21/05/2025
Byłem ostatnio świadkiem rozmowy na grupie dla trenerów, która przebiegała dosłownie tak:
👨🏻: jakie są najlepsze ćwiczenia na ból pleców?
☝️🤓: wzmocnij brzuch!
Nagrałem ten materiał i piszę ten opis, żeby wyjaśnić czemu taka rada nic dobrego nie wnosi.
Bólu pleców nie da się wyjaśnić jedną prostą przyczyną, ani rozwiązać jedną prostą radą. I chcę żeby to wybrzmiało bardzo jasno - nie krytykuję każdego zastosowania ćwiczeń mięśni brzucha w rehabilitacji bólu pleców. Tak jak nie skrytykowałbym psychoterapeuty który znając swojego pacjenta i jego stan, zaleca wprowadzenie aktywności fizycznej.
Skrytykuję rubasznego wujka który rzuca “jakby się ruszać zaczęli to nie byłoby tej całej depresji”, podobnie jak trenera który bez żadnego kontekstu rzuca “wzmocnij brzuch”, albo fizjo który zapiera się, że “centralna stabilizacja” to proste rozwiązanie tematu bólu pleców. (Mimo że cały koncept centralnej stabilizacji jest mocno wątpliwy, ale to temat na inną rozmowę)
Ćwiczenia stabilizacyjne brzucha pomagają w leczeniu bólu, ale nie dlatego że bardziej aktywne mięśnie lepiej “trzymają” plecy - ich efekt jest podobnie niespecyficzny co innych ćwiczeń, a w długim terminie wypadają po prostu gorzej niż ogólne programy usprawniania (Smith, B.E. 2014), aktywność mięśnia poprzecznego nie jest skorelowana z tym, czy objawy się poprawią czy nie (PMID: 22270245)
Aktywność mięśni brzucha u pacjentów cierpiących na ból przewlekły to trochę bardziej złożony i niejednoznaczny temat niż pada to w rolce - przyznaję bez bicia. Zatem z góry sprostowując: wzmożoną aktywność mięśni core obserwujemy tylko w ujęciu tylnej ściany, t.j. mięśni przykręgosłupowych (PMID: 29413793). Nie zmienia to faktu, że nie możemy powiedzieć “słaby mięsień poprzeczny prowadzi do bólu pleców”. Mamy dane wskazujące, że aktywność siła brzucha nie koreluje z występowaniem bólu, również w perspektywie czasowej (PMID: 22110965, PMID: 10451081, PMID: 11782641).
Ćwiczenia brzucha (też te “mięśni głębokich”, kontroli motorycznej) są podobnie skuteczne co inne ćwiczenia, zarówno w bólu chronicznym (PMID: 35996124, PMID: 25681408) jak i ostrym (PMID: 27128390). Ale na dobrą sprawę nie o to chodzi. Leczenie bólu pleców nie polega na “POV: zacząłeś robić to jedno ćwiczenie i wyleczyłeś rwę kulszową” - to obrzydliwy populizm i nadużycie niewiedzy. Skuteczne leczenie LBP polega na wykluczeniu czerwonych flag i wprowadzeniu interwencji łączących edukację, zmianę stylu życia i aktywności dopasowanej do stanu i możliwości pacjenta. Niekoniecznie mającą cokolwiek wspólnego ze stabilizowaniem core (PMID: 40277229)
Bólu pleców nie da się ani wyjaśnić, ani rozwiązać jedną prostą przyczyną (Cholewicki, J; 2019), a pacjenci z bólem chronicznym nie potrzebują kolejnej cegiełki informacji “co jest ze mną nie tak” - to po prostu szkodzi (Landmark, L; 2024)
Po tym wszystkim, skoro działa, o co ja się czepiam? Wracając do analogii z depresją - daleki jestem od krytykowania psychoterapeuty, który znając kontekst pacjenta, proponuje mu wdrożenie aktywności fizycznej. Przecież to może pomagać w leczeniu! Podobnie w przypadku bólu pleców, nie widzę nic złego we wdrażaniu ćwiczeń core, unikajac przy tym nocebo wynikającego ze straszenia “niestabilnością”, tylko jako jedna z cegiełek planu rehabilitacji.
—————-
Music track: 1984 by Zambolino
Source: freetouse/music
Copyright Free Music (Free Download)
