25/08/2025
Zbliża się rok szkolny. Samookaleczanie się nie jest modą. Bezpłatny poradnik dla opiekunów i nauczycieli na temat samookaleczeń młodzieży.
Do najczęściej wymienianych w literaturze funkcji samouszkodzeń wśród uczniów zalicza się:
📍 Rozładowanie napięcia emocjonalnego
Samouszkodzenia są sposobem na obniżenie dyskomfortu wywołanego przez: stres, złość, smutek, zawód, rozczarowanie, poczucie winy, wstyd. Uczeń sięgający po
samouszkodzenia nie zna innego sposobu samoukojenia czy uwolnienia nieprzyjemnych emocji.
📍 Odzyskanie kontroli, ustanowienie granic własnego ciała
Samouszkodzenia umożliwiają odzyskanie poczucia bezpieczeństwa w związku z kontrolowaniem wycinka trudnej do przewidzenia rzeczywistości – mogą być związane z nadmierną opiekuńczością i kontrolą ze strony opiekunów lub doświadczeniem przemocy fizycznej.
📍 Ukaranie własnego ciała
Ta funkcja samouszkodzeń może pojawiać się u uczniów nieakceptujących własnego wyglądu, perfekcjonistów chcących ukarać się za niespełnienie własnych oczekiwań, a także u dzieci i nastolatków, które były lub wciąż
są wykorzystywane seksualnie.
📍 Przerwanie stanu dysocjacji – „odzyskiwanie” uczuć (odczuwania)
Uczniowie sięgają po samouszkodzenia, aby wyrwać się ze stanu emocjonalnej pustki, odzyskać świadomość, poczuć cokolwiek. Samouszkodzenia bywają również sposobem na przerwanie nieprzyjemnych, traumatycznych stanów dysocjacji (niechcianych wspomnień) u nastolatków, które doświadczyły traumatycznych wydarzeń.
📍 Podkreślanie lub zakomunikowanie cierpienia
Uczniowie mogą samouszkadzać się, aby dać otoczeniu dowód na swoje trudne do uniesienia cierpienie. Nastolatek nie wiedząc, jak inaczej zakomunikować swojemu
otoczeniu własne problemy, samouszkadza się więc, licząc, że uzyska uwagę i wsparcie.
Poradnik nt. samouszkodzeń u młodzieży, skierowany do środowiska szkolnego (nauczyciele, wychowawcy, szkolni specjaliści).