12/08/2024
Kolejność pojawiania się głosek - różne opracowania podają ciut inne ramy czasowe. Te według mnie są najbardziej pasujące do możliwości dziecka i czasu, kiedy faktycznie dzieci osiągają te głoski.
Zwrócę Ci szczególną uwagę na głoski „k,g,l” - według mnie, jeżeli nie wymawia ich już dwulatek, to warto iść na kontrolę do logopedy. Możliwość wymówienia tych głosek, związana jest z budową i sprawnością artykulatorów, więc często czekanie na nie nic nie da.
Między 5 a 7 r.ż. dziecko zaczyna już wymawiać wszystkie głoski poprawnie. Jako ostatnie, zwykle pojawia się „r”.
Często jeszcze na tym etapie stanowią problem wyrazy wymagające różnicowania głosek „r-l” ( kolorowy, rolada, kelner ) i wyrazy z głoskami „sz,rz,cz,dż - s, z, c, dz” ( suszarka, skrzypce, w paczce).
Wzrastają też umiejętności dziecka, jeżeli chodzi o odmianę wyrazów i mowa staje się coraz bardziej poprawna gramatycznie.
Wcześniej dziecko zaczyna mówić zdaniowo około 24 m.ż. Pierwsze zdania, to tak naprawdę wypowiedzi dwuwyrazowe - mogą być bardzo proste i brzmieć np. „mama mu”, co może oznaczać „popatrz mamo to krowa”.
Dziecko często pomija przyimki, spójniki i końcówki wynikające z odmiany wyrazów. W 2 r.ż. mowa staje się zrozumiała na podstawie wypowiedzianych przez dziecko treści, bez konieczności obrazowania ich, np. ruchem.
Pojawiają się neologizmy dziecięce.
Jako pierwsze dzieci odmieniają rzeczowniki, potem przymiotniki, a najpóźniej zaimki osobowe. Najpierw posługują się formami liczby pojedynczej a dopiero później mnogiej. Zwykle do 3r.ż. dziecko myli 1 os.(ja) i 2 os. (ty) liczby pojedynczej czasowników, a 3 os. używa mówiąc o sobie. („Franek chce pić” zamiast „Chcę pić”)
Początkowo dziecko posługuje się czasem teraźniejszym i przeszłym, a od około 3r.ż. przyszłym.
3 latek, powinien mówić zdaniowo i na tyle wyraźnie, że obca osoba jest w stanie go zrozumieć. Jednak jego mowa, nazywana jest „swoistą mową dziecięcą”, ponieważ może stosować wiele uproszczeń, część spółgłosek zastępować innymi, o zbliżonym miejscu artykulacji, a najtrudniejsze głoski mogą być nawet w mowie opuszczane.