
27/04/2025
Tłuszcze w diecie: które nam służą, a które szkodzą?
Tłuszcze są nieodłącznym elementem naszej diety. Jednak ich rodzaj i ilość mogą mieć ogromny wpływ na zdrowie. Dlatego warto wiedzieć, które tłuszcze nam sprzyjają, a których należy unikać.
Tłuszcze nasycone i ich ciemna strona
Tłuszcze nasycone pochodzą głównie z produktów zwierzęcych — mięsa, smalcu, słoniny czy tłustych przetworów mlecznych.
Nadmierne spożycie tłuszczów nasyconych prowadzi do wzrostu poziomu tzw. „złego” cholesterolu (LDL) oraz triglicerydów, co zwiększa ryzyko:
zakrzepów,
miażdżycy,
chorób serca,
nowotworów jelita grubego i prostaty.
🧠 Ciekawostka: Pierwsze badania łączące tłuszcze nasycone z miażdżycą prowadzono już w latach 50. XX wieku!
Tłuszcze nienasycone — sprzymierzeńcy zdrowia
Znacznie lepszym wyborem są tłuszcze nienasycone, obecne głównie w produktach roślinnych i tłustych rybach. Ich cząsteczki zawierają podwójne wiązania, dzięki którym są bardziej elastyczne i korzystniejsze dla organizmu.
Wyróżniamy trzy główne grupy kwasów tłuszczowych:
Omega-3
Omega-6
Omega-9
Omega-9 — odporne na wysoką temperaturę
Kwasy Omega-9 znajdziemy w:
oliwie z oliwek,
oleju rzepakowym,
oleju palmowym,
awokado,
żółtkach jaj.
Co istotne, są odporne na wysokie temperatury, dlatego doskonale nadają się do gotowania i smażenia.
Omega-6 — ważne, ale z umiarem
Kwasy Omega-6 występują w:
oleju słonecznikowym,
nasionach,
orzechach,
oleju sojowym.
Należy jednak pamiętać o zachowaniu proporcji — zbyt duża ilość Omega-6 względem Omega-3 może prowadzić do stanów zapalnych.
Omega-3 — najlepsze dla serca
Kwasy Omega-3 znajdziemy w:
oleju lnianym,
oleju rzepakowym,
ciemnozielonych warzywach (np. szpinaku, jarmużu),
tłustych rybach, takich jak makrela i łosoś.
Są one niezwykle skuteczne w obniżaniu poziomu cholesterolu, zapobieganiu zakrzepom i wspieraniu pracy serca.
🔬 Ważne: Tylko około 10% spożywanego kwasu alfa-linolenowego (ALA) przekształca się w aktywne formy EPA i DHA — dlatego warto jeść ryby!
Dlaczego odpowiednia proporcja kwasów jest ważna?
Optymalny stosunek kwasów Omega-6 do Omega-3 w diecie powinien wynosić około 4:1.
Zachowanie tej równowagi:
zmniejsza ryzyko stanów zapalnych,
chroni serce,
wspiera układ nerwowy.
Uwaga na tłuszcze trans!
Produkty wysokoprzetworzone często zawierają tłuszcze trans, które powstają podczas przemysłowego utwardzania olejów (np. w produkcji margaryny). Znajdują się również w:
fast foodach,
słodyczach,
przekąskach smażonych w głębokim tłuszczu.
Tłuszcze trans:
zwiększają ilość tłuszczu trzewnego (gromadzącego się wokół narządów),
mogą prowadzić do insulinooporności,
zwiększają ryzyko chorób serca.
⚠️ Rada: Czytaj etykiety i unikaj produktów zawierających „częściowo utwardzone oleje”.
Podsumowanie
✅ Wybieraj tłuszcze nienasycone — szczególnie Omega-3 i Omega-9.
✅ Zachowuj odpowiedni stosunek kwasów Omega-6 do Omega-3 (4:1).
✅ Jedz tłuste ryby przynajmniej 2 razy w tygodniu.
✅ Ogranicz spożycie tłuszczów nasyconych i trans.
✅ Unikaj produktów wysokoprzetworzonych.
Świadome wybory żywieniowe są kluczem do zdrowia i długowieczności. Warto sięgać po zdrowe tłuszcze, które będą nie tylko paliwem dla naszego ciała, ale także skuteczną tarczą ochronną przed chorobami cywilizacyjnymi.
🍂🍊🥑🍅Zapraszamy po zmianę Twoich nawyków żywieniowych do Naszego gabinetu
509-180-625
507-651-854
ul. Rzgowska 201L