๐๐๐๐๐ ๐๐๐๐๐๐๐๐.
- Ngano man? Tungod ๐ฐ๐๐ฅ๐ ๐ง๐ ๐ฆ๐๐ฒ ๐๐ฉ๐๐ค๐ญ๐ข๐๐จ ๐ง๐ ๐ ๐ญ๐๐ฆ๐๐๐ฅ.
- Unsa may idapat nga tambal kung wala nay epektibo nga tambal? ๐๐๐๐.
2. ๐๐๐๐๐ ๐๐ ๐๐๐๐๐ ๐๐๐ ๐๐๐ ๐๐๐๐๐ ๐๐ ๐๐๐ ๐๐๐๐๐ ๐๐๐ ๐๐๐๐๐๐๐๐ ๐๐ ๐๐๐๐๐๐๐๐.
- ang mga resistant nga mga sakit nagkinahanglan ug ๐ฆ๐๐ฌ ๐ญ๐๐๐ฌ ๐ง๐ ๐ฉ๐๐ ๐ญ๐๐ฆ๐๐๐ฅ (imbes 7 days ra unta, kinahanglan na nuon nga 14 days o 21 days).
3. ๐๐๐ ๐๐๐๐๐๐
- Basaha balik sa point number 2.
- Mas bug-at nga tambal, mas mahal. Hunahunaa, hatagan ka ug mahal nga tambal unya kinahanglan dugay nga panahon tumaron aron lang maayo ang imong balatian... Diba mas gastos? OU MAS GASTOS.
๐๐๐๐ ๐๐๐ ๐๐๐๐๐ ๐๐๐๐๐๐๐ ๐๐๐๐ ๐๐๐๐ ๐๐ ๐๐๐๐๐๐ ๐๐ ๐๐๐๐๐ ๐๐๐ ๐๐๐ ๐๐๐๐๐๐๐๐๐?
1. ๐๐๐๐๐๐๐๐ ๐๐ ๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐ ๐๐๐-๐๐๐๐๐ ๐๐ ๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐
- Dili magbuot-buot sa pagtumar o magpasagad sa pag-gamit. ๐ฒ๐๐๐ ๐๐
๐๐๐๐ ๐๐๐๐๐๐๐๐, ๐๐
๐๐ ๐๐ ๐๐๐๐๐๐๐
๐๐๐ ๐๐๐ ๐๐๐๐๐๐ ๐๐๐๐๐๐. Libre ang check-up, libre ang tambal kung naay available. Saligi ang inyohang mga health professionals.
- Humanon sa pagtumar sa saktong gidaghanon ug sa saktong kadugayon. Labi na sa mga bata, gikinahanglan pa natong calculahon kung pila ang sakto nga ihatag sa ila. Maong dili jud ta magbuot-buot.
2. ๐๐๐ ๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐ ๐๐๐ ๐๐๐๐๐๐๐ ๐๐๐ ๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐ ๐๐ ๐๐๐
๐๐๐๐๐๐
- ๐๐ฉ๐ซ๐๐ค๐ญ๐ข๐ฌ ๐๐ง๐ ๐ฉ๐๐ ๐ก๐ฎ๐ ๐๐ฌ ๐ฌ๐ ๐ค๐๐ฆ๐จ๐ญ ๐ฌ๐ ๐ค๐๐ง๐ฎ๐ง๐๐ฒ.
- ๐๐ฉ๐ซ๐๐ค๐ญ๐ข๐ฌ ๐๐ง๐ ๐ฉ๐๐ ๐ญ๐๐๐จ๐ง ๐ฌ๐ ๐๐๐๐ ๐ค๐ฎ๐ง๐ ๐ฆ๐ฎ๐จ๐๐จ ๐จ ๐ฆ๐๐ง๐ ๐๐ญ๐ฌ๐ข๐ง๐ ๐ฎ๐ ๐ฉ๐๐ ๐ ๐๐ฆ๐ข๐ญ ๐ฌ๐ ๐ฆ๐๐ฌ๐ค ๐ค๐ฎ๐ง๐ ๐ ๐ข๐ค๐ข๐ง๐๐ก๐๐ง๐ ๐ฅ๐๐ง.
Naa tay panultihon sa atong pagpanginabuhi , โ ๐๐๐ ๐๐๐๐๐ ๐๐๐๐๐ ๐๐๐ ๐๐๐๐๐๐๐โ.
๐ท๐๐๐ ๐๐๐๐ ๐๐๐๐๐ ๐๐๐๐๐๐๐ ๐๐๐๐ ๐
๐๐๐ ๐๐ ๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐ ๐๐๐ ๐๐๐๐๐ ๐๐๐ ๐๐๐๐๐๐๐๐?
Maong mag-tinabangay kitang tanan.
REFERENCES:
๐๐๐๐๐ ๐ป๐๐๐๐กโ ๐๐๐๐๐๐๐ง๐๐ก๐๐๐. (2015). ๐บ๐๐๐๐๐ ๐ด๐๐ก๐๐๐ ๐๐๐๐ ๐๐ ๐ป๐๐๐๐กโ๐ฆ ๐ฟ๐๐ฃ๐๐ ๐๐๐ ๐๐๐๐-๐๐๐๐๐.
๐๐๐๐๐ ๐ป๐๐๐๐กโ ๐๐๐๐๐๐๐ง๐๐ก๐๐๐. (2019). ๐ด๐๐ก๐๐๐๐๐ก๐๐ ๐
๐๐ ๐๐ ๐ก๐๐๐๐.
๐'๐๐๐๐๐, ๐ฝ. (2016). ๐
๐๐ฃ๐๐๐ค ๐๐ ๐ด๐๐ก๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐ ๐
๐๐ ๐๐ ๐ก๐๐๐๐.