17/11/2020
Mga dapat malaman tungkol sa Emphysema
🔸Ano ba ito?
🔹Ang emphysema ay isang sakit sa
paghinga. Sa ganitong kondisyon,
ang milyun-milyong ‘mga maliit na air
sac (alveoli) ng mga baga ay
umaabot sa hugis o pagkasira. Tulad
ng mga manipis, marupok na air sacs
na napinsala o nawasak, ang mga
baga ay nawala ang kanilang natural
na pagkalastiko. Nananatili ang
hangin na nakulong sa loob ng mga
baga dahil ang mga napinsalang
baga ay hindi maaaring mawalan ng
laman.
🔹Ang emphysema ay isang
progresibong sakit, na
nangangahulugang patuloy itong
lumala. Habang lumalala ang
kundisyon, ang mga baga ay nawala
ang kanilang kakayahang sumipsip
ng "OXYGEN" at naglalabas ng
"CARBON DIOXIDE". Ang paghinga ay
nagiging mas mahirap. Ang isang tao
ay nararamdaman ng madaling
paghinga, tulad ng siya ay hindi
nakakakuha ng sapat na hangin.
🔹Ang emphysema at ang talamak na
"BROCHITIS ay ang dalawang
pinakakaraniwang uri ng talamak na
nakahahawang sakit sa baga (COPD).
Sila ay madalas na magkasama.
Bronchitis ay isang pamamaga at
pamamaga ng mga pader ng
"BRONCHIAL". Ang isang taong may
talamak na bronchitis ay karaniwang
may pang-araw-araw na "UBO" na
may "PLEMA" na tumatagal ng ilang
buwan sa loob ng ilang taon.
🔹Ang parehong emphysema at
talamak bronchitis ay sanhi ng
pinsala sa mga baga at bronchial
tubes. Kapag ang pinsala ay dulot ng
paninigarilyo, ang mga sintomas ay
maaaring mapabuti pagkatapos ng
huminto ang naninigarilyo.
🔸Ang paninigarilyo ay responsable
para sa karamihan ng mga kaso ng
emphysema.
🔸Ang pagkakalantad sa secondhand
smoke at airborne toxins ay maaari
ding mag-ambag sa emphysema,
bagaman sa isang mas mababang
antas.
🔸Ang mga naninigarilyo na nakalantad
sa mataas na antas ng polusyon sa
hangin ay lumilitaw na mas mataas
ang panganib ng pagbuo ng COPD.
🔹Mga sintomas
🔸Sa mga maagang yugto ng
emphysema, karamihan sa mga tao
ay magkakaroon ng ilang mga
sintomas.
🔸Ang sakit ay kadalasang umuunlad
nang dahan-dahan.
🔸Ang mga pagbabago sa paghinga ay
maaaring hindi napansin.
🔸Ang isang tipikal na tao ay hindi
makaranas ng mga sintomas
hanggang sa sila ay naninigarilyo ng
isang pakete ng sigarilyo bawat araw
sa loob ng higit sa 20 taon.
🔹Gayunpaman, sa paglipas ng
panahon, halos lahat ng taong may
emphysema ay magkakaroon ng
paghina ng paghinga.
🔸Sa una, ito ay maaaring napansin
lamang sa panahon ng mabigat na
gawain, tulad ng pag-akyat ng
maraming flight ng hagdan o
paglalaro ng sports.
🔸Sa paglipas ng panahon, ang
paghinga ng paghinga ay maaaring
mangyari sa mga pang-araw-araw na
gawain, tulad ng gawaing-bahay o
paglalakad ng mga distansya.
🔸Sa paglaon, ang tao ay maaaring
huminga ng halos araw, kahit na sa
pamamahinga o natutulog.
🔸Sa kanyang pinakamasama, ang
emphysema ay maaaring maging
sanhi ng “kagutuman ng hangin.” Ito
ang palaging pakiramdam na hindi
makahuli ng hininga.
🔹Ang mga sintomas ng paghinga ay
pareho gayunpaman ang sanhi ng
emphysema. Gayunman, ang
dalawang tao na may parehong antas
ng pinsala sa baga ay maaaring
magkaroon ng iba’t ibang mga
sintomas.
🔸Ang isang taong may mahinang
emphysema ay maaaring
makaramdam ng sobrang paghinga. 🔸Ang isa pang tao na may mas
advanced na mga yugto ng sakit ay
maaaring bahagya bothered sa
pamamagitan ng mga sintomas.
🔹Ang iba pang mga sintomas na dulot
ng emphysema ay kinabibilangan ng:
🔸Pagbulong
🔸Ulo
🔸Pagdadala ng plema (kung mayroon
ding talamak na brongkitis)
🔸Pakiramdam ng katatagan sa dibdib
🔸Ang bariles ay parang dibdib
🔸Ang patuloy na pagkapagod
🔸Nahihirapang matulog
🔸Morning headaches
🔸Pagbaba ng timbang
🔸Pamamaga ng mga bukung-bukong
🔸Pag-aantok o kahirapan sa pagtutuon
ng pansin
🔹Pag-diagnose
🔸Humingi ng detalye ang iyong doktor
tungkol sa iyong paninigarilyo.
Tatanungin niya kung gaano katagal
mo naigarilyo, at gaano karaming
sigarilyo bawat araw.
🔹Ang iba pang mga katanungan ay
maaaring kabilang ang:
🔸Nakahinga ka ba ng pasibong
(secondhand) na usok sa trabaho o
sa bahay?
🔸Nakatira ka ba o nagtatrabaho sa
isang lugar kung saan nalalantad ka
sa airborne irritants o nakakalason na
materyales?
🔸Nakatira ka ba sa isang lugar na may
malaking polusyon sa hangin?
🔹Itatanong din ng iyong doktor ang
iyong mga sintomas sa paghinga.
Gusto niyang malaman kung at kailan
ka magkakaroon ng paghinga.
Maaaring naisin ng doktor na
tanungin ang tungkol sa:
🔸Mga paghinga sa paghinga
🔸Mga pabalik na masamang sipon
🔸Ang isang paulit-ulit, mabigat na ubo
🔹Pagkatapos ay susuriin ka ng iyong
doktor upang maghanap ng mga
tipikal na tanda ng emphysema.
Maaaring kabilang dito ang:
🔸Pagmamasid para sa paghinga ng
hininga kapag nagsasagawa ka ng
mga simpleng gawain, tulad ng
paglalakad sa silid ng pagsusulit
🔸Pagtingin sa laki at hugis ng iyong
dibdib
🔸Tinitingnan kung paano gumagalaw
ang dibdib mo kapag huminga ka
🔸Pakikinig sa iyong mga baga para sa
paghinga o pagkawala ng normal na
tunog ng paghinga
🔸Sinusuri ang iyong mga tainga, ilong
at lalamunan para sa mga dahilan
kung bakit maaaring ma-ubo
🔸Pakikinig sa iyong puso
🔸Sinusuri ang iyong balat, mga labi at
mga kuko para sa isang maasul na
kulay na nagpapahiwatig ng
mababang antas ng oxygen ng dugo.
(Ang iyong doktor ay maaaring
direktang sukatin ang antas ng iyong
dugo ng dugo gamit ang isang probe
daliri na kilala bilang isang oximeter.)
🔸Sinusuri ang iyong mga kuko para sa
isang hindi pangkaraniwang kurbada
(“clubbing”) na kung minsan ay
nangyayari na may malalang sakit sa
baga
🔸Pakiramdam ang iyong mga bukung
bukong para sa pamamaga na
nagpapahiwatig ng likido na
akumulasyon
🔹Ang mga resulta ng pagsusulit na ito
ay maaaring maging ganap na normal
sa maraming mga tao sa
pinakamaagang yugto ng
emphysema.
🔸Sa karamihan ng mga tao, ang
emphysema ay masuri sa X-ray o
lung-function tests.
🔹Ang isang regular na X-ray ng dibdib
ay maaaring magpakita ng mga
karaniwang pagbabago ng
emphysema. Kabilang dito ang:
🔸Pagpapalaki ng mga baga
🔸Scarring
🔸Pagbuo ng butas (bullae)
🔹Gayunpaman, ang mga pagbabagong
ito ay maaaring hindi lumitaw
hanggang sa naganap ang malaking
pinsala.
🔸Ang computed tomography (CT) na
pag-scan ay mas mahusay para sa
pag-detect ng pinakamaagang
pagbabago ng emphysema.
Ang mga pag-scan ng CT ay
maaaring makatulong upang masuri
ang sakit sa mga nakababatang tao o
mga taong hindi pa nakapanigarilyo.
🔸Ang pagsusuri ng function ng baga ay
kapaki-pakinabang kapwa upang ma
diagnose ang emphysema at upang
matukoy ang yugto ng sakit.
Ang pagsubok na ito ay kilala rin
bilang "SPIROMETRY". Sa pagsusulit
na ito, ikaw ay hihipan nang malakas
sa isang tubo. Ang tubo ay
nakakonekta sa isang makina na
sumusukat sa iyong kapasidad sa
baga.
🔹Inaasahang Tagal
🔸Anuman ang dahilan, ang pinsala sa
baga sa emphysema ay hindi
mababaligtad.
🔸Kahit na may paggamot, ang pinsala
ay madalas na patuloy.
🔸Gayunpaman, ang pagtigil sa
paninigarilyo ay ang iyong
pinakamahusay na pagkakataon ng
hindi pagkakaroon ng sakit na lalong
nagiging mas malala.
🔹Pag-iwas
🔸Kung naninigarilyo ka, huminto ka.
Kung hindi ka naninigarilyo, huwag
magsimula. Sa pamamagitan ng
pagtigil sa paninigarilyo maaari mong
pigilan ang emphysema o mabagal
ang pag-unlad nito.
🔸Dapat mo ring limitahan ang iyong
pagkakalantad sa polusyon sa
hangin. Limitahan ang iyong
panlabas na aktibidad kapag may
mga ulat ng mga mataas na antas ng
ulap na ulap.
🔸Ang mga taong nakalantad sa
nakakapinsalang mga kemikal sa
trabaho ay dapat makipag-usap sa
kanilang mga tagapag-empleyo
tungkol sa mga mask ng respirator. O,
kumunsulta sa isang espesyalista sa
gamot sa trabaho.
🔹Paggamot
🔹Walang paggamot na maaaring
baligtarin o ihinto ang emphysema.
Ngunit makakatulong ang paggamot:
🔸Mapawi ang mga sintomas
🔸Gamutin ang mga komplikasyon
🔸Bawasan ang kapansanan
🔹Ang mga payo sa paggamot sa mga
doktor ay upang tumigil sa
paninigarilyo. Ito ang nag-iisang
pinakamahalagang salik para sa
pagpapanatili ng malusog na baga.
Ang pagtigil sa paninigarilyo ay
pinaka-epektibo sa mga unang yugto
ng emphysema. Ngunit ito rin ay
maaaring makapagpabagal sa
pagkawala ng pag-andar ng baga sa
ibang mga yugto ng sakit.
🔹Ang iyong doktor ay maaaring
magreseta ng maraming iba’t ibang
mga gamot. Ang mga ito ay
makakatulong upang "MAPAWI"
lamang ang mga "SINTOMAS".
🔹Pagbabala
🔹Walang lunas para sa emphysema.
Ngunit ang kalagayan ay maaaring
kontrolado.
🔸Ang mga taong may mahinang
emphysema na huminto sa
paninigarilyo ay may normal na pag
asa sa buhay. Ang mga nagpapatibay
ng mga gawi sa kalusugan ay
maaaring matamasa ang isang
medyo normal na pamumuhay sa
loob ng mahabang panahon. Kahit
ang mga tao na ang emphysema ay
malubha ay may isang mahusay na
pagkakataon ng surviving para sa
limang taon o higit pa.
🔸Sa mga taong may emphysema na
patuloy na naninigarilyo, ang
paninigarilyo ay lubhang
nagdaragdag ng kalubhaan ng
karamdaman. Maaari itong bawasan
ang buhay sa pamamagitan ng 10
taon o higit pa.
Sa may ganitong karamdama o konektado sa lung problem ay may NATURAL WAY of HEALING sa tulong ng NUTRITIONAL GUIDELINES at Herbal/Alternative Medicine o Food Supplements. Meron po kaming Free Online Consultation sa aming Naturopath Doctor. Maaring magmessage lamang po sa PAGE na ito. Salamat po.