02/11/2025
گروهي ورهاست کان مٿي اڀرڻ
آئون اڪثر ملاڪا (ملائيشيا) جي پراڻين گهٽين مان لنگهندو آهيان، جتي چيني برادرين جون ”ايسوسيئيشنون“ آهن. ڪنهن آفيس ٻاهران ”تان ايسوسيئيشن“ لکيل آهي ته ڪنهن وري ”هاڪا ايسوسيئيشن“. شام جو ڪڏهن ڪڏهن انهن مرڪزن مان پراڻن گيتن جا آواز ٻڌڻ ۾ ايندا آهن. ڪجهه جهونڙا پنهنجي وسرندڙ ٻولي ۽ ثقافت کي ياد ڪرڻ لاءِ گڏ ٿيندا آهن. اهو هڪ سماجي مرڪز آهي، جتي ماضيءَ جون يادگيريون سانڍيون وڃن ٿيون.
اسان وٽ سنڌ ۾ به ”اتحاد“، ”تنظيمون“ ۽ ”فائونڊيشنون“ آهن. پر اسان جا نالا رڳو ثقافتي ناهن، انھن مان سياسي بوء ايندي آهي. انهن ۾ هڪ اهڙو وزن آهي، جيڪو اسان جي سماج کي اڳتي وڌڻ بدران پوئتي ڌڪي رهيو آهي.
اها ئي اسان جي بيماريءَ جي اصل جڙ آهي.
جڏهن اسان ”اتحاد“ جو نعرو هڻون ٿا، ته سوال اهو ٿو اڀري ته اهو ”اتحاد“ ڇا جي لاءِ آهي؟ ۽ ڪنهن جي خلاف؟ جڏهن اسان ڪا ”فائونڊيشن“ جوڙيون ٿا، ته ان جو بنياد ڇا هوندو آهي؟ سماجي خدمت يا ڀوتار جي سياست؟
هي جديد نالا، حقيقت ۾، ان ساڳي پراڻي قبائلي ۽ جاگيراڻي سوچ تي پيل هڪ مهذب پردو آهن. اهو نالو سماج کي جوڙڻ لاءِ نه، پر ووٽن کي ورهائڻ ۽ هڪ جاءِ تي گڏ ڪرڻ لاءِ استعمال ٿئي ٿو. ملاڪا جي ايسوسيئيشن پنهنجي تاريخ بچائڻ لاءِ آهي. اسان جو ”اتحاد“ ان لاءِ آهي ته اسان پنهنجي حال ۽ مستقبل کي ان تاريخ جي نالي تي ڪنهن ڀوتار جي پيرن ۾ گروي رکي ڇڏيون.
۽ اهو زهر هاڻي رڳو ڳوٺن جي سياست تائين ناهي رهيو. اهو اسان جي سڀ کان پڙهيل لکيل ادارن جي رڳ رڳ ۾ لهي ويو آهي.
جڏهن اسان جي وڪيلن جون چونڊون، اسان جون ”بار ڪائونسلون“، ان بنياد تي کٽيون ۽ هارايون وڃن ته ڪهڙي اميدوار کي ڪهڙي ’سياسي هائوس‘ جي آشيرواد حاصل آهي، ته پوءِ توهان پاڻ سوچيو ته ميرٽ ۽ قابليت جو جنازو ڪٿي نه نڪتو هوندو؟
اهو ئي اهو ڳٺ جوڙ آهي. اهو ئي اهو چڪر آهي جيڪو عام ماڻهوءَ کي پهرين ووٽ جي حق کان ۽ پوءِ انصاف جي حق کان محروم ڪري ٿو. جڏهن انصاف ڏيندڙ ادارن جا چونڊيل نمائندا ئي پنهنجي قابليت بدران ڪنهن جي ’آشيرواد‘ جا محتاج هجن، ته پوءِ عام سنڌي انصاف لاءِ ڪيڏانهن وڃي؟
پوءِ ڇا ڪجي؟ ڇا اسان پنهنجي سڃاڻپ، پنهنجي نسب کي وساري ڇڏيون؟
نه، بلڪل نه. اها اسان جي تاريخ آهي، اسان جو فخر آهي. پر اسان کي پنهنجي انهن برادرين کان اهو سياسي هٿيار واپس وٺڻو پوندو، جيڪو جاگيراڻي نظام انهن جي هٿن ۾ ڏنو آهي.
اسان کي پنهنجي تنظيمن کي سياسي قلعن مان بدلائي سماجي باغ بنائڻو پوندو. اهڙا باغ، جتي جهيڙن جا فيصلا نه، پر شاعريءَ جون محفلون ٿين. جتي ووٽن جي خريداري نه، پر غريب شاگردن جي مدد ٿئي. جتي ’غيرت‘ جي نالي تي قتل نه، پر پنهنجي ثقافت ۽ ٻوليءَ جي خدمت ٿئي.
نئين سنڌ جو خواب اهو ناهي ته ڪنهن جي خانداني سڃاڻپ نه هجي. نئين سنڌ جو خواب اهو آهي ته هر فرد، پنهنجي ان سڃاڻپ سان گڏ، سڀ کان پهرين ۽ سڀ کان وڌيڪ سنڌي هجي.
اچو ته پنهنجي برادرين کي ڀائرن ۾ ورهائڻ جو اوزار نه، پر سنڌي قوم کي جوڙڻ جو ذريعو بڻايون. اهو ڏينهن جڏهن اسان جي ”اتحاد“ جو مطلب ڪنهن ٻئي گروهه خلاف نه، پر جهالت، غربت ۽ ان ڀوتارشاهيءَ خلاف هوندو، جيڪا اسان جي عدالتن تائين پهچي چڪي آهي، اهو ڏينهن نئين سنڌ جو پهريون ڏينهن هوندو.
مير عطا محمد ٽالپور
ملاڪا، ملائيشيا
#سنڌي #سنڌ
